Γερομοριάς: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911) «Η κορυφή των κορυφών»

Τετάρτη 4 Ιανουαρίου 2017

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911) «Η κορυφή των κορυφών»

«Η κορυφή των κορυφών»
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
(4 Μαρτίου 1851 - 3 Ιανουαρίου 1911)

της Σοφίας Ντρέκου
«Όπου σας εύρει το κακό, όπου θολώνει ο νους σας μνημονεύετε

Διονύσιο Σολωμό και Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.» Οδυσσέας Ελύτης

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης είναι «η κορυφή των κορυφών» κατά τον Κων. Καβάφη.

3 Ιανουαρίου του 1911, έφυγε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911), «η κορυφή των κορυφών» κατά τον Κ. Π. Καβάφη, είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες, γνωστός και ως «ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων». Έγραψε κυρίως διηγήματα, τα οποία κατέχουν περίοπτη θέση στη νεοελληνική λογοτεχνία.

Ο ίδιος σε ένα σύντομο αυτοβιογραφικό σημείωμα ιστορεί τη ζωή του:

«Ἐγεννήθην ἐν Σκιάθῳ, τῇ 4 Μαρτίου 1851. Ἐβγήκα ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸν Σχολεῖον εἰς τὰ 1863, ἀλλὰ μόνον τῷ 1867 ἐστάλην εἰς τὸ Γυμνάσιον Χαλκίδος, ὅπου ἤκουσα τὴν Α' καὶ Β' τάξιν. Τὴν Γ' ἐμαθήτευσα εἰς Πειραιᾶ, εἴτα διέκοψα τὰς σπουδάς μου καὶ ἔμεινα εἰς τὴν πατρίδα. Κατὰ Ἰούλιον τοῦ 1872 ὑπήγα εἰς τὸ Ἅγιον Ὅρος χάριν προσκυνήσεως, ὅπου ἔμεινα ὀλίγους μῆνας. Τῷ 1873 ἤλθα εἰς Ἀθήνας καί ἐφοίτησα εἰς τὴν Δ' τοῦ Βαρβακείου. Τῷ 1874 ἐνεγράφην εἰς τὴν Φιλοσοφικὴν Σχολήν, ὅπου ἤκουα κατ' ἐκλογὴν ὀλίγα μαθήματα φιλολογικά, κατ' ἰδίαν δὲ ἠσχολούμην εἰς τὰ ξένας γλώσσας. Μικρὸς ἐζωγράφιζα Ἁγίους, εἴτα ἔγραφα στίχους, καί ἐδοκίμαζα να συντάξω κωμῳδίας. Τῷ 1868 ἐπεχείρησα νὰ γράψω μυθιστόρημα. Τῷ 1879 ἐδημοσιεύθη Ἡ Μετανάστις ἔργον μου εἰς τὸ περιοδικὸν Σωτήρα. Τῷ 1882 ἐδημοσιεύθη Οἱ ἔμποροι τῶν Ἐθνῶν εἰς τὸ Μὴ χάνεσαι. Ἀργότερα ἔγραψα περὶ τὰ ἑκατὸν διηγήματα, δημοσιευθέντα εἰς διάφορα περιοδικὰ καί ἐφημερίδας.»

Ὁ Παπαδιαμάντης ἦταν κλειστὸς τύπος. Μιὰ φορὰ ὅμως πῆρε τὸ θάρρος καὶ ἀπήγγειλε στὸν Μητσάκη ἕνα ἐρωτικό του ποίημα. Ἐκεῖνος θέλοντας νὰ τὸν πειράξει:

-Ὥστε ἔτσι, κύριε Ἀλέξανδρε! Ἔχουμε ἔρωτες καὶ τοὺς τραγουδοῦμε τόσο ὄμορφα!

-Ἐγὼ δὲν ἔχω ἔρωτες, ἀποκρίθηκε ὁ Παπαδιαμάντης, χαμηλώνοντας τὰ μάτια. Ὁ ἥρωάς μου ἔχει !
Από το Επετειακό λεύκωμα: «Εις μνήμην Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη (1851-1911).

Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο ότι οι μεγάλοι του πνεύματος, σαν τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, έχουν ένα μοναδικό προσόν να αντιλαμβάνονται τα πράγματα και να τα επεξεργάζονται σε διαχρονική βάση!

«...μὰ δὲν ἦτον τὸ μυαλό του ρολόϊ διὰ νὰ τὰ ἐνθυμῆται ὅλα· ἕνας νοῦς, κι αὐτὸς ρωμέϊκος...»

«Τὰ Λιμανάκια» (1907) («Άπαντα» Εκδόσεις Δόμος Σελ. 175).

Αιωνία η μνήμη Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, του ανθρώπου που έζησε ενάντια στο ρεύμα της εποχής του και που δεν ήθελε παρά να «ομοιάζει μόνο με τον εαυτόν του» και να «ασχολείται με το Ωραίον».

Ο Παπαδιαμάντης, μορφή ρακένδυτη εξωτερικά. Τον φαντάζομαι περιφερόμενο στην πλάκα και το θησείο με τα παλιά του ρούχα και τη θλιμμένη όψη. Τί αντίθεση στο όμορφο και περιποιημένο τοπίο. Αν γινόταν όμως να ενδυθεί την ομορφιά της ψυχής του σαν χιτώνα, τότε ποιο φως θα φώτιζε καλύτερα το βράχο της ακρόπολης !!!

Μνημονεύουμε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη για να ξεθολώσει ο νους και για να ξορκιστεί το «κακό» που μας βρήκε, γιατί έχουμε χάσει κάθε ίχνος αξιοπρέπειας και ανθρωπιάς.