«Γιατί δεν μιλάνε οι διανοούμενοι»;

Θάνος Μικρούτσικος 26 Μάϊου 2018

Υπάρχει ένα παλιό ερώτημα, το οποίο έχει επανέλθει στην επικαιρότητα ειδικά τώρα στην εποχή της Μεγάλης Κρίσης: Τι κάνουν οι διανοούμενοι και οι καλλιτέχνες; Γιατί δεν μιλάνε; 

Στον καπιταλισμό οι διανοούμενοι χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες. 

Είναι οι οργανικοί διανοούμενοι του συστήματος, οι αναχωρητές και αυτοί που αντιστέκονται.

Οι περισσότεροι από τους οργανικούς διανοούμενους όχι μόνο δεν σιωπούν, αλλά υπερασπίζονται την εμπέδωση αυτού του βάρβαρου συστήματος είτε γιατί προέρχονται από τα σπλάχνα του, είτε γιατί υπηρετούν την άρχουσα ελίτ. 

Tα συμφέροντά τους ταυτίζονται με την διαιώνιση της ύπαρξής της. Γι’ αυτούς οι μεγάλες ανισότητες που το σύστημα παράγει είναι κάτι σαν φυσικός νόμος. 

Μιλάνε, λοιπόν, δεν σιωπούν.

 Μιλάνε για μεταρρυθμίσεις και εννοούν τη συνεχή φτωχοποίηση του πληθυσμού. Μιλάνε για ανάπτυξη και εννοούν τη συγκέντρωση του πλούτου σε ελάχιστα χέρια.

Σε ότι αφορά τώρα τη δεύτερη κατηγορία, τους αναχωρητές. Αυτοί κλείστηκαν στο σπίτι τους, κλείστηκαν στους εαυτούς τους. Ίσως γιατί οι ελπίδες τους για έναν καλύτερο, πιο δίκαιο κόσμο, διαψεύστηκαν. Και πραγματικά ο 20ος αιώνας έφερε πολλές ήττες, πολλές διαψεύσεις οραμάτων, πολλά αδιέξοδα.

Στην τρίτη κατηγορία ανήκουν όσοι αντιστέκονται.

Αφιέρωμα στο Θάνο Μικρούτσικο (ΗΧΗΤΙΚΟ)

Μέσα από τις συνεντεύξεις που έδωσε ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης στο Γιώργο Σαχίνη , ο 98.4 σας παρουσιάζει ένα αφιέρωμα στο έργο του. Σήμερα και το τελευταίο αντίο στον Θάνο Μικρούτσικο που άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 72 ετών το Σάββατο 28 Δεκεμβρίου, έπειτα από μάχη με τον καρκίνο. Από την αρχή της αρρώστιας του μέχρι και το τέλος, ο Θάνος κρατούσε μία αξιοπρεπέστατη στάση και στεκόταν αγέρωχος μπροστά στις δυσκολίες, ενώ δήλωνε "Τον καρκίνο δεν τον φοβάμαι" και το εννοούσε. Ο ίδιος έκανε συχνές αναρτήσεις μέσα από την επίσημη σελίδα του στο Facebook, μιλώντας με αισιοδοξία για τη μάχη που έδινε και έχοντας μεγάλη πίστη στο ότι θα τα κατάφερνε να νικήσει τον θάνατο. Στην τελευταία του ανάρτηση ο Θάνος Μικρούτσικος έστειλε το δικό του μήνυμα για τη σημασία της αιμοδοσίας, καθότι ο ίδιος χρειάστηκε, όπως εξομολογήθηκε, πολλές φορές να κάνει μετάγγιση αίματος.



ΠΗΓΗ: https://www.youtube.com/watch?v=Ak9HcqXthLE

«Πώς η ανάγκη γίνεται ιστορία»

 Άρδην 19-20, Πολιτισμός - Βιβλία - Ιστορία - Θεωρία

Από την συναυλία διαμαρτυρία για την παράδοση Οτσαλάν στο Σύνταγμα το 1999.

«Πώς η ανάγκη γίνεται ιστορία»

Μια συζήτηση του Θάνου Μικρούτσικου με τον Γιώργο Καραμπελιά από το Άρδην τ. 19-20 Απρίλιος – Ιούνιος 1999

[Η συζήτηση που ακολουθεί καταδεικνύει πως ο Μικρούτσικος υπήρξε ένας άνθρωπος με βαθύτερο πολιτικό αισθητήριο. Την αναδημοσιεύουμε σήμερα όχι μόνο σαν ένα οφειλόμενο φόρο τιμής σε έναν μεγάλο καλλιτέχνη αλλά και γιατί αν σκάψει κάνεις πίσω από αυτή τη συνέντευξη θα  μεταφερθεί σε μία κομβική στιγμή της νεώτερης ιστορία μας. Ήταν μία στιγμή όπου ένα τμήμα της αριστερής διανόησης που εκείνη τη στιγμή βρισκόταν έξω από κόμματα και κάτω από την επίδραση των κινητοποιήσεων ενάντια στην παράδοση Οτσαλάν και τους βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία έδειχνε τάσεις μιας ριζοσπαστικοποίησης προσανατολισμένης σε πατριωτική κατεύθυνση.

Πράγματι σε αυτές τις κινητοποιήσεις είχαν συμμετάσχει εκατοντάδες καλλιτέχνες και διανοούμενοι που έμοιαζαν να αμφισβητούν τη σημιτική τάξη πραγμάτων καθώς και τα κατεστημένα κόμματα της αριστεράς. Σε αυτά τα πλαίσια ελπίζοντας πάντα πώς θα ήταν δυνατό να προσανατολιστεί ένα μέρος της αριστερής διανόησης είχαμε συμμετάσχει ενεργά σε αυτό το κίνημα και η συζήτηση μου με τον Θάνο Μικρούτσικο αποτελεί μία έκφραση αυτών των διεργασιών. Απεδείχθη όμως όπως θα διαπιστώσει κανείς διαβάζοντας αυτή τη συνέντευξη κάτω από το φως των είκοσι χρόνων που ακολούθησαν, πόσο ο Θάνος βρισκόταν πιο κοντά στην πραγματικότητα από ότι εγώ, μια και γνώριζε ίσως πολύ καλύτερα από εμένα τον χώρο των καλλιτεχνών και των διανοουμένων, καθώς και ήταν πολύ πιο ρεαλιστής ως προς τις πραγματικές τάσεις της κοινωνίας. Εγώ, όπως πολύ συχνά έχει συμβεί, έτεινα να παίρνω τις επιθυμίες μου για πραγματικότητα και να θεωρώ  ότι θα ήταν δυνατό με βάση αυτές τις κινητοποιήσεις να διαμορφωθεί ήδη ένα δημοκρατικό πατριωτικό κίνημα. Και αποδείχθηκε πώς εγώ είχα λάθος και ο Θάνος είχε δίκιο. Οι κινητοποιήσεις εκείνης της περιόδου δεν οδήγησαν σε μία πατριωτική ανασύνθεση της αριστεράς αλλά αντίθετα λειτούργησαν ως το προζύμι για τη διαμόρφωση του… Σύριζα και προφανώς για την έξοδο τη δική μου και του Άρδην από τις σχετικές ζυμώσεις. Πράγματι πολλοί από εκείνους που συμμετείχαν στις συζητήσεις και τις κινητοποιήσεις εκείνης της εποχής αποτέλεσαν τον πυρήνα των διεργασιών που κατέληξαν στο εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ ή τουλάχιστον στις απαρχές του.

Και ο Θάνος Μικρούτσικος είχε δίκιο και σε πολλά άλλα σημεία σε αυτή τη συζήτηση. Οι μηχανισμοί και οι διαδικασίες και οι διεργασίες επανεθνικοποίησης πολιτιστικής και πολιτικής της Ελληνικής νεολαίας ήταν πολύ πιο πίσω από ότι υπέθετα ή επιθυμούσα εγώ ενώ ο Θάνος ήταν πιο κοντά στην πραγματικότητα μέσα από την απαισιόδοξη εκτίμηση για την πορεία των πολιτιστικών πραγμάτων της χώρας και την ισοπεδωτική δυναμική της παγκοσμιοποίησης. Το κύμα του παρασιτικού εκσυγχρονισμού είχε μπροστά του ένα μεγάλο μέλλον –μιας δεκαπενταετίας τουλάχιστον– ενώ αντίθετα οι τάσεις για έναν δημοκρατικό πατριωτισμό ήταν ακόμα εξαιρετικά ασθενείς. Εκείνη η στιγμή λοιπόν υπήρξε πρόσκαιρη και η πορεία της διαμόρφωσης της νέας αριστεράς δεν πήρε πατριωτική κατεύθυνση αλλά εθνομηδενιστική. Και ο Θάνος ενώ συμμετείχε ενεργά στις τότε κινητοποιήσεις ήταν τελικώς  πιο κοντά στην πραγματικότητα.

Θα έπρεπε να μεσολαβήσουν οι καταστροφές που ακολούθησαν, για να φθάσουμε σήμερα στις τελευταίες μέρες του 2019 να προσβλέπουμε σε μια νέα περίοδο στη συγκρότηση του δημοκρατικού πατριωτικού χώρου. Μόνο που αυτός σήμερα δεν θα στηρίζεται πλέον σε κείνο το δυναμικό της μεταπολιτευτικής Αριστεράς που ήταν ακόμα ζωντανό, εν μέρει, στα τέλη της δεκαετίας του 1990, διότι αυτό το δυναμικό θα ενταχθεί και θα εξαντληθεί στα αδιέξοδα μονοπάτια του Σύριζα. Ελάχιστοι άνθρωποι από εκείνη την παλιά Αριστερά θα έχουν πλέον το κουράγιο και τη δύναμη να αναγνωρίσουν πως θα πρέπει να ταξιδέψουν σε νέους δρόμους  με νέες συντροφιές και νέες ουτοπίες. Και δυστυχώς ο Θάνος δεν θα είναι μαζί μας. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει. Μαζί του έφυγε ένα κομμάτι της ιστορίας μας και ένα κομμάτι των νεανικών μας χρόνων.

Γιώργος Καραμπελιάς
 30 Δεκεμβρίου 2019, γυρνώντας από τον τελευταίο αποχαιρετισμό]

Γιώργος Καραμπελιάς: Θάνο, τι ήταν εκείνο που σε ώθησε να μετάσχεις ενεργά στην κινητοποίηση για τον Οτσαλάν και στη συνέχεια στην κινητοποίηση κατά των βομβαρδισμών;

Θάνος Μικρούτσικος: Κοίταξε! Σε όλη την πορεία αυτών των χρόνων θα πρέπει κανείς να εξηγήσει το γιατί η γενιά η δικιά µας, όπου και εσύ ανήκεις, πέρα από κάποιες κυριολεκτικά λίγες εξαιρέσεις όπως εσύ, είτε απομονώθηκε ή επέστρεψε σε έναν προσωπικό χώρο, όπου ο καθένας λειτουργούσε ως πολίτης. Πιστεύω ότι κατά τη δεκαετία του ᾿80 άρχισε να επικρατεί µια λογική εξευρωπαϊσμού, και ως εκ τούτου, σιγά-σιγά, οι μεγάλες συγκεντρώσεις, όπως οι προδικτατορικές αλλά και εκείνες της μεταπολίτευσης, αντικαταστάθηκαν από τα διάφορα τηλεοπτικά πάνελς, και γενικότερα ο ενεργός πολίτης παρεχώρησε τη θέση του σε έναν παθητικό δέκτη. Έτσι, σε αντίθεση µε παλιότερες εποχές, δημιουργήθηκε στους διανοουμένους η τάση για την αναζήτηση προσωπικών διεξόδων (στους χώρους δουλειάς τους) παρά σε µια κοινή αντιμετώπιση κάποιων προβλημάτων, η οποία είχε ως σημείο αναφοράς το δρόμο. Αυτό είναι ένα φαινόμενο γενικό.
Δηλαδή, προσωπικά, την ευαισθησία µου σε µια σειρά ζητήματα την έβλεπα να υπάρχει, αλλά δεν μπορούσε να εκφραστεί πέρα από το να γράψω κάποια άρθρα ή να κινηθώ μέσα από τη δουλειά µου, που είναι η μουσική. Πιστεύω, και δεν αναφέρομαι µόνο σ’ εμένα, ότι η υπόθεση Ότσαλάν υπήρξε ένα σημείο τομής, µε τον τρόπο που ενόχλησε τη φιλοτιμία µας.

Ένα νέο κίνημα γεννιέται

Γ.Κ. Τα είχαμε δώσει όλα αλλά όχι και το φιλότιμο!

Θ.Μ. Ακριβώς, είχαν δοθεί όλα, αλλά όχι και αυτό. Πραγματικά, είδα εκείνες τις μέρες ανθρώπους που τους έβλεπα τα τελευταία χρόνια είτε στο στούντιο είτε στο θέατρο είτε σε κοινωνικές εκδηλώσεις, οι οποίοι είχαν βγει κυριολεκτικά έξω από τα ρούχα τους και διαπίστωσα ότι σε πολύ μεγάλο βαθμό η αντίδραση αυτή ήταν γνήσια. Δεν ήταν κάτι το φτιαχτό. Και μάλιστα, ο τρόπος µε τον οποίο έγινε, πραγματικά ένας ανοργάνωτος, αυθόρμητος τρόπος, εμπεριείχε πάρα πολύ θυμό.
Πιστεύω ότι, ειδικότερα στο θέμα του Οτσαλάν, φάνηκε µια παραδοσιακή φιλία προς τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα, ιδιαίτερα µε τους Κούρδους, δεδομένου ότι έχουμε και την κοινή αντίθεση προς την Τουρκία. 
(Πρέπει να σου πω εδώ ότι, όσον αφορά το πολιτικό σύστημα, από το δεδομένο πολιτικό σκηνικό δεν αναμένεται καμία ουσιαστική αλλαγή και αυτό είναι για µένα 100% δεδομένο τώρα, και το λέω µε κάποια ιδιαίτερη βαρύτητα, δεδομένου ότι διετέλεσα και υπουργός της Κυβέρνησης Παπανδρέου).

Υπενθυμίζω επίσης ότι, πριν από 6-7 μήνες, τα 2/3 της Βουλής είχαν υπογράψει να δοθεί άσυλο στον Οτσαλάν και, ξαφνικά, παραδίδεται µε τον ένα ή άλλο τρόπο από την ελληνική κυβέρνηση…