Υπάρχουν ποιήματα που, γι' αυτούς που δεν έχουν βιώσει τις καταστάσεις για τις οποίες μιλούν, είναι ίσως αμετάδοτα. Το αριστούργημα αυτό του Κωστή Παλαμά μιλάει για μια τέτοια κατάσταση, για το ανεξίτηλο αποτύπωμα του κατατρεγμού και του τρόμου που αφήνει η ψυχική ασθένεια στην ανυπεράσπιστη καρδιά ενός παιδιού.
Μάρκος Βαμβακάρης. Θεωρείται ο «Πατριάρχης» του ρεμπέτικου, καθώς έκανε γνωστό το είδος λόγω της μεγάλης επιτυχίας που είχαν τα δισκογραφημένα τραγούδια του.
Καθιέρωσε την ορχήστρα με μπουζούκια και μπαγλαμάδες. Η περίοδος λίγο πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο είναι ίσως η παραγωγικότερή του.
Οι ρεμπέτες μάς δίδαξαν γλώσσα!
Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας 2006
«Γοητευτικός γλωσσοπλάστης», όπως και κάθε λαϊκός δημιουργός, έγινε ο ρεμπέτης Μάρκος Βαμβακάρης. «Εγώ δεν είμαι ποιητής τραγούδια να ταιριάζω / κι αν μου τα φέρνει ο ναργιλές / σας τα παρουσιάζω» απολογούνταν στιχουργικά ο «αγράμματος» - εκδοροσφαγέας το επάγγελμα - ρεμπέτης.
"Πέρασα απίστευτες φτώχειες που δε με ενοχλούσαν καθόλου. Ξέρεις τι είναι να πηγαίνεις στο σπίτι σου 11 χιλιόμετρα μακρυά με τα πόδια και να σου την πέφτουν λύκοι;
Αφού, αναγκαζόμουν να κυκλοφορώ με ένα σπαθί!
Μεγάλωσα σε μια γειτονιά που ήταν καταπληκτική, ανάμεσα στη στάση Κολόμβου και στο διοικητήριο, με αλάνες γύρω γύρω, με άλογα –επειδή όλες οι μεταφορές γίνονταν με κάρα- με μια φέτα ψωμί και έπαιζα όλη μέρα. Έτρεχα κι έπαιζα και μπάλα ,έτρεχα κι έπαιζα... Να οικειοποιηθώ τον κόσμο.
Για να μην αλητεύω τα καλοκαίρια με έβαζε ο μπαμπάς μου σε δουλειές, και έτσι απέκτησα δεξιότητες σε διάφορες τέχνες που βέβαια μου βγήκαν σε καλό γιατί το να χτίσεις ένα στούντιο ηχογραφήσεων ήθελε από όλα.
Τι στιγμές να θυμηθώ; Είχαμε καταπληκτικές στιγμές δημιουργίας πρώτα από όλα. Επειδή το στούντιο αποτέλεσε έναν πυρήνα και μαζεύονταν εκεί όλοι, προσέφεραν και ιδέες και παιξίματα.
Ο Στέλιος Καζαντζίδης δεν ήταν ποτέ και δεν είναι ούτε σήμερα εύκολη περίπτωση. Απεναντίας. Επειδή δεν είναι μόνο ένας τραγουδιστής. Ούτε καν κάποιες δεκάδες εκατοντάδες τραγούδια. Είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο και είναι αφέλεια να τον προσεγγίζει κανείς μονοδιάστατα. Επειδή είτε τον λατρεύεις φανατικά, χωρίς όρια, είτε τον σιχαίνεσαι έως θανάτου.
Και είναι βέβαια ψέμα να υποστηρίζεται ότι η πρόσφατη υστερία είναι αποτέλεσμα απλώς της ταινίας του Τσεμπερόπουλου, που δεν είδα, γιατί ο Καζαντζίδης, τρεις δεκαετίες μετά το θάνατό του, εξακολουθεί να προκαλεί υστερία και να παραμένει μύθος, λαϊκό είδωλο, σύμβολο μιας άλλης Ελλάδας και συνεχιστής εκείνου του πολιτικού-κοινωνικού διχασμού που δεν μας εγκατέλειψε ποτέ ως έθνος.
Και ας μην έχει ο ίδιος καμία σχέση ούτε με τα κόμματα, ούτε με τις ηγεσίες τους. Παρότι προέρχεται από κυνηγημένη, αριστερή οικογένεια, υπηρέτησε ως μουλαράς σε τάγμα ανεπιθυμήτων και υπήρξε έμπρακτα εχθρός των μπουρζουάδων και των κάθε μορφής μεγαλεμπόρων. Και παρότι κατέστησε τη “Συννεφιασμένη Κυριακή” του Τσιτσάνη ή “Το πέλαγο είναι βαθύ” του Χατζιδάκι εναλλακτικές προτάσεις εθνικού ύμνου.
Αυτά ως εισαγωγή…
Ο αυθεντικός Στέλιος Καζαντζίδης
Κάτι πιο προσωπικό τώρα: Ως τα είκοσι μου χρόνια δεν άντεχα τα τραγούδια του Στέλιου επειδή ακριβώς αυτά συμβόλιζαν ό,τι ήθελα να ξεπεράσω και επειδή εκπροσωπούσαν αυτό από το οποίο ήθελα με όλη μου την ψυχή να ξεφύγω. Δηλαδή τη φτώχεια του Περάματος, τη μιζέρια των Ταμπουρίων, τη μουτζούρα των μηχανουργείων στη Δραπετσώνα και στον Ρέντη. Με κατέθλιβαν το παράπονο, ο πόνος, ο αδιέξοδος ορίζοντας και η αισθητική της μοιρολατρίας που αποδέχονταν:
Μα τί να κάνω ο φτωχός Μπροστά μου βρίσκεται γκρεμός Και πίσω μαύρο ρέμα…
Πικρό σαν δηλητήριο Είναι το διαβατήριο Που πήρα για τα ξένα…
Κοιμήθηκε σε ηλικία 48 ετών ο παγκοσμίου φήμης κορυφαίος συνθέτης της Κύπρου Στέλιος Πισής. Πραγματικό παιδί-θαύμα, ξεκίνησε να παίζει πιάνο στα 5 του. Σχεδόν ταυτόχρονα, διαγνώστηκε με μυϊκή δυστροφία, η οποία σταδιακά παρέλυσε ολόκληρο το κορμί του και τον καθήλωσε στο κρεβάτι.
Από πολλών ετών, η αναπνοή του υποστηριζόταν από αναπνευστήρα μέσω μόνιμης τραχειοστομίας.Παρά ταύτα, συνέχισε να γράφει συμφωνική μουσική και τραγούδια μέχρι τέλους, με τη βοήθεια ηλεκτρονικών μέσων.
Ο μακαρίτης υπήρξε βαθιά πιστός χριστιανός. Σ’ αυτόν, και στο μεγαλείο και την ελευθερία του πνεύματός του έναντι των φοβερών περιορισμών του σώματός του, εφαρμόζει απόλυτα το παρακάτω απόσπασμα του μεγάλου Γερμανού φιλοσόφου Λάιμπνιτς:
«Τίποτε δεν βοηθάει να καταλάβουμε καλύτερα την αθανασία, όσο αυτή η ανεξαρτησία και αυτή η έκταση της ψυχής, που την προφυλάσσει απόλυτα από όλα τα εξωτερικά πράγματα… Οι μεταβολές αυτής της εκτατής μάζας που ονομάζεται το σώμα μας δεν είναι δυνατό να προκαλέσουν τίποτε στην ψυχή…»
Συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ για τον Στέλιο Πισή, γυρισμένο πριν 20 χρόνια: https://m.youtube.com/watch?v=Y4NAtu4VLLs
"Στιγμές απόλυτης ευτυχίας.." Διερωτώμαι αν εμείς οι "υγιείς" τολμήσαμε ποτέ να πούμε ή να σκεφτούμε καν τέτοια λόγια..
ΣΤΕΛΙΟΣ/ΥΠΕΡΒΑΣΗ:
Η βραβευμένη ταινία των Κώστα Κακογιάννη και Πάμπου Κουζάλη για τον συνθέτη με μυϊκή δυστροφία Στέλιο Πισή.
TRASCENDENCE: An award winning film by Costas Cacoyannis and Pambos Kouzalis for composer with muscular dystrophy STELIOS PISIS (2008)
Σημείωση Κώστα Κακογιάννη:
Ήταν φθινόπωρο του 1997, λίγους μήνες αφότου είχα επιστρέψει από τις μουσικές σπουδές μου στην Αμερική, όταν μια συνάδελφός μου, η Ντίνα, βάζοντάς μου στο χέρι ένα δισκάκι, μου είπε επιτακτικά “Θέλω την ειλικρινή σου άποψη για τα τραγούδια αυτά”. Μάλιστα, για να διασφαλίσει ότι η γνώμη μου θα είναι όσο το δυνατό πιο αμερόληπτη, φρόντισε να αφαιρέσει το εξώφυλλο από το κουτί του άλμπουμ. Έτσι το μόνο που ήξερα γι’ αυτή τη δουλειά, ήταν ένα όνομα και ένας τίτλος: Στέλιος Πισής “Ψηφίδες”.
Γυρνώντας στο σπίτι από τη δουλειά, έβαλα το δισκάκι στο στερεοφωνικό και έμεινα άφωνος! Πρώτη φορά άκουγα μια τόσο ποιοτική παραγωγή από ντόπιο καλλιτέχνη! Οι σπαρακτικές του ερμηνείες με καθήλωσαν, σε σημείο που αγωνιούσα να τον γνωρίσω. Την επομένη, όσο κι αν ρωτούσα την Ντίνα να μου μιλήσει γι’ αυτόν τον άγνωστο (σε εμένα) ταλαντούχο συνθέτη και ερμηνευτή, η απάντησή της ήταν ξεκάθαρη και αποστομωτική: «Δεν θα σου πω τίποτα. Θα μάθεις, όταν τον επισκεφθούμε.»
||| Το μεγάλο βαθύ πένθος φόβισε τους άθλιους γελωτοποιούς, γιατί μέσα του, μες στην οδύνη, φέρει ήδη τους σπόρους μιας ανάστασης. |||
Προτού πιάσουν τα κρύα, το φθινόπωρο κορυφώνεται με ποιήματα.
Πρώτο, αυτό που ακούστηκε στο Παναθηναϊκό Στάδιο από τα χείλη του Φοίβου Δεληβοριά, αυτό που έσφιξε στομάχια και έπνιξε λαιμούς, αυτό που συγκίνησε τον πενθούντα λαό και εξαγρίωσε τις κομμένες κεφαλές της Νεοδεξιάς, αυτές τις ομιλούσες κεφαλές που μισούν οτιδήποτε προέρχεται από τον λαό, ακόμη και το θρήνο του, ακόμη και τον καημό του· και ορισμένως το δικαίωμά του να αυτοκαθορίζεται και να ζει με ψηλά το κεφάλι.
Με τον ίδιο τρόπο λοιπόν που αντέδρασαν όλες τις μεγάλες ιστορικές στιγμές αυτού του λαού, από το 1944 έως το 2015, έτσι αντέδρασαν και τώρα: με χολή, με μάτι θολό από μίσος, ταξικό μίσος, θανάσιμο μίσος για τη λαϊκή κυριαρχία. Αλλά και με τον σπασμό του απειλούμενου σκορπιού, όταν τρίζουν οι μηχανισμοί του φόβου, της χειραγώγησης, της αντιστροφής της πραγματικότητας.
Άρκεσαν λίγοι στίχοι σε ένα αυτοσχέδιο μοιρολόι, που βγήκε από τα χείλη του τροβαδούρου και υψώθηκε σαν συλλογικό θυμίαμα, αποχαιρετισμός και υπόσχεση:
«Θα το πει η σημύδα / Θα το πει κι ο κέδρος / Πως εδώ σκοτώνει / Όπου βρει το κέρδος // Θα το πει η λεβάντα / Θα το πει η μυρσίνη / Πως κυλάει στα μάτια / Η δικαιοσύνη».
Σε αυτά τα στιχάκια έμειναν οι γελωτοποιοί του στέμματος, στο ιερό το καθαγιασμένο «κέρδος» που ποτέ δεν σκοτώνει, και στη «δικαιοσύνη» που δεν μπορεί να κυλά σε μάτια πενθούντων, διότι κι αυτή είναι ιδιόκτητη, κυλά κατά τα κελεύσματα του στέμματος.
Συμπληρώθηκαν φέτος σαράντα χρόνια από τον θάνατο του Βασίλη Τσιτσάνη και το παρόν κείμενο έρχεται να τονώσει, με έναν ακόμα τρόπο, τη μνήμη του μεγάλου αυτού Έλληνα δημιουργού, ο οποίος με τα τραγούδια του έκανε πολλές καρδιές να συγκινηθούν και έτσι να “θεραπευτούν”. Αυτό, το λέει στο τραγούδι του «Κι αν πάθεις και καμιά ζημιά» (1950): «Απόψε με τον πόνο μου, καρδούλες θα ματώσω».
Έτσι, θα σας παρουσιάσω, σήμερα, μία συνοπτική αποτίμηση των τριών χαρακτηριστικών περιόδων της δημιουργίας του. Το «βασικό» έργο του Τσιτσάνη, το οποίο τον τοποθετεί στην κορυφή των Ελλήνων λαϊκών δημιουργών μαζί με τον άλλο “μεγιστάνα” τον Μάρκο Βαμβακάρη, το αποτελούν γύρω στα 350 τραγούδια, ηχογραφημένα σε δίσκους γραμμοφώνου, 78 στροφών, από το 1936 ως το 1955. Τα τραγούδια αυτά χωρίζονται σε τρεις χρονικές περιόδους: 101 “προπολεμικά”, 30 “κατοχικά” και 220 “μεταπολεμικά”. Από τα 101 “προπολεμικά”, κάποια τα συνέθεσε ο Τσιτσάνης στα Τρίκαλα (1933-1936), κάποια στην Αθήνα (1936-1938) και τα περισσότερα στη Θεσσαλονίκη όταν βρέθηκε εκεί φαντάρος (1938-1940). Αυτά τα ηχογράφησε μεταξύ 1936 και 1940.
Όλα τα “προπολεμικά” του Τσιτσάνη τα έχει συγκεντρώσει σε μία πενταπλή κασετίνα ο συλλέκτης και ερευνητής Charles Howard (JSP Records, JSP77111). Για να ηχογραφεί ο Τσιτσάνης, κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας, κατέβαινε στην Αθήνα με άδειες τις οποίες συχνά παραβίαζε με αποτέλεσμα τιμωρίες, ακόμα και πειθαρχείο. Έτσι κάποια φορά το 1938, συνέθεσε στο πειθαρχείο την περίφημη “Αρχόντισσα”, με αφορμή κάποιο προσωπικό του “μεράκι”. (Ντοκουμέντο το βίντεο)
Η δημοσιογράφος Αθηνά Καμπάκογλου και ο σπουδαίος συνθέτης Χρήστος Νικολόπουλος υποδέχτηκαν τις Φωτεινή Βελεσιώτου, Βιολέτα Ίκαρη, Μάγδα Βαρούχα, οι οποίες ερμήνευσαν τα τραγούδια που τόσο πολύ αγαπήθηκαν από τη φωνή της Σωτηρίας Μπέλλου.
Περισσότερα στοιχεία της ζωής της έδωσαν η επιστήθια φίλη και κληρονόμος της, Ζωρζέτ Παναγιώτου, καθώς και ο θρυλικός ηχολήπτης Στέλιος Γιαννακόπουλος, αλλά και ο δημοσιογράφος Θάνος Μακρογαμβράκης.
Τα «ένθετα» του συγγραφέα, στιχουργού και καλλιτεχνικού επιμελητή της μουσικής εκπομπής, Κώστα Μπαλαχούτη διακρίθηκαν για την μεστή πληρότητά τους.
Ο Αλκίνοος ερμηνεύει το μικρό αυτό διαμάντι μέσα στο άδειο πατρικό του στη Λευκωσία, κοντά στην Πράσινη Γραμμή.
Δυνατό και αυτοβιογραφικό, σε μια εκτέλεση καθηλωτική που ξεκινά χαμηλόφωνα και μέσα από ένα διαρκές κρεσέντο αναμνήσεων, εικόνων και αισθημάτων, φτάνει στο εκρηκτικό φινάλε.
Απόσπασμα απο το μουσικό οδοιπορικό "Μεσόγειος" του Κωστή Μαραβέγια στην ΕΤ1, που ήταν αφιερωμενο στην Κυπρο.
«Κύριε, αμάρτησα ενώπιον σου: ονειρεύτηκα πολύ. Έτσι ξέχασα να/ζήσω.»
Κύριε, αμάρτησα ενώπιον σου: ονειρεύτηκα πολύ. Έτσι ξέχασα να ζήσω.
Μόνο καμιά φορά μ' ένα μυστικό που το 'χα μάθει από παιδί ξαναγύριζα στον αληθινό κόσμο αλλά εκεί κανείς δε με γνώριζε.
Σαν τους θαυματοποιούς που όλη τη μέρα χαρίζουν τ' όνειρο στα παιδιά
και το βράδυ γυρίζουν στις σοφίτες τους πιο φτωχοί κι απ’ τους αγγέλους — ο άλλος αδελφός μου πέθανε στο γηροκομείο κι όταν πήγαινα να τον δω, μου ζητούσε λίγα χρήματα τόσο παρακλητικά που ο θάλαμος ευωδίαζε Χριστούγεννα.
Και συχνά διέσχιζα έναν επικίνδυνο δρόμο για να προλάβω ένα φάντασμα ή τις νύχτες έψαχνα απεγνωσμένα μέσα στο παρελθόν μήπως και βρω μια λεπτομέρεια που να με δικαιώνει.
Απόδοση: Βασίλης Παπακωνσταντίνου και Γιώργος Μιχαλακόπουλος
Και να που φτάσαμε εδώ χωρίς αποσκευές μα μ’ ένα τόσο ωραίο φεγγάρι.
Κι εγώ ονειρεύτηκα έναν καλύτερο κόσμο
φτωχή ανθρωπότητα, δεν μπόρεσες
ούτε ένα κεφάλαιο να γράψεις ακόμα. Σα σανίδα από θλιβερό ναυάγιο ταξιδεύει η γηραιά μας ήπειρος.
Αλλά τα βράδια τι όμορφα που μυρίζει η γη…
Βέβαια αγάπησε τα ιδανικά της ανθρωπότητας, αλλά τα πουλιά πετούσαν πιο πέρα. Σκληρός, άκαρδος κόσμος, που δεν άνοιξε ποτέ μιαν ομπρέλα πάνω απ’ το δέντρο που βρέχεται.
ΠΡΟΦΗΤΙΚΟΣ, ΟΠΩΣ ΠΑΝΤΑ, ΕΙΧΕ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΣΤΙΣ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2023 ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΚΕΙΜΕΝΟ.
ΑΣ ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΟΥΜΕ ΣΗΜΕΡΑ ΠΟΥ ΕΦΥΓΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΖΩΗ ΚΙ ΑΣ ΣΚΕΦΤΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ ΠΟΥ ΑΦΗΣΕ.
ΜΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ 1/3/2012
Δεν ξέρω τι μου συμβαίνει τώρα τελευταία, αλλά μ’ έχει πιάσει μια πλήρης αδράνεια. Σαν να έφτασα πρόωρα στο τέρμα μιας διαδρομής που ήλπιζα κάπως αλλιώς να τελειώσει.
Παρακολουθώ τα γεγονότα βέβαια με θλίψη, αλλ’ αυτό το συναίσθημα δε μου είναι κάτι το πρωτόγνωρο. Το 'χα από χρόνια πριν και φαντάζομαι δεν είμαι ο μόνος.
Το 'χα από τότε που έγραφα το «Γουόκ μαν» και το «Για πούλημα λοιπόν», βλέποντας αυτή την άβυσσο της πολιτικής, πολιτιστικής και πνευματικής ξεπεσούρας. Αυτή τη λατρεία προς ό,τι το ευτελές κι αυτή την αναξιοκρατία σ’ όλο της το μεγαλείο, να 'χουν κατακλύσει τα πάντα στη ζωή μας.
Πρωτοσέλιδα, κανάλια, εκδηλώσεις, συζητήσεις επί συζητήσεων, γεμάτες ως επί το πλείστον από παραπληροφόρηση. Βήμα συνήθως σ’ αυτούς που δεν είχαν να πουν τίποτα, παρ' εκτός απ’ το να καλύπτουν με όμοιες πάντα σοβαροφανείς κουβέντες ένα συγκεκριμένο χρόνο ή με κενές λέξεις ένα συγκεκριμένο χώρο.
Χρόνια τώρα το ίδιο βιολί και πάει λέγοντας. Όμως διόλου δε μας πείραζε. Ίσα ίσα, μάλιστα, που τα επικροτούσαμε κι όλας σε τέτοιο σημείο, που άμα κάποιος «ανθρωπάκος» πήγαινε να πει κάτι σοβαρό ή δεν έβρισκε βήμα, το πιθανότερο, ή το πολύ πολύ ως «γραφικός», αντιμετώπιζε μια κατάσταση του στυλ «άντε, πες το ποίημα σου και τέλειωνε, να κάνουμε κι εμείς τη δουλειά μας».
Κι η δουλειά ήταν αυτή που εκούσια ή ακούσια προετοίμαζε το επερχόμενο. «Αξίζεις; Θα σε κοντύνω να μη φαίνεσαι. Θα φωνάξω πιο δυνατά να μην ακούγεσαι, δεν έχει σημασία τι θα πω, δε με νοιάζει και κυρίως δεν ντρέπομαι, φτάνει να μην υπάρχεις εσύ, και δεν πρέπει να υπάρχεις, γιατί ξέρεις ποιος είμ’ εγώ ρε;».
Τίποτα δεν καταλάβαμε. Οι γενιές αλλάζουν-και με φροϋδική σκληρότητα οτιδήποτε για το οποίο παλέψαμε, ακυρώθηκε.
Ζούμε με κουπόνια, ενώ οι κρατικές σπατάλες και οι μίζες δίνουν και παίρνουν, η υγεία και η παιδεία βρίσκονται στο απόλυτο ναδίρ.
Το ελεύθερο χιούμορ και η κίνηση ιδεών της περιόδου 1970-2010 έγιναν μυωπική εχθροπάθεια και σίριαλ με ενδοοικογενειακά πάθη σε μια εφιαλτική επαρχιακή καρτ ποστάλ.
Έχουμε ένα τρομερό ταλέντο να πετάμε απ’ το παράθυρο ό,τι μας έκανε λιγάκι πιο ανθρώπους. ...,
Αν υπάρχει ένας τραγουδοποιός της γενιάς που πια πενηντάρησε και έχει ακόμα τη φρεσκάδα και την αναζήτηση στο βλέμμα, την ανησυχία για ένα κόσμο και το μαζί, είναι ο Φοίβος Δεληβοριάς.
Γιώργος Τούλας
Αν υπάρχει ένας τραγουδοποιός της γενιάς που πια πενηντάρησε και έχει ακόμα τη φρεσκάδα και την αναζήτηση στο βλέμμα, την ανησυχία για ένα κόσμο και το μαζί, είναι ο Φοίβος Δεληβοριάς. Εκτιμώ πολύ την καθαρότητα, την τόλμη, την διορατικότητα και φυσικά τη δημιουργικότητα του που είναι ακατάπαυστη και συνηθίζει να μας εκπλήσσει. Με αφορμή τις εμφανίσεις του στη Θεσσαλονίκη την Παρασκευή και το Σάββατο στο Μύλο, του έκανα δέκα ερωτήσεις τις οποίες και απάντησε πρόθυμα. –
Παρακολουθώντας την πορεία σου ένα πράγμα που γίνεται κατευθείαν ξεκάθαρο είναι πως είσαι άνθρωπος που βάζει το ”συν” μπροστά σε όσα κάνεις. Τη συν-περίληψη, τη συν-εργασία, τη συμμετοχή, τη συνύπαρξη. Το μαζί. Αυτό πως προέκυψε σαν επιλογή;
Αφιερωμένη στη μοραΐτικη μουσική παράδοση, η παρουσίαση περιελάμβανε τραγούδια από διάφορες περιοχές της Πελοποννήσου, η οποία είναι πατρίδα της δημοτικής μουσικής, καθώς συνδυάζει ηρωικές μνήμες του έθνους με την πίστη των απλών ανθρώπων, τα έθιμα και τη ζωή του τόπου.
Μουσικό αφιέρωμα, στη λαϊκή παράδοση της Πελοποννήσου, με αντιπροσωπευτικά τραγούδια και σκοπούς, πραγματοποιήθηκε στο Πνευματικό Κέντρο του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς, την Πέμπτη 16 Νοεμβρίου, στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…».
Την επιμέλεια και παρουσίαση της μουσικής παράστασης, έκανε ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Χρίστος Κυριακόπουλος με τη συνοδεία ορχήστρας παραδοσιακών οργάνων. Στην ορχήστρα συμμετείχαν ο Κώστας Γιαννακόπουλος στο κλαρίνο, ο Δημήτρης Κατσούλης στο βιολί, η Ιωάννα Ρήγα στο σαντούρι, ο Γιαννούλης Μαργώνης στο λαούτο, ο Χρήστος Πανάγου στον ταμπουρά, ο Γιάννης Τούσιας στο λαούτο και ο Ανδρέας Νιάρχος, κρουστά, φλογέρα.
Αφιερωμένη στη μοραΐτικη μουσική παράδοση, η παρουσίαση περιελάμβανε τραγούδια από διάφορες περιοχές της Πελοποννήσου, Στόχος της εκδήλωσης ήταν η αναβίωση της αυθεντικής παράδοσης και ερμηνείας των δημοτικών ασμάτων της πατρίδας μας, όπως παραδόθηκαν και ερμηνεύθηκαν από παλαιούς γνήσιους ερμηνευτές.
Ενώ σήμερα, η παραχάραξη της μουσικής απόδοσης τους σε λαϊκές πανηγύρεις και λοιπές κοινωνικές εκδηλώσεις, συνήθως καταλήγει σε ξένα ακούσματα, εκκωφαντικούς ήχους και αλλότριες μουσικές εκτελέσεις, που αλλοιώνουν το ήθος της παράδοσης μας.
Η Πελοπόννησος είναι πατρίδα της δημοτικής μουσικής, καθώς συνδυάζει ηρωικές μνήμες του έθνους με την πίστη των απλών ανθρώπων, τα έθιμα και τη ζωή του τόπου. Και σε αυτές τις μνήμες ήταν αφιερωμένη η μουσική παρουσίαση.
Ξεκινώντας με ένα ιστορικό κλέφτικο τραγούδι γνωστό ως το «τραγούδι του Μαντά ή της Βλαχοθανάσως» που έγινε θρύλος και εξαπλώθηκε σε όλη την Πελοπόννησο. Με το επόμενο, να είναι ένα τραγούδι της ξενιτειάς που αναφέρεται στο νέο τόπο που είναι αφιλόξενος και εχθρικός απέναντι στον άνθρωπο που αναζητεί μάταια αναμνήσεις της πατρίδας.
Πού να σε κρύψω, γιόκα μου, να μη σε φτάνουν οι κακοί; Σε ποιο νησί του Ωκεανού, σε ποια κορφήν ερημική; Δε θα σε μάθω να μιλάς και τ’ άδικο φωνάξεις Ξέρω πως θάχεις την καρδιά τόσο καλή, τόσο γλυκή, που με τα βρόχια της οργής ταχιά θενά σπαράξεις.
Συ θα ‘χεις μάτια γαλανά, θα ‘χεις κορμάκι τρυφερό, θα σε φυλάω από ματιά κακή και από κακό καιρό, από το πρώτο ξάφνιασμα της ξυπνημένης νιότης. Δεν είσαι συ για μάχητες, δεν είσαι συ για το σταυρό. Εσύ νοικοκερόπουλο, όχι σκλάβος, όχι σκλάβος ή προδότης
Τη νύχτα θα σηκώνομαι κι αγάλια θα νυχοπατώ, να σκύβω την ανάσα σου ν’ ακώ, πουλάκι μου ζεστό να σου τοιμάζω στη φωτιά γάλα και χαμομήλι, κ’ υστέρα απ’ το παράθυρο με καρδιοχτύπι να κοιτώ που θα πηγαίνεις στο σκολιό με πλάκα και κοντύλι…
ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΜΑΝΟΣ
