Ο όρος Ακραίο Κέντρο, όπως και ο όρος νεοφιλελευθερισμός, δεν είναι ένας όρος με εξαρχής αρνητική φόρτιση. Πιο συγκεκριμένα, τις έννοιες αυτές τις δημιούργησαν υπέρμαχοι των αντίστοιχων πολιτικών ιδεολογιών και όχι αντίπαλοί τους. Πολύ πρόσφατα, ο Εμμάνουελ Μακρόν, που έχει χαρακτηριστεί (στο βιβλίο των Br. Amable και St. Palombarini) και ως ο «τελευταίος νεοφιλελεύθερος», είχε μιλήσει για το «ακραίο κέντρο» ως ιδεολογία του. Το 2017, το περιοδικό Foreign Policy είχε κάνει λόγο για τον ριζοσπαστικό κεντρισμό του Μακρόν. Ουσιαστικά, όμως, μπορούμε να πούμε ότι ένας από τους πρώτους θεωρητικούς (και πρακτικούς) του Ακραίου Κέντρου ήταν ο Τόνυ Μπλαιρ, ο οποίος, σε ένα άρθρο του το 2018, είχε μιλήσει για τον «επαναστατικό κεντρισμό» ή το «επαναστατικό κέντρο». Ο Μπλαιρ εκεί αναγνωρίζει την ανάγκη ενός επαναστατικού κέντρου, που κάνει ριζοσπαστικές τομές και δεν αποτελεί απλώς τη δύναμη του «ήρεμου ορθολογισμού», του «πραγματισμού» και των «συμβιβασμών». O Mπλαιρ εξαρχής άλλωστε είχε αυτό-χαρακτηριστεί «κεντριστής», που είναι ένας νέος όρος, ένας νεολογισμός, δηλαδή μέλος ενός νέου Κέντρου.
Μεγάλη αξία έχει ο τρόπος που ο Μπλαιρ βλέπει τη Δεξιά: είναι μία δύναμη «λαϊκιστική», «εθνικιστική», ενάντια στη μετανάστευση, και υπέρ του οικονομικού προστατευτισμού, δηλαδή προστασίας της εγχώριας παραγωγής, απέναντι στις δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης και τον υπερανταγωνισμό (Philip Kotler) που φέρνουν. Επίσης, ο Μπλαιρ βλέπει την αριστερά με την οποία διαφωνεί ως «κρατιστική», «λαϊκιστική». Ήταν ένας από τους περισσότερο επίμονους (και ηττημένους) αντιπάλους του Τζέρεμυ Κόρμπιν, πριν εκλεγεί πανηγυρικά από το Συνέδριο των Νέων Εργατικών το 2015 με 60%, αποκαλώντας την πολιτική του ως «πολιτική Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων». Ο ίδιος ο Μπλαιρ ήταν αυτός που έβαλε τον όρο των Νέων Εργατικών μέσα στο πολιτικό σύστημα, όταν εξελέγη πρόεδρος του κόμματος του οποίου ο αρχηγός δήλωνε κάποτε, όπως έλεγε ο Γιώργος Θεοτοκάς περί το 1950, αριστερός και Χριστιανός. Όπως γράφει σχετική βιβλιογραφία (και είναι αυταπόδεικτο), ενσωμάτωσε μεγάλο μέρος της θατσερικής παράδοσης στην πολιτική του. Αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι ο Μπλαιρ μετατόπισε στο όνομα του νέου πνεύματος, του πραγματισμού κ.λπ. τους παλιούς Εργατικούς, εν όψει της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και της κατάρρευσης του σοβιετικού μπλοκ με τον Γιέλτσιν και της «Ρεβάνς» της κοινωνικής ελίτ, προς τα δεξιά, τόσο σε επίπεδο αυταρχισμού όσο και σε επίπεδο κοινωνικής-οικονομικής πολιτικής. Είναι πολύ χαρακτηριστική η τοποθέτηση που γίνεται σε μια σχετική μελέτη των δύο κομμάτων, αυτού του Μπλαιρ και των «αντιπάλων» του στα πλαίσια του δικομματισμού, των «Συντηρητικών» (Tories).
Όπως μπορεί να φανεί από αυτό το διάγραμμα, οι Νέοι Εργατικοί του 2003 είναι πλέον ένα κόμμα που όχι απλώς είναι στα δεξιά του πολιτικού άξονα αλλά είναι πλέον κοντύτερα στο δεξί άκρο του πολιτικού άξονα παρά στο κέντρο. Αυτός είναι ο νέος «μεσαίος χώρος». Με δεδομένο ότι οι Νέοι Εργατικοί αποτέλεσαν πρότυπο για τη «μετάλλαξη» των πρώην σοσιαλιστικών/σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων (που πλέον λέγονταν «κεντροαριστερά»), η μετατόπιση του Κέντρου προς μια σκληρή, αυταρχική δεξιά παράταξη υπήρξε σχεδόν πλήρης. Η ελλαδική περίπτωση με τον Κώστα Σημίτη είναι χαρακτηριστική, οπότε και ο Χρ. Γιανναράς είχε μιλήσει για την «αριστερά ως δεξιά». Οι κκ. Ανδριανόπουλος μάλιστα και Μάνος, ίσως οι πιο χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της νεοφιλελεύθερης δεξιάς, είχαν διερωτηθεί, όταν ο ΓΑΠ, πριν τη μνημονιακή καταβύθιση του ‘10, τους είχε απομακρύνει –αφού είχαν ήδη γίνει «κόκκινο πανί» λόγω της κλιμακούμενης εφαρμογής διάφορων νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων- από το ΠΑΣΟΚ. Ο κ. Ανδριανόπουλος χαρακτηριστικά είχε πει πως νόμιζε πως το ΠΑΣΟΚ, θα εφάρμοζε, όπως οι Νέοι Εργατικοί του Μπλαιρ, το σοσιαλισμό μέσα από το… μηχανισμό της αγοράς. Ωστόσο, η αγορά δεν έχει κανένα δίχτυ ασφαλείας και οι αιχμές της είναι ακονισμένες για να κόβουν τους «ανεπαρκώς προσαρμοσμένους», όπως θα’ λεγε κι ο κύριος Πέτσας, όπως ο τροχός του Διοκλητιανού τον άγιο Γεώργιο ή όπως η σπάθη το κεφάλι του Δαμοκλή.
Για αυτό το λόγο και το νεοφιλελεύθερο ακραίο κέντρο είναι η «κοινωνική ακροδεξιά», μια ακροδεξιά πραγματικά επικίνδυνη αλλά και σήμερα ακόμα κυρίαρχη, εκπροσωπώντας μια «συντηρητική επανάσταση», που, όπως έλεγε ο κοινωνιολόγος Πιέρ Μπουρντιέ, βασίζεται και επικαλείται την «πρόοδο, την επιστήμη, τον ορθό λόγο».
Αυτή η συζήτηση πραγματοποιείται σε έκταση σε ένα προσωπικό δοκίμιο που ετοιμάζεται για έκδοση από τη «Χριστιανική» πολύ σύντομα…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.