Γράφει ο Κότσης Παναγιώτης από την ιστοσελίδα Ερανιστής
Α. Βίος και επαγγελματική πορεία
Ο Πλάτων Δρακούλης γεννήθηκε το 1858 στην -κατεχόμενη από τους Βρετανούς- Ιθάκη και, καταγόταν από εύπορη οικογένεια. Ο πατέρας του, Ευστάθιος Δρακούλης, υπήρξε έπαρχος του νησιού. Σε νεαρή ηλικία, ο Δρακούλης εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου και σπούδασε Νομικά. Αργότερα, συνέχισε τις σπουδές του και, αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Νομικής στην Οξφόρδη[1]. Η επαγγελματική του πορεία ξεκινά το 1884, όταν και αρθρογραφούσε στην εφημερίδα «Αιών», του Τιμολέοντα Ι. Φιλήμονα.
Εν τω μεταξύ, από τα μέσα της δεκαετίας του 1870, αρχίζουν να εμφανίζονται έντυπα με σοσιαλιστικές ιδέες. Τα έντυπα αυτά εμφανίζονται πρώτα στην περιφέρεια και, αργότερα, στην πρωτεύουσα[2]. Ο Πλάτων Δρακούλης, ανήσυχη φύση και άτομο με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα ακανθώδη κοινωνικά ζητήματα, υπήρξε ένας από τους εκδότες εντύπων, μέσω των οποίων διαδίδονταν σοσιαλιστικές ιδέες. Πιο αναλυτικά, το 1885, εκδίδει το περιοδικό «Άρδην», το οποίο κυκλοφορούσε μηνιαία. Κάθε τεύχος του «Άρδην» περιείχε την φράση: «Η εργασία είναι η μήτηρ του πλούτου. Άρα ο πλούτος ανήκει εις την εργασίαν»[3]. Σημαντικά στελέχη του περιοδικού «Άρδην» υπήρξαν ο Ρόκκος Χοϊδάς και ο πεζογράφος Γρηγόριος Ξενόπουλος[4].
Ξεχωριστό κεφάλαιο στην ζωή του υπό εξέταση προσώπου αποτελεί η ακαδημαϊκή καριέρα του. Αναλυτικά, το 1887 εγκαταστάθηκε στην Οξφόρδη, όπου και δίδασκε ελληνικά στο πανεπιστήμιο της περιοχής. Ωστόσο, έπειτα από επτά χρόνια, παραιτήθηκε, διότι αρνήθηκε να διδάξει την αρχαία ελληνική με ερασμιακή προφορά. Μετά την παραίτησή του από την Οξφόρδη, ο βιογραφούμενός μας παρέμεινε στο εξωτερικό, όπου εξέδιδε το περιοδικό «Έρευνα». Πιο αναλυτικά, το περί ου ο λόγος περιοδικό εκδιδόταν από το 1902 ως το 1906 στην Οξφόρδη. Μετά από δύο χρόνια, άρχισε να εκδίδεται στο Λονδίνο. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, συνέχισε να εκδίδει το περιοδικό ως το 1919.
Ο Δρακούλης πέθανε στην Αγγλία το 1942, σε ηλικία 84 ετών. Κατά το τέλος της ζωής του βρισκόταν σε πλήρη οικονομική ένδεια, διότι είχε ξοδέψει όλη την περιουσία του για τις ανάγκες του σοσιαλιστικού κινήματος στην χώρα μας.
Β. Ο σοσιαλιστής Δρακούλης
Β1. Ιδεολογία του Π. Δρακούλη
Ο Δρακούλης υπήρξε ένας από τους πρώτους- χρονολογικά- Έλληνες, οι οποίοι ασχολήθηκαν με το κοινωνικό ζήτημα. Στην πρώτη περίοδο της πολιτικής του δραστηριότητας, ο Δρακούλης προσπαθεί να υπερβεί τις αστικές αντιλήψεις της εποχής του. Η τεκμηρίωση αυτή προκύπτει από ένα ετερογενές σύνολο ιδεών, το οποίο περιέχει την κοινωνική εκδοχή του χριστιανισμού, τον επτανησιακό ριζοσπαστισμό και ελάχιστες επιρροές από την σκέψη του Marx[5]. Επιπλέον, περίοπτη θέση κατέχει η σκέψη για την «συνεργατική ομιλία», όπως την εξέφραζαν οι φαβιανοί[6]. Ολοκληρώνοντας, ο Δρακούλης επιδεικνύει προτίμηση προς τον «αυτόνομον κοινωνισμόν», του οποίου βασικός εκφραστής ήταν ο Kropotkin.
Εξαιτίας της ετερογένειας στο σύνολο των θέσεών του, ο Δρακούλης θα λάβει μέρος στο ιδρυτικό συνέδριο της Β΄ Διεθνούς, το οποίο έλαβε χώρα στο Παρίσι το 1889. Κατά την διάρκεια του συνεδρίου, τήρησε ίση απόσταση από τους μαρξιστές και τους possibilistes[7]. Επιπλέον, ο Δρακούλης, μέσα από το περιοδικό «Άρδην» επιχειρούσε να καταδείξει τις αρνητικές πτυχές της μετανάστευσης. Την εποχή εκείνη, οι σκληρές συνθήκες ζωής στην ύπαιθρο οδήγησαν πολλούς Έλληνες να φύγουν προς το εξωτερικό[8]. Σαφέστερα, ο υπό εξέταση σοσιαλιστής προειδοποιούσε το αναγνωστικό του κοινό, αλλά και την εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση, ότι τα χρήματα, τα οποία έστελναν οι μετανάστες στην Ελλάδα, θα είχαν ως αποτέλεσμα την δημιουργία νέων μεταναστών.
