Είχα την τύχη στα δεκαπέντε μου χρόνια να ξεφυλλίσω το γνωστό βιβλίο της Γ´ Γυμνασίου, με τίτλο Δραματική ποίηση. Ο μόνος λόγος που κράταγε τότε ενεργό το ενδιαφέρον μου σε εκείνο το βιβλίο ήταν ότι στις σελίδες του, κάθε λίγο και λιγάκι, αναφύονταν το πρόσωπο μιας ψηλόλιγνης δωρικής γυναικείας φιγούρας. Δε μπορούσα, τότε, να εννοήσω τη συνάφεια ανάμεσα στο κείμενο και το πρόσωπο, γιατί δε μπορούσα να συλλάβω ότι αυτά τα βαριά, τα ακαταλαβίστικα κείμενα μπορούσαν να παιχτούν στο θέατρο. Και, αν μπορούσαν, ποιοι ήταν όλοι αυτοί που τα έπαιζαν; Ήμουνα σίγουρος ότι δεν ήταν απλοί ηθοποιοί, δεν ήταν καν ηθοποιοί, ήταν άλλη κατηγορία ανθρώπων.
Πλησίασα τη μάνα μου, λίγο για να μάθω, λίγο για να δοκιμάσω τις γνώσεις της και τη ρώτησα: «Ποια είναι, καλέ μαμά, αυτή εδώ ;» «A! η Συνοδινού, η τραγωδός!»
Δεν ξέρω τι είχε μέσα του εκείνο το επιφωνηματικό Α! Σίγουρα, όμως, ξέρω τις ανεξίτηλες εντυπώσεις που άφησε μέσα στην καρδιά μου. Ποια ήταν αυτή η Συνοδινού; Ζει ή πέθανε; Στην εφηβική μου φαντασία αυτά τα πρόσωπα ήταν σαν τους ήρωες που, ενώ είναι πανάρχαιοι, δεν έχουν ηλικία και γι’ αυτό δεν πεθαίνουν.
Πέρασαν πολλά χρόνια και αξιώθηκα να σπουδάσω τα ελληνικά γράμματα, και μάλιστα τα κλασικά. Μια από τις μεγαλύτερες αποφάσεις της ζωής μου. Πιστεύω ότι η Άννα Συνοδινού έγινε στην κατάλληλη στιγμή το πρόσωπο που συνέδεσε την έγχρονη ζωή μου με την άχρονη συνθήκη του μύθου. Πώς να το πω, έγινε το όχημα που με ταξίδεψε στο ρίγος της πρωτογενούς φαντασίας. Από τότε ήμουν σίγουρος πως έτσι πρέπει να ήταν η Άλκηστη και η Ανδρομάχη, η Ιφιγένεια και η Αντιγόνη, η Ηλέκτρα και η Κλυταιμνήστρα. Γιατί σε αυτή τη γυναικεία φιγούρα είχαμε αυτό που παρατηρείται σε κάθε μεγάλο καλλιτέχνη: Τη σύμπτωση προσώπου και προσωπείου.
Πέρασαν πολλά χρόνια και αξιώθηκα να τη γνωρίσω από κοντά. Με καλοδέχτηκε στο σπιτικό της, μου άνοιξε την καρδιά της, με τίμησε με τα επαινετικά της λόγια, όταν μετέφρασα και σκηνοθέτησα προς τιμήν της την Εκάβη και την παρουσίασα στο σχολείο με τα παιδιά μπροστά της. Μου έσφιξε το χέρι με την εγκαρδιότητα των μεγάλων και ταπεινών. Μου αφιέρωσε λίγες χειρόγραφες ευχές πάνω στο βιβλίο της, το απόσταγμα της ζωής της.
Αξιώθηκα να τη χειροκροτήσω πολλές φορές στο κοίλον της Επιδαύρου και στην κεντρική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, αυτού που ήξερε κάποτε να προκρίνει το σημαντικό σε σχέση με το ασήμαντο.
Σήμερα αυτή η μεγάλη γυναίκα, αυτή η ιερή παρουσία του ελληνικού θεάτρου που αφουγκράστηκε το αρχαίο δράμα ως ιερή τελετουργία, όχι από γνώση αλλά από καθαρότητα ψυχής και από ευγένεια καταγωγής, αυτή που μεταμορφώθηκε τόσες και τόσες φορές σε ιερή κόρη και ανίερη φόνισσα, θύμα και θύτη, ερινύα και ευμενίδα, αυτή η ακριβή παρουσία του πολιτισμού μας, ἁϊδόσδε βεβήκει, δρασκέλισε το κατώφλι του άλλου κόσμου, παίρνοντας αμετάκλητα μαζί της τον βαρύ οπλισμό της Αντιγόνης, της Ηλέκτρας, της Εκάβης. Είναι αλήθεια ότι πολλές φορές αναμετρήθηκε με το θάνατο η Άννα Συνοδινού και όχι μόνο πάνω στο σανίδι. Αλλά κάθε που κοντοζύγωνε η ώρα εκείνη μηδένιζε το κύρος του, με λόγια σαν αυτά: «θανουμένη γὰρ ἐξῄδη. Τί δ᾽ οὐ; … εἰ δὲ τοῦ χρόνου πρόσθεν θανοῦμαι, κέρδος αὔτ᾽ ἐγὼ λέγω.» Τώρα, όμως ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και η τραγωδός πήρε το δρόμο της αθανασίας, εκεί που στέκουν ακέραιες οι μορφές που τόσες φορές αξιώθηκε να ενσαρκώσει.
Οι μεγάλοι αντιπαλεύουν μια ζωή με τον άσπονδο εχθρό του ανθρώπου, το θάνατο. Η διαφορά με εμάς τους άλλους είναι ότι έχουν βαθιά επίγνωση αυτού του αναπόφευκτου προορισμού. Και οπλίζονται με το μεγάλο ξόρκι του θανάτου, την Τέχνη. Kάπως έτσι δεν το λεγε και ο μέγας Πλάτων; «Ἀληθὴς φιλοσοφία μελέτη θανάτου ἐστί»,
Η Άννα Συνοδινού κλήθηκε πολλά χρόνια πριν να ταξιδέψει πέρα απ᾽τον κόσμο μας. Αντιπάλεψε τη σκοτεινή συνθήκη της ζωής και στήθηκε ορθή και στάθηκε γιγάντια για άλλη μια φορά στην επιδαύρεια θυμέλη.
Η αγάπη όλων αυτών των ανθρώπων που τη χειροκρότησαν, την πίστεψαν και υποκλίθηκαν στη μεγαλωσύνη της ας ξεπροβοδίσουν ετούτες τις ώρες το σεπτό σκήνωμά της που θα υποδεχθεί η αττική γη. Ας την ευλογεί ο ίδιος ο Θεός που με ρίγος ιερό έβαλε ενεργά στη ζωή της η Άννα Συνοδινού, η τραγωδός
Αντίο, ακριβή μου!
ΠΗΓΗ:http://frear.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.