ΣΤΙΣ 26 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1943 ΠΕΘΑΙΝΕΙ Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΣΜΥΡΝΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΛΗΝΟΣ (1882 - 1943)

Γιάννης Κιουλέκας

Δάσκαλος, καθοδηγητής και εμψυχωτής της ελληνικής αναγέννησης των γραμμάτων στον 20ό αιώνα. Σμυρνιός στην καταγωγή, και εκπαιδευτικός στο επάγγελμα ο Δημήτρης Γληνός έδωσε τη ζωή του για να πάει μπροστά η ελληνική γλώσσα και να γίνει κτήμα των ανθρώπων του μόχθου και της υπαίθρου. Γεννήθηκε στην Σμύρνη & σπούδασε φιλολογία στην Αθήνα απο το 1899 έως το 1905. Το 1908 άφησε το "Ελληνογερμανικό Λύκειο" της Σμύρνης όπου δίδασκε, για την Γερμανία όπου έως το 1911 πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιένα & τη Λεψία. 

Το 1909 γράφει "την πρώτη μελέτη με τη μαρξιστική μέθοδο" για την ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΝΕΟΤΟΥΡΚΩΝ & ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ, όπου "προείδε τον βαλκανικό πόλεμο του 1912" (Δ. Γληνός, 1935). 

Προέβλεψε με εκπληκτική οξυδέρκεια & ακρίβεια τις γενοκτονίες που διέπραξαν οι Νεότουρκοι & το ανώτατο στάδιο αυτών ο Κεμαλισμός. (*)

 Συγκεκριμένα: "Οι Τούρκοι αστοί, οι Νεότουρκοι καλούμενοι... κυρίαρχοι αυτοί όντες ... μίαν μόνο πατρίδα βλέπουσι τηξ Τουρκία, εν μόνο κράτος, το τουρκικόν, εν μόνο έθνος, το τουρκικόν...

... η κρατούσα λοιπόν σήμερα εν Τουρκία τάξις θα καταπολεμήσει επιμόνως, αμειλίκτως, λυσσωδώς πάσαν αποκεντρωτική τάσιν ... τέλος δεν θα διστάσουν να βάλουν το μαχαίρι είς τον λαιμόν παντός ατόμου ή πόλεως, ήτις θα θελήσει να σώσει ανθισταμένη το φρόνημα της & τον εθνισμόν της. Τα μέχρι τούδε συμβάντα είνε αι απαρχαί της πορείας ταύτης... " 

(*) Δ. Γληνός, "Η τουρκική μεταπολίτευσης & αι συνέπειαι αυτής", 1909, στο Δ. Γληνού, Άπαντα, τόμος Α' 1898-1910, σελ. 177-178

[Η σημερινή κρατικοδίαιτη ελληνική αριστερή διανόηση θέλει να αποκρύψει το γεγονός ότι όλο σχεδόν το σοσιαλιστικό κίνημα στην Ελλάδα, από τις πρώτες του ριζοσπαστικές γαριβαλδινές μορφές, αναγνώριζε την σημασία της διαπλοκής του Εθνικού & Κοινωνικού ζητήματος...]

Αντίστροφα, η δεξιά ήθελε να εμφανίζει την αριστερή παράδοση μονοδιάστατα ταυτισμένη με τις αντιλήψεις περί ιμπεριαλιστικού πολέμου στη Μικρά Ασία, ή την σύγχρονη ψευδο- ευρωπαιστική τύφλωση έναντι τού τουρκικού επεκτατισμού. Ενώ βέβαια θέλει να αποκρύψει όχι μόνο τη μακρά παράδοση υποταγής της στον ιμπεριαλισμό & τις μεγάλες δυνάμεις, αλλά & τον φιλοτουρκισμό της.]

Πρωτοστάτησε μαζί με τους Δελμούζο-Τριανταφυλλίδη στις πλούσιες δραστηριότητες του «Εκπαιδευτικού Ομίλου» για την καθιέρωση της δημοτικής, εργάστηκε από τις γραμμές του υπουργείου Παιδείας στα χρόνια του Βενιζελισμού για τη συγγραφή Αναγνωστικών της δημοτικής στα σχολεία και για τη δομή των εξατάξιων εκπαιδευτικών βαθμίδων, έριξε πρώτος τον σπόρο για την ίδρυση της Παιδαγωγικής Ακαδημίας. Το 1913 συντάσσει τις εισηγητικές εκθέσεις για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση τού Ε. Βενιζέλου. Το 1915 & το 1916 δημοσιεύει το 1ο & 2ο μέρος του βιβλίου του ΕΘΝΟΣ & ΓΛΩΣΣΑ.

Το 1916 φυλακίζεται σαν Βενιζελικός. 

Στη συνέχεια διορίζεται Πρόεδρος του "Εκπαιδευτικού Συμβουλίου" από την κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης & Γ.Γ. του Υπουργείου Παιδείας έως το 1920. Το 1921 ιδρύει την "Ανωτέρα Γυναικεία Σχολή". Το 1922 γράφει την μελέτη του "Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΙΣΜΟΥ". Το 1924 διορίζεται 1ος Διευθυντής του Μαράσλειου Διδασκαλείου. Το 1926 η δικτατορία του Πάγκαλου τον απολύει από το Υπουργείο Παιδείας. 

Το 1927 ο Δ. Γληνός έρχεται σε αντίθεση με το ΚΚΕ τόσο για τον ρόλο του Εκπαιδευτικού Ομίλου, που τον ήθελε ανεξάρτητο από τα κόμματα, όσο & ΚΥΡΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΚΕ ΠΑΝΩ ΣΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ. Μόνο μετά την "εθνική στροφή" του ΚΚΕ στη δεκαετία το '30 & ιδιαίτερα με την υιοθέτηση των "προσωρινών θέσεων" του το 1934 & τις "αποφάσεις" του 6ου Συνεδρίου, θα το προσεγγίσει οριστικά & θα γίνει βουλευτής & μέλος του, το 1936.

Η δικτατορία Κονδύλη τον έστειλε εξορία στον Άι Στράτη και οι εκλογές του ΄36 τον ανέδειξαν βουλευτή του Παλλαΐκού Μετώπου (πλατύ σχήμα του ΚΚΕ). 

Η δικτατορία του Μεταξά τον ξανάστειλε εξορία (Ανάφη, Ακροναυπλία, Σαντορίνη) όπου γλίτωσε από δολοφονική απόπειρα. Κατά τη γερμανική κατοχή, ως μέλος της ηγεσίας του ΚΚΕ πρωτοστάτησε στη δημιουργία του ΕΑΜ, έπειτα από επαφές με τα άλλα κόμματα. 

Είναι ο συντάκτης της ιστορικής εθνικοαπελευθερωτικής διακήρυξης «Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ», που κυκλοφόρησε σε εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα. 

Η ευγενική και ηρωική αυτή μορφή λύγισε τα Χριστούγεννα του 1943, σε ηλικία 61 ετών από σοβαρά ηπατικά προβλήματα που προκάλεσαν οι χρόνιες κακουχίες σε φυλακές και εξορίες και ενώ επρόκειτο να αναλάβει την ηγεσία της κυβέρνησης του βουνού.

Αποτελεί μοναδική περίπτωση "μεγάλου διανοούμενου" που, από το στρατόπεδο του ριζοσπαστικού βενιζελισμού & του ακομμάτιστου μαρξισμού, θα φτάσει στην Πολιτική Γραμματεία του ΚΚΕ. Υπήρξε ο μόνος που διέθετε ενα ιστορικό βάθος & μια κουλτούρα ικανή να αναμετρηθεί με τα μεγάλα προβλήματα που έθετε η ιστορική συγκυρία. Όμως δεν θα συναντήσει ποτέ τον Αρη στο βουνό & η ιστορία θα πάρει τον δρόμο πού ξέρουμε.

ΠΗΓΗ: 

Γιάννης Κιουλέκας

Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com