Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΓΙΑΓΚΑΖΟΓΛΟΥ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΓΙΑΓΚΑΖΟΓΛΟΥ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Σάββατο 13 Μαΐου 2023

«Περί διαμορφώσεως καί χαρακτῆρος τῶν Ἁγίων εἰκόνων»




«Ψάχνω να βρω ένα ιθαγενή ζωγράφο
 Για να μου ζωγραφίσει μια μαύρη Παναγία
 Μια ωραία Παρθένα ‘Keyouwa’
 Που να μοιάζει  πολύ στις μητέρες μας» 

π Al. Abble, «Στη Μαύρη Παναγιά», Πάντα τα Έθνη, τευχ. 12 (1984), σελ. 55.

Η απάντηση στον  ψηφοθηρικό πολιτικαντισμό από αυτούς που γνωρίζουν καλύτερα....

____________



«Περί διαμορφώσεως καί χαρακτῆρος τῶν Ἁγίων εἰκόνων

Μέγας Φώτιος, Τά Ἀμφιλόχια, Ἐρώτηση  ΣΕ΄, (PG 101,948 B και 952 D)


«Προτείνουσιν, ἔφης, τῶν Εἰκονομάχων οἱ θρασύτεροι καί κακόσχολοι, καί σοφόν ἡγοῦνται τό περίεργον, ποία τῶν εἰκόνων τοῦ Χριστοῦ ἀληθής, πότερον ἡ παρά Ρωμαίοις, ἤ ἥνπερ Ἰνδοί γράφουσιν, ἤ ἡ παρ’ Ἕλλησιν, ἥ ἡ παρ’ Αἰγυπτίοις; Οὐχ ὅμοιαι γάρ ἀλλήλαις αὗται, καί ὁποίαν ἄν τις ἀληθῆ φήσειε, δῆλον ὅτι παραγράφεται τάς λοιπάς.

 Ἀλλά ταύτην αὐτῶν την ἀπορίαν, μᾶλλον δέ τήν κακομηχανίαν, ὦ καλόν Ὀρθοδοξίας ἄγαλμα σύ, πολλαχῶς ἐστιν ἐπιρραπίσαι, καί πολλῆς γέμουσαν παρανοίας και δυσεβείας ἀπελέγξαι...

 Ἕλληνες μέν αὐτοῖς ὅμοιον ἐπί τῆς γῆς φανῆναι τόν Χριστόν νομίζουσί · Ρωμαῖοι δέ μᾶλλον ἑαυτοῖς ἐοικότα · Ἰνδοί δέ πάλιν μορφή τῇ ἑαυτῶν καί Αἰθίοπες δῆλον ὡς ἑαυτοῖς... Ἀλλ' ἐπί τοῖς εἰρημένοις ἐκεῖνο ρητέον, οὐκ ἐκείνοις (ἀνάξιοι γάρ), ἀλλά γέ τοῖς πιστοῖς καί φιλοχρίστοις ότιπερ οὐ, οὗ πάντως λυμαίνεται τῶν εἰκονισμάτων τό ἀνόμοιον τήν τῆς εἰκόνος φύσιν καί τήν ἀλήθειαν...».

Το παράθεμα από ανάρτηση στο fb Σταύρου Γιαγκάζογλου 

Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου 2023

Σεβασμιώτατε και πεφιλημένε διδάσκαλε, “τά σά ἐκ τῶν σῶν»

6 Φεβρουαρίου 2023




Εις μνήμην

Μητροπολίτου Περγάμου και Ακαδημαϊκού Ιωάννου (Ζηζιούλα)


Καθηγητού της Δογματικής και Συμβολικής Θεολογίας,

διδάκτορος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Σταύρου Γιαγκάζογλου


Αν. Καθηγητή Τμήματος Θεολογίας ΕΚΠΑ

Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Λαοδικείας, εκπρόσωπε του Παναγιωτάτου και Οικουμενικού Πατριάρχου μας,

Σεβασμιώτατοι, Θεοφιλέστατοι,

Εντιμώτατοι, Ελλογιμώτατοι,

Σεβαστοί πατέρες,

Αδελφοί και αδελφές εν Κυρίω,

Εκ μέρους του Πρυτάνεως του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Κοσμήτορος της Θεολογικής Σχολής, της οποίας ο Μητροπολίτης Γέρων Περγάμου Ιωάννης υπήρξε απόφοιτος (1955) αλλά και διδάκτωρ (1965), θα επιχειρήσω να καταθέσω λίγες σκέψεις για το έργο και τη θεολογική κληρονομιά του επί σαράντα και πλέον έτη σεβαστού και πεφιλημένου διδασκάλου μου στους ανοικτούς ορίζοντες και δρόμους της ορθόδοξης θεολογίας.

Ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης ανάλωσε εαυτόν μέχρι τέλους στη διακονία της Θεολογίας και της Εκκλησίας, συνδυάζοντας βαθύτατα και αρμονικά τις δύο εκφράσεις της ζωής και πορείας του ως θεολόγου και κατόπιν ως επισκόπου. Σε όλη τη ζωή του είτε ως λαϊκός είτε ως επίσκοπος ο Περγάμου Ιωάννης υπήρξε θεολόγος της Εκκλησίας και εργάστηκε άοκνα στους κόλπους του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου για την ενότητα και την εμπνευσμένη θεολογική μαρτυρία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον σύγχρονο κόσμο.

Πάνω από διακόσιες είναι οι δημοσιευμένες μελέτες και τα είκοσι περίπου βιβλία του Μητροπολίτη Περγάμου στην ελληνική, αγγλική, γαλλική και γερμανική γλώσσα, δίχως τα διάφορα κείμενα διμερών θεολογικών διαλόγων και ανακοινωθέντων στα οποία εργάσθηκε ως συντάκτης. Τα έργα του έχουν ήδη μεταφραστεί και σε πολλές άλλες γλώσσες του κόσμου. Ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης (Ζηζιούλας), δεν υπήρξε μόνον ο κύριος εκπρόσωπος και εισηγητής της ευχαριστιακής εκκλησιολογίας στη νεοελληνική θεολογία, αλλά και ο πλέον συνεπής και δημιουργικός θεολόγος της γενιάς του ’60 με οικουμενική ακτινοβολία και παγκόσμια επίδραση, επεκτείνοντας τη θεολογική ανανέωση του 20ού στον 21ο αιώνα. Η γόνιμη επιρροή που άσκησε σε ορθόδοξους αλλά και σε ρωμαιοκαθολικούς και σε προτεστάντες θεολόγους είναι πρωτόγνωρα σημαντική, καθώς ένας αρκετά σημαντικός αριθμός διδακτορικών και διπλωματικών εργασιών έχουν εκπονηθεί σε πάρα πολλά πανεπιστήμια ανά τον κόσμο, ενώ το έργο του έχει συζητηθεί γόνιμα σε συνέδρια και σε συλλογικούς τόμους. Με το δημιουργικό έργο του ο Ιωάννης Ζηζιούλας εμβάθυνε τον διάλογο της ορθόδοξης θεολογίας με τη δυτική θεολογία, αλλά και με τη σύγχρονη σκέψη και φιλοσοφία, αναπτύσσοντας περαιτέρω τη συμβολή του με επίκεντρο τη σημασία του προσώπου και της ελευθερίας ως κοινωνία και ετερότητα. Με το άγγελμα του θανάτου του ήδη ξεκίνησαν πολλαπλές αναφορές στον διορθόδοξο και στον διαχριστιανικό κόσμο.

Πέμπτη 26 Ιανουαρίου 2023

Η ανανέωση της νεοελληνικής ορθόδοξης θεολογίας. Θεολογικά ρεύματα και τάσεις κατά τον 20ό και τον 21ο αιώνα





Σχέδιο: Χρήστος Μαρκίδης

Σταύρος Γιαγκάζογλου


Η ανανέωση της νεοελληνικής ορθόδοξης θεολογίας.
Θεολογικά ρεύματα και τάσεις κατά τον 20ό και τον 21ο αιώνα

1. Οι Ομολογίες Πίστεως του 17ου αιώνα


Η νεότερη ορθόδοξη θεολογία ενεπλάκη στους θεολογικούς προσανατολισμούς της χριστιανικής Δύσης ήδη από τον 17ο αιώνα, όταν κλήθηκε να τοποθετηθεί έναντι των δυτικών ομολογιών πίστεως. Κατά τα πρότυπα των προτεσταντικών ή ρωμαιοκαθολικών ομολογιών πίστεως, οι δογματικές εκθέσεις των ορθοδόξων της περιόδου αυτής, δεν εκφράζουν παρά την παγίδευση και την «ψευδομόρφωση» της ορθόδοξης θεολογίας. Οι «Ορθόδοξες» Ομολογίες Πίστεως του 17ου αιώνα, αντιμετώπιζαν τις προτεσταντικές αποκλίσεις με ρωμαιοκαθολικά επιχειρήματα, ενώ στα σημεία διαφωνίας με τους ρωμαιοκαθολικούς υιοθετούσαν τις θέσεις των προτεσταντών. Το ωστικό κύμα του δυτικού «κονφεσιοναλισμού» σάρωσε όλες σχεδόν τις ορθόδοξες χώρες. Οι δυτικές επιδράσεις επηρέασαν καταλυτικά την ορθόδοξη θεολογική σκέψη όχι μόνο στην τουρκοκρατούμενη ελληνόφωνη Ανατολή αλλά και στη Ρωσία, η οποία κυρίως από την περίοδο του Μεγάλου Πέτρου και εξής, δέχθηκε συστηματικά τις δυτικές επιρροές σε όλο το φάσμα της πνευματικής, κοινωνικής, πολιτικής και θρησκευτικής ζωής. Η θεολογική αυτή αλλοτρίωση των Ορθοδόξων και στον ελληνόφωνο και στον σλαβόφωνο χώρο υπήρξε μια πραγματικότητα της οποίας οι συνέπειες είναι υπαρκτές ακόμη και σήμερα.

2. Η φιλοκαλική κίνηση του 18ου αιώνα


Η φιλοκαλική κίνηση του 18ου αιώνα με συμβολικό κέντρο την έκδοση της Φιλοκαλίας των Ιερών Νηπτικών, με πρωτοβουλία του Μακαρίου Νοταρά (1731-1805) και με την επιμέλεια του Νικοδήμου Αγιορείτη (1749-1809), αποτέλεσε μια απροσδόκητη αναλαμπή της λησμονημένης μυστικής και πατερικής παράδοσης και συνάμα μια προσπάθεια ανανεωτικής έκφρασης της ελληνικής θεολογίας. Δίχως να αναφέρεται πουθενά στον πρόλογό της στη Μεταρρύθμιση ή στην Αντιμεταρρύθμιση, η Φιλοκαλία λαμβάνει αποστάσεις από τις Ομολογίες Πίστεως του 17ου αιώνα. Θα ήταν λάθος να δούμε τη φιλοκαλική κίνηση του 18ου αι. μονάχα ως απλή πρόταση επιστροφής στην αρχαία ασκητική παράδοση του μοναχισμού, δίχως τον ευχαριστιακό και μυστηριακό άξονα ανανέωσης της εν γένει εκκλησιαστικής ζωής των ορθοδόξων, αλλά και την επανασύνδεση με τη θεολογία των Ελλήνων Πατέρων της Εκκλησίας.

Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2022

«Φωνή ἐκ βαθέων ἀναβαίνουσα» Ἡ δοξολογική θεολογία τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη

«Φωνή ἐκ βαθέων ἀναβαίνουσα»
Ἡ δοξολογική θεολογία τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Του Σταύρου Γιαγκάζογλου 

Ἕναν αἰῶνα καί πλέον μετά τήν κοίμησή του ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης παρουσιάζει τό ἐκπληκτικό φαινόμενο μιᾶς θαυμαστῆς ἀντοχῆς καί μιᾶς αὔξουσας βιβλιογραφίας γύρω ἀπό τό πρόσωπο καί τό ἔργο του. Μολονότι ἡ γλῶσσα του εἶναι τόσο ἀπόμακρη, μολονότι δέχθηκε οὐκ ὀλίγες ἀμφισβητήσεις ἀπό κριτικούς τῆς λογοτεχνίας καί μή, μολονότι ὁ κόσμος καί οἱ ἄξονες τοῦ ἔργου του μοιάζουν νά μήν ἀφοροῦν τά ἐνδιαφέροντα τοῦ μέσου Νεοέλληνα, ἐντούτοις τίς τελευταῖες δεκαετίες ἡ σπουδή τοῦ ἔργου του αὐξάνει ὁλοένα καί περισσότερο καί μάλιστα μεταφράζεται ἀπρόσμενα καί σέ πολλές ἄλλες γλῶσσες. 

Ἡ ἔρευνα στρέφεται τώρα καί στίς μεταφράσεις πού ἐκπόνησε ὁ Παπαδιαμάντης, οἱ ὁποῖες φωτίζουν καί διευρύνουν τήν ἐργογραφία του. Ἐξάλλου, ἡ ἑρμηνευτική καί πλουραλιστική ἀποτίμηση τοῦ ἔργου του φαίνεται πώς ὑπερβαίνει πλέον τήν παλαιά ἀντίληψη πού τόν στένευε ἄλλοτε στόν ὁρίζοντα τῆς ποιητικῆς ἠθογραφίας καί ἄλλοτε στό πλαίσιο τῆς θρησκευτικῆς γραφικότητας τῆς ἀγροτοπαραδοσιακής κοινωνίας. Μιά σημαντική στροφή στήν εὐρύτερη μελέτη τοῦ ἔργου του ἀποκαλύπτει πλέον πολλές καί ποικίλες ἑρμηνευτικές ὄψεις τῆς λογοτεχνικῆς ἰδιοφυΐας τοῦ Σκιαθίτη.



Ὁ ἐκκλησιαστικός, δηλονότι ὁ ὅλος Παπαδιαμάντης, ὅπως ὁ ἴδιος χαράσσει τίς πνευματικές του ρίζες καί προϋποθέσεις στόν Λαμπριάτικο Ψάλτη καί οἱ ὁποῖες διαπερνοῦν ὡς φωνή ἐκ βαθέων ἀναβαίνουσα ὁλόκληρο τό ἔργο του, παρέμεινε ξένος ἐν πολλοῖς τόσο στήν ἀκαδημαϊκή θεολογία ὅσο καί στόν θρησκευτικό ἠθικισμό. Ἀπό τόν χῶρο τῆς παλαιότερης ἀκαδημαϊκῆς θεολογίας ὁ Δ. Σ. Μπαλάνος θεώρησε τόν Παπαδιαμάντη ἁπλῶς ἠθογράφο μέ μία φυσική γλωσσική ἀκαταστασία καί ἀκαλαισθησία. Κατά τόν Μπαλάνο ἡ ἀναγνώριση τοῦ ἔργου του καί οἱ διθυραμβικές κρίσεις τῶν ὁμοτέχνων του χαρακτηρίζονται ὡς ἀκατανόητες ὑπερβολές. Ὁ Παπαδιαμάντης ἦταν ἐχθρός τοῦ παρελθόντος πού κόλλησε σάν ὄστρακο στήν παράδοση καί στό λαϊκό του σπίτι.

Σάββατο 25 Δεκεμβρίου 2021

Η προοπτική της Σαρκώσεως

«Δεῦτε χριστοφόροι λαοὶ κατίδωμεν, θαῦμα πᾶσαν ἔννοιαν, ἐκπλῆττον καὶ συνέχον΄ καὶ εὐσεβῶς προσκυνοῦντες, πίστει ἀνυμνήσωμεν.» Σε αυτά τα λόγια της ακολουθίας των Μεγάλων Ωρών των Χριστουγέννων, φαίνεται το μέγεθος του θαύματος που συνέβη στην Βηθλεέμ περίπου 2000 χρόνια πριν. Από την Παρθένο σαρκώνεται ο Θεός Λόγος, παίρνει σάρκα και οστά, γίνεται άνθρωπος. Το αδύνατο γίνεται δυνατό και ο Δημιουργός γεννάται για την σωτηρία των ανθρώπων.

Το μεγάλο αυτό θαύμα σημαίνει την αλλαγή της προοπτικής του ανθρώπου για τον Θεό. Ο Θεός γίνεται κάτι το καθημερινό, γίνεται βίωμα. Παύει να θεωρείται κάτι το απόμακρο, κάτι το δυσερμήνευτο. Η ζωή κοντά στον Θεό γίνεται κάτι το οποίο όλοι οι άνθρωποι μπορούν να κατορθώσουν άμα αφεθούν σε Αυτόν. Και η αρχή της Καινής, της Νέας αυτής Διαθήκης είναι η Σάρκωση Του την οποία εορτάζουμε τα Χριστούγεννα.

Με τον Σταύρο Γιαγκάζογλου, Αναπληρωτή Καθηγητή Δογματικής, Θεολογικής Σχολής Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών


Ακούγονται οι Διπλές Καταβασίες των Χριστουγέννων σε ήχο α’, από τον Άρχοντα Πρωτοψάλτη της Μ.Τ.Χ.Ε. Παναγιώτη Νεοχωρίτη και τον Άρχοντα Λαμπαδάριο της Μ.Τ.Χ.Ε. Στυλιανό Φλοίκο.
Πηγή: https://youtu.be/Ikz3YudCjB0

Η προοπτική της Σαρκώσεως – Σταύρος Γιαγκάζογλου


Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου 2019

Σταύρος Γιαγκάζογλου, Σχόλιο στο ΔΤ του ΣτΕ: Αποφάσεις ΣτΕ Ολ. 1749-1752/2019, Προγράμματα σπουδών μαθήματος Θρησκευτικών Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου

Σχόλιο στο ΔΤ του ΣτΕ: 

Αποφάσεις ΣτΕ Ολ. 1749-1752/2019, Προγράμματα σπουδών μαθήματος Θρησκευτικών Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου

Σταύρος Γιαγκάζογλου
Επίκουρος Καθηγητής
του Τμήματος Θεολογίας ΕΚΠΑ


Σύμφωνα με το ΣτΕ:
Α. «πρέπει να επιδιώκεται η ανάπτυξη της ορθόδοξης χριστιανικής συνείδησης και ότι το μάθημα αυτό απευθύνεται αποκλειστικά στους ορθόδοξους χριστιανούς μαθητές»:

Σχόλιο:

1. Τα νέα Προγράμματα Σπουδών (ΠΣ) σαφώς επιδιώκουν την ανάπτυξη ορθόδοξης χριστιανικής συνείδησης και αυτό απορρέει από τους σκοπούς και τα περιεχόμενά τους. Μόνο που η σπουδή αυτή δεν γίνεται ερήμην των άλλων χριστιανικών παραδόσεων και των άλλων θρησκειών, γιατί αυτό επιτάσσει η σύγχρονη επιστημονική, θεολογική και παιδαγωγική αντίληψη του μαθήματος των Θρησκευτικών (ΜτΘ). Η απόφαση του ΣτΕ συρρικνώνει το ΜτΘ σε απλή ενοριακή κατήχηση στο Δημόσιο σχολείο, και μεταβάλει το σύγχρονο σχολείο του 21ου αιώνα σε ένα σχολείο το οποίο αρνείται να διαχειριστεί τη θρησκευτική ετερότητα σε τόσο κρίσιμους καιρούς.
Συνεπώς, είναι παντελώς ανυπόστατη η κατηγορία ότι στα νέα ΠΣ της υποχρεωτικής εκπαίδευσης παραγνωρίζεται ή παραγκωνίζεται η Ορθόδοξη πίστη. Οι μαθητές δεν καλούνται να μελετήσουν σε βάθος άλλες θρησκείες αλλά απλώς να εντάξουν στο πεδίο των θρησκευτικών τους γνώσεων κάποια στοιχεία για τις θρησκείες αυτές, ενώ φυσικά στα θέματα του μαθήματος σε όλες τις τάξεις είναι κυρίαρχη η παρουσία της Ορθοδοξίας (πίστη-θεολογία-λατρεία-ζωή-τέχνη). Τα νέα ΠΣ, όμως, δεν μπορούσαν να μη λάβουν σοβαρά υπόψη τους, ότι στον σύγχρονο κόσμο οι μαθητές – ακόμη και των τάξεων του Δημοτικού- έχουν πολλές ευκαιρίες να πληροφορηθούν –συχνά με μη έγκυρο έως και επιζήμιο τρόπο– από πολλές πηγές (τηλεόραση-βιντεοπαιχνίδια-κινηματογράφος-διαδίκτυο), δεδομένα που αφορούν στην πίστη και στη λατρεία απω-ανατολικών κυρίως θρησκειών και των ποικίλων παραφυάδων τους, όπως εμφανίζονται στον δυτικό κόσμο. Επομένως, ένα σοβαρό σχολικό μάθημα Θρησκευτικών, που αισθάνεται τον «παλμό» των εξελίξεων στη σύγχρονη κοινωνία, δεν θα ήταν δυνατόν να αδιαφορήσει για τη σωστή και υπεύθυνη ενημέρωση των μικρών μαθητών με απώτερο στόχο την αποφυγή της παραπληροφόρησης και των συνεπαγόμενων κινδύνων. Η διαστρωμάτωση της ύλης σχετικά με την Ορθόδοξη διδασκαλία, με τις άλλες χριστιανικές ομολογίες και με τις λοιπές μεγάλες θρησκείες, είναι απολύτως σαφής και διακριτή τόσο μέσα στο ΠΣ της υποχρεωτικής εκπαίδευσης όσο και στο νέο ΠΣ του Λυκείου, όπου δικαιολογούνται με επάρκεια οι θεματικές επιλογές, οι οποίες πάντως κινούνται εντός του νομιμοποιητικού πλαισίου του ισχύοντος νόμου (Ν.1566).

Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2015

Φρέαρ, τχ. 12/13: Σύγχρονες περί ανθρώπου αντιλήψεις και το νόημα της ορθόδοξης ανθρωπολογίας – του Σταύρου Γιαγκάζογλου



[…] Εκείνο όμως που χαρακτηρίζει ιδιαίτερα τον μετανεωτερικό άνθρωπο είναι η ανωνυμία της ύπαρξης και της ζωής του στις σύγχρονες μεγαλουπόλεις. Ο σύγχρονος κόσμος είναι ένας κόσμος ξένων, ένας κόσμος στον οποίο κυριαρχούν η ρευστότητα, η ταχύτητα και ο κατακερματισμός, επιδρώντας καταλυτικά στο βαθύτερο είναι του ανθρώπου. Ακριβώς αυτή η έκλειψη του υποκειμένου οδηγεί πολλούς να σκέπτονται ότι ο 21ος αι. είναι ανάγκη να αποβεί αιώνας της ανθρωπολογίας ως ριζικός επαναπροσδιορισμός της μοναδικής και ανεπανάληπτης αξίας της ανθρώπινης ύπαρξης. Η μοναξιά αυτή του ανθρώπου επιτείνεται από τις κύριες επιλογές της μετανεωτερικότητας. Πράγματι, ο μετανεωτερικός στοχασμός αμφισβήτησε με σφοδρότητα το ενδεχόμενο ύπαρξης μιας ανθρωπολογίας με καθολική ισχύ για όλους τους ανθρώπους και για όλες τις εποχές. Η χαρακτηριστική δυσπιστία της μετανεωτερικότητας απέναντι στις μετα-αφηγήσεις, η διακήρυξη του θανάτου των μεγάλων αφηγήσεων, περιορίζουν το νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης στο πλαίσιο των επιμέρους πολιτισμικών και ιστορικών συναφειών, οι οποίες αναγκαστικά είναι όλες εφήμερες και αναλώσιμες, κάθε μια με τη δική της εξαρτημένη αλήθεια. Όλα είναι σχετικά και όλα είναι ερμηνείες της εποχής. Εδώ ακριβώς αναδύεται εκ νέου το αρχέγονο φιλοσοφικό πρόβλημα της διαλεκτικής μεταξύ του ενός και των πολλών, της πάλης μεταξύ μερικού και καθολικού. Κατά την Σκουάιρς η μετανεωτερική κατάσταση επιφέρει «τον θάνατο του Ανθρώπου, της Ιστορίας και της Μεταφυσικής. Αυτό συνεπάγεται την απόρριψη όλων των ουσιοκρατικών – υπερβατικών κατανοήσεων της ανθρώπινης φύσης… ο άνθρωπος αποτελεί κοινωνική, ιστορική και γλωσσική κατασκευή». Σε μια τέτοια προοπτική αποδόμησης δεν υπάρχει νόημα ούτε στην ιστορία ούτε και στη ζωή του ανθρώπου. Το νόημα είναι και αυτό «νόμισμα», δηλαδή μια πρόσκαιρη κατασκευή του ανθρώπου.

Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2015

Απροϋπόθετες απαλλαγές στα Θρησκευτικά; – του Σταύρου Γιαγκάζογλου


1. Το δικαίωμα της απαλλαγής

Το άρθρο 16 παρ. 2 του Συντάγματος προβλέπει την καλλιέργεια και ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης των μαθητών στη δημόσια εκπαίδευση. Επειδή, όμως, σύμφωνα με το άρθρο 13 παρ. 1, «Η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη» και «Κάθε γνωστή θρησκεία είναι ελεύθερη…», για τη θρησκευτική αγωγή προβλέπονται απαλλαγές και εξαιρέσεις, όταν ορισμένοι μαθητές ή οι κηδεμόνες τους το αιτούνται. Η θρησκευτική ελευθερία, η οποία αποτελεί συνταγματική επιταγή αλλά και όρο του Ν. 1566, διασφαλίζεται στη δημόσια εκπαίδευση με τη γνώση και τον διάλογο. Κι αυτό γιατί συχνά η έλλειψη γνώσης υπονομεύει τη θρησκευτική ελευθερία, καθώς καθιστά τον απληροφόρητο για το εν γένει θρησκευτικό φαινόμενο μαθητή ευάλωτο σε θρησκευτική παραπλάνηση. Ωστόσο, οι γονείς έχουν το δικαίωμα να εξασφαλίζουν για τα παιδιά τους μόρφωση και εκπαίδευση, η οποία να συμφωνεί με τις δικές τους θρησκευτικές και φιλοσοφικές πεποιθήσεις (Προσθ. Πρωτ. 1, αρθρ. 2 ΕΣΔΑ).