Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΣΜΥΡΝΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΣΜΥΡΝΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Κυριακή 1 Οκτωβρίου 2023

Λου Γιούρενεκ: Η Καταστροφή της Σμύρνης παραμένει ανοιχτή πληγή για τον ελληνισμό


Δημοσθένης Γκαβέας


Η καταστροφή της Σμύρνης είναι μια πληγή που ακόμη δεν έχει κλείσει και η Ελλάδα δεν έχει συμβιβαστεί πλήρως με τα γεγονότα του 1922, υπάρχει μια επιβεβλημένη σιωπή, εν αντιθέσει με την περίπτωση των Εβραίων και των Αρμενίων, σχολιάζει μεταξύ άλλων ο Αμερικανός συγγραφέας Λου Γιούρενεκ με αφορμή το βιβλίο του «Η Μεγάλη φωτιά-Σμύρνη Σεπτέμβριος 1922» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.


Ο ίδιος δηλώνει σοκαρισμένος με την ιστορική λήθη που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία και υπογραμμίζει την ανάγκη για την έναρξη ενός εθνικού διαλόγου.


«Η Μεγάλη Φωτιά» είναι ένα ιστορικό αφήγημα που πραγματεύεται όχι μόνο την καταστροφή της Σμύρνης, αλλά και τα γεγονότα που προηγήθηκαν αυτής.

Δίνει ανάγλυφα τη γεωπολιτική της εποχής στη Μέση Ανατολή, κάνοντας αναφορά στην «πετρελαϊκή διπλωματία» των μεγάλων δυνάμεων και τολμά να προχωρήσει σε συγκρίσεις με το σήμερα.

«Η καταστροφή της Σμύρνης περιλαμβάνει πλήθος παράλληλων ιστοριών. Αυτή του πετρελαίου συγκαταλέγεται μεταξύ των πλέον σημαντικών. Η προσπάθεια εξασφάλισης των πετρελαϊκών αποθεμάτων ήταν εκείνο που οδήγησε στη λήψη αποφάσεων, οι οποίες με τη σειρά τους οδήγησαν στα γεγονότα της Σμύρνης» αναφέρει σε ένα σημείο του βιβλίου του, ενώ κάπου αλλού γράφει: «Οι ΗΠΑ ενεπλάκησαν εντονότερα στις πολιτικές ισορροπίες και έριδες της περιοχής καθώς επιχειρούσαν να διασφαλίσουν την πρόσβασή τους στα πετρελαϊκά κοιτάσματα της Μέσης Ανατολής».


Όμως η ιστορία που αφηγείται ο Γιούρενεκ είναι ανθρωποκεντρική. Αποτυπώνει το δράμα των λαών της περιοχής, τις σφαγές του χριστιανικού πληθυσμού και καταλήγει στη μεγάλη φυγή του ελληνικού στοιχείου από τη Σμύρνη.

Πέμπτη 14 Σεπτεμβρίου 2023

Στέλιος Κούκος, Η διατήρηση της μνήμης της σταυρωμένης Μικράς Ασίας αποτελεί την πρώτη Ανάστασή της!





Κάθε χρόνο εκεί που τελειώνει το θέρος των Ελλήνων και των αλλοφύλων τουριστών που επισκέπτονται την χώρα μας, μοιάζει να αρχίζει να ακούγεται η ηχώ των θρήνων της Μικρασίας και της Σμύρνης!

Θρήνοι και μοιρολόγια ενορχηστρωμένα με τις ποικίλες λύρες της Ιωνίας, από τους ποντιακούς κεμεντζέδες μέχρι τους κεμανέδες της Καππαδοκίας με τις συμπαθητικές χορδές που συνηχούν και συμπάσχουν παράλληλα με τις λοιπές χορδές.

Κάθε χρόνο συμπάσχουμε και εμείς με κομμένη την ανάσα σε μ’ αυτό το περίεργο ισοκράτημα συν-ηχείας και μάλιστα αγωνιώντας παράδοξα για την τελική έκβαση. Δεν το κρύβω, πως μοιάζει σαν να αναμένουμε πως θα γίνει κάτι και θα αποσοβηθεί η τραγωδία. Τραγωδία και όχι απλά συμφορά γιατί σ’ αυτήν την περίπτωση συμμετέχει, πάντα, με την έννοια του ευθύνεται και το θύμα.

Εν προκειμένω, βεβαίως, οι ευθύνες βαραίνουν το ελληνικό κράτος, ενώ το απόλυτο θύμα αποτελεί ο μικρασιατικός ελληνισμός και όλος ο κόσμος και ο πολιτισμός της Ιωνίας. (Ακόμη και τα χώματά της).

Ένας κόσμος που έζησε μια μακάβρια γενοκτονική και εθνοκτονική εκκαθάριση! Διά πυρός και σιδήρου και διά ολοκαυτώματος χαλάστηκε ο τελευταίος αγλαόκαρπος κόσμος της Ιωνίας!

Η προσπάθεια για την εξαφάνισή των ανθρώπων του από τα χώματα τους δεν ξεκίνησε από την αποβίβαση του ελληνικού στρατού στην Μικρασία, αλλά από την έναρξη των γενοκτονικών και εθνοκτονικών τουρκικών επιχειρήσεων εκκαθαρίσεων εναντίον των χριστιανικών εθνοτήτων.

Φονική καταδίωξη και ολοκαυτώματα. Τα δικά μας ολοκαυτώματα των ταγμάτων εργασίας -«αμελέ ταμπουρού» τουρκιστί- που είχαν προηγηθεί του συνθήματος στις πύλες των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης-εξόντωσης η «εργασία απελευθερώνει»! Τυχαίο;


Και να οι Μάρτυρες, παιδομάρτυρες, γυναικομάρτυρες, γεροντομάρτυρες, όλοι αθώα θύματα και δόξα ενός τεράστιου και μεγαλειώδους πολιτισμού!

Κυριακή 27 Αυγούστου 2023

Ο Εθνομάρτυς Χρυσόστομος, Μητροπολίτης Σμύρνης

Στη Σμύρνη σχεδόν 100 χρόνια μετά τη μαρτυρική θυσία του Χρυσοστόμου, τελευταίου επισκόπου της πόλεως πριν την καταστροφή,  ενθρονίστηκε νέος επίσκοπος.
Θυμίζουμε δια του ιστορικού Σαράντου Καργάκου, την εθελουσία θυσία του προκατόχου του μεγαλομάρτυρα Χρυσοστόμου.


Το μαρτύριον

Σαράντος Ι. Καργάκος 




Σ' ένα βιβλίο μας για τον μικρασιατικό πόλεμο, αναφερόμενοι στον μαρτυρικό θάνατο του Χρυσοστόμου, είχαμε γράψει: «Ο Χρυσόστομος δίκαια ανήκει στους μεγαλομάρτυρες του έθνους, που κρατούν ψηλά την περηφάνειά του, όταν την τσακίζουν με τη δειλία τους και την αβελτηρία τους οι πολιτικοί μας ηγέτες» (Ένθ.αv. σσ. 75-76). Στην απροστάτευτη Σμύρνη, που όλοι οι στρατιωτικοί και πολιτικοί παράγοντες την εγκαταλείπουν προστρέχει να βρει καταφύγιο όλος ο άμαχος πληθυσμός της Μ. Ασίας. Ο μόνος που δεν την εγκαταλείπει είναι ο Χρυσόστομος. Όταν ο αρχιεπίσκοπος των Καθολικών την υστάτη ώρα, στις 25 Αυγούστου, του εξασφαλίζει θέση επί αναχωρούντος ατμοπλοίου και τον εξορκίζει να εγκαταλείψει την καταδικασμένη πόλη για να γλυτώσει από την οργή των Τούρκων, ο Μητροπολίτης ατάραχος απαντά: «Παράδοσις του ελληνικού κλήρου αλλά και χρέος του καλού ποιμένος είναι να παραμείνη με το ποίμνιόν του». Είναι η στιγμή που ο Χρυσόστομος περνά στο χώρο της αθανασίας και συγκαταλέγεται στο χορό των μαρτύρων και των αγίων του Γένους. Η ώρα του Γολγοθά επλησίασε. Είναι μόνος, αυτός και το ποίμνιό του. Ο τελευταίος επίσημος Έλληνας που έφυγε, είναι ο μεγάλος μαθηματικός Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής, πρύτανις του Ιωνικού πανεπιστημίου.

Στις 27 Αυγούστου γίνεται η πρώτη εμφάνιση Τούρκων «τσετών» (=ατάκτων) υπό τον Κιορ (=μονόφθαλμος) Μπεχλιβάν στη Σμύρνη. Τρομοκρατία απλώνεται στην πόλη. Τα πλήθη συρρέουν στη Μητρόπολη. Ο Χρυσόστομος, βοηθούμενος από τον αδελφό του Ευγένιο, κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει. Την επομένη τελεί λειτουργία στην Αγία Φωτεινή. Είναι κάτωχρος από τη νηστεία και την αγρύπνια. Όταν όμως βγαίνει στην Ωραία Πύλη γονατίζει και προσεύχεται σαν ταπεινός λευίτης και εγείρεται ως άγιος. Είναι το τελευταίο κήρυγμά του «Η Θεία Πρόνοια, λέγει, δοκιμάζει την πίστιν μας και το θάρρος μας και την υπομονή μας την ώραν αυτήν. Αλλ' ο Θεός δεν εγκαταλείπει τους χριστιανούς. Εις τας τρικυμίας αναφαίνεται ο καλός ναυτικός και εις τας δοκιμασίας ο καλός Χριστιανός. Προσεύχεσθε και θα παρέλθη το ποτήριον τούτο. Θα ίδωμεν πάλιν καλάς ημέρας και θα ευλογήσωμεν τον Θεόν. Θαρρείτε ως εμπρέπει εις καλούς χριστιανούς».

27 Αυγούστου 1922: Η φρικτή δολοφονία του Χρυσόστομου Σμύρνης- «Του ξερίζωσαν τη γενειάδα, τον μαχαίρωσαν…»


Γιώργος Τασιόπουλος 


O Μητροπολίτης Χρυσόστομος Καλαφάτης, υπήρξε κορυφαία μορφή της Μικρασιατικής Καταστροφής και ο τελευταίος Επίσκοπος Σμύρνης.

Ο μαρτυρικός του θάνατος από τον τουρκικό όχλο είναι άρρηκτα δεμένος με τις τελευταίες στιγμές της ελληνικής Σμύρνης και του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Αν και του προσφέρθηκαν πολλές ευκαιρίες να εγκαταλείψει τη Σμύρνη αυτός προτίμησε να μείνει και να συμμεριστεί την τύχη του ποιμνίου.

Το 1992 η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος προχώρησε στην αγιοκατάταξη του Χρυσοστόμου και των ιεραρχών Γρηγορίου Κυδωνιών, Αμβροσίου Μοσχονησίων, Προκοπίου Ικονίου, Ευθυμίου Ζήλων και των κληρικών και λαϊκών, που σφαγιάσθηκαν κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Ακόμη, όρισε να τιμάται η μνήμη του Χρυσοστόμου Σμύρνης και των «συν αυτώ Ιεραρχών» την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, η οποία φέτος συμπίπτει με τη σημερινή.

Ο γνωστός Έλληνας λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Ηλίας Βενέζης, ο οποίος έζησε τη λαίλαπα της Μικρασιατικής Καταστροφής, στο βιβλίο του «Μικρασία Χαίρε» γράφει για τον Σμύρνης Χρυσόστομο «Η δράση του στον καιρό του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, στον καιρό των διωγμών των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, και στη διετία 1920-22 , τον είχε αναδείξει πρώτο στόχο. Αυτός ήταν ο ηγέτης, ο εθνάρχης, η ψυχή της Ελληνικής Μικρασίας» . Ο Βενέζης τονίζει ότι ο Χρυσόστομος με το βίο και το μαρτυρικό του τέλος «υπηρέτησε το Γένος και την Εκκλησία γράφοντας μια σελίδα χρυσή».

Σάββατο 26 Αυγούστου 2023

ΣΜΥΡΝΗ 27 Αυγούστου 1922: Αίμα θάνατος και φρίκη “γέννησαν” την κεμαλική Τουρκία



ΣΜΥΡΝΗ 27 Αυγούστου 1922: Αίμα θάνατος και φρίκη "γέννησαν" την κεμαλική  Τουρκία - Militaire.gr
Στις 27 Αυγούστου 1922 οι Τούρκοι μπαίνουν στην Σμύρνη.Το τι ακολούθησε το περιγράφουν με τις εξαιρετικές τους πένες τρεις συγγραφείς -δύο ξένοι και η Διδώ Σωτηρίου- κι ένας διπλωμάτης.Το “Παρίσι της Μέσης Ανατολής” καταστράφηκε από τις ορδές των βαρβάρων του Κεμάλ…Η κεμαλική τουρκική δημοκρατία “γεννιόταν” με τον μοναδικό τρόπο που θα μπορούσε να “γεννηθεί”: με φρίκη και αίμα.Κι όπως γεννήθηκε έτσι συνεχίζει να πορεύεται στην περιοχή.Είτε με κεμαλιστές,είτε με ισλαμιστές…
Τα κείμενα που ακολουθούν περιγράφουν στιγμές του δράματος στη Σμύρνη…
Η “Γκιαούρ Ιζμίρ” καίγεται…
Στην απερίγραπτη σύγχυση και στον τρόμο που ήδη επικρατούσε είχε τώρα προστεθεί και η φρίκη της πυρκαγιάς που θρασομανούσε, μιας πυρκαγιάς που κατέτρωγε τα πάντα στο περάσμά της. Η Γκιαούρ Ιζμίρ, η «άπιστη» Σμύρνη, όπως την αποκαλούσαν οι Τούρκοι, ήταν καταδικασμένη.
Πριν και ύστερα από την κατάληψη, οι κάτοικοι της πόλης συσσωρεύονταν στη μακριά προκυμαία εκλιπαρώντας να επιβιβαστούν σε οποιοδήποτε πλεούμενο μπορούσε και ήθελε να τους πάρει. Τώρα όμως, με την πόλη αγκαλιασμένη από τις φλόγες, η προκυμαία είχε πλημμυρίσει απ’ όλους όσοι είχαν μοναδική τους ελπίδα τη φυγή. Είναι αδύνατον να αναφερθούν ακριβείς αριθμοί αναφορικά με την καταστροφή της Σμύρνης, αλλά, διασταυρώνοντας τις πληροφορίες της μιας Αρχής με αυτές των άλλων, υπολογίζεται ότι περίπου 100.000 άτομα σφαγιάστηκαν, 280.000 είχαν συνωστισθεί στην προκυμαία ικετεύοντας για τη σωτηρία τους και 160.000 ακόμα εκτοπίστηκαν από τους Τούρκους στο εσωτερικό για να μην ξαναφανούν ποτέ. Οι λεπτομέρειες πάνω σ’ αυτά είναι τόσο πολλές, ώστε κάθε περιγραφή θα ήταν ατελής. Είναι ένας πίνακας πολύ μεγάλος και πολύ φρικτός για να τον ζωγραφίσει κανείς. Οι μαθήτριες του Αμερικανικού Κολεγιακού Ινστιτούτου κι εκείνες της Αρμενικής Σχολής Θηλέων, που βρισκόταν απέναντι, έπεσαν στα χέρια των Τούρκων. Μαζί τους βρίσκονταν 1.300 πρόσφυγες, που είχαν καταφύγει στα κτίρια του κολεγίου. Είναι πολύ οδυνηρό να αναλογίζεται κανείς την τύχη αυτών των κοριτσιών, που εκπαιδεύονταν σ’ ένα αμερικανικό ίδρυμα σύμφωνα με τα αμερικανικά ιδανικά και τον αμερικανικό τρόπο σκέψης και βρέθηκαν στο έλεος ανθρώπων ανελέητων, που συνδύαζαν τη θηριωδία του Μογγόλου με την πανούργα σκληρότητα της κατώτερης ανατολίτικης κάστας. Όμως, παρά το γεγονός ότι το λιμάνι της Σμύρνης ήταν γεμάτο συμμαχικά πολεμικά πλοία, δε βρέθηκε κανείς να τις σώσει και χάθηκαν.

Παρασκευή 25 Αυγούστου 2023

Τα «Ματωμένα Ράσα», οι πικρές αλήθειες και η αέναη Ιστορία του Τρόπου μας...


Του Δημήτρη Σταματάκη

25 Αυγούστου 1922, ανυπεράσπιστη η Σμύρνη . . .


. . .Ώρα με την ώρα η κατάσταση γίνεται πιο δύσκολη. Η Σμύρνη κατακλύζεται συνεχώς από πρόσφυγες του εσωτερικού. Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος, αεικίνητος και ακούραστος, τρέχει στην προκυμαία, στις γειτονιές, για να τους παρηγορήσει, να τονώσει το ηθικό τους. Επισκέπτεται τους προξένους των μεγάλων δυνάμεων. Τους παρακαλεί να δεχτούν πρόσφυγες στα καράβια τους. Καμμιά όμως ανταπόκριση στις αγωνιώδεις εκκλήσεις του.

Τον συμβουλεύουν μόνο όλοι, να εγκαταλείψει τη Σμύρνη για να σωθεί ο ίδιος. Αλλά εκείνος δεν κάμπτεται. «Αρχαία παράδοσις του ελληνικού κλήρου, αλλά και καθήκον του καλού ποιμένος» απαντά σταθερά ο μετά από λίγο εθνομάρτυρας, «είναι να παραμένει με το ποίμνιόν του… ΄Αν έφευγα, θα με κατεδίωκον αι σκιαί του Ιερού Πολυκάρπου και του Αγίου Γρηγορίου του Ε΄ ως προδότην και ανάξιον διάδοχόν των … Εφ' όσον και ένας ακόμη εκ των πιστών του ποιμνίου μου ευρίσκεται ενταύθα, είμαι υποχρεωμένος να μείνω και εγώ. Αδυνατώ να σας ακολουθήσω».

Το βράδυ της ίδιας ημέρας ο Χρυσόστομος απευθύνει επιστολή προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο στη Γαλλία, όπου εκείνος είχε αποσυρθεί. Στην επιστολή αυτή, που είναι το κύκνειο άσμα του μεγάλου Μάρτυρος της Εκκλησίας της Σμύρνης, επισημαίνει τα σφάλματα του εθνάρχου στο χειρισμό του μικρασιατικού ζητήματος. Την έστειλε με το καράβι που πήρε μαζί του τον ελληνικό στρατό.

*Το κείμενο της επιστολής:

"Εν Σμύρνη
Τη 25 Αυγούστου 1922

Αγαπητέ φίλε και αδελφέ κ. Ελευθέριε Βενιζέλε,

Σάββατο 8 Ιουλίου 2023

Το πάρτι των κεμαλιστών σε εκκλησία της Σμύρνης


Μαύρου Όλγα/08/07/2023

Γράφουμε κατά κόρον για τον Ερντογάν και τους “ήπιους” τόνους του και τη “βελτίωση του κλίματος” στα ελληνοτουρκικά, αλλά τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης δεν αναφέρονται αρκούντως στις αντίστοιχες θέσεις της αντιπολίτευσης (του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού κόμματος) για καυτά ζητήματα. Αυτό το κόμμα πήρε την πλειοψηφία στις αυτοδιοικητικές της Σμύρνης και παραχώρησε προ ημερών ελληνορθόδοξη εκκλησία για πάρτι με ηλεκτρονική μουσική!

Οι δε φιλοκυβερνητικές τουρκικές εφημερίδες μέμφονται τον δήμο Σμύρνης επί του προκειμένου, αλλά ουσιαστικά το κάνουν για αντιπολιτευτικούς λόγους, αναφέροντας ότι “δεν σεβάστηκε η αντιπολίτευση τις θρησκευτικές αξίες”. Ο συγκεκριμένος ναός, (τουρκικά Aziz Vukolos Kilisesi‎), γνωστός και ως Άη Βούκλας βρίσκεται στη λαϊκή συνοικία του Μπασμανέ στη Σμύρνη και είναι αφιερωμένος στον Άγιο Βουκόλο, πρώτο επίσκοπο Σμύρνης. Οικοδομήθηκε από την Ελληνική Κοινότητα Σμύρνης το 1886. Ανήκει ως κτίσμα στον δήμο Σμύρνης και ο δήμαρχος είναι στέλεχος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος.



Η πλειοψηφία του δήμου ενέκρινε την ενοικίαση της εκκλησίας εδώ και χρόνια σε ιδιωτική εταιρεία και γίνονταν εκεί κατά καιρούς λειτουργίες για τους ελληνορθοδόξους που έχουν απομείνει στην περιοχή, αλλά διατίθετο και για ποικίλες εκδηλώσεις. Κανείς δεν είχε διαμαρτυρηθεί για το ότι χρησιμοποιείτο η εκκλησία ως εκθεσιακός χώρος επειδή “ήταν σοβαρές εκθέσεις” ή για το γεγονός ότι στην ουσία δόθηκε ναός προς εμπορική εκμετάλλευση.


Το θέμα πρωτοπροβλήθηκε τώρα, επειδή η εταιρεία το διέθεσε για πάρτι με ηλεκτρονική μουσική. Ο δήμος Σμύρνης που είναι τόσο “προοδευτικός” όσον αφορά στους ιερούς ναούς άλλων δοξασιών, τι θα έλεγε αν νοικιάζαμε εμείς τζαμί για πάρτι; Από εκκλησίες βρήκε να μαζέψει έσοδα ο δήμαρχος Σμύρνης;

Ο ναός του Αγίου Βουκόλου

Ο ναός του Αγίου Βουκόλου ήταν από τους λίγους που δεν είχαν καταστραφεί το 1922. Τότε ο Κεμάλ Ατατούρκ έδωσε την εντολή να μετατραπεί σε μουσείο, το οποίο και λειτούργησε μέχρι το 1951. Σταδιακά ο ναός εγκαταλείφθηκε και άρχισε να χρησιμοποιείται για διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, αλλά με ενέργειες του ελληνικού προξενείου στη Σμύρνη και των τουρκικών αρχών, τελικά το κτίσμα αποκαταστάθηκε.



Τα έργα της αποκατάστασης ολοκληρώθηκαν το 2011 και στο εσωτερικό του ναού αποκαλύφθηκαν αγιογραφίες. Στις 17 Αυγούστου του 2014 τελέστηκε σε πανηγυρικό κλίμα η πρώτη Θεία Λειτουργία στο ναό μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Εντούτοις ο ναός αποφασίστηκε να χρησιμοποιείται ως πολυχώρος πολιτισμού, χωρίς να ανοίξει μύτη.
Ποιος είναι ο "δρ θάνατος" που έφαγε δις ισόβια

Και τον περασμένο Νοέμβριο η Τζουμχουριέτ έγραφε χωρίς να γκρινιάσει κανείς ότι «το Πολιτιστικό Κέντρο της Εκκλησίας του Αγίου Βούκολου συμβάλλει στον κοινωνικό μετασχηματισμό της περιοχής Basmane και υποδέχεται τους επισκέπτες του από όλη την πόλη με παραστάσεις χορού και συναυλίες. Ο ιστορικός χώρος ετοιμάζεται να φιλοξενήσει συναυλία των “Turkish Fives” των Cemal Reşit Rey, Ulvi Cemal Erkin, Hasan Ferit Alnar, Ahmed Adnan Saygun και Necil Kazım Akses, όπου θα έχουμε και την ερμηνεία της Ayşe Şenogul με την Deren Eledağ στο πιάνο».

Οπότε αν δίναμε π.χ. άδεια για κουαρτέτα σε τζαμί, θα ήταν ΟΚ; Έχει διαφορά η άρια από την ηλεκτρονική μουσική; Και βέβαια, αλλά όχι για εκκλησίες. Ήταν εξαρχής σφάλμα να συμφωνηθεί ότι ένας ιερός ναός μπορεί να λειτουργήσει ως χώρος εκδηλώσεων, γιατί όπως αποδείχθηκε από την σοπράνο Ayşe μέχρι την ηλεκτρονική μουσική, τελικά ήταν ένα τσιγάρο δρόμος….

Τρίτη 2 Μαΐου 2023

ΕΑΝ ΕΠΙΛΑΘΩΜΑΙ ΣΟΥ ΣΜΥΡΝΗ..



Του Κώστα Χατζηαντωνίου 


«ΕΑΝ ΕΠΙΛΑΘΩΜΑΙ ΣΟΥ ΣΜΥΡΝΗ
ἐπιλησθείη ἡ δεξιά μου· κολληθείη ἡ γλῶσσά μου τῷ λάρυγγί μου, ἐὰν μή σου μνησθῶ, ἐὰν μὴ προανατάξωμαι τὴν Σμύρνην ὡς ἐν ἀρχῇ τῆς εὐφροσύνης μου».
104 χρόνια από τη μέρα της απελευθέρωσης.





« δε ζει χωρίς πατρίδα η ανθρώπινη ψυχή» (Κωστής Παλαμάς)


Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος 10ο Ετήσιο Συμπόσιο του Δήμου Κερύνειας 24 Νοεμβρίου, 2018 

Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2022

Η Ελλάδα στη Μικρά Ασία – Μια απάντηση στον Βερέμη

Η Ελλάδα στη Μικρά Ασία – Μια απάντηση στον Βερέμη: Η αποστολή του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία, σε μια βαθύτερη ανάλυση των ιστορικών, στρατηγικών και πολιτικών παραμέτρων που αναφύονταν τόσο για τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής, όσο και για τους κύριους πρωταγωνιστές του Μικρασιατικού πολιτικοστρατιωτικού εγχειρήματος δεν ήταν αυτοκαταστροφική.

Πέμπτη 1 Σεπτεμβρίου 2022

Σμύρνη 1922


Το κινηματογραφικό φιλμ 35 χιλιοστών ήταν κρυμμένο μέχρι το 2008 σ΄ ένα διαμέρισμα της Νέας Υόρκης. Ο Ρόμπερτ Νταβιντιάν το ανακάλυψε. Ήταν κινηματογραφικό υλικό που ο παππούς του είχε τραβήξει στη Σμύρνη το 1922. Ο παππούς του γεννημένος το 1895, είχε φοιτήσει στο Αμερικάνικο Κολέγιο στην Κόνια της Τουρκίας και αργότερα ήταν ο σκηνοθέτης του φιλμ, που γυρίστηκε στη Σμύρνη αμέσως μετά την καταστροφή .

«Η Μεγάλη Φωτιά της Σμύρνης είναι το όνομα που συνήθως δίνεται στη φωτιά που κατέστρεψε τη Σμύρνη από τις 13 έως τις 17 Σεπτεμβρίου 1922. Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις έκαψαν την πόλη και σκότωσαν τους Έλληνες και τους Αρμένιους κατοίκους .Η  35 χιλιοστών ταινία ήταν κρυμμένη στο διαμέρισμα της γιαγιάς μου στη Νέα Υόρκη για 60 χρόνια. Ήμουν τυχερός να  μεταφέρω το υλικό σε ψηφιακή, πριν καταστραφεί”,γράφει ο Ρόμπερτ Νταβιντιάν.

ΠΗΓΗ- Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Σάββατο 27 Αυγούστου 2022

27 Αυγούστου 1922 (100 χρόνια πριν)

27 Αυγούστου 1922 

(100 χρόνια πριν)



Γιώργος Τασιόπουλος


Παραθέτω από το βιβλίο "Τα χαΐρια μας εδώ", εκδόσεις Κουκκίδα - Αιγαίον, του Γιώργη Παπάζογλου, ένα απόσπασμα της αφήγησης της Αγγελικής Παπάζογλου.

Το κείμενο είναι αφήγηση, βγαλμένο από τα σπλάχνα της παλιάς, τυφλής, Σμυρνιάς τραγουδίστριας Αγγέλας Παπάζογλου, γυναίκας του ρεμπέτη Βαγγέλη Παπάζογλου, που πέθανε φυματικός στην Κατοχή, όπως σώθηκε και καταγράφηκε από τον γιο τους Γιώργη.



        _______*****_______

....Πέντε η ώρα τ' απόγευμα ήτανε πούβγε απ' την Αρμενιά η φωτιά. Και πάμε στο σπίτι κι ήτανε η φωτιά κοντά πια. Και μία αγριάδα Γιώργο μες στο σπίτι... σ' έδιωχνε... σα να ήτανε ζωντανός άνθρωπος και σούλεγε: "Φύγετε να γλιτώσετε κι εγώ θα κάτσω να καώ για σας... να σας κάνω πλάτες να φύγετε... να σωθείτε εσείς...  Φευγάτε πριν νάναι αργά.." Σ' έδιωχνε μία κρυάδα μέσα... Ο Θεός να φυλάει...

... Εντάξει το σπίτι.  Εσύ όμως δεν ήθελες να φύγεις. Πού να πας... Πώς να τ' αφήσεις... Να τ' αποχωριστείς... Παντού γύρω-γύρω στα ταβάνια, στα πατώματα, στα σκαλιά,  στα ντουβάρια έβλεπες κολλημένη την καρδιά σου...  Δίπλα-δίπλα με τα κάντρα, τα καντράκια, τα κουρτινόξυλα, τσι φωτογραφίες, τα κεντήματα, το κεντημένο κάντρο το Φρίξο και την Έλλη, το Αρκάδι... - ήτανε στου ντουβαριού τη μέση και γύρω-γύρω οι εικόνες του Κολοκοτρώνη, του Αθανασίου Διάκου, του Καραϊσκάκη και του Ρήγα Φεραίου.

Ο θείος Γιώργης λέει: "δεν μ' άφηκες να σπάσω τους καθρέφτες βρε Ελένη... Θα σταματήσω κι εγώ το ρολόι.." "Ήτανε ένα μεγάλο έπιπλο, ρώσικο ρολόι, και τα κρύσταλλα του γύρω με "μπιζού"... Ήτανε ακριβό ρολόι.. Ίσαμε κει πάνω ήτανε... ένα μόμπιλο... έπιπλο κανονικό...". "Σταμάτησέ το ωραία - ωραία του λέει - και ξανακλείσε το πορτάκι..."
Εγώ παρακολουθούσα σα χαζή, που τόκλεισε το πορτάκι... σα νάκλεισε και την καρδιά μου μέσα κεί. Και τόκλεισε ωραία ωραία εκείνος ο αντρούκλαρος, για να μην τη πληγώσει..  Σα χαζή ήμουνα... η καρδιά μου δε μ' άκουε να φύγωμε από μέσα κεί... ήταν ένα με τα πράματα... πώς να την ξεκολλήσεις να την πάρεις; Εκειδά έμεινε κι ηκάηκε μαζί με το σπίτι... με τον μεγάλο τον κατρέφτη... με τσι διπλωμένες σημαίες... με το ρολόι... με τ' Αρκάδι... Είδες; Για δεύτερη φορά καιγούντανε στη Σμύρνη πάλι.

"Πάμε - μου λέει η μανούλα μου- να μαζέψουμε τσι πλυμένες κουρελούδες πούν' απλωμένες στο δώμα να μη μας λαμπαδιάσουνε...". Κι ανέβηκα εγώ κι ηάνοιξα την καπάντζα. Τ' ήτανε και εκείνο... Σα καυτό νερό μας παρέχυσε το ντουμάνι... Σα φουρτουνιασμένο πέλαγο χύθηκε μέσα η μαυρίλα κι η ζεστασιά... Τα καταφέραμε όμως... τσι κατεβάσαμε... να καούνε διπλωμένες... νοικοκυρεμένες... Σα να την ακούω τη μανούλα μου... "Να καούνε διπλωμένες - είπε - μέσα σ' εκείνο το κακό ... να μη μας πούνε σκατονοικοκυράδες". Είναι να μην την αγαπώ;... 

Τρίτη 26 Απριλίου 2022

Πάσχα 1919: Ο Ελληνισμός στη Σμύρνη υποδέχεται το “Αβέρωφ”



"...Λίγους μήνες αργότερα, οι ομογενείς της Σμύρνης, παρά τα αυστηρά μέτρα των τουρκικών αρχών, πανηγύρισαν «επιβλητικώς και κατά πρωτοφανή τρόπον» την εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου (Έθνος 26.3.1919). Το γεγονός αυτό, οδήγησε τον τότε Τούρκο υπουργό Εσωτερικών να υποβάλει την παραίτησή του, διαφωνώντας τόσο με τα μέτρα των Συμμάχων εναντίον της Τουρκίας, όσο και με το γεγονός ότι η 25η Μαρτίου, παρά τις απαγορεύσεις των τουρκικών αρχών, εορτάστηκε «επιδεικτικώς» από τους Έλληνες της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης (Έθνος 29.3.1919).

Το ίδιο διάστημα, τέλη Μαρτίου, έφτασαν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο εκθέσεις που περιέγραφαν με τα πιο μελανά χρώματα την κατάσταση στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Ληστείες, δολοφονίες, τρομοκρατία και βίαιη στρατολόγηση των χριστιανών συνέθεταν το σκηνικό των τουρκικών διώξεων σε βάρος των ελληνικών και αρμενικών πληθυσμών. Ιδιαίτερα δεινή ήταν η κατάσταση των ομογενών στην περιοχή του Πόντου. Ο εφιάλτης της στρατολόγησης αποτέλεσε, ήδη από το 1914 με τα περίφημα “τάγματα εργασίας” (αμελέ ταμπουρού), όπλο για την αραίωση και εξόντωση του χριστιανικού πληθυσμού

Η εμφάνιση του “Αβέρωφ”

Και ενώ o μικρασιατικός Ελληνισμός βρισκόταν σε αναβρασμό, αναμένοντας τις αποφάσεις της Συνδιάσκεψης Ειρήνης για το μέλλον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κατέπλευσε στο λιμάνι της Σμύρνης συμμαχική μοίρα στην οποία συμμετείχε και το “Αβέρωφ”. Το Εμπρός έγραφε: «Κατ’ επίσημον ραδιοτηλεγράφημα, το θωρηκτόν “Αβέρωφ” προερχόμενον εξ Οδησσού μετά βραχείαν διαμονήν εις Κωνσταντινούπολιν κατέπλευσε χθες (3 Απριλίου 1919) την 9ην π.μ. εις τον λιμένα της Σμύρνης. Η γενομένη υποδοχή εις τον “Αβέρωφ” εκ μέρους του ελληνικού πληθυσμού της Σμύρνης υπήρξεν αποθεωτική» (“Εμπρός”, 4.4.1919). Το “Αβέρωφ” βρισκόταν το προηγούμενο διάστημα στην Οδησσό, λόγω της ελληνικής συμμετοχής στην εκστρατεία της Ουκρανίας για την ανάσχεση του μπολσεβικισμού (“Έθνος” 3.4.1919)..."

Όλη η δημοσίευση: Πάσχα 1919: Ο Ελληνισμός στη Σμύρνη υποδέχεται το “Αβέρωφ”

Πέμπτη 20 Ιανουαρίου 2022

Ἀπό τόν «συνωστισμό» στήν «ἀναχώρηση» Ἡ Τραγωδία τῆς Σμύρνης δέν ἔχει τέλος!



Σκέψεις καί συμπεράσματα ἀπό τήν ἐκπομπή «Καταστροφές καί Θρίαμβοι» τοῦ Στ. Καλύβα

ΤΟ 1922 εἶναι ἕνας ἀριθμός πού ἔχει ἕνα μοναδικό εἰδικό βάρος στή συνείδηση τοῦ κάθε Ἕλληνα πολίτη. Ἀντιπροσωπεύει τό ἔτος τῆς Μικρασιατικῆς Τραγωδίας. Ἔχει δέ τό ξεχωριστά θλιβερό προνόμιο νά δημιουργεῖ εἰκόνες καί νά ἐγείρει μνῆμες δίχως νά χρειάζεται νά εἰπωθεῖ οὔτε μία λέξη.

Φέτος συμπληρώνεται ἕνας αἰώνας ἀπό τήν τραγική ἐκείνη χρονιά πού τό ὄνειρο τῆς Μεγάλης Ἰδέας μετατράπηκε σέ ἐφιάλτη.

Δυστυχῶς τό χρονικό διάστημα εἶναι ἐξαιρετικά σύντομο γιά νά ἐπουλωθοῦν οἱ πληγές.

«Εὐτυχῶς», γιά κάποιους, τό χρονικό διάστημα εἶναι ἐξαιρετικά σύντομο γιά νά δοθεῖ χῶρος γιά παραποίηση τῆς ἀλήθειας.

Ἕνας στούς τρεῖς σημερινούς 70άρηδες, ἡ γενιά δηλαδή πού γεννήθηκε στά τέλη τοῦ 1940 καί στίς ἀρχές τοῦ 1950, μεγάλωσε μέ παπποῦδες καί γιαγιάδες πρόσφυγες, ζωντανά λείψανα τοῦ Μικρασιατικοῦ Ἑλληνισμοῦ πού κουβαλοῦσαν σέ κάθε τους βλέμμα, σέ κάθε τους τραγούδι, σέ κάθε τους γλωσσικό ἰδίωμα, τόν καημό καί τόν ἀνείπωτο πόνο τοῦ ξερριζωμοῦ.

Ἔχουν περάσει περισσότερα ἀπό 10 χρόνια ἀπό τό πόνημα τῆς κυρίας Ρεπούση πού δίδασκε στούς μαθητές τῆς Στ΄ Δημοτικοῦ, μέ τήν ἔγκριση φυσικά τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας, ὅτι στά τέλη Αὐγούστου τοῦ 1922 παρατηρήθηκε «συνωστισμός» στήν προκυμαία τῆς Σμύρνης. Τό ντοκιμαντέρ «Καταστροφές καί Θρίαμβοι» τοῦ ἀκαδημαϊκοῦ Στάθη Καλύβα γιά τήν τηλεόραση τοῦ «Σκάι» ἦρθε λοιπόν νά «συμπληρώσει» αὐτή τήν τοποθέτηση ἐνημερώνοντάς μας ὅτι ὁ Μικρασιατικός Ἑλληνισμός «ἀναχώρησε» τότε ἀπό τίς πατρογονικές του ἑστίες καί ὅτι ἡ πυρπόληση τῆς ἱστορικῆς ἑλληνικῆς πόλης καί ἡ σφαγή τῆς Σμύρνης ἦταν… ἀνθρωπιστική κρίση!!

Δόξα τῷ Θεῷ ἡ ἐξαιρετικά πλούσια γλῶσσα μας ἔχει ἐπαρκέστατο ἀριθμό λέξεων προκειμένου νά μᾶς δίνεται ἡ δυνατότητα νά ἐκφράζουμε τήν ἀλήθεια μέ τόν βέλτιστο καί ἀκριβέστερο τρόπο.

Ἀδύνατο εἰλικρινά νά ἀντιληφθεῖ κανείς πόσο κοντά μπορεῖ νά βρίσκονται ἐννοιολογικά οἱ λέξεις «βία» καί «διωγμός» πού ὑπέστησαν οἱ Ἕλληνες Μικρασιᾶτες μέ τήν ἄχρωμη λέξη «ἐγκατάλειψη» πού χρησιμοποίησε ὁ κύριος Καλύβας στό ντοκιμαντέρ του.

Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2020

14 Σεπτεμβρίου: Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος



14 Σεπτεμβρίου, Ημέρα Μνήμης για την 
Γενοκτονία του Μικρασιατικού Ελληνισμού

«Μικρασιατική Καταστροφή». Με αυτόν τον τίτλο έχουν καταγραφεί στο σύνολό τους τα ιστορικά γεγονότα του Αυγούστου-Σεπτεμβρίου του 1922, μία από τις πιο θλιβερές σελίδες στην Ιστορία της νεότερης Ελλάδας. Για την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου που οδήγησε στη στρατιωτική ήττα και συντριβή και τον επακόλουθο ξεριζωμό εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων από την μικρασιατική γη στο πλαίσιο του σχεδίου συστηματικής εξόντωσης που εφάρμοσαν οι Νεότουρκοι, η 14η Σεπτεμβρίου έχει οριστεί ως ημέρα εθνικής μνήμης.
Η ήττα του 1922 μπορεί να συγκριθεί με αυτήν του 1453 και να θεωρηθεί ακόμα και μεγαλύτερη, γιατί μ’ αυτήν ξεριζώθηκε η από χιλιάδων ετών ελληνική παρουσία στην ιωνική γη.
Η Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το τουρκικό κράτος καθιερώθηκε με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων στις 24 Σεπτεμβρίου 1998 (ΦΕΚ Α 234 / 13.10.1998). Την πρωτοβουλία είχαν αναλάβει τρεις βουλευτές του ΠΑΣΟΚ με μικρασιατική καταγωγή, ο Γιάννης Καψής, ο Γιάννης Διαμαντίδης και ο Γιάννης Χαραλάμπους, οι οποίοι κατέθεσαν τη σχετική πρόταση νόμου στις 12 Μαΐου 1997.

Στην εισηγητική έκθεση ανέφεραν, μεταξύ άλλων: «Η κατάρρευση των ελληνικών δυνάμεων το 1922 στη Μικρά Ασία, οι σφαγές, λεηλασίες και η προσφυγιά που ακολούθησαν, αποτελούν το αποκορύφωμα μιας συστηματικής προσπάθειας εξόντωσης του ελληνικού στοιχείου από τα χώματα της Μικρά Ασίας, που έβαλε τέρμα στην τρισχιλιετή παρουσία του στην πέραν του Αιγαίου Ελλάδα, μια περιοχή όπου αναπτύχθηκε η ωριμότερη φάση του ελληνικού πολιτισμού […] την τερατώδη αυτή γερμανική σύλληψη πρώτοι οι Νεότουρκοι ανέλαβαν να κάνουν πράξη. Και κοντά στις βάρβαρες ασιατικές μεθόδους του βίαιου εξισλαμισμού, του γενιτσαρισμού και των κατά τακτά διαστήματα φυλετικών εκκαθαρίσεων ήρθε να προστεθεί η τευτονική ψυχρή μεθοδικότητα με τη λειτουργία των περίφημων ταγμάτων εργασίας».
Ο νόμος 2645/1998

Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου 2019

Χεμινγουέι: Τα ουρλιαχτά στην προκυμαία της Σμύρνης

Αποτέλεσμα εικόνας για ΣΜΥΡΝΗ 1922

«Το χειρότερο, είπε, ήταν οι γυναίκες με τα νεκρά παιδιά. Δε μπορούσαμε να τις πείσουμε να μας δώσουν τα πεθαμένα παιδιά τους. Είχαν τα παιδιά τους, νεκρά ακόμα και έξι μέρες, αλλά δεν τα εγκατέλειπαν. Δε μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα. Τελικά έπρεπε να τους τα πάρουμε με τη βία.»
Με τα παραπάνω λόγια ένας αξιωματικός πολεμικού πλοίου των ΗΠΑ αγκυροβολημένου στη Σμύρνη, περιγράφει στον πολεμικό ανταποκριτή της καναδικής εφημερίδας “Toronto Star”, Ε. Χεμινγουέι, την τραγωδία. Το απόσπασμα είναι το πρώτο λογοτεχνικό κείμενο με τίτλο «Στην προκυμαία της Σμύρνης» από τη συλλογή διηγημάτων «Στην εποχή μας» (In Our Times), που εξέδωσε ο αμερικανός συγγραφέας το 1925.

«Στην προκυμαία της Σμύρνης» ο Χεμινγουέι γράφει:
«Είχαμε ρητές εντολές να μην επέμβουμε, να μη βοηθήσουμε... Το πλοίο μας είχε τόση δύναμη που θα μπορούσαμε να βομβαρδίσουμε όλη τη Σμύρνη και να σταματήσουμε το μακελειό, αλλά η εντολή ήταν να μην κάνουμε τίποτα... Το παράξενο ήταν, είπε [ο αξιωματούχος του αμερικάνικου πολεμικού που διηγείται την ιστορία], πώς ούρλιαζαν κάθε νύχτα τα μεσάνυχτα. Δεν ξέρω γιατί ούρλιαζαν αυτή την ώρα. Ήμασταν στο λιμάνι κι αυτές στην προκυμαία και τα μεσάνυχτα άρχιζαν να ουρλιάζουν. Στρέφαμε πάνω τους τους προβολείς και κι αυτές τότε σταματούσαν. ...».

Αλλά γιατί οι γυναίκες «έκλαιγαν τα μεσάνυχτα»; Όχι, δεν ήταν κάποιο έθιμο πένθους. Ήταν φωνές για βοήθεια. Η μικρασιάτισσα Φιλιώ Χαϊδεμένου αφηγείται:

«Χιλιάδες κόσμος, απελπισμένος και εξαθλιωμένος, με μάτια άδεια απ’ τα όσα είχαμε δει και την ψυχή ματωμένη απ’ τον πόνο της απώλειας των αγαπημένων μας. Κάρα άδειαζαν πεθαμένους δίπλα μας, όπου έβρισκαν. Το βράδυ, όταν οι Τούρκοι άρχιζαν να βιάζουν και να κακοποιούν όποια γυναίκα έβρισκαν, οι Αμερικανοί άναψαν τους προβολείς των πλοίων και τους έριξαν πάνω μας, για να σταματήσει κάπως το κακό.» 
Οι φωνές και τα ουρλιαχτά, λοιπόν, ήταν λόγω των επιθέσεων και των βιασμών από τους Τούρκους. Και οι τελευταίοι σταματούσαν όταν έπεφτε πάνω τους το «φως» για να μην αποκαλυφθούν! 


Στην έκδοση του βιβλίου της 20ής Οκτωβρίου 1922 ο Χεμινγουέι σημειώνει:
«Ο άντρας σκεπάζει με μια κουβέρτα την ετοιμόγεννη γυναίκα του πάνω στον αραμπά για την προφυλάξει από τη βροχή. Εκείνη είναι το μόνο πρόσωπο που βγάζει κάποιους ήχους [από τους πόνους της γέννας]. Η μικρή κόρη τους την κοιτάζει με τρόμο και βάζει τα κλάματα. Και η πομπή προχωρά... Δεν ξέρω πόσο χρόνο θα πάρει αυτό το γράμμα να φτάσει στο Τορόντο, αλλά όταν εσείς οι αναγνώστες της Σταρ το διαβάσετε να είστε σίγουροι ότι η ίδια τρομακτική, βάναυση πορεία ενός λαού που ξεριζώθηκε από τον τόπο του θα συνεχίζει να τρεκλίζει στον ατέλειωτο λασπωμένο δρόμο προς τη Μακεδονία».
Και ακόμα «Ό,τι και να πει κανείς για το πρόβλημα των προσφύγων στην Ελλάδα δεν πρόκειται να είναι υπερβολή. Ένα φτωχό κράτος με μόλις 4 εκατομμύρια πληθυσμό πρέπει να φροντίσει για άλλο ένα τρίτο των κατοίκων. Και τα σπίτια που άφησαν οι Μουσουλμάνοι που έφυγαν δεν επαρκούν σε τίποτα, χώρια η διαφορά στο επίπεδο κουλτούρας που είχαν συνηθίσει οι Έλληνες στην Κωνσταντινούπολη».

Σε μια άλλη ανταπόκρισή του στη «Σταρ» γράφει:

Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2019

Μικρασιατική Kαταστροφή: Ο βρώμικος ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων στη Σμύρνη

Γράφει ο Νίκος Ψυρούκης

Οι πρωταίτιοι τής τραγωδίας στην Εγγύς Ανατολή μετά τόν πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, οι δυνάμεις τής Άντάντ απαθέστατα καί μέ κυνική βιασύνη τακτοποιούσαν τους λογαριασμούς τους. Ή Αγγλία από τις αρχές Αυγούστου γύρεψε νά τήν πληρώσει ή όφειλέτιδα Ελλάδα τα χρέη της.
Μέ τήν κατάρρευση τού μετώπου καί την απασχόληση τών Τούρκων στην εκδίωξη καί σφαγή τών Ελλήνων, οί «Αγγλοι ανενόχλητα τόν ‘Οκτώβρη του 1922 στέλνουν στρατιωτικά τμήματα αραβικού στρατού τής Μεσοποταμίας καί καταλαμβάνονν τήν Μοσούλη, Στις 10/10/1922 ή Αγγλία έκλεινε συμφωνία μέ τό Ιράκ από 18 άρθρα, συμφωνα μέ τήν οποία σταθεροποιούνταν η αγγλική Κηδεμονία καί επιρροή στή Μεσοποταμία.
Ό «Αγγλος υπουργός των Εξωτερικών λόρδος Κώρζον είχε πραγματοποιήσει τήν επιθυμία του. Ο Κώρζον της Turkish Petroleum ησύχασε. Τά πετρέλαια τής Μοσούλης ήταν στά χέρια τής αγγλικής αποικιοκρατίας. H επιχείρηση κόστισε στην Έλλάδα πολύ ακριβά, στην Αγγλία όμως τίποτα. «Οχι μόνο έπαιρνε την Μοσούλη αλλά είχε νά εισπράττει άπό τήν Ελλάδα, γιά τά έξοδα τής μικρασιάτικης εκστρατείας, χρέη με τόκους και επιτόκια. Οι Αμερικανοί πάλι εισέπρατταν τό αντίτιμο τής «φιλίας» τους προς τήν κεμαλική Τουρκία. Ό Γ. Δαφνής αναφέρει ότι πρίν ακόμα καί άπό τήν υπογραφή τής συνθήκης της Λωζάννης «οί Αμερικανοί ανέλαβαν έν Τουρκία μεγάλα έργα, σιδηροδρόμους, λιμένας, ανοικοδομήσεις».
Στις 24 τού Σεπτέμβρη 1922 ό Σοβιετικός υπουργός τών Εξωτερικών γύρεψε όπως συγκληθεί αμέσως διεθνής διάιτκεψη μέ τήν συμμετοχή της Σοβιετικής Ρωσίας, της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας της Ελλάδας, της Τουρκίας, της Γιουγκοσλαβίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας καί της Αιγύπτου. Σκοπός τής διάσκεψης θά ήταν να ρυθμισθούν τα οξύτατα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στην Εγγύς Ανατολή καί στην περιοχή τών Στενών μέ βάση τά συμφέροντα τών λαών της περιοχής. Ή σοβιετική πρόταση απόβλεπε στό νά εμποδίσει τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις να εκμεταλλευθούν τό χάος πού δημιουργήθηκε προς όφελός τους. Η πρόταση γινόταν πρίν άπό την ανακωχή στα Μουδανιά καί τήν κατάληψη άπό τους «Αγγλους της Μοσούλης. Είναι φανερό ότι μια τέτοια διεθνής διάσκεψη θα διευκολύνε κατά πολύ τήν ελληνική θέση. Η κεμαλική Τουρκία θά είχε ανάγκη τής ελληνικής υποστήριξης γιά νά μήν χάσει τήν Μοσούλη καί ή Ελλάδα τήν τουρκική διαλλακτικότητα γιά νά ρυθμίσει, όσο πιό καλά μπορούσε, τό πρόβλημα τών Ελλήνων τής Μικράς Ασίας καί της Θράκης. Αυτό πού έγινε στην Λωζάννη μέ την συμφωνία Βενιζέλου – Ινονού, τον Σεπτέμβρη τού 1922 θά μπορούσε νά είχε γίνει με καλύτερα αποτελέσματα καί γιά τις δυο πλευρές. Η σοβιετική όμως πρόταση συνάντησε τήν κατηγορηματική άρνηση τής Άνταντ καί τά πράγματα τράβηξαν τόν δρόμο πού οί αποικιακές δυνάμεις επιθυμούσαν.
Μέ τήν κατάρρευση τού μετώπου καί τό ξερίζωμα τού μικρασιάτικου ελληνισμού δημιουργήθηκε στην Ελλάδα επαναστατική κρίση. Ό ελληνικός λαός. οργισμένος καί ασυγκράτητος, γύρευε τήν παραδειγματική τιμωρία των ενοχων της συμφοράς του καί την δημιουργία εγγυήσεων οτι στό μέλλον δέν πρόκειται νά ξαναπέσει θύμα τυχοδιοκτισμών.

Τρίτη 27 Αυγούστου 2019

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ

Του Κώστα Χατζηαντωνίου 

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ

κορυφώθηκε μια μέρα σαν κι αυτήν το 1922. Ήταν η μέρα που οι τσέτες μπήκανε στη Σμύρνη κι ο κόσμος έμενε χωρίς νόημα, η ιστορία χωρίς δικαιοσύνη κι ο πολιτισμός ένα ξεκούρδιστο αστείο για λήθη και για θάνατο προορισμένο. Θα ήταν ίσως λύτρωση να ξεχαστεί ο φόνος. Μα οι ματωμένες μνήμες, οι ιωνικές νύχτες των προγόνων μας, νικούν ακόμη την άνοια του χρόνου γιατί δεν ήταν μια Ιδέα που χάθηκε αλλά ζωές, αμέτρητες ψυχές με σάρκα και οστά.

Καλή σου ώρα λοιπόν γυναίκα από το Ιβρινδί που ποτέ δεν ντροπιάστηκες στο μύλο του Γκιουν Γκιορκές. 

Καλή σου ώρα μπακάλη από το Τομάζι, με το λαιμό κομμένο, που θωρείς κατά το πέλαγο κορμιά που ξεβράζει η θάλασσα στην Πούντα, κορμιά λογχισμένα ή πνιγμένα πριν ή μετά την ατίμωση. 

Καλή σας ώρα ορφανά του Μπαϊρακλί, του Βουτζά, του Τραπάκιοϊ, κρυμμένοι του Δαραγάτς και του Πανιώνιου, βρέφη διαμελισμένα στον Κουκλουτζά και στον Μπουρνόβα, ζωντανοί θάνατοι στα χαρέμια της Μαγνησίας, σπαθιές, κομμένα χέρια και συντριμμένα κρανία. 

Καλή σας ώρα κορίτσια από τ’ Αλάτσατα, στα Εισόδια ταμένα και σφαγμένα, χωρίς τραγούδι του βιολιτζή του Λάλα, των πηγαδιών κορίτσια, που διαλέξατε το θάνατο κι αυτός αρνιόταν, κορίτσια του Ρεΐς Ντερέ που συρθήκατε στα σκλαβοπάζαρα του Ικονίου και του Μπαλούκεσερ ή που καήκατε κλεισμένα στα σχολειά σας. 

Καλή σας ώρα αγόρια της Μαγνησίας και του Αξαριού που σφαχτήκατε στη χαράδρα του Φρένελι, κόκκαλα ευζωνικά που γίνατε ασβέστης στις σπηλιές του Ουσάκ. 

Καλή ώρα και σ’ εσάς, κορίτσια που κυλήσατε στα Βούρλα, παιδιά που λιώσατε απ’ τις θέρμες της Νέας Καρβάλης, χήρες που αναστήσατε ζωές στις παράγκες της Αγια- Σωτήρας. 

Εσείς, εσείς είστε οι θεές και οι θεοί που οι ψυχές σας τη γη της Ιωνίας ενθυμούνται ακόμη. Εσείς, εσείς είστε η απάντηση, σε όποιαν ερώτηση κι αν μας κάνουν από τότε κι είναι σπαθί η μνήμη σας η αδικαίωτη.

Παρασκευή 16 Αυγούστου 2019

Αυθεντικές μαρτυρίες ορφανών προσφύγων του 1922


Σημειώνεται ότι οι φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στη σελίδα αυτή ίσως δεν συνδέονται άμεσα με το κείμενο του περίγυρού τους. Τα κείμενα αυτά είναι μια χούφτα από εκατοντάδες αυθεντικές μαρτυρίες των απογόνων των Ελλήνων της Σμύρνης (στη σελίδα αυτή). Δεν είναι κατασκευασμένα. Αναρτώνται για να τα βλέπουν αυτοί που ξέχασαν. Αυτοί που δεν αναγνωρίζουν ότι υπήρχαν τετρακόσιες χιλιάδες ορφανά που προξένησε εκείνη η καταστροφή (βλ. εικόνα πιο κάτω).
Μερικές από τις μαρτυρίες είναι αιχμηρές, αποτελούν όμως την πραγματική εικόνα του τι συνέβη. Συνωστισμός στην προκυμαία υπήρχε, αλλά υπήρχαν και τόσα άλλα πολύ χειρότερα. Τουλάχιστον για τα ορφανά που έφτασαν ζωντανά στην Ελλάδα υπάρχουν μερικές φωτογραφίες που μας απέμειναν και οι φωτογραφίες αυτές δεν είναι κατασκευασμένες.
3g10329v
<<“To Παιδί Στην Πόρτα σου”, 400 χιλ. ορφανά λιμοκτονούν. Δεν υπάρχει κυβερνητική βοήθεια. Καμπάνια εξεύρεσης $30 εκατ. Επιτροπή Αμερικανικής ανακούφισης στην Εγγύς Ανατολή. Αρμενία, Ελλάδα, Συρία, Περσία…>> είναι η μετάφραση της λεζάντας. Αφίσα που δημοσιοποιήθηκε το 1917, μετά από παγκόσμια κατακραυγή. H Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού προσπαθούσε να σώσει όσα ορφανά ήταν δυνατόν στη Μικρά Ασία.

Σάββατο 5 Ιανουαρίου 2019

Τα πρώτα Θεοφάνεια στη Σμύρνη μετά την καταστροφή του 1922…



Θεοφάνεια στη Σμύρνη: Τα πρώτα μετά την καταστροφή του 1922 - ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ - Πώς το 2006 μια ομάδα πιστών έκαναν το θαύμα



Πέρασαν 84 χρόνια από την καταστροφή όταν το 2006 μια ομάδα ανθρώπων με επικεφαλής τον τότε πρόξενο της Ελλάδας στη Σμύρνη Γιώργο Καταπόδη, αποφάσισε να τηρήσει το έθιμο και να γιορτάσει για πρώτη φορά τα Θεοφάνεια στη Σμύρνη.

Ξεκίνησαν με την λειτουργία στον Ιερό ναό της Αγίας Φωτεινής, ο οποίος φέρει την ονομασία του ιστορικού ναού που λειτούργησε για τελευταία φορά ο άγιος Χρυσόστομος Σμύρνης πριν το μαρτύριό του και εκεί εκκλησιάσθηκαν για τελευταία φορά οι Σμυρναίοι πριν τα δικά τους μαρτύρια κατά την Καταστροφή. Ο ναός αφανίστηκε και αυτός το 1922.

Η ελληνική παροικία στη Σμύρνη άρχισε να χρησιμοποιεί έναν ναό που της παραχωρήθηκε από την Ολλανδική εκκλησία στους Έλληνες και πήρε το όνομα του ιστορικού ναού της Ορθοδοξίας στην Σμύρνη.

Δείτε τον ιερέα να δηλώνει πως είναι η πρώτη φορά "μετά από εκείνα τα ιστορικά χρόνια" που γίνεται η τελετή των Θεοφανείων. "θεωρώ ευλογημένους όλους εμάς που είσαστε παρόντες σε αυτή την ιστορική και ιερή ημέρα", λέει, πριν καλέσει τους πιστούς να ασπασθούν τον ιερό σταυρό, να πάρουν αντίδωρο και αγιασμό.


 

Οι πιστοί λίγο μετά τη θεία λειτουργία των Θεοφανείων περπάτησαν μέχρι το ελληνικό προξενείο, που βρίσκεται στην παραλία της Σμύρνης και χωρίς πολλές κουβέντες πήραν στροφή και κατευθύνθηκαν ευθεία απέναντι στην θάλασσα. Το σχέδιο ήταν παράτολμο και αιφνιδιαστικό.