Τα μεγάλα αδιέξοδα

ΤΟΥ  ΒΑΣΙΛΗ ΒΙΛΙΑΡΔΟΥ/ Νοεμβρίου 12, 2015 

Αφού τα μνημόνια οδηγούν τεκμηριωμένα στη χρεοκοπία, δεν φαίνεται να υπάρχει λόγος καθυστέρησης του μοιραίου – ενώ χρειάζονται νέες ιδέες, όπως η κατάργηση όλων των φόρων και η αντικατάσταση τους με έναν, κοινό για όλους

.

Η Ελλάδα έχει δύο επιλογές στη διάθεση της: είτε την πιστή εφαρμογή του τρίτου μνημονίου, βασιλικότερα του βασιλιά, είτε τη στάση πληρωμών, με απώτερο στόχο τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές της – για να επιτευχθεί η ονομαστική διαγραφή μέρους του κρατικού χρέους της, έτσι ώστε να διαγραφεί αντίστοιχο ιδιωτικό, οπότε να αποκατασταθεί η πιστοληπτική ικανότητα του δημοσίου και ιδιωτικού της τομέα.

Το ζητούμενο είτε επιλεγόταν η μία, είτε η άλλη λύση, θα ήταν η ανάπτυξη, αφού διαφορετικά δεν καταπολεμάται η ανεργία, δεν αυξάνονται ορθολογικά τα έσοδα του κράτους, θα συνεχίσουν να πτωχεύουν οι επιχειρήσεις, η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει και τελικά θα οδηγηθεί λεηλατημένη εκτός της Ευρωζώνης – παραμένοντας άβουλη αποικία, χωρίς κανένα απολύτως μέλλον. Η ανάπτυξη όμως είναι το αποτέλεσμα δύο εξισώσεων:

(α)  ΑΕΠ = κατανάλωση + δημόσιες δαπάνες + ιδιωτικές επενδύσεις + (εξαγωγές – εισαγωγές). Εν προκειμένω, με δεδομένη τη συνεχή μείωση των εισοδημάτων που απαιτείται από το μνημόνιο (μισθοί, συντάξεις, ανεργία κοκ.), καθώς επίσης την υπερβολική φορολόγηση, η κατανάλωση είναι αδύνατον να αυξηθεί.

Το ίδιο συμβαίνει με τις δημόσιες δαπάνες, ειδικά με τις κρατικές επενδύσεις, αφού είναι υποχρεωτικός ο περιορισμός τους – ενώ, όσον αφορά τις ιδιωτικές επενδύσεις, κανένας δεν τοποθετεί τα χρήματα του σε μία χώρα που μειώνεται η κατανάλωση, που αυξάνονται συνεχώς οι φόροι, με μία ανεξέλεγκτη γραφειοκρατία, υπερχρεωμένη κοκ.

Τέλος, οι εξαγωγές είναι πολύ δύσκολο να αυξηθούν, αφού έχει καταστραφεί πλέον ο παραγωγικός ιστός της χώρας, η Ευρωζώνη έχει ύφεση, ενώ πολλές χώρες προσπαθούν ταυτόχρονα να εξάγουν – οπότε, ακόμη και αν θέλαμε να υποστηρίξουμε το μνημόνιο, ελπίζοντας να μας λυπηθούν κάποια στιγμή οι δανειστές μας αναδιαρθρώνοντας το χρέος, δεν θα είχαμε καμία δυνατότητα να τεκμηριώσουμε οικονομικά τη θέση μας.

(β)  ΑΕΠ = κατανάλωση + αποταμιεύσεις + φόροι. Από τη δεύτερη αυτή εξίσωση θα μπορούσε να υποθέσει κανείς πως αυξάνοντας τους φόρους, όπως άλλωστε συμβαίνει, θα μπορούσε να βοηθηθεί το ΑΕΠ. Εν τούτοις, γνωρίζοντας πως ταυτόχρονα μειώνονται τα εισοδήματα, κατανοούμε πως οι φόροι πληρώνονται αφενός μεν από τις αποταμιεύσεις, αφετέρου από τον περιορισμό της κατανάλωσης – οπότε καταλήγουμε ξανά σε αδιέξοδο.

Εύλογα λοιπόν δεν θα μπορούσαμε ούτε από εδώ να υποστηρίξουμε το μνημόνιο, ακόμη και αν είμαστε φανατικοί νεοφιλελεύθεροι – θεωρώντας απίστευτη υποκρισία όλα όσα λέγονται για την επιστροφή της χώρας στην ανάπτυξη, οπότε την έξοδο της από την κρίση, εάν εφαρμοσθούν επακριβώς οι εντολές των δανειστών της.

Η αντίρρηση τώρα που θα έφερνε κανείς θα ήταν πως διαφορετικά η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει, αφού δεν έχει καμία άλλη δυνατότητα χρηματοδότησης – ενώ η χρεοκοπία είναι πάρα πολύ επώδυνη (άδεια ράφια στα Σούπερ Μάρκετ, κλειστά βενζινάδικα κοκ.).

Εν τούτοις, αφού θα συμβεί κάτι τέτοιο νομοτελειακά στο μέλλον, όπου ασφαλώς θα έχουν όλοι λιγότερα χρήματα (κράτος, επιχειρήσεις, νοικοκυριά), όπως άλλωστε συγκριτικά με το 2010, δεν βλέπουμε το λόγο της καθυστέρησης – με εξαίρεση ίσως την ανεπάρκεια της κυβέρνησης να διαχειριστεί σωστά την πτώχευση, κάτι που όμως επίσης δεν πρόκειται να αλλάξει, αφού ολόκληρο το πολιτικό σκηνικό δεν είναι καλύτερο.

Υπάρχουν βέβαια ορισμένοι, οι οποίοι βλέπουν κάποιες δυνατότητες εάν ιδιωτικοποιηθούν οι δημόσιες επιχειρήσεις. Όμως, αφενός μεν τα έσοδα θα οδηγηθούν στο χρέος, αφετέρου οι ιδιωτικοποιήσεις δεν είναι νέες επενδύσεις – εκτός από τα λίγα χρήματα που ίσως δαπανηθούν για την «ανακαίνιση» τους (ανάλυση).

Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, με εξαίρεση τις κοινωφελείς, καθώς επίσης τις στρατηγικές επιχειρήσεις, εμείς δεν είμαστε εναντίον των αποκρατικοποιήσεων – αρκεί να μην εκποιηθούν οι εταιρίες σε εξευτελιστικές τιμές, όπως αυτές που έχουν διαμορφωθεί σήμερα. Σε κάθε περίπτωση, δεν πρόκειται να βοηθήσουν στην ανάπτυξη – οπότε δεν αποφεύγουμε ξανά το αδιέξοδο.

Συνεχίζοντας, για να μπορέσει η Ελλάδα να ξεφύγει από την παγίδα, απαιτούνται αφενός μεν η ονομαστική διαγραφή του χρέους, σε συνδυασμό με τις σωστές μεταρρυθμίσεις (καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, ορθολογισμός του δημοσίου κλπ.), αφετέρου νέες, πρωτοποριακές ιδέες. Μία από αυτές είναι ενός Ελβετού, ο οποίος προτείνει την πλήρη κατάργηση των φόρων – την αντικατάσταση τους καλύτερα από την επιβολή ενός φόρου ύψους 0,2% σε όλες τις ηλεκτρονικές συναλλαγές των τραπεζών (σε κάθε 100 € παρακράτηση δύο Σεντ).

Σύμφωνα με τον ίδιο, το ετήσιο ύψος των ηλεκτρονικών πληρωμών στην Ελβετία, χωρίς τις νομισματικές συναλλαγές, πλησιάζει τα 100.000 δις φράγκα – 160 φορές υψηλότερες από το ΑΕΠ της χώρας. Εάν λοιπόν τις φορολογούσε κανείς μόλις με 0,2%, θα εισέπραττε 200 δις φράγκα – περισσότερα δηλαδή από όλους τους φόρους της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ (γράφημα – καμπύλη και δεξιά κάθετος τα έσοδα του δημοσίου της Ελβετίας, μπλε στήλες και αριστερή κάθετος της Ελλάδας σε μηνιαία βάση).

Αυτό το είδος της φορολόγησης δεν είναι το γνωστό «Tobin Tax», το οποίο έχει σχέση μόνο με τις χρηματιστηριακές συναλλαγές, αφού αφορά όλες τις ηλεκτρονικές τραπεζικές – ενώ ο Ελβετός δεν το προτείνει ως ένα νέο φόρο, αλλά ως αντικατάσταση όλων των άλλων.

Για παράδειγμα, δεν θα πληρώνει κανείς ούτε ΦΠΑ, ούτε ΕΝΦΙΑ, ούτε φόρο εισοδήματος, ούτε μισθωτών υπηρεσιών, ούτε τίποτα άλλο – ενώ δεν θα υπήρχε καθόλου φοροδιαφυγή, οπότε δεν θα χρειαζόταν καν οι έλεγχοι, αφού το σύστημα θα ήταν αυτόματο και πολύ εύκολο στη λειτουργία του. Φυσικά θα έπρεπε να υιοθετηθεί σταδιακά, έτσι ώστε να μην δημιουργηθούν προβλήματα – αν και δεν φαίνεται να υπάρχει τέτοιος φόβος.

Ολοκληρώνοντας, η έξοδος από την κρίση είναι εφικτή για μία χώρα όπως η  Ελλάδα, αλλά μόνο εάν ρισκάρει τη στάση πληρωμών, καθώς επίσης εάν υιοθετήσει νέες ιδέες – όσο παράδοξες και να ακούγονται.Διαφορετικά καθυστερεί δυστυχώς απλά το μοιραίο, επιδεινώνοντας όλο και περισσότερο τις συνθήκες της νομοτελειακής της πτώχευσης.

ΠΗΓΗ:http://www.analyst.gr/