Ταυτόσημη μέ τήν δήλωση τοῦ πρώην Πρωθυπουργοῦ γιά τά Ἴμια ἡ δήλωσις τοῦ ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν γιά τήν Κάσο – Ἐμμονή στό δόγμα νά μήν ἐνοχλοῦμε τίς ΗΠΑ ὅταν ἔχουν πόλεμο – Ὁ δεδομένος σύμμαχος εἶναι ὁ ζημιωμένος σύμμαχος
ΟΙ ἑλληνο-τουρκικές κρίσεις πού συνήθως ὁδηγοῦν σέ ἑλληνο-τουρκικές προσεγγίσεις ἔχουν εἰδικά χαρακτηριστικά καί ἐπηρεάζονται, πυροδοτοῦνται συνήθως, ἀπό τήν διεθνῆ κατάσταση. Ἐν ὀλίγοις, ὅταν ὑπάρχουν προβλήματα ὅπως πόλεμοι ἤ γενικώτερες κρίσεις τήν περιοχή μας, οἱ Ἀμερικανοί καταλαμβάνονται ἀπό βιασύνη νά κλείσουν ἐκκρεμότητες ὅπως τά ἑλληνο-τουρκικά.Τοῦ Εὐθ. Π. Πέτρου
Εἶπε μίαν ἀλήθεια ὁ κ. Γεραπετρίτης, ἡ ὁποία ὅμως δέν εἶναι εὔκολα κατανοητή ἀπό ὅσους δέν γνωρίζουν τό παρασκήνιο τῶν προηγούμενων ἑλληνο-τουρκικῶν κρίσεων. Εἶπε μετά τά γεγονότα τῆς Κάσου: «Στό παρελθόν, θά προέκυπτε κρίση, καί αὐτό θά ὁδηγοῦσε σέ ὑπαναχώρηση τῆς δικῆς μας πλευρᾶς, ἐνῷ τώρα πού ἀποφύγαμε τήν ἔνταση, κερδίσαμε καί δέν ὀπισθοχωρήσαμε σέ τίποτα». Εἶναι μία δήλωσις ἀνάλογη ἐκείνης τοῦ Κώστα Σημίτη λίγες ἡμέρες μετά τά Ἴμια, ὅταν ὁ τότε Πρωθυπουργός δικαιολόγησε τήν ἐθνική ὑποχώρησή του, λέγοντας ὅτι «ἀποφύγαμε τόν πόλεμο».
Εἶχε προηγηθεῖ, λίγες ὧρες μετά τήν ὑποχώρησή μας στά Ἴμια, ἡ περίφημη φράσις «εὐχαριστοῦμε τούς Ἀμερικανούς», ἡ ὁποία ἐπεκρίθη δεόντως, ἀλλά οὐδέποτε ἀξιολογήθηκε δεόντως, ἄν καί εἶναι μία φράσις κλειδί γιά τήν κατανόηση τῶν ἑλληνοτουρκικῶν κρίσεων ἐν γένει. Ἐν ὀλίγοις οἱ Ἀμερικανοί ἐνδιαφέρονται γιά «ἤρεμα νερά» στό Αἰγαῖο, στίς περιόδους κατά τίς ὁποῖες ἔχουν ἄλλα μέτωπα ἀνοικτά καί θέλουν νά ἀποτρέψουν μίαν ἀκόμη ἐμπλοκή, ἰδιαίτερα ἄν εἶναι μεταξύ κρατῶν μελῶν τοῦ ΝΑΤΟ. Συμμάχων τους δηλαδή. Κατά τοῦτο τά γεγονότα τῆς Κάσου τοποθετοῦνται στό ἴδιο πλαίσιο μέ τήν κρίση τοῦ Μαρτίου τοῦ 1987 καί μέ τά γεγονότα τῶν Ἰμίων, ἐνῷ οἱ κρίσεις στόν Ἕβρο καί στό Αἰγαῖο τό 2020 ἦσαν τελείως διαφορετικές περιπτώσεις.
Τό 1987 ὁ Ψυχρός Πόλεμος ὁδηγεῖτο στό τέλος του, ὁπότε ἦταν σημαντικό γιά τούς Ἀμερικανούς νά διατηρεῖται ἡ εἰκόνα τοῦ ΝΑΤΟ ὡς συμπαγοῦς ὀργανισμοῦ. Ἐνδεχομένη ρωγμή στήν Συμμαχία θά μποροῦσε νά ἔχει συνέπειες στήν διαμόρφωση τῶν στρατηγικῶν ἰσορροπιῶν στήν νέα τάξη πραγμάτων πού ἐκείνη τήν ἐποχή καθορίζετο. Ἦταν ἐπεῖγον λοιπόν νά δημιουργηθοῦν συνθῆκες τέτοιες πού θά ἔφερναν Ἑλλάδα καί Τουρκία σέ διαπραγματεύσεις ὑπό τήν σκιά μιᾶς ἀμερικανικῆς ἐπιδιαιτησίας.
Τό 1996 ἡ κρίσις τῆς Γιουγκοσλαβίας εὑρίσκετο στό ἀποκορύφωμα τῆς κλιμακώσεώς της, καί καθώς ὑπῆρχαν ἤδη τά σχέδια ἀναδιαμορφώσεως τοῦ χάρτου τῶν Βαλκανίων ἐθεωρήθη ἐπιβεβλημένο νά ὁδηγηθοῦν ἡ Ἑλλάς καί ἡ Τουρκία σέ διάλογο, ὥστε νά «ἠρεμήσουν τά νερά στό Αἰγαῖο». Ἐκεῖ πλέον ἡ ἀμερικανική διαμεσολάβησις ἦταν ἀπροκάλυπτη διά τοῦ ἐκλιπόντος πλέον Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ.
