Το τέλος του παιχνιδιού

Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΔΙΑΜΑΝΤΗ

 ιστορικού, διδάσκοντος στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ελευθεροτυπία 3-11-2013

Η στρατηγική της ελληνικής πολιτικής ελίτ, η οποία επένδυσε στο πρόγραμμα του Μνημονίου ώστε να εξασφαλίσει την επιβίωσή της, έφτασε σε αδιέξοδο. Τα συμφέροντά της δεν συμβαδίζουν πλέον με αυτά των Ευρωπαίων. Είναι εμφανές ότι Γερμανοί και Γάλλοι δεν ενδιαφέρονται πλέον για την τύχη της ελληνικής κυβέρνησης, τουλάχιστον όχι με την ίδια ένταση που ενδιαφέρονταν ώς τώρα.

Διότι, αφ' ενός μεν δεν αισθάνονται πλέον τη συστημική απειλή της Ελλάδας, καθώς μετά το PSI έχουν θωρακίσει το τραπεζικό τους σύστημα, αφ' ετέρου δε δεν έχουν δυνατότητες χειρισμού του ελληνικού χρέους, χωρίς να εκτεθούν πολιτικά. Εν όψει ευρωεκλογών, κανένας δεν πρόκειται να ρισκάρει με ελαφρύνσεις του ελληνικού προγράμματος, αφού κάτι τέτοιο θα ήταν κακό παράδειγμα για τον υπόλοιπο Νότο.

Επομένως, οι Σαμαράς και Βενιζέλος βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο. Η δυναμική των πραγμάτων οδηγεί σε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, εφ' όσον άλλη πολιτική δυνατότητα δεν υπάρχει. Ελπίζουν βεβαίως σε ελάφρυνση του χρέους, την οποία θα μπορούσαν να «πουλήσουν» εκλογικά, πλην όμως αυτή είναι σαν την ελπίδα του ναυαγού στα αφρισμένα κύματα.

Φτάσαμε δηλαδή στο τέλος του πολιτικού παιχνιδιού. Ποιες είναι οι επιλογές του Σαμαρά; Μία: να παραδώσει την κυβέρνηση στον επόμενο όσο νωρίτερα γίνεται. Αυτό θα του εξασφαλίσει μια διαχειρίσιμη ήττα και θα του επιτρέψει να διεκδικήσει με αξιώσεις την ηγεσία της Ν.Δ. Εάν δεν προλάβει να κάνει εκλογές πριν από τον Μάιο του 2014, που η Ν.Δ. θα συντριβεί, τότε η πτώση της κυβέρνησης θα σημαίνει και αλλαγή ηγεσίας στη Ν.Δ. Επομένως, δεν μένει τίποτε άλλο στον Σαμαρά παρά μόνον η έντιμη ήττα.

Τα ίδια ισχύουν και για το ΠΑΣΟΚ. Το κόμμα αυτό έχει συνδεθεί απόλυτα με το Μνημόνιο και εάν παραμείνει στην κυβέρνηση μέχρι τέλους, θα διαλυθεί. Επομένως, πρέπει να παραδώσει στον επόμενο, ώστε να διασώσει ό,τι είναι δυνατόν και να επεξεργαστεί τη μόνη δυνατότητα που έχει, τη σύγκλιση με τον ΣΥΡΙΖΑ, αφού πρώτα δώσει το στίγμα της στροφής, αφού δηλαδή καταψηφίσει τα όποια μέτρα φέρει για ψήφιση η κυβέρνηση και πρωτοστατήσει στην πτώση της.

Δυστυχώς, τα πράγματα έχουν πάρει την πορεία τους, η οποία είναι ανεξάρτητη από προθέσεις. Η Ευρώπη δεν είναι σε θέση αιωνίως να χρηματοδοτεί. Αρα, θα οδηγηθεί σε διακοπή της χρηματοδότησης σύντομα. Αυτό μοιραία θα θέσει το ζήτημα της παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ. Αυτό το δίλημμα δεν μπορεί πλέον να παρακαμφθεί. Εάν η Ελλάδα θέλει να παραμείνει στο ευρώ πάση θυσία, θα πρέπει να δεχθεί τη βίαιη εσωτερική υποτίμηση. Απολύσεις, φτώχεια, ανεργία: αυτό είναι το τρίπτυχο του ευρώ. Εάν δεν θέλει, θα πρέπει να δεχθεί το πέρασμα στο δικό της νόμισμα, να αποκτήσει μια νέα κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας και να χειριστεί μόνη της το ζήτημα του χρέους. Αυτή η εξέλιξη θα έχει μεγάλο οικονομικό και κοινωνικό κόστος, αλλά υπάρχει η πιθανότητα να οδηγήσει σε μια νέα πορεία τη χώρα, πορεία εξόδου από την ύφεση. Είναι μάλιστα πιθανόν να καταστεί και υποχρεωτική επιλογή.

Ηκυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ που θα σχηματιστεί το αργότερο ώς το καλοκαίρι δεν μπορεί πια να αποφύγει το πικρό ποτήρι του ερωτήματος: Θα μείνουμε στο ευρώ με το Μνημόνιο ή θα πάμε στη δραχμή εκτός Μνημονίου;