Από τον προγονολατρικό εθνοκεντρισμό στην εσπεριόπληκτη αποδόμηση

Του Λαοκράτη Βάσση  

Στις δύσκολες περιόδους της κοινωνικής αποσάρθρωσης και γενικότερης παρακμής που διανύει ο τόπος μας, υπάρχει μεγάλη ανάγκη επαναπροσδιορισμού των πολιτιστικών-ταυτοτικών στοιχείων που αποτελούν τη συγκολλητική ουσία του κοινωνικού ιστού. Δυστυχώς, εκ των πραγμάτων, αποκαλύπτεται ένα γενικότερο έλλειμμα σε αυτό το πεδίο απ’ τη μεριά της Πολιτείας, αλλά και ειδικότερα απ’ τη μεριά της Αριστεράς.

Όταν μιλώ για έλλειμμα πολιτιστικής πολιτικής στον τόπο μας, δεν εννοώ πως μας λείπει ένα ιδεολογικό σύστημα πολιτιστικών αξιών, συνήθως θεωρούμενων αναλλοίωτων, ένα κλειστό δηλαδή αξιακό σύστημα, ένα πολιτιστικό δόγμα. Εννοώ ότι μας λείπουν γενικές πολιτιστικές συντεταγμένες και μακράς πνοής πολιτιστικές κατευθύνσεις, που θα μας επιτρέψουν να συνεχίσουμε το πολιτιστικό μας ταξίδι ως ελληνική συλλογικότητα. 

Ξετυλίγοντας και εμπλουτίζοντας διαρκώς την πολιτιστική μας ιδιαιτερότητα, με τον οικουμενικής ακτινοβολίας αξιακό της πυρήνα και με βαθιά πάντοτε συνείδηση πως άλλο διαβατήριο προς το μέλλον από την ποιοτική πολιτιστική δημιουργία του λαού μας δεν υπάρχει.

Επίσης, προσθέτοντας το όποιο ιδιαίτερο πολιτιστικό μας χρώμα στο οικουμενικό πολιτιστικό ουράνιο τόξο και στην πολύχρωμη ομορφιά της πλανητικής μας πατρίδας, κατά πως μας δίδαξε και ο Διονύσιος Σολωμός: Κάθε μικρός τόπος, για να καταθέσω μια διασταλτική ερμηνεία γνωστής θέσης του εθνικού μας ποιητή, πρέπει να κοιτάζει προς το «παγκόσμιο σύστημα», να στυλώνεται στο κέντρο της εθνικότητας και να υψώνεται κάθετα (Στοχασμοί-Ελεύθεροι Πολιορκημένοι).

Πολιτιστικό έλλειμμα

Περνώντας απ’ το έλλειμμα πολιτιστικής πολιτικής στο πολιτιστικό μας έλλειμμα καθαυτό, θα σημειώσω ότι απ’ την αρχή της Μεταπολίτευσης, οπότε και αρχίσαμε να ξεφεύγουμε απ’ τη χρόνια παγίδευσή μας στον προγονολατρικό εθνοκεντρισμό, είμαστε ως ελληνική κοινωνία σε κατάσταση παρατεταμένης πολιτιστικής αμηχανίας. Αμηχανίας επικαλυπτόμενης, όμως, όλο και περισσότερο από μια εσπεριόπληκτη εκδοχή εκσυγχρονισμού, αρκούντως αποδομητική παντός του ελληνικού.

Αυτή, μαζί με τα παρελθοντοκεντρικά απόνερα, πετάει και το «παιδί». Μαζί με την αρχαιολατρία πετάει και τους αρχαίους. Μαζί με την ελληνολατρία πετάει και τους Έλληνες. Μαζί με την απλοϊκή (γραμμική) εκδοχή της ιστορικής μας συνέχειας πετάει και την ίδια την ιστορική μας συνέχεια.

Διακινεί προοδευτικοφανώς τη θεωρία πως ούτε λίγο ούτε πολύ η σημερινή Ελλάδα είναι ένα κατασκευασμένο (από το κράτος) εθνικό μόρφωμα, που προέκυψε από τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κι αυτό κατά «αναμηρυκαστική» μεταφορά στα καθ’ ημάς της νεωτερικής ιστοριογραφίας, που, αγνοώντας το ελληνικό παράδειγμα και όχι μόνο, αποφαίνεται αυθεντικά πως «το κράτος κατασκευάζει το έθνος».

Καμιά φορά και μεγάλοι ιστορικοί, όπως ο Έρικ Χομπσμπάουμ, λένε απλοϊκές ή και ανιστόρητες -ας μου επιτραπεί- απολυτότητες. Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» (27.3.1995) διατύπωνε απόψεις του είδους: «Το ελληνικό έθνος δεν υπήρχε πριν από τον 19ο αιώνα. Στον πόλεμο της ανεξαρτησίας οι  Έλληνες δεν πολέμησαν εναντίον των Τούρκων ως Έλληνες. Πολέμησαν ως Χριστιανοί εναντίον Μουσουλμάνων».

Από τη μία άκρη στην άλλη

Μ’ αυτές, όμως, τις δήθεν εκσυγχρονιστικές απόψεις μετακινηθήκαμε απ’ τα στερεότυπα της πάντοτε προβληματικής εθνικής μας ιδεολογίας, όπως αυτή θεμελιώθηκε κατά την οθωνική περίοδο (Βαυαροκρατία), στον αντίποδά τους. Απ’ την ακρότητα του νοσηρού ελληνοκεντρισμού μετακινηθήκαμε προς την ακρότητα του εξίσου νοσηρού αντιελληνοκεντρικού «εκσυγχρονισμού».

Αυτός, μαζί με έναν μιμητικό «ευρωπαϊσμό», στον οποίο άρχισαν να προστίθενται και μεγάλες δόσεις «νεοταξικής» μετανεωτερικής σύγχυσης, προβλήθηκε (με κορύφωση στην περίοδο Σημίτη) περίπου ως προανάκρουσμα της νέας εθνικής μας ιδεολογίας. Χωρίς όμως να υπάρξει κατάθεση συγκεκριμένης πρότασης εθνικής και ειδικότερα πολιτιστικής «εκσυγχρονιστικής» στρατηγικής, που, αν μη τι άλλο, θα συνιστούσε και ανάληψη ευθύνης για τη σηματοδοτούμενη γραμμή πλεύσης του τόπου μας.

Ταλανιζόμαστε απ’ τις νοσηρές ακρότητες του δίπολου: «παράδοση»- «εκσυγχρονισμός», που στην πιο συνήθη εκδοχή του μεταμορφώνεται στο δίπολο «εθνικισμός»-«αποεθνοποίηση» (και όχι αντιεθνικισμός, όπως προβάλλεται, γιατί βολεύει!). Σερνόμαστε, λοιπόν, προς το μέλλον:

• Χωρίς πολιτική πολιτισμού εντός των ορίων μας.
• Χωρίς πολιτική πολιτισμού στην Ευρώπη.
• Χωρίς πολιτική πολιτισμού στο παγκοσμιοποιούμενο διεθνές περιβάλλον.
• Χωρίς πολιτική στήριξης της πολιτιστικής μας ιδιαιτερότητας στην Ευρώπη και στο σύγχρονο κόσμο.
• Χωρίς πολιτική στήριξης των εκτός Ελλάδος προαιώνιων εστιών του ελληνικού πολιτισμού.
• Χωρίς πολιτική πολιτιστικής στήριξης της ανά τον κόσμο ελληνικής ομογένειας.
• Χωρίς πολιτιστική πολιτική για τους μετανάστες.
• Χωρίς -που είναι και το μείζον- στέρεη πολιτιστική βάση στην παιδεία μας, που αυτή πρωτίστως διαμορφώνει την ελληνική συνείδηση στα παιδιά μας.
• Χωρίς, εν τέλει, πυξίδα προσανατολισμού στο θολό ωκεανό της παγκοσμιοποίησης, που θα καταπιεί όσες πολιτιστικές ιδιαιτερότητες δεν είναι προετοιμασμένες να αντέξουν τα ισοπεδωτικά του κύματα.

Πηγή: slpress.gr

ΠΗΓΗ: http://protagorasnews.blogspot.gr/
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com