Δημοσιεύτηκε 02 Νοεμβρίου 2014
--------------------
Κύριε Χατζηαντωνίου, ήδη από το «Αντί προλόγου» σημείωμά σας στο τελευταίο βιβλίο σας "ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΚΑΙ Ο ΤΟΚΟΣ", τοποθετείστε, θα έλεγα, στην πλευρά της αναγκαστικής αισιοδοξίας, φωτίζοντας έτσι και το δεύτερο ουσιαστικό του τίτλου σας, το οποίο προφανώς επελέγη, ευφυέστατα πρέπει να πω, για τη διπλή του σημασία. Ο «τόκος» εκλαμβάνεται με την έννοια της γέννησης και όχι με εκείνην του κέρδους; Ή και με τις δύο;
Σε εποχές που η κρίση παίρνει χαρακτηριστικά ιστορικής αποσύνθεσης, όπως συμβαίνει στον καιρό μας, τόσο η αφελής αισιοδοξία όσο και η συνήθης μεμψιμοιρία δεν έχουν νόημα.
Οι πιο συνειδητές στάσεις είναι είτε η σιωπή και η περήφανη αναμονή του λυτρωτικού μοιραίου, είτε η ανασύνταξη και το νέο ξεκίνημα της ζωής.
Νέο ξεκίνημα, όμως, δεν υπάρχει χωρίς ένα ελάχιστο πίστης. Και αυτό γεννά την «αναγκαστική αισιοδοξία» ως επιταγή δράσης. Δράσης που θα φέρει την πολυπόθητη νέα γέννηση, ώστε να ειπωθεί ξανά, σε άλλη μορφή, το «νέον τόκον ιδόντες» μιας καινούργιας υμνογραφίας, μιας καινούργιας αφήγησης.
Εν προκειμένω, εξαιρετικά
διαφωτιστική είναι η ελληνική γλωσσική σύμπτωση,
καθώς η λέξη, που έφτασε να δηλώνει μια παρά φύσιν γέννηση (όπου το χρήμα γεννά χρήμα και θεμελιώνει τον αυτοκαταστροφικό πολιτισμό του homo economicus),
δηλώνει και τη χαρά μιας αληθινής γέννησης.
Της γέννησης ενός νέου πολιτισμού, που θα μας έβγαζε από το αδιέξοδο και την απανθρωπία του χρηματικού σύμπαντος.
Συμφωνείτε, λοιπόν, με τον Ευάγγελο Παπανούτσο ως προς το ότι: «Το κήρυγμα της απελπισίας μόνο να υπονομεύσει μπορεί, όχι να οικοδομήσει. Σκορπάει την ηττοπάθεια, αναχαιτίζει τις καλές προθέσεις, μεγαλώνει τη σύγχυση. Όποιος παντού βλέπει τη δυστυχία και τη διαστροφή, τον εκφυλισμό και το ψεύδος, γίνεται –χωρίς να το θέλει– σύμμαχός τους. Όποιος πιστεύει στο καλό, το βοηθάει να νικήσει». Ή μήπως εσείς εννοείτε κάτι διαφορετικό με τον «ακτιβιστικό πεσιμισμό», όπως τον ονομάζετε;
Ο Ευάγγελος Παπανούτσος, ανήκοντας σε μια γενιά που έζησε όλη την ιστορική περιπέτεια του 20ού αιώνα, γνώριζε πολύ καλά τι σημαίνει απελπισία και ψεύδος, αλλά και τι σημαίνει πίστη και αντίσταση. Η επιμονή στην παθογένεια και τον σχολιασμό της ενισχύει τις δυνάμεις της παρακμής, συχνά μάλιστα γίνεται το πρώτο βήμα ή το «άλλοθι» για την προσχώρηση σε αυτήν, με την επίκληση της ματαιότητας κάθε ατομικής αντίστασης.
Ο «ακτιβιστικός πεσιμισμός», όπως τον ονομάζω σε ένα από τα δοκίμια του βιβλίου, έχει διπλή σημασία. Αφενός, σημαίνει την απόφαση για αντίσταση, ακόμη και όταν είναι βέβαιη η ήττα (ο γνωστός στίχος για τους Μήδους που θα διαβούνε: κοινοτοπία, μα ουσιώδης κοινοτοπία) και, αφετέρου, σημαίνει τη βαθύτερη τραγική συναίσθηση (των Ελλήνων) πως ο ανθρώπινος βίος έχει εξαρχής προκαθορισμένο τέλος: την πλήρη υπαρκτική ήττα που συνιστούν η φθορά και ο θάνατος.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ