“Ἡ Δημοπρασία τῶν Ψυχῶν” (ταινία για την αρμενική γενοκτονία)

Ἡ πρώτη ταινία γιὰ τὴν Γενοκτονία τῶν Ἀρμενίων, βασίζεται σ’ ἕνα βιβλίο τοῦ 1918 τὸ ὁποῖο ἀφηγεῖται τὴν ἱστορία τῆς Ἀουρόρα Μαρντιγκανιάν. Ὁ ἐναλλακτικὸς τίτλος τῆς ταινίας εἶναι «Ἡ Δημοπρασία τῶν Ψυχῶν» καὶ ἀφηγεῖται τὰ μαρτύρια τῆς νεαρῆς Αουρόρα, ἡ ὁποία εἶδε νὰ ἐκτελοῦνται μπροστὰ στὰ μάτια της ὁ πατέρας της, ἡ μητέρα της καὶ τ’ ἀδέλφια της. Ἀπὸ τὴν ταινία σώζεται μόνο ἕνα τμῆμα, τὸ ὁποῖο διατίθεται σὲ μορφὴ συμπακτωμένου δίσκου (DVD) μαζὶ μὲ τὸ βιβλίο τῆς Μαρντιγκανιάν, ἡ ὁποία θεωρεῖται σύμβολο γιὰ τοὺς Ἀρμένιους. Ἡ ἴδια ἡ Arshaluys (Aurora) Mardiganian, ἀποκάλυψε στὸν ἱστορικὸ κινηματογράφου Anthony Slide, πὼς οἱ σκηνὲς μὲ τὶς ἐσταυρωμένες γυναῖκες, ἦταν μιὰ πιὸ ἥπια ἐκδοχὴ τῶν ὅσων πραγματικὰ ὑπέστησαν, καθῶς δὲν μποροῦσαν νὰ τὰ ἀποδώσουν στὸ «φίλμ» ἐξ αἰτίας τῆς σκληρότητας. Ὁ τρόπος ποὺ θανάτωναν τὶς γυναῖκες μετὰ τὸν βιασμὸ τους, ἦταν μὲ διαβολισμό-παλούκωμα-ἀνασκολοπισμὸ καὶ κάτι τέτοιο δὲν μπορούσαν νὰ τὸ ἀποτυπώσουν στὸ «φίλμ».

24/4/1915.—Ἡ ἱστορία τῆς «σύγχρονης» Τουρκίας. Γενοκτονία τῶν Ἀρμενίων ἀπὸ τοὺς Τούρκους, στὴν διάρκεια τοῦ Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μὲ μαζικὲς ἐκτοπίσεις καὶ σφαγὲς Ἀρμενικοῦ πληθυσμοῦ στὶς ἐρήμους τῆς Συρίας καὶ τῆς Μεσοποταμίας. Ἀναφέρεται ὡς ἡ πρώτη γενοκτονία τοῦ 20ου αἰῶνα, στὴν ὁποία ὑπολογίζεται ὅτι ἔχασαν τὴν ζωὴ τους 1,5 ἐκατομμύριο Ἀρμένιοι. Ἡ τουρκία ἀρνεῖται τὴν κατηγορία τῆς γενοκτονίας, (ὅπως καὶ τὴν Ποντιακὴ) ὑποστηρίζοντας ὅτι σκοτώθηκαν πολὺ λιγότεροι ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι ὑπῆρξαν θύματα τοῦ ρωσο-τουρκικοῦ πολέμου τοῦ 1914-1917. Τὴν χρονικὴ περίοδο 1913-1918, διακυβέρνησε στυγνὰ τὴν ὀθωμανικὴ αὐτοκρατορία, μία δικτατορικὴ τριανδρία, ὑπὸ τὸ ὄνομα «Κομιτᾶτο Ἑνώσεως καὶ Προόδου», τὴν ὁποία ἀποτελοῦσαν οἱ: Μεχμὲτ Ταλαὰτ – πασᾶς (Ἀδριανούπολη 1874-Βερολῖνο 1921), Ἐμβὲρ πασᾶς ὑπουργὸς πολέμου καὶ Τζεμὰλ πασᾶς. Ἡ ἀπόφαση εἰσόδου τῆς ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας στὸν Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ἦταν ἐπιλογὴ τῆς τριανδρίας, ἡ ὁποία ἐλήφθη σὲ μυστικὴ συμφωνία, ποὺ ἐπιτεύχθη στὶς 2 Αὐγούστου 1914 στὴν Γερμανία, ὑπὸ τὶς εὐλογίες τῆς τελευταίας. Ἡ Γερμανία εἶναι ἱστορικὰ συνυπεύθυνη γιὰ τὸν ἀφανισμὸ τῶν χριστιανῶν τῆς ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας.

http://www.e-istoria.com/2013_iwnia%2… Διωγμοί Χριστιανῶν ὑπηκόων τῆς Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας 1912-1818, πρὸ τοῦ μεγάλου διωγμοῦ τοῦ 1922.

http://ellinoistorin.gr/?p=18133 Η ΑΠΟΣΙΩΠΟΙΗΜΕΝΗ ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

http://ellinoistorin.gr/?p=10618 Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ

Πηγή

Γερμανοί και αρμενική γενοκτονία

Η γερμανική  συνεισφορά στην αρμενική γενοκτονία

Από την Ρήξη φ. 124

Τον περασμένο Ιούλιο το γερμανικό κοινοβούλιο, αψηφώντας τις απειλές και τους εκβιασμούς των Νεοθωμανών της Άγκυρας, ενέκρινε σχεδόν ομόφωνα ψήφισμα με τίτλο «Μνήμη και σκέψεις για τη γενοκτονία των Αρμενίων και άλλων χριστιανικών μειονοτήτων κατά τα έτη 1915 και 1916». Έτσι, η Γερμανία, παρά τις διαβεβαιώσεις της Μέρκελ προς τον Ερντογάν ότι θα αποτρέψει την ψηφοφορία, συγκαταλέγεται πλέον σε εκείνες τις χώρες που αναγνωρίζουν τη μαζική δολοφονία 1,5 εκατομμυρίου Αρμενίων από τους Οθωμανούς για πρώτη φορά ρητά ως γενοκτονία.
Το γεγονός αυτό γίνεται ακόμα πιο σημαντικό, επειδή στη γενοκτονία συμμετείχαν ενεργά – στον σχεδιασμό και στην εκτέλεση – και ανώτατοι Γερμανοί αξιωματικοί. Γι’ αυτό και είναι ιδιαίτερης σημασίας η αναφορά στο ψήφισμα της Μπούντενσταγκ ότι «το γερμανικό Ράιχ είναι συνυπεύθυνο για τα γεγονότα». Αυτό δείχνει ότι η Γερμανία μπορεί μελλοντικά να αναλάβει την ιστορική ευθύνη και για άλλα εγκλήματα, όπως για παράδειγμα αυτά που διέπραξε στις αρχές του περασμένου αιώνα στη Ναμίμπια εις βάρος των αυτοχθόνων φυλών Χερέρο και Νάμα και να προχωρήσει σε αποζημιώσεις. Αναφορικά με το ιστορικό μέρος της γερμανικής «συνευθύνης» στην αρμενική γενοκτονία, δημοσιεύουμε μεταφρασμένο σχετικό άρθρο του German Foreign Policy.
Β. Στ.

Ισχυρή θέση

(…) Όταν, τον Απρίλιο του 1915, άρχισε η γενοκτονία του αρμενικού πληθυσμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το γερμανικό Ράιχ κατείχε μια εξαιρετικά ισχυρή θέση στην Κωνσταντινούπολη. Αυτό είχε δημιουργηθεί κατά τη διάρκεια αρκετών δεκαετιών προηγουμένως. Ο λόγος ήταν η προσπάθεια του Βερολίνου να θέσει υπό έλεγχο τον χερσαίο δρόμο στη Μέση Ανατολή και προς την Ινδία, προκειμένου να ανταγωνιστεί εκεί τη βρετανική παγκόσμια δύναμη. Η διαδρομή περνούσε πάνω από τη σημερινή Τουρκία. Ήδη από το 1882, η γερμανική κυβέρνηση είχε στείλει στην Κωνσταντινούπολη αξιωματικούς, οι οποίοι θα έπρεπε να εκσυγχρονίσουν τις εξασθενημένες οθωμανικές δυνάμεις. Αυτό εξασφάλιζε στο Βερολίνο μια ισχυρή θέση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, δεδομένου μάλιστα ότι τελικά το μέτρο ήταν επιτυχές: Παρατηρητές απέδωσαν τη νίκη των οθωμανικών δυνάμεων στον πόλεμο κατά της Ελλάδας το 1896-97 στη γερμανική στρατιωτική βοήθεια. Επιπλέον, το 1888 μια κοινοπραξία, υπό γερμανική ηγεσία, ανέλαβε την κατασκευή του σιδηροδρόμου της Ανατολίας, από την Κωνσταντινούπολη προς την Άγκυρα και το Ικόνιο. Το 1899 ακολούθησε η ανάθεση της κατασκευής του σιδηροδρόμου της Βαγδάτης, από το Ικόνιο προς τη σημερινή ιρακινή πρωτεύουσα και συνέχεια μέχρι τον Περσικό Κόλπο. Η αποστολή, το 1913, μιας δεύτερης στρατιωτικής αποστολής στην Κωνσταντινούπολη, συνέβαλε τελικά σε μια επιπλέον ισχυροποίηση των γερμανοθωμανικών σχέσεων.

Ηγετικές θέσεις

Όταν άρχισε ο Παγκόσμιος Πόλεμος και σύντομα η Οθωμανική Αυτοκρατορία πέρασε στη γερμανική πλευρά, οι Γερμανοί αξιωματικοί από τη στρατιωτική αποστολή δεν είχαν απλώς επιρροή στις στρατιωτικές δυνάμεις των Οθωμανών, αλλά ακόμη και αρχηγικές θέσεις. Ο στρατηγός Φριντριχ Μπρόνσαρτ φον Σέλντορφ υπηρέτησε περίπου ως Αρχηγός Επιτελείου του οθωμανικού στρατού. Ο Όττο φον Φέλντμαν ηγούνταν του επιχειρησιακού τμήματος της οθωμανικής Ανώτατης Στρατιωτικής Διοίκησης. Ο ταγματάρχης Έμπερχαρτ Γκραφ Φολφσκέελ φον Ράιχενμπεργκ χρησιμοποιήθηκε σαν Αρχηγός Επιτελείου του αναπληρωτή διοικητή της οθωμανικής 4ης Στρατιάς. Ακόμη και τακτικές στρατιωτικές επιχειρήσεις πραγματοποιήθηκαν από Γερμανούς αξιωματικούς. Έτσι, ο στρατηγός Ότο Λίμαν φον Σάντερς, ο επίσημος επικεφαλής της στρατιωτικής αποστολής, είχε το πρόσταγμα στην αμυντική μάχη της Καλλίπολης, η οποία, στις αρχές του 1915, εξασφάλισε τον γερμανικό-οθωμανικό έλεγχο των Δαρδανελίων, δηλαδή τον θαλάσσιο δρόμο από τη Μαύρη Θάλασσα προς τη Μεσόγειο και που με αυτόν τον τρόπο απέκοψε τη Ρωσία από τους Δυτικούς συμμάχους της στον πόλεμο1.

«Προφυλακή της Ρωσίας»

Ο κοινός πόλεμος εναντίον της Ρωσίας είχε σαν αποτέλεσμα η αρμενική μειονότητα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία να μπει επίσης στο στόχαστρο Γερμανών αξιωματικών και Γερμανών διπλωματών: κατηγορήθηκε για συμπάθεια προς τον ρωσικό εχθρό. «Το γεγονός ότι οι Αρμένιοι πριν και κατά τη διάρκεια του πολέμου θεωρούσαν τους εαυτούς τους όχι υποτελείς των Τούρκων, αλλά κυρίως μια ρωσική προφυλακή, έχει σαφέστατα αποδειχθεί», ανέφερε αργότερα ο Γερμανός αξιωματικός Ότο φον Φέλντμαν. Με παρόμοιο τρόπο εκφράστηκαν και οι γερμανικές υπηρεσίες, όταν, στις 24 Απριλίου του 1915, οι οθωμανικές αρχές άρχισαν με ένα κύμα συλλήψεων των Αρμενίων και σύντομα ξεκίνησαν οι πρώτες απελάσεις. Εκατοντάδες χιλιάδες οδηγήθηκαν σε πορείες στην έρημο της Συρίας, αμέτρητοι βασανίστηκαν, υποβάλλονταν σε ασιτία ή δολοφονήθηκαν.
«Ο στηριζόμενος από τη Ρωσία ανατρεπτικός αγώνας των Αρμενίων πήρε τέτοιες διαστάσεις που απειλεί την ύπαρξη της Τουρκίας», υποστήριξε στις 31 Μαΐου 1915, σε μια επιστολή του προς το Βερολίνο ο Γερμανός πρέσβης στην Κωνσταντινούπολη Χανς Φράιχερ φον Βανγκενχάιμ. «Σε αυτή την κρίσιμη κατάσταση», δήλωσε ο Μπρόνσαρτ φον Σέλεντορφ, έχοντας κατά νου τον Παγκόσμιο Πόλεμο, «το συνολικό υπουργείο πήρε τη δύσκολη απόφαση να αναγορεύσει τους Αρμένιους σε κίνδυνο για το κράτος και να τους απομακρύνει κατ’ αρχάς από τις παραμεθόριες περιοχές». Δεν επιτρέπεται «τα τουρκικά μέτρα … να εμποδιστούν για λόγους αρχής», απαίτησε ακόμα μια φορά ο πρέσβης Βάνγκενχάιμ· το ότι οι απελάσεις «θα προκαλούσαν και πάλι μεγάλη αναστάτωση σε όλο τον εχθρικό για μας κόσμο», θα πρέπει να γίνει αποδεκτό2.

«Σκληρό, αλλά χρήσιμο»

Στην πραγματικότητα, Γερμανοί αξιωματικοί συμμετείχαν, τουλάχιστον επιλεκτικά, ακόμα και προσωπικά στη γενοκτονία των Αρμενίων. Το Γενικό Επιτελείο του οθωμανικού στρατού, υπό την ηγεσία του Σέλντορφ, εκπόνησε το σχέδιο για τον εγκεκριμένο στις 27 Μαΐου 1915 νόμο των απελάσεων, που προέβλεπε την απέλαση ολόκληρου του αρμενικού πληθυσμού στην έρημο της Συρίας. Μερικοί ιστορικοί πιστεύουν μάλιστα ότι ο «ιθύνων νους πίσω από τις απελάσεις» είναι ο Σελντορφ.
Γερμανοί στρατιωτικοί δεν συνέβαλαν μόνο στο να καταστείλουν με την ισχύ των όπλων αρμενικές πράξεις αντίστασης. Τουλάχιστον ένας από αυτούς, ο υπολοχαγός Καρλ Άντον Μπέτριχ, επικεφαλής της μεραρχίας σιδηροδρόμων και μεταφορών στο οθωμανικό Γενικό Επιτελείο, υπέγραψε προσωπικά μια διαταγή απέλασης, και συγκεκριμένα αυτή εναντίον των Αρμενίων εργαζομένων, που απασχολούνταν στη κατασκευή του σιδηροδρόμου της Βαγδάτης. Ο Φραντς Γκύντερ, αντιπρόεδρος των Σιδηροδρόμων Ανατολίας, αποφάνθηκε σοκαρισμένος: «Θα πρέπει να πάμε πολύ πίσω στην ιστορία της ανθρωπότητας για να βρούμε κάτι παρόμοιο σε κτηνώδη σκληρότητα όπως η εξόντωση των Αρμενίων στη σημερινή Τουρκία.»3 Παρ’ όλα αυτά, Γερμανοί στρατιωτικοί σε κορυφαίες θέσεις ενέκριναν ρητά τη γενοκτονία. «Οι Αρμένιοι – εξαιτίας της συνωμοσίας τους με τους Ρώσους- τώρα, περισσότερο ή λιγότερο, θα εξολοθρευτούν», διαπίστωνε στυγνά, στις 15 Ιούνιου 1915, ο Χούμαν: «Αυτό είναι σκληρό, αλλά χρήσιμο.»4

Γερμανική συνυπευθυνότητα

Μέχρι τώρα, η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας αρνιόταν κατηγορηματικά να αναγνωρίσει ως τέτοια τη γενοκτονία των Αρμενίων. Ακόμη και τον Απρίλιο του 2015, ένας κυβερνητικός εκπρόσωπος σχετικοποιούσε τη διαπίστωση του Γερμανού προέδρου ότι, «Εμείς οι Γερμανοί συνολικά», θα έπρεπε «και πάλι να αναστοχαστουμε, εάν δηλαδή πρόκειται για συνυπευθυνότητα στη γενοκτονία των Αρμενίων, υπό ορισμένες περιστάσεις μάλιστα ακόμη και για συνενοχή»5, με τη δήλωση: «Τα λόγια του προέδρου είναι, όπως πάντα, προσωπικές απόψεις»6. Ο λόγος είναι ότι η γενοκτονία είναι ένα έγκλημα που δεν παραγράφεται και ότι η ομολογία ότι γερμανικές αρχές θα μπορούσαν τότε, στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, να είχαν εμπλακεί στη γενοκτονία, θα θέσει υποχρεωτικά το ζήτημα της γερμανικής αποζημίωσης για τα θύματα. Κάτι τέτοιο η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ζητούσε πάντα συστηματικά να αποφύγει: Για μη δεσμευτικούς εορτασμούς μνήμης το Βερολίνο είναι πάντοτε έτοιμο, για όσον καιρό δεν κοστίζει τίποτα.

Μετάφραση – Επιμέλεια:

Βασίλης Στοϊλόπουλος

Σημειώσεις
1. Jürgen Gottschlich, «Συνενοχή σε γενοκτονία. Ο ρόλος της Γερμανίας στην εξόντωση των Αρμενίων», 2015
2. Jürgen Gottschlich, ο.π.
3. L. Gall, G. D. Feldman, H. James, C.-L.Holtfrerich, H. E. Büschgen, «Η Γερμανική Τράπεζα 1870-1995», Μόναχο 1995.
4. Jürgen Gottschlich, ο.π.
5. Λόγια Μνήμης στην Οικουμενική Θεία Λειτουργία, Βερολίνο 23-4-2015.
6. «Η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση καλεί την Τουρκία και την Αρμενία σε συμφιλίωση», www.sueddeutsche.de, 24-4-2015.

ΠΗΓΗ:
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com