Ο Ερυθρός Σιιτισμός του Αλί Σαριατί
Επισήμως, ο Αλί Σαριατί αναδείκνυε εκείνες τις πλευρές του Κορανίου που η εκάστοτε εξουσία καταπίεζε και πολεμούσε. Ανεπισήμως, συνέδεε την σύγχρονη δυτική ριζοσπαστική σκέψη με τους αντιαποικιοκρατικούς αγώνες και την μυστικιστική ισλαμική θεολογία.
12 Νοεμβρίου 2023
«Αν έπρεπε να θρησκέψω, θα επέλεγα την πίστη του Σαριατί» – Ζαν Πωλ Σαρτρ
Η έννοια του Ερυθρού Σιιτισμού γεννιέται, από τον Αλί Σαριατί, ως ο άλλος πόλος στο Μαύρο Σιιτισμό. «Ερυθρός Σιιτισμός εναντίον Μαύρου Σιιτισμού», είναι ο λόγος του που θα βαφτίσει το ρεύμα σκέψης και ερμηνείας του οποίου ηγείται και το οποίο διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό τα αιτήματα του επαναστατημένου Ιράν, το 1979.
Εκεί αναδεικνύει την επαναστατική πλευρά της πίστης του λαού του, δηλαδή του Ερυθρού Σιιτισμού, και τον αντιπαραβάλει με τον Μαύρο, που είναι εξουσιαστικό αυτοκρατορικό κατασκεύασμα με στόχο, μέσω της πίστης, να ελέγχονται οι μάζες. Για τον Αλί Σαριατί, η ορθοδοξία της πίστης του λαού είναι ο Ερυθρός Σιιτισμός, εξεγερσιακός, με στόχο και την επί γης σωτηρία των μαζών, ξένος με την εξουσία κλήρου και κράτους. Οι ρίζες της πίστης είναι η εξέγερση και το μαρτύριο για το κοινό αγαθό, και η λύση είναι η επαναφορά στο λαϊκό, ριζοσπαστικό, σιιτισμό των μαζών και η απόρριψη του μαύρου σιιτισμού του βασιλικών αυλών, ο Αλεβίτικος Σιιτισμός (Τασί Αλαβί) εναντίον του Σιιτισμού των
Σαφαβιδών, όπως τα ονομάζει σε προγενέστερο λόγο του, που τον μετέτρεψαν από πίστη της επανάστασης σε «πίστη του θρήνου» γιατί έτσι στήριζαν την εξουσία τους.
Ο Ερυθρός Σιιτισμός, ο αλεβίτικος, βασίζεται στην ελευθερία, την αντίσταση, την επανάσταση, που ξεκινούν από το κοινωνικό σύνολο και τη συνειδητοποίηση. Βρίσκεται πάντα απέναντι, ιστορικά διαρκώς παρών, σε κάθε εξουσία. Ο Σαφαβίδικος, ο Μαύρος, είναι κατασκεύασμα από τα πάνω, φτιαγμένος για να ισχυροποιεί την εξουσία και η εγκαθίδρυση του ως επίσημης θρησκείας γίνεται για να «ξεδοντιαστεί» η επαναστατικότητά του, και να μετατραπεί σε μια σειρά τελετουργιών που τον αποστερούν από τη γενεσιουργό του αιτία, την απελευθέρωση. Οι ομοιότητες με την χριστιανική Θεολογία της Απελευθέρωσης, που την ίδια εποχή συγκλονίζει τη Λατινική Αμερική, είναι εμφανείς.
«Η ιστορία του Ισλάμ ακολουθεί έναν περίεργο δρόμο, στον οποίο γκάνγκστερ και ρουφιάνοι από τις δυναστείες των Αράβων, των Περσών, των Τούρκων, των Τάρταρων και των Μογγόλων απολάμβαναν το δικαίωμα να ηγούνται της μουσουλμανικής κοινότητας και στο χαλιφάτο του Προφήτη του Ισλάμ, αποκλείοντας την οικογένεια του Προφήτη και τους νόμιμους ιμάμηδες. Και ο σιιτισμός ξεκινά με ένα «όχι». Ένα «όχι» που αντιτίθεται στον δρόμο που επέλεξε η ιστορία και επαναστατεί ενάντια στην ιστορία. Επαναστατεί ενάντια σε μια ιστορία που, στο όνομα του Κορανίου, των βασιλιάδων και των Καισάρων, ακολουθεί το μονοπάτι της άγνοιας, και στο όνομα της παράδοσης, θυσιάζει όσους μεγάλωσαν στο σπίτι του Κορανίου και των Παραδόσεων»
Αυτό δεν το βλέπει μόνο στο σιιτισμό. Πιστεύει ότι και ο σουνιτισμός εμπεριέχει τις δύο παραδόσεις, με τον μωαμεθανικό (
ουλεμά), που αναφέρεται στην επαναστατική, λαϊκή ρίζα, και τον οθωμανικό, αυτοκρατορικό (
ουμαγιάντ), που αποτελεί το αντίστοιχο του μαύρου σιιτισμού. Και, βλέπει θετικά κάθε λαϊκή προσπάθεια ενότητας των λαϊκών, ριζοσπαστικών ερμηνειών σουνιτισμού και σιιτισμού.
Πορεία προς το Κόκκινο