Διακόσια χρόνια από την κοίμηση (1819) του Αντώνιου Μαρτελάου, του ανατρεπτικού λόγιου Ζακυνθινού παπά.

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου

Στη Ζάκυνθο ξανά, 

όπου τους Ιούλιους των τελευταίων ετών καταγίνομαι να συμφιλιώνω τις κουρκουρίτσες με το laptop, και τα άπαιχτα κελαηδήματα με τις αξημέρωτες πληκτρολογήσεις· να βυζαίνω μυρωδιά χώματος και μ’ αυτήν να ξορκίζω τα άρρητα έλκη μου!

Το αντίδωρό μου φέτος προς το νησί: 200 χρόνια από την κοίμηση (1819) του Αντώνιου Μαρτελάου, του ανατρεπτικού λόγιου Ζακυνθινού παπά.

Ανατρεπτικός, γιατί ερχόταν σε ρήξη με το αρχοντολόι και συναρπαζόταν από τα ιδεώδη της γαλλικής επανάστασης.

Οι ευγενείς φυσικά μαίνονταν και έκαναν ό,τι μπορούσαν για να του δυσκολέψουν τη ζωή. Κάποια φορά διέταξαν τους χωρικούς «τους» να δένουν τα γαϊδούρια τους στην πλατεία της Αναλήψεως όπου ήταν η ομώνυμη εκκλησία του Μαρτελάου και το σπίτι του, ώστε τα γκαρίσματα των ζώων και οι φωνάρες των χωρικών να ρημάζουν την ησυχία που χρειαζόταν ο ατίθασος παπάς όταν δίδασκε ή όταν μελετούσε ή όταν κήρυττε στη θεία λειτουργία! Ο π. Αντώνιος εξοργίστηκε, και αντέδρασε με ζακυνθινή οξύνοια και θεολογική παρρησία. Καθώς ο κόμης Δημήτριος Κουμούτος επέστρεφε από την εξοχή, πάνω σε γαϊδούρι, ο Μαρτελάος βγήκε μπροστά του, στον σταμάτησε, γονάτισε και (καθώς γύρω συγκεντρωνόταν λαός) εκφώνησε ομιλία προς τιμήν του γαϊδουριού, τονίζοντας ότι το υπομονετικό αυτό ζώο υπέφερε και το βάρος των αρχόντων, των εχθρών της ανθρωπότητας!

Αμέ!

Αλλά και με στιχάκια στη δημοτική ο Μαρτελάος καυτηρίαζε την μάστιγα της αριστοκρατίας και τον φαρισαϊσμό της:

«Δεν μπορεί ανθρώπου γλώσσα να ειπή τί συφοραίς 

εγεννούσαν των αρχόντων οι κλεψιαίς και αδικαίς. 

Ανθρωπόμορφα θηρία, που λεγόστε χριστιανοί, 

στα κεφάλια σας να πέση όλη του Θεού η οργή».

Σήμερα η προτομή του ανυπόταχτου παπά βρίσκεται μπροστά στην είσοδο του ναού της Ανάληψης, στη Χώρα. Οδός Αλεξάνδρου Ρώμα 72. Είναι από τους συχνοδιάβαστους δρόμους της χώρας, αλλά περάστε άφοβα. Δεν θα βρείτε πλήθη τουριστών να γεμίζουν τον χώρο. Πέρα από ελάχιστους ψαγμένους, τα λοιπά στίφη οδηγούνται για προσκύνημα στις μπόμπες του Λαγανά και στο θεαματικό ναυάγιο. Πού υποψία για τα αληθινά πλούτη του νησιού, Μαρτελάους, Ούγκους Φώσκολους, μνημείο για τη διάσωση των εβραίων στην κατοχή, εβραϊκό κοιμητήριο αιώνων, παραδοσιακό θέατρο («ομιλίες») κλπ.

Θ.Ν.Π. / 10-7-2019.

ΥΓ 1: Το περιστατικό με το τετράποδο γαϊδούρι, στο οποίο επέβαινε το δίποδο γαϊδούρι, το αφηγείται ο Σπυρίδων Δε Βιάζης, «Η λύρα του Κάλβου και ανέκδοτος ύμνος του Αντωνίου Μαρτελάου», Ζάκυνθος 1881, σ. 132. Διόλου τυχαίο, του Μαρτελάου μαθητές ο Φώσκολος και ο Διονύσιος Σολωμός.

ΥΓ 2: Η φωτογραφία:https://www.flickr.com/photos/127226743@N02/21186512242

ΠΗΓΗ:Papathanasiou Athanasios

Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com