Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ Κ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ Κ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 2 Ιανουαρίου 2025

ΥΠΑΡΧΩ...

Στοχοποιούν κάθε τι που συγκινεί το λαό οι "ανΎπαρκτοι" "διανοούμενοι" οπαδοί της πολιτικής ορθότητας.

 Φαντασιώνονται οι φωταδιστές και κατασκευάζουν ένα άλλο λαό στα δικά τους μέτρα!
Δίχως μνήμη, έξω από τα καλούπια των παππούδων τους.

Όμως ΥΠΑΡΧΟΥΝ ευτυχώς, και Διανούμενοι που ομοψυχούν και συγκινούνται με την μνήμη και τον πόνο του λαού τους!!!

Το έκαναν στον αποχαιρετισμό του Χρήστου Γιανναρά, το επαναλαμβάνουν στην ταινία για τον Στέλιο Καζαντζίδη και κουράζουν...

Γιώργος Τασιόπουλος 


ΚΑΙ ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ...

Του Κώστα Χατζηαντωνίου 

Ένα πρωί του 1978, σε μια από τις πρώτες τους «κοπάνες», τέσσερις μαθητές της Δευτέρας Γυμνασίου βρέθηκαν στο σπίτι ενός απ' αυτούς (του Ιορδάνη Τρ.), όπου μέχρι το μεσημέρι άκουγαν παλιούς δίσκους του Στέλιου Καζαντζίδη. Λίγες ημέρες μετά, ένα από τα παιδιά εκείνης της παρέας, αυτός που γράφει τούτες τις γραμμές, αγόραζε έναν από τους πρώτους του δίσκους βινυλίου. Το περίφημο 33 στροφών lp «Υπάρχω» έπαιζε για μέρες σ' ένα σπίτι που ως τότε ακούγονταν Θεοδωράκης, Χατζιδάκις και Αττίκ.

Ουδέποτε υπήρξα οπαδός μιας άκαμπτης αντικειμενικής αισθητικής αλλά ούτε με έπεισαν ποτέ οι φυγόπονες θεωρίες της πλαδαρής υποκειμενικότητας. Στην περίπτωση του Στέλιου Καζαντζίδη, ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει σοβαρά ότι μιλούμε για ένα αδιανόητο μέγεθος φωνής, όμοιο του οποίου δεν γνώρισε ο ελληνικός εικοστός αιώνας. Στον περί ου ο λόγος δίσκο, σε ένα τραγούδι με τίτλο «Τι θέλεις από μένανε» (στο οποίο ο Καζαντζίδης, σχεδόν «αναιρώντας» την κεντρική... διακήρυξή του, τραγουδά «για σένα δεν υπάρχω πια»), μπορεί κανείς να ακούσει πώς αλλάζει διαρκώς μουσικές κλίμακες χωρίς να παίρνει ανάσα ενώ η φωνή του εκτινάσσεται με απίστευτο τρόπο από τον βυζαντινό πλάγιο ήχο σε οκτάβες βαρύτονου όπερας. Πέρα από την φωνή όμως. 

Στον Καζαντζίδη έχουμε τη ρητή αποτύπωση της ιωνικής μας ψυχής που ο κόμπος του λυγμού της πνιγόταν και ποτέ δεν έγινε κλάψα (όπως εύκολα και άκριτα κάποιοι νόμισαν) αλλά ένα σιωπηλό, σχεδόν ανέκφραστο δάκρυ. Γνωρίζω πως κάποιοι χαμογελούν και μόνο με το άκουσμα της λέξης «ψυχή». Προτιμούν πιο εγκεφαλικούς όρους, ακόμη και αυτοί που εμπιστεύονται τη ζωή τους σε ψυχ-αναλυτές και ψυχ-ιάτρους. Ας το πούμε λοιπόν και με πιο θετικούς όρους. Στον κόσμο του Καζαντζίδη, τον κόσμο εντός του τετραγώνου που ορίζουν η προσφυγιά, η αντίσταση, η εργασία και η μετανάστευση, οι απόκληροι, είτε τις «Άπονες εξουσίες» τραγουδούν είτε τις «Φάμπρικες της Γερμανίας» αναλογίζονται, ούτε θρηνούν, ούτε γονατίζουν.

 Διαμαρτύρονται και αγωνίζονται. Και δεν αγωνίζονται με τον κουτοπόνηρο τρόπο της μεταπολίτευσης, για να αρπάξουν κανένα κοψίδι από το τραπέζι της δανεικής ευωχίας αλλά τιμώντας τα λόγια τους με πράξεις και πληρώνοντας στο ακέραιο τις επιλογές τους και τον πόθο τους για μια «καινούργια κοινωνία άλληνε». 
Δεν ξέρω πώς προσλαμβάνουν αυτόν τον κόσμο οι νεώτεροι. Αναδυόμενος ωστόσο στο σήμερα (χάρη στην αξιοπρεπή ταινία του Γιώργου Τσεμπερόπουλου και την εξαιρετική παρουσία του Βορειοηπειρώτη -και αυτό δεν είναι χωρίς σημασία- Χρ. Μάστορα) ο Καζαντζίδης, μέσα από τις «ρωγμές» της παρακμάζουσας οριστικά μεταπολιτευτικής ευημερίας, φέρνει ξανά στη συζήτηση λαϊκές αξίες που μένουν πεισματικά ισχυρές στον τόπο της ελληνικής μνήμης, όσο κι αν συκοφαντούνται ως «μακρυγιαννικές» ή «τοξικές». Σε εκείνο τον απωθημένο και (για πολλούς που θεωρούν ότι ξέφυγαν από αυτόν) απωθητικό κόσμο, τον άλλοτε ονειρικό και άλλοτε εφιαλτικό, όπου οι γειτονιές, ακόμη κι όταν σχηματίζονταν από παράγκες, μοσχοβολούσαν βασιλικό κι ασβέστη και όχι ούρα, κάρι και πλαστικό. 

Η Ελλάδα στο μεταξύ έχει και πάλι μετανάστες μα δεν έχει πια καημό της ξενιτιάς. Έχει φτώχεια μα δεν έχει πια τραγούδι για αυτήν. Πόσοι δημιουργοί έχουν σήμερα τη γενναιότητα εκείνου να πούνε «άει σιχτίρ» στην εταιρεία και να πάνε για ψάρεμα;

 Όσο για τον λυγμό της ερωτικής ματαίωσης, πόσοι δεν παρασύρθηκαν από τη χυδαιότητα του σκυλάδικου, την ελαφρότητα της τηλεόρασης και, εσχάτως, την παράνοια του διαδικτύου;

Η φτώχεια ενώνει τους ανθρώπους αλλά η μιζέρια τούς απομονώνει. Και η κοινωνία μας δεν είναι πια κοινωνία γιατί την έχει διαλύσει η μιζέρια. Η μιζέρια που νομίζει πως είναι κλάψα ο λυγμός του Καζαντζίδη και όχι η σταδιοδρομία που επιτυγχάνεται γλείφοντας και έρποντας. Που δεν μπορεί ούτε καν να καταλάβει τη διαδρομή Ορντού - Αλάγια - Νέα Ιωνία και το μοιρολόι του πρόσφυγα την ώρα της πάλης του για να φτιάξει τη ζωή του ξανά, είτε στη Δραπετσώνα είτε στη Γερμανία, με τον τίμιο μόχθο του κι όχι με επιδόματα, μίσος ή απάτες. 

«Δεν μπορείς να είσαι ικανοποιημένος νομίζοντας πως γνωρίζεις το καλό και το αληθινό στο ανώτερο πάτωμα ενώ στα υπόγεια βασανίζονται τα αδέλφια σου», έγραφε ο Ernst Jünger, στην «Πραγματεία του αντάρτη». Ο Καζαντζίδης προφανώς δεν είχε διαβάσει Γιούνγκερ, όμως με αυτή την αρχή πορεύτηκε σε όλη τη ζωή του. Μετά την ταινία, για την οποία τόσος λόγος έγινε αυτές τις μέρες, θα ήταν ευχής έργο να αποδώσουμε λοιπόν όχι μόνο στον ίδιο αλλά σε όλη τη γενιά του Καζαντζίδη την αγάπη και τον σεβασμό μας όχι γιατί ικανοποιούν πάντα τις αισθήσεις, τον νου ή το γούστο μας αλλά κυρίως επειδή με τη δουλειά και τις θυσίες της πέτυχε το μεταπολεμικό θαύμα το οποίο εμείς τις τελευταίες δεκαετίες καταστρέψαμε. Και να τους τιμήσουμε για έναν λόγο ακόμη. Επειδή είναι η Ιστορία και η Φύση μας. Επειδή το αίσθημα που πλανιέται πάνω από τις λέξεις και τις νότες του Καζαντζίδη, το θέαμα μιας αθώας αδικημένης φύσης μέσα σε έναν τεχνητό κόσμο (όπου όλες οι σχέσεις που συνάπτονται με την πονηριά, την προσποίηση ή το τυχαίο έχουν τον πρώτο λόγο), φωτίζει την αυτόνομη ύπαρξη του λαού μας, τη βαθύτερη αναγκαιότητα, την αιώνια ενότητα του ανθρώπου αυτής της γωνιάς του κόσμου με τον εαυτό του. 

Αδιέξοδη νοσταλγία; Ναι, αφού οι κύριοι του παρόντος δεν έχουν να προτείνουν κάτι πιο αισιόδοξο και... διεξοδικό. Να ξαναγίνουμε αυτό που ήμασταν, δηλαδή φύση, δεν είναι πια δυνατό. Είναι σημαντικό ωστόσο να γνωρίζουμε ότι καταγόμαστε από έναν αρχαίο λαό για τον οποίο ήμασταν κάποτε περήφανοι για την ιστορία, για τους αγώνες αλλά και για το τραγούδι του. Δεν ήταν μια ιστορία πάντοτε λαμπρή, είχε και σκοτεινές στιγμές. Μα πάντα, ακόμη και στις πιο σκληρές της μέρες, υπήρχαν αναμνήσεις που παρηγορούσαν για τους εξευτελισμούς που συνεπάγεται η δουλεία, η υποταγή και η εξάρτηση. Που η μουσική της ήταν μορφή και όχι μίμηση.

Είναι πολύς καιρός πια που είμαστε ένας τόπος που δεν θέλει να θυμάται από πού έρχεται και δεν ξέρει πού να πάει. Οι λυγμικές αποστροφές της φωνής του Καζαντζίδη μάς το θύμισαν. Να βρίσκεις τη δύναμη να ξεκινάς και πάλι. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευλογία για έναν άνθρωπο, για έναν λαό. Το παιδί εκείνο που μεγάλωσε στους λασπόδρομους της Νέας Ιωνίας και είδε πώς αντιφεγγίζονταν σ' αυτούς οι καθαρές ψυχές της προσφυγιάς και της εργασίας, δεν έγινε τυχαία η φωνή και η καρδιά ενός ολόκληρου λαού. 

Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2024

Αντρέι Ταρκόφσκυ – Ο Άμλετ της Αγίας Ρωσίας

από Κώστας Χατζηαντωνίου 

13 Ιανουαρίου 2017


«Τι έχω λησμονήσει άραγε; Λησμόνησα το θάνατο.

Ποιον ονειρεύτηκα άραγε; Ονειρεύτηκα το θάνατο».

[23 Ιουλίου 1979. Σημειώσεις διασχίζοντας την Ιταλία].

Η έξοδος από το φωτεινό σκοτάδι της κινηματογραφικής αίθουσας στο σκοτεινό φως της καθημέρας, είναι συνήθως επιστροφή από τον μύθο στην πραγματικότητα. Όσοι από εμάς έζησαν τον ιδεολογικό αναβρασμό της δεκαετίας του 1980 και την πρώτη συνειδησιακή κρίση της ελλαδικής μεταπολίτευσης, θυμούνται με συγκίνηση τις προβολές της Νοσταλγίας (1983) και της Θυσίας (1986) και βέβαια την έκδοση του Μαρτυρολογίου (1990). Δεν ήταν μόνο ότι έφερναν το πάθος της σλάβικης ψυχής και το βάθος της ρώσικης σκέψης από τα μυθικά δάση του βορρά που η βία του σοβιετικού ορθολογισμού δεν είχε κατορθώσει να υλοτομήσει. Δεν ήταν μόνο ότι απεικόνιζε έξοχα αυτό που φαίνεται (πιο ειδικοί θα μιλήσουν γι’ αυτό πληρέστερα) ή εξέφραζε απλώς κάτι πέραν του κινηματογραφικού αντικειμένου. Ήταν που μιλούσε με τρόπο μοναδικό και καθολικό για το άρρητο επαναφέροντας το ρίγος που μόνο στον Ντοστογιέφσκυ είχαμε νιώσει. Ο ίδιος ο Ταρκόφσκυ το είχε πει: «Στον Ντοστογιέφσκυ μπορεί να περικλείονται όλα όσα θέλω να πραγματοποιήσω εγώ στις ταινίες μου» (Μαρτυρολόγιο, 30-4-1970).

Από τον Ντοστογιέφσκυ στον Ταρκόφσκυ λοιπόν. Γιατί όσες και αν είναι οι διαφορές τους, το πάθος για την αλήθεια και την ομορφιά, είτε τη μορφή έκρηξης λαμβάνει είτε τη μορφή σιωπής, το ίδιο πάθος είναι πάντα.

Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου 2024

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ: ΜΕ ΤΟΝ ΙΩΣΗΦ ή ΜΕ ΤΟΝ ΜΕΤΤΕΡΝΙΧ;

Του Κώστα Χατζηαντωνίου 

Βλέποντας στην εικόνα της Γεννήσεως το πρόσωπο του μνήστορος Ιωσήφ - περίφροντι στη γωνία της συνθέσεως - δεν αποκαλύπτεται μόνο το ανθρώπινο δράμα της συνάντησης δύο εκδοχών περί κόσμου, εκ των οποίων «η μία, περιορισμένη εις το επίπεδον της σαρκικής και λογικής υπάρξεως, δεν δύναται να συμφωνήση λογικώς και συναισθηματικώς προς ό,τι υπερβαίνει τον λόγον. 

Η άλλη, βασισμένη εις την διαίσθησιν του επέκεινα, έρχεται εις επαφήν με αυτό διά της αποκαλύψεως και της ελλάμψεως» (Λεονίντ Ουσπένσκι).

 Βλέπεις και την εκλογή ζωής ενός ανθρώπου που θα υπερασπιστεί τον Λόγο και την Μητέρα Του από την καταλαλιά του κόσμου και την φονική διάθεση της Εξουσίας (είτε με την φυγή στην Αίγυπτο για να σωθεί από το μαχαίρι του Ηρώδη είτε με την υιοθεσία για να μην ενεργοποιηθεί η κακότητα του Νόμου). 

Δύο χιλιετίες μετά υπάρχουν ακόμη, ευτυχώς, χιλιάδες Ιωσήφ που πασχίζουν να σώσουν τον μικρό Χριστό στο Χάρκοβο, στην Γάζα, στο Χαλέπι, στην Βηθλεέμ την ίδια. Δεν ξέρω πόσο αφορά πλέον αυτό τη χώρα μας που νομίζει πως είναι στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Θα θυμίσω μόνο πως πριν διακόσια χρόνια ο μικρός Χριστός βρισκόταν στην Κάσο, στα Ψαρά, στο Μεσολόγγι, την ώρα που αδιάφορη η Βιέννη του "χριστιανού" και "συντηρητικού" Κλέμενς Φον Μέττερνιχ φορούσε τα καλά της για να απολαύσει την παγκόσμια πρώτη εκτέλεση της ενάτης συμφωνίας του Μπετόβεν ή τραγουδούσε ύμνους της Γεννήσεως. 

Μπορεί οι απολαύσεις του δυτικού κόσμου να μην είναι πλέον αυτής της ποιότητας (ίσως μάλιστα οι νέες απολαύσεις του να είναι η τιμωρία του), ωστόσο η αδιαφορία ή η υποκριτική ευαισθησία παραμένουν οι ίδιες. 

Και η γιορτή μας (ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο) είναι πάλι αντίκρυ στο αιώνιο δίλημμα: με τους Ιωσήφ ή με τους Μέττερνιχ αυτού του κόσμου;

ΕΙΚΟΝΑ: Γέννηση, Άγιος Νικόλαος Ορφανός, Θεσσαλονίκη.

Πέμπτη 7 Νοεμβρίου 2024

Το τέλος της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας



*

του ΚΩΣΤΑ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ


Από τις αρχές του 21ου αιώνα, όλα τα κράτη της Δύσεως και κατ’ εξοχήν οι ΗΠΑ περιήλθαν υπό την κυριαρχία μιας αλαζονικής ολιγαρχίας, με τους πολιτικούς να γίνονται, ο ένας μετά τον άλλο, υποτελείς της και τους λαούς απλώς να αγωνιούν για τον επιούσιο, να πληρώνουν φόρους και να τρέμουν το αύριο.

«Από τότε που το κράτος έπεσε στην εξουσία και την κυριαρχία λίγων ισχυρών ανδρών, οι βασιλιάδες και οι κυβερνήσεις έγιναν υποτελείς και οι λαοί και τα έθνη απλώς πληρώνουν φόρους. Όλοι οι υπόλοιποι, όσο δραστήριοι και άξιοι και αν είναι, είτε ευγενείς είτε πληβείοι, συγκροτούμε έναν όχλο χωρίς επιρροή, χωρίς βάρος, υποταγμένοι σε αυτούς στους οποίους, σε ένα ελεύθερο κράτος, θα ήμασταν αντικείμενο φόβου»

Αυτό το απόσπασμα δεν προέρχεται από μια πρόσφατη ομιλία του Ντόναλντ Τραμπ ή της Μαρίν Λεπέν, αλλά από τον Ρωμαίο συγγραφέα Σαλλούστιο (Η συνωμοσία του Κατιλίνα, 20). Μπορεί η δεξιά να έχει εμμονή με τους παραλληλισμούς μεταξύ της τρέχουσας μεταναστευτικής κρίσης και της μετανάστευσης των λαών τον 5ο αιώνα μ.Χ., όμως η εποχή μας δεν θυμίζει τόσο την ύστερη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, όσο την παρακμάζουσα Ρωμαϊκή Δημοκρατία του 1ου αιώνα π.Χ., που έζησε ο Σαλλούστιος όταν η Ρώμη βυθιζόταν στην διαφθορά, την εξαθλίωση, την ανεργία, την μαζική μετανάστευση, την διάλυση της οικογένειας, απώλεια ταυτότητας, την δημογραφική παρακμή, την παγκοσμιοποίηση (μεσογειακή τότε), την υποχώρηση της προγονικής θρησκείας και την έλευση ανατολίτικων λατρειών, για να μην αναφέρουμε τον φιλοσοφικό ηδονισμό, την χρηματοοικονομική κερδοσκοπία, τις ελίτ που απομονώνονταν από την πραγματικότητα, την απολιτική στάση από την πλευρά των μαζών, την βιοτική ανασφάλεια, τους ασύμμετρους πολέμους, την κουλτούρα του «άρτος και θεάματα».

Το πολιτικό σύστημα είχε παραλύσει από τον νεποτισμό, την διαφθορά, τις αναξιόπιστες δικαστικές αρχές και τις φατριακές αντιπαλότητες και ήταν αδύνατες πλέον οποιεσδήποτε σοβαρές μεταρρυθμίσεις χωρίς κίνδυνο εμφυλίου πολέμου, με αποτέλεσμα η αντιμετώπιση κρίσιμων ζητημάτων να αναβάλλεται διαρκώς. Δεν είναι λοιπόν περίεργο ότι οι Ρωμαίοι πολίτες, όπως ακριβώς βλέπουμε σήμερα, αποφάσιζαν σταδιακά να αρνηθούν να συμμετάσχουν σε ένα πολιτικό σύστημα που ευνοούσε σαφώς μια περιορισμένη ελίτ και να γίνονται όλο και πιο δεκτικοί στον λόγο της νέας πολιτικής ομάδας που είναι γνωστή ως populares, ενάντια στο πολιτικό κατεστημένο.

Δευτέρα 4 Νοεμβρίου 2024

"ΤΟΝ ΒΛΕΠΩ, ΕΥΕΙΔΗ ΥΠΟ ΤΗΝ ΠΕΤΡΑ"

Του Κώστα Χατζηαντωνίου 

«ΤΟΝ ΒΛΕΠΩ, ΕΥΕΙΔΗ ΥΠΟ ΤΗΝ ΠΕΤΡΑ 

τυλιγμένο σε σάβανο. Τον μεταφέρουν δυο λύκοι. Ένα μικρό πουλί πάνω από το κεφάλι του, η ψυχή του. Στεκόμουν μέσα στον συγκινημένο λαό, ενώ το σκήνωμά του κατέβαινε στον λάκκο. Πόσες αγωνίες και λαχτάρες, πόσοι θησαυροί σκεπάζονταν. Τώρα η θερμή του παρουσία είναι μονάχα λέξεις. Μπορούμε ωστόσο να σκύψουμε πάνω από αυτό το μνήμα και να στοχαστούμε. 

Κατεβαίνοντας από το κοιμητήριο, αντίκρυ στον Σίπυλο, στεφανωμένο από τη ριγηλή θαλπωρή μιας χειμωνιάτικης προσδοκίας, αναρωτιέμαι τι θα έρθει, μέχρι ο άγγελος να κατέβει και τρεις φορές στο αυτί του να μιλήσει, πιάνοντας τη δεξιά του χείρα, μέχρι να καλέσει τους θρηνούντες να ζητήσουν τον φτωχό οικέτη που οι άνθρωποι θεωρούν ουδέν όντα και εις ουδέν χρησιμεύοντα. Σε αυτόν θα επιθήσει ο Κύριος χείρα στην κεφαλή του, αυτόν θα χρίσει με έλαιον ειρήνης.

 Αυτός είναι ο ειρηνικός βασιλέας, άνθρωπος εκ πρώτου γένους που αφού κρύφτηκε τρισαναρίθμους κύκλους, θα αφυπνισθεί και τα ράκη απεκδυόμενος, θα ενδυθεί λαμπρό ποδήρες ένδυμα χειριδωτό, με λώρο πεποικιλμένο για να αναλάβει το σκήπτρο του δευτέρου βίου».

[4 Νοεμβρίου. «O άγιος και ευσεβέστατος βασιλεύς Iωάννης δουξ ο Bατάτζης και ελεήμων, ο εν Mαγνησία, εν ειρήνη τελειούται»]

Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2024

ΤΟ HALLOWE'EN


Του Κώστα Χατζηαντωνίου 

ΤΟ HALLOWEEN

ήρθε στα καθ' ημάς, δυστυχώς, με τον τρόπο που έρχονται όλα από τις ΗΠΑ: εκφυλισμένο. 

Όμως το Hallowe'en (ή All Hallows' Even, All Saints' Eve: Παραμονή των Αγίων Πάντων στο δυτικό εορτολόγιο), είναι μια υπέροχη γιορτή που έχει βαθιές ρίζες στον κέλτικο χριστιανισμό καθώς είναι η πρώτη μέρα του Allhallowtide, τριήμερου το οποίο περιλαμβάνει την Αγρυπνία (31 Οκτωβρίου), τη γιορτή των Αγίων Πάντων (1 Νοεμβρίου) και τη γιορτή των προαπελθόντων την 2α Νοεμβρίου, ημέρα που επέχει τη θέση του δικού μας Ψυχοσάββατου. 

Από αμνημονεύτων χρόνων, αυτό το τριήμερο είχε συνδεθεί με ιστορίες φαντασμάτων και ανεγερθέντων νεκρών. Καθιερώνοντας την Ημέρα των Αγίων Πάντων την 1η Νοεμβρίου, η Δυτική Εκκλησία θα υιοθετήσει μια αρχαία παγανιστική παράδοση μετατρέποντάς την από ημέρα που τιμώνταν οι νεκροί πρόγονοι της κοινότητας και φανερώνονταν οι θεοί του κάτω κόσμου, σε μέρα τιμής όλων των αγίων αλλά και μνημοσύνου για τις ψυχές που αναχώρησαν πρόσφατα ή διώκονται όπου γης.

Πώς γιόρταζαν όμως οι Κέλτες αυτή την ημέρα που την ονόμαζαν Samhain, Samain ή Samuhin (δηλαδή Συνάντηση) και σηματοδοτούσε την έναρξη του νέου ποιμενικού έτους; Τη νύχτα αυτή, πριν από την 1η Νοεμβρίου, λάμβανε χώρα μια από τις τέσσερις πιο σημαντικές γιορτές στον κελτικό κόσμο. Ήταν μια νύχτα μεγάλου κινδύνου, όπου οι άνθρωποι ήταν πνευματικά ευάλωτοι καθώς σημειώνονταν τελετουργίες μαντικής και μαγείας με στόχο την αποτροπή της κακής τύχης και την εξασφάλιση της βοήθειας του Άλλου κόσμου. Στην Ιρλανδία, ο Dagda (ο «σοφός και δίκαιος» θεός που φέρει επίσης το όνομα Eochu Ollatir Ruadrofessa) ενώνεται με τη θεά Morigu, βασίλισσα των φαντασμάτων και του κάτω κόσμου, τη θεά η οποία, πριν από τη μεγάλη μάχη στο Magh Tuireadh του έδωσε τις οδηγίες, ώστε επικεφαλής των Tuatha Dé Danann να επιβληθεί στη χώρα. 

Κυριακή 25 Αυγούστου 2024

ΤΟΥ ΧΡΩΣΤΑΜΕ...

Του Κώστα Χατζηαντωνίου 

ΤΟΥ ΧΡΩΣΤΑΜΕ...

Τη μύηση στη λαχτάρα για έξοδο από την εγωκεντρική αυτάρκεια της δικανικής ηθικής, στη δίψα για την αγαπητική αυθυπέρβαση, για το ερωτικό μυστήριο που είναι η μοναδική δυνατότητα ζωής. Του χρωστάμε το τράνταγμα από την προαναγγελία του εθνικού μας τέλους, το πάθος για την αλήθεια που δεν εξαντλείται στη λεκτική διατύπωσή της, την επανανακάλυψη του ελληνικού αποφατισμού, το όνειρο της αποσύνδεσης της πολιτικής από την χρησιμοθηρία και της επανασύνδεσης με μια ελληνική οντολογία.

 Αλλά και κάτι ακόμη. Τελειώνοντας "Τα καθ' εαυτόν", ο Χρήστος Γιανναράς ζητούσε μια χάρη. Τη στιγμή της τελευταίας του πνοής να φύγει "με τη λαχτάρα του γυρισμού στην πατρίδα, με το τρελό καρδιοχτύπι μιας ερωτικής προσμονής". Ναι, καλύτερος τρόπος Εξόδου δεν υπάρχει.

Σάββατο 17 Αυγούστου 2024

ΣΤΟ ΑΙΩΝΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΠΙΣΤΗΣ ΚΑΙ ΑΜΦΙΒΟΛΙΑΣ


Του Κώστα Χατζηαντωνίου 

Ο Θωμάς είναι πρόσωπο εμβληματικό.
 Σύμπτωση αποκαλυπτική τον θέλει να απουσιάζει, τόσο όταν εμφανίστηκε ο Αναστημένος Ιησούς στους μαθητές του, όσο και όταν οι Απόστολοι συγκεντρώθηκαν εκ περάτων στη Γεθσημανή για να κηδεύσουν το σώμα της Μαρίας• βρισκόταν ως ιεραπόστολος στην Ινδία, όπου αργότερα θα εύρισκε μαρτυρικό θάνατο. 

Την πρώτη φορά ζήτησε να ψηλαφήσει τον Αναστάντα για να πεισθεί. Τώρα αρκείται να ζητήσει να προσκυνήσει το σώμα της Θεομήτορος για να λάβει τη χάρη και τον αγιασμό από το άχραντό της σώμα. Την πρώτη φορά, ο Αναστάς του έδωσε την ευκαιρία να θέσει τον δάκτυλον εις τον τύπον των ήλων και στην αγία πλευρά. Τώρα, στον τάφο που ανοίγει, δεν βρίσκουν παρά μόνο την αγία ζώνη, το ωμοφόριο και την εσθήτα της Παρθένου. Το θεοδόχο σώμα της έχει μετασταθεί - δόξα μοναδική για ανθρώπινο πλάσμα να αναστηθεί πριν την κοινή Ανάσταση.

Σχεδόν τέσσερις αιώνες μετά, το 450 μ.Χ., στις αρχές της βασιλείας του Μαρκιανού που είχε νυμφευθεί την εγγονή του Μεγάλου Θεοδοσίου Πουλχερία, το ζεύγος των αγίων αυτοκρατόρων χτίζει στις Βλαχέρνες τον νέο ναό της Παναγίας και συγκεντρώνει κάθε στολίδι για την διακόσμησή του. Μα λείπει το πιο σημαντικό, το πανάγιο και θεοδόχο σώμα. Τυχαίνει εκείνο τον καιρό και βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη (με αφορμή την επικείμενη Δ' Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνος) ο πατριάρχης Ιεροσολύμων Ιουβενάλιος και επίσκοποι της Παλαιστίνης.

 "Γνωρίζουμε πως στα Ιεροσόλυμα είναι η πρώτη και ασύγκριτη εκκλησία της Παναγίας Θεοτόκου, στο χωριό Γεθσημανή, όπου κατατέθηκε το ζωοφόρο της σώμα", λένε οι βασιλείς στον πατριάρχη. "Θέλουμε λοιπόν το λείψανό της να το φέρουμε εδώ, φυλακτήριο της Βασιλεύουσας".

Τετάρτη 7 Αυγούστου 2024

ΤΟ ΝΗΣΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΙΑ [ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ]

Του Κώστα Χατζηαντωνίου 

«Το νησί αυτό δεν υπάρχει πια. Είμαι βέβαιος ωστόσο πως βρισκόταν στο Αιγαίο. Το θυμάμαι πολύ καλά στον άτλαντα της γεωγραφίας, στην πρώτη Γυμνασίου. Τι κι αν ο μαθητής που το σχεδίασε εκείνο το πρωί του 1977 στη σελίδα του αρχιπελάγους (για να διασκεδάσει με τους συμμαθητές του που μάταια θα το έψαχναν, στο ιδιότυπο παιχνίδι που είχαν εφεύρει), δεν ξέρει πια αν ήταν πλάσμα της μνήμης ή αποκύημα της φαντασίας του; Αν οι χαριτωμένες εξοχές του απλώνονται τώρα σε άλλους τόπους, αν οι ονειρεμένες παραλίες του είναι τώρα γαλήνιοι βυθοί; 

Οι άνθρωποί του, έστω αυτοί οι λίγοι που ζουν ακόμη, μπορούν να σας βεβαιώσουν για την ύπαρξή του και να βοηθήσουν έτσι κι εμένα, που έχω αρχίσει ν’ αμφιβάλλω, πως, ναι, υπήρξε τούτο το νησί. Παρότι (δεν σας το κρύβω) θα με παρηγορούσε η διάψευση, δεν θ’ άντεχα το ειρωνικό χαμόγελο για την αμνησία μου, τα υπονοούμενα πως με χτύπησε πρόωρα η λήθη που οι επιστήμονες θεωρούν ασθένεια. Όχι πως θα ήταν και κανένα επίτευγμα η διάγνωση πως μου έλειψε το σθένος.

 Καθώς ταξιδεύω, όπως πάντα σε θέση καταστρώματος (δεν μου αρέσει ο όρος τρίτη θέση, η αναγνώριση των χρόνων της θητείας μου επί του καταστρώματος, ακούγεται πιο ποιητική και, κυρίως, πιο ακριβής), ακούω τους συνεπιβάτες μου να διηγούνται γεγονότα που ενισχύουν τον φόβο μου πως το νησί αυτό δεν υπάρχει πια. Από την προφορά τους καταλαβαίνω ωστόσο πως είναι αδύνατο να έχουν σχέση με το νησί που έζησα τα πρώτα δεκαεφτά μου χρόνια κι αμέτρητα καλοκαίρια. Κι όμως. Αισθάνομαι ανακούφιση (ντρέπομαι που το λέω), όταν σβήνουν ένα- ένα τα τεκμήρια πως το νησί αυτό υπήρξε. Γιατί η ανυπαρξία είναι προτιμότερη από την απώλεια»...

[Η συνέχεια στα "δε(κατα)" που μόλις κυκλοφόρησαν]


ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/z1MoKo1Hbrg3YYLJ/
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Σάββατο 20 Ιουλίου 2024

ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΌΝΙΑ ΑΜΕΤΑΝΟΗΤΟΙ


Του Κώστα Χατζηαντωνίου 

Ημέρα του "μνησιπήμονος πόνου", του πόνου που προκαλεί η μνήμη μιας επετείου συμφοράς. Μα και ημέρα θυμού. Όχι για το γεγονός πως οι Ασιάτες επιδρομείς παραμένουν αμετανόητοι (η φύση τους αυτή είναι) αλλά για το  γεγονός πως οι ελληνικής καταγωγής συνυπαίτιοι (οι ίδιοι ή οι πολιτικοί κληρονόμοι τους), θεωρούν πως εκπληρώνουν το χρέος τους με "αγωνιστικές" ανακοινώσεις παραμένοντας επί της ουσίας αμετανόητοι. 

Αμετανόητοι οι πραξικοπηματίες και οι οπαδοί τους για το έγκλημα που άνοιξε τις πύλες στον Αττίλα και έδωσε το πρόσχημα της εισβολής, αυτοί που άφησαν την Κύπρο στη διάθεση των τουρκικών αποβατικών δυνάμεων (βάσει ενός σχεδίου διχοτόμησης και όχι για την... Ένωση όπως κάποιοι ανοήτως υποστηρίζουν) και στη συνέχεια το έβαλαν στα πόδια παραδίδοντας την εξουσία για να σώσουν το τομάρι τους.

Αμετανόητοι οι περήφανοι εορτάζοντες την "ειρηνική" αποκατάσταση της δημοκρατίας, που εγκατέλειψαν τη Μεγαλόνησο και παρέδωσαν το ένα τρίτο του εδάφους της, ξεχνώντας όχι μόνο την ηθική αλλά και τη συμβατική υποχρέωση της Ελλάδας ως εγγυήτριας δύναμης, αυτοί που μεταξύ πολέμου και ατίμωσης, όπως έλεγαν, επέλεξαν την ατίμωση.

Αμετανόητοι οι φιλελεύθεροι δημοσιολόγοι και ιστοριογράφοι του μεταπολιτευτικού καθεστώτος, οι πάντοτε αυστηροί υπερασπιστές του διεθνούς δικαίου για κάθε εισβολή μα για την Κύπρο ρεαλιστές, πρόθυμοι για την αποδοχή της ήττας και των τετελεσμένων, για τον συμβιβασμό και τη ρατσιστική πολιτική ισότητα του 82%του πληθυσμού της νήσου με τη μειονότητα του 18%.

Τρίτη 16 Ιουλίου 2024

ΠΟΣΑ ΔΟΛΑΡΙΑ ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΥΠΕΡΟΥΣΙΟ ΜΕΤΑΛΛΟ;

Του Κώστα Χατζηαντωνίου 

Η μεγαλύτερη "επιτυχία" του μοντέρνου κόσμου και του κεφαλαιοκρατικού πολιτισμού δεν είναι η διάδοση των αξιών τους ή ο έλεγχος των κρατικών θεσμών. Είναι η αισθητική ομογενοποίηση και η κοσμοθεωρητική ομοφωνία με πρόσωπα, κινήματα και δυνάμεις που νομίζουν πως υπερασπίζονται τις αξίες της Παράδοσης. Βλέπουμε έτσι, σε κάθε ευκαιρία, την αδυναμία να σκεφτούμε τι σημαίνει για την ιστορία του πνεύματος η σύγχρονη Αμερική. 

Είναι πραγματικά εκπληκτικό πώς, εθνικιστές και διεθνιστές, φιλελεύθεροι και συντηρητικοί, αριστεροί και δεξιοί, συμπλέκονται για δύο εκδοχές της ίδιας βαρβαρότητας (είτε στην λίμπεραλ είτε στην καουμπόικη εκδοχή της) και να μη βλέπουν το πρωτόγονο, το βρώμικο, το θηριώδες ενός πολιτισμού που προσκυνά μόνο τον Θεό του Χρήματος και ενσαρκώνεται από την μία σε ένα πρόσωπο αδύναμης άνοιας κι από την άλλη σε ένα είδωλο χυδαίο.

Τρίτη 11 Ιουνίου 2024

ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ: ΤΟΣΟ ΩΡΙΜΗ ΠΟΥ ΣΑΠΙΖΕΙ

Του Κώστα Χατζηαντωνίου 

Αν όσοι, με περισσή οίηση, ετοιμάζονται να γιορτάσουν τα πενήντα χρόνια της μεταπολιτευτικής δημοκρατίας, αντιλαμβάνονταν το βαθύτερο μήνυμα των εκλογικών αποτελεσμάτων, θα έπρεπε να ξανασκεφτούν ποια κοινωνία και ποιο πολιτικό προσωπικό δημιούργησε αυτή η πεντηκονταετία. Διότι μια ιστορική περίοδος δεν κρίνεται απλώς από την εύρυθμη λειτουργία των πολιτικών θεσμών. Χαρακτηρίζεται, κυρίως, από το κοινωνικό ήθος που καλλιεργεί και προάγει. 
Βλέποντας τους προσκεκλημένους των τηλεοπτικών δικτύων, πολιτικούς, δημοσιογράφους και... "σελέμπριτις",  εύκολα κατανοεί κανείς την εκλογική εικόνα, το θηριώδες ποσοστό της αποχής, το βαθύ αίσθημα αποστροφής του ελληνικού λαού. 

Αλήθεια, τι το παράξενο σε αυτήν, όταν με κάθε τρόπο, η κοινωνία μας διαπαιδαγωγεί επί δεκαετίες τους νέους με την ιδιώτευση; Και γιατί να είναι περίεργη η αλαζονεία του κ. Βορίδη που δεν κατάλαβε τίποτα από το γεγονός ότι μέσα σε ένα χρόνο η ΝΔ έχασε ένα εκατομμύριο ψήφους (από 2,1 στο 1,1 εκατομμύριο); Για τον ίδιο όλα πάνε πρίμα: από το περιθώριο, όπου φώναζε "κόκκινη κάρτα στους λαθρομετανάστες", είναι τώρα δεκαπέντε χρόνια υπουργός. 

Παρασκευή 12 Απριλίου 2024

ΤΡΙΤΗ ΚΑΙ ΔΕΚΑΤΡΕΙΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1204



Του Κώστα Χατζηαντωνίου 

«… Κάποιοι αρχίσανε να κάνουν κομμάτια την αγία τράπεζα για να τη μοιραστούν, άλλοι είχανε φέρει στα άδυτα του ναού γαϊδούρια και μουλάρια, υποζύγια για να μεταφέρουν τη λεία, τα ιερά σκεύη, τα αφιερώματα. Καναδυό απ’ αυτά γλίστρησαν στις πλάκες και έπεσαν. Οι στρατιώτες του Χριστού άρχισαν τότε να τα χτυπούν για να σηκωθούν και το θείο δάπεδο λερώθηκε από το αίμα και τα κόπρανα των δύστυχων ζώων. 

Μια μισόγυμνη βενετσιάνα πόρνη ανέβηκε στον πατριαρχικό θρόνο και άρχισε τραγουδώντας ένα φράγκικο άσμα να χορεύει. Ήρθαν κι άλλες μετά, από τον φόρο της Αφροδίτης, με λύρες και λαούτα. Ακολασία και μέθη σπάζανε κάθε χαλινάρι. 

Ναοί ξεγυμνώθηκαν, μέγαρα ερημώθηκαν, λεηλατήθηκαν ακόμη και παράσπιτα. Αιώνων ιερά κειμήλια κρέμονταν στην πλάτη τοξοφόρων που γάβγιζαν σαν σκυλιά ή ξεφυσούσαν σαν τα βόδια, παρθένες που δεν τις είχε δει ο ήλιος σπάραζαν στις βρωμερές αγκαλιές των Φράγκων, ευγενικές γυναίκες σέρνονταν σε αρμαθιές δεμένες, μοναχές ατιμάζονταν μέσα στα μοναστήρια. Γέμισαν πτώματα οι δρόμοι και από κάθε στενωπό άκουγες οδυρμούς, στις εκκλησιές ολοφυρμούς και θρήνους στις τριόδους. Τόπος πουθενά άσυλο για να βρεις [...] 

Στους Αγίους Αποστόλους διαρρήξανε τον τάφο του Ιουστινιανού, από τον τάφο του Ηράκλειου αφαίρεσαν το χρυσό του διάδημα ενώ αρπάξανε το λείψανο του Γρηγορίου του Θεολόγου. Στην εκκλησία του Εβδόμου καθυβρίστηκε χυδαία του Βασιλείου του Μακεδόνος το σκήνωμα, στο στόμα του οποίου οι άθλιοι πριν φύγουν βάλανε, αφού παίξανε με τον σκελετό του, μια φλογέρα» εξακολουθούσε ο διάκονος που τον έλεγαν, όπως άκουσα πρώτη φορά τότε, Νήφωνα. «Όσο για την Αγία Σοφία, αυτήν κι αν τη ρημάξανε. Τα σάβανα του Σωτήρος, τα χρυσά λαγήνια με τα δώρα των μάγων, το τεμάχιο από την τράπεζα του μυστικού δείπνου, έναν λίθο από τον Πανάγιο Τάφο, την πέτρα απ’ το φρέαρ της Σαμαρείτιδας. 

Κι ακόμη τον τίμιο σταυρό, τον ακάνθινο στέφανο, τον σπόγγο, τα καρφιά, τη λόγχη του μαρτυρίου, τη ράβδο, τον χιτώνα του Κυρίου, τη ζώνη, τα υποδήματα, την κρύπτη με τη φιάλη του τιμίου αίματος, τη λεκάνη που έπλυνε των μαθητών τα πόδια, την κάρα του πρωτομάρτυρα Στεφάνου, το δάκτυλο που ο απόστολος Θωμάς έθεσε στην πλευρά του Ιησού. 

Από την Παναγία των Βλαχερνών, την εικόνα Της και το ιερό σουδάριο κι από τη μονή Στουδίου την κάρα και τίμια λείψανα του Προδρόμου. Από τον ναό του Αγίου Μιχαήλ τον σταυρό από το κλήμα του Νώε, το κλαδί ελιάς που πήγε στον Νώε το περιστέρι, το κέρας του Σαμουήλ, τη βέργα του Μωυσή, τη σάλπιγγα του Ιησού του Ναυή, τα καλάθια των πολλαπλασιασθέντων άρτων.

Πέμπτη 11 Απριλίου 2024

ΚΑΜΠΥΛΗ, Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ



(Μνήμη Περικλή Γιαννόπουλου, μνήμη 8ης Απριλίου 1910)

Του Κώστα Χατζηαντωνίου


Στις αρχές του εικοστού αιώνα ο Περικλής Γιαννόπουλος καλούσε τους Έλληνες να ανεβούν στην Ακρόπολη για να αντιληφθούν, παρατηρώντας το αττικό τοπίο τριγύρω, την σαφήνεια, την δύναμη του φωτός, την διαφάνεια του αέρα, την διαυγέστατη ελληνική γραμμή. 

« Ἡ φυσικὴ αὐτή, διαυγεστάτη Γραφὴ τῆς Γραμμῆς -έγραφε-, δὲν εἶναι δυνατὸν παρὰ νὰ εἶναι ἡ θεμελιώδης ἰδέα, ἡ θεμελιώδης βάσις, ἡ ἀναπότρεπτος Ἀνάγκη, πρὸς τὴν ὁποίαν θέλουσαι καὶ μὴ θέλουσαι θὰ συμμορφωθοῦν αἱ Τέχναι ὅλαι (...) Πουθενὰ μαυρίλα, πουθενὰ θηριωδία, πουθενὰ πάλη, πουθενὰ μῖσος, πουθενὰ κτηνωδία, πουθενὰ ὀξύτης, πουθενὰ χολή, πουθενὰ ἀπαισιοδοξία, πουθενὰ τεραστιότης, πουθενὰ ὄγκος, πουθενὰ κόμπος, πουθενὰ βάρος, πουθενὰ πλῆθος, πουθενὰ ἀνάμιξις, πουθενὰ σύγχυσις, πουθενὰ θεομανία, πουθενὰ βαρυσοφία, πουθενὰ ἀπελπισία, πουθενὰ βαρυθυμία, πουθενὰ καρηβαρία, πουθενὰ συλλογισμός.
Παντοῦ φῶς, παντοῦ ἡμέρα, παντοῦ τερπνότης, παντοῦ ὀλιγότης, ἄνεσις, ἀραιότης· παντοῦ εὐταξία, συμμετρία, εὐρυθμία· παντοῦ εὐγραμμία, εὐστροφία Ὀδυσσέως, λιγυρότης παλληκαριοῦ· παντοῦ ἡμερότης, χάρις, ἱλαρότης· παντοῦ παίγνιον ἑλληνικῆς σοφίας, διάθεσις γελαστική, εἰρωνεία Σωκρατική· παντοῦ φιλανθρωπία, συμπάθεια, ἀγάπη· παντοῦ ἵμερος, πόθος ᾄσματος, φιλήματος· παντοῦ πόθος ὕλης, ὕλης, ὕλης· παντοῦ ἡδονὴ Διονύσου, πόθος φωτομέθης, δίψα ὡραιότητος, λίκνισμα μακαριότητος· παντοῦ πέρασμα ἀέρος θουρίου, ἀέρος ὁρμῆς, ἀέρος ἀλκιμότητος, σφριγηλότητος καὶ παντοῦ μαζὺ πέρασμα ἀέρος μελαγχολίας καλλονῆς, λύπης καλλονῆς, θρήνου θνήσκοντος Ἀδώνιδος. 

Δευτέρα 11 Μαρτίου 2024

“ΚΑΙ ΣΤΑ ΥΠΟΓΕΙΑ ΖΑΡΙΑ ΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΠΑΙΖΟΥΝ ΟΙ ΑΡΓΥΡΑΜΟΙΒΟΙ”.




“ΚΑΙ ΣΤΑ ΥΠΟΓΕΙΑ ΖΑΡΙΑ ΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ
ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΠΑΙΖΟΥΝ ΟΙ ΑΡΓΥΡΑΜΟΙΒΟΙ”.

του Κώστα Χατζηαντωνίου


Ο Μάνος Ελευθερίου το είχε γράψει, το θυμάστε. Μια πόλη, ένας πολιτισμός δεν μπορεί να ξεφύγει από την μοίρα του, δηλαδή από την ελευθερία των κουρασμένων ανθρώπων να παραδοθούν. Δεν είναι ένα αιώνιο και ανώλεθρο Είναι μια Πόλη. Πλήθος τα παραδείγματα: Αλεξάνδρεια, Κωνσταντινούπολη, Αθήνα. Μια πόλη είναι οι μούσες της, δηλαδή η μουσική της. Είναι ο τρόπος που θέλει να συστήνεται προς τους άλλους. Σαν Ακρόπολη. Ή σαν ένα τουριστικό υβρίδιο, κάτι μεταξύ Πρίστινας, Λαχόρης και Χαρτούμ υπό ευρωπαϊκή διοίκηση. Δεν είναι ένα αιώνιο και ανώλεθρο Είναι μια Πόλη. Αλλά το μέλλον δεν ήρθε τελικά εξαίφνης θείε Πλάτωνα. Εμείς το φτιάξαμε. Εμείς το ρίξαμε το ζάρι.

ΕΙΚΟΝΑ: Zac Deloupy

Σάββατο 9 Μαρτίου 2024

ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ



Του Κώστα Χατζηαντωνίου 


Η αντίστιξη των δύο εικονιζόμενων έργων από τον εικαστικό κύκλο με τίτλο «Το ποίημα της ψυχής» του Louis Janmot (1814- 1892) φωτίζει την μοίρα της γυναίκας και μόνο με τους τίτλους: «L' Idéal» και «Réalité», Το Ιδεώδες και η Πραγματικότητα. 

Οι οικογενειακές, κοινωνικές και επαγγελματικές πιέσεις που υπέστησαν οι γυναίκες σε όλη την Ιστορία, είναι γνωστές. Σήμερα όμως υφίστανται μια πολύ πιο τρομερή πίεση, αυτήν που υποτάσσει το σώμα και την ψυχή τους, ακόμη και το πιο ιερό τους δικαίωμα, την μητρότητα, στις επιταγές της Αγοράς. Ο προωθούμενος πόλεμος των φύλων, η άρνηση της συμπληρωματικότητας, η οποία είναι ωστόσο ουσιαστική για μια δίκαιη κατανόηση των ανθρώπινων σχέσεων και συνεπώς των ανθρώπινων κοινωνιών, όπου το θηλυκό και το αρσενικό δεν μπορούν να θεωρηθούν το ένα χωρίς το άλλο, δεν οδηγεί στην χειραφέτηση αλλά στην μετατροπή των ανθρώπων σε υποτελή και εναλλάξιμα ασεξουαλικά όντα. 



Η αληθινή χειραφέτηση της γυναίκας απέναντι στον τάχα συμπεριληπτικό καπιταλισμό του 21ου αιώνα, είναι ένας αγώνας που δεν τον χαρίζουμε σε καμία θεωρία του παρελθόντος. Αφορά την μεγάλη επιστροφή στην Φύση που θα επιτρέψει να ανθίσει πάλι η Θηλυκότητα κι η Γυναίκα ως Δημιουργός: Μητέρα, Σύζυγος, Ερωμένη, Φίλη, Καλλιτέχνις, Εργαζόμενη, Επιστήμων, σε έναν χώρο ελευθερίας, σε έναν κόσμο συμπληρωματικότητας.

Σάββατο 10 Φεβρουαρίου 2024

Το Δίκαιο δεν κατασκευάζεται



από Κώστας Χατζηαντωνίου



Η αξίωση του ατομικού λόγου του ανθρώπου να καθορίζει το καλό, το κακό και το… αδιάφορο βάσει αυτόνομων κριτηρίων και να διαμορφώνει ανάλογα την κοινωνική ζωή, δεν είναι ένα νέο φαινόμενο. Ως πράξη χειραφέτησης από τις επιταγές του θείου δικαίου μετράει ήδη αρκετούς αιώνες στη Δύση. Φαίνεται όμως πως έφτασε ο καιρός να περάσουμε σε μια επόμενη ιστορική φάση, με το σύγχρονο κράτος να διαρρηγνύει πλήρως πλέον την ενότητα πολιτικής και κοινωνίας, να προχωρεί στη θεοποίηση του ατομικού λόγου και να αναιρεί ακόμη και την έννοια του φυσικού δικαίου επί της οποίας μέχρι τώρα θεμελιώνονταν τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα αλλά και θεσμοί όπως η οικογένεια. Ουδέποτε στο παρελθόν οι δυνάμεις της αυτονομίας είχαν υποστηρίξει ότι η φυσική ιδιοσυστασία του ανθρώπου είναι προϊόν κατασκευής. Όλοι μιλούσαν, έστω αυθαιρέτως, στο όνομα κάποιου φυσικού δικαίου. Σήμερα αυτό καταρρίπτεται. Θεωρείται πως όχι μόνο το δίκαιο αλλά και η φύση του ανθρώπου, κατασκευάζονται.

Ας το πούμε καθαρά. Είμαστε μπροστά σε μια πρωτοφανή ιστορική εκτροπή. Ο ατομικός λόγος που εξεγείρεται κατά του συλλογικού, του ενσαρκωμένου στο δίκαιο λόγου, εν ονόματι μιας βουλητικής παρά φύσιν ισότητας, διασπά την ενότητα φύσης, ηθικής και πολιτικής κοινωνίας. Η γενικευμένη πλέον επίθεση της αγοράς και των εκτός λαϊκής κυριαρχίας αυτόνομων ομάδων εξουσίας, εναντίον βασικών αρχών του πολιτισμού και φυσικών θεμελίων της κοινωνίας, όπως η οικογένεια, επιβάλλει, όσο ποτέ άλλοτε, την αναδιατύπωση των αρχών του φυσικού δικαίου, ώστε να γίνει και πάλι σαφές ότι η συλλογική συνείδηση είναι λογικά και ηθικά ανώτερη από όλες τις εκδηλώσεις ατομικής και αιρετικής λογικής και βέβαια, από κάθε βουλησιαρχία της οποιασδήποτε κυβέρνησης η οποία επιχειρεί να αντικαταστήσει αιώνιους νόμους με πρόσκαιρες ρυθμίσεις, να υποτάξει την αντικειμενική βούληση του Όλου, στην υποκειμενική ιδιορρυθμία του μέρους και να μετατρέψει την κοινωνία από σύνολο Οίκων σε άθροισμα ξεριζωμένων ατόμων.

Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου 2023

ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΑ


Του Χατζηαντωνίου Κώστα 


Ενόσω στα πόδια της εξουσίας εναλλάσσονται το γαλάζιο και το κόκκινο, αμφότερα χρηματοδοτούμενα από αυτήν (από το κράτος ή από τις στέγες της παρακμής), ένα παράδοξο για την αριστοτελική λογική θηριοτροφείο πάλλεται κάτω από «προοδευτικά» σεντόνια: νεοφιλελεύθεροι, ριζοσπάστες ακτιβιστές, queers for Palestine,  οικολόγοι και απελπισμένοι πρώην μαρξιστές. Τι ακριβώς κοινό έχουν όλοι, πέρα από το να αναθεματίζουν τη «λευκή υπεροχή», την «πατριαρχία» ή τη «νεοφιλελεύθερη οικονομία», από την οποία συνήθως χρηματοδοτούνται; 

Θα ήταν κοντόφθαλμο να εστιάσουμε μόνο στα άτομα που έχουν συνενωθεί πίσω από αυτά τα ρεύματα. Το πρόβλημα είναι πιο γενικό από τις μικρές (ασήμαντες για τη δημοκρατική λαϊκή πλειοψηφία) φατρίες. Είναι κάτι που έχει τρυπώσει βαθιά στον δημόσιο λόγο ελλείψει σοβαρής πνευματικής αντίστασης - και πνευματική αντίσταση δεν είναι (για να περιοριστούμε στην ελληνική περίπτωση) οι νοσταλγοί του αυταρχισμού, οι κωμικοί απολογητές των δύο δικτατοριών του εικοστού αιώνα, οι παρανοϊκοί θρησκόληπτοι του διαδικτύου ή οι τάχα «συντηρητικοί» σταυλίτες των Γλύξμπουργκ.

 Πνευματική αντίσταση σημαίνει υπεράσπιση της ελληνικής κλασικής κληρονομιάς, όπως αυτή εξελίχθηκε ως βάση του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Σημαίνει υπεράσπιση αυτού του πολιτισμού από την επίθεση που δέχεται από μια συμμαχία αστικών ελίτ, ιδρυμάτων αρπαγής κληρονομιών και πρώην λενινιστών που αναζητούν ένα νέο προλεταριάτο μπας και υλοποιηθεί η χιλιαστική προφητεία της νιότης τους. 
Η συμμαχία αυτή, πίσω από τη γλυκερή φιλανθρωπία της, ένα μέλλον ετοιμάζει μόνο για τους άθλιους αυτού του κόσμου: τους υπόσχεται να τους κάνει λιγότερο άθλιους απλώς για να τους χρησιμοποιήσει στη συνέχεια ως τροφή για τα κανόνια που θα κομματιάσουν (φαντάζεται) την υπάρχουσα τάξη. Αυτό το ιδεολογικό προγεφύρωμα (στο οποίο διοχετεύεται όποια δυσαρέσκεια υπάρχει επί παντός επιστητού), αυτός ο γάμος φανατικών και απελπισμένων, ένα στόχο έχει, το ίσο μοίρασμα της δυστυχίας, τη φαντασίωση πως θα γίνουν κουκλοπαίκτες ενώ δεν είναι παρά μαριονέτες ενός Συστήματος. 

Κυριακή 10 Δεκεμβρίου 2023

ΕΝΑΣ, ΚΑΝΕΝΑΣ ΚΑΙ ΕΚΑΤΟ ΧΙΛΙΑΔΕΣ

Την τελευταία βούληση για τον τρόπο ταφής, του ελληνικής καταγωγής από τη Μεγάλη Ελλάδα, Λουίτζι Πιραντέλο μας υπενθύμισε ο Κώστας Χατζηαντωνίου

ΕΝΑΣ, ΚΑΝΕΝΑΣ ΚΑΙ ΕΚΑΤΟ ΧΙΛΙΑΔΕΣ


Στις 10 Δεκεμβρίου 1936, όταν ο Λουίτζι Πιραντέλο πέθανε, τα παιδιά του βρήκαν μισό φύλλο τσαλακωμένου χαρτιού στο οποίο ο μεγάλος δραματουργός είχε σημειώσει την τελευταία του βούληση: 
«Ο θάνατός μου να περάσει εν σιωπή. Ζητώ από φίλους και εχθρούς όχι μόνο να μη μιλήσουν γι' αυτόν στις εφημερίδες, αλλά να μην το αναφέρουν καθόλου. Ούτε αναγγελίες, ούτε συμμετοχές. Ως νεκρό μη με ντύσετε. Τυλίξτε με, γυμνό, σε ένα σεντόνι. Καθόλου λουλούδια στο κρεβάτι, ούτε αναμμένα κεριά. Κάρρο της κατώτερης τάξης, αυτής των φτωχών. Γυμνός. Και να μην με συνοδεύει κανείς, ούτε συγγενείς, ούτε φίλοι. Το κάρρο, το άλογο, ο αμαξάς και φτάνει. Κάψτε με. Και το φρεσκοκαμμένο κορμί μου, αφήστε το να διασκορπιστεί. Γιατί τίποτα, ούτε η στάχτη, δεν θα ήθελα να μείνει από εμένα. Αλλά αν αυτό δεν μπορεί να γίνει, ας μεταφερθεί η τεφροδόχος στη Σικελία και ας εντοιχιστεί σε κάποια άγρια πέτρα στην ύπαιθρο του Τζιρτζέντι, εκεί όπου γεννήθηκα». 

Τα παιδιά σεβάστηκαν τα τρία πρώτα σημεία της «διαθήκης»: δύο μέρες μετά τον θάνατό του, το σώμα του συγγραφέα μεταφερόταν από μια φτηνή άμαξα στο κρεματόριο. Καμία τελετή ή πανηγυρική κηδεία που πολύ θα ήθελε να γιορτάσει το φασιστικό καθεστώς και ο ίδιος ο Μουσολίνι. Το τέταρτο σημείο δεν έγινε σεβαστό και οι στάχτες του συγγραφέα, τοποθετημένες μέσα σε μια τεφροδόχο, θάφτηκαν στο νεκροταφείο του Βεράνο όπου θα παρέμεναν για έντεκα χρόνια.

Δευτέρα 18 Σεπτεμβρίου 2023

ΧΡΩΜΑΤΑ ΠΛΟΙΩΝ - ΒΑΦΑΙ ΚΟΜΜΑΤΩΝ



Του Κώστα Χατζηαντωνίου 


Η αμερικανοποίηση της ελληνικής αριστεράς αποτελεί ένα παγκοσμίου ενδιαφέροντος πείραμα. Δεν αναφέρομαι στην προσωπική διαδρομή του γνωστού υποψηφίου αλλά σε μια γενικότερη ηθική, κοσμοθεωρητική, οντολογική θα τολμούσα να πω, μεταβολή. 

Δεν ήταν τυχαία η επιλογή του τόπου πειράματος.
Ένας ιστορικός λαός που βρίσκεται σε αποδρομή, αδυνατώντας να συντηρήσει παραγωγικά τη δανεική ευημερία του, εκμαυλισμένος από τα ΜΜΕ ακόμη και όταν τα βρίζει, είναι έτοιμος να παραδοθεί στη μεταπολιτική και τη μεταδημοκρατία. Λαός με χαρίσματα αλλά ενδιάθετη εμφυλιοπολεμική και δοσιλογική ροπή (πόσο έξυπνα αποκρύψαμε το εύρος της ροπής αυτής, από τη ρωμαιοκρατία και την τουρκοκρατία ως την ιταλογερμανική Κατοχή...), με πάθος για την εξουσία και άγχος για την επιβίωση, με βαριά επίκτητα χαρακτηριστικά από τη δουλεία τετρακοσίων ετών (να φταίει άραγε αυτό και για το γεγονός ότι οι όποιες αντιδράσεις λαμβάνουν σχήματα γελοία;), αποδέχεται τη μοίρα του προτεκτοράτου και του απέραντου ξενοδοχείου.