Το ντοκιμαντέρ για τους Πέντε Νεομάρτυρες, την Επανάσταση και το Ολοκαύτωμα το 1821 στη Σαμοθράκη. (Βίντεο)

Το Πολιτιστικό Σωματείο Εκκίνηση σας παρουσιάζει το ιστορικό ντοκιμαντέρ "οι Πέντε Νεομάρτυρες της Σαμοθράκης" .

Μέσα από την καταγραφή και έρευνα των γεγονότων, αλλά και με συνεντεύξεις, ρίχνεται "φως" στον βίο και στο μαρτύριο των Πέντε Αγίων μας αλλά και στο ιστορικό πλαίσιο των συμβάντων που προηγήθηκαν (σφαγή/ολοκαύτωμα Σαμοθράκης).

Στο ντοκιμαντέρ μιλούν οι

-Μητροπολίτης Αλεξ/πόλεως Άνθιμος
-Δήμαρχος Αλεξανδρουπόλεως Ι.Ζαμπούκης
-Δήμαρχος Σαμοθράκης Αθ. Βίτσας
-καθηγητής ΔΠΘ Κων/νος Χατζόπουλος
-π. Δημήτριος Χατέλος
-π. Εμμανουήλ Καμπούρης
-π. Ιωάννης Θεοδώρου
-π. Ματθαίος Λενούδιας
-π. Χρήστος Στεργίου
-π. Ιωάννης Καμπούρης
-π. Απόστολος Οικονομίδης
- Θεόδωρος Αγγελώνιας (πρόεδρος σωματείου)

-Δρ. Θεοφάνης Μαλκίδης.

Παραδίδουμε στο ελληνικό κοινό το ντοκιμαντέρ, το οποίο προβλήθηκε την 27η Νοεμβρίου, με χαρά και συγκίνηση, ως ελάχιστο φόρο τιμής στους Αγίους μας, στους Ήρωές μας, στους προγόνους μας. Ένα ντοκιμαντέρ το οποίο αναδεικνύει την προσφορά του τόπου μας στην εθνική παλιγγενεσία και στην ορθόδοξη πίστη.

Μία δύσκολη πορεία 7,5 ετών, η οποία ξεκίνησε με την παραγωγή της ιστορικής κινηματογραφικής ταινίας "ΠΕΝΤΕ. Το ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης" , κλείνει τον "κύκλο" της με την παραγωγή του παρακάτω ιστορικού ντοκιμαντέρ "ΟΙ ΠΕΝΤΕ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΗΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ".

Του Νικηταρά του Τουρκοφάγου αιωνία η μνήμη!

Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 1849.

Ο νεκροθάφτης ρίχνει την πρώτη φτυαριά χώμα στο άψυχο κορμί και λιποθυμάει αναλογιζόμενος ποιος είναι ο νεκρός.

Είναι ο πατριδοφύλακας, είναι ο γενναίος των γενναίων, είναι ο Τουρκοφάγος, είναι ο ήρωας Νικήτας Σταματελόπουλος.

Αυτός που εξόντωσε με στρατό 600 παλληκαριών, τους 6000 Τούρκους του Κεχαγιάμπεη, αυτός που έσπασε 7 σπαθιά στην υπεράνθρωπη προσπάθειά του στα Δερβενάκια, αυτός που μέχρι το τέλος του Αγώνα ήταν στην πρώτη γραμμή, δίπλα στον θείο του, τον Γέρο του Μωριά, αυτός ο Νικηταράς τώρα έχει τα μάτια κλειστά. Αυτός ο Νικηταράς σίγησε για πάντα.

Πρότυπο παλληκαριάς και αρετής. Άνδρας απλός, άκακος, ειλικρινής και τίμιος. Ενώ είχε τρόπους να πλουτίσει όπως και άλλοι οπλαρχηγοί, ο Νικηταράς καταφρόνησε τα λάφυρα. Απέκτησε όμως πλούτο και θησαυρό ανεξάντλητο και πολυτιμότερο, την υπόληψη και τον σεβασμό όλου του Πανελληνίου.

Η πατρίδα όμως δεν ξέρει να τιμάει τα παιδιά της.

Τον Δεκέμβριο του 1839 το οθωνικό κράτος φυλάκισε τον Νικηταρά με την κατηγορία της συνομωσίας κατά του θρόνου...

Όταν αποφυλακίστηκε, ένα χρόνο αργότερα, και τον αντίκρυσε η πολυαγαπημένη του κόρη δεν άντεξε και έχασε τα λογικά της.

Το χιλιοταλαιπωρημένο του κορμί, το βασανισμένο του πρόσωπο, τα θολά πλέον, πρώην γερακίσια μάτια του, εκείνη η περήφανη φουστανέλα, η γεμάτη από το πολύτιμο αίμα του, καθώς κι εκείνο το άλλοτε λευκό πουκάμισο, το καταματωμένο τώρα, έκαναν να σαλέψουν τα λογικά της.

Φωνάζοντας σπαραχτικά: «Τι ωραία που σου πάνε τα κόκκινα πατέρα!» πέρασε στο ομιχλώδες βασίλειο της τρέλας.

Πώς να μη σαλέψει ο νους; Η νεαρή τον έβλεπε καβαλάρη αγέρωχο να ορμά στον εχθρό. Ήξερε την απίστευτη τιμιότητά του. Και αντί να υψώσουν σε βάθρο τον ήρωα πατέρα, τον κομμάτιασαν ανελέητα.

Όταν πλησίαζε το τέλος, ο αθάνατος στρατηγός ζήτησε να θαφτεί δίπλα στον τάφο του θείου του, του Κολοκοτρώνη. Και έτσι έγινε.

23 Σεπτεμβρίου 1821 - Η Άλωση της Τριπολιτσάς

"Ωρέ κλείσαν’ οι στράτες του Μοριά

ωρέ κλείσαν’ και τα Δερβένια

Ωρέ κλαίνε τα χάνια παιδιά μ’ γι’ άλογα

Ωρέ κλαίνε τα χάνια γι’ άλογα

ωρέ και τα τζαμιά γι’ αγάδες

Ωρέ Κλαίει και μια παιδιά μ’ χανούμισσα

Ωρέ κλαίει και μια χανούμισσα

ωρέ κλαίει για τον γιό της

ωρέ το γιό της τον παιδιά μ’ Χαλίμπεη"

_______________

Ιστορικοί, απόγονοι των αγωνιστών, και ο γέρος του Μοριά μέσα από χειρόγραφα σημειώματά του, σκιαγραφούν μία από τις κορυφαίες στιγμές της Επανάστασης του 1821, την Μάχη της Τριπολιτσάς. Ήταν η μάχη, στη διάρκεια της οποίας αναδείχθηκε ο στρατηγικός νους του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Παρακολουθήστε στο βίντεο (Έρως Ελευθερίας)

 το αφιέρωμα στην Άλωση της Τριπολιτσάς.
Ο Γιώργος Τσουμάνης συζητά με τους:
Γεώργιο Κουρκούτα, Φιλόλογος, Ιστορικός, Συγγραφέας
Αναστάσιος Κεχαγιάς, Συγγραφέας

ΠΗΓΗ: https://youtu.be/MCz38YHwXAI?si=dQ-x18k8XHlFuVjA

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Η Άλωση της Τριπολιτσάς

Από τις κορυφαίες στιγμές της Επανάστασης του '21, κατά την οποία αναδείχθηκε ο στρατηγικός νους του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Από τις πρώτες μέρες του εθνικού ξεσηκωμού, ο Κολοκοτρώνης είχε συλλάβει την ιδέα της πολιορκίας και της άλωσης της Τριπολιτσάς (σημερινής Τρίπολης), επειδή κατείχε στρατηγική θέση και ήταν το διοικητικό κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Μοριά. Στην Τριπολιτσά είχε την έδρα του ο Μόρα-Βαλεσί, ο στρατιωτικός διοικητής της Πελοποννήσου, με όλο το χαρέμι και τα πλούτη του, εκεί ζούσε ο μισός τουρκικός πληθυσμός της Πελοποννήσου και την υπερασπιζόταν σημαντικός αριθμός ενόπλων σωμάτων. Με λίγα λόγια ήταν μια επικίνδυνη εχθρική εστία, η οποία εάν δεν εξουδετερωνόταν θα ήταν μια διαρκής απειλή για τις επαναστατημένες επαρχίες της Πελοποννήσου.

Η στρατηγική σύλληψη του Κολοκοτρώνη δεν έγινε αμέσως αποδεκτή, επειδή προϋπέθετε οργανωμένο στρατό, που δεν υπήρχε. Ο Κολοκοτρώνης με επιμονή και πειστικότητα αντέστρεψε το αρνητικό για την άποψή του κλίμα μεταξύ των οπλαρχηγών κι έτσι στα μέσα Απριλίου αποφασίστηκε ο αποκλεισμός της Τριπολιτσάς σε πρώτη φάση, ώστε να διακοπεί κάθε δυνατότητα επικοινωνίας και εφοδιασμού της πόλης. Αρχιστράτηγος της επιχείρησης ορίσθηκε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, αλλά ιθύνων νους της ήταν ο Κολοκοτρώνης, το σχέδιο του οποίου τηρήθηκε κατά γράμμα.

Μέχρι τις αρχές Μαΐου του 1821 οι επαναστάτες είχαν περισώζει την Τριπολιτσά σ' ένα κύκλο που περιλάμβανε τις περιοχές Πάπαρι, Βλαχοκερασιά, Διάσελο, Αλωνίσταινα και Βέρβενα. Τότε έφθασε η πληροφορία ότι ο Μουσταφάμπεης με 3.500 άνδρες προερχόμενος από τα Γιάννινα είχε διασπάσει την πολιορκία από τα ανατολικά και είχε εισέλθει στην πόλη. Η επιχείρηση κινδύνευε, καθώς τις επόμενες μέρες τέθηκε σε καταδίωξη του Κολοκοτρώνη και των άλλων οπλαρχηγών που πολιορκούσαν την Τριπολιτσά. Οι δύο σημαντικές ήττες που υπέστη στο Βαλτέτσι (12 Μαΐου) και στα Δολιανά (18 Μαΐου), όχι μόνο αναπτέρωσαν το ηθικό στο ελληνικό στρατόπεδο, αλλά συνέβαλαν καταλυτικά στην Άλωση της Τριπολιτσάς.

Σωτηράκης Κουγιάς – 1821

Φιλότουρκος πρόκριτος (κοτζάμπασης) της Τριπολιτσάς, που θανατώθηκε με απάνθρωπο τρόπο από τους συμπατριώτες του επαναστάτες την ημέρα της άλωσης της Τριπολιτσάς (23 Σεπτεμβρίου 1821).

Ο Σωτηράκης ή Σωτήρος Κουγιάς, καταγόμενος από πλούσια οικογένεια της Τριπολιτσάς, ήταν αντίθετος με τον εθνικό ξεσηκωμό και μάλιστα αρνήθηκε να γίνει μέλος της Φιλικής Εταιρείας, όταν το φθινόπωρο του 1820 τον πλησίασε για τον σκοπό αυτό ο πρόκριτος της Ανδρίτσαινας Παναγιώτης Ζαριφόπουλος. Επίσης, έφτασε στο σημείο να προδώσει στους Τούρκους ένα σπίτι μέσα στο οποίο συσκέπτονταν μέλη της Φιλικής Εταιρείας. Για καλή τους τύχη, η καταγγελία του θεωρήθηκε αόριστη από τους κατακτητές, επειδή δεν ανέφερε συγκεκριμένα πρόσωπα, κι έτσι δεν ελήφθησαν μέτρα κατά των Ελλήνων.

Ο φιλοτουρκισμός του συνεχίστηκε καθ’ όλο το διάστημα της πολιορκίας της Τριπολιτσάς από τα ελληνικά στρατεύματα. Απέφυγε να έλθει σε επαφή με τους ευρισκόμενους σε αιχμαλωσία Έλληνες προκρίτους για να μην χάσει την εμπιστοσύνη των Τούρκων. Μόλις τις τελευταίες ημέρες πριν από την άλωση προσφέρθηκε να τους μεταφέρει καθαρά ρούχα στη φυλακή, όταν διαπίστωσε ότι και οι κατακτητές θα έκαναν το ίδιο.

Μελέτης Μελετόπουλος: Του Κολοκοτρώνη ο αλγόριθμος

Η επετειακή ομιλία του Διευθυντή της Ιονίου Σχολής Μελέτη Μελετόπουλου για τα 200 χρόνια από τη Μάχη των Δερβενακίων.

Ο Φωτισμός και ο Κοσμάς Αιτωλός

Χρέος έχουν εκείνοι οπού σπουδάζουν, να μη τρέχουν εις αρχοντικά και αυλάς μεγάλων και να ματαιώνωσι την σπουδήν τους, δια να αποκτήσουν πλούτον και αξιώματα, αλλά να διδάσκωσι μάλιστα τον κοινόν λαόν, οπού ζώσι με πολλήν απαιδευσίαν και βαρβαρότητα.

Κοσμάς Αιτωλός [1]

Του Γιώργου Καραμπελιά από την ιστοσελίδα Πεμπτουσία

Ο Κοσμάς [2], του οποίου το κοσμικό όνομα ήταν Κώνστας, είναι άγνωστο που και πότε ακριβώς γεννήθηκε (πιθανότατα το 1714). Αναφέρει ο ίδιος, «Η πατρίδα μου η ψεύτικη, η γήϊνος, η ματαία, είναι από του Αγίου Άρτης την επαρχίαν, από το Απόκουρον» [3], περιοχή της Αιτωλίας, κοντά στο Θέρμο, «από ένα μικρόν χωρίον ονομαζόμενον Μέγαν Δένδρον» [4].

Άρχισε να μαθαίνει γράμματα από την ηλικία των οκτώ ετών, από το 1722 έως το 1732, κοντά στον ιεροδιάκονο Γεράσιμο Λύτσικα, πιθανώς στη Σιγδίτσα της Παρνασσίδας• γύρω στα είκοσι χρόνια του, άρχισε να «διδάσκεται τα γραμματικά υποκάτω εις τον ιεροδιάκονον Ανανίαν τον καλούμενον Δερβισάνον», ενώ δίδασκε και ο ίδιος ως υποδιδάσκαλος στη Λομποτινά της Μεγάλης Ναυπακτίας. Τέλος, γύρω στα 1737 η 1738, πήγε στα Βραγγιανά Ευρυτανίας, στη σχολή που είχε ιδρύσει ο Ευγένιος Γιαννούλης, όπου είχε σαν δάσκαλό του έναν λόγιο, μαθητή του Ευγένιου, τον Θεοφάνη εκ Φουρνά [5], και παρακολούθησε γραμματικά και θεολογικά μαθήματα, αριθμητική και γεωμετρία, ενώ απέκτησε και γνώσεις πρακτικής ιατρικής.

Σε ώριμη ηλικία παρακολούθησε μαθήματα στην Αθωνιάδα, στο Άγιον Όρος, και, σύμφωνα με το «Μαρτυρολόγιον», «ετελείωσε τα γραμματικά υποκάτω εις τον διδάσκαλον Παναγιώτην Παλαμάν• μετά δε ταύτα παρέλαβε και την Λογικήν από τον διδάσκαλον Νικόλαον Τζαρτζούλιον» ενώ παρακολούθησε και τον Ευγένιο Βούλγαρι.

Λίγα γνωρίζουμε σχετικά με το επίπεδο των γνώσεών του: «Και εγώ από το σχολείον έμαθα τα εικοσιτέσσερα γράμματα… έμαθα και πεντέξ ελληνικά…» «και έμαθα πολλών λογιών γράμματα, εβραϊκά, τουρκικά, φράγκικα και από όλα τα έθνη και πολλά τα εδιάβασα» [6]. Όπως φαίνεται από τις διδαχές του, γνώριζε την Παλαιά και Καινή Διαθήκη, τους Πατέρες, τα λειτουργικά βιβλία, καθώς και τα Συναξάρια των Αγίων και την Αμαρτωλών Σωτηρία, του Αγάπιου Λάνδου, την οποία αναφέρει ρητώς [7]. Σε ο,τι αφορά στις λοιπές γνώσεις του, ορισμένες αναφορές στις διδαχές παραπέμπουν στην αρχαία ελληνική γραμματεία. Έτσι, η φράση «Ούτος ο κόσμος αδελφοί μου είναι ωσάν μία φυλακή. Πότε πρέπει να χαίρεται ο άνθρωπος; Όταν εμβαίνη εις την φυλακήν η όταν ελευθερώνεται από την φυλακήν», παραπέμπει στον Σωκράτη του πλατωνικού Φαίδωνα [8]. Σε μια διδαχή του υποστηρίζει πως ο Θεός έπλασε τον Αδάμ αφού «επήρε από την γην χώμα και νερόν και φωτιά και αέρα», άποψη που παραπέμπει στις θεωρίες των προσωκρατικών. Μετά το πέρας των σπουδών του, και αφού χειροτονήθηκε ιερομόναχος στη Μονή Φιλοθέου, το 1760, μετέβη στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί πήρε μαθήματα ρητορικής από τον αδελφό του Χρύσανθο και έλαβε και την άδεια «του εκ Δελβίνου της Ηπείρου», πατριάρχη Σεραφείμ Β –που είχε συνταχθεί με τους επαναστάτες κατά τη διάρκεια των Ορλωφικών–, να αρχίσει το κηρυγματικό του έργο: Οι περιοδείες του –τρεις η τέσσερις κατ’ άλλους– συνεχίστηκαν μέχρι το 1779, διέτρεξε δε, σπιθαμή προς σπιθαμή, μεγάλο μέρος της νησιωτικής –Αιγαίο και Ιόνια– και ηπειρωτικής Ελλάδας, με ιδιαίτερη έμφαση στη Νότια και Βόρεια Ήπειρο, όπου τον βρήκε και ο μαρτυρικός θάνατος.

Κοσμάς ο Αιτωλός. (*)

Του Βασίλη Στοϊλόπουλου

Στο εξαιρετικά σημαντικό και διαφωτιστικό βιβλίο «Κοσμάς ο Αιτωλός» του Φάνη Μιχαλόπουλου περιγράφεται διεξοδικά γιατί ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ή Πατροκοσμάς πέρασε στην Ελληνική Ιστορία σαν ο Ελληνορθόδοξος ιερομόναχος, ιερομάρτυρας, ισαπόστολος, θαυματουργός, διαφωτιστής, εθνεγέρτης και «άγιος της Κλεφτουριάς» που στη διάρκεια της τουρκοκρατίας ίδρυσε 250 σχολεία μέσα σε μόλις δεκαέξι χρόνια.

Ένας από τους κυριότερους σκοπούς αυτής της μεγάλης προσωπικότητας του Ελληνισμού υπήρξε «η σπουδή της ελληνικής γλώσσας και η ισχυροποίηση των ασθενών εθνολογικώς και γλωσσικώς διαμερισμάτων της εθνότητας, ιδίως των βορειότερων». Η πίστη του λαού σ΄ αυτόν ήταν τόσο δυνατή που όταν κηρύχτηκε η Επανάσταση του 1821 ακούγονταν το περίφημο δίστιχο: «Βόηθα μας Άγιε Γιώργη και συ Άγιε Κοσμά / να πάρουμε την Πόλι και την Αγια Σοφιά».

Αυτοί που τον εχθρεύονταν και τον πολεμούσαν δεν ήταν όμως μόνο οι Τούρκοι κατακτητές αλλά και Ενετοί, Εβραίοι, αλλά και κοτζαμπάσηδες της περιοχής όπου έδρασε. Μαζί του είχε όμως χιλιάδες πιστούς Χριστιανούς, ακόμα και Μουσουλμάνους.

"Ψελλίσματα για τον Μακρυγιάννη"

Ι. Ν. Αγίων Πάντων Καλλιθέας - Δευτέρα, 14.11.2022
Συνάντηση του "Κρυφού Σχολειού" με ομιλητή τον π. Ευάγγελο Παπανικολάου με θέμα: "Ψελλίσματα για τον Μακρυγιάννη"

Καταρρίπτοντας τις ανοησίες για την Επανάσταση του 1822- Μελέτης Μελετόπουλος

​
Δρ. Μελέτης Μελετόπουλος,
Δρ. Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Γενεύης, Δρ. Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών
Πρόγραμμα της Εκδήλωσης:

*Χαιρετισμός από τον Πρόεδρο του Τμήματος HJ10, κύριο Βαρδή Γωνιωτάκη Κορδερά

Μ. Μελετόπουλος: Η αποδόμηση της ναυμαχίας του Ναυαρίνου

ΠΗΓΗ: https://youtu.be/BPF3UrFs9_s?si=W0E2gq2rDyKOgOgm

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός - Απαγχονίστηκε την 9η Ιουλίου 1821

«Θνήσκε υπέρ πίστεως ☦ και μάχου υπέρ πατρίδος … 

καθότι οι υπέρ πίστεως και πατρίδος αγωνιζόμενοι,

 και υπό Θεού στεφανούνται  🙌, 

και παρά τοις ανθρώποις εγκωμιάζονται. 🌸»

{ γραφέν υπό αυτού του ιδίου ✍του Εθνομάρτυρος 🌹Αρχιεπισκόπου Κυπριανού είς το Ιδρυτικόν Έγγραφον της Ελληνικής Σχολής Λευκωσίας }

🔸Γράφει μεταξύ άλλων ο γεραρός και οτρηρός Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων { επιστολή εκ των αρχείων του με ημερομηνία 21 Αυγούστου 1816 } προς τον μαχαιριώτην Αρχιεπίσκοπον :

" Εγώ δε, Μακαριώτατε Δέσποτα ☦ , όλων τούτων δι όλου πειραθείς εις την μικράν άμα τε και μεγάλην μετά της θεσπεσίας σου ψυχής παροικίαν μου, αναλογίζομαι καθ εκάστην τον πλατύν και ευώδη λειμώνα των αρετών σου 🌸. Και ως μέλιττα μικρά 🐝περιϊπτάμενος με την διάνοιαν , επαινώ και κηρύττω μετ' ευφημίας τα ακήρατα των κατορθωμάτων σου άνθη "

Προέφη - ούτως ειπείν - ο Οικονόμος την μαρτυρικήν ομολογίαν του Ανδρός 🌹 ολίγον τι ύστερον...

Και πράγματι : Μόλις ανεφάνησαν εις το προσκήνιον οι πρώτες βαρβαρότητες { διήγησις του Άγγλου περιηγητού John Carne  περί των τραγικών σκηνών του Ιουλίου 1821 } , τότε αφόβως ο Κυπριανός , με επικείμενο τον κίνδυνον της ιδίας αυτού ζωής και ένδακρυς περί των διαδραματιζομένων σφαγών και δηώσεων , ερωτώμενος διατί δεν εγκαταλείπει τη Μεγαλόνησο ανεκοίνωσε την αμετάθετον του απόφασιν να παραμείνει έως άκρας θυσίας εαυτού 🥀 προς υποστήριξιν του βασανιζομένου ποιμνίου του ...

Σε άλλο σημείο αναφέρει ο αοίδιμος Οικονόμος τα εξής :

" Απεστάλης από τον ουρανόν ποιμήν αγαθός, δια να ποιμαίνης το λογικόν σου ποίμνιον και με λόγον, και με έργον, και με πράξιν, και με διδασκαλίαν, και με αυτήν εάν τύχη την ανεκτίμητόν σου ψυχήν. 

Στέλιος Κούκος: Όταν ο Ιερομάρτυρας Κυπριανός Αρχιεπίσκοπος Κύπρου πήρε στην αγκαλιά του τον Γρηγόρη Αυξεντίου!

Ο Ιερομάρτυρας Κυπριανός, Αρχιεπίσκοπος Κύπρου (αριστερά) και ο ήρωας Γρηγόρης Αυξεντίου ντυμένος σαν μοναχός της Μονής Μαχαιρά.

Γράφει ο Στέλιος Κούκος

Όλο το βράδυ ψες σε ψέλνανε Μακαριώτατε Ιερομάρτυρα, αγλάισμα της Κύπρου, Κυπριανέ Αρχιεπίσκοπε!

Την ακολουθία σου διαβάζανε και σε γιορτάζανε κι ας μην έχει γίνει ακόμη και τυπικά η κατάταξή σου στον κόσμο που ανήκεις!

Ανάμεσα στους μαρτυρικώς αθλήσαντες. Αν και πάλεψες στην πρώτη γραμμή και μαρτύρησες ενδόξως!

Και ήσουν πρότυπο και υπόδειγμα πίστης έως θανάτου!

Και μαζί σου συμπανηγύρισαν και όλοι οι συμμαρτυρήσαντες το μαύρο θέρος του 1821 που λεύκαναν και δρόσισαν με τα αίματα τους ως δρόσος νέφους τους καύσωνες της Μεγαλονήσου.

Ιεράρχες, αρχιμανδρίτες, ηγούμενοι, κληρικοί, πλήθος λαϊκών! Ένα θερινό νέφος μαρτύρων που ξεδίψασε με τα αίματά του την πάντα άνυδρη και ξερική Μεγαλόνησο. Γιατί στην αβροχιά φελά [ωφελεί] και το αίμα των Μαρτύρων! Μοναδικό λίπασμα για την ευφορία της γης και του αέρα!

Εκτός αν η γη της Αγίας Νήσου, της Νήσου των αγίων, το ’χει σε καλό να ξεδιψά κατά καιρούς και τέτοιες μέρες με αίμα αθώων για να εξαγιάζεται ο τόπος και ο καιρός.

Μια βαθιά πληγή, φρέαρ, άνοιξε στις 9 Ιουλίου του 1821 στην καρδιά της Κύπρου. Ένα βαθύ πηγάδι πίστεως και πατρίδας του οποίου τα αρτεσιανά νερά και αίματα αναβλύζουν μέχρι σήμερα από την πληγή που έγινε πηγή!

Το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης κατά την Επανάσταση του 1821

Με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του Γ. Σταματόπουλου, καθηγητή του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, με τον τίτλο της δημοσίευσης συζητούμε με αφορμή το προαναφερθέν θέμα το υπαρξιακό πρόβλημα σήμερα της χώρας.

ΠΗΓΗ:https://www.youtube.com/live/EWDhrudSUzg?si=_FWpMEfB7hb2yZrR

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Η σαρακοστιανή νηστεία του Μπάυρον

Κωνσταντίνος Μπλάθρας

«...κάνω ένα είδος σαρακοστιανής νηστείας, απαραίτητης για να προετοιμαστώ για την ασκητικότερη διατροφή που με περιμένει στον Μοριά, όποτε κληθώ εκεί», απαντάει ο Μπάυρον, στις 18 Σεπτεμβρίου 1823, σε πρόσκληση για γεύμα του πλοιάρχου του Βασιλικού Ναυτικού Κλίφορντ (Clifford), στην Κεφαλλονιά όπου βρίσκεται, αναζητώντας τρόπο να περάσει απέναντι, στην ηπειρωτική, όπως τη λέει ο ίδιος, Ελλάδα.

 Τη σαρακοστιανή αυτή νηστεία, όπως φαίνεται από τις αναμνήσεις του Ιταλού κόμητα Ντα Γκάμπα, που τον συνόδευσε στο Μεσολόγγι, την κράτησε –λόγω και στομαχικών προβλημάτων– μέχρι τον θάνατό του, το Πάσχα, 19 Απριλίου 1824, ανατρέποντας ο ίδιος τον έκλυτο βυρωνικό του μύθο. Στο μεταξύ, συνέτρεχε τους Έλληνες και οικονομικά, μοιράζοντας τα τελευταία απομεινάρια της πατρικής του περιουσίας:

 «ξόδεψα επίσης γύρω στα εκατό τάλιρα για να συντρέξω τους Έλληνες πρόσφυγες στην Ιθάκη» –σε αντίθεση με τους πατριώτες του Σολωμού καλοστεκούμενους Ζακυνθινούς–, όπως γράφει στον κολλητό του Χομπχάουζ (Hobhouse) λίγο πριν (11 Σεπτεμβρίου), αναγγέλοντάς του μαζί με άλλα τον θάνατο του Μάρκου Μπότσαρη. Ο Μπότσαρης τον περίμενε απέναντι, όπως λέει ο ήρωας στο τελευταίο του γράμμα, προς τον ποιητή, μια μέρα πριν πέσει στο Κεφαλόβρυσο (9 Αυγούστου 1823).

 Ο Μπάυρον πέρασε απέναντι αλλά δεν έφτασε ποτέ στον Μοριά, αν και είχε προσφερθεί στον πασά της Πάτρας να ανταλλαχθεί ως όμηρος με Έλληνες αιχμαλώτους. Διακόσια χρόνια πριν, σαν σήμερα, η καρδιά του, που έμεινε για πάντα στο Μεσολόγγι, σταμάτησε να χτυπά.

Το περιοδικό «Book’s Journal», στο τεύχος Απριλίου, αφιερώνει σελίδες του στον ποιητή και εκ των πραγμάτων πολιτικό, όπου συνεισφέρω μερικούς στίχους από τις «Εβραϊκές μελωδίες», που φανερώνουν την εξοικείωσή του με τη Βίβλο, καθόλου άσχετη με την γενικότερη φιλελεύθερη πολιτική και τη φιλελληνική του στράτευση:

 «το βιβλικά μελαγχολικό κλίμα των ποιημάτων αυτών και η αναμέτρησή του με την παράδοση και την πίστη, ποιητής γαρ, τον συνόδευσε ως το τέλος». Λαμπριάτικο εν τέλει τέλος.

Η εικόνα του Μπάυρον είναι του Γιάννη Ψυχοπαίδη από το έργο του «Ο Βύρωνας στην Κεφαλλονιά» (2014). Τα αποσπάσματα των επιστολών του είναι από τη μετάφραση του Δημοσθένη Κούρτοβικ, στην ωραία έκδοση του «Ιδεογράμματος», «Λόρδου Μπάυρον. Επιστολές από την Ελλάδα».

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/share/p/qE8gVMW1BYH64s37/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Η ελληνική εκπαίδευση στην Τουρκοκρατία – Υπήρχε κρυφό σχολειό;

ΣΤΑΘΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

Το παρόν, είναι μια “μικρή αναφορά” στον τίτλο που προσπαθεί να διαπραγματευτεί και είναι λιγότερο ένα εξαντλητικό κείμενο της ιστορικής καταγραφής του θέματος. Η αφορμή να ενταχθεί στο παρόν, σχετίζεται με τις υπερβολές αναφορικά με το εάν υπήρξε ή όχι κρυφό σχολειό. Μάλλον, η συζήτηση εδράζεται σε λάθος βάση. Το εκπαιδευτικό σύστημα των Οθωμανών, ποικίλει ανά αιώνα (σχεδόν) και ανά Σουλτάνο.

Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα χωρίζονταν σε μουσουλμανικά, χριστιανικά (ορθόδοξα, καθολικά, αρμένικα) και εβραϊκά, ενώ ανήκαν καθ’ ολοκληρίαν στις αντίστοιχες εκκλησιαστικές τους Αρχές, οι οποίες τα επόπτευαν. Είχαν ιδρυματική μορφή και συντηρούντο από ίδια κεφάλαια, τα οποία εάν δεν είχαν, έκλειναν. Οι δάσκαλοι μάθαιναν ιερατικά κυρίως γράμματα στους σπουδαστές και πληρώνονταν απ’ αυτούς. Δεν υπήρχε ενιαίο, ούτε υποχρεωτικό πρόγραμμα σπουδών, ούτε η μαθητεία ήταν υποχρεωτική για τους μαθητές, με αποτέλεσμα να φοιτά σ΄ αυτά ελάχιστο ποσοστό του νεανικού πληθυσμού. Το υπόλοιπο ποσοστό του πληθυσμού ήταν αναλφάβητο. Η παιδεία (εκπαίδευση) ήταν προνόμιο και όχι δικαίωμαΑυτό σημαίνει ότι, όποτε ήθελε ο εκάστοτε σουλτάνος, ή τοπικός αξιωματούχος αφαιρούσε το προνόμιο της εκπαίδευσης (παιδείας) και όποτε ήθελε, το επανέφερε. Αυτό δημιουργούσε, πλέον των άλλων, και μια ασυνέχεια στην εκπαίδευση και ο μαθητής που τυχόν μπορούσε να φοιτήσει, συνήθως τα παρατούσε.

Το κρυφό σχολειό

Συχνά όμως, σε περιοχές που είχαν το προνόμιο και τα οικονομικά μέσα να πληρώνουν δάσκαλο και να συντηρούν ένα οίκημα – σχολείο με μια βιβλιοθήκη (συνήθως κληροδότημα), τούτο τους αφαιρείτο και τα παιδιά (μαθητές) αναγκαζόντουσαν να βλέπουν το δάσκαλό τους “στα κρυφά” και μάλιστα σε όποιο “μυστικό/ κρυφό” χώρο μπορούσαν. Αυτό συνέβαινε γιατί παραβίαζαν διοικητική εντολή και εάν ανακαλύπτονταν, θα είχαν βαριές συνέπειες. Ο δάσκαλος ίσως και σε θάνατο.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ

Γεννήθηκα εις τα 1770, Απριλίου 3,…εις ένα βουνό, εις ένα δένδρον αποκάτω, εις την παλαιάν Μεσσηνίαν, ονομαζόμενον Ραμαβούνι

(Θεόδωρος Κολοκοτρώνης)

Ο Γεώργιος Τερτσέτης (1800-1874), ο απομνημονευματογράφος του Κολοκοτρώνη, μας παραδίδει τον εξής διάλογο μεταξύ του Κολοκοτρώνη και ενός Κυρίου Τ.

(Εις την θανήν του μακαρίτου Α. Ζαΐμη*, ακολουθώντας το λείψανο έκλαιγε απαρηγόρητα. Ο Κύριος Τ. ζηλωτής να ακούση την καρδία του, του λέγει: «Δεν ενθυμείσαι τες διχόνοιές σας;»  Απεκρίθη: «Εσταθήκαμε συχνά εχθροί ανάμεσόν μας, αλλά δεν τον εμίσησα ποτέ». Δείχνοντάς του συγχρόνως άλλο έξοχον αγωνιστή της πατρίδος, του είπε: «Εσταθήκαμε συχνά φίλοι, αλλά δεν τον ηγάπησα ποτέ»)

ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ, Καταγραφή Γ. ΤΕΡΤΣΕΤΗ, εκδόσεις ΩΚΕΑΝΙΣ, σ. 238

* Πρόκειται για τον Ανδρέα Ζαΐμη (1791-1840)

Σαν σήμερα γεννήθηκε Ο ΕΛΕΥΘΕΡΩΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. 

 "Η Ζαμπία ή Ζαμπέτα, η μητέρα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ήταν κόρη του οπλαρχηγού της Αλωνίσταινας Κωτσάκη. Παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Κολοκοτρώνη το 1762, όντας ακόμη σχεδόν σε παιδική ηλικία. Κατά τη διάρκεια του διωγμού και της φυγής στον πόλεμο του 1770, περπατούσε μέσα στη φάλαγγα, όλη τη νύχτα, με τους πόνους της γέννας. Όταν αισθάνθηκε ότι η στιγμή πλησιάζει, ξάπλωσε «κατάλακα» κάτω από ένα δέντρο, ζήτησε τη βοήθεια του Θεού και των γυναικών που βρίσκονταν κοντά της (μεταξύ των οποίων και η πεθερά της Γεωργίτσα) και κατά τα χαράματα της 3ης (κατ’ άλλους της 4ης)  Απριλίου έφερε στον κόσμο τον μέλλοντα αρχιστράτηγο και ελευθερωτή της Ελλάδας.

Όταν επί Όθωνα φυλάκιζαν όποιον γιόρταζε την 25η Μαρτίου25/03/2024

ΣΤΑΘΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

Ο Όθων, πιεζόμενος και αναγκαζόμενος από τους ζώντες Φιλικούς, Ιερολοχίτες, Αγωνιστές και το Λαό, με τη συνδρομή της Εκκλησίας, κατόπιν εισηγήσεως του Γ. Γλαράκη (βλ. τις δύο φωτό εξώφυλλου και στο τέλος του κειμένου*), υπογράφει το Βασιλικό Διάταγμα με το οποίο ορίστηκε ως Εθνική Εορτή η 25η Μαρτίου 1821 (αρχικά).

Μόλις επί Γεωργίου του Α’ η 25η Μαρτίου ορίστηκε ως Εθνική Επέτειος, μετά το 1865, όπως και “ο ύμνος στην Ελευθερία” του Διονυσίου Σολωμού (σε μελοποίηση Ν. Μάντζαρου, ως Εθνικός ύμνος). Δηλαδή το βασιλικό διάταγμα όρισε ως Εθνική Εορτή, την ημερομηνία που είχε ορίσει ο Υψηλάντης και η Φιλική Εταιρεία ήδη από το 1820 και επικυρώθηκε στη Συνέλευση της Βοστίτσας/ Αιγίου στις 26-30 Ιανουαρίου 1821.

Ο Όθων και πιο πριν, η Αντιβασιλεία του, όχι μόνον δεν ήθελαν να ακούν για μυστικές εταιρείες (Φιλική), Υψηλάντηδες, Καποδίστρια, Κολοκοτρώνη, Μακρυγιάννη κ.α. και επαναστάσεις με τη συνδρομή των παπάδων και των μοναστηριών, αλλά αντιθέτως, οι Βαυαροί, τους κυνήγησαν όλους απηνώς – δίκες, φυλακίσεις, δολοφονίες, εκτελέσεις αγωνιστών, κλείσιμο περίπου 400 Μονών και δήμευση εκκλησιαστικής περιουσίας. Από το 1832 μέχρι το 1838, ως Εθνική Εορτή, οι Βαυαροί τιμούσαν την Πρωτοχρονιά και τα γενέθλια του Όθωνα την 1η Ιουνίου!

25η Μαρτίου 1821, Ο Ευαγγελισμός και οι Άνθρωποι του Θεού έφεραν το Πάσχα της ελευθερίας25 Μαρτίου 20

Στέλιος Κούκος

Πάνω ο «Ευαγγελισμός της Θεοτόκου», κάτω και από αριστερά Θεόδωρος Κολοκοτρώνης που, Άγιος Αλέξιος ο Άνθρωπος του Θεού και ο Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός

«… με ήλθαν γράμματα από τον Υψηλάντη διά να είμαι έτοιμος, καθώς και όλοι οι εδικοί μας. 25 Μαρτίου ήτον η ημέρα της γενικής επαναστάσεως».

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Με την πτώση της Κωνσταντινούπολης στις 29 Μαΐου του 1453 σκοτείνιασε η Ανατολή και ως εκ τούτου και η Δύση μπορούσε, πλέον, να υποστεί τις συνέπειες της εκλείψεως και ελλείψεως του αυθεντικού φωτός. Και ας νόμιζαν πως δεν το είχαν ανάγκη και ας έκαναν ότι μπορούσαν και οι ίδιοι για να το σβήσουν. Και εν μέρει τα κατάφεραν διττώς, αν όχι πολλαπλώς! Μία με την άλωση του 1204 και μία δεύτερη με την μη συνδρομή τους στα γεγονότα της πτώσης του 1453.

Παρ’ όλα αυτά οι Ρωμιοί, Έλληνες ή Βυζαντινοί λόγιοι οι οποίοι κατέφυγαν στην Δυτική Ευρώπη δημιούργησαν ένα νέο θαύμα! Μια Αναγέννηση! Αναγέννηση, βεβαίως, με όρους και χαρακτηριστικά της Δύσεως! Και έκτοτε και του λοιπού προχώρησαν, όπως γνωρίζουμε και όπως οι ίδιοι δέχτηκαν τις «εγκύκλιες» παραδόσεις των λογίων μας.

Όσο για την συνέχιση της πνευματικής διάστασης της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας… εντός έδρας και στην καθ’ ημάς Ανατολή αυτή πήρε άλλη μορφή με δραματικά και κυρίως μαρτυρικά χαρακτηριστικά! Αν κάτι ξεχώριζε πάντα το κρατικό αυτό μόρφωμα ήταν η πνευματικότητα η οποία διακατείχε την όλη δομή. Θετικά ή αρνητικά. Είναι γνωστές οι ποικίλες ταραχές που το ταλάνισαν και, μάλιστα, με αιματηρούς διωγμούς εκ μέρους της αυτοκρατορικής εξουσίας. Ακόμη και κατά μεγάλων και κορυφαίων Πατέρων της Εκκλησίας, όπως ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής. Να θυμίσουμε και την ιδιαίτερα σκληρή περίοδο της εικονομαχίας.

Και φυσικά δεν μπορεί κανείς να ξεχάσει και τις προσπάθειες του «κούφου Ιουλιανού», όπως τον αποκαλεί ο Κωνσταντίνος Καβάφης, για την παλινόρθωση της αρχαίας ελληνικής θρησκείας με αντίστοιχους σκληρούς αιματηρούς διωγμούς και από αυτόν. Ο Κωνσταντίνος Καβάφης τον ξεμπροστιάζει για τα καλά στα ποιήματα τα οποία του… αφιέρωσε!

Έτσι, τα «όρια» και ο «κόσμος» της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας που, τελικώς, εκχριστιανίστηκε, αλλά και εξελληνίστηκε πλήρως οριοθετήθηκαν μετά την άλωση αποκλειστικά από την Εκκλησία. Δηλαδή, και πάλιν η πνευματική διάσταση έδωσε τον χαρακτήρα, αλλά και τα χαρακτηριστικά του υπόδουλου γένους!

Ότι δεν ανήκε, με την έννοια του συμμετείχε, στο εκκλησιαστικό σώμα σταματούσε να λειτουργεί με ελληνικό, ρωμαίικο πρόσημο. Αυτό ήταν ένα όριο που είχε δραματικές και τραγικές συνέπειες. Και σίγουρα μαρτυρικές!

Το νέφος των Νεομαρτύρων, όμως, έκανε το μαρτύριο αυτό ψυχαγωγία -για να μην πω διασκέδαση! Είναι γνωστό, πως οι Μάρτυρες μπορούσαν άνετα να προσχωρήσουν στις τάξεις των αντιπάλων Τούρκων και, μάλιστα, με ιδιαίτερα προνόμια και με πολλά άσπρα (λεφτά) που τους υπόσχονταν, αλλά προτιμούσαν να μείνουν Χριστιανοί, Ρωμιοί, Έλληνες! Ένα και το αυτό! Και ας έχαναν το κεφάλι τους! Ο νους τους, βεβαίως, είχε προλάβει να κατεβεί στην καρδιά και έτσι το μαρτύριό τους έπαιρνε αναστάσιμη διάσταση.

1821 και ΕΑΜ, ένα ντουφέκι δρόμος

Το 1821 για το ΕΑΜ ήταν το παράδειγμα και η αφετηρία, και σχετίστηκε “η αντίσταση με την ελληνική επανάσταση ως δύο μορφές εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα σε διαφορετικές χρονικές περιόδους”.

EΛΕΝΗ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ

25 Μαρτίου 2024 

Οι Έλληνες ξέρουν να πεθαίνουνε για τη λευτεριά…

από τον καιρό του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας

ως το ’21 και ως σήμερα…

-Δημήτρης Γληνός

Η μυρωδιά του ξύλου και της κιμωλίας της σχολικής αίθουσας του δημοτικού σχολείου είναι συντροφική ανάμνηση πολλών από εμάς, με συνοδοιπόρους τις αφίσες των Κολοκοτρώνη και Καραϊσκάκη κρεμασμένες στους τοίχους. Οι υπερασπιστές του λαού μας, οι αγωνιστές κατά των μπέηδων και των αγάδων ήταν οι ήρωές μας κατά του Τούρκου κατακτητή. Με αυτή την κουλτούρα μεγάλωσαν γενιές και γενιές Ελλήνων. Και όταν ήρθε η ώρα για μία νέα αντίσταση, για νέες θυσίες, η αριστερά του τόπου μας ενσωμάτωσε στο λόγο της την κουλτούρα της επανάστασης του 1821. Το ΚΚΕ ήδη από τη δεκαετία του 1920 αναζητούσε τις ρίζες του 1821 και δημοσίευε άρθρα στην ΚΟΜΕΠ.

Το 1821 για το ΕΑΜ, όπως αναφέρει ο Μιχάλης Λυμπεράτος, ήταν το παράδειγμα και η αφετηρία, και σχετίστηκε «η αντίσταση με την ελληνική επανάσταση ως δύο μορφές εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα σε διαφορετικές χρονικές περιόδους».
Τεχνικές μάχης

Οι επαναστάτες του 1821 πολεμούσαν από λαγούμια, ταμπουρώνονταν, έστηναν ενέδρες και αιφνιδίαζαν. Ο τούρκικος στρατός δεν έβρισκε τον αντίπαλο σε παράταξη αλλά οχυρωμένο σε σπηλιές, μάντρες σπιτιών, φυσικά οχυρά, γινόταν ένας πόλεμος φθοράς, είχαν όμως με το μέρος τους και τον τοπικό πληθυσμό όσο χτυπούσαν αιφνιδιαστικά από βράχια και δάση.


Το ΕΑΜ, και ο ΕΛΑΣ που ήταν το στρατιωτικό σκέλος, βασίστηκε και αυτό στη στήριξη του τοπικού πληθυσμού. Παρ΄ όλα αυτά λόγω των αντιποίνων και των μαζικών σφαγών των κατοίκων των χωριών από τους Γερμανούς η εντολή ήταν οι επιθέσεις να γίνονται μακριά από χωριά. Έτσι ο ΕΛΑΣ κατέφευγε στα ορεινά.