Ἀνδρικὴ ταφή: Ἕνας Ἀθηναῖος τῆς ἐποχῆς τῶν Μηδικῶν Πολέμων.

Ἀνδρικὴ ταφή: Ἕνας Ἀθηναῖος τῆς ἐποχῆς τῶν Μηδικῶν Πολέμων. 

Περὶ τὸ 460 πκχ 

👉via Helena Koumpenaki 

Ὁ Τάφος Τ35 βρέθηκε τὸ 1891-2 στὸ Οἰκόπεδο Σαπουντζάκη, λίγες ἑκατοντάδες μέτρα βορειοανατολικὰ τοῦ σημερινοῦ ἀρχαιολογικοῦ χώρου τοῦ Κεραμεικοῦ. Σύμφωνα μὲ τὴν σκελετικὴ ἀνάλυση ἀπὸ τὴν βιολόγο-ἀνθρωπολόγο Ἄννα Λάγια, ὁ τάφος ἀνήκει σὲ ὥριμο ἄνδρα λίγο μεγαλύτερο τῶν 50 ἐτῶν. Τόσο ἡ ὀστεολογικὴ τεκμηρίωση ὅσο καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ ἄνδρας ἐτάφη σὲ δαπανηρὴ μαρμάρινη σαρκοφάγο μᾶς ὁδηγοῦν στὸ συμπέρασμα ὅτι δὲν ἀνῆκε στὴν πτωχότερη ἀθηναϊκὴ τάξη. 

Τὰ κτερίσματα χρονολογοῦν τὴν ταφὴ περὶ τὸ 460 πκχ περίπου, ἄρα ὁ ἄνδρας αὐτὸς πρέπει νὰ γεννήθηκε περὶ τὸ 515 πκχ καὶ νὰ ἔζησε τὰ κοσμοϊστορικὰ γεγονότα ποὺ ἀνέδειξαν τὴν πόλη του σὲ ἡγέτιδα δύναμη τοῦ ἑλληνικοῦ κόσμου. 

Θὰ ἦταν μικρὸ παιδὶ ὅταν τὸ 508-507 πκχ εἶδε τὶς μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη νὰ ἱδρύουν τὴν Ἀθηναϊκὴ Δημοκρατία.

 Τὸ 490 πκχ, νέος 25 ἐτῶν περίπου θὰ βρέθηκε στὴν πεδιάδα τοῦ Μαραθῶνα καὶ τὸ 480 πκχ, ὥριμος ἄνδρας πιά, θὰ ἔλαβε μέρος στὴ ναυμαχία τῆς Σαλαμίνας. 

Ἡ θέση τοῦ νεκροταφείου ὅπου ἐτάφη ἀνῆκε στὸν Δῆμο τῶν Κεραμέων ἢ τῶν Σκαμβωνιδῶν τῆς Λεοντίδος φυλῆς. Δὲν θὰ ἦταν ἄτοπο νὰ σκεφθοῦμε αὐτὸ στὸ ὁποῖο μᾶς ὁδηγεῖ ἡ ἠροδότεια περιγραφὴ τῆς μάχης τοῦ Μαραθῶνα, ὅτι, δηλαδή, ὁ ἄνδρας αὐτὸς βρέθηκε στὸ κέντρο τῆς ἀθηναϊκῆς παράταξης, διότι ἐκεῖ ἦταν ταγμένη ἡ φυλή του, πλάϊ στὴν Ἀντιοχίδα. Ἦταν οἱ φυλὲς ποὺ μὲ στρατηγοὺς τὸν Θεμιστοκλῆ ἡ Λεοντὶς καὶ τὸν Ἀριστείδη ἡ Ἀντιοχὶς ἀντίστοιχα, ὑπέστησαν τὶς περισσότερες ἀπώλειες, ὡστόσο ἄντεξαν τὴν ὁρμὴ τῆς περσικῆς ἀντίστασης. 

Γıατί ο Παρθενώνας μένει όρθιος επί 2.500 χρόνια ενώ δεν έχει θεμέλια (Βίντεο)

Το μυστικό αποκαλύπτεται μετά από μελέτες που δείχνουν ότι, παρά το γεγονός πως ο ναός του Παρθενώνα στην Ακρόπολη δεν έχει καν θεμέλια, έχει τριπλή αντισεισμική θωράκιση.

Σύμφωνα με την πολιτικό μηχανικό Νίκη Τιμοθέου, μελέτες της αρχιτεκτονικής και δομικής του φόρμας κατέδειξαν πως οι Αρχαίοι είχαν από τότε ανακαλύψει αυτό που σήμερα ονομάζουμε «σεισμική μόνωση». Ο ναός, σύμφωνα με την κυρία Τιμοθέου, κοντράρει επιτυχώς τη θεωρία της σύγχρονης πολιτικής μηχανικής, διότι χωρίς να έχει καν θεμέλια, είναι τριπλά μονωμένος σεισμικά.
Αυτή η τριπλή μόνωση, όπως μας εξήγησε, εντοπίζεται σε διαφορετικά σημεία του οικοδομήματος. Το πρώτο σημείο βρίσκεται στις στρώσεις τεράστιων οριζόντιων και εξαιρετικά λείων μαρμάρων, πάνω στα οποία πατάει ο Παρθενώνας.

Το δεύτερο παρατηρείται στους μεταλλικούς ελαστικούς συνδέσμους οι οποίοι συνδέουν τις πλάκες κάθε στρώματος, και που στο κέντρο τους εντοπίζονται μικροί σιδηροπάσσαλοι, γύρω από τους οποίους έχει χυθεί μολύβι (το μολύβι έχει την ιδιότητα να προστατεύει τον σίδηρο από τη σκουριά και να εξασθενεί με την ελαστικότητά του το όποιο κύμα, αφού μέρος της κινητικής του αυτής ενέργειας μετατρέπεται σε θερμική).

Και το τρίτο εντοπίζεται στις κολώνες του κτίσματος, οι οποίες δεν τοποθετήθηκαν μονοκόμματες, αφού οι αρχαίοι Έλληνες ήξεραν πως για να αντέξουν στους κραδασμούς της γης, θα έπρεπε να τοποθετηθούν σε φέτες, τέλεια εφαρμοσμένες η μία πάνω στην άλλη.

ΣΠΑΝΙΕΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΓΑΙΕΣ

Περιδιάβαση στην αρχαία ελληνική ιστορία την καταγωγή των Ελλήνων μέσα από κείμενα.

Mια συγκλονιστική ομιλία του σπουδαίου Παναγιώτη Μητροπέτρου 

«Αρχές Παιδείας» του Μιχαήλ Μπακούνιν.

Στο Πατάρι του Gutenberg
Οι αδερφοί Ηρκος και Στάντης Αποστολίδης,  καθώς και ο Γιάννης Μπαρτζώκας που προλογίζει την έκδοση ομιλούν για το βιβλίο «Αρχές Παιδείας» του Μιχαήλ Μπακούνιν.

Η αρχαία τραγωδία είναι κατεξοχήν ανακάλυψη της Αθήνας. Κώστας Γεωργουσόπουλος.

«Η αρχαία τραγωδία είναι κατεξοχήν ανακάλυψη της Αθήνας ».

 Ομιλητής: ο αείμνηστος Κώστας Γεωργουσόπουλος, θεωρητικός και κριτικός θεάτρου, Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, συγγραφέας.

 Η ομιλία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των Διεπιστημονικών Σεμιναρίων Φιλοσοφίας του ακαδημαϊκού έτους 2019-2020. 

Έλαβε χώρα στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων. 

Οργάνωση: ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ. Με την υποστήριξη του Σωματείου "ΔΙΟΝΥΣΟΣ" και του Δήμου Αθηναίων. Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ ήταν παρούσες ως χορηγός επικοινωνίας και οπτικοακουστικής τεκμηρίωσης.

 -------------------------- 

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 

Η αρχαία τραγωδία, μια καινούργια τέχνη για την ιστορία του πολιτισμού, είναι κατεξοχήν και ιδιαιτέρως ανακάλυψη της Αθήνας και δεν θα μπορούσε να ήταν αλλιώς. Δεν υπάρχει αρχαίο δράμα στη Θήβα, δεν υπάρχει αρχαίο δράμα στα Μέγαρα. Η εμφάνισή της είναι παράλληλη και συμπορεύεται με την ανάπτυξη της φιλοσοφίας. Η φιλοσοφία αντλεί από το τραγικό είδος και το τραγικό είδος αντλεί από τις φιλοσοφικές ιδέες. Η τραγωδία δεν είναι η συστηματική αντιμετώπιση της φιλοσοφίας. Ωστόσο δεν είναι τυχαίο που και οι τρεις μεγάλοι τραγικοί ποιητές «κολυμπάνε μέσα σ’ αυτήν την κολυμπήθρα…»

 --------------------------- 

ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ομιλητή 

Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος 

Ήταν συγγραφέας και κριτικός θεάτρου. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (Τμήμα Ιστορίας - Αρχαιολογίας) και θέατρο στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών με δασκάλους του τους Δημήτρη Ροντήρη και Γιάννη Σιδέρη. Εργάστηκε στην ιδιωτική και δημόσια εκπαίδευση.

Η άγνωστη Ακρόπολη.

📷 Τα θεμέλια του Παρθενώνα κατά τη μεγάλη ανασκαφή το 1888.

Στην Ακρόπολη υπάρχουν πολλά οικοδομικά επίπεδα, κάποια από τα οποία παραμένουν άγνωστα ακόμα και σήμερα. Αυτό συμβαίνει επειδή, κάθε φορά που κτιζόταν η Ακρόπολη στην αρχαιότητα,  τα νέα οικοδομήματα χτίζονταν πάνω στα προηγούμενα.

Στον Ιερό βράχο ή ενσωματωμένοι στα τείχη της Ακρόπολης, υπάρχουν θαμμένοι τρεις αρχαίοι ναοί προγενέστεροι του Παρθενώνα, αφιερωμένοι στην θέα Αθήνα (ο αρχικός ήταν ξύλινος [Μυκηναϊκη εποχή] , στην συνέχεια πλίνθινος [7ος αιων.],  πώρινος ναός [6ος αιων.], και ο γνωστός Μαρμάρινος).

Σύμφωνα με τον περιηγητή Παυσανία (2ος αιων.π.χ), υπήρχαν στοές κάτω από την Ακρόπολη. Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του, στο Ερεχθείο υπήρχε  ένα «φρέαρ» που είχε σχήμα τρίαινας, μέσα από το οποίο, κάθε φορά που έπνεε νότιος άνεμος, ακούγονταν ήχοι κυμάτων. 

Το χάσμα αυτό όντως υπάρχει στο Ερεχθείο και κατά τους αρχαίους χρόνους, είχε λατρευτική σημασία καθώς οι αρχαίοι απέδιδαν την δημιουργία του στον κοσμοσείστη Ποσειδώνα, τον θεό της θάλασσας, ο οποίος  σύμφωνα με τον μύθο συναγωνίστηκε  την Αθήνα για την υιοθεσία  την προστασία και ονομασία των Αθηνών.

Ο ήχος των κυμάτων που ακουγόταν μέσα από το φρέαρ, κάνει πολλούς να πιστεύουν πως υπήρχε όντως υπόγεια επικοινωνία της Ακρόπολης με την θάλασσα, ( μάλλον με το Φάληρο).

🔗 Παυσανίας, Ελλάδος περιήγησις, Αττικά, 26.

📷 Στα θεμέλια του Παρθενώνα κατά τη μεγάλη ανασκαφή το 1888.

-------------------------------

ΠΗΓΗ:https://www.facebook.com/share/19sTftPqsg/ https://www.facebook.com/share/1AiUXhoykN/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Αθηναϊκή Δημοκρατία: Κληρωτήριον και κλήρωση στην αρχαία Ελλάδα

ΜΟΥΣΕΙΟ ADOLF MICHAELIS - Το Μουσείο Adolf Michaelis στο Στρασβούργο φιλοξενεί την έκθεση «Αθηναϊκή Δημοκρατία: κληρωτήριον και κλήρωση στην αρχαία Ελλάδα». Η έκθεση, που παρουσιάστηκε αρχικά στο Palais de l' Europe, έδρα του Συμβουλίου της Ευρώπης, παρουσιάζει μια συλλογή από αντικείμενα παλαιών γλυπτών από πολλά «αναγνωρισμένα» μουσεία. Στον πυρήνα της έκθεσης των εκμαγείων, που εμφανίζονται στην έκθεση, είναι το αρχαίο αθηναϊκό κληρωτήριον, όπως ανασυστάθηκε από το Ινστιτούτο Έρευνας Αρχαίας Αρχιτεκτονικής του CNRS. Τα διάφορα έργα της έκθεσης απεικονίζουν την ιστορία και τους θεσμούς της αθηναϊκής δημοκρατίας. Η έκθεση διοργανώνεται σε συνεργασία με το Μουσείο Adolf Michaelis, τον Σύνδεσμο Φίλων του Μουσείου Adolf Michaelis, το Ινστιτούτο Κλασικής Αρχαιολογίας, τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας και το Συμβούλιο της Ευρώπης. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 11 Μαΐου 2019.


Το κύριο αντικείμενο αυτής της έκθεσης είναι το κληρωτήριον που χρησιμοποιείτο στην αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία για την επιλογή των μελών της Ηλιαίας και της Βουλής. Η χρήση του κληρωτηρίου μαρτυρεί την αποτελεσματική συμμετοχή των πολιτών στις υποθέσεις της πόλης. Ένα τμήμα από πρωτότυπο κληρωτήριον του 4ου αι. π.Χ. φυλάσσεται στο Μουσείο Αγοράς στην Αθήνα. Το Κληρωτήριον έδινε σε όλους τους πολίτες ίσες ευκαιρίες να συμμετάσχουν στις δημόσιες υποθέσεις για περίοδο ενός έτους.

Τμήμα κληρωτηρίου του 4ου αι. π.Χ. Μουσείο Αρχαίας Αγοράς, Αθήνα.

Χάλκινα πινάκια και μαύρο σφαιρίδιο κληρωτηρίου. Μουσείο Αρχαίας Αγοράς Αθήνας.

Παράδειγμα τοποθέτησης πινακίων στις εγκοπές του σωζόμενου κληρωτηρίου. Μουσείο Αρχαίας Αγοράς Αθήνας.

Το μυστικό του Παρθενώνα που τον προστατεύει από σεισμούς είναι ο αθέατος στυλοβάτης σε βάθος 10 μέτρων. Πότε αποκαλύφθηκε.

"Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ" 

Το μυστικό του Παρθενώνα που τον προστατεύει από σεισμούς είναι ο αθέατος στυλοβάτης σε βάθος 10 μέτρων. Πότε αποκαλύφθηκε 

του συνεγάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

 Από το 1885 μέχρι το 1890, ο Έλληνας αρχαιολόγος Παναγιώτης Καββαδίας πραγματοποίησε τις πιο εκτεταμένες ανασκαφές στην Ακρόπολη. Ανάμεσα στα πολλά που ανακαλύφθηκαν τότε ήταν ο τρόπος που διαμορφώθηκε ο χώρος ώστε να ξεκινήσει η ανέγερση του Παρθενώνα το 447 π. Χ. 

 Το εντυπωσιακό κτίσμα που αποκαλύφθηκε ήταν ο στυλοβάτης του ναού. Αποτελεί το θεμέλιό του και είχε αναγερθεί όχι για τον Παρθενώνα που βλέπουμε σήμερα αλλά για ένα παλαιότερο ναό που βρισκόταν στην ίδια θέση.

  Ο Προπαρθενώνας της Αθηνάς Αμέσως μετά τη νίκη κατά των Περσών στον Μαραθώνα το 490 π. Χ. , οι Αθηναίοι ξεκίνησαν να αναγείρουν στο χώρο όπου βρίσκεται σήμερα ο Παρθενώνας ένα εντυπωσιακό ναό αφιερωμένο στην Αθηνά Παρθένο, που σήμερα είναι γνωστός ως Προπαρθενώνας. Στην Ακρόπολη υπήρχαν ήδη και άλλοι ναοί, αλλά αυτός προοριζόταν να είναι ο πρώτος μαρμάρινος και εντυπωσιακότερος στον Ιερό Βράχο. Όμως, η κατασκευή του δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.

 Το 480 π. Χ. όταν οι Πέρσες κατέλαβαν την Αθήνα, ισοπέδωσαν στην Ακρόπολη όλα τα ιερά που υπήρχαν εκεί, συμπεριλαμβανομένου και του ημιτελούς ναού της Αθηνάς Παρθένου. Ο Παρθενώνας είναι βέβαιο ότι άρχιζε να χτίζεται το 447 π. Χ. από τον Περικλή. Όμως υπάρχει διχογνωμία στους αρχαιολόγους αν πράγματι αντικατέστησε τον Προπαρθενώνα που κατέστρεψαν οι Πέρσες, ή κάποιο μικρότερο ναό που χτίστηκε από τον Κίμωνα γύρω στο 468 π. Χ. Τα αρχαιολογικά ευρήματα Είναι γνωστό ότι εκείνη την εποχή ξανακτίστηκαν ή ανυψώθηκαν οι εξωτερικοί αναλημματικοί αμυντικοί τοίχοι της Ακρόπολης. Στο τμήμα τους βόρεια του Ερεχθείου, το πιο ορατό από την αρχαία Αγορά, ενσωματώθηκαν κομμάτια κιόνων από τον Προπαρθενώνα. Επιπλέον, δίπλα στον Παρθενώνα βρέθηκαν πολλά γλυπτά, που οι Πέρσες κατέστρεψαν το 480 π. Χ. 

ΠΩΣ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΠΟΒΑΛΛΕΙ ΤΟΥΣ ΑΡΙΣΤΟΥΣ ΠΡΟΒΙΒΑΖΕΙ ΤΟΥΣ ΔΗΜΑΓΩΓΟΥΣ ΚΑΙ ΑΝΟΙΓΕΙ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΣΤΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΥΣ

Ἀπέκτησε στὴν πόλη του τὴν φήμη τοῦ Δικαίου ἀνδρὸς χάρη στὴν ὀρθοφροσύνη του καὶ τὴν ἐντιμότητά του, πολέμησε ἡρωϊκὰ στὴν Μάχη τοῦ Μαραθῶνα καὶ τὸν ἑπόμενο χρόνο ἐξελέγη ἄρχων τῶν Ἀθηνῶν. Λόγῳ τῆς ἀντιθέσεώς του στὸ ναυτικὸ πρόγραμμα τοῦ Θεμιστοκλῆ οἱ Δημοκρατικοὶ ἀποφάσισαν νὰ τὸν ἐξορίσουν μὲ τὴν διαδικασία τοῦ ὀστρακισμοῦ (οἱ πολῖτες ἔγραφαν τὸ ὄνομα τοῦ προσώπου ποὺ ἐπιθυμοῦσαν νὰ ἐξορισθεῖ πάνω σὲ ἕνα ὄστρακο, δηλαδὴ πάνω σὲ ἕνα κομμάτι ἀγγείου). 

 «Τὴν ὥρα ποὺ ἔγραφαν τὰ ὀνόματα, λέγεται ὅτι κάποιος ἀγράμματος χωριάτης ἔδωσε τὸ ὄστρακο στὸν Ἀριστείδη, γιατὶ αὐτὸν πρωτοσυνάντησε, καὶ τὸν παρακάλεσε νὰ γράψει πάνω του τὸ ὄνομα 'Ἀριστείδης'. Ἐκεῖνος παραξενεύτηκε καὶ τὸν ρώτησε ἂν ὁ Ἀριστείδης τοῦ ἔκανε κάποιο κακό. 'Τίποτα', ἀποκρίθηκε ὁ χωρικός, 'οὔτε τὸν γνωρίζω καθόλου τὸν ἄνθρωπο, ἀλλὰ μὲ ἐνοχλεῖ νὰ ἀκούω παντοῦ νὰ τὸν λένε Δίκαιο'. Ὁ Ἀριστείδης δὲν εἶπε τίποτα, ὅταν τὸ ἄκουσε αὐτό, ἀλλὰ ἔγραψε τὸ ὄνομά του στὸ ὄστρακο καὶ τὸ ἔδωσε στὸν ἄνθρωπο». (Πλουτάρχου, «Βίοι Παράλληλοι: Ἀριστείδης», 7). 

[«Γραφομένων οὖν τότε τῶν ὀστράκων, λέγεταί τινα τῶν ἀγραμμάτων καὶ παντελῶς ἀγροίκων ἀναδόντα τῷ Ἀριστείδῃ τὸ ὄστρακον ὡς ἑνὶ τῶν τυχόντων παρακαλεῖν, ὅπως Ἀριστείδην ἐγγράψειε. τοῦ δὲ θαυμάσαντος καὶ πυθομένου μή τι κακὸν αὐτὸν Ἀριστείδης πεποίηκεν, ᾿οὐδέν᾿ εἰπεῖν, ᾿οὐδὲ γινώσκω τὸν ἄνθρωπον, ἀλλ᾿ ἐνοχλοῦμαι πανταχοῦ τὸν Δίκαιον ἀκούων᾿. ταῦτ᾿ ἀκούσαντα τὸν Ἀριστείδην ἀποκρίνασθαι μὲν οὐδέν, ἐγγράψαι δὲ τοὔνομα τῷ ὀστράκῳ καὶ ἀποδοῦναι. τῆς δὲ πόλεως ἀπαλλαττόμενος ἤδη, τὰς χεῖρας ἀνατείνας πρὸς τὸν οὐρανὸν ηὔξατο τὴν ἐναντίαν ὡς ἔοικεν εὐχὴν τῷ Ἀχιλλεῖ, μηδένα καιρὸν Ἀθηναίους καταλαβεῖν ὃς ἀναγκάσει τὸν δῆμον Ἀριστείδου μνησθῆναι».]

Η κατασκευή του Παρθενώνα σε τριδιάστατη απεικόνιση -ΒΙΝΤΕΟ (Περιήγηση στην Ακρόπολη)

 

Ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΤΟΥ

Ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΤΟΥ:

Ίσως μια κρίσιμα χρήσιμη υπενθύμιση στους χαλεπούς καιρούς μας και των καιρών μας τα κυρίαρχα πρότυπα.

Όταν οι διαχρονικές αξίες ζωής, όταν τα πρότυπα ζωής και συμπεριφοράς δεν έχουν ανάγκη από πανοπλίες ιδεολογημάτων ούτε από την δαιμονοποίηση του αντιπάλου για την καταξίωση τους... (Υπόμνημα Καποδίστρια προς τους Έλληνες Σεπτεμβριος 1822)

..........."Ο επονομασθείς δίκαιος Αριστείδης εστάθη είκοσι πέντε έτη θησαυροφύλαξ της Ελλάδος, και όταν μετά τον θάνατόν του ηθέλησαν οι Αθηναίοι να τω κάμουν λαμπρά επιτάφια, ηναγκάσθησαν να εξοδεύσουν από το κοινόν, επειδή ο Αριστείδης απέθανε πτωχός, και δεν είχε μήτε παλάτια μήτε δούλους. Ο τελειότερος των ελληνικών ανδρών Επαμεινώνδας δεν εκβήκε του οίκου του μίαν ημέραν, επειδή έπλυνεν εκείνην την ημέραν η μήτηρ του το φόρεμά του, και δεν είχεν άλλο δια να φορέση.
Τούτων λοιπόν τας αρετάς πρέπει να μιμηθήτε εάν θέλετε να αποθανατισθήτε ως εκείνοι, και να κάμετε ένδοξον και ευτυχή την τοσούτους αιώνας δυστυχήσασαν ταλαίπωρον Ελλάδα.

Ο Καρλ Πολάνυι, η Αθήνα κι εμείς: η επικαιρότητα της σκέψης του Πολάνυι (Α΄ Μέρος)

νέος Λόγιος Ερμής τ. 4, σελ. 49-56

Των Μπερνάρντο Στουλμπέργκερ Βγιουνίσκι, Πτυχιούχου Οικονομικών, Escola de Economia de Sao Paulo (FGV/EESP) & Ραμόν Γκ. Φερνάντεζ, Επίκουρου Καθηγητής, Escola de Economia de Sao Paulo (FGV/EESP)*

Ο Καρλ Πολάνυι θεωρείται ένας από τους πιο διακεκριμένους πολιτικούς επιστήμονες του 20ού αιώνα. Ένα σημαντικό ζήτημα που τον απασχόλησε ήταν η σχέση μεταξύ των αγορών και της κοινωνίας (συνεπώς του κράτους) στο σύνολό της· για να το πραγματευθεί, εισήγαγε τον όρο Ρίζωμα, που υπήρξε βασικός για τη μελέτη του πάνω στις καταβολές και τις συνέπειες της Βιομηχανικής Επανάστασης. Σημαντικό κομμάτι της πνευματικής του κληρονομιάς είναι η μελέτη της οικονομικής ιστορίας των αρχαίων κοινωνιών, και ιδιαίτερα της Κλασικής Ελλάδας. Ο Πολάνυι συγκρίνει τις αρχαίες κοινωνίες με εκείνες της δικής του εποχής, σε μια προσπάθεια να τις κατανοήσει όλες. Αυτή η εργασία έχει στόχο να συνδυάσει τη δουλειά του Πολάνυι πάνω στην αθηναϊκή κοινωνία με τις μελέτες του πάνω στη σημερινή εποχή, καταδεικνύοντας ότι είναι δυνατόν να διδαχθούμε από τις απόψεις του για τη σχέση μεταξύ κοινωνίας, κράτους και αγοράς, που μπορεί να μας βοηθήσει στο σχεδιασμό μιας πολιτικής ατζέντας για την εποχή μας.

«Οι Έλληνες της αρχαιότητας, στων οποίων την ιδιοφυία οφείλεται η γέννηση της πολιτικής, της φιλοσοφίας, της επιστήμης και της τέχνης, ήταν επίσης αυτοί που εγκαινίασαν μια εξελιγμένη ανθρώπινη οικονομία.»
(Polanyi, 1977, σ.146)

Α΄ Μέρος
Εισαγωγή

Ο Καρλ Πολάνυι ήταν ένας άνθρωπος αφοσιωμένος στην επιστήμη και ένα από τα βασικά του μελήματα ήταν η  κατανόηση των αλλαγών της κοινωνίας της εποχής του. Ενώ συνέγραφε το περίφημο βιβλίο του Ο μεγάλος μετασχηματισμός, συνειδητοποίησε ότι για να κατανοήσει την εποχή του έπρεπε να τη συγκρίνει με διάφορες άλλες. Έτσι, κατέληξε στη μελέτη αυτών που ονόμασε αρχαίες κοινωνίες, σε μια προσπάθεια να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιμετώπιζαν διαχρονικά την υλική πλευρά της ζωής, αυτό που ονόμασε «το πρόβλημα των ανθρώπινων πόρων»  (Polanyi, 1977, σελ. xxxix). Συνεπώς, ένα σημαντικό μέρος της πνευματικής του παρακαταθήκης είναι η μελέτη της οικονομικής ιστορίας των αρχαίων κοινωνιών, ειδικά της Κλασικής Ελλάδας, που συνεισέφερε τα μέγιστα στον τρόπο που κατανοούμε εκείνες τις οικονομίες σήμερα. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της εργασίας του ήταν η ανάλυση της οργάνωσης αυτών των κοινωνιών, κατά τρόπο που να δείχνει τις ομοιότητες μεταξύ εκείνων και της δικής μας.
Αυτή η εργασία έχει στόχο να μελετήσει την άποψη του Πολάνυι για αυτές τις κοινωνίες, ειδικά για την αρχαία ελληνική οικονομία, αναζητώντας σ’αυτήν ό,τι μπορεί να φανεί χρήσιμο σήμερα στον παγκοσμιοποιημένο μας κόσμο.
Η οικονομική ιστορία και η μελέτη των κοινωνιών του παρελθόντος είναι πολύ σημαντικά εργαλεία για την κατανόηση της δικής μας οικονομίας και εποχής. Μπορούμε να πάρουμε πολλά μαθήματα και διδάγματα πολιτικής δράσης από τις επιτυχίες και τις αστοχίες τους. Εξάλλου, η σύγκριση με εκείνες τις κοινωνίες μάς επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα ποια στοιχεία της κοινωνίας μας μπορούν να θεωρηθούν κοινά σε όλες τις πολιτισμένες κοινωνίες και ποια αποτελούν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά των κοινωνιών της εποχής μας. Συγκεκριμένα, διαπιστώνουμε ότι η ένταση μεταξύ αγοράς και κράτους είναι ένα κοινό στοιχείο που ενυπάρχει και στις παλαιότερες οικονομίες.

Ένα άγαλμα για την Άρτεμη

Ο νέος βρέθηκε στην αρχαία αγορά της Αθήνας, μπροστά στον ναό του Ηφαίστου. Εκεί θα συναντιόταν με έναν αντιπρόσωπο της Κρήτης. Από την προηγούμενη μέρα σκεφτόταν τον σκοπό αυτής της συνάντησης. Σίγουρα για κάποια δουλειά θα ήτανε. 

Του πήγαιναν πολύ καλά οι δουλειές εκείνον τον καιρό, όχι μόνο σε αυτόν, αλλά και σε όλους τους γλύπτες και τους τεχνίτες. 

Και λογικό ήταν, αφού εκείνη την εποχή, τον 6ο π. Χ. αιώνα η Ελλάδα γνώρισε μεγάλη οικονομική άνθηση.

Λες να του ζητούσαν να φτιάξει κάποιον κούρο ή κάποια κόρη; Πολλοί του ζητούσαν τέτοιου είδους αγάλματα εκείνη την περίοδο. Ο νέος είχε μάθει πολύ γρήγορα να φτιάχνει τέτοια έργα: ήξερε ότι για να δημιουργήσει έναν κούρο, έπρεπε να σκαλίσει το μάρμαρο με τέτοιον τρόπο, ώστε να δημιουργήσει έναν γυμνό νεαρό άνδρα, με τα χέρια κολλημένα στα πλάγια του σώματος, με το ένα πόδι λίγο πιο μπροστά από το άλλο. Αντίστοιχα, στις κόρες, το μάρμαρο έπρεπε να σκαλιστεί με τέτοιον τρόπο, ώστε η γυναίκα που θα σχηματιστεί να φαίνεται ντυμένη με ελαφριά ρούχα και καλοχτενισμένη. Όλοι οι τεχνίτες είχαν μάθει αυτές τις τεχνικές, καθώς έβλεπαν ότι τέτοιου είδους έργα γίνονταν όλο και πιο δημοφιλή.

Έτσι κι αυτός ο νέος, που ονομαζόταν Βούπαλος, είχε έρθει από τη Χίο, τη γενέτειρά του, για να δραστηριοποιηθεί περισσότερο με το πάθος του, την γλυπτική. Ήταν γιος του Αρχέρμου, πολύ γνωστού γλύπτη της εποχής, και είχε μάθει άριστα την τέχνη από τον πατέρα του.

Ο ξένος αργούσε να έρθει. Ο Βούπαλος χάζεψε τον ναό του Ηφαίστου. Πάντα τον εντυπωσίαζαν οι ναοί που ήταν αφιερωμένοι στους θεούς και του άρεσε να τους παρατηρεί. Προσπαθούσε, κοιτώντας τους κίονες, τις κολόνες τους δηλαδή, να μαντέψει με τι ρυθμό χτίστηκε ο κάθε ναός, με δωρικό, ιωνικό ή κορινθιακό. Κοιτώντας τις κολόνες του ναού εκείνου, διαπίστωσε ότι ήταν χτισμένος σε δωρικό ρυθμό.

Τα μυστικά του Παρθενώνα - Ντοκιμαντέρ

Τα μυστικά του Παρθενώνα

Το εκπληκτικό αυτο ντοκιμαντέρ του PBS με τίτλο: "Secrets of the Parthenon" (τα μυστικά του Παρθενώνα) αναλύει τον τρόπο που χτίστηκε ο περίφημος Παρθενώνας και καταγράφει λεπτό προς λεπτό τις προσπάθειες των τελευταίων δεκαετιών για την αναστήλωση του, απο τους καλύτερους επιστήμονες του κόσμου, διεισδύοντας στα βάθη του ιερού αυτού βράχου της Ακροπόλεως.Απολαύστε το εκπληκτικό αυτό ντοκιμαντέρ, διάρκειας μίας ώρας και γνωρίστε "Τα μυστικά του Παρθενώνα".

David Wharton – Τα οικονομικά της Αρχαίας Ελλάδας…

Κάτι σπουδαίο συνέβη στην κλασική Ελλάδα, αλλά δεν το γνωρίζαμε μέχρι προσφάτως. Παρά τις αντίξοες συνθήκες, οι Αρχαίοι Έλληνες δημιούργησαν μια επιτυχημένη τάξη επιχειρηματιών που διέπρεψαν και έγιναν πλούσιοι.

Οι Αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς δεν απεικόνιζαν, συνήθως, τον πολιτισμό τους με αυτό τον τρόπο. Ο Ηρόδοτος, ως γνωστόν, αντιπαρέβαλλε την Ελληνική λιτότητα με την Ανατολίτικη τρυφηλότητα σε μια συνάντηση που κατέγραψε (ή επινόησε) μεταξύ του Αθηναίου ποιητή και νομοθέτη Σόλωνα και του Κροίσου, του, ονομαστού για τον πλούτο του, βασιλιά της Λυδίας.

Ο Κροίσος έδειχνε τα πλούτη του στον Σόλωνα, και έπειτα τον ρώτησε ποιος είναι ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στον κόσμο. Ο Σόλωνας του απάντησε ότι ο πιο ευτυχισμένος που έχει δει ήταν κάποιος ονόματι Τέλλος, ένας Αθηναίος μεσαίας τάξης, ο οποίος είχε την τύχη να δει όμορφα και καλά παιδιά και εγγόνια και να πεθάνει σε μεγάλη ηλικία, ηρωικά, στη μάχη.

Μαθήματα από την αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία

Tου Τάσου Χατζηαναστασίου από την Ρήξη φ. 137

Αφορμή του παρόντος σημειώματος αποτέλεσε η επανακυκλοφορία του βιβλίου του καθηγητή Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας, Δημήτρη Κυρτάτα, «Μαθήματα από την Αθηναϊκή Δημοκρατία» (Εκδόσεις του 21ου). Αναφερόμενος στις μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα, ο συγγραφέας επισημαίνει (σελ. 29) ότι η επιλογή του σοφού Αθηναίου ως «διαλλακτή» «ενδέχεται να υπαγορεύτηκε από την αίσθηση του κοινού συμφέροντος αρχόντων και αρχομένων, πλουσίων και φτωχών». Μέσα σε συνθήκες έντονου κοινωνικού ανταγωνισμού στις αρχές του 6ου αι. π.Χ., επελέγη η «διαλλαγή» προκειμένου να διατηρηθεί η κοινωνική συνοχή, προς μία κατεύθυνση όμως κοινωνικά δικαιότερη. Επισημαίνεται δηλαδή η αντίληψη ότι το «κοινό καλό», η πόλις, προέχει έναντι των επιμέρους ιδιοτελών συμφερόντων.

Η θέση αυτή αποτελεί μία σταθερά στις πολιτικές αντιλήψεις της αρχαίας Αθήνας. Ο Κυρτάτας παραθέτει (σελ. 30) απόσπασμα της τρίτης δημηγορίας του Περικλή (430π.Χ.) όπως μας το παρουσιάζει ο Θουκυδίδης (ΙΙ.60.2): «Αν μια πολιτεία βρίσκεται, στο σύνολό της, σε ακμή, εξυπηρετεί πολύ καλύτερα τους πολίτες, παρά όταν οι πολίτες ευτυχούν ο καθένας, αλλά η πολιτεία στο σύνολό της δυστυχεί».

Η υπενθύμιση αυτού του χωρίου μού έφερε συνειρμικά στο μυαλό το «πολιτικό μανιφέστο» του Κρέοντα στην Αντιγόνη του Σοφοκλή, που διδάχθηκε περίπου το 440π.Χ. Στον πρώτο του μονόλογο στο έργο, ο Κρέων εκφράζει απόψεις που οπωσδήποτε απηχούν τις γενικότερες αντιλήψεις της εποχής του: «Και μόνο πάνω στης πόλης το σκαρί, ορθό σαν πλέει, δημιουργούμε τις φιλίες μας» (από τη μετάφραση του σχολικού εγχειριδίου της Β΄ Λυκείου).

Οι Έλληνες

Από Άνθρωποι των Σπηλαίων σε Βασιλιάδες. Ανακαλύψτε την πραγματική ιστορία του Δυτικού πολιτισμού, καθώς οι αρχαίοι 'Eλληνες αναδύονται από το τίποτα και αλλάζουν τα πάντα, θέτοντας τις βάσεις για την επανάσταση στην ανθρώπινη σκέψη.

Οι αρχαιολογικοί χώροι της Αθήνας σε ένα ξεχωριστό βίντεο

Το παρακάτω βίντεο ετοιμάστηκε από το Νορβηγό Stian Rekdal για λογαριασμό του ΕΟΤ το 2015 στα πλαίσια του πρότζεκτ VisitGreece.

Περισσότερα βίντεο του ίδιου από όλο τον κόσμο θα βρείτε εδώ.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΤΟΥ ΣΟΦΟΚΛΗ- Ο μύθος εκρίθη ακατάλληλος για τους μαθητές...

ΑΥΣΤΗΡΩΣ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 2016

Η Αντιγόνη είναι το δεύτερο από τα σωζόμενα έργα του Σοφοκλή. Το δίδαξε, το 442 π.Χ., κερδίζοντας την πρώτη νίκη. Στη νεότερη εποχή από τον μύθο της Αντιγόνης εμπνεύστηκαν αρκετοί ξένοι συγγραφείς. Ενδεικτικά αναφέρονται οι σύγχρονοι Ζ. Ανούιγ και Μ. Μπρεχτ.  

Ο Καστοριάδης έγραψε για το πολιτικό βάθος της Αντιγόνης: ΕΔΩ

Λιαντίνης - Αναρχία και Αντιγόνη του Σοφοκλή

Απόσπασμα από μάθημα του Λιαντίνη στο Μαράσλειο διδασκαλείο, κατά το διδακτικό έτος 1994-95.

Αντιγόνη --(ταινία) 

H Αντιγόνη είναι βραβευμένη ταινία του Γ. Τζαβέλλα παραγωγής 1961, βασισμένη στο ομώνυμο αρχαίο δράμα του Σοφοκλή με πρωταγωνίστρια την Ειρήνη Παππά.

Περικλέους Επιτάφιος- Εκρίθη ακατάλληλος για τους μαθητές...

ΑΥΣΤΗΡΩΣ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ 2016

Αποσπάσματα από τον Επιτάφιο λόγο που εκφώνησε ο Περικλής στην Αθήνα, για τους πρώτους νεκρούς του Πελοποννησιακού Πολέμου (431 - 404 π.Χ). Θουκιδίδου Ιστορία Β'. Έκδοση-μετάφραση "ΚΑΚΤΟΣ"

Λόγια στιβαρά και μεστά για την ανδρεία, την φιλοπατρία, το ομαδικό πνεύμα, την οφειλόμενη τιμή προς τους προγόνους, το αίσθημα υπεροχής της πόλης, την αξία της θυσίας υπέρ ανώτερων αγαθών και ιδανικών, της αυταπάρνησης χάριν της ομαδικής ελπίδας αλλά και της περιφρόνησης κάθετί μικρού, μίζερου και ανούσιου "αγαθού" και ενασχόλησης.

Ο Περικλέους Επιτάφιος ή Επιτάφιος του Περικλή είναι το απόσπασμα από το έργο του αρχαίου Αθηναίου ιστορικού Θουκυδίδη στο οποίο παρατίθεται ο λόγος που ο Περικλής εκφώνησε το 430 π.Χ. για τους πρώτους νεκρούς του Πελοποννησιακού πολέμου. 

Ο λόγος βρίσκεται στο δεύτερο βιβλίο του έργου και περιλαμβάνει ένα φλογερό ύμνο στην Αθηναϊκή δημοκρατία και στην αγάπη του Αθηναίου προς την ελευθερία. Eίναι εξαιρετικό παράδειγμα απόδοσης τιμών στους νεκρούς...