Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τετάρτη 13 Μαρτίου 2024

Φ.Ένγκελς: Ο ανατρεπτικός χαρακτήρας του πρώιμου χριστιανισμού



Σπύρος Κουτρούλης 


Ενώ οι απόψεις των κλασσικών του μαρξισμού ταυτίζονται με την επιγραμματική φράση "θρησκεία το όπιο του λαού", που βεβαίως χρήζει πολλών ερμηνειών, ο Ένγκελς στην εισαγωγή στο έργο του Μάρξ "Οι ταξικοί αγώνες στη Γαλλία από το 1848 ως το 1850" θεωρεί τον πρώιμο χριστιανισμό ως επαναστατικό κίνημα:

"Έχουν περάσει τώρα σχεδόν ακριβώς 1600 χρόνια από τότε που στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία δρούσε επίσης ένα επικίνδυνο ανατρεπτικό κόμμα. Το κόμμα αυτό υπόσκαφτε τη θρησκεία και όλα τα θεμέλια του κράτους. Αρνιόταν ορθά-κοφτά ότι η θέληση του αυτοκράτορα ήταν ο υπέρτατος νόμος, ήταν χωρίς πατρίδα, διεθνές απλωνόταν πάνω σ' όλες τις χώρες της αυτοκρατορίας, από τη Γαλατία ως την Ασία, και πέρα από τα σύνορα της αυτοκρατορίας. Ένα μεγάλο χρονικό διάστημα δρούσε μυστικά, υπόγεια. Από καιρό όμως κιόλας ένιωθε τον εαυτό του αρκετά γερό για να κάνει ανοιχτά την εμφάνισή του. Το ανατρεπτικό αυτό κόμμα που ήταν γνωστό με το όνομα των χριστιανών είχε πολλούς οπαδούς και στο στρατό. Λεγεώνες ολόκληρες ήταν χριστιανικές. Όταν διατάζονταν να παραβρίσκονται στις τελεές των θυσιών της κυρίαρχης ειδωλολατρικής εκκλησίας για να αποδώσουν εκεί τις τιμές, οι ανατροπείς στρατιώτες αποθρασύνονταν ως το σημείο να καρφιτσώνουν στο κράνος τους, σε ένδειξη διαμαρτυρίας, ιδιαίτερα σύμβολα-σταυρούς. Έμεναν άκαρπες ακόμα και οι συνηθισμένες πιέσεις των ανωτέρων στους στρατιώτες. 

Ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός δε μπορούσε πια άλλο να μένει απαθής όταν έβλεπε πως υποσκαφτόταν η τάξη, η υπακοή και η πειθαρχία μες στο στρατό του. Εξέδοσε ένα αντισοσιαλιστικό, ήθελα να πω αντιχριστιανικό νόμο. Οι συγκεντρώσεις των ανατρεπτικών στοιχείων απαγορεύτηκαν, οι χώροι των συγκεντρώσεων τους κλείστηκαν ή και γκρεμίστηκαν ακόμα, τα χριστιανικά σύμβολα, σταυροί κλπ, απαγορεύτηκαν, όπως απαγορεύτηκαν στη Σαξωνία τα κόκκινα μαντήλια. Οι χριστιανοί στερήθηκαν το δικαίωμα να κατέχουν δημόσιες θέσεις, δεν τους επιτρέπανα ούτε και δεκανείς να γίνουν...

Τότε ο αυτοκράτορας εκδικήθηκε με το μεγάλο διωγμό των χριστιανών στο 303 μ.Χ. Ο διωγμός αυτός ήταν ο τελευταίος στο είδος του. Και ήταν τόσο αποτελεσματικός, που δεκαεφτά χρόνια αργότερα το στρατό αποτελούσαν στην πλειοψηφία χριστιανοί και ο αμέσως επόμενος μονάρχης ολόκληρης της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ο Κωνσταντίνος, που οι παπάδες τον ονόμασαν Μεγάλο, ανακήρυξε τον χριστιανισμό θρησκεία του κράτους".

Κ.Μάρξ-Φ.Ένγκελς, Διαλεχτά έργα, α' τόμος, έκδοση ΚΚΕ, σελ. 147,148.

ΠΗΓΗ:https://www.facebook.com/share/MyUyYDkWbHEo68yH/
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Τετάρτη 6 Μαρτίου 2024

Μαρίνος Αντύπας: το αγέρωχο παράδειγμα της ελευθερίας και των κοινωνικών αγώνων…




Του Δημήτρη Γιαννάτου 

Ο κύκλος ζωής του Μαρίνου Αντύπα, σε τούτη τη γη και στους ανθρώπους της που τόσο αγάπησε, ξεκινά από το χωριό του, τα Φερεντινάτα και ολοκληρώνεται στον Πυργετό, στη Θεσσαλική γη. Ένας αναρχικός ιεραπόστολος, με χριστιανικές, ορθόδοξες ρίζες, που «βάζει φωτιά» στους κάμπους και τα τσιφλίκια, ξεσηκώνοντας τους καταπιεσμένους και τους κατατρεγμένους…




Οι συμπατριώτες του, έστησαν μνημείο, ανδριάντα περήφανο, να μνημονεύει τις ιδέες και τις πράξεις του Αντύπα. Στέρεες όπως η πέτρα που σμίλεψε ο καλλιτέχνης. Με αντοχή στο χρόνο, γιατί έχουν ρίζα, παράδοση, αγάπη για τον τόπο και τους ανθρώπους, ενάντια στην εκμετάλλευση και την κοινωνική αδικία.

Όταν οδοιπόρος, βρεθείς στον δρόμο του, κάνε μια στάση. Στέκεται αγέρωχος, μπροστά από το χωριό του, τα Φερεντινάτα της Πυλάρου. Αναστοχάσου, για λίγο, τις ιδέες και το παράδειγμά του. Οι καιροί, άλλαξαν, όχι όμως και οι αντιθέσεις που γεννούν τον πόνο και την υποδούλωση. Απλά έχουν καμουφλαριστεί με «παραπλανητικά λόγια» και θεωρίες, αλλότριες…Και συνέχισε το δρόμο σου, ποτισμένος με το παράδειγμα του Αντύπα: ο άνθρωπος γεννήθηκε για να είναι ελεύθερος και να αγωνίζεται. Για Ελευθερία, Ισότητα και Αδελφότητα.

Μαρίνος Αντύπας! Μάρτυρας του Χριστού και του λαού!



Την νύκτα της 8ης προς την 9η Μαρτίου 1907, δολοφονείται ο πρωτεργάτης του αγροτικού κινήματος Μαρίνος Αντύπας. Η πολιτική του θεωρία ήταν μια μίξη χριστιανικών, σοσιαλιστικών και αναρχικών ιδεών.

Κατά την Κρητική Επανάσταση του 1896, πολέμησε μαζί με άλλους φοιτητές στο πλευρό των Κρητών. Μετά από ένα χρόνο, επέστρεψε στην Αθήνα με τραύμα στο στήθος. Εκεί οργάνωσε το συλλαλητήριο της 14ης Σεπτεμβρίου 1897 στην Πλατεία Ομονοίας. Σε εκείνο το συλλαλητήριο, κατάγγειλε δημόσια τον ρόλο μελών της βασιλικής οικογένειας και των Μεγάλων Δυνάμεων στην έκβαση του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897. Αποτέλεσμα αυτής της ομιλίας ήταν η καταδίκη του σε φυλάκιση 1 έτους. Μετά την αποφυλάκισή του, συνελήφθη και φυλακίστηκε ξανά, με πρόσχημα την ηθική αυτουργία σε υπόθεση απόπειρας δολοφονίας του βασιλιά Γεωργίου Α΄.[3]

«Ότι λοιπόν ο Σοσιαλισμός είναι αυτή η Αλήθεια, αυτή η Δικαιοσύνη, και ότι ο διδάξας τούτον είναι ο Χριστός, και ότι ολόκληρος εν τω Ευαγγελίω εμπεριέχεται τούτο είναι αναμφισβήτητον».

Το «Σοσιαλιστικόν Πολίτευμα» «το κληρονομικόν δικαίωμα της περιουσίας αφαιρεί, και την δύναμιν του χρήματος καταργεί, και μίαν Κοινωνική τάξην καθορίζει εργαζομένην άνευ εξαιρέσεως και απολαμβάνουσαν άνευ διακρίσεως… Όλοι οι άνθρωποι εξίσου θα εργάζονται και αδελφικώς θα αλληλοβοηθώνται, ούτως δε πληρούται το του Χριστού ρηθέν “και ελεύσεται ημέρα καθ’ ην γενήσεται η ανθρωπότης μία ποίμνη εις ην εις θα είναι ποιμήν η Αγάπη και η Δικαιοσύνη”».

«Φρονώ...ότι, όπως το φως του ηλίου, ο αήρ, το ύδωρ κ.λπ. είναι εις την καθολικήν των ανθρώπων χρήσιν, ούτω και πάντα τα άλλα, όσα ο άνθρωπος χρειάζεται, δύνανται να καταστώσι κοινά, εάν οι ατελείς και εγωιστικοί νόμοι, τους οποίους ενομοθέτησε η επίσης ατελής διάνοια του ανθρώπου, αντικατασταθώσι δια του τελειοτάτου και δικαιοτάτου του Ιησού, όστις παραγγέλλει “αγάπα τον πλησίον Σου ως σεαυτόν”».

ΜΑΡΙΝΟΣ ΑΝΤΥΠΑΣ, Άρθρα στις εφημερίδες “Ανάστασις” και “Πανθεσσαλική” (1906-7)


Κυριακή 4 Φεβρουαρίου 2024

Παπα-Χολέβας – ο Παπαφλέσσας της Αντίστασης


ΑΠΟ ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΕΝΕΖΑΚΗΣ 

Μια από τις κορυφαίες μορφές της Εθνικής Αντίστασης, ο αντάρτης ιερωμένος Δημήτριος Χολέβας , ο Παπα-Χολέβας έδρασε στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ με το ψευδώνυμο «Παπαφλέσσας».

Μια από τις κορυφαίες μορφές της Εθνικής Αντίστασης, ο αντάρτης ιερωμένος Δημήτριος Χολέβας , ο Παπα-Χολέβας έδρασε στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ με το ψευδώνυμο «Παπαφλέσσας».

Ο Παπα-Χολέβας γεννήθηκε στις 26 Γενάρη 1907, στην Τσούκα, ένα χωριό στη Φθιώτιδα, και μεγάλωσε στη Μακρακώμη.

Σπούδασε Φιλολογία-Αρχαιολογία στα Πανεπιστήμια Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Το 1938 χειροτονήθηκε ιερέας.

Το 1942 οργανώθηκε στο ΕΑΜ και προσχώρησε στις τάξεις του ΕΛΑΣ από την πρώτη στιγμή του ένοπλου αγώνα, ανταποκρινόμενος στο κάλεσμα του Αρη Βελουχιώτη, κατατάχτηκε ως στρατιωτικός ιερέας στη XIII Μεραρχία του ΕΛΑΣ.

Το 1943 αναλαμβάνει την οργάνωση του κλήρου, οργάνωσε συνέδριο στην Σπερχειάδα Φθιώτιδας με ιερείς και εκπροσώπους από σχεδόν όλες τις ελεύθερες περιοχές και συγκροτεί την Παγκληρική Ένωση Ορθοδόξου Κλήρου με 4.000 μέλη, στην οποία εξελέγη Γενικός Γραμματέας της, όπου μαζί με τους συναγωνιστές του έρχονταν σε αντίθεση με ιερωμένους (ενίοτε και υψηλόβαθμους) που ήταν φιλικά προσκείμενοι στους κατακτητές.

Το 1944 εκλέγεται εθνοσύμβουλος στην Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), της γνωστής Κυβέρνησης του Βουνού.
Ο Παπά-Χολέβας στη γνωστή φωτογραφία – σύμβολο των «φλογισμένων ράσων» της Αντίστασης από τον Σπύρο Μελετζή

Δευτέρα 29 Ιανουαρίου 2024

Συζητώντας για τον ιστορική, κοινωνική και ιδεολογική σημασία του έργου των Τριών Ιεραρχών






Βλάσης Αγτζίδης


Η ανάδειξη της σημασίας των Τριών Ιεραρχών και των πατερικών κειμένων στη σχολική αίθουσα συνιστά μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόκληση


Μεγάλη συζήτηση έχει ανοίξει με αφορμή την κατάργηση της σχολικής αργίας την ημέρα των Τριών Ιεραρχών (30 Ιανουαρίου) και τη μετατροπή της σε μέρα εκδηλώσεων μέσα στο σχολείο. Είναι αυτό τόσο αρνητικό όπως προβάλλεται;

Βεβαίως και όχι! Γιατί η κοινωνική σημασία του έργου των 3 αυτών θεολογων (Ιωάννης Χρυσόστομος, Βασίλειος ο Μέγας και Γρηγόριος Ναζιανζηνός) υπήρξε αντιπλουτοκρατική - και με βάση τη σύγχρονη ορολογία αντικαπιταλιστικη- και αντιεξουσιαστική. Στα πατερικά κείμενα ενυπάρχει η ριζοσπαστική κριτική του πλούτου και της ιδιοκτησίας, η αντίθεση στην κοινωνική αδικία και εκμετάλλευση, και συνυπάρχει με το πνεύμα της φιλανθρωπίας και της ελεημοσύνης και της έμπρακτης αλληλεγγύης προς τους αδυνάτους μέσα από την κοινωνική στράτευση.

Ουσιαστικά οι Πατέρες υποστήριξαν το πρωτοχριστιανικό εξισωτικό πνεύμα και αγωνίστηκαν για ένα από τα χριστιανικά αξιώματα, που ήταν η άρνηση των κοινωνικών και φυλετικών διακρίσεων μεταξύ των ανθρώπων. Επανέφεραν τον ορισμό της ελευθερίας ως κανόνα των ανθρώπινων σχέσεων, έτσι όπως διατυπώθηκε στην Επί του Όρους Ομιλία: «καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως». Αυτά τα πρωταρχικά αξιώματα ελευθερίας και ισότητας αποτυπώθηκαν εξαιρετικά στην εξής πρόταση: «Οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.» (Προς Γαλάτας επιστολή γ΄23–δ΄5) Το πνεύμα αυτό περιθωριοποιήθηκε από τη στιγμή που η κοσμική εξουσία -μετά την καταστολή του επαναστατικού χριστιανικού = κινήματος όπως υποστηρίζει ο Κάουτσκι- ενσωμάτωσε τον χριστιανισμό και τον μετέτρεψε σε κρατική ιδεολογία.

Σάββατο 13 Ιανουαρίου 2024

Για την πολιτική θεολογία


από Ευάγγελος Κοροβίνης



Το ζήτημα των σχέσεων θεολογίας και πολιτικής προσεγγίσθηκε από πολλούς μελετητές που κατέληξαν σε πολύ διαφορετικά συμπεράσματα για την φύση αυτών
των σχέσεων. Στο παρόν άρθρο επιλέγουμε να εκθέσουμε σύντομα τις εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις δυο Γερμανών στοχαστών, του Carl Schmitt που έζησε στα ταραγμένα χρόνια της εύθραυστης Δημοκρατίας της Βαϊμάρης και στην πορεία του χρόνου ταυτίσθηκε με τους Ναζί και του αρκετά νεότερου John B.Metz, ενός
Γερμανού καθολικού ιερέα και καθηγητού θεολογίας, που υπήρξε ο εμπνευστής της γνωστής «θεολογίας της απελευθέρωσης».

Ο Schmitt ισχυρίσθηκε ότι υπάρχει μια δομική παραλληλία μεταξύ της απόλυτης εξουσίας του Θεού του μονοθεϊσμού και της εξουσίας του ηγεμόνα. Έτσι η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, όπου η εφαρμογή του συντάγματος αναστέλλεται με
απόφαση του ηγεμόνα είναι ανάλογη με τα θαύματα του Θεού, που αναστέλλουν προσωρινά τους νόμους της φύσης. Ο Γερμανός θεωρητικός, όταν υπογραμμίζει
αυτές τις δομικές αναλογίες, δεν αναφέρεται τόσο στην επιρροή της θρησκείας στην πολιτική, όσο στο κενό υπερβατικότητας που προέκυψε μετά την λήξη των
θρησκευτικών πολέμων του 17ο αιώνα. Ένα κενό το οποίο οι κοσμικές πολιτικές δεν
ήταν σε θέση να καλύψουν.

Πράγματι στους νέους χρόνους η παραδοσιακή ιδέα του ηγεμόνα, που στέκεται πάνω από την κοινωνία και το κράτος, εκλείπει παντελώς. Ο ηγεμόνας ταυτίζεται
πλήρως με το κράτος και το κράτος με τους νόμους που ψηφίζει το κοινοβούλιο. Για τον Schmitt τελικά η ισχύς είναι που δημιουργεί το δίκαιο και όχι το δίκαιο που χαλιναγωγεί την δύναμη των ισχυρών. Επιπλέον η υπακοή στον ηγεμόνα, που
γεννά η πίστη, ενοποιεί την κοινωνία και επιτρέπει να αναδυθεί το πνεύμα αυτοθυσίας, που απαιτείται στους πολέμους μεταξύ των κρατών.

Κυριακή 24 Δεκεμβρίου 2023

«ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΗΝ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ;»

Γιώργος Τασιόπουλος 

Μια όμορφη βραδιά που έδωσε νόημα στον εορτασμό των Χριστουγέννων ένθεων και "άθεων", Χριστιανών και Μαρξιστών ή καλύτερα των Χριστιανομαρξιστών!

Όταν οι ενεργοί πολίτες συνευρίσκονται και κοινωνούν την αγωνία τους για τη γέννηση της Ελπίδας βρίσκουν κοινή περπατησιά, και τέλος παρά το θυμό για τον δυστοπικό "κόσμο"  βάζουν ως κέντρο της ζωής τους την ΑΓΑΠΗ και προχωρούν αγκαλιασμένοι! 

Η βραδιά έδειξε ότι τα κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας μαζί με την αγωνία των κοινωνικών επαναστατών φιλοσόφων αποτελούν ανεξάντλητες πηγές θεωρητικής ενδυνάμωσης για  επαναστατικούς αγώνες κοινωνικής απελευθέρωσης!
Εύγε σε εσένα Θανάση!!! 
αλλά και στο ζεστό πολιτιστικό χώρο, τους αδελφούς της Βυρωνιώτης Λαμπηδόνας!
_______________


Θανάσης Ν. Παπαθανασίου 


Μια συζήτηση, πραγματικά συζήτηση, με τόλμη και ειλικρίνεια εκ μέρους όλων, για έξοδο από ό,τι σκιάζει 
[το "σκιάζει" εδώ, με την διπλή του έννοια: και "ρίχνει σκιά / συσκοτίζει", και "φοβίζει"].

«ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΗΝ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ;»
εχθές, Παρασκευή, 22-12-2023, στον Βύρωνα. Η εισήγησή μου κινήθηκε στους ακόλουθους άξονες:

1. Το ιστορικό του κινήματος που από το 1968 ονομάστηκε "Θεολογία της Απελευθέρωσης". 

2. Τα ριζώματά του στην Αγία Γραφή, στους Πατέρες της Εκκλησίας και στην πίστη της. Η απελευθέρωση από κάθε λογής δουλεία και θάνατο, ως χαρακτηριστικό καθαυτής της θεολογίας (και όχι ως υπόθεση ενός ρεύματος), βάσει της μεταφυσικής πίστης της (και όχι παρά την μεταφυσική πίστη της).

3. Η καθ' οιονδήποτε τρόπο ψηλάφηση του απελευθερωτικού χαρακτήρα του χριστιανισμού εκ μέρους άθεων στοχαστών (από τον Μαρξ και τον Ένγκελς ως τον Έρνστ Μπλοχ, τον Μάικλ Γουόλτσερ κ.ά. πολλούς), με ειδικότερη αναφορά στην εν Ελλάδι Θεολογία της Απελευθέρωσης  (αναρχοχριστιανοί του 19ου αι., εθνική αντίσταση, χριστιανοσοσιαλιστικό κίνημα "Χριστιανική Δημοκρατία" κ.ά.).

Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου 2023

Ο χριστιανισμός ως απελευθερωτικό κίνημα. - Του Χρήστου Λάσκου



Θανάσης Παπαθανασίου, Υποτέλεια, ιεραποστολή και Θεολογία της Απελευθέρωσης στην Άπω Ανατολή, REDnNOIR, σελ. 228




Είναι αδύνατο να συγκεντρώσεις τεράστιο πλούτο δίχως να διαπράξεις αμαρτία

Αστέριος Αμασείας


«Ποιο είναι το όφελος», ρωτάει ο Γρηγόριος Νύσσης, «αν δημιουργείς πολλούς φτωχούς και κατόπιν ανακουφίζεις έναν; Αν δεν υπήρχε το πλήθος των εκμεταλλευτών, δεν θα υπήρχε ούτε το πλήθος των εξαθλιωμένων».

Τα παραθέματα, νομίζω, είναι σαφή και ευκρινή. Δείχνουν με το δάχτυλο την εξαθλιωτική συνθήκη, που βιώνει διαχρονικά η πλειονότητα των ανθρώπων, και κατονομάζουν τους ενόχους. Είναι, μάλιστα, εκπληκτική η απόδοση της ευθύνης στους εκμεταλλευτές! Δηλώνοντας, με τον πιο ρητό τρόπο πως οι πλούσιοι είναι πλούσιοι ακριβώς επειδή είναι εκμεταλλευτές. Ο πλούτος τους δεν προέκυψε, απομυζήθηκε «μέσα στην αμαρτία».

Ενδιαφέρον είναι ότι η εκτίμηση αφορά, χωρίς εξαίρεση, τους πάντες: όσοι είναι πλούσιοι είναι αμαρτωλοί εξ ορισμού.

Έγραφα σε άρθρο μου στην Αυγή πριν από δέκα χρόνια, περίπου:

Αντίθετα με την κρατούσα άποψη, ο μαρξισμός αισθάνεται διαχρονικά πολύ οικεία με τα σχήματα των Ευαγγελίων. Και όχι μόνο.

Στη μακριά σειρά των χειραφετητικών κινημάτων, από τον Κλεομένη και τον Αριστόνικο, τον Σπάρτακο, τους Ζηλωτές της Θεσσαλονίκης, τον Τόμας Μύντσερ και τους Αναβαπτιστές, τους Βρετανούς Levellers και τους Γάλλους εξισωτιστές επαναστάτες μέχρι τις μεγάλες εργατικές επαναστάσεις του 19ου ή του 20ου αιών, ο χριστιανισμός κατέχει περίβλεπτη θέση.

Για το σύνολο των μαρξιστών ιστορικών ο χριστιανισμός αντιπροσωπεύει μια μεγάλη εξέγερση των ταπεινών της ύστερης δουλοκτητικής αρχαιότητας. Και τα τεκμήρια, ως προς αυτό, δεν είναι μόνο ιστορικοϋλιστικά ή κοινωνιολογικά. Τα Ευαγγέλια, καθαυτά, αλλά και οι κοινοκτημονικές πρακτικές του πρώιμου χριστιανισμού είναι ο σημαντικότερος δείκτης.

Η οικειότητα, δε, γίνεται βαθειά, όταν ο αριστερός ακούει από το Χριστό να ισχυρίζεται πως «Μακάριοι είναι οι φτωχοί» ή, ακόμη περισσότερο, πως «ευκολότερο είναι να περάσει καραβόσκοινο από το μάτι της βελόνας, παρά να εισέλθει πλούσιος στο Βασίλειο του Θεού». Το ίδιο κι όταν διαβάζει την «Ομιλία προς τους πλουτούντας» του Μεγάλου Βασιλείου .

Πέμπτη 23 Νοεμβρίου 2023

Με τον Μακάριο και τον Φιντέλ στην Oρθοδοξία



ΕΠΙΣΚOΠOΣ ΑΣΣOΥ ΤΙΜOΘΕOΣ


– Και εσείς, ένας Ινδιάνος, πώς περάσατε την πόρτα της Ορθόδοξης Εκκλησίας και μάλιστα φτάσατε να γίνετε επίσκοπος; Η ερώτηση στον συνεντευξιαζόμενο Ορθόδοξο επίσκοπο της Ιεραποστολής στην Κολομβία, Άσσου Τιμόθεο. Και η απάντηση (Καθημερινή, 21/11):

– Εντελώς τυχαία (γελάει). Θα ήμουν δέκα χρόνων και έτυχε να δείξουν στην τηλεόραση τους ηγέτες των τότε «Αδεσμεύτων» που είχαν επισκεφθεί την Κολομβία, ανάμεσά τους και ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος. Φυσικά δεν τον ήξερα. Τον είδα σε μια ασπρόμαυρη τηλεόραση της θείας μου σε ένα χωριό –δεν υπήρχαν τότε πολλές τηλεοράσεις– και εκεί αντίκρισα έναν με μαύρα ράσα, με πανoκαλύμμαυχο και εγκόλπια – με εντυπωσίασε. Ρώτησα έναν καθολικό παπά και μου είπε ότι είναι ένας αρχιερέας, επίσκοπος από μια Εκκλησία που λέγεται ορθόδοξη. Μάλιστα μου τόνισε ότι η Εκκλησία αυτή είναι αιρετική, έχει φύγει από την κανονικότητα. Όμως ένας άλλος, αγγλικανός ιερέας, μου εξήγησε ότι η Καινή Διαθήκη έχει γραφτεί στα ελληνικά και ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η μήτρα όλων. Μου μίλησε μάλιστα και για έργα πατέρων. Από εκεί λοιπόν, από τον Μακάριο, ξεκίνησε η δική μου πορεία.
Και παρακάτω:
 

– Eτυχε να συζητήσετε με τον Φιντέλ (Κάστρο) για τη θρησκεία;

– Αρκετές φορές. Του είχα χαρίσει και ένα βιβλίο με τους λόγους του Μεγάλου Βασιλείου για τους πλούσιους και τους φτωχούς. Για να καταλάβετε, ο Φιντέλ σε μία από εκείνες τις ατέλειωτες ομιλίες του, είπε ότι ο μεγαλύτερος πόλεμος ενός ανθρώπου είναι με τον εαυτό του. Αυτό δεν είναι αντίθετο με την Ορθοδοξία. Είχε δίκιο ο Φιντέλ που έλεγε ότι δεν περιμένουμε να αλλάξει ιδεολογικά ο κόσμος. Οι ιδεολογίες δεν θα φέρουν αυτή την αλλαγή που ο κόσμος περιμένει. Η Ορθοδοξία απευθύνεται στο εσωτερικό του ανθρώπου, στο οντολογικό. Λέει πως δεν
μπορεί να αλλάξει ο κόσμος μόνο από αυτό που σκέπτομαι, αλλά πρωτίστως από αυτό που αισθάνομαι.

– Πόσο δύσκολο είναι να είσαι ιεραπόστολος στη ζούγκλα;

Σάββατο 18 Νοεμβρίου 2023

Κωστής Μοσκώφ: Ο παραδομένος λόγος, ο λόγος της Ορθοδοξίας Ο μαρξισμός είναι ερωτική πράξη, όπως και η Ορθοδοξία




ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ27 Ιουνίου 2023 | 12:32


Βαγγέλης Στεργιόπουλος

Στο φύλλο του «Βήματος» που είχε κυκλοφορήσει την Κυριακή 9 Οκτωβρίου 1983 περιλαμβανόταν ένα δισέλιδο άρθρο που έφερε τον τίτλο «Τα κατά Μοσκώφ και Ζουράρι πάθη». Οι θεσσαλονικείς διανοούμενοι Κωστής Μοσκώφ και Κώστας Ζουράρις, στενοί φίλοι από τα νεανικά τους χρόνια, σχεδόν συνομήλικοι και κατ’ αρχήν ομοϊδεάτες, είχαν παραχωρήσει ξεχωριστές συνεντεύξεις στην επίσης θεσσαλονικιά δημοσιογράφο και συγγραφέα Λένα Δουκίδου (1934-2020).


Αφορμή για το δημοσίευμα αυτό, σύμφωνα με το συνοδευτικό κείμενο της εφημερίδας, ήταν το «πείραμα» Μοσκώφ – Ζουράρι για την προσέγγιση ελληνικού κομμουνισμού και ελληνικής ορθοδοξίας στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Οι δυο τους –συμπλήρωνε «Το Βήμα»–, χωρίς να απαρνούνται ο πρώτος τη μαρξιστική και ο δεύτερος την κομμουνιστική του ταυτότητα, ευαγγελίζονταν, μέσα στους κόλπους της ελληνικής Αριστεράς, το διάλογο και τη σύζευξη με ένα χώρο που κύριο χαρακτηριστικό του κατά τη μεταπολεμική περίοδο ήταν η σφόδρα αντικομμουνιστική και αντιμαρξιστική τάση.



«ΤΟ ΒΗΜΑ», 9.10.1983, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

Στις γραμμές που ακολουθούν θα διαβάσετε τη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στη Δουκίδου ο Κωστής Μοσκώφ, ο οποίος έφυγε από τη ζωή ακριβώς πριν από 25 χρόνια, στις 27 Ιουνίου 1998, σε ηλικία 59 μόλις ετών:

Είσαι πιστός;


Όχι, δεν είμαι πιστός. Μα το «πιστός ή όχι» είναι ερώτημα Δυτικό. Δηλαδή, η ερώτηση πηγάζει από τον τρόπο που είναι διαρθρωμένη η ιδεολογία στη Δύση, όχι σε μας. Σε μας η Ορθοδοξία δεν είναι σύστημα όπως η Καθολική Εκκλησία. Η Ορθοδοξία είναι βίωμα. Το βίωμα της ζωής.

Πότε άρχισες να ενδιαφέρεσαι πιο έντονα για την ιδεολογία της Ορθοδοξίας;


Το 1975. Τότε άρχισα να γράφω και τα «Δοκίμιά» μου πάνω στην παραδοσιακή ιδεολογία μας.



Είπες ότι δεν είσαι πιστός. Ποια είναι ακριβώς η σχέση σου με το αντικείμενο;


Σχέση ερευνητική. Είναι μια διερεύνηση καθαρά μαρξιστική – λενινιστική. Αν έχει επιβραδυνθεί το προοδευτικό κίνημα στην Ελλάδα τα τελευταία 40-50 χρόνια, είναι γιατί δεν υπήρχε γνώση των ιδιομορφιών της ιστορίας μας, μελέτη τού πώς κινείται η ύλη στην Ελλάδα τα τελευταία 2.000-3.000 χρόνια. Υπάρχει γι’ αυτό μια πολύ μεγάλη ιδεολογική αδυναμία. Αυτή είναι λοιπόν η προσπάθειά μου τα τελευταία 8 χρόνια. Η διερεύνηση του παραδομένου λόγου τού πριν σώματός μας.

Πέμπτη 16 Νοεμβρίου 2023

Νίκος Ψαρουδάκης: «Διαρκές το δικό σας έγκλημα κύριοι αρεοπαγίτες»

ΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΗΣ ΤΥΡΑΝΝΙΑΣ ΕΣΤΕΛΝΑΝ ΣΤΗ ΦΥΛΑΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ!

Ο ΝΙΚΟΣ ΨΑΡΟΥΔΑΚΗΣ* ΕΠΈΣΤΡΕΨΕ ΣΤΗ ΦΥΛΑΚΗ ΤΟ 1975



Του Γιώργου Τασιόπουλου

Ηταν Ιούλης του 1975, επί κυβέρνησης «Εθνικής Ενότητος», του “εθνάρχη” και ιδρυτή της Ν.Δ. Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Τότε ο Νίκος Ψαρουδάκης* εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου επίθεση στους “ανώτατους δικαστές”, που συντάραξε το πολιτικό κατεστημένο της εποχής, και είχε σαν αποτέλεσμα να καταδικαστεί και να φυλακιστεί. Το όνομα του, Νίκος Ψαρουδάκης και ο πολιτικός φορέας που ήταν επικεφαλής ονομαζόταν “Χριστιανική Δημοκρατία”.



Αιτία της περιπέτειας του το πρωτοσέλιδο άρθρο του στην εφημερίδα του κόμματος του “Χριστιανική”. Είχε τίτλο «Διαρκές το δικό σας έγκλημα κύριοι αρεοπαγίτες», και υπότιτλο: «Θυσιάσατε τη δικαιοσύνη στη σκοπιμότητα: Χθες για να σώσετε την τυραννία, σήμερα για να σώσετε τους τυράννους!». Ο Νίκος Ψαρουδάκης στο πόνημα του, το οποίο περιείχε “ιερές, θεόπνευστες” ρήσεις, σχολίαζε την τότε απόφαση του Αρείου Πάγου να χαρακτηρίσει το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967, ως στιγμιαίο και όχι ως διαρκές, με συνέπεια να μη λογοδοτήσουν στην αστική “δικαιοσύνη, όλοι όσοι στήριξαν από θέση εξουσίας, την δικτατορία.

Και δεν μασούσε τα λόγια του, ο χριστιανός πολιτικός. «Πολλοί από σας, στη διάρκεια της δικτατορίας, “συνετά” ανθρωπάκια για να μην χάστε τη θεσούλα σας είχατε λουφάξει στο κέλυφος σας κι είχατε μεταβάλει τη νομική σκέψη σε σοφιστεία στήριγμα της ανομίας και του εγκλήματος», έγραφε μεταξύ άλλων,  απευθυνόμενος στους “ανώτερους δικαστές” του Αρείου Πάγου.

Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, τι σάλος είχε ξεσπάσει μετά την δημοσίευση του άρθρου. Η κυβέρνηση έσπευσε να εξαφανίσει την εφημερίδα και ο Νίκος Ψαρουδάκης οδηγήθηκε σε δίκη με την κατηγορία της περιύβρισης Αρχής.

50 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ




Ανακοίνωση της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθήνας για την επέτειο του Πολυτεχνείου:

50 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ

«Όφεις, ποτέ!» 

Η Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθήνας στέκει με σεβασμό μπροστά στην συμπλήρωση μισού αιώνα από την εμβληματική εξέγερση του Πολυτεχνείου (17 Νοεμβρίου 1973). Εύχεται, η δίψα για ελευθερία και το αδούλωτο φρόνημα να μου εμπνέουν όλες τις γενιές, μακριά από κάθε υστεροβουλία, ευτελισμό εννοιών και καπηλεία θυσιών.

Το κεντρικό σύνθημα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου (το οποίο πλέον ακούγεται σαν στερεότυπο και από πολλούς προσπερνιέται ως κάτι παρωχημένο) διατηρεί πλήρη ζωντάνια και εξαιρετική επικαιρότητα: «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία»: και τα τρία μαζί και αδιαίρετα.

- «Ἄρτος καρδίαν ἀνθρώπου στηρίζει» (Ψαλμ. 103:15).

 Είναι ουσιώδες για τον άνθρωπο το καθημερινό ψωμί. Ταυτόχρονα όμως,

- «Οὐκ ἐπ’  ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος» (Ματθ. 4:4).

 «Λάβετε», λοιπόν, «παιδείαν καὶ μὴ ἀργύριον, καὶ γνῶσιν ὑπὲρ χρυσίον δεδοκιμασμένον» [«Προτιμήστε την παιδεία από το ασήμι, και βάλτε την γνώση πάνω κι απ’ το εκλεκτό χρυσάφι»] (Παροιμ. 8:10). 

Και τελικά

- «Τῇ ἐλευθερία, ᾗ Χριστὸς ἡμᾶς ἠλευθέρωσε, στήκετε καὶ μὴ πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθε» [«Μείνετε σταθεροί στην ελευθερία, για την οποία μας ελευθέρωσε ο Χριστός, και μην ξαναμπαίνετε κάτω από ζυγό δουλείας»] (Γαλ. 5:1).


Είναι χρέος των Χριστιανών ο αγώνας εναντίον κάθε είδους τυραννίας, γιατί ο άνθρωπος πλάστηκε κατ’ εικόνα και ομοίωση Θεού, προικισμένος με το νοερό και το αυτεξούσιο. Είναι πνευματικό χρέος μας η αντίσταση στο κοινωνικό κακό και η συμπαράσταση καθημερινά στον άνθρωπο της διπλανής πόρτας που αδικείται. 

Ας θυμηθούμε μία μαρτυρία (δημοσιευμένη εδώ και χρόνια) από εκείνες τις ημέρες της εξέγερσης (στη Νομική Σχολή πρώτα και στο Πολυτεχνείο κατόπιν): Ο Αναστάσιος Γιαννουλάτος (τότε επίσκοπος Ανδρούσης, σήμερα αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας), «με άλλους κληρικούς συγκροτεί ομάδες, ώστε να φτάσουν στους φοιτητές τρόφιμα και φάρμακα. Κάνει επαφές, ώστε να αποφευχθεί η βία από την πλευρά της αστυνομίας. Εκείνοι απλώς τον άκουγαν [...]. Μάλιστα επισήμανε και στους άλλους καθηγητές να μεσολαβήσουν. Ένας από τους καθηγητές τού θύμισε το ευαγγελικό:

 "φρόνιμοι [: μυαλωμένοι, συνετοί] ως οι όφεις". Τότε απάντησε: "Φρόνιμοι ναι, αλλά όφεις ποτέ!"».

Τετάρτη 8 Νοεμβρίου 2023

Μοναστήρια στρατηγεία και ορμητήρια του ΕΛΑΣ



Του Ηλία Μπιτσάνη

Μια Πολιτεία που δεν τιμά την εθνική αντίσταση σε όλες τις εκφάνσεις της, ένας κόσμος που έζησε τα γεγονότα αλλά έχει «φύγει», μια κοινωνία εθισμένη στην πολιτισμική ευτέλεια, ένα καθεστώς που εχθρεύεται κάθε πράξη «ανυπακοής» ακόμη και από το ιστορικό παρελθόν. Δεδομένων τούτων ποιος να θυμηθεί ότι χθες έκλεισαν 80 χρόνια από τον βομβαρδισμό της ιστορικής Μονής Βελανιδιάς από τους Γερμανούς που είχε σαν αποτέλεσμα την καταστροφή και τη λεηλασία του «πλούτου» της Μονής που αποτέλεσε ορμητήριο των επαναστατημένων το 1821 αλλά και το 1943. Κράτος, Δήμος, Εκκλησία έχουν άλλες προτεραιότητες και μια ορισμένη «αλλεργία» στην υπόμνηση της αντίστασης ακόμη και όταν εκδηλώνεται βέβηλη θηριωδία από τον κατακτητή.

Τα μοναστήρια ειδικά γύρω από την Καλαμάτα έχουν τη δική τους ιστορία στην Αντίσταση.

Η Μονή Βελανιδιάς και η Μονή Δήμιοβας στα τέλη του 1943 είχαν γίνει στρατηγεία και ορμητήρια του ΕΛΑΣ. Τόσο οι Ιταλοί, όσο και οι Γερμανοί αργότερα, δεν τολμούν να πλησιάσουν. Η δύναμη του αντάρτικου, και το γεγονός ότι θα έπρεπε να κινηθούν σε άγνωστο τόπο αποτελούσαν αποτρεπτικούς παράγοντες σε κάθε εγχείρημα εκκαθαριστικής επιχείρησης σε αυτές τις περιοχές από τις οποίες οι αντάρτες του ΕΛΑΣ είχαν «εποπτεία» στην πόλη. Γι’ αυτό και όλο το βάρος πέφτει στην προσπάθεια να πείσουν τον ντόπιο πληθυσμό να συνεργαστεί μαζί τους και για τη δημιουργία των Ταγμάτων Ασφαλείας. Οι Γερμανοί σε πρώτη φάση είχαν ποντάρει στη δράση τμήματος του Ελληνικού Στρατού (ΕΣ) που δρούσε εναντίον του ΕΛΑΣ έχοντας αποσχισθεί από την κοινή δύναμη που είχαν συγκροτήσει οι δύο οργανώσεις μετά το Σύμφωνο του Δυρραχίου στις 28 Αυγούστου. Μετά το μπλόκο και τις συλλήψεις ομήρων στην Καλαμάτα (22 Οκτωβρίου), είναι σε εξέλιξη η σύγκρουση του ΕΛΑΣ με τον ΕΣ, που λήγει με τη συντριβή του δεύτερου στη μάχη της Παλιόχωρας στις 28 Οκτωβρίου. 

Οι Γερμανοί ανησυχούν γιατί οι δυνάμεις των ανταρτών επιστρέφουν στη Μονή Βελανιδιάς και τη Μονή Δήμιοβας και από εκεί απερίσπαστοι μπορούν να εξαπολύουν επιθέσεις. Επιχείρηση κατά μέτωπο ήταν δύσκολο και εξαιρετικά επικίνδυνο να οργανώσουν, καθώς οι θέσεις είναι οχυρές και αυτός που τις κατέχει μπορεί να αποδεκατίσει εκείνον που επιχειρεί, ακόμη και αν οι κατακτητές διέθεταν ισχυρές δυνάμεις. Οι Γερμανοί αποφασίζουν να εκκαθαρίσουν πρώτη τη Μονή Βελανιδιάς που είναι πολύ κοντά στην Καλαμάτα και απειλεί με επίθεση. Και άλλος τρόπος δεν υπήρχε πέρα από τον βομβαρδισμό και την καταστροφή της.

Πέμπτη 19 Οκτωβρίου 2023

Η αδικία στα μάτια του Θεού και των ανθρώπων - κ. Θανάσης Παπαθανασίου





Περιγραφή

Η αδικία έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης και αναφοράς στον φιλοσοφικό και κοινωνικό λόγο απ' αρχής των οργανωμένων κοινωνιών, όταν οι σχέσεις των ανθρώπων άρχισαν να μεταφράζονται και μέσω οικονομικών σχέσεων. 

Με την εμφάνιση αυτής της μορφής κοινωνικών «συμβολαίων» μεταξύ των ανθρώπων, η πλεονεξία και η θέληση για συσσώρευση του πλούτου άρχισε να γίνεται όλο και πιο έντονη. Η Αγία Γραφή, ήδη από την Παλαιά Διαθήκη μας διδάσκει την απάρνηση του άδικου πλούτου και της πλεονεξίας:

 «Ἀγαθὸν τὸ ὀλίγον μετὰ δικαιοσύνης ἢ πολὺ μετὰ ἀδικίας», όπως μας αναφέρεται στην ιστορία του Τωβίτ. Και το κήρυγμα της ακτημοσύνης γίνεται εμφανέστατο μέσα από τα λόγια του ίδιου του Κυρίου μας, ο οποίος μας προτρέπει να δώσουμε τον έναν χιτώνα, αν έχουμε δύο, αλλά και να προσφέρουμε τον ίδιο μας τον εαυτό στην υπηρεσία του συνάδελφού μας. 

Κυριακή 24 Σεπτεμβρίου 2023

Το τρίτο σκέλος της επιβολής του αθεϊσμού από τον Χότζα

Αλλαγή τοπωνυμίων και απαγόρευση χρήσης ονομάτων που παρέπεμπαν σε θρησκεία.



Το 1975 το πολιτμπυρό της Κ.Ε. του ΚΕΑ προβληματισμένο βαθιά από την αποτυχία της ιδεολογικής και πολιτιστικής επανάστασης, συνειδητοποίησε ότι η αντιθρησκευτική πολιτική που ακολουθήθηκε όλα τα προηγούμενα χρόνια, ήταν ένα λάθος εγχείρημα που οδήγησε σε ιδεολογικό αδιέξοδο τόσο την κοινωνία όσο και το Κόμμα.

 Χωρίς να αποδεχτούν το μοιραίο λάθος, συναποφάσισαν μια νέα αντιθρησκευτική επιχείρηση. Με το υπ' αρ. 225 29/9/1975 διάταγμα ολοκληρωνόταν το πρώτο μέρος, της τρίτης φάσης της αντιθρησκευτικής πολιτικής της Αλβανίας. 

Το διάταγμα υπαγόρευε την αλβανική μετονομασία όλων των ελληνορθόδοξων και τούρκικων τοπωνυμίων και όλων των τοπωνυμίων που έφεραν ονόματα αγάδων, αγίων και μπέηδων. Δεκάδες πόλεις, χωριά, οικισμοί, περιοχές αλλά και συνοικίες αντικατέστησαν άμεσα τα τοπωνύμια τους με επαναστατικά και σοσιαλιστικά αλβανικά ονόματα.


Λίγο καιρό αργότερα και μένοντας πιστοί στο αντιθρησκευτικό δόγμα, τα ληξιαρχεία της Αλβανίας διετάχθησαν την 23η Σεπτεμβρίου να μην εγγράφουν ονόματα βρεφών στα μητρώα κατ' επιθυμία των γονέων, εάν δεν ανταποκρίνονταν στην πολιτική και ιδεολογική γραμμή του ΚΕΑ. Η κυβέρνηση προμήθευσε όλα τα ληξιαρχεία της χώρας με ειδικές λίστες ονομάτων, από τα οποία ήταν υποχρεωμένοι οι γονείς να επιλέγουν τα ονόματα για τα παιδιά τους. Τα ονόματα αυτά είχαν σχέση με το αλβανικό έθνος, την ιστορία του, τον διεθνή κομμουνισμό ή τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο και την λογοτεχνία. Επίσημο αλβανικό όνομα αναδείχτηκε το Μαρενγκλέν, σύμπτυξη των ονομάτων Μαρξ-Ενβέρ-Ένγκελς-Λένιν.

Τετάρτη 30 Αυγούστου 2023

Μητροπολίτης Ιωακείμ


«Καθένας σ' αυτόν τον τόπο γράφει τη δική του ιστορία. Αλλος με θυσία αγώνα και αίμα κι άλλος με φανταχτερά πετραχήλια, φανφάρες και φραμπαλάδες.

Τούτος ο τόπος γέννησε και τον Παπαφλέσσα και τον Γρηγόριο τον Ε'. Παιδιά και οι δυο του ίδιου Θεού. Ποιος κρίνει; Ποιος συγχωρεί και ποιος δε λησμονεί; Ιδού η μεγάλη διαφορά ανάμεσα στα χρυσά και τα αιματοβαμμένα ράσα. Εμείς οι πτωχοί τω πνεύματι ας αποδώσουμε δικαιοσύνη!..»


Ο Μητροπολίτης Ιωακείμ (κατά κόσμον Απόστολος Αποστολίδης), γεννήθηκε στη Νικομήδεια (Ορτάκιοϊ) της Βιθυνίας (Μ. Ασία) το 1883. Ήταν ανιψιός του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιωακείμ του Γ'. Σπούδασε στη θεολογική Σχολή της Χάλκης, από την οποία αποφοίτησε με άριστα. Υπηρέτησε στο Πατριαρχείο ως Πατριαρχικός διάκονος και κωδικογράφος και κατέληξε Δευτερεύων των Πατριαρχικών διακόνων.

Στις 26/04/1914 εκλέχθηκε μητροπολίτης Μετρών και Αθύρων στην Ανατολική Θράκη και αγωνίστηκε για την κατάπαυση των ανθελληνικών διωγμών που είχαν εξαπολύσει οι Νεότουρκοι του Κεμάλ εναντίον του ντόπιου πληθυσμού, προσπαθώντας να συγκρατήσει τον ελληνικό πληθυσμό στις εστίες του. Οργάνωσε εκκλησιαστικά, διοικητικά και εκπαιδευτικά τη Μητρόπολη, ενώ βοήθησε ομάδες Ελλήνων ανταρτών και τον Ελληνικό Στρατό.

Διατέλεσε Συνοδικός και μέλος πολλών επιτροπών του Πατριαρχείου. Για την πολύπλευρη πατριωτική του δράση καταδικάστηκε σε θάνατο από τους κεμαλικούς το 1923.

Φυγαδεύτηκε στον Πειραιά με μεθοδευμένες ενέργειες του Πατριάρχη Μελετίου και τη συνεργασία των Συμμάχων. Εκλέχθηκε μητροπολίτης Κοζάνης και Σερβίων από το 1923 μέχρι το 1945.

Μια έκκληση, τον Αύγουστο του 1936, προς την κυβέρνηση του Μεταξά στην οποία περιέγραφε τα προβλήματα του λαού της Δυτ. Μακεδονίας και κατήγγειλε την παραμέληση της περιοχής θεωρήθηκε πράξη αντίστασης στη δικτατορία του Μεταξά και του στοίχισε εξάμηνη εξορία στον Άθω.
Την περίοδο της Κατοχής στην Κοζάνη αναδείχθηκε σε αδιαμφισβήτητο ηγέτη. Με κάθε τρόπο βοηθούσε το λαό με συσσίτια και τον προέτρεπε με δημόσια κηρύγματα σε ένοπλη αντίσταση κατά των κατακτητών. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στις συνομιλίες και στην σύνταξη «Πρωτοκόλλου Τιμής» μεταξύ του ΕΑΜ και 40 αξιωματικών του τακτικού στρατού που υπογράφτηκε μέσα στη Μητρόπολη Κοζάνης. Ανέλαβε πρόεδρος της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΕΑΜ Κoζάνης και, κυνηγημένος από τους ναζί, βγήκε στο βουνό το 1943 με μαχητές του ΕΛΑΣ.

Παρασκευή 25 Αυγούστου 2023

Μισθωτοί και δούλοι



Κατά τον Άγιο Συμεών τον Νέο Θεολόγο, η δουλεία, αλλά και η μισθωτή εργασία (sic) είναι προϊόντα της κακίας, της βίας, της πλεονεξίας και της ένδειας!

"Ο Πάνσοφος και Πανάγαθος Θεός εις τούτον τον κόσμο έκαμε πατέρα καί υιόν και όχι δούλον και μισθωτόν, [...] Ύστερον ευρέθη η δουλεία, ήγουν η σκλαβιά και η μίσθωσις.

Η δουλεία έγινεν από την κακίαν των ανθρώπων όπου εμάχοντο ένας κατά του άλλου και εσκλαβώνοντο.

Η δε μίσθωσις από την πτωχείαν  και ένδειαν όπου ηκολούθησαν εις τους ανθρώπους από την πλεονεξίαν των ομογενών ανθρώπων.

Ιδού λοιπόν και ο δούλος και ο μισθωτός όπου έγινον από την κακίαν όπου ηκολούθησεν εις τους ανθρώπους.  Διατί χωρίς βίσν και πτωχείαν ούτε δούλος γίνεται τινάς ούτε μισθωτός".

[Οσίου και Θεοφόρου Πατρός ημών Συμεών του Νέου Θεολόγου τα ευρισκόμενα και διηρημένα εις δύω, μτφρ. Διονυσίου Ζαγοραίου, Λόγος 24]

Για την αντιγραφή:
Γιώργος Κρανιδιώτης 

Τρίτη 18 Ιουλίου 2023

Δευτέρα 17 Ιουλίου 2023

Άγιος Αλέξανδρος Shmorell



Ο Άγιος Αλέξανδρος Shmorell γεννήθηκε το 1917 στο Όρενμπουργκ της Ρωσίας. Η μητέρα του, που πέθανε ένα χρόνο αργότερα, το 1918, ήταν Ρωσίδα Ορθόδοξη, ενώ ο ιατρός πατέρας του ήταν Γερμανός προτεστάντης.


 Ο μικρός Αλέξανδρος βαπτίστηκε Ορθόδοξος και ευτύχησε τόσο ο πατέρας του, όσο και η μετάπειτα μητριά του, να μην προσπαθήσουν να τον προσαρτήσουν στον προτεσταντισμό.

Το 1921 η οικογένεια Schmorell θα μεταναστεύει στο Μόναχο, για να γλιτώσει από την καταπίεση των μπολσεβίκων. Εκεί ο Αλέξανδρος θα μεγαλώσει ακούγοντας από την ρωσίδα νταντά του, Νιάνια, ιστορίες από την ρωσική παράδοση. Με το νού του θα ταξιδέψει στις ρωσικές στέπες, στα παλάτια του Τσάρου, στα λημέρια των Κοζάκων αρματωλών. Θα φτιάξει, έτσι, μέσα του μια εξιδανικευμένη εικόνα για την προκομμουνιστική Ρωσία. Η εικόνα αυτή θα ενισχυθεί λίγο αργότερα, στην εφηβεία, όταν ο Αλέξανδρος θα γίνει φανατικός αναγνώστης των Ρώσων κλασσικών και ιδιαίτερα του Ντοστογιέφσκι.

Ταυτόχρονα η Νιάνια φρόντιζε από μικρό να τον γαλουχίσει στην Ορθόδοξη Πίστη. Ο Αλέξανδρος δεν έλειπε σχεδόν ποτέ από τον Ορθόδοξο ναό του Μονάχου, ενώ αργότερα ως φοιτητής είχε πάντα πάνω του ένα προσευχητάρι. Ο εφημέριος, μάλιστα, ήταν ο πρώτος που με τις διδαχές του ώθησε τον Αλέξανδρο να ευαισθητοποιηθεί με τα ευρύτερα κοινωνικά προβλήματα.