Παπαμιχαήλ Γιάννης
Το ψυχογράφημα του προοδευτικάριου: Αυτού εγγράμματου, πληροφορημένου μέσου δυτικού πολίτη, με τα κάποια πτυχία του και με την αγοραία κοσμοπολίτικη συνείδηση. Ο συνήθως αντιλαϊκιστής και δηλωμένος αντιρατσιστής, που όπως λέει αντιτίθεται στα στερεότυπα, τους φανατισμούς και τις προκαταλήψεις του “παρελθόντος”, δεν είναι ένας κοινός υποκριτής. Είναι ένα είδος ηθοποιού επιθεώρησης της διπλανής πόρτας. Ένας μανιώδης εραστής του δήθεν.
Ένας φιγουρατζής που διαρκώς κάτι παριστάνει τον κάπως διαφορετικό, το λαϊφσταϊλάτο ενεργό πολίτη με άποψη και ανοιχτούς ορίζοντες, τον ευαίσθητο στα οικολογικά προβλήματα που μονίμως “πονάει” αφηρημένα τον πλανήτη του, αλλά όχι συγκεκριμένα τη γη του χωριού από το οποίο κατάγεται, ή το προάστιο όπου μετακόμισε. Δεν πονάει με άλλα λόγια, στο πεδίο των εξορθολογισμών και των αξιοποιήσεων, όπου ο προοδευτικάριος συναντά τους άλλους εκσυγχρονιστές. Αυτούς που αφού ξερίζωσαν τις ελιές και τα αμπέλια, εξαφάνισαν τα κοτέτσια και τους τετράποδους γαϊδάρους, έκαψαν με κάποια επιδότηση το καΐκι τους και φύτεψαν λίγο ή πολύ παντού μικρές ή μεγάλες βιλίτσες, με πισίνες και φωτοβολταϊκά.
Μιλάμε βεβαίως για τον ανθρωπιστή, τον κατά φαντασίαν δικαιωματούχο που δηλώνει ότι σέβεται όλες τις μειονότητες κι ότι κατανοεί όλες τις πολιτισμικές ή εθιμικές ιδιαιτερότητες, εκτός ίσως από εκείνες που αναφέρονται σε μια οικεία γι’ αυτόν ιστορικά συγκεκριμένη πολιτισμική παράδοση. Αυτήν, αυτός, παρά την ανεκτικότητα που τον διακρίνει, μόλις και μετά βίας την ανέχεται!
Ως “ιδεαλιστής” ο προοδευτικάριος δεν θέλει να ακούει για τις ανισότητες (συνθηκών ζωής και ευκαιριών προκοπής του καθενός). Συνεπώς, επιθυμεί –όπως ισχυρίζεται– έναν “πιο δίκαιο κόσμο”. Εντούτοις, ως ρεαλιστής και πραγματιστής, αναγνωρίζει χωρίς δισταγμούς ότι “μοιραία” ο σημερινός τεχνοφεουδαρχικός και χρηματοπιστωτικά ελεγχόμενος καπιταλισμός θα διευρύνει διαρκώς τις οικονομικές και πολιτικές ανισότητες, χωρίς καμία κοινωνιοπολιτική, ταξική ή εθνική δύναμη να μπορεί να αντισταθεί δυναμικά και συλλογικά σε αυτή τη διαδικασία.
Ο κόσμος του προοδευτικάριου
Ενδεχομένως, ο προοδευτικάριος παριστάνει τον στοχαστικό και ώριμο σκεπτικιστή, τον ανοιχτόμυαλο διανοητή του σύγχρονου κόσμου που κατανοεί λόγου χάρη τις μεταναστευτικές ροές, όχι “απλώς” σαν ένα κοινωνικό και πολιτικό πρόβλημα συνδεδεμένο με την παγκοσμιοποίηση, αλλά σαν ένα βαθύτερο, “ανθρωπολογικής φύσης” πρόβλημα. Ένα πρόβλημα που συνδέεται εξ ορισμού με την ριζοσπαστική ανθρώπινη συνείδηση, ή σαν ένα σχεδόν φυσικό φαινόμενο που απορρέει νομοτελειακά από το άνοιγμα των οριζόντων, των συνόρων και των ευκαιριών προκοπής που προσφέρει ως γνωστόν σε όλους τους αναξιοπαθούντες, η πολυπολιτισμική αγκαλιά του σύγχρονου καπιταλιστικού κόσμου.
Ο προοδευτικάριος οργανώνει και διαμορφώνει τον εσωτερικό του κόσμο (τις νοοτροπίες, τις συμπάθειες, τις αντιπάθειες, τις προτιμήσεις, τις ορμές και τις ορέξεις κλπ.), σαν να ήταν ένα είδος προβληματικού και ασταθούς θυρεοειδούς αδένα του ιδεολογικού συστήματος της μετανεωτερικότητας. Ίσως, ο καλύτερος ρόλος του να είναι εκείνος του “εξοργισμένου”. Διπολικός στο παιχνίδι των πολιτικών του αξιών, δίχρωμος στο πεδίο του άσπρου-μαύρου, κολλάει σε φαινομενικές αντιθέσεις, ταξινομώντας πάντα τον εαυτό του στο στρατόπεδο του “καλού”.
Επί της ουσίας ο σημερινός προοδευτικάριος είναι ένα είδος σαλτιμπάγκου. Τίποτα το καινούργιο σε αυτή τη διαπίστωση. Εδώ και μισό αιώνα, δηλαδή από την μεταπολίτευση, ο προοδευτικάριος ήταν ο χαρακτήρας που είχε προβλέψει το γνωστό ανέκδοτο με τον άνεργο, νεαρό τότε “αρχιτέκτονα του Εσωτερικού” που βρήκε επιτέλους δουλειά μεταμφιεσμένος σε μαϊμού σε ένα τσίρκο. Καθήκον του ήταν να κάνει τούμπες στο τραμπολίνο, μόνο που παίρνοντας πολλή φόρα, κάποια στιγμή πέρασε κατά λάθος στο διπλανό κλουβί, που ήταν το “λιοντάρι”. Πλησιάζοντας απειλητικά την κατατρομαγμένη “μαϊμού”, το “λιοντάρι” της δηλώνει χαμηλόφωνα ότι δεν πρέπει να φοβάται, διότι είναι κι αυτός μεταμφιεσμένος “αρχιτέκτονας του Εσωτερικού”…
Η συνέχει της ανάρτησης:
ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΓΙΑΝΝΗΣ
ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΙΔΗ ΕΥΓΕΝΙΑ
