
ΚΑΤΑΡΑΣ ΚΩΣΤΑΣ
Μια ψηφιακή επανάσταση αναδιαμορφώνει δραματικά την εφηβεία, καθώς οι πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (social media – SM) εκμεταλλεύονται τους ακόμα αναπτυσσόμενους εγκεφάλους των νέων, αυξάνοντας το άγχος και την κατάθλιψη στους εφήβους, ενώ οι μηχανισμοί εθισμού των SM τροφοδοτούν μια σιωπηλή επιδημία ψυχικής υγείας ή και παραβατικότητας μεταξύ τους, πρόκληση που δεν μπορεί να αγνοηθεί πλέον από την κοινωνία.
Τα τελευταία χρόνια, οι καμπάνες συναγερμού χτυπούν στους τομείς της ψυχολογίας, της εκπαίδευσης και των νευροεπιστημών. Οι αναφορές για άγχος, κατάθλιψη, αυτοτραυματισμό και αυτοκτονία μεταξύ εφήβων -ειδικά κοριτσιών- έχουν εκτοξευθεί. Ερευνητές όπως ο Jonathan Haidt και η Jean Twenge, οι οποίοι έχουν μελετήσει τις τάσεις ψυχικής υγείας των νέων, επισημαίνουν έναν κεντρικό ένοχο: την άνοδο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.Ενώ η ψηφιακή συνδεσιμότητα φέρνει αναμφισβήτητα οφέλη, ένα ερώτημα τίθεται ολοένα και περισσότερο: Είναι τα παιδιά καλά; Η απάντηση φαίνεται όλο και περισσότερο να είναι “όχι”. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι απλώς ένα εργαλείο. Είναι ένα οικοσύστημα σχεδιασμένο να παρασύρει, να αποσπά την προσοχή, να χειραγωγεί και, όπως υποστηρίζουν πολλοί, να αναδιαμορφώνει επαναπρογραμματίζοντας τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο των νεότερων χρηστών του.
Σε προηγούμενο σημείωμα μου εδώ είχα αναφερθεί στο πώς η ψηφιακή τεχνολογία, το διαδίκτυο, η τεχνητή νοημοσύνη και τα social media, ασκούν αρνητικές πιέσεις όχι μόνο στον κοινωνικό ιστό και στη δημοκρατία, αλλά και στην ίδια την ψυχική συσκευή του ατόμου και τον εγκέφαλό του, με κίνδυνο να του κατακερματίσουν το γνωσιακό περιβάλλον, να περιορίσουν την κριτική και δημιουργική σκέψη, να το χειραγωγήσουν, να του δημιουργήσουν αισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης και , φυσικά, να του δημιουργήσουν εξάρτηση. Και είχα υποσχεθεί να επιστρέψω με μια πιο αναλυτική ματιά για τις επιπτώσεις των social media στους εφήβους μας, και ειδικά στην ψυχική υγεία τους.
Τα Δεδομένα: Μια Κρίση Ψυχικής Υγείας Εφήβων
Οι αριθμοί σκιαγραφούν μια ανησυχητική εικόνα. Σύμφωνα με τα δεδομένα που συγκέντρωσαν οι Haidt και Twenge (ΗΠΑ):Οι νοσηλείες για αυτοτραυματισμό σε κορίτσια προεφηβικής ηλικίας αυξήθηκαν κατά 189% από το 2011.
Για τα μεγαλύτερα έφηβα κορίτσια, η αύξηση ήταν 62%.













Χρήστος Κάτσικας




