Το Σημάδι του Λαζάρου

*

του ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΑΡΑΣΛΙΑ

20 Οκτωβρίου 2024

Εκείνο το πρωινό του Οκτώβρη διάβασα την παρακάτω είδηση:

ΗΠΑ: Άνδρας εγκεφαλικά νεκρός ξύπνησε την ώρα που οι γιατροί του αφαιρούσαν τα όργανά του για δωρεά.

Ένα απίστευτο περιστατικό σημειώθηκε σε νοσοκομείο του Κεντάκι, όπου ένας 36χρονος άνδρας που είχε υποστεί ανακοπή και, σύμφωνα με τους γιατρούς, ήταν εγκεφαλικά νεκρός, ξύπνησε την ώρα που οι χειρουργοί του αφαιρούσαν τα όργανά του για δωρεά.

Η οικογένειά του Άντονι Τόμας «TJ» Χούβερ δήλωσε σε τοπικά ΜΜΕ ότι η περίπτωσή του εγείρει πολλά ερωτήματα σχετικά με τη διαδικασία για τη δωρεά οργάνων επισημαίνοντας ότι ο άνθρωπός τους βίωσε έναν αληθινό εφιάλτη. Ενώ ήταν νεκρός, σύμφωνα πάντα με το ιατρικό πρωτόκολλο, ξαφνικά, την ώρα που η ομάδα των χειρουργών του αφαιρούσαν τα όργανα, αναστήθηκε…

Πριν από τριάντα χρόνια

Η κηδεία του θείου μου του Λάζαρου θα ήταν μια τυπική κηδεία ενός ηλικιωμένου ανθρώπου αν δεν είχαν συμβεί εκείνα τα περίεργα σκηνικά κατά τη διάρκεια της νεκρώσιμης ακολουθίας. Ήμουν τότε είκοσι πέντε χρονών και οι εικόνες που αντίκρισα χαράχτηκαν πολύ βαθιά στη μνήμη μου.

Μ. Δραγώνα: Η πρόκληση της «βιομηχανίας των δικαιωμάτων»

Μυρτώ Δραγώνα-Μονάχου

Στις μέρες μας η γλώσσα των δικαιωμάτων έχει υπέρμετρα «εμπλουτισθεί» και η αλματώδης ανάπτυξη της βιοηθικής δεν είναι αμέτοχη στην κατάχρηση της ρητορικής τους σε γλωσσικά παιχνίδια και μορφές ζωής για τα οποία δεν προσφέρεται η γραμματική τους. Επιθυμίες, αιτήματα, συμφέροντα, επιλογές, ελευθερίες και ανάγκες μεταφράζονται σε «δικαιώματα» και διεκδικούνται στ' όνομά τους. Ετσι, ενώ η βιοτεχνολογία φάνηκε αρχικά ότι έθετε σε κίνδυνο την ιδέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ώστε γρήγορα να προκύψει η ανάγκη της προστασίας τους, δημιούργησε καινοφανή δικαιώματα που δύσκολα αντέχουν στη λογική ανάλυση και στους όρους νοήματος των δικαιωμάτων, ελάχιστα επιδέχονται κατηγοριακή ένταξη στα γνωστά σχήματα και προπαντός αντιστέκονται σε επιστημολογική δικαίωση. Η πρακτική της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής δημιούργησε αρκετά αμφιλεγόμενα δικαιώματα που αντικειμενικοποιούν επιθυμίες και συμφέροντα και νομιμοποιούνται με βάση άλλα αναγνωρισμένα δικαιώματα. Αλλά και έξω από τον χώρο αυτόν στην περιοχή γενικά της γενετικής και της μοριακής βιολογίας η «βιομηχανία των δικαιωμάτων» αποτελεί πρόκληση για τη φιλοσοφία και το δίκαιο. Ωστόσο το πιο πολυσυζητημένο «δικαίωμα» των ημερών μας, είναι το λεγόμενο «δικαίωμα στον θάνατο».

Για ένα τέτοιο δικαίωμα έγινε πρώτη φορά λόγος το 1951 σε άρθρο με τίτλο «Το δικαίωμά μας να πεθάνουμε» και σταθμό στην προβολή του απετέλεσε η μετονομασία της Αμερικανικής Εταιρείας Ευθανασίας το 1975 σε «Εταιρεία για το δικαίωμά μας να πεθάνουμε». Τότε έγινε έκκληση σε ένα τέτοιο δικαίωμα στην υπόθεση της Karen Quinlan, και από το 1990 άρχισαν να εμφανίζονται οι λεγόμενες «διαθήκες ζωής» ή «οι εκ των προτέρων εκφρασμένες επιθυμίες». Γρήγορα αναπτύχθηκε μια σημαντική βιβλιογραφία και το θέμα κατέστη επίκεντρο έντονης διαμάχης στο πλαίσιο συζητήσεων για την ευθανασία. Επεκράτησε η διατύπωση «δικαίωμα να πεθάνουμε» (a right to die), δηλαδή «να επισπεύσουμε τον θάνατό μας» και όχι «δικαίωμα στον θάνατο» (a right to death), γιατί ο θάνατος είναι αναπόφευκτος και είναι οπωσδήποτε κατά το κοινό ηθικό αίσθημα κάτι κακό, ώστε ένα «δικαίωμα στον θάνατο» να φαίνεται πιο απερίφραστα λογικά αντιφατικό.