ἡ ἀντιμεταφυσικὴ σύμπτωση Ὀρθοδοξίας - μαρξισμοῦ

Ἡ βασικὴ διάκρισις μεταξὺ ἐμπειριστῶν καὶ μεταφυσικῶν εἶναι ὅτι ἡ οὐσία τῆς ἐμπειρικῆς γραμμῆς εἶναι ἡ παρατήρησις, ἐνῶ τῆς μεταφυσικῆς εἶναι ὁ φιλοσοφικὸς στοχασμός.
[…] Νομίζω ὅτι εἶναι μεγάλη τραγωδία, ὄχι τοῦ Αἰσχύλου ἀλλὰ τοῦ αἴσχους, τὸ ὅτι δὲν ὑπάρχουν δυνατοὶ διανοούμενοι Μαρξιστὲς στὴν Ἑλλάδα. Εὐτυχῶς βέβαια γιὰ τὴν Ἀστυνομία καὶ γιὰ τοὺς Δεξιούς, καθὼς καὶ γιὰ τοὺς Νεοέλληνες θεολόγους, ἀλλὰ δυστυχῶς γιὰ τὴν ἔρευνα τῆς ἀλήθειας. Διότι ὁ Μαρξισμὸς ξεκίνησε ἐπάνω σὲ ἐμπειρικὲς βάσεις καὶ ἔφθασε ἐκεῖ ποὺ ἔφθασε. Τὸ θεμέλιο τοῦ Μαρξισμοῦ καὶ τὸ θεμέλιο τῆς Πατερικῆς θεολογίας ἀπὸ ἐπιστημονικὴ ἄποψι εἶναι τὸ ἴδιο, ὁπότε θὰ μποροῦσαν μεταξύ τους οἱ Μαρξιστὲς καὶ οἱ Πατερικοὶ θεολόγοι νὰ συνεννοηθοῦν.
Ὁ Μαρξισμὸς ὅμως συγκρούσθηκε μὲ τὴν θρησκεία. Ναί, ἀλλὰ μὲ ποιὰ θρησκεία; Ὄχι μὲ τὴν Ἀποκάλυψι, ἀλλὰ μὲ τὴν θρησκεία, ποὺ ταυτίζεται μὲ τὴν μεταφυσική. Ἕνας δὲ ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς μεταφυσικούς, ποὺ ταύτισε τὴν τύχη τοῦ Ἑλληνισμοῦ μὲ τὴν Μεταφυσική, εἶναι ὁ Ἀδαμάντιος Κοραῆς.
[…] Κατὰ τὰ πρῶτα χρόνια τῆς ὑπάρξεως τῆς Ἐκκλησίας, στοὺς πρώτους Χριστιανούς, ἔχομε κομμουνιστικὸ σύστημα διαβιώσεως. Ὅποιος ἔχει λίγο μυαλὸ καὶ διαβάσει τὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, βλέπει καθαρὰ ὅτι ὅλοι τότε εἶχαν τὰ πάντα κοινά. Καὶ ὅποιος ἤθελε νὰ βαπτισθῆ, ἔπρεπε νὰ δώσει ὅ,τι εἶχε στὴν κατοχή του στὸ κοινὸ ταμεῖο τῆς ἐνορίας. Κανένας δὲν εἶχε ἀτομικὴ περιουσία. Ὅλα ἦσαν κοινά. […] ὁ θεσμὸς αὐτὸς τῆς κοινοκτημοσύνης κράτησε τοὐλάχιστον διακόσια χρόνια. Μετὰ ἄρχισε νὰ διαλύεται καὶ τότε ἄρχισε νὰ ἐμφανίζεται ὁ κοινοβιακὸς μοναχισμός.
[…] Σ’ αὐτό, στὸ ὅτι δηλαδὴ πρέπει νὰ προηγηθῆ μία ἐσωτερικὴ ἀλλαγὴ καὶ ἀλλοίωσις τοῦ ἀνθρώπου, ὥστε νὰ μπορέση νὰ ἐπιτευχθῆ ὁ κοινοβιακὸς τρόπος ζωῆς, ἢ γιὰ τοὺς κομμουνιστὲς ὁ κομμουνιστικὸς τρόπος ζωῆς, συμφωνοῦν καὶ ὁ Μάρξ καὶ ὁ Λένιν. Ὁπότε ἀπὸ κοινωνιολογικῆς ἀπόψεως, ἐξ ἐπόψεως δηλαδὴ τῆς ἐξωτερικῆς κοινωνικῆς δομῆς τους, δὲν ὑπάρχει διαφορὰ μεταξὺ τοῦ Κομμουνισμοῦ καὶ τοῦ Ὀρθοδόξου κοινοβιακοῦ μοναχισμοῦ. Μεταξύ τους συμφωνία ὑπάρχει ἐπίσης καὶ στὴν ἀνάγκη τῆς ἐσωτερικῆς ἀλλαγῆς τοῦ ἀνθρώπου.

π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, Πατερικὴ Θεολογία, ἐκδ. Παρακαταθήκη 2004, σ. 182 – 185.