Του Νίκου Σταθόπουλου
Η μοίρα του ‘21, και του έθνους συνολικά, σφραγίστηκε καταλυτικά από το πνεύμα εξάρτησης που χαρακτήρισε οργανικά τις νεοελληνικές ελίτ. Πνεύμα εξάρτησης ριζωμένο στο κοσμοείδωλο και τα φίλτρα που εμφυτεύει στη συνείδηση ένα Είναι θεμελιωμένο στο μικρό αγροτικό μέγεθος, τη μεσολάβηση και την παροχή υπηρεσιών. Είναι πολλοί οι παράγοντες που καθορίζουν εν όλω το ρωμέικο «σύνδρομο υποτέλειας», αλλά δεν είναι του παρόντος να εμβαθύνουμε, και αρκούμαστε στο «στανταράκι» μιας υποτακτικής προδιάθεσης που χαρακτηρίζει τη μεταπρατική λειτουργία. «Μεταπρατική» στην πλατύτερη εννόηση του όρου και όχι στενά οικονομικά. Άλλωστε ποτέ και πουθενά η οικονομία δεν καθόρισε αυτοτελώς και αποκλειστικά το όποιο γίγνεσθαι, και η «ταξική πάλη» δεν ήταν ποτέ ένας «πόλεμος» αλλά πάντα οι τριβές αποκλινουσών σχέσεων με τη δυναμική του πολιτισμού.
Ο ΙΜΠΡΑΗΜ κάνει απόβαση στην Πελοπόννησο τέλη του 1824 και σύντομα «πατάει» γερά και εξαπολύει τις εκκαθαριστικές του επιχειρήσεις. Με τη στρατηγική της αμείλικτης τρομοκρατικής βίας σαρώνει την ελληνική αντίσταση και σκορπίζει διαλυτικό πανικό στο λαό. Την ίδια ώρα η πολιτική ηγεσία βουλιάζει αποχαυνωτικά στον δεύτερο εμφύλιο, πιστοποιώντας την αχρειότητα μιας «ελίτ» που η σωτηρία του τόπου είναι τυφλά συναρτημένη, στην «ανάλυσή» της, με τα ποσοστά εξουσίας και νομής του εθνικού πλούτου που εξασφαλίζει. Ανέκαθεν στα μέρη μας η «ταξική ηγεμονία» είχε εμπορομεσιτικό χαρακτήρα και την ανάλογη κουλτούρα.