Ο ψηφιακός νέος Κόσμος!

Αυτοϊκανοποίηση με Like. Ντοπαμίνη κά ευτυχιοκρατία! Πληροφοριακό χάος! Ο Νάρκισσος εαυτός σε κατάσταση πανικού και εθελούσιας απομόνωσης σε διαρκή κατάθλιψη!

ΠΗΓΗ -Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Η Πάλη της Συνείδησης: Από τον Μαρξ και τον Γκράμσι στη Σύγχρονη Γεωπολιτική Πάλη

Militaire News

Γράφει ο

Γιώργος Τσίτσιος

Εισαγωγή

Σε μια εποχή ταυτόχρονων πλανητικών κρίσεων – από τον ψηφιακό καπιταλισμό και την οικολογική κατάρρευση έως τον αναδυόμενο νέο Ψυχρό Πόλεμο – η μαρξιστική κριτική αποδεικνύεται πιο επίκαιρη από ποτέ.

Ωστόσο, για να κατανοήσουμε τον σημερινό κόσμο, δεν αρκεί ο κλασικός οικονομικός υλισμός. Η σύγχρονη πάλη είναι εξίσου πολιτισμική, ψυχολογική και πνευματική.

Αυτό το άρθρο διερευνά πώς η θεωρητική διαδρομή από τον Μαρξ και τον Λένιν, στον Γκράμσι και τη Σχολή της Φρανκφούρτης, μας προσφέρει το απαραίτητο εργαλείο για να αποκωδικοποιήσουμε τη σημερινή πραγματικότητα και να αντιμετωπίσουμε τον κεντρικό διλημματισμό της εποχής μας: την Παγίδα του Θουκυδίδη.

1. Το Θεμέλιο: Μαρξ και Λένιν – Η Οικονομική Βάση και ο Ιμπεριαλισμός

Αν ο Καρλ Μαρξ και ο Βλαντίμιρ Λένιν μπορούσαν να παρατηρήσουν τον σημερινό κόσμο, θα αναγνώριζαν αμέσως τις δικές τους αναλύσεις να επαναλαμβάνονται σε παγκόσμια κλίμακα.

Ο Μαρξ αποκάλυψε ότι η ανθρώπινη συνείδηση είναι προϊόν των υλικών συνθηκών παραγωγής. Έθεσε έτσι το θεμέλιο: η οικονομική βάση της κοινωνίας καθορίζει τις πολιτισμικές, νομικές και πολιτικές της διαμορφώσεις – την υπερδομή.

Στον 21ο αιώνα, αυτή η υπερδομή δεν είναι πια το εργοστάσιο, αλλά το ψηφιακό οικοσύστημα, όπου τα δεδομένα είναι το νέο εμπόρευμα και η εικονική εργασία η νέα μορφή αλλοτρίωσης.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΣΜΟΣ. Το δίκοπο σπαθί της "αφηνοασμενης" τεχνολογίας

Ο συγγραφέας του βιβλίου "ΣΙΩΠΗΛΟΣ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ" - ΑΝΙΧΝΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗ ΝΕΑ ΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΛΕΓΟΜΕΝΗΣ ΜΕΤΑ-ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Κώστας Κατάρας , σε μια συζήτηση - πρόκληση που θα προκαλέσει αίσθηση …

• Τεχνολογία και το πέρασμα από τη δημοκρατία στη μετα-δημοκρατία, τι μας επιφυλάσσει αυτή η μετάβαση;

• Τεχνολογία και Ψηφιακός Ολοκληρωτισμός

• Η τεχνολογία και το Κράτος υποσκάπτουν θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου ;

Από τους κοριούς έως τις high-tech παρακολουθήσεις του Predator, και από τη βιομετρία έως τα συστήματα κοινωνικής εμπιστοσύνης (social credit systems) και το ψηφιακό νόμισμα των κρατικών τραπεζών, κάρτες πολίτη, αριθμοί πολίτη, ψηφιακές ταυτότητες, ιδέες για εμφύτευση τσιπ, ψηφιακά πιστοποιητικά, “ψηφιακά βραχιολάκια”, κλπ πρακτικές ασυμβίβαστες με την ιδιωτικότητα, αλλά και με τη δημοκρατία, η οποία εδράζεται σε ατομικές ικανότητες που συνδέονται με αυτόνομη ηθική κρίση και αυτοδιάθεση» (self-determination).

Ο Γκέιτς, οι δάσκαλοι και το σχολείο

Αντώνης Μαυρόπουλος*

Η είδηση: ο Μπιλ Γκέιτς, σε συνέντευξη του στο «The Tonight Show» του NBC, προέβλεψε ότι μέσα στην επόμενη δεκαετία, οι άνθρωποι δεν θα χρειάζονται πλέον «για τα περισσότερα πράγματα». Χρησιμοποίησε μάλιστα το παράδειγμα των γιατρών και των δασκάλων στους οποίους ακόμα βασιζόμαστε για να τονίσει ότι σταδιακά δεν θα τους χρειαζόμαστε διότι «µε την τεχνητή νοημοσύνη, την επόμενη δεκαετία, αυτό θα γίνεται δωρεάν, θα έχουμε εξαιρετικές ιατρικές συμβουλές και σπουδαία διδασκαλία». Οι τίτλοι: «Σε 10 χρόνια η τεχνητή νοημοσύνη θα αντικαταστήσει δασκάλους και γιατρούς» ή «Επάγγελμα προς εξάλειψη οι δάσκαλοι λόγω τεχνητής νοημοσύνης».

Η γνώμη του Γκέιτς επηρεάζεται, σίγουρα, και από το γεγονός ότι έχει επενδύσει κάποια δισεκατομμύρια δολάρια στην εξάπλωση της τεχνητής νοημοσύνης σε κάθε είδους εφαρμογή της ανθρώπινης ζωής. Η ουσία ωστόσο είναι ότι αυτό που λέει ο Γκέιτς κυκλοφορεί και συζητιέται πολύ και δημιουργεί, μαζικά, αντιλήψεις και πεποιθήσεις σε σχέση με την τεχνητή νοημοσύνη. Αρκετοί άνθρωποι ασπάζονται την ιδέα ότι βαδίζουμε προς ένα μέλλον στο οποίο η τεχνητή νοημοσύνη θα αναλάβει το μεγαλύτερο μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας και επομένως ο ρόλος των εκπαιδευτικών σταδιακά θα απομειώνεται, και ίσως και τελικά να εξαλειφθεί.
Μια ματιά στην ιστορία

Σχεδόν εκατό χρόνια πριν, ένας άλλος μεγιστάνας της τεχνολογίας, ο Τόμας Έντισον, προέβλεψε ότι οι κινηματογραφικές ταινίες θα μεταμόρφωναν την εκπαίδευση. Ο Έντισον, φυσικά, είχε να κερδίσει από αυτόν τον ισχυρισμό διότι είχε πολλές πατέντες σχετικά με τις τεχνολογίες κινηματογράφου. Το 1913, ένας δημοσιογράφος τον ρώτησε για την «εκπαιδευτική αξία των ταινιών» ο Έντισον απάντησε ότι τα βιβλία σύντομα θα είναι παρωχημένα. Με τα λόγια του «Κάθε κλάδος της ανθρώπινης γνώσης είναι εφικτό να διδαχθεί με την κινηματογραφική εικόνα. Το σχολικό μας σύστημα θα αλλάξει εντελώς μέσα σε δέκα χρόνια». Η ζωή έδειξε ότι δεν είχε δίκιο. Η κινηματογραφική τεχνολογία είναι αναμφίβολα χρήσιμη και στην εκπαίδευση, αλλά ουδέποτε είχε τη δυναμική να μεταμορφώσει μια σχολική τάξη.

Η βιομηχανία της σιωπηλής υποταγής στα social media

12/10/2025

ΑΒΕΡΗ-ΖΑΪΜΙΔΟΥ ΦΑΙΗ

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που οδήγησαν στο σύστημα που μας έχει εγκλωβίσει σήμερα. Από την δημιουργία των πρώτων φυλών ακόμη, υπήρχαν κάποιοι που λάμβαναν αποφάσεις και κάποιοι που τις ακολουθούσαν. Το ένστικτο της επιβίωσης μας οδηγεί, έκτοτε, να σχηματίζουμε ομάδες και κάποιος να φροντίζει για την συνοχή και εύρυθμη λειτουργία τους. Με άλλα λόγια, δημιουργούνται ιεραρχίες, οι οποίες μπορούν να επιβάλλονται αβίαστα.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος διαθέτει την ικανότητα της νευροπλαστικότητας. Δηλαδή, την δημιουργία νευρικών συνδέσεων, ή την ενίσχυση ή αποδυνάμωση των υπαρχουσών, ως απάντηση σε εμπειρίες – μάθηση ή τραύματα. Κάπως έτσι, και με την βοήθεια των mirror neurons, ξεκίνησαν να πλάθονται οι “κανόνες”, που διέπουν την λειτουργία μας ως ατόμων και ως κοινωνιών. Εξελιχθήκαμε έτσι, ώστε η συνεργασία με τους κανόνες, τις αρχές και την ομάδα να επιβραβεύεται και το αντίθετο να τιμωρείται, με πραγματικές βιολογικές συνέπειες (έκκριση ντοπαμίνης, σεροτονίνης, κορτιζόλης κ.α.).

Αυτό βοήθησε στην ταχύτερη μετάδοση πρακτικών, συμπεριφορών και γνώσεων, στην εγκαθίδρυση ομάδων και στην εξέλιξη της κουλτούρας, μέσω τεχνικών απομίμησης και συμμόρφωσης, δίνοντας μας έτσι εξελικτικό πλεονέκτημα. Ωστόσο, δημιούργησε μια δυναμική, η οποία χρησιμοποιείται εναντίον μας: Την ικανότητα χειραγώγησης της σκέψης. Τα “μεγάλα κεφάλια” δεν χρειάζεται να εφεύρουν νέους τρόπους για να μας ελέγξουν. Αρκεί να χρησιμοποιήσουν ό,τι είναι ήδη εξελικτικά εγκατεστημένο στο λογισμικό μας, εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Οι μηχανισμοί, που αναφέραμε παραπάνω, πλάθουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα μας, σε καθημερινή βάση. Ξεκίνησαν να χρησιμοποιούνται καταχρηστικά από πολύ νωρίς στην ιστορία. Αλλά, για οικονομία χρόνου, θα αφοσιωθούμε σήμερα αποκλειστικά στην χρήση τους στις δικές μας ζωές.

Όλη η πληροφορία που λαμβάνουμε, είναι σχεδιασμένη, με χειρουργική ακρίβεια, για να μας προκαλεί συναισθήματα. Αυτά που μας ωθούν στο να αλληλεπιδράσουμε παραπάνω με την πληροφορία, είναι εκείνα του θυμού, της απογοήτευσης, της λύπης και του μίσους. Γι’ αυτό, αν παρατηρήσουμε τις ειδήσεις, δεν θα δούμε ποτέ κάτι θετικό, επειδή απλά δεν “κάνει νούμερα”. Πέραν όμως της αρνητικότητας, που προωθείται και μας κρατάει στάσιμους και χωρίς ελπίδα, υπάρχει κάτι πολύ πιο σκοτεινό, στο πως λειτουργούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ένας σκοτεινός, δυστοπικός κόσμος πλησιάζει γρήγορα - ενώ εμείς κοιμόμαστε.

Του Κώστα Κουτσουρέλη 

«Αυτό που κάποτε ήταν η επαγγελία της ελεύθερης ανταλλαγής πληροφοριών μετατρέπεται στο κύριο μέσο ελέγχου. Χώρες που κάποτε ήταν ελεύθερες εισάγουν δυστοπικά μέτρα όπως ψηφιακές ταυτότητες (Ηνωμένο Βασίλειο ), ηλεκτρονική επαλήθευση ηλικίας (Αυστραλία) και μαζική σάρωση των ιδιωτικών μηνυμάτων (ΕΕ).

Η Γερμανία διώκει όποιον τολμά να επικρίνει αξιωματούχους της στο διαδίκτυο. Το Ηνωμένο Βασίλειο φυλακίζει χιλιάδες για τα tweets τους. Η Γαλλία διεξάγει ποινικές έρευνες εναντίον ηγετών της τεχνολογίας που υπερασπίζονται την ελευθερία και την ιδιωτικότητα.

Ένας σκοτεινός, δυστοπικός κόσμος πλησιάζει γρήγορα - ενώ εμείς κοιμόμαστε. Η γενιά μας κινδυνεύει να μείνει στην ιστορία ως η τελευταία που είχε ελευθερίες - και να επιτρέψει να μας τις αφαιρέσουν.

Μας βομβαρδίζουν με ψεύδη. Μας έχουν κάνει να πιστεύουμε ότι η μεγαλύτερη αποστολή της γενιάς μας είναι να καταστρέψει όλα όσα μας άφησαν οι πρόγονοί μας: την παράδοση, την ιδιωτικότητα, την κυριαρχία, την ελεύθερη αγορά και την ελευθερία του λόγου.

Προδίδοντας την κληρονομιά των προγόνων μας, έχουμε επιλέξει το δρόμο της αυτοκαταστροφής - ηθικά, πνευματικά, οικονομικά και εντέλει βιολογικά.»

Αντώνης Μαυρόπουλος στο Dnews: Πλημμυρίδα ψηφιακού

Όποτε ισχυριζόμαστε ότι η τεχνητή νοημοσύνη πρόκειται να υποκαταστήσει την ανθρώπινη δημιουργικότητα ή κριτική σκέψη, παραβλέπουμε ότι μιλάμε για δραστηριότητες θεμελιωμένες στη συνείδηση και στη βιωμένη εμπειρία, στοιχεία που δεν μεταφράζονται σε καμία γνωστή μορφή υπολογισμού.

Η δημόσια συζήτηση γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) εξακολουθεί να υπόκειται στη δικτατορία των, με το ζόρι, μεγάλων προσδοκιών. Η δημιουργία τέτοιων προσδοκιών είναι η βασική προϋπόθεση για τη συγκέντρωση τεράστιων κρατικών και ιδιωτικών χρηματοδοτήσεων αλλά και για την μαζική αποδοχή, εφαρμογή και εμπορευματοποίηση κάθε τεχνολογίας μεγάλης κλίμακας.

Το μάρκετινγκ της ΤΝ, και ιδίως των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων, μας βομβαρδίζει με επιδείξεις νέων εργαλείων και μηνύματα του τύπου «το τάδε μοντέλο είναι έξυπνο όσο ένας διδάκτορας», «το δείνα μοντέλο φέρνει το θάνατο των συμβουλευτικών εταιρειών», «τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα έχουν δημιουργικότητα ισάξια με του ανθρώπου» κ.ο.κ. Στην περίπτωση αυτή, όμως, αξίζει να φέρουμε στο μυαλό μας την ωραιότατη διατύπωση του Ραούλ Ζιμπέκι: 

η κριτική σκέψη είναι το αντίθετο του μάρκετινγκ. Με δικά μου λόγια, το μάρκετινγκ είναι η προσπάθεια πρόληψης της κριτικής σκέψης. Πάμε λοιπόν να δούμε ορισμένες πλευρές που φωτίζουν τη σχέση των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων με την κριτική σκέψη των ανθρώπων, πέρα από τον ορυμαγδό της διαφημιστικής προπαγάνδας.

Περί διδακτορικών

Ένας από τους πιο διαδεδομένους μύθους είναι ότι τα σύγχρονα μοντέλα ΤΝ είναι ικανά για σκέψη και συγκρότηση σε «επίπεδο διδακτορικού». Αφορμή για τον ισχυρισμό δόθηκε από το γεγονός ότι αρκετά εργαλεία ΤΝ μπορούν να αναζητήσουν πηγές, να συνοψίσουν δεδομένα και να σερβίρουν μια καλή σύνοψη σε εκπληκτικά μικρό χρόνο. Ωστόσο, ένα διδακτορικό δεν είναι απλή συλλογή και κωδικοποίηση υπαρκτών γνώσεων. Αν και η οργάνωση και συλλογή πληροφοριών από τη βιβλιογραφία είναι ο τρόπος με τον οποίο ξεκινάνε όλα τα διδακτορικά, ένα διδακτορικό είναι κάτι πολύ διαφορετικό ποιοτικά και ποσοτικά από αυτή την αρχική διαδικασία. Είναι συμβολή στην παραγωγή νέας γνώσης, περιλαμβάνει την ικανότητα να αξιολογήσεις δεδομένα, να διερευνήσεις προσεγγίσεις και εναλλακτικούς δρόμους, απαιτεί να εμπλουτίσεις την υπάρχουσα θεωρία ή και να δημιουργήσεις νέα, και, τέλος, να πάρεις αποφάσεις σχετικά τις κατευθύνσεις και τη διαχείριση των ανοικτών ερωτημάτων.

Σε μία πρόσφατη μελέτη από ερευνητές του Χάρβαρντ και του ΜΙΤ, ένα μοντέλο νευρωνικών δικτύων εκπαιδεύτηκε να προβλέπει τροχιές πλανητών. Οι προβλέψεις ήταν εξαιρετικά ακριβείς. Όταν, όμως, οι ερευνητές έλεγξαν αν το μοντέλο μπόρεσε να καταλήξει και σε κάποιο γενικό νόμο, όπως ο νόμος της βαρύτητας του Νεύτωνα, η απάντηση ήταν αρνητική. Το μοντέλο χρησιμοποιούσε ξεχωριστούς υπολογιστικούς μηχανισμούς για κάθε περίπτωση, χωρίς να μπορεί να διατυπώσει μια γενικευμένη εξήγηση σχετικά με την κίνηση των πλανητών. Με άλλα λόγια, το μοντέλο προέβλεπε το «τι», αλλά δεν κατανοούσε το «γιατί». Πρόκειται για τη διαφορά ανάμεσα στον Κέπλερ και τον Νεύτωνα. Ο πρώτος περιέγραψε επακριβώς (για τα δεδομένα της εποχής του) «τι» κάνουν οι πλανήτες· ο δεύτερος εξήγησε «γιατί» κι έφτιαξε ένα μοντέλο για χρήση. Παρά τα όσα διαφημιστικά λέγονται, η ΤΝ των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων δεν συλλαμβάνει σχέσεις αιτίου – αιτιατού. Αντίθετα, μπορεί να κοροϊδεύει ότι αντιλαμβάνεται κάποια «αιτιότητα» αν αυτό αντιστοιχεί σε κάποια μοτίβα των δεδομένων στα οποία έχει εκπαιδευτεί.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το περίφημο τεστ «Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων» (Alice in Wonderland). Το πρόβλημα τίθεται ως εξής: «Η Αλίκη έχει 5 αδερφούς και 4 αδερφές. Πόσες αδερφές έχει ένας αδερφός;». Η απάντηση είναι απλή: 5 (οι 4 συν την Αλίκη). Κι όμως, τα περισσότερα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα αποτυγχάνουν να βρουν τη σωστή απάντηση, ειδικά σε φραστικές παραλλαγές (αλλάζοντας το όνομα «Αλίκη» σε «Μαρία» ή αντικαθιστώντας αριθμούς με μεταβλητές). Αρκεί μια φράση του τύπου «και η Αλίκη λατρεύει τα μακαρόνια» για να καταρρεύσει η δυνατότητα του μοντέλου να εντοπίσει παρεμφερή μοτίβα στα δεδομένα που έχει εκπαιδευτεί. Και αυτό γίνεται διότι τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα δεν καταλαβαίνουν την εννοιολογική δομή (ότι το όνομα ή οι προτιμήσεις φαγητού είναι άσχετες), αλλά προσπαθούν να συσχετίσουν τη σειρά των εισερχόμενων συμβόλων με μοτίβα από τα δεδομένα εκπαίδευσης τους. Πρόκειται για εντυπωσιακή απόδειξη ότι οι προχωρημένες αυταπάτες περί «γενικής νοημοσύνης» δεν στέκουν. Ένας δεκάχρονος λύνει το πρόβλημα με σταθερή επιτυχία, ένα γλωσσικό μοντέλο με δισεκατομμύρια παραμέτρους αδυνατεί.

Αλγόριθμοι και κριτική σκέψη

Το βασικό ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι εάν η κριτική σκέψη και η ανθρώπινη δημιουργικότητα είναι εφικτό να πάρουν τη μορφή μαθηματικών αλγορίθμων έτσι ώστε χρησιμοποιηθούν από τη ΤΝ. Η μέχρι σήμερα έρευνα δείχνει ότι παρότι τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα επιτυγχάνουν εντυπωσιακές επιδόσεις σε αρκετά προβλήματα, στην πραγματικότητα αποτυγχάνουν εκεί όπου απαιτείται γνήσια αφαίρεση, αυτόνομη διατύπωση νέων εννοιών και κριτική επανεξέταση υποθέσεων. Η ανθρώπινη δημιουργικότητα και η κριτική σκέψη δεν περιορίζονται στο να βρίσκουν απαντήσεις, θα έλεγα πως η κύρια πλευρά τους είναι η δυνατότητα να θέτουν νέες ερωτήσεις. Η κριτική σκέψη προϋποθέτει την ικανότητα να αναγνωρίζουμε αντιφάσεις, να αξιολογούμε πηγές με όρους αξιοπιστίας, καθώς και να επινοούμε εντελώς νέες οπτικές που συχνά συγκρούονται με τις μέχρι τότε παραδοχές. Ο Αϊνστάιν δεν έλυσε προβλήματα εντός γνωστών συστημάτων, μεγαλούργησε επειδή αμφισβήτησε τη φυσική του Νεύτωνα.

Κανένα γλωσσικό μοντέλο, σε όσα δεδομένα και αν εκπαιδευτεί, δεν μπορεί να εγγυηθεί τέτοια ρήξη με την υπάρχουσα γνώση, γιατί αυτή είναι στατιστικά ενσωματωμένη και βαθιά ριζωμένη στην εκπαίδευση του. Ο πυρήνας των γλωσσικών μοντέλων είναι η προβλεπτική συσχέτιση και όχι η αμφισβήτηση. Η δημιουργικότητα, με ανάλογο τρόπο, δεν περιορίζεται σε συνδυαστικούς κανόνες ή σε απλή επεξεργασία υπαρχόντων μοτίβων. Όταν ένα γλωσσικό μοντέλο παράγει κείμενο ή εικόνα, το κάνει μέσω παρεμβολής και παραλλαγής δεδομένων. Όταν ένας άνθρωπος δημιουργεί κείμενο ή εικόνα, μπορεί να ανατρέψει τους κανόνες, να γεννήσει καινούργια πεδία. Αυτή η διαφορά δεν γεφυρώνεται με περισσότερο δεδομένα εκπαίδευσης, ούτε με μεγαλύτερη υπολογιστική ισχύ, ούτε και με πιο έξυπνους αλγόριθμους.

Η ανθρώπινη δημιουργικότητα, στον πυρήνα της, αφορά τη γέννηση του ριζικά καινούργιου μέσα από το βίωμα, την εμπειρία, την ενσυναίσθηση και την πολιτισμική τοποθέτηση του ανθρώπου. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι μη αναγώγιμα σε αλγόριθμους, γιατί είναι εμπειρικά και ενσώματα: συνδέονται με το ότι οι άνθρωποι ζουν, αισθάνονται, θυμούνται και δημιουργούν νόημα για να αντέξουν τον κόσμο τους. Επομένως, όποτε ισχυριζόμαστε ότι η τεχνητή νοημοσύνη πρόκειται να υποκαταστήσει την ανθρώπινη δημιουργικότητα ή κριτική σκέψη, παραβλέπουμε ότι μιλάμε για δραστηριότητες θεμελιωμένες στη συνείδηση και στη βιωμένη εμπειρία, στοιχεία που δεν μεταφράζονται σε καμία γνωστή μορφή υπολογισμού.

Το αντίθετο του μάρκετινγκ

Στην πραγματική ζωή συμβαίνει το αντίθετο από αυτό που υποστηρίζει το εταιρικό μάρκετινγκ των πολυεθνικών της ΤΝ. Πρόσφατα, τεκμηριώθηκε επιστημονικά, ότι τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα, που χρησιμοποιούνται από αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους επηρεάζουν ήδη την καθημερινή μας επικοινωνία και το ίδιο το λεξιλόγιό μας. Η αλληλεπίδραση με τα chatbots μεταμορφώνει τον τρόπο που γράφουμε, μιλάμε και εκφραζόμαστε, καθώς αρχίζουμε συχνά να υιοθετούμε επαναλαμβανόμενες φράσεις, μοτίβα και λεκτικές δομές που χρησιμοποιούνται από τις μηχανές αυτές. Σταδιακά βλέπουμε μια «προτυποποίηση» στην ανθρώπινη γλώσσα, με όλο και περισσότερους ανθρώπους να υιοθετούν τις λιγότερο εκφραστικές, πιο ουδέτερες εκδοχές του λόγου που χαρακτηρίζουν τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα. Το ενδιαφέρον είναι ότι αυτή η αλλαγή δεν περιορίζεται σε όσα γράφουμε στα chatbots, αλλά διαχέεται στην υπόλοιπη γραπτή και προφορική μας επικοινωνία, κυρίως στις εργασιακές συνομιλίες και τα email.

Καθώς τα ψηφιακά μονοπώλια και οι κυβερνήσεις προωθούν συστηματικά τη μαζική και γενικευμένη χρήση των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων, σε όλους τους τομείς της ζωής μας (χωρίς σχεδιασμό και έλεγχο των αναγκών και της σκοπιμότητας), ο κίνδυνος μίας άνευ προηγουμένου ομογενοποίησης της γλώσσας είναι υπαρκτός. Οι πλατφόρμες ΤΝ προωθούν μια γλώσσα δομημένη γύρω από την αποτελεσματικότητα και την καθαρότητα, αλλά εξοβελίζουν την πολυπλοκότητα και το συναίσθημα. Σήμερα βλέπουμε το φαινόμενο του λεγόμενου «AI slop», στα ελληνικά θα το απέδιδα με την έννοια του χυλού. Τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα αρχικά πολτοποιούν κάθε διακριτό κομμάτι ανθρώπινης δημιουργικότητας που είναι ψηφιοποιημένο. Και στη συνέχεια, δημιουργούν έναν ατελείωτο γκρίζο χυλό από κείμενα και εικόνες που στερούνται συγκινησιακού βάθους, ένα περιεχόμενο που έχει κάποια μορφή αλλά καμία σπίθα. Σε μια εποχή που ο όγκος της διαθέσιμης πληροφορίας είναι ήδη τεράστιος, η προσθήκη του χυλού της ΤΝ δημιουργεί έναν επιπλέον κίνδυνο να χάσουμε τα ζωτικά νοήματα μέσα σε όγκους άνευρων αναπαραγωγών.

Το ουσιώδες, επομένως, είναι ότι οι μηχανές που σχεδιάστηκαν και εκπαιδεύτηκαν για να μιμούνται την ανθρώπινη σκέψη, μετατρέπονται, τελικά, σε εργαλεία που εκπαιδεύουν τους χρήστες να μιμούνται τον τρόπο έκφρασης των μηχανών. Η προϊούσα προσαρμογή της γλώσσας των ανθρώπων στα μοτίβα της μηχανής καταδεικνύει πως η ΤΝ δεν αλλάζει μόνο τους τρόπους που επικοινωνούμε με τις μηχανές, αλλά και μεταξύ μας. Η ιδιαιτερότητα, η προσωπικότητα και το ύφος του λόγου, που είναι διακριτό στοιχείο κάθε ανθρώπου, πρέπει να ξεφύγουν από τα γρανάζια των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων. Και για να γίνει αυτό, είναι απαραίτητες πολιτικές που θα οριοθετούν και περιορίζουν τη χρήση των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων εκεί – και μόνο εκεί - που θα συμφωνήσουμε ότι τα χρειαζόμαστε, πολιτικές προετοιμασίας και εκπαίδευσης των χρηστών αλλά και πολιτικές που θα διασφαλίζουν ανεξαρτησία των πολιτικών αποφάσεων από τις μεγάλες πολυεθνικές που παράγουν προϊόντα της ΤΝ. Σε κάθε άλλη περίπτωση, εκχωρούμε πολύ περισσότερα από όσα η διατήρηση της ανθρώπινης αυτονομίας μας επιβάλλει. Χρειαζόμαστε άμεσα κιβωτούς που θα περισώσουν κρίσιμους τομείς της ανθρώπινης υπόστασης από την πλημμυρίδα της τεχνητής νοημοσύνης.

Ο Αντώνης Μαυρόπουλος είναι σύμβουλος κυκλικής οικονομίας και συγγραφέας του βιβλίου «Τεχνητή Νοημοσύνη – Άνθρωπος, Φύση, Μηχανές» (εκδόσεις Τόπος)

ΠΗΓΗ:https://www.dnews.gr/eidhseis/texnologia/542305/antonis-mavropoulos-sto-dnews-plimmyrida-psifiakoy-xyloy?fbclid=IwdGRjcAMsHrpjbGNrAyv-xmV4dG4DYWVtAjExAAEep84qMYTFfoDO1tQjAYYL-Wn0D2rIQCB2SdumrUG33LCSJNGzQopJcOr-XZE_aem_yyDadJqsNUt7TGls5QGt3Q
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Η ψηφιακή προπαγάνδα στην εποχή των αλγορίθμων

Πριν λίγους μήνες χρειάστηκε, για επαγγελματικούς λόγους, να βρω στοιχεία για μια νορβηγική εταιρεία φυτοφαρμάκων που προβάλλει τα προϊόντα της ως «πράσινη λύση». 

Τα στελέχη της εμφανίζονται σε διεθνή φόρουμ, στον ΟΗΕ, στην ΕΕ, έχουν βραβευθεί ως «champions» του περιβάλλοντος και διαμορφώνουν πολιτικές. Όμως η ίδια εταιρεία κατηγορείται  για δολοφονίες ακτιβιστών στη Λατινική Αμερική, αρπαγή γης και παραπλανητική παρουσίαση επικίνδυνων προϊόντων. 

Κι όμως, στο διαδίκτυο δεν βρίσκεις σχεδόν τίποτα. 

Ο λόγος είναι ότι  πληρώνουν τεράστια ποσά στη Google, προσλαμβάνουν ειδικές εταιρείες για να σβήνουν το ηλεκτρονικό τους αποτύπωμα, κάνουν επιθετικό lobbying και στηρίζονται σε ένα ολόκληρο σύστημα που φιμώνει κάθε άλλη φωνή.

Ψηφιακή γενιά: Πώς τα social media επαναπρογραμματίζουν τα μυαλά των εφήβων

ΚΑΤΑΡΑΣ ΚΩΣΤΑΣ

Μια ψηφιακή επανάσταση αναδιαμορφώνει δραματικά την εφηβεία, καθώς οι πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (social media – SM) εκμεταλλεύονται τους ακόμα αναπτυσσόμενους εγκεφάλους των νέων, αυξάνοντας το άγχος και την κατάθλιψη στους εφήβους, ενώ οι μηχανισμοί εθισμού των SM τροφοδοτούν μια σιωπηλή επιδημία ψυχικής υγείας ή και παραβατικότητας μεταξύ τους, πρόκληση που δεν μπορεί να αγνοηθεί πλέον από την κοινωνία.

Τα τελευταία χρόνια, οι καμπάνες συναγερμού χτυπούν στους τομείς της ψυχολογίας, της εκπαίδευσης και των νευροεπιστημών. Οι αναφορές για άγχος, κατάθλιψη, αυτοτραυματισμό και αυτοκτονία μεταξύ εφήβων -ειδικά κοριτσιών- έχουν εκτοξευθεί. Ερευνητές όπως ο Jonathan Haidt και η Jean Twenge, οι οποίοι έχουν μελετήσει τις τάσεις ψυχικής υγείας των νέων, επισημαίνουν έναν κεντρικό ένοχο: την άνοδο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Ενώ η ψηφιακή συνδεσιμότητα φέρνει αναμφισβήτητα οφέλη, ένα ερώτημα τίθεται ολοένα και περισσότερο: Είναι τα παιδιά καλά; Η απάντηση φαίνεται όλο και περισσότερο να είναι “όχι”. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι απλώς ένα εργαλείο. Είναι ένα οικοσύστημα σχεδιασμένο να παρασύρει, να αποσπά την προσοχή, να χειραγωγεί και, όπως υποστηρίζουν πολλοί, να αναδιαμορφώνει επαναπρογραμματίζοντας τον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο των νεότερων χρηστών του.

Σε προηγούμενο σημείωμα μου εδώ είχα αναφερθεί στο πώς η ψηφιακή τεχνολογία, το διαδίκτυο, η τεχνητή νοημοσύνη και τα social media, ασκούν αρνητικές πιέσεις όχι μόνο στον κοινωνικό ιστό και στη δημοκρατία, αλλά και στην ίδια την ψυχική συσκευή του ατόμου και τον εγκέφαλό του, με κίνδυνο να του κατακερματίσουν το γνωσιακό περιβάλλον, να περιορίσουν την κριτική και δημιουργική σκέψη, να το χειραγωγήσουν, να του δημιουργήσουν αισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης και , φυσικά, να του δημιουργήσουν εξάρτηση. Και είχα υποσχεθεί να επιστρέψω με μια πιο αναλυτική ματιά για τις επιπτώσεις των social media στους εφήβους μας, και ειδικά στην ψυχική υγεία τους.

Τα Δεδομένα: Μια Κρίση Ψυχικής Υγείας Εφήβων

Οι αριθμοί σκιαγραφούν μια ανησυχητική εικόνα. Σύμφωνα με τα δεδομένα που συγκέντρωσαν οι Haidt και Twenge (ΗΠΑ):Οι νοσηλείες για αυτοτραυματισμό σε κορίτσια προεφηβικής ηλικίας αυξήθηκαν κατά 189% από το 2011.
Για τα μεγαλύτερα έφηβα κορίτσια, η αύξηση ήταν 62%.

Οι προκλήσεις της ψηφιακής εποχής στην Ελλάδα και τον κόσμο

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΥΠΑΡΞΙΑΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

11 Ιαν2025

📢Ημερίδα: Οι προκλήσεις της ψηφιακής εποχής στην Ελλάδα και τον κόσμο 

📅Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2025 | ΚΕΔΕΑ | οδός Γ' Σεπτεμβρίου - ΑΠΘ

 🔴Πόσο ουδέτερη είναι η τεχνολογική πρόοδος; 

🔴Πόσο αντικειμενικοί είναι οι "έξυπνοι" αλγόριθμοι, και ποιος ελέγχει τον τεράστιο όγκο δεδομένων που συλλέγονται καθημερινά; 

Η ψηφιακή αποβλάκωση: μια μαζική παιδοκτονία

Η ψηφιακή αποβλάκωση: μια μαζική παιδοκτονία (άρθρο που εγράφη την εποχή της καραντίνας στην πανδημία)

04/04/2020

Για το Δίκτυο Psy-Counsellors

Μετάφραση, Προσαρμογή στα Ελληνικά και Επιμέλεια

Γιάννης Παπαμιχαήλ, τ. Καθηγητής Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Παντείου Πανεπιστημίου

Η καραντίνα και η απαγόρευση κυκλοφορίας που έχουν επιβληθεί λόγω κορωνοϊού γεννά μεταξύ άλλων κάποια ζητήματα διαχείρισης χρόνου των ατόμων μέσα στα σπίτια που βρίσκονται σε μεγάλο βαθμό στα αστικά κέντρα και είναι συχνά διαμερίσματα. Ποια είναι η πιο εύκολη και αποτελεσματική διέξοδος; Βεβαίως, οι οθόνες με όλες τις εκδοχές τους, από την συμβατική τηλεόραση μέχρι το διαδίκτυο. Δεν περίμεναν βέβαια οι άνθρωποι τον κορωνοϊό για να την ανακαλύψουν, τώρα όμως μοιάζει να συνιστά σε μεγάλο βαθμό μονόδρομη διέξοδο των έγκλειστων και απομονωμένων ατόμων, ειδικά μάλιστα όσων έχουν παιδιά και οικογένειες. Αποφασίσαμε λοιπόν να δημοσιεύσουμε μια βιβλιοκριτική από το γαλλικό περιοδικό «Eléments» προσαρμοσμένη και μεταφρασμένη στα ελληνικά για λογαριασμό του Δικτύου Psy-Counsellors, αναφορικά με την εγκατάλειψη των παιδιών μας στις «οθόνες- νταντάδες». Για να μην κερδίσουμε την «μάχη με τον κορωνοϊό» και την χάσουμε, με τις ζωές τις δικές μας και των παιδιών μας…

Ο Φίλιππος, χλωμό αγοράκι πέντε ετών, λίγο παχύσαρκο, χωμένο στην πολυθρόνα του ένα ωραίο πρωινό του Οκτώβρη, πληκτρολογεί πυρετωδώς το αγαπημένο του playstation. Σε αυτήν ακριβώς τη στιγμή, ο νεαρός ήρωας, στη στενή του σχέση με την ψηφιακή του νταντά, δεν ονειρεύεται παρά ένα μόνο πράγμα: να ξεπεράσει το πέμπτο επίπεδο και να γίνει ο πιο μεγάλος «εκπαιδευτής του pokemon» στον κόσμο.

Από την στιγμή που η δασκάλα του Φίλιππου επεσήμανε την ανάγκη να απομακρυνθεί η HD τηλεόραση από το παιδικό δωμάτιο, αφού σύμφωνα με όλους, ειδικούς και μη, ο Φίλιππος παρουσιάζει κάποια συμπτώματα αστάθειας, νύστας κατά το διάστημα της ημέρας και μειωμένες δυνατότητες συγκέντρωσης της προσοχής του, το μόνο που μένει στην καθημερινή διάθεση του Φίλιππου είναι η κονσόλα παιχνιδιού και ο «παιδαγωγός» tablet του Έκτορα, δηλαδή του μεγάλου αδελφού του Φίλιππου. Ένα tablet που βρίσκεται υπό την πολύ υψηλή επιτήρηση των γονέων, από τη στιγμή ιδίως που οι γονείς ανακάλυψαν καταχωνιασμένα στο σκληρό δίσκο δυο πορνογραφικά φιλμ: Trash Holes and African Sodomy, που ο νεαρός Έκτορας παρακολουθούσε ξανά και ξανά μέχρι πέντε φορές την εβδομάδα. Όσον αφορά τα smartphones τα δύο αγόρια δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, μόνο στο messenger kids στο κινητό τους, έτσι ώστε να μπορούν να στείλουν κανένα «like», καμία selfie, ή να κάνουν live twitter.

12.05, ο Φίλιππος, πεινασμένος, έχοντας φτάσει στο 4ο επίπεδο του pokemon gold, εγκαταλείπει τη θέση του και εμφανίζεται στην κουζίνα, όπου η μητέρα του τελειώνει την ανάγνωση ενός βιβλίου που της συνέστησε μία φίλη της και του οποίου ο τίτλος ηχεί, έστω καθυστερημένα, σαν μια προειδοποίηση: «Η κατασκευή του ψηφιακού ηλιθίου», του Michel Desmurget (1).

Μια διαδικασία μαζικής αποβλάκωσης

Ευγενία Σαρηγιαννίδη: Νόμοι για το θεαθήναι την εποχή της ψηφιακής αποχαύνωσης

Η Ευγενία Σαρηγιαννίδη,  μιλάει στο 98.4 , με αφορμή τα αναμενόμενα μέτρα και το περίφημο "Kids Wallet", αναφορικά με τον εθισμό των ανηλίκων στο διαδίκτυο.

 Αφού επισημαίνει ότι νόμοι και απαγορεύσεις για το "θεαθήναι" έρχονται ως προπέτασμα καπνού δήθεν κρατικών παρεμβάσεων, σε μια εγκατεστημένη λογική προς τις κοινωνίες, όπου ο προσωπικός και κοινωνικός χώρος, έχει παραδοθεί στις ρυθμίσεις 5-6 μεγάλων ιδιωτικών κολοσσών παγκόσμια, τονίζει την ανάγκη μίας άλλης αφήγησης με πρακτικούς τρόπους, από τους ίδιους τους ενήλικες, πρώτιστα στο κοινωνικό και οικογενειακό τους χώρο, ως πρότυπο για τις δράσεις των ανηλίκων. 

Αφού αναλύει με παραδείγματα τις επιδράσεις του εθισμού στη ψηφιακή εποχή στους ανηλίκους, τονίζει ότι παρά την αναγκαιότητα φίλτρων και περιορισμών, ιδίως για τις τρυφερές ηλικίες, η λύση βρίσκεται σε μια νέα επαναδιατύπωση στις σχέσεις των ενηλίκων τόσο στο κοινωνικό και ιδιωτικό τους χώρο , όσο και με τα παιδιά, βγαίνοντας από τα αδιέξοδα και την χειραγώγηση μιας κατάστασης που οδηγεί σε μαζική "ψηφιακή αποχαύνωση".

Η Ευγενία Σαρηγιαννίδη, είναι ψυχολόγος και συντονίστρια του Δικτύου «psy-counsellors», κάτοχος πτυχίου Ψυχολογίας και μεταπτυχιακού με αντικείμενο την Ψυχολογία και το Διαδίκτυο

Ο Νέος Ψηφιακός Κόσμος : "Μεσαίωνας Δυστοπίας ή Τεχνολογικός Διαφωτισμός";

Στις "Αντιθέσεις" μια συνέντευξη - έκπληξη για τον "Γενναίο Νέο Ψηφιακό Κόσμο" : Μεσαίωνας Δυστοπίας ή Τεχνολογικός Διαφωτισμός; 

Η ανθρωπότητα βρίσκεται σε σύγχυση λίγο πριν την τέλεια καταιγίδα, με την κατάρρευση των θεσμών, ανύπαρκτες πολιτικές, έντονες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες , τις σεισμικές ανατοποθετήσεις του πειράματος της παγκοσμιοποίησης και της ψηφιακής κοινωνίας που για μια ακόμα φορά δημιούργησε λίγους δισεκατομμυριούχος και δισεκατομμύρια φτωχούς!

Η λεγόμενη Τεχνητή Νοημοσύνη εμφανίζεται για να θέσει το πιο σημαντικό ζήτημα, το θέμα της Ύπαρξης των κοινωνιών και του ανθρώπου. Βασική αιτία που η συζήτηση για τον ψηφιακό κόσμο, γίνεται πλέον κατά βάση πολιτική και φιλοσοφική.

Συνέντευξη με τον Αντ. Μαυρόπουλο: “Ο τρόπος που περιγράφουμε την Τεχνητή Νοημοσύνη είναι βαθιά πολιτικός”

yparxiako.gr 28 Νοεμβρίου 2024

Συνέντευξη με τον Αντώνη Μαυρόπουλο, συγγραφέα του βιβλίου “Τεχνητή Νοημοσύνη: Άνθρωπος – Φύση – Μηχανές”, στον Βασίλη Γεροδήμο, μέρος τη οποίας δημοσιεύθηκε στον φύλλο 708 της εφημερίδας δρόμος.

Οι μεγάλες ψηφιακές και «πράσινες» καπιταλιστικές, τεχνολογικές αναδιαρθρώσεις της εποχής μας είναι κομβικό ζήτημα που συνδέεται πολλαπλά και επηρεάζει βαθύτατα την κοινωνική ζωή σε κάθε της διάσταση. Η εποχή μας, ειδικά υπό την οπτική της κοινωνικής απελευθέρωσης και χειραφέτησης, καθιστά απόλυτα επιτακτική την ανάγκη διαμόρφωσης μιας κριτικής στάσης απέναντι στην τεχνική, την τεχνολογία, την επιστήμη, γιατί σήμερα γινόμαστε μάρτυρες μιας αποφασιστικά στενότερης και ολοκληρωτικότερης υπαγωγής τους στη λογική και τους τρόπους της συσσώρευσης του κεφαλαίου, και μάλιστα σε μια ιστορική περίοδο πολύ αρνητικού συσχετισμού κοινωνικών δυνάμεων και μεγάλης υποχώρησης της κοινωνικής σκέψης που αφήνει χώρο για την κυριάρχηση της αντίληψης που θέλει να αντικειμενοποιεί, και να αποπολιτικοποιεί την επιστημονική και τεχνολογική παραγωγή. Ακόμη περισσότερο, γιατί ζούμε σε εποχή βαθύτατης, παγκόσμιας κλίμακας, συστημικής κρίσης της συσσώρευσης του κεφαλαίου ως βάσης οργάνωσης της κοινωνικής ζωής, που θέτει με τον καταστροφισμό και την αλλοτρίωση των ανθρώπινων δυνατοτήτων αλλά και της Φύσης, θεμελιώδη ερωτήματα για τα όρια, τους σκοπούς και εν τέλει για το νόημα αυτής της συσσώρευσης.

Εκτιμώντας τη βαρύτητα των παραπάνω, επιδιώκουμε να συμβάλουμε στο άνοιγμα της σχετικής συζήτησης συνδέοντάς την με μια διπλή ανάγκη. Της διαμόρφωσης και ενίσχυσης των αναγκαίων αντιστάσεων απέναντι στα όσα αντικοινωνικά προσθέτει η γηράσκουσα καπιταλιστική συσσώρευση. Αλλά και της διαμόρφωσης των όρων μιας νέας συνείδησης πιο ικανής να κατανοεί την κοινωνική υφή των φαινομένων και να εντοπίζει χειραφετητικές δυνατότητες κοινωνικής επανοικειοποίησης των αποτελεσμάτων της κοινωνικής εργασίας και διάνοιας.

Μέσα σ΄ αυτό το πλαίσιο παρουσιάζουμε σήμερα μέρος μιας εκτενούς συνέντευξης που μας παραχώρησε ο κ. Αντώνης Μαυρόπουλος, χημικός μηχανικός και συγγραφέας του βιβλίου, «Τεχνητή Νοημοσύνη. Άνθρωπος – Φύση – Μηχανές», που κυκλοφόρησε την Άνοιξη του 2024 από τις εκδόσεις “Τόπος”.

Σήμερα ο κόσμος διέρχεται μια πολυοργανική κρίση με πολλαπλές εκδηλώσεις και παγκόσμιες διαστάσεις. Κύρια στρατηγική σε όλα τα κέντρα του αποτελεί η ψηφιακή μετάβαση; Ποια πιστεύετε ότι είναι τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της μετάβασης;

Θεωρώ ότι ο κόσμος μας βρίσκεται σε μια διπλή μετάβαση και ότι αυτή η διπλή μετάβαση βρίσκεται στη ρίζα όλων των πολλαπλών διαφορετικών κρίσεων που τον μαστίζουν. Από τη μια έχουμε μια βαθιά, θα έλεγα υπαρξιακή περιβαλλοντική κρίση που απειλεί την ίδια την επιβίωση των ανθρώπινων κοινωνιών. Από την άλλη έχουμε την ανάδυση της ψηφιακής οικονομίας και της τεχνητής νοημοσύνης ως την κυρίαρχη στρατηγική εξέλιξης του καπιταλισμού και της οικονομίας της αγοράς, μια εξέλιξη η οποία επανακαθορίζει την οικονομία, τις κοινωνικές και παραγωγικές σχέσεις αλλά και τον ίδιο τον ανθρώπινο πολιτισμό, την καθημερινότητα μας αλλά και τελικά την ίδια την ανθρώπινη φύση. Σε αυτή τη διπλή μετάβαση ξεχωρίζω δύο καίρια χαρακτηριστικά. Πρώτον, το γεγονός ότι η ψηφιακή οικονομία και η τεχνητή νοημοσύνη δεν αποτελούν επ’ ουδενί απάντηση στην περιβαλλοντική κρίση. Αντίθετα όλα τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι την επιδεινώνουν. Δεύτερον, ότι παρά τα ευχολόγια, επί της ουσίας όλα τα παλιά και νέα προβλήματα που ανακύπτουν αφήνονται να λυθούν, κυριολεκτικά με θρησκευτική προσήλωση και πίστη, από τις δυνάμεις της αγοράς. Δηλαδή από τις ίδιες ακριβώς δυνάμεις που αποτελούν τη γενεσιουργό αιτία των προβλημάτων. Αυτό πολλαπλασιάζει τα αδιέξοδα, εγκλωβίζει ολόκληρες κοινωνίες σε τεχνητούς μονόδρομους και επιταχύνει τις πάσης φύσεως κρίσεις.

Είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη άλλο ένα τεχνολογικό εργαλείο;

ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΤΑΣΗΣ:"ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΩΝ ΑΛΓΟΡΙΘΜΩΝ"

Μια συζήτηση για τον ψηφιακό ανθρωπισμό, την εικονιστική κοινωνία, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την επιμέλεια του εαυτού, με τον καθηγητή Σύγχρονης Πρακτικής Φιλοσοφίας, Θεοφάνη Τάση.

Ο Θεοφάνης Τάσης γεννήθηκε το 1976 στο Μόναχο όπου και μεγάλωσε. Διδάσκει Σύγχρονη Πρακτική Φιλοσοφία στο Alpen-Adria Universität στην Αυστρία. Είναι επισκέπτης καθηγητής στο Universität St. Gallen στην Ελβετία και μέλος της Ανθρωπιστικής Ακαδημίας του Βερολίνου.

 Μια συζήτηση για τον ψηφιακό ανθρωπισμό, την εικονιστική κοινωνία, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την επιμέλεια του εαυτού.

Η ψηφιακή αποβλάκωση: μια μαζική παιδοκτονία

Μετάφραση, Προσαρμογή στα Ελληνικά και Επιμέλεια, Γιάννης Παπαμιχαήλ, τ. Καθηγητής Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Παντείου Πανεπιστημίου.

Για τους περισσότερους ανθρώπους η χρήση οθονών είναι κομμάτι της καθημερινότητας τους. Αποτελεί συχνά την «παρέα τους», το περιβάλλον μέσα από το οποίο αλληλεπιδρούν, ψυχαγωγούνται, εργάζονται, επικοινωνούν, διασκεδάζουν στα πλαίσια της κατοικιδιοποιημένης συνθήκης της καθημερινής τους ζωής.

Τι συμβαίνει όμως όταν αυτή η συνθήκη καθημερινής ζωής αφορά παιδιά προσχολικής ή πρώτης σχολικής ηλικίας; Ποιες οι συνέπειες στην ψυχοδιανοητική και σωματική τους ανάπτυξη; Ποιες οι επιρροές της πολλαπλής χρήσης οθονών στην προεφηβεία και την εφηβεία; Πόσο θα έχουν αλλάξει τα παιδιά του παρόντος ως ενήλικες του μέλλοντος μέσα από την συστηματική αλληλεπίδρασή τους με τα κινητά, τα ταμπλετ, τους υπολογιστές και τις smart τηλεοράσεις;

Είναι πλέον ευκόλως εμπειρικά διαπιστώσιμη, ακόμα και στην ελληνική πραγματικότητα, η έντονη ενασχόληση των παιδιών με τις οθόνες. Όπως πληροφορούμαστε συζητώντας με ψυχολόγους που ασκούν κλινικό έργο, ένα από τα συχνότερα ζητήματα που φέρνει τους γονείς στην πόρτα ενός ειδικού ψυχολόγου για βοήθεια είναι α) η αδυναμία των γονέων να αποσπάσουν τα παιδιά τους από τις οθόνες, β) οι δυσκολίες στην οριοθέτηση των παιδικών συμπεριφορών και απαιτήσεων. Συνδυάζοντας τα δυο συχνότερα αιτήματα για υποστήριξη και συμβουλευτική θα λέγαμε πως οι σημερινοί γονείς δυσκολεύονται να οριοθετήσουν την χρήση, από την πλευρά των παιδιών τους, των κινητών και των τάμπλετ (σε επίπεδο ωρών χρήσης, περιεχομένου κλπ).

Δυστυχώς, η μη χρήση οθονών από τα παιδιά σε καθημερινή βάση αποτελεί στις μέρες μας μια εξαιρετικά σπάνια συνθήκη για τις περισσότερες οικογένειες. Βεβαίως, να σημειώσουμε πως τα παιδιά δεν βρέθηκαν από μόνα τους μπροστά σε οθόνες. Η ευκολία της «οθόνης – νταντάς» αυτοπαγίδευσε πολλούς γονείς, οι οποίοι στην προσπάθεια τους να απασχολήσουν εύκολα, γρήγορα και με «ασφάλεια» τα παιδιά, τους έδωσαν πρόσβαση σε έναν αχανή κόσμο, γεμάτο παιχνιδιάρικες, πολύχρωμες «παιδικές σειρήνες» που τα καλεί «να μην αφήσουν δευτερόλεπτο το κινητό από τα χέρια τους»…

Πρώην αντιπρόεδρος Pfizer Μ.Γίντον: «Προσοχή – Αυτό που έρχεται με τις ψηφιακές ταυτότητες δεν μπορείτε να το διανοηθείτε»

Το σκοτεινό πρόσωπο της «ηλεκτρονικής διακυβέρνησης»

Ένα πραγματικά δυστοπικό και οργουελικό μέλλον όπου το πανοπτικο κρατος θα ελέγχει τα πάντα, περιέγραψε σε συνέντευξη που έδωσε ο πρώην αντιπρόεδρος της Pfizer Μάικλ Γίντον.

Ο Γίντον αφηγήθηκε με κάθε λεπτομέρεια όλες τις σκοτεινές πλευρές μιας σαρωτικής  ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που έρχεται , μέσω της οποίας ο κάθε πολίτης θα είναι όμηρος της ίδιας του της ταυτότητας καθώς μέσω αυτής οι αρχές θα ελέγχουν κάθε του κίνηση

Είπε ο Γίντεον, μεταξύ άλλων:

«Εάν συνεχίσουμε θα καταλήξουμε όλοι  με ψηφιακές ταυτότητες. Κάποιος μπορεί να πει: Οι ψηφιακές ταυτότητες δεν είναι και κάτι το σοβαρό. Ήδη έχουμε ψηφιακά διαβατήρια, αλλά όχι.

Κάτι έρχεται. Σίγουρα έρχεται που θα είναι διαφορετικό. Καταρχάς τα διαβατήρια είναι σε 199 διαφορετικές εκδοχές σε όλο τον κόσμο.

Δεν είναι σε μια συγκεκριμένη μορφή.

Αυτό που έρχεται τώρα είναι μια ψηφιακή ταυτότητα μιας μορφής σε παγκόσμιο επίπεδο.

Δεύτερον η ταυτότητα θα είναι δια λειτουργική  (Interoperable).

Και το χειρότερο  όλων είναι ότι θα περιέχει όλες τις πληροφορίες  του κάθε ατόμου από την οικογενειακή  και ιατρική του κατάσταση έως την οικονομική του», είπε ο Γίντον για να συμπληρώσει:

«Αυτό επίσης που έρχεται είναι η κατάργηση των μετρητών. Σε συνδυασμό με τις ψηφιακές ταυτότητες και το ψηφιακό χρήμα, αν κάποιος έχει κάτι στα social media για παράδειγμα που δεν θα τους αρέσει, τότε απλά θα του απαγορεύεται η είσοδο σε καταστήματα γιατί θα πρέπει να έχει μαζί σου την ψηφιακή ταυτότητα για να μπει σε αυτά»

«Για να σας πω και κάτι άλλο που μπορεί να σας τρομάξει. Λοκντάουν. Εάν σας πουν ότι μπορείτε να μετακινηθείτε σε μέγιστη απόσταση  5 χλμ. από το σπίτι σας και εσείς πάτε σε ένα κατάστημα που απέχει 6 χλμ. και πάτε να αγοράσετε ένα μπουκαλάκι νερό τότε η κεντρική τράπεζα μέσω του ψηφιακού νομίσματος θα εμποδίζει  την συναλλαγή αυτή».

Η αναζήτηση του ανθρώπου στην ψηφιακή εποχή και η «γέννηση» ενός βιβλίου

Πριν από δύο περίπου χρόνια και εν μέσω μιας κηρυγμένης πανδημίας που οδήγησε σε πρωτόγνωρες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες αρκετές χώρες της υφηλίου, οι αναφορές σε μια όχι τόσο συνηθισμένη λέξη άρχισαν να πυκνώνουν. Ο όρος «μετανθρωπισμός» ξεπεταγόταν όλο και συχνότερα σε διαδικτυακές, κυρίως, δημοσιεύσεις και οι περιγραφές του −παρότι κάπως αόριστες− σκιαγραφούσαν ένα μέλλον συντριπτικά διαφορετικό από το σημερινό παρόν μας.

Καθώς διαφαινόταν ότι ο μετανθρωπισμός αποτελεί μία από τις κυρίαρχες τάσεις για την πορεία της ανθρωπότητας, με την οποία τα μέσα έντυπης και ηλεκτρονικής επικοινωνίας είχαν αναλάβει να μας εξοικειώσουν, η ανάγκη της γράφουσας για κατανόηση του κόσμου σε συνδυασμό με μια ικανή δόση έμφυτης περιέργειας κατέστησαν την αναζήτηση περισσότερων πληροφοριών και την εκπόνηση σχετικής έρευνας μονόδρομο. Η έρευνα αυτή διήρκεσε αρκετούς μήνες και άνοιξε ένα παράθυρο στο αναδυόμενο μέλλον, όπως αυτό μας επισκέπτεται σιγά σιγά, με βασικό χαρακτηριστικό του την ενσωμάτωση μιας ψηφιακής διάστασης μέσω της τεχνολογίας σε κάθε τομέα της ζωής για τη μετάβαση σε μια ψηφιακή εποχή.

Η συσσώρευση θεωρητικών γνώσεων για τις νέες τεχνολογίες, ωστόσο, δεν επαρκεί για να κατανοηθεί η δυναμική τους και η μεταμορφωτική τους δύναμη. Γι’ αυτό, η αναγωγή τους σε εφαρμογή στην καθημερινή ζωή του σύγχρονου ανθρώπου είναι προς το παρόν ένας καλός τρόπος, ώστε να κατανοήσουμε τις αλλαγές που η ψηφιακή εποχή δρομολογείται για να επιφέρει.

Τι σημαίνει πρακτικά για τον καθένα μας αυτό το μετανεωτερικό κύμα που φέρει άρρηκτα μαζί του μια νέα, ψηφιακή πραγματικότητα; Ακριβώς αυτό το ερώτημα, μαζί με τις πιθανές εκτιμήσεις, έδωσε το έναυσμα για τη γέννηση του βιβλίου με τίτλο «Ψηλαφώντας τον Άνθρωπο του Μέλλοντος».

Ψηφιακές ταυτότητες: μύθοι, φτηνή πολιτική προπαγάνδα και πραγματικότητα

Κωνσταντίνος Φαρσαλινός

Διαστάσεις φαίνεται πως λαμβάνει το τελευταίο διάστημα το θέμα των ταυτοτήτων. Σχεδόν καθημερινά, ρεπορτάζ στα μέσα ενημέρωσης αναφέρουν τις ουρές που σχηματίζονται στα αστυνομικά τμήματα για την νέα έκδοση παλαιού τύπου ταυτοτήτων. 

Το κλασσικό αφήγημα των ρεπορτάζ είναι το «τσιπάκι του διαβόλου» και αντίστοιχου τύπου θρησκευτικά ή συνωμοσιολογικά σενάρια. Όλα αυτά όμως αποτελούν μια φτηνότατη προπαγάνδα, κλασσικό φαινόμενο πλέον στα μέσα ενημέρωσης και την πολιτική ζωή, με σκοπό την απόκρυψη της πραγματικότητας. Η δε κυβέρνηση, έχει επιδοθεί σε σωρεία ψεμάτων για να δικαιολογήσει την διαφαινόμενη επιβολή των νέων ταυτοτήτων ως υποχρέωση.

ΨΕΜΑ 1

Η Ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις ταυτότητες αφορά το δικαίωμα ελεύθερης μετακίνησης μεταξύ των χωρών της ΕΕ και όχι απαραίτητα την εντός συνόρων χρήση από τους Έλληνες πολίτες

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/1157 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 (εδώ: https://tinyurl.com/3jjt4dsk – ΕΙΚΟΝΑ 1) αφορά το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της ΕΕ. ΔΕΝ αφορά σε καμιά περίπτωση τη χρήση οποιουδήποτε εγγράφου εντός της χώρας από τους υπηκόους της κάθε χώρας. Ο τίτλος μάλιστα αναφέρει («… που ασκούν το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας». 

Απ-ανθρωποποίηση; Η «μεγάλη επανεκκίνηση» και το παιχνιδιάρικο «απο-»

από Θανάσης Παπαθανασίου

Η γλώσσα είναι πράμα ανυπόταχτο. Έχει την κοίτη της, μα ταυτόχρονα έχει και δύναμη να ανοίγει νέες κοίτες προκειμένου να εκφράσει ζωντανά την ολοζώντανη ζωή και να την πηδαλιουχήσει (και τα δύο). Χαρακτηριστικά ανυπόταχτο είναι το «απο-» στην αρχή των λέξεων: άλλοτε εντείνει το νόημα της λέξης της οποίας προτάσσεται (όπως αποξένωση, αποσάθρωση), ενώ άλλοτε το ανατρέπει (όπως απασφάλιση, απάνθρωπος). Κανόνας που να υποχρεώνει το «απο-» να είναι μόνο το ένα ή μόνο το άλλο, δεν υπάρχει. Μοιάζει με την ανοιχτωσιά της ζωής και την πολυσημία των ανθρώπινων επιλογών.

ΑΠΑΝΘΡΩΠΟ λέμε αυτόν που απεμπολεί τη ανθρωπιά. Η λέξη χρησιμοποιείται με ηθική φόρτιση. Δηλώνει εκείνον που δεν νιώθει, που δεν πονά τον άλλον. Να πάλι μια ανυπόταχτη λέξη: άλλο το «πονάω (συμπονάω) τον άλλον», άλλο το «πονάω (προκαλώ πόνο σ)τον άλλον». Στην καθημερινή και λαϊκή χρήση της, λοιπόν, η ανθρωπιά (το να είσαι όντως άνθρωπος) δεν ορίζεται από την χημεία των συστατικών σου, αλλά από τη σχέση σου με αυτόν που βρίσκεται έξω από σένα. Με άλλα λόγια, άνθρωπος που έχει υπέροχες απαντήσεις στις μικροβιολογικές του εξετάσεις, αλλά δεν αγαπά, δεν είναι όντως άνθρωπος.

Ωστόσο έχουν πλημμυρίσει τον χώρο του δημόσιου διαλόγου και απόψεις οι οποίες διαφορετικά ορίζουν την ανθρωπιά. Η ενίσχυση της ατομικής χημείας μέσω της τεχνολογίας, και το ξεπέρασμα της ηθικής κατανόησης της ανθρωπιάς, εμφανίζονται ως υπόσχεση για φτάσιμο σε κάτι που παρουσιάζεται ως αληθινή πραγμάτωση του ανθρώπου, ως ριζική επανεκκίνησή του. Ο λεγόμενος «μετανθρωπισμός», ο «υπερανθρωπισμός», η «αθανατοποίηση» (ιμορταλισμός) κ.λπ. ανήκουν (μ’ όλες τις επιμέρους διαφοροποιήσεις τους) σ’ αυτή την οπτική.