Ο έρωτας σκέπει την πόλη…

Της Άννας Στάικου από fb

ΚΩΣΤΗΣ ΜΟΣΚΩΦ

Ο έρωτας σκέπει την πόλη…

 Ο έρωτας όχι της απλής σαρκός, αλλά ο έρωτας του παντός, ο έρωτας που αναβλύζει από την λειτουργία της πόλης της Θεσσαλονίκης ως κέντρου συντακτικού της οικονομικής, της πολιτικής και της πολιτιστικής ζωής της Βαλκανικής για περισσότερο από 2300 χρόνια! Ο έρωτας που αναβλύζει από την λειτουργία της ως κέντρου συνάντησης και ανταλλαγής τόσο υλικών αγαθών όσο και αισθήσεων και ιδεών, πραγμάτων και “βλεμμάτων”…

Η Θεσσαλονίκη είναι το κατεξοχήν κέντρο συνάντησης με τον Άλλο και το Άλλο, το προϊόν του και το σώμα του, κέντρο έτσι της παραδομένης μας βίωσης της ζωής ως Πράξης ενοποίησης της διασκορπισμένης ύλης του κόσμου. Κέντρο της παραδομένης βίωσης που εκφράζεται στον παραδομένο Λόγο – την Ορθοδοξία – καθιστώντας σε αυτόν επίκεντρο της ζωής, μόνη κατάφαση για το Καθόλου, την μετουσίωση του Εγώ σε Εσύ και σε Εμείς, αυτού του συλλογικού Εγώ μεγαλυμένου από την Πράξη του Άλλου, καθιστώντας λοιπόν επίκεντρο της ζωής – δηλαδή “Θεό” – τον Έρωτα, την ενσαρκωμένη Αγάπη. Γατί η “Αγάπη” είναι ο μόνος ορισμός που υπάρχει στην Ορθοδοξία για το Καθόλου…

Δεν είναι σύμπτωση πως στην άμεση περιφέρεια της βυζαντινής και ελλαδικής αυτής συμπρωτεύουσας βρίσκεται το Αγιονόρος, η κιβωτός του πραδομένου Λόγου, σε άμεση συνάρτηση, σε συνεχή διάλογο με αυτήν.

Η Θεσσαλονίκη μέσα στην ιστορία της υπήρξε ένα από τα επίκεντρα της δυσυπόστατης Πράξης του ανθρώπου, συντάκτης και συντονιστής της είπαμε για όλη την Βαλκανική. Της Πράξης του ανθρώπου ως ενοποίησης γύρω από τον άνθρωπο και τους καημούς του, της διασκορπισμένης ύλης του κόσμου, ως κέντρου δηλαδή της κοινωνικής πρακτικής. Και της Πράξης του ανθρώπου ως μέθεξης του ανθρώπου με την υπόσταση του κόσμου, όχι τώρα μέσα από την κοινωνική πρακτική, την πραγμάτωση της ιστορίας, αλλά μέσα από την μετουσίωση του Εγώ σε πρόσωπο, σε “προς-όψιν” ανθρώπου, στραμμένου στον διαπροσωπικό έρωτα του Άλλου, που έτσι μετουσιώνεται σε Εσύ…

Συζήτηση με τον Κωστή Μοσκώφ

Ο Παντελής Σαββίδης φιλοξενεί στην εκπομπή του τον Κωστή Μοσκώφ 

ΠΗΓΗ: https://youtu.be/J4rCt7Crhz8?si=zFkkvtUqms7JnWo-

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

51 χρόνια μετά...

17 Νοέμβρη 1973

51 χρόνια μετά...

          ____****____

Ποιοι βγήκαν των Βαΐων

να με δεχτούν;

Ποιοι με άλειφαν μύρο τη ματιά τους

τις παραμονές των Αγίων;

Ριπές οι μνήμες — χαρακιές

και το μπλουτζίν αγριεμένο..

Αυτό το μήνα η πανσέληνος

είναι τυφλή·

στον τόπο μου ξένος

ούτε ’Αφέντης ο Θεός

ούτε ο Αγαπημένος…

Κωστής Μοσκώφ

 "Για τον Έρωτα και την Επανάσταση (1989)"

Από Γερομοριά 

ΠΗΓΗ-Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Κωστής Μοσκώφ: Για τον Έρωτα και την Επανάσταση (1989)

Για τον Έρωτα και την Επανάσταση (1989)

1

Ποιοι βγήκαν των Βαΐων
να με δεχτούν;
Ποιοι με άλειφαν μύρο τη ματιά τους
τις παραμονές των Αγίων;
Ριπές οι μνήμες — χαρακιές
και το μπλουτζίν αγριεμένο..
Αυτό το μήνα η πανσέληνος
είναι τυφλή·
στον τόπο μου ξένος
ούτε ’Αφέντης ο Θεός
ούτε ο Αγαπημένος…

«Λεμονάκι, λεμονάκι μυρωδάτο…»

Ποιος λοιπόν θα βάλει
τα παιδιά να κοιμηθούν;
Ποιος θα πυκνώσει τα όνειρα;
Η ποίηση,
Πράξη
καιρών
λυπημένων…
Βάζω στις λέξεις πυρκαγιά
να φωτίσω το σκοτάδι μου…

***

«Περίμενες
τους φανοστάτες
να ανάψουν».
Και κάποιον, τέλος,
«τοις κείνων ρήμασι πειθόμεναν»
«με ένα πουκάμισο καλοπλυμένο»
να περάσει
οδεύοντας
για το ικρίωμα…
«Όμως κανείς δεν πέρασε»
-— οι φανοστάτες δεν άναψαν
η πόλη δεν είχε κτιστεί
και Εσύ
δεν είχες ποτέ αγαπήσει…

***

Πέρασαν εκατό χρόνια μοναξιάς
να σ αγαπάω’
Γέρασα τώρα,
δε σκύβω στο πηγάδι,
μην αντικρίσω τον Καιρό…
Έβαλα
το μαχαίρι
στη θήκη του
τίποτα πια δεν περιμένω

***

Που ξέρεις,
μπορεί ό θάνατος και να νικήσει·
το Καράβι μας
αραγμένο αιώνες τώρα στο λιμάνι
—μέσα στην ιστορία νεκρό—
να σαπίσει,
φορτωμένο τόση μοναξιά…

Κωστής Μοσκώφ – Ο διανοητής και ποιητής που αρνήθηκε την κοινωνική του προέλευση

Συγγραφέας, ποιητής, ιστορικός, δοκιμιογράφος, δημοσιογράφος, θεωρείται ένας από τους πιο αξιόλογους εκπροσώπους της αριστερής διανόησης και της μεταπολεμικής λογοτεχνίας στην Θεσσαλονίκη.

Κατιούσα

Ποιοι βγήκαν των Βαΐων
να με δεχτούν;
Ποιοι με άλειφαν μύρο τη ματιά τους
τις παραμονές των Αγίων;
Ριπές οι μνήμες – χαρακιές
και το μπλουτζίν αγριεμένο.

Αυτό το μήνα η πανσέληνος
είναι τυφλή
στον τόπο μου ξένος
ούτε Αφέντης ο Θεός
ούτε ο Αγαπημένος…

Συγγραφέας, ποιητής, ιστορικός, δοκιμιογράφος, δημοσιογράφος, θεωρείται ένας από τους πιο αξιόλογους εκπροσώπους της αριστερής διανόησης και της μεταπολεμικής λογοτεχνίας στην Θεσσαλονίκη.

Ο Κωστής Μοσκώφ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 15 Νοέμβρη του 1939, από μεγαλοαστική οικογένεια καπνεμπόρων. Από μικρή ηλικία όμως, διαβάζοντας βιβλία αναφερόμενα σε σοσιαλιστικές ιδέες, εντάσσεται το 1956 στους Λαμπράκηδες.

Υπήρξε δημοτικός σύμβουλος στη Θεσσαλονίκη και υποψήφιος βουλευτής του ΚΚΕ, πηγαίνοντας αντίθετα στην κοινωνική θέση της οικογένειάς του. Ήταν διευθυντής του Κέντρου Μαρξιστικών Μελετών και σύμβουλος του Υπουργείου Πολιτισμού.

Σπούδασε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Νομικά, και στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, Ιστορία, Κοινωνιολογία και Φιλοσοφία.

Το 1969 επιστρέφει στην Ελλάδα και το 1972 γίνεται η έκδοση του βιβλίου του “Η εθνική και κοινωνική συνείδηση στην Ελλάδα – Ιδεολογία του μεταπρατικού χώρου”.

Το 1974 εκδίδει το βιβλίο “Θεσσαλονίκη, τομή της μεταπρατικής πόλης”, που για πρώτη φορά στα χρονικά της Ελληνικής Ιστοριογραφίας, αναφέρεται στην “Φεντερασιόν”, την Εργατική Σοσιαλιστική Ομοσπονδία που ιδρύθηκε το 1909 στη Θεσσαλονίκη.

Το 1985 κυκλοφόρησε το βιβλίο “Εισαγωγή στην ιστορία του κινήματος της εργατικής τάξης – Η διαμόρφωση της εθνικής και κοινωνικής συνείδησης στην Ελλάδα”.

Το 1978 εκδίδει τη μελέτη του “Η κοινωνική συνείδηση στην Ποίηση της Θεσσαλονίκης”. Ακολουθούν τα έργα του, “Η πράξη και σιωπή – Τα όρια του Έρωτα και της Ιστορίας” (Δοκίμια – 1983).

Άλλα έργα του:

Ποιήματα (1989), Για τον Έρωτα και την Επανάσταση (ποιήματα – 1989), Αραβική Ποίηση και Εβραϊκή Ποίηση (μετάφραση).

Εθνική και κοινωνική Συνείδηση

ΚΩΣΤΗΣ ΜΟΣΚΩΦ (Θεσσαλονίκη, (15 Νοεμβρίου 1939 – Θεσσαλονίκη, 29 Ιουνίου 1998) 

Ο πρίγκιπας της Αριστεράς αν και μαρξιστής θα αναζητήσει τον Ορθόδοξο λόγο, συγγράφοντας Ιστορία, Γεωγραφία, Πολιτική Ιδεολογία, και εν τέλει Λογοτεχνία.

Η κεντρική ιδέα της «Αλήθειας» συν η σωστή δόση αυταπάρνησης, αφοσίωσης, ευφυίας, ταλέντου, απαρέγκλιτης δημοκρατικής τοποθέτησης και ειλικρινούς αριστερής διανόησης και ρομαντισμού, διαποτίζει τη γενική διαδρομή του, τα πεζά του, την ποίησή του και την ζωή του την ίδια!

________________****"_______________

του Κ. Μοσκώφ απ’ο το Άρδην τ. 74 

Μια παραγωγική εμπορευματική δραστηριότητα διασώζεται ανάμεσα στον 16ο και 18ο αιώνα, στον ελεύθερο από τα αντικίνητρα του οθωμανικού φεουδαλισμού νεοεποικισμένο ορεινό χώρο, ή στις όμοιας ιστορικής γένεσης νησιώτικες κοινωνίες του Αιγαίου, αποκλειστικά σχεδόν εκεί.

Η οικονομική ενότητα της ελλαδικής κοινωνίας έχει διασπαστεί τώρα: Οι αστικές σχέσεις αναπτύσσονται στα εμπορευματικά βουνίσια αυτά κέντρα, διεισδύουν σταδιακά στην περίοική τους αγροτιά, δεν διοχετεύονται όμως και προς τον φεουδαλοποιημένο πεδινό χώρο. Όχι ότι μια ανάπτυξη της οικονομίας δεν πραγματοποιείται και στα μέρη αυτά. Οι καινούργιες καλλιέργειες, η σταφίδα κυρίως, αλλά και το βαμβάκι, ο καπνός, το καλαμπόκι, ανταποκρίνονται στην αυξανόμενη ολοένα ζήτηση της Ευρώπης, κι έστι η παραγωγή αυξάνεται σημαντικά από τα τέλη του 17ου αιώνα στον ελλαδικό χώρο σαν σύνολο.

Όμως, τα πλεονάσματα στον κάμπο δημιουργούνται κυρίως με διοικητικό τρόπο από φορολογίες, ιδίως από τη δεκάτη, από τον ισστιρά, την υποχρέωση πώλησης μέρους της παραγωγής σε χαμηλές τιμές προς το κράτος. Η εξαγωγική δραστηριότητα που θα αναπτυχθεί δίνει στους εξαγωγείς, μεγάλους φεουδαλικούς άρχοντες κυρίως, και στην κεντρική διοίκηση, ένα σημαντικό εισόδημα σε νόμισμα «σκληρό», ευρωπαϊκό, αλλά στην τέτοια οικονομική διαδικασία οι καλλιεργητές ελάχιστα θα συμμετέχουν. Η αγορά, στον πεδινό αυτό χώρο, δεν θα διαμορφωθεί παρά μέσα από θύλακες, «comptoirs», που αφομοιώνουν στον διεθνή χώρο τα πιο προσοδοφόρα τμήματα της πεδινής αγροτικής οικονομίας σε μια κατευθείαν σύνδεση άρχουσας τάξης και εισαγωγέων της Ευρώπης· η σταφιδοπαραγωγή, ιδίως, μέσα σε τέτοια πλαίσια αναπτύσσεται· μέσα σε τέτοια πλαίσια, πάνω σε μια φεουδαλική και μεταπρατική βάση, θα διαμορφωθούν κοινωνικά και οι ασχολούμενοι με τις καλλιέργειες αυτές πληθυσμοί.

Κωστής Μοσκώφ: Με αφορμή το θάνατό του

Μνήμη Κωστή Μοσκώφ 27 - 6 - 1998

Γεννήθηκα την εποχή του χαλκού

τώρα

δεν με θυμάται πια κανένας

σκεπάσαν τους βωμούς μου δάφνες και φρύγανα.

Πικραμύγδαλο, συ έρωτά μου,

ήπια τρία βαρέλια ρετσίνα στην Δόμνα

χτες, για να ξεχάσω

ρούφηξα τον Aλιάκμονα, τον σφοδρό Bαρδάρη

- οι λιμναίοι οικισμοί της Θεσσαλίας

μείναν ξεροί για χάρη σου.

Περιμένω τρεις χιλιάδες χρόνια να πεθάνω,

αδύναμος να αποσυντεθώ τόσο που σ' αγαπώ.

(Ποιήματα, 1987)

Φλερτάροντας με την καταστροφή

Τάκης Μοσκώφ 

🚨 Φλερτάροντας με την καταστροφή

Η ομάδα κρούσης του αεροπλανοφόρου USS Dwight D. Eisenhower διέσχισε τα Στενά του Γιβραλτάρ και κάνει αγώνα δρόμου για να ενωθεί με την CSG USS Gerald R. Ford στην ανατολική Μεσόγειο. Όταν φθάσει, οι ΗΠΑ/ΝΑΤΟ θα έχουν συγκεντρώσει έναν στόλο όχι λιγότερων από 73 πλοίων, συμπεριλαμβανομένων των 30+ πλοίων του ΝΑΤΟ που θα συμμετέχουν στις ασκήσεις Dynamic Mariner στα ανοικτά των ακτών της Ιταλίας.

Πρόκειται, πιστεύω, για τη μεγαλύτερη συγκέντρωση πολεμικών πλοίων των ΗΠΑ/ΝΑΤΟ τουλάχιστον τον τελευταίο μισό αιώνα.

Εκτός από τα πολλά πλοία υποστήριξης, τα ακόλουθα μεγάλα πολεμικά πλοία είναι παρόντα:

- 2 αμερικανικά υπερπλανοφόρα (Ford και Eisenhower).

- 2 αεροπλανοφόρα VTOL (USS Bataan και ITS Cavour)

- 2 καταδρομικά κατευθυνόμενων πυραύλων

- 11 αντιτορπιλικά κατευθυνόμενων πυραύλων

- Αρκετές φρεγάτες

Υπάρχει επίσης αναμφίβολα μεγάλος αριθμός υποβρυχίων, καθένα από τα οποία διαθέτει σημαντική δύναμη πυρός από απόσταση.

Θα τονίσω για άλλη μια φορά ότι αυτός ο στόλος δεν συγκροτείται για να βοηθήσει τους Ισραηλινούς στο συνεχιζόμενο σχέδιό τους να καταστρέψουν τη HAMAS και τα 2,5 εκατομμύρια κατοίκους της Γάζας.

Κωστής Μοσκώφ: Ο παραδομένος λόγος, ο λόγος της Ορθοδοξίας

Στο φύλλο του «Βήματος» που είχε κυκλοφορήσει την Κυριακή 9 Οκτωβρίου 1983 περιλαμβανόταν ένα δισέλιδο άρθρο που έφερε τον τίτλο «Τα κατά Μοσκώφ και Ζουράρι πάθη». Οι θεσσαλονικείς διανοούμενοι Κωστής Μοσκώφ και Κώστας Ζουράρις, στενοί φίλοι από τα νεανικά τους χρόνια, σχεδόν συνομήλικοι και κατ’ αρχήν ομοϊδεάτες, είχαν παραχωρήσει ξεχωριστές συνεντεύξεις στην επίσης θεσσαλονικιά δημοσιογράφο και συγγραφέα Λένα Δουκίδου (1934-2020).

Αφορμή για το δημοσίευμα αυτό, σύμφωνα με το συνοδευτικό κείμενο της εφημερίδας, ήταν το «πείραμα» Μοσκώφ – Ζουράρι για την προσέγγιση ελληνικού κομμουνισμού και ελληνικής ορθοδοξίας στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Οι δυο τους –συμπλήρωνε «Το Βήμα»–, χωρίς να απαρνούνται ο πρώτος τη μαρξιστική και ο δεύτερος την κομμουνιστική του ταυτότητα, ευαγγελίζονταν, μέσα στους κόλπους της ελληνικής Αριστεράς, το διάλογο και τη σύζευξη με ένα χώρο που κύριο χαρακτηριστικό του κατά τη μεταπολεμική περίοδο ήταν η σφόδρα αντικομμουνιστική και αντιμαρξιστική τάση.

«ΤΟ ΒΗΜΑ», 9.10.1983, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Στις γραμμές που ακολουθούν θα διαβάσετε τη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στη Δουκίδου ο Κωστής Μοσκώφ, ο οποίος έφυγε από τη ζωή ακριβώς πριν από 25 χρόνια, στις 27 Ιουνίου 1998, σε ηλικία 59 μόλις ετών:

Είσαι πιστός;

Όχι, δεν είμαι πιστός. Μα το «πιστός ή όχι» είναι ερώτημα Δυτικό. Δηλαδή, η ερώτηση πηγάζει από τον τρόπο που είναι διαρθρωμένη η ιδεολογία στη Δύση, όχι σε μας. Σε μας η Ορθοδοξία δεν είναι σύστημα όπως η Καθολική Εκκλησία. Η Ορθοδοξία είναι βίωμα. Το βίωμα της ζωής.

Πότε άρχισες να ενδιαφέρεσαι πιο έντονα για την ιδεολογία της Ορθοδοξίας;

Το 1975. Τότε άρχισα να γράφω και τα «Δοκίμιά» μου πάνω στην παραδοσιακή ιδεολογία μας.

Είπες ότι δεν είσαι πιστός. Ποια είναι ακριβώς η σχέση σου με το αντικείμενο;

Σχέση ερευνητική. Είναι μια διερεύνηση καθαρά μαρξιστική – λενινιστική. Αν έχει επιβραδυνθεί το προοδευτικό κίνημα στην Ελλάδα τα τελευταία 40-50 χρόνια, είναι γιατί δεν υπήρχε γνώση των ιδιομορφιών της ιστορίας μας, μελέτη τού πώς κινείται η ύλη στην Ελλάδα τα τελευταία 2.000-3.000 χρόνια. Υπάρχει γι’ αυτό μια πολύ μεγάλη ιδεολογική αδυναμία. Αυτή είναι λοιπόν η προσπάθειά μου τα τελευταία 8 χρόνια. Η διερεύνηση του παραδομένου λόγου τού πριν σώματός μας.

Τα πραγματικά αποτελέσματα των εκλογών

Του Τάκη Μοσκώφ 

Εκλογές 8/11/2019

Ανάλυση εκλογικών ποσοστών επι του συνόλου των εγγεγραμένων στους εκλογικούς καταλόγους.

- ΝΔ: 22.55% 

- ΣΥΡΙΖΑ: 17.84% 

- ΚΙΝΑΛ: 4.58% 

- ΚΚΕ: 3% 

- Ελληνική λύση(Βελόπουλος): 2.1% -  ΜέΡΑ25: 1.95% - Χρυσή Αυγή: 1.66% - Πλεύση ελευθερίας: 0.83% - Ενωση Κεντρώων: 0.70% - ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΞΑΝΑ: 0.42% - ΕΠΑΜ: 0.28% - ΑΝΤΑΡΣΥΑ: 0.23% - ΛΑΕ: 0.16% - ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ: 0.14% - ΚΚΕ (μλ):0.08% - Μλ-ΚΚΕ: 0.03% - ΕΕΚ: 0.02% - ΟΚΔΕ: 0. 02%  

 Ακυρα 0.77% - Λευκά 0.42% 

 Σύνολο: 57. 78%  

Αποχή: 42,22%

* Οι παραγγελίες των κομμάτων στις εταιρείες δημοσκοπήσεων, δεν έχουν άλλο λόγο απο το να επηρεάσουν επικοινωνιακά, την πρόθεση ψήφου. 

* Η αποχή προκαλεί την μεγαλύτερη ζημιά στο τελικό εκλογικό αποτέλεσμα. 

Ο εκβιαστικός εκλογικός νόμος δίνει τις επιπλέον έδρες κατ’ αναλογία σε όλα τα κόμματα και άρα τις περισσότερες στο πρώτο κόμμα. 

Η αποχή λειτουργεί ως 5η φάλαγγα.

Πυλώνες χειραγώγησης της CIA

Τάκης Μοσκώφ 

Η Cia δεν σταμάτησε ποτέ να υπονομεύει, οχι μόνο την ΕΣΣΔ αλλά και όλες τις χώρες που βρίσκονταν/βρίσκονται σε πρώιμα στάδια σοσιαλισμού. Ηδη από το 1945 με τον διευθυντή της CIA Αλαν Ουέλς Ντάλες έως σήμερα, οι ΗΠΑ με αιχμή του δόρατος την Cia έχουν ξοδέψει πακτωλό εκατομμυρίων για να χειραγωγούν και να υπονομεύουν χώρες που προσπάθησαν να οικοδομήσουν σοσιαλισμό, αλλά και όσες τόλμησαν να εξεγερθούν. ΜΚΟ και NED η πάγια τακτική τους.  

Προσωπικά πιστεύω ότι έχει ξοδέψει για αυτό τον σκοπό περισσότερα, από ότι στην αμυντική της βιομηχανία, μιας και η ίδια είναι χώρα παραγωγός οπλικών συστημάτων, αλλά και (υποχρεωτικών) εξαγωγών στις χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, με τεράστια κέρδη! 

Σε όλα αυτά έπαιξε καθοριστικό ρόλο η εμπορευματοποίηση των θεωριών, υπονόμευσης του μαρξισμού, ως δούρειος ίππος με τα αποτελέσματα στις δυτ. κοινωνίες να τα βιώνουμε σήμερα, κι ενώ αυτό το διαχρονικό προτζεκτ της Cia έχει χρηματοδοτηθεί απο τις ΗΠΑ, ήδη από την εποχή της Σχολής της Φρανκφούρτης και υλοποιηθεί απο τους θεωρητικούς της. Ουσιαστικά μαζί με την Γαλλική σχολή, έχουμε αυτό που ονομάζεται ως "ήπια ισχύς" ενάντια στο σοβιετικό μοντέλο και την πεμπτουσία του τον μαρξισμό. 

Κωστής Μοσκώφ: Δομές και Πράξη στην Ελληνική Ιστορία

Γιατί ο Κωστής Μοσκώφ;

 Ο Δρόμος στην προσπάθειά του να έχει μια παρουσία στην υπόθεση των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση και τη δημιουργία του νεοελληνικού κράτους, συνεχίζει στο μονοπάτι της ιστοριογραφίας με έναν ιδιαίτερο και σημαντικό διανοούμενο, τον Κωστή Μοσκώφ. Ειδική και γόνιμη περίπτωση και αξιοπρόσεκτο έργο, έχει περάσει στην αφάνεια, γιατί δεν ανήκει –όπως νομίζουν– στην ορθόδοξη αριστερή οικογένεια, αλλά ούτε και στην άλλη πλευρά άσχετα αν η καταγωγή του βρίσκεται στους κόλπους της αστικής τάξης.

Ο ίδιος ήταν τοποθετημένος στην κομμουνιστική αριστερά παρότι το έργο του ξέφευγε από σημάνσεις και έσπαγε ιδεολογικά και πολιτικά ταμπού. Η συνάντησή του με τον τόπο και τους καημούς του λαού του και ο έρωτάς του για την ιστορία θα τον κάνει να παράξει πρωτότυπο έργο και να προσπαθήσει να φωτίσει μια δυο περιοχές που η κλασσική μαρξιστική ιστοριογραφία δεν ακουμπούσε. Ο ίδιος θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην συνάντηση του Ελληνισμού με την Ορθοδοξία και θα ασχοληθεί με τον τρόπο και το βάθος που αυτές οι δύο διαστάσεις θα σημαδέψουν και τη σύγχρονη ιστορία. Αυτή η ιδιοτυπία του ερμηνεύονταν από την κομματική στέγη (χώρος του ΚΚΕ) είτε σαν προϊόν των μεγάλων δυσκολιών που συναντούσε με την υγεία του είτε σαν αποτέλεσμα μεγάλης απογοήτευσης. Από ένα σημείο και μετά βρήκε ο ίδιος μια διέξοδο προσφέροντας ένα αξιολογότατο έργο στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου διαδίδοντας τα σύγχρονα ελληνικά γράμματα, φέρνοντας πιο κοντά τους λαούς της Ανατολικής Μεσογείου.

Στο έργο του Μοσκώφ βλέπουμε ενδιαφέροντα και γόνιμα σχήματα για το ιδεολογικό και πολιτιστικό εποικοδόμημα του μεταπρατικού χώρου. Το έργο του είναι ένα «παράθυρο» για το ρίζωμα στο χρόνο και στη παράδοση αλλά ταυτόχρονα ο ίδιος έκανε πρακτικά βήματα για την συνάντηση της Ελλάδας και του κόσμου της Ανατολικής Μεσογείου

ΤΟ ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ του έργο δεν είναι μεγάλο ειδικά το ιστορικό. Δύο κυρίως βιβλία και μερικά δοκίμια. Κι όμως είναι ιδιαίτερα σημαντικά. Το ένα «Η διαμόρφωση της εθνικής και κοινωνικής συνείδησης στην Ελλάδα – Ιδεολογία του μεταπρατικού χώρου» (1972) και το άλλο «Θεσσαλονίκη, τομή της μεταπρατικής πόλης, 1700 – 1912» (1974). Το πρώτο βιβλίο θα γνωρίσει μερικές εκδόσεις και συμπληρώσεις και θα «δεθεί» με μια εκτενέστερη μελέτη με τίτλο «Εισαγωγικά στην Ιστορία του κινήματος της εργατικής τάξης – Η διαμόρφωση της εθνικής και κοινωνικής συνείδησης στην Ελλάδα» (1978).

Ο Κωστής Μοσκώφ: για τη ρωμαίικη ψυχή, τη λαϊκή ορθοδοξία, το φιλότιμο…

«Για την γνωριμία της ψυχής του ρωμαίικου, καταλήγουμε να αρκεστούμε έτσι στα πρωτογενή του μνημεία, το δημοτικό τραγούδι, τις λιγοστές από το στόμα του αφηγήσεις, την λαϊκή ζωγραφική και κυρίως τα γεγονότα, όπου αυτά θα δείξουνε την στάση του μπρος στην ζωή, τον διάλογό του με τη ροή της ιστορίας. 

Το υπόβαθρο σε έναν τέτοιο διάλογο δεν μπορεί βέβαια παρά να καθρεφτίζει την ροή αυτή της ίδιας της ιστορίας του. Εδώ κυρίαρχο στοιχείο είναι η διηνεκής εξουδετέρωση μιας κοινωνικής ενέργειας, το «φτου κι απ΄την αρχή», διαρκής επάνοδος σε μια αισιοδοξία ειρωνική. 

Το υπόβαθρο τούτο, με καυτό σίδερο χαραγμένο στη συλλογική μνήμη, την λαϊκή κουλτούρα του ρωμαίικου, δίνει και το μέτρο του τραγικού στην ατομική, όπως και στην εθνική, συλλογική υπόσταση του ελλαδικού ανθρώπου. 

Ο δημοτικός χορός, είπαμε, το δημοτικό τραγούδι, αλλά και τα γεγονότα και ο συγκερασμός όλων μες στην λαϊκή ορθοδοξία του με τα πανηγύρια, τις δοξασίες και τις γιορτές της, ανέμελη συζήτηση με τον θάνατο, στάση ζωής περισσότερο και πιο λίγο στοχασμός ή ιδεολογία. 

Βέβαια, την ζωή του, όπως αυτή μέσα στη ιστορία του εκτυλίσσεται, ο Έλληνας δεν τη παίρνει ως ψαλμό, πολύ λιγότερο σαν θρήνο. Η συναίσθηση της ολότητας συγχρονικά στην γύρω κοινωνία  του, ή διαχρονικά μες στην ροή του χρόνου,  δεν παίρνει γι’αυτόν καμιά μυστικιστική έξαρση (υποσημείωση Μοσκώφ: Σύγκρινε την ελληνική ορθόδοξη συνείδηση, πιο ανθρωποκεντρική στην στάση της, με την ρωσική ορθοδοξία, την διαρκή επιθυμία αυτής της τελευταίας για ολοκαύτωμα, το πάθος της, μες στην απελπισία που της προκαλούν τα γήινα, για μιαν ένωσή μας με τα γενικά και τα θεία…).

Την διαπνέει μια ειρωνεία, βασισμένη όχι στην ματαιότητα αλλά στην αποδοχή μιας τελικής φύσης των πραγμάτων, ειρωνεία όπου οι περίοδοι κόπωσης του λαού δεν προσθέτουν παρά μια παροδική χροιά. Την αγάπη του για το έθνος του την καθορίζει άλλωστε το φιλότιμο. Την Ελλάδα δεν την αγαπά για τα παλιά της κλέη – αυτά έχουν μια δευτερεύουσα μόνο επίπτωση στην ψυχολογία του, του προσφέρουν μόνο μια πυκνότερη αίσθηση του χρόνου – την Ελλάδα αγαπά, επειδή βρίσκεται πάντα μπλεγμένη μέσα σε συχνά άδικους κατατρεγμούς, επειδή υποφέρει. Ίσως δίχως την ένταση των παθών της να έδινε μικρότερη σημασία στην προς τον πλησίον αγάπη. 

Ο Χριστός μέσα στην ιδεολογία του γίνεται έτσι το έθνος, αυτό που του λαχαίνει στην μοίρα του συνέχεια να θυσιάζεται άδικα, με την δική του ενέργεια ενδυναμώνοντας λαούς άλλους, σπονδή από το πεπρωμένο και τον Θεό του. Οι επικλήσεις του για τον λόγο αυτό απευθύνεται συχνότερα στην Παναγία, Θεοτόκο και μοιροτόκο του, από αυτήν περιμένει στις στιγμές της μεγάλης απελπισίας του να μεσιτεύσει. «Ο ορθόδοξος λαός και αυτός μόνος του εσωτερικεύει τον Χριστό, τον κλείνει και τον κουβαλά μέσα του, τελικά γίνεται ο ίδιος ο Χριστός (εικόνα του Κυρίου του), όχι τόσο για την ορθοδοξία του δόγματός του, αλλά από την ιδιότητά του στην θυσία και στην αυταπάρνηση για τον Άλλον ή για την ολότητα, για την Ζωή την ίδια, που είναι και το βάθος της δικής του υπόστασης»(Ντοστογιέφσκι – Δαιμονισμένοι). 

(…)Τούρκος, αλλόδοξος ή διάβολος, είναι έννοιες που συνειρμικά συμφύρονται μέσα στην λαϊκή αίσθηση. Η θρησκεία τον μαθαίνει στην υπομονή μπρος στο αδιέξοδο, όσο μια προχωρημένη ταξική διαφοροποίηση δεν τοου δημιουργεί άλλους, πέρα από τον ξένο δυνάστη, εχθρούς. Η λειτουργία του κλήρου δεν μπορούσε έτσι παρά να ήταν θετική, αποκαθιστούσε την ισορροπία μπρος το χάος του αύριο, έδινε μια κάποια ασφάλεια, ώστε να μπορέσει το άτομο καθημερινά να επιβιώσει.

(…) Η λαϊκή ορθοδοξία είναι έτσι μια ιδεολογία ριζοσπαστική απέναντι στο κράτος και την κοινωνική του ιεράρχηση, ίσως και σε κάθε αίσθηση όχι ανθρώπινης συσσωμάτωσης, αλλά κοινωνίας. δεν είναι κοινοβιακή αλλά ανθρωπιστική»

Πηγή: από το βιβλίο του Κωστή Μοσκώφ: «Η εθνική και κοινωνική συνείδηση στην Ελλάδα 1830-1909»

Κωστής Μοσκώφ

δρόμος στο Ναύπλιο

Κωστής Μοσκώφ

Ο Λόγος της εξάρτησης είναι ο ανέραστος λόγος της Δύσης,

διπλά αλλοτριωτικός γιατί μηχανιστικά και άκριτα μεταμοσχευμένος στην ελληνικής μας πραγματικότητα. Ο Λόγος της εξάρτησης διαποτίζει τόσο το ύφος, τη μορφή, τη δραστικότητα, όσο και το περιεχόμενό του. Είναι λόγος ατόμου, όχι Λόγος Προσώπου, Λόγος του μοναχικού εμπορεύματος και όχι του ανθρώπου σε σχέση με την όλη μέσα του και εκτός του ζωή, του ανθρώπου ως φορέα ενσάρκωσης ενοποίησης – με τα όνειρα και τους καημούς του επίκεντρο – της ύλης...
 

ΠΗΓΗ: Anna Staikou

Κωστής Μοσκώφ...

Στην Ελλάδα τόσο ο συντηρητικός όσο και ο φιλελεύθερος αλλά και ο ριζοσπαστικός λόγος οικοδομήθηκαν πάνω στη συντριμμένη από τη διείσδυση της Δύσης ταυτότητά μας, ως Λόγος αυτής της Δύσης, δίχως διαλεκτική του εθνικού με το διεθνή Λόγο, αλλά με τη μονοδιάστατη επιβολή του Λόγου της Μητρόπολης...

Κωστής Μοσκώφ

φωτογραφία Mary Chatzaki

ΠΗΓΗ:Anna Staikou

ΜΝΗΜΗ ΚΩΣΤΗ ΜΟΣΚΩΦ –ΕΙΚΟΣΙ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠ’ ΤΗΝ ΑΠΟΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Θωμάς Κοροβίνης

ΜΝΗΜΗ ΚΩΣΤΗ ΜΟΣΚΩΦ –ΕΙΚΟΣΙ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠ’ ΤΗΝ ΑΠΟΔΗΜΙΑ ΤΟΥ

Η κατάθεσή μου είναι πολύ σύντομη –in memoriam- για αυτόν τον σπάνιο ομορφάνθρωπο που βιάστηκε να μας αποχωριστεί και που μας άφησε είκοσι χρόνια

τώρα με την στυφή γεύση της ορφάνιας από έναν μεγαλύτερο και σοφότερο αδερφό μας. Ο Κωστής ήταν τέκνο της διαπολιτισμικής και κοσμοπολίτικης Θεσσαλονίκης, λατρεμένο παιδί της μπουρζουαζίας αλλά σημαίνων δραπέτης απ’ αυτήν, με πάθος για τους προλεταριακούς αγώνες, γόνος Πόντιων καπνεμπόρων απ’ την Ορντού και εγγονός του κορυφαίου αρχιτέκτονα κόμητος Αριγκόνι, χαϊδεμένος των σαλονίσιων τανγκό μα λάτρης των διονυσιακών ζεϊμπέκικων, ιδιότυπα μαρξιστής και ιδιότροπα βυζαντινός και ορθόδοξος, συνάμα δυτικοθρεμμένος και Ευρωπαίος -όμως Έλληνας και ελληνικός, βαθιά και ουσιαστικά ελληνικός -και μάλιστα, «Μέγας Ανατολικός».

Τι απέγιναν άραγε τα ανέκδοτα έργα του, που όλοι με αγωνία τόσον καιρό τώρα περιμένουμε την έκδοσή τους; Ποια είναι η μοίρα τους; Εννοώ την -a la maniere Braudel- «Γεωγραφία» (γεωγραφική καταγραφή της ελλαδικής ενδοχώρας) ή

«Ανθρωπογεωγραφία της Ελλάδος» και την μυθιστορία «Ο Αμνός του Κυρίου»!

Ο Μοσκώφ πλησίαζε με τον τρόπο του τον τύπο ενός homo universalis της εποχής του. Μα ήταν γεννημένος για ποιητής, αυτή ήταν η αυθεντική δημιουργική στόφα του. Άλλο ζήτημα αν σκάλιζε και μελέτησε την ιστορία δίνοντας ερεθιστικά και

ανατρεπτικά ιστορικά πονήματα. Όπως "Η εθνική και κοινωνική συνείδηση στην Ελλάδα" και "Εισαγωγικά στο κίνημα της εργατικής τάξης στην Ελλάδα". 

Αν η μοίρα του τον ευνοούσε, ποίηση και μόνον ποίηση θα έγραφε παρακάτω. Τα ποιητικά του θέματα κινούνται ανάμεσα στην ιστορία και τον έρωτα κυρίως, με επιρροές από ποιητικά αναστήματα που θαύμαζε και μελετούσε : Καβάφη, Πάουντ, Κουασίμοντο, Εβραίους και Άραβες ποιητές.

''Ο Χριστός παγκόσμια συμπόνια δρασκελίζει τη γη"

''Ο Χριστός παγκόσμια συμπόνια δρασκελίζει τη γη"

Κωστής Μοσκώφ

Στη φωτογραφία εκκλησία στην την περιοχή των Ζαπατίστας στο Μεξικό.

Εθνική και κοινωνική Συνείδηση

του Κ. Μοσκώφ απ’ο το Άρδην τ. 74 

 

Μια παραγωγική εμπορευματική δραστηριότητα διασώζεται ανάμεσα στον 16ο και 18ο αιώνα, στον ελεύθερο από τα αντικίνητρα του οθωμανικού φεουδαλισμού νεοεποικισμένο ορεινό χώρο, ή στις όμοιας ιστορικής γένεσης νησιώτικες κοινωνίες του Αιγαίου, αποκλειστικά σχεδόν εκεί.

Η οικονομική ενότητα της ελλαδικής κοινωνίας έχει διασπαστεί τώρα: Οι αστικές σχέσεις αναπτύσσονται στα εμπορευματικά βουνίσια αυτά κέντρα, διεισδύουν σταδιακά στην περίοική τους αγροτιά, δεν διοχετεύονται όμως και προς τον φεουδαλοποιημένο πεδινό χώρο. Όχι ότι μια ανάπτυξη της οικονομίας δεν πραγματοποιείται και στα μέρη αυτά. Οι καινούργιες καλλιέργειες, η σταφίδα κυρίως, αλλά και το βαμβάκι, ο καπνός, το καλαμπόκι, ανταποκρίνονται στην αυξανόμενη ολοένα ζήτηση της Ευρώπης, κι έστι η παραγωγή αυξάνεται σημαντικά από τα τέλη του 17ου αιώνα στον ελλαδικό χώρο σαν σύνολο.

Κωστής Μοσκώφ | Πῶς γράφεται ἡ ἱστορία ; (ἀρχεῖο Ἑρτ 1983)

Κωστής Μοσκώφ 

ἀποσπασματα ἀπὸ τὴν ἐκπομπὴ Παρασκήνιο

Πῶς γράφεται ἡ ἱστορία ; (ἀρχεῖο Ἑρτ 1983)

http://www.hprt-archives.gr/V3/public...