Συνέντευξη Γ. Καραμπελιά στην Ελευθεροτυπία «Είμαστε υπηρέτες, υποτακτικοί μιας αποικίας χρέους»

Από τον ΓΙΩΡΓΟ ΚΙΟΥΣΗ δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία

Η «Εταιρεία Μελέτης Ελληνικού Πολιτισμού» και το περιοδικό «Νέος Λόγιος Ερμής», θέλοντας να συμβάλουν στον αναγκαίο προβληματισμό, οργανώνουν έναν κύκλο διαλέξεων, από διανοητές και καλλιτέχνες, θέτοντας τουλάχιστον τα ζητήματα και τις ερωτήσεις και ίσως διαμορφώνοντας και κάποιες προτάσεις και κατευθύνσεις για το αύριο (το πλήρες πρόγραμμα των διαλέξεων θα το βρείτε εδώ).

«Είτε θα συνεχίσουμε να συμβάλλουμε ενεργά στον παγκόσμιο πολιτισμό είτε θα εξαφανιστούμε μέσα στην πολιτισμική χοάνη των αυτοκρατοριών». Γ.Κ. Δώδεκα διαλέξεις πάνω σε μερικά από τα πιο καίρια ζητήματα της σύγχρονης ζωής και του πολιτισμού μας, από ανθρώπους που έχουν μια μακρά και δημιουργική ενασχόληση, τόσο στον τομέα στον οποίο θα αναφερθούν, όσο και στην πνευματική ζωή του τόπου στο σύνολό της. Κάθε Τρίτη, στις 7 μ.μ., στο Κέντρο Πολιτικής και Πολιτισμού «Ρήγας Βελεστινλής», Ξενοφώντος 4, τηλ. 210-3826319. Αύριο πραγματοποιείται η πρώτη διάλεξη με τον ομότιμο καθηγητή του ΕΜΠ ζωγράφο Σωτήρη Σόρογκα και τον Γιώργο Καραμπελιά, συγγραφέα και ιδρυτικό μέλος της Κίνησης Πολιτών Αρδην, αρχισυντάκτη του περιοδικού «Νέος Ερμής ο Λόγιος». Οι επόμενοι ομιλητές θα είναι οι πανεπιστημιακοί: 18.11 Βασίλης Καραποστόλης, 25.11 Μιχάλης Μερακλής, 2.12 Κώστας Γεωργουσόπουλος, 9.12 Σωτήρης Σόρογκας, 16.12 Ιωάννα Τσιβάκου, 13.01 Νάσος Βαγενάς, 20.01 Θανάσης Γκότοβος, 27.01 Θόδωρος Ζιάκας, συγγραφέας, 03.02 Γιώργος Κοντογιώργης, 10.02 πατηρ-Γεώργιος Μεταλληνός, 17.02 Τάσος Μπίρης, 24.02 Γιώργος Καραμπελιάς.

- Θέμα η παρακμή;

«Ναι. Βεβαίως δεν αποτελεί αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο. Βρισκόμαστε σε μια κομβική στιγμή διερώτησης για το μέλλον όχι μόνον του πολιτισμού, αλλά και της ίδιας της παρουσίας του ανθρώπου πάνω στον πλανήτη, την οποία υπογραμμίζει η οικολογική κρίση και η επέκταση της τεχνοφύσης. Αυτή η κρίση λαμβάνει χώρα ενώ εξελίσσεται η μετατόπιση του επικέντρου της παγκόσμιας οικονομίας προς τα Ανατολικά και η εξάντληση του μονοπολικού δυτικοκεντρικού κόσμου. Ιδιαίτερα δε σε περιοχές που βρίσκονται στα σύνορα των κόσμων, όπως η δική μας, μια πλημμυρίδα εξελίξεων μπορούν να οδηγήσουν είτε στην εξαφάνισή μας ως αυτόνομου συλλογικού υποκειμένου, είτε στην επανεπιβεβαίωση της ταυτότητας και του ρόλου μας στον παγκόσμιο πολιτισμό».

- Προδιαγεγραμμένη;

«Οχι, εκατομμύρια άνθρωποι σε όλη τη γη προσπαθούν να προτείνουν εναλλακτικές διεξόδους σε μια κοινωνία όπου το εμπόρευμα και το θέαμα έχουν κυριαρχήσει, από την αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου, τον περιορισμό του εμπορεύματος, σύμφωνα με τα πρότυπα του αρχαιοελληνικού μέτρου, έως την ανανέωση της κοινοτικής παράδοσης. Πρόκειται για μια μεγάλη αντιπαράθεση ανάμεσα στον άνθρωπο ως πρόσωπο, που υπάρχει μέσω του άλλου, και τον άνθρωπο ως άτομο, σε πόλεμο εναντίον όλων».

- Η ελληνική;

«Το τέλος της δυτικής πρωτοκαθεδρίας συνδυάζεται με την εξάντληση της μεταπολιτευτικής περιόδου, δηλαδή της φαντασίωσης μιας ένταξης στη Δύση, για την οποία φτάσαμε να απεμπολήσουμε κάθε αυτονομία. Κυνηγώντας το διαρκώς άπιαστο όνειρο μιας ατομοκεντρικής ενσωμάτωσης στη Δύση, ξεχάσαμε πως ο ελληνικός πολιτισμός και ο ελληνικός τρόπος αποτελούν ιδιαίτερη παράδοση μεταξύ Ανατολής και Δύσεως, που μπορεί να λειτουργεί δημιουργικά μόνον όταν οργανικά ενσωματώνει στοιχεία από τη Δύση όσο και την Ανατολή, και όχι όταν ασκείται στη μίμηση. Το όνειρο ενός παρασιτικού εκσυγχρονισμού μας οδήγησε στη σημερινή κατάσταση όπου γινόμαστε αποδεκτοί μόνον ως υπηρέτες, υποτακτικοί μιας αποικίας χρέους και ως τουριστικό εξάρτημα. Πρόκειται για την τελεσίδικη εξάντληση και παρακμή του μεταπολιτευτικού μοντέλου».

- Τι κάνουμε;

«Η “ελληνική παραδοξότητα” ως ιδιαίτερος τρόπος μεταξύ Ανατολής και Δύσης, μπόρεσε κάποτε να προσφέρει τη δημοκρατία και τη φιλοσοφία, τη σύνθεση του χριστιανισμού με το αρχαιοελληνικό πνεύμα και το Βυζάντιο· να πραγματοποιήσει μια από τις σημαντικότερες επαναστάσεις του 19ου αι. και ένα εκπληκτικό αντιστασιακό κίνημα στον 20ό· να δημιουργήσει έναν πολιτισμό που από τον Ομηρο έως τον Σολωμό, τον Καβάφη και τον Σεφέρη, συνέχισε να παραμένει ενεργός».

- «Γυρίσαμε διψασμένοι από τη Δύση»;

«Ισχύει η ρήση του Γιώργου Σεφέρη. Εχοντας περιπλανηθεί και γνωρίσει σε βάθος τα αδιέξοδα αλλά και τις δυνατότητες του σύγχρονου κόσμου, συνειδητοποιούμε πως δεν μπορείς να κτίσεις ένα οικοδόμημα χωρίς θεμέλια, πως δεν μπορείς να είσαι σύγχρονος χωρίς παρελθόν, πως θα πρέπει επιτέλους να συνδέσουμε την παράδοση με ό,τι θετικό έχει προσφέρει η νεωτερικότητα και η σύγχρονη εποχή, δηλαδή να κάνουμε σύγχρονη την παράδοσή μας».