Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΨΑΘΑΣ Δ.. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΨΑΘΑΣ Δ.. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τρίτη 26 Οκτωβρίου 2021

Το τελευταίο σημείωμα : Οι 199 και ο Ναπολέων Σουκατζίδης την Πρωτομαγιά του 1944

Του Θεοφάνη Μαλκίδη

Οι διακόσιοι εκτελεσθέντες Έλληνες από τους Ναζί την Πρωτομαγιά του 1944.

Ο Ναπολέων Σουκατζίδης γεννήθηκε στην Προύσα το 1909 από γονείς Ποντιακής καταγωγής. Μετά τη Γενοκτονία εγκαταστάθηκε στην περιοχή του Αρκαλοχωρίου του νομού Ηρακλείου Κρήτης. Εκεί τελείωσε την Μέση Εμπορική Σχολή και εργαζόταν ως λογιστής, ενώ γνώριζε καλά την αγγλική, ρωσική, γερμανική, γαλλική και τουρκική γλώσσα και είχε και συγγραφικό έργο. Μετά την επιβολή της δικτατορίας του Μεταξά, συνελήφθη και εξορίστηκε στον Άγιο Ευστράτιο. Από εκεί μεταφέρθηκε τον Απρίλιο του 1937 στις φυλακές της Ακροναυπλίας, όπου παρέμεινε μέχρι τον Απρίλιο του 1941, όταν παραδόθηκε από το καθεστώς μαζί με εκατοντάδες άλλους πολιτικούς κρατούμενους στους Γερμανούς κατακτητές. Κατά την διάρκεια της Κατοχής ήταν κρατούμενος στις φυλακές των Τρικάλων, της Λάρισας και τον Σεπτέμβριο του 1943 στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου.

Πέμπτη 23 Νοεμβρίου 2017

Ο Πόντιος συγγραφέας Δημήτρης Ψαθάς για τον Πόντιο εκτελεσθέντα από τους Ναζί Ναπολέων Σουκατζίδη

Θ. Μαλκίδης 
Ο Ναπολέων Σουκατζίδης είναι το κεντρικό πρόσωπο της ταινίας του Παντελή Βούλγαρη «Το τελευταίο σημείωμα», όπου την βραδιά πριν την εκτέλεση κυριαρχούν η ποντιακή και η κρητική μουσική και χορός, ενώ αναφορά στον Ναπολέοντα Σουκατζίδη (αναφέρεται ως Τσουκατζίδης) γίνεται και στο έργο του επίσης Πόντιου συγγραφέα Δημήτρη Ψαθά «Αντίσταση», ως εξής:


«Ο Ναπολέων Σουκατζίδης και οι Διακόσιοι της Πρωτομαγιάς»

Κι εκεί στο Χαϊδάρι… Διακόσια ονόματα φωνάζει ο στρατοπεδάρχης. Οι Ακροναυπλιώτες. Άνθρωποι που λιώσαν στα μπουντρούμια και τις εξορίες της τετάρτης Αυγούστου, που δεμένους χειροπόδαρα τους άφησε στον Γερμανό.

-Ναπολέων Τσουκατζίδης¹!

Βγαίνει κι ο Ναπολέων. Και ο στρατοπεδάρχης κομπιάζει μπροστά σ’ αυτόν τον ήρωα που μιλά εφτά γλώσσες και δέχεται μέσα στο Χαϊδάρι με θεϊκή γαλήνη τα μαρτύρια και κρατά στις καρδιές των μαρτύρων αναμμένη τη φλόγα της ελπίδας και του αγώνα.

-Όχι εσύ, Ναπολέων!

-Γιατί όχι εγώ;

-Εσύ δεν θα τουφεκιστείς.

-Και πόσους θα τουφεκίσεις, αν εξαιρεθώ εγώ;

-Διακόσιους.

-Όχι. Δεν δέχομαι κανένας να μ’ αντικαταστήσει. Είμ’ Έλληνας!

Επιμένει ο στρατοπεδάρχης. Αλύγιστος ο Ναπολέων. Και βγαίνουν έξω απ’ τον σωρό οι διακόσιοι και στήνουνε χορό: Έχε γεια, καημένε κόσμε, έχε γεια, γλυκειά ζωή! Βλέπει ο Γερμανός στρατοπεδάρχης τούτους τους διακόσιους που απάνω τους βαραίνει ο ίσκιος του θανάτου να χορεύουν, να τραγουδούν και ν’ αποχαιρετάνε τους συντρόφους τους -σαστίζει. Τι είναι τούτο δω; Αντηχεί ο αέρας από αντάρα αντρίκια:

-Έχετε γεια, παιδιά.

-Ζήτω η Ελλάδα!

-Σαν άντρες θα πάμε!

Και τους ανεβάζουν στ’ αυτοκίνητο -σωρό. Κι είναι πρωτομαγιά. Κι είναι γλυκός ο πρωινός αέρας, ολόχρυση η αυγή κι ο Υμηττός κεντιέται με χρυσάφι. Κι εκεί στο σφαγείο στήνονται τα πολυβόλα για το μεγάλο μακελειό. Μαζί θα πέσει κι ο Ναπολέων, που ένα «ναι» να ‘λεγε του Γερμανού είχε γλυτώσει (…)

Σάββατο 10 Οκτωβρίου 2015

"Οι Γελμανοί τλώνε παιδιά" του Δημήτρη Ψαθά - Σχόλιο του Γιάννη Λαζάρου

Του Δημήτρη Ψαθά

Ο κύριος που όρμησε στο τραμ ήταν απ’ τους πιο επιβλητικούς κυρίους που είχα δει ποτέ. Φορτωμένος ως τα μπούνια με δώρα και ψώνια πρωτοχρονιάτικα δεν είχε χάσει τίποτ’ απ’ την ευλυγισία και τη μαχητικότητά του. Στ’ ορμητικό πέρασμά του απ’ το διάδρομο του τραμ ανέτρεψε μια χοντρή κυρία, δυο λιγνούς κυρίους, εποδοπάτησε ένα κοριτσάκι και πρόφτασε να στρογγυλοκάτσει θριαμβευτικά στη θέση. Ενώ από πίσω οι άλλοι επιβάτες έκαναν το σταυρό τους, κοιτώντας τον με κατάπληξη, εκείνος ταχτοποιούσε τον εαυτό του για να νιώσει όσο μπορούσε αναπαυτικότερα. Έβαλε τα πακέτα στα γόνατά του, άπλωσε τα πόδια του στο ξύλο του μπροστινού καθίσματος, διόρθωσε τη γραβάτα και το καπέλο του. Συγχρόνως στραβοκοιτούσε τους άλλους επιβάτες και μουρμούριζε ζητώντας τα ρέστα:

- Τα γαϊδούρια!

Κι ύστερα:

- Τα γουρούνια!

Κι ύστερα:

- Αλλά Έλληνες δε είμαστε; Βούρδουλα θέλουμε. Ε, βρε, πού είσαστε Γερμανοί! Ναι, τους Γερμανούς θέλουμε για να μπούμε σε τάξη!

Κι ενώ τα ’λεγε αυτά, εκφράζοντας ποιος ξέρει ποιες βαθιές νοσταλγίες της ψυχής του – κρατούσε τα πλούσια πακέτα του αγκαλιά σαν να έτρεμε μη τυχόν και του τα έπαιρνε κανένας. Η πλαϊνή θέση του έμενε κενή, γιατί κάποιος χριστιανός – από εκείνους που ο ορμητικός κύριος ονόμασε με ολόκληρη την ονοματολογία της ζωολογίας – εφώναξε μια γυναικούλα του λαού που κρατούσε ένα αγοράκι, να κάτσει εκείνη. Στρώθηκε η γυναικούλα, ευχαρίστησε κι έβαλε το παιδί στα γόνατά της.

Δευτέρα 5 Ιανουαρίου 2015

Ο Δημ. Ψαθάς, τα Δεκεμβριανά και το Ταράτσεν πάρτι



Ιανουαρίου 5, 2015 από seisaxthiablog


Ο Δημήτρης Ψαθάς έζησε από πρώτο χέρι τη Δεκεμβριανή σύγκρουση. Σαν σήμερα, πριν 70 χρόνια έπεφταν οι τελευταίες τουφεκιές καθώς ο ΕΛΑΣ αποσυρόταν λαβωμένος από την Αθήνα. Η εμπειρία του Ψαθά αναφέρεται στην 4η Δεκεμβρίου 1944, ο τόπος είναι η Αθήνα και κατά πάσα πιθανότητα το Παγκράτι.

Ο Ψαθάς ήταν ΕΑΜικός1 δημοσιογράφος (πράγμα που είναι ελάχιστα γνωστό) και έγραψε το εκπληκτικό αυτό χρονογράφημα, σε μεταγενέστερο χρόνο. Αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο στις 15 Δεκεμβρίου 2014 (mao.gr, paskelarcomei.blogspot.co, greki-gr.blogspot.com απ΄ όπου το αντιγράφω) με την εσφαλμένη παραδοχή πως γράφτηκε στις 4 Δεκεμβρίου επειδή κάπου λέει «η πραγματικότητα σήμερα, 4 Δεκεμβρίου του έτους 1944, τρέχει πολύ γρηγορότερα».

Ο Ψαθάς επέλεξε τον ιστορικό ενεστώτα για να προσδώσει στο κείμενο του ζωντάνια και δράση. Όμως είναι σαφές πως το έγραψε αργότερα, αφού στην κατακλείδα σημειώνει: «Πολλές φορές έκατσα και σκέφτηκα επάνω στον Δεκέμβρη αν ήταν ένα σφάλμα, όμως ποτέ δεν μπόρεσα να καταλήξω».