Η ορθόδοξη “ψυχή” και το σημείο συνάντησης της με την ψυχή της ψυχολογίας

από Κωνσταντίνος Μαυροματάκης

Η ψυχή για την ψυχολογία, η οποία με φιλοσοφικό τρόπο την ορίζει, είναι μία διαδικασία η οποία φέρνει αποτελέσματα. Μπορούμε να δούμε αυτά τα αποτελέσματα αλλά με απόλυτη ακρίβεια δεν μπορούμε να ορίσουμε την ψυχή.

Για να κάνω πιο απλό τον ψυχολογικό ορισμό και για να τονίσω την ενέργεια που φέρει η ψυχή ως έννοια χρησιμοποιώ την εξής παρομοίωση: Η ψυχή για τον άνθρωπο είναι ότι το γράψιμο για το μολύβι.

Επειδή η ψυχολογία θέλει να έχει μετρήσιμα δεδομένα, και αυτό που μπορεί να μετρήσει από έναν άνθρωπο είναι οι συμπεριφορές του, προσεγγίζει την ψυχή μέσα από ένα ρεπερτόριο συμπεριφορών.

Συζήτηση γίνεται για το αν θα πρέπει οι σκέψεις να συμπεριλαμβάνονται στις συμπεριφορές ή όχι και το αν τα συναισθήματα πού επάγουν τις σκέψεις πρέπει και αυτά να λαμβάνονται υπόψη. Σε αυτές τις πτυχές της ανθρώπινης φύσης δεν μπορούν να υπάρχουν αντικειμενικές μετρήσεις, οπότε η προσέγγιση της ψυχολογίας προς αυτή την κατεύθυνση είναι μέσα στον υποκειμενικό κόσμο του ανθρώπου που τα περιγράφει. Έτσι, η ψυχολογία και η εφαρμοσμένη της πρακτική, δηλαδή η ψυχοθεραπεία χρησιμοποιεί “εργαλεία” τα οποία τα έχει δανειστεί από την φιλοσοφία όπως η φαινομενολογική εποχή. Την ψυχοθεραπεία δεν την ενδιαφέρει να ορίσει επακριβώς την ψυχή, την ενδιαφέρει ότι μπορεί και δουλεύει μαζί της και το ότι τα αποτελέσματα είναι απτά και μετρήσιμα.

Η ορθοδοξία όταν μιλάει για ψυχή αναφέρεται σε κάτι το οποίο είναι πολύ μεγαλύτερο από την ψυχή της ψυχολογίας.
Ο άνθρωπος αποτελείται από ψυχή και χώμα, η ψυχή της ψυχολογίας ασχολείται με την ψυχή του “χωμάτινου σώματος”.

Η ορθοδοξία ασχολείται και με τα δύο.

 Πώς ερχόμαστε τώρα σε επαφή με την ψυχή όπως την ορίζει η ορθοδοξία;

Η φαντασία στην σκέψη του Καρλ Γιούνγκ

Αβακιάν Στέφανος

Σε μία ιδιαίτερης σημασίας σειρά από συνεντεύξεις ο βαθυστόχαστος στο πνεύμα, στυλοβάτης και πρόδρομος της επιστήμης της ψυχολογίας Καρλ Γιούνγκ αναφέρεται στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και στις καταστάσεις που οδήγησαν σε αυτόν. Καθώς τα ερωτήματα του δημοσιογράφου ήταν εύστοχα οδήγησαν τον Γιούνγκ να κάνει αναφορά για εκείνη την βαθύτερη διάσταση που δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε με την λογική αυτό που εδράζεται στο βαθύτερο πεδίο της ψυχής.

Η συχνή αναφορά σε λέξεις όπως “η φαντασία”, “το κόμπλεξ”, “το υποσυνείδητο” κλπ., παραμένουν έννοιες που προσπερνιούνται φευγαλέα από συζητητές καθώς και αναγνώστες ως έννοιες δίχως βαρύτητα. Σύμφωνα με βάση τα λεγόμενα του Καρλ Γιούνγκ βλέπουμε αυτό που κρύβεται μέσα σε αυτές τις έννοιες, περιέχει το κλειδί της αποκάλυψης – από ψυχολογική σκοπιά – πολλών σημαντικών ή καταλυτικών, για την μοίρα της ανθρωπότητας, γεγονότων. Το κλειδί λοιπόν, σε αυτήν ακριβώς την ψυχολογική διάσταση την οποία οι περισσότεροι δεν θέλουν να αναγνωρίσουν για αυτό που είναι, όμως τυφλά επιδιώκουν να απορρίπτουν μεγάλης αξίας αποκαλύψεις.



Στην άρτια και ευφυή ανάπτυξη σκέψης ο Καρλ Γιούνγκ αναφέρεται στην ελλιπή παρατήρηση του εαυτού μας. Δηλαδή, οι καταστάσεις στις οποίες συχνά αναφερόμαστε ως συναισθήματα αλλά και ως κόμπλεξ δεν είναι απλά καταστάσεις που εμείς κατέχουμε. Αντίθετα αναφέρει πως αυτά κατέχουν εμάς και πολλές φορές χωρίς να μας το “λένε”, δηλαδή, χωρίς την δική μας συνειδητοποίηση. Η αναφορά του Καρλ Γιούνγκ παραμένει γλαφυρή και αποκαλύπτει αυτό που όλοι μας αντιμετωπίζουμε, αλλά ελάχιστα εκφράζουμε με λόγια. Δηλαδή, εκείνη την αβυσσαλέα ορμή των συναισθημάτων, που δεν μας αφήνουν να δούμε ξεκάθαρα την αλήθεια.

“Τα παιδιά μας βρίσκονται σε καταστροφική συναισθηματική κατάσταση”

Του Δρ. Luis Rojas Marcos*

Υπάρχει μια σιωπηλή τραγωδία που εκτυλίσσεται στα σπίτια μας σήμερα και περιλαμβάνει τα πιο όμορφα κοσμήματά μας: τα παιδιά μας. Τα παιδιά μας βρίσκονται σε καταστροφική συναισθηματική κατάσταση! Τα τελευταία 15 χρόνια, οι ερευνητές μας δίνουν όλο και πιο ανησυχητικά στατιστικά στοιχεία σχετικά με μια οξεία και σταθερή αύξηση της παιδικής ψυχικής ασθένειας που τώρα φτάνει σε διαστάσεις επιδημίας:

Τα στατιστικά δεν λένε ψέματα:

• 1 στα 5 παιδιά έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας

• Έχει παρατηρηθεί αύξηση 43% στη ΔΕΠΥ (διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας)

• Παρατηρήθηκε αύξηση 37% στην εφηβική κατάθλιψη

• Έχει παρατηρηθεί αύξηση 200% στο ποσοστό αυτοκτονιών μεταξύ παιδιών ηλικίας 10 έως 14 ετών.

Τι συμβαίνει και τι έχουμε πάθει;

Τα σημερινά παιδιά είναι υπερδιεγερμένα και υπερ-προικισμένα με υλικά πράγματα, αλλά στερούνται τα θεμέλια μιας υγιούς παιδικής ηλικίας όπως:

• Συναισθηματικά διαθέσιμοι γονείς

• σαφώς καθορισμένα όρια

• Ευθύνες

• Ισορροπημένη διατροφή και επαρκής ύπνος

• Κίνηση γενικά αλλά ειδικά σε εξωτερικούς χώρους

• Δημιουργικό παιχνίδι, κοινωνική αλληλεπίδραση, ανεπίσημες ευκαιρίες παιχνιδιού και χώροι πλήξης

Αντίθετα, τα τελευταία χρόνια γέμισαν τα παιδιά:

• Ψηφιακά Αποσπασμένοι Γονείς

• επιεικείς, επιτρεπτικοί γονείς που αφήνουν τα παιδιά να «διοικούν τον κόσμο» και να είναι αυτοί που φτιάχνουν τους κανόνες

• Αίσθηση δικαιώματος, να αξίζεις τα πάντα χωρίς να τα κερδίζεις ή να είσαι υπεύθυνος γι' αυτά

• Ακατάλληλος ύπνος και ανισορροπημένη διατροφή

• Ένας καθιστικός τρόπος ζωής

• Ατελείωτη διέγερση, τεχνολογικές νταντάδες, άμεση ικανοποίηση και καθόλου βαρετές στιγμέςΤι να κάνω;

Αν θέλουμε τα παιδιά μας να είναι ευτυχισμένα, υγιή άτομα πρέπει να ξυπνήσουμε και να επιστρέψουμε στα βασικά. Είναι ακόμα καιρός! Πολλές οικογένειες βλέπουν άμεσες βελτιώσεις μετά από εβδομάδες εφαρμογής των ακόλουθων συστάσεων:

• Βάλε όρια και θυμήσου ότι εσύ είσαι ο καπετάνιος του πλοίου. Τα παιδιά σας θα αισθάνονται πιο ασφαλή γνωρίζοντας ότι έχετε τον έλεγχο της κυβέρνησης.

• Προσφέρετε στα παιδιά έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής γεμάτο με ό,τι χρειάζονται τα παιδιά, όχι μόνο ό,τι θέλουν. Μην φοβάστε να πείτε "όχι" στα παιδιά σας αν αυτό που θέλουν δεν είναι αυτό που χρειάζονται.

• Παρέχετε θρεπτική τροφή και περιορίστε το junk food.

• Περάστε τουλάχιστον μία ώρα την ημέρα σε εξωτερικούς χώρους κάνοντας δραστηριότητες όπως: Ποδηλασία, πεζοπορία, ψάρεμα, παρακολούθηση πουλιών/εντόμων

Η Αγάπη και ο Χρόνος στο νησί των Συναισθημάτων ή o δρόμος των Δακρύων - Χόρχε Μπουκάι (video)

Η συνέχεια εδώ...

ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΟΣ, ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΕΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΣΙΩΠΗΛΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΠΟΥ ΕΚΤΥΛΙΣΣΕΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΜΑΣ

Ο Δρ Ovide, παιδίατρος νευρολόγος, προειδοποιεί για μια σιωπηλή τραγωδία που εκτυλίσσεται σήμερα στα σπίτια μας.

Υπάρχει μια σιωπηλή τραγωδία που εκτυλίσσεται στα σπίτια μας σήμερα, και περιλαμβάνει τα πιο όμορφα κοσμήματά μας: τα παιδιά μας. Τα παιδιά μας βρίσκονται σε καταστροφική συναισθηματική κατάσταση! Τα τελευταία 15 χρόνια, οι ερευνητές μας δίνουν όλο και πιο ανησυχητικά στατιστικά στοιχεία σχετικά με μια οξεία και σταθερή αύξηση της παιδικής ψυχικής ασθένειας που τώρα φτάνει σε διαστάσεις επιδημίας:

Τα στατιστικά δεν λένε ψέματα:
• 1 στα 5 παιδιά έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας
• Έχει παρατηρηθεί αύξηση 43% στη ΔΕΠΥ
• Παρατηρήθηκε αύξηση 37% στην εφηβική κατάθλιψη
• Έχει παρατηρηθεί αύξηση 200% στο ποσοστό αυτοκτονιών μεταξύ παιδιών ηλικίας 10 έως 14 ετών.

Τι συμβαίνει και τι έχουμε πάθει;

Τα σημερινά παιδιά είναι υπερδιεγερμένα και υπερ-προικισμένα με υλικά πράγματα, αλλά στερούνται τα θεμέλια μιας υγιούς παιδικής ηλικίας όπως:

• Συναισθηματικά διαθέσιμοι γονείς
• σαφώς καθορισμένα όρια
• Ευθύνες
• Ισορροπημένη διατροφή και επαρκής ύπνος
• Κίνηση γενικά αλλά ειδικά σε εξωτερικούς χώρους
• Δημιουργικό παιχνίδι, κοινωνική αλληλεπίδραση, ανεπίσημες ευκαιρίες παιχνιδιού και χώροι πλήξης

«Κενά παιδιά»: Το άρθρο του κορυφαίου ψυχιάτρου Λουίς Ρόχας Μάρκος που έγινε viral

Υπάρχει μια σιωπηλή τραγωδία που εκτυλίσσεται σήμερα στα σπίτια μας και αφορά στα πιο πολύτιμα κοσμήματά μας: τα παιδιά μας. Τα παιδιά μας βρίσκονται σε μια συναισθηματική κατάσταση καταστροφική!

Τα τελευταία 15 χρόνια, οι ερευνητές μας πρόσφεραν στατιστικές κάθε φορά και πιο ανησυχητικές σχετικά με την οξυμένη και επίμονη αύξησης παιδικής ψυχασθένειας που τώρα έχει φτάσει αναλογίες επιδημίας. Οι στατιστικές δεν ψεύδονται:

• 1 κάθε 5 παιδιά έχει προβλήματα ψυχικής υγείας
• παρατηρήθηκε αύξηση 43% στη Δ.Ε.Π.Υ.( Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας)
• παρατηρήθηκε αύξηση 37% στην εφηβική κατάθλιψη
• παρατηρήθηκε αύξηση 200% στον αριθμό των παιδικών (μεταξύ 10 και 14 ετών) αυτοκτονιών

Τι συμβαίνει και τι κάνουμε λάθος;

Τα σημερινά παιδιά βρίσκονται σε υπερδιέγερση και είναι γεμάτα υλικά δώρα, αλλά στερούνται των βασικών για μια υγιή παιδική ηλικία, όπως:
• συναισθηματικά διαθέσιμους γονείς
• όρια ξεκάθαρα βαλμένα
• υπευθυνότητες
• ισορροπημένη διατροφή και επαρκή ύπνο
• κίνηση εν γένει, ειδικά. Όμως, στην ύπαιθρο
• δημιουργικό παιχνίδι, κοινωνική αλληλεπίδραση, ευκαιρίες για μη-καθοδηγούμενο παιχνίδι και «ευκαιρίες» για να βαριούνται

Αντιθέτως, τα τελευταία χρόνια τα παιδιά χόρτασαν από:

• γονείς με την προσοχή τους αποσπασμένη από την ψηφιακή τεχνολογία
• γονείς επιεικείς και επιτρεπτικούς που αφήνουν τα παιδιά τους «να κυβερνούν τον κόσμο» και να είναι εκείνα που βάζουν τους κανόνες
• μια αίσθηση δικαιωμάτων, του να τα αξίζουν όλα χωρίς να τα κερδίζουν ή να γίνονται υπεύθυνα μόλις το αποκτούν
• ακατάλληλος ύπνος και μη ισορροπημένη διατροφή
• καθιστικός τρόπος ζωής
• ατελείωτη διέγερση, τεχνολογικές νταντάδες, άμεση επιβράβευση κι απυσία βαρετών στιγμών

Τι να κάνουμε;

O Σαδιστής της Διπλανής Πόρτας

 

Φωτεινή Μαστρογιάννη

Ο  Εριχ Φρομ, ένας από τους γνωστότερους ψυχαναλυτές του 20^ου αιώνα,  στο βιβλίο «Η ανατομία της Ανθρώπινης Καταστροφικότητας»  που έγραψε το 1973 αναλύει το θέμα της ανθρώπινης καταστροφικότητας που εξακολουθεί να είναι επίκαιρο μέχρι σήμερα. Ενα κεφάλαιο του βιβλίου αναφέρεται στον σαδιστικό χαρακτήρα και το θεωρώ ιδιαίτερα επίκαιρο σε μία εποχή που χαρακτηρίζεται από ναρκισσισμό που μαζί με την ψυχοπάθεια, τον μακιαβελλισμό και τον σαδισμό αποτελούν τη ΣκοτεινήΤετράδα των αρνητικών χαρακτηριστικών της προσωπικότητας. Στην ψυχολογικά βίαιη εποχή που ζούμε η μελέτη της Σκοτεινής Τετράδας αποκτά ενδιαφέρον γιατί τα χαρακτηριστικά της είναι μάλλον τα επικρατέστερα στη σύγχρονη κοινωνία και τα συναντάμε ιδιαίτερα σε όσους κατέχουν θέσεις εξουσίας.

Σύμφωνα με τον Φρομ, ο σαδιστής είναι αυτός που θέλει να ελέγχει, να πληγώνει και να εξευτελίζει ένα άλλο άτομο. Σε αντίθεση με τον καταστροφέα που θέλει να καταστρέψει τη ζωή, ο σαδιστής θέλει να ελέγχει τη ζωή των άλλων.  Θαυμάζει τη δύναμη γιατί ο ίδιος είναι αδύναμος και δειλός, υποτάσσεται στους ανώτερούς του γιατί θέλει να κρύψει την αδυναμία του υπακούοντας σε μία ανώτερη από αυτόν δύναμη και καταδυναστεύει τους υφιστάμενούς του. Φοβάται και δεν αγαπά τη ζωή γιατί είναι απρόβλεπτη και γι’αυτό επιζητά τη δύναμη σε αντίθεση με αυτούς που έχουν ισχυρό χαρακτήρα αγάπης για τη ζωή.

Η δύναμη της κοινωνικής δομής είναι σημαντική για τον περιορισμό της ανάδειξης σαδιστικών ατόμων στην εξουσία υπό την έννοια ότι η κοινωνία είναι αυτή που μπορεί να ελέγξει ή να περιορίσει τη δύναμη των ανωτέρων. Εάν αντίθετα η κοινωνία βασίζεται στον εκμεταλλευτικό έλεγχο τότε ο Φρομ υποστηρίζει ότι «τείνει να αποδυναμώσει την ανεξαρτησία, την ακεραιότητα, την κριτική σκέψη και την παραγωγικότητα όλων εκείνων που υποτάσσει…Η σύγχρονη κοινωνία προσφέρει παρόμοια θεάματα με τη μορφή των ρεπορτάζ στις εφημερίδες, και την τηλεόραση γύρω από εγκλήματα, πολέμους, αγριότητες όπου το περιεχόμενο δεν είναι ανατριχιαστικό, δεν είναι και θρεπτικό. Αυτή η πολιτιστική τροφή δεν προσφέρει ενεργοποιητικά ερεθίσματα αλλά προωθεί την παθητικότητα και την αδράνεια. Στην καλύτερη περίπτωση προσφέρει διασκέδαση και συγκίνηση αλλά σχεδόν ποτέ τη χαρά κι αυτό γιατί η χαρά απαιτεί ελευθερία, χαλάρωση των χαλινών του ελέγχου, πράγμα που είναι πολύ δύσκολο για τον πρωκτοερωτικό σαδιστικό τύπο».

Στην Κοινωνία της υπαρξιακής Απαξίωσης -που ζούμε- οι συνεχείς παραβιάσεις των ορίων του Εαυτού

Αντώνης Ανδρουλιδάκης

Στην Κοινωνία της υπαρξιακής Απαξίωσης -που ζούμε- οι συνεχείς παραβιάσεις των ορίων του Εαυτού επηρεάζουν δραματικά το σύστημα αυτορύθμισης του ατόμου σε:

(α) συναισθηματικό επίπεδο, με την εκδήλωση συχνά ανάρμοστου, έντονου θυμού ή δυσκολίας ελέγχου του θυμού, αίσθημα κενού και εν γένει αστάθεια του συναισθήματος,

(β) γνωσιακό επίπεδο, με την απορρύθμιση της σκέψης, παροδικές ή μονιμότερες παρανοϊκές-παραληρητικές ιδέες, συμπτώματα αποσύνδεσης ή άρνησης και πιθανόν διαταραγμένη και ασταθή εικόνα ή αίσθηση του εαυτού.

(γ) συμπεριφορικό επίπεδο, με την εκδήλωση παρορμητικότητας ακόμη και σε τομείς δυνητικά αυτοκαταστροφικούς, όπως για παράδειγμα οι πάσης φύσεως εξαρτήσεις (ψυχοτρόπα, αλκοόλ, διαδικτυακός τζόγος, ψυχοφάρμακα και λοιπά)

(δ) ως εκ τούτων και σε διαπροσωπικό επίπεδο, με την αύξηση των εντάσεων και της αστάθειας στις διαπροσωπικές σχέσεις.

Λένε στην Κρήτη μια ιστορία συγκινητική. Σ’ ένα απόμερο χωριό, δίπλα στη θάλασσα, ζει ένας γέρος με την γριά του. Το «έχει» τους λιγοστό. Στέλνουν και την σύνταξη που παίρνουν στα παιδιά στην Αθήνα. Μοναδική τους περι-ουσία ο Έρωτας τους και η ζωή που μοιράζεται. Ώσπου, μια άγρια μέρα, εμφανίζονται στον ορίζοντα πειρατές - άλλοι από τους συνήθεις κρατικούς μηχανισμούς του αστικού κράτους που κυνηγάει τους φτωχούς ανθρώπους. Κανονικοί πειρατές. Με μαύρες σημαίες και με νεκροκεφαλές και τα τοιαύτα. Ζόρικα πράγματα, δηλαδή. Τρομάζει ο γέρος και παρακαλεί τη γριά να φύγουνε να σωθούνε. Μα αυτή ινάτι, να μην πάει πουθενά. Ατρόμητη. «Σώπα μωρέ, κι ήντα θα μας κάνουνε εμάς;» «Εκουζουλάθηκες γυναίκα;» αγωνιά αυτός. «Ούφου, ούφου» τον αποπαίρνει αυτή. «Κι ανέ σε πιάσουνε, ανέ σε βιάσουνε;» επιμένει. «Μα ήντα σου γροικώ και λες; Εμένα μπρε θα βιάσουνε; Γρά γυναίκα; Ναι, να με δούνε θέλει, ετσά απού 'γινα και να με βιάσουνε θέλει!» αυτοσαρκάζεται η γυναίκα. «Κι αν σε δούνε με τα δικά μου μάτια;» την ερωτεύεται για μια ακόμη φορά εκείνος

Αλεξι-θυμη κοινωνία

Από το μακρινό 2016...

Κατά τη γέννηση, ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ανεπτυγμένος μόνο κατά 25%, που μοιάζει πολύ λίγο, συγκρινόμενο με το 45% των χιμπατζήδων. Δηλαδή, στον κόσμο των χιμπατζήδων όλα «παίζονται» σχεδόν εκ γενετής, σε αντίθεση με τον κόσμο των ανθρώπων, όπου «όλα είναι ανοιχτά» ακόμη και για κάποιον…που υποστηρίζει ακόμη το ΣΥΡΙΖΑ. Τα γονίδια που αναλαμβάνουν την αναπτυξιακή πορεία του ανθρώπινου εγκεφάλου, περιμένουν ερεθίσματα από τον έξω κόσμο για να καθορίσουν την πορεία τους. Και βέβαια, σε έναν τέλειο κόσμο τα γονίδια και το εξωτερικό περιβάλλον θα έβρισκαν τον ιδανικό συγχρονισμό, αλλά, ως γνωστόν, μέχρι να φτάσουμε στην αταξική κοινωνία, ο κόσμος δεν είναι τέλειος.

Όπως υποστηρίζει ο νευροεπιστήμονας David Linden, στο βιβλίο του “The Accidental Mind”, «στις ακραίες συνθήκες ενός περιβάλλοντος «γεμάτου» στερήσεις, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες τείνουν να έχουν πολύ μεγαλύτερη ισχύ απ’ ότι τα γονίδια». Σαν παράδειγμα, ο Linden, αναφέρει τί συμβαίνει όταν το μάτι ενός βρέφους καλύπτεται, εξ’ αιτίας ενός τραύματος. «Εάν το βρέφος έχει καλυμμένο με επίδεσμο το ένα μάτι (για να αντιμετωπιστεί,για παράδειγμα, μια λοίμωξη), για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε το βρέφος μπορεί να υποστεί τύφλωση από το μάτι αυτό για ολόκληρη την υπόλοιπη ζωή του. …Ο λόγος της τύφλωσης δεν είναι τόσο ότι το μάτι σταμάτησε να λειτουργεί, όσο ότι από το συγκεκριμένο μάτι δεν λήφθηκαν οι απαραίτητες πληροφορίες για τη διαμόρφωση των κατάλληλων εγκεφαλικών συνάψεων,που σχετίζονται με τη λειτουργία της όρασης».

Κάτι ανάλογο θα μπορούσε να ισχύει και για την περίπτωση της πλημμελούς συναισθηματικής φροντίδας, τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό-κοινωνικό επίπεδο. Όταν υπάρχει συναισθηματική παραμέληση στην παιδική ηλικία, η συναισθηματική ρύθμιση και η επικοινωνία ατροφούν. Να το πούμε κάπως πιο καθαρά: αυτό που φταίει, είναι ο Δυτικός τρόπος ανατροφής των παιδιών. Γιατί μόνο στη Δυτική κουλτούρα,η «επιτυχής» ανατροφή ενός παιδιού ταυτίζεται με την ανάπτυξη του ατομοκεντρισμού

του Αντώνη Ανδρουλιδάκη

Όμως, ακόμη και σε μια κατ’ εξοχήν «ορθολογική» εποχή σαν αυτή που παριστάνεται ότι είναι η τρέχουσα, τα συναισθήματα είναι κεντρικής σημασίας για να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τους άλλους.Και το να μην είμαστε σε θέση να διακρίνουμε τί νιώθουμε, προκαλεί συνήθως κατ’ ελάχιστον δυσφορία, άγχος και σίγουρα ανικανοποίητες,έως καταστροφικές σχέσεις. Είναι σαν κάποιος να λέει, «Στ’ αλήθεια νομίζω ότι σ’ αγαπώ, αλλά δεν είμαι και πολύ σίγουρος αν αυτό που νιώθω είναι μια έξαρση, μια κάβλα ή απλά ένας φόβος». Πού να βρει άκρη και ο άλλος; Ή, είναι σαν να είσαι υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ και να λες, «Δεν είμαστε εδώ για να πουλάμε τη ψυχή μας στο διάολο για την εξουσία με ένα 4ο μνημόνιο» ή, «ιδεολογικά είμαστε ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις».  Πού να βρεις άκρη!

 

Η Αλεξιθυμία οδηγεί σε μια αναβλητικότητα μπροστά στις αποφάσεις, ένα «μπροστά-πίσω», καθώς το άτομο αγνοεί τί νιώθει και άρα και «τί θέλει να κάνει πραγματικά;», γεγονός που προκαλεί μια αίσθηση προσωρινότητας σε ότι αφορά στις δεσμεύσεις του. Προφανώς, πάλι…, καμία σχέση με το κυβερνητικό μόρφωμα. Η Αλεξιθυμία, με άλλα λόγια, γίνεται η όλο και πιο συνηθισμένη απάντηση στις βάναυσες «ερωτήσεις» του καπιταλισμού, και θα εξηγηθώ αμέσως πιο κάτω σε σχέση με αυτό.

 

Αναλυτικότερα, στα χαρακτηριστικά των Αλεξίθυμων ανθρώπων, περιλαμβάνονται:

Το διανοούμενο σώμα

Ξεναγήσεις στο ‘συναμφότερον'

από

 Γιώργος Χ. Παπαδόπουλος

 

Στη διαχρονική συμπόρευση και διελκυστίνδα σώματος και νου, η ανθρώπινη εμπειρία έχει περιγράψει τη σχέση σάρκας και πνεύματος με όλους τους δυνατούς τρόπους. Εμπειρικά, φιλοσοφικά, θρησκευτικά, λογοτεχνικά, νομικά, επιστημονικά.Παρόλα αυτά, η σχέση παραμένει προβληματική και ετεροβαρής. Ίσως γιατί η σχέση αυτή χαρακτηρίζεται από τη δυνατότητα του πνεύματος να ιδεο(λογικο)ποιεί τα πράγματα κατά το δοκούν και από την αδυναμία του σώματος να αναχθεί σε θεωρητική ιδέα και επομένως να προσφέρει ερμηνευτικές συγκινήσεις και εναλλακτικές ου-τοπίες στους επιρρεπείς σε αυτές.

Η έναρξη του Δυτικού στοχασμού για τη σχέση πνεύματος και σώματος μπορεί να τοποθετηθεί στον 5ο π.Χ. αιώνα, όταν ο θεμελιωτής του μονισμού Παρμενίδης υπερασπίζεται την οντολογική ταυτότητα ύλης και πνεύματος, Είναι και Νοείν.

Αντίθετα με αυτόν, ο Πλάτων, υπό την επίδραση των ανατολικών μυστηριακών αντιλήψεων, απαξιώνει ξεκάθαρα το σώμα: «η ψυχή έστιν άνθρωπος», το δε σώμα τάφος ή φυλακή του. O Αριστοτέλης παίρνει μία ενδιάμεση θέση θεωρώντας την ψυχή και το σώμα ως αδιαχώριστα στοιχεία μίας και μοναδικής ουσίας («η ψυχή έστιν εντελέχεια η πρώτη σώματος φυσικού δυνάμει ζωήν έχοντος»).

Η ορθόδοξη παράδοση, συνέχεια της αντίστοιχης ιουδαϊκής, η οποία καταφάσκει ευλαβικά το ανθρώπινο σώμα, αναγνωρίζει τον άνθρωπο ως ψυχοσωματική ενότητα, η οποία μάλιστα προβλέπεται να παραμείνει τέτοια και μετά την ανάστασή του. Έτσι, μετά τον Παύλο, οποίος θεωρεί το σώμα ως ‘ναό’ (και όχι τάφο) του σώματος, ο Ιωάννης Χρυσόστομος τονίζει ότι “ο γαρ άνθρωπος ουκ έστι ψυχή μόνον, αλλά ψυχή και σώμα”, ενώ ο Γρηγόριος Παλαμάς υιοθετεί το πανέμορφο ‘συναμφότερον’: «Mη αν ψυχήν μόνην, μήτε σώμα μόνον λέγεσθαι άνθρωπον, αλλά το συναμφότερον».

«Όλα για τα παιδιά, τίποτε από τα παιδιά» ― «Η ανάγκη για πατέρα»

Γιώργος Κίσσας, Δρ Ψυχολογίας - Ψυχοθεραπευτής

  

Έρμαν Έσσε: «Κάποιοι λιγοστοί άνθρωποι είναι σαν τα αστέρια...»

Κάποτε, της είπε:

Είσαι σαν και εμένα, είσαι αλλιώτικη από όλους τους ανθρώπους.

Είσαι η Καμάλα, τίποτα άλλο, και υπάρχει μέσα σου γαλήνη, ένα καταφύγιο όπου μπορείς να αποσυρθείς κάθε στιγμή και νοιώσεις ζεστασιά, το ίδιο και εγώ.

Λίγοι άνθρωποι έχουν αυτή την ικανότητα, και όμως θα μπορούσαν να την αποκτήσουν όλοι.

Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι έξυπνοι, είπε η Καμάλα.

Όχι, είπε ο Σιντάρτα δεν είναι αυτό.

Ο Καμασβάμι είναι το ίδιο έξυπνος με μένα, αλλά δεν μπορεί να βρει καταφύγιο στον εαυτό του.

Άλλοι μπορούν και ας είναι στο μυαλό μικρά παιδιά.

Οι περισσότεροι άνθρωποι Καμάλα είναι σαν το φύλλο που πέφτει, που ο αέρας το παίρνει, το στροβιλίζει για λίγο και ύστερα μετεωρίζεται και σωριάζεται στο χώμα.

Άλλοι όμως λιγοστοί είναι σαν τα αστέρια που ακολουθούν μια σταθερή τροχιά και δεν τα φτάνει ο άνεμος γιατί η τροχιά και ο νόμος που ακολουθούν βρίσκεται μέσα τους.

Έρμαν Έσσε, «Σιντάρτα»

Η ζωή είναι πολύ σύντομη για να είμαστε φυσιολογικοί....

Διάβασα κάτι πολύ έξυπνο και ουσιαστικό, που έλεγε ότι «η ζωή είναι πολύ σύντομη για να είμαστε φυσιολογικοί, παραμείνετε παράξενοι..». Ίσως κάποιοι αναρωτηθούν καλά τι μας προτείνετε να μην αλλάξουμε; Όχι δεν προτείνω αυτό. Αλλά σίγουρα δεν μπορεί η αλλαγή να γίνει εμμονή.

Εμένα προσωπικά με βοήθησαν οι εξής στάσεις ζωής να ξεμπλοκάρω την καθημερινότητα μου ώστε να ζω με όσο το δυνατό περισσότερη χαρά:

1. Δεν προλαβαίνεις σε αυτή την σύντομη ζωή να λύσεις όλα τα προβλήματα σου. Εδώ που τα λέμε δεν είναι και απαραίτητο. Μπορώ να είμαι χαρούμενος και δίχως την λύση τους. Δεν σκάω πλέον. Ότι πρέπει να λυθεί θα λυθεί, ότι παραμένει μας χρειάζεται για το ταξίδι μας.

2. Δέκα ζωές να ζήσω δεν θα μάθω ποιος είμαι. Είμαστε πλασμένοι ως ακατανόητο ως μέγα μυστήριο. Με γνωρίζω αλλά ποτέ απόλυτα.

3. Μπορώ να γελάω και να κλαίω. Τέλος στο φασισμό των συναισθημάτων. Δεν μπορώ να γελάω όλη μέρα λες και διαφημίζω οδοντόκρεμα.

4. Δεν θα θεραπευτούν όλα τα τραύματα και οι πληγές μου. Δεν το περιμένω, οπότε μαθαίνω να ζω με αυτό που είμαι. Διαχειρίζομαι το υλικό μου και δεν ζητάω ματαίως να τα αλλάξω όλα, αλλά μονάχα εκείνα που αλλάζουν. Τα άλλα τα αποδέχομαι και συμφιλιώνομαι μαζί τους.

5. Τέλος, ευτυχώς που ο Θεός έχει ελάχιστη ή καμία σχέση με αυτά που πιστεύουν οι άνθρωποι, γιατί έτσι μεγαλώνει η ελπίδα μου. 

Δημ. Καραγιάννης: « Αλλάζει ο Άνθρωπος» ;

Συνέντευξη με τον ψυχίατρο – ψυχοθεραπευτή και ιδρυτή του κέντρου «Αντίστιξη» Δημήτρη Καραγιάννη . Γιατί ο ίδιος υποστηρίζει ότι : ➡️Οι άνθρωποι αν αφεθούν στο μοιραίο, δεν αλλάζουν επειδή ο καιρός περνάει. Απλώς η φθορά τους αλλοιώνει και γερνούν και πεθαίνουν μέσα στην παραίτηση. ➡️Οι άνθρωποι δεν αλλάζουν αν αφεθούν στο μοιραίο, επειδή έζησαν κάποια συνταρακτικά γεγονότα. Θα τα ξεχάσουν την επόμενη στιγμή, δίχως να αφήσουν να τους αγγίξουν. ➡️Οι άνθρωποι δεν αλλάζουν αν αφεθούν στο μοιραίο, επειδή ερωτεύτηκαν. Θα ξενερώσουν μετά από την πρώτη απογοήτευση.

Το ψυχολογικό προφίλ της σύγχρονης εφηβείας

Ο Δημήτριος Κούκης, Ψυχολόγος (BA MSc) – Ψυχοθεραπευτής, μιλάει στην Πεμπτουσία για το ψυχολογικό προφίλ της σύγχρονης εφηβείας.

Συμπλήρωμα οι παρακάτω σύνδεσμοι

Τo ψυχολογικό περιβάλλον των νέων
Ο πολιτισμός της νεκροκεφαλής
Το σύνδρομο της Κόλασης
ΕΛΑ ΟΠΩΣ ΕΙΣΑΙ!

Γαληνός – Για την αποφυγή της λύπης

Το χαμένο έργο “Περί αλυπίας” του Γαληνού ανακαλύφθηκε τυχαία το 2005 στη Θεσσαλονίκη. Το χειρόγραφο βρέθηκε στη Μονή Βλατάδων από τον νεαρό Γάλλο ερευνητή Antoine Pietrobelli, που έτυχε να εργάζεται εκεί.

Το θέμα του Γαληνού είναι η αποφυγή της θλίψης με τη βοήθεια της φιλοσοφίας.

Η απώλεια, η κακοδαιμονία, οι συμφορές που μας τυχαίνουν και μας βυθίζουν στη στενοχώρια, για τους Έλληνες φιλοσόφους δεν ήταν παρά προκλήσεις-ευκαιρίες να επιβεβαιώσουν την αποτελεσματικότητα των όπλων τους, κάνοντας πράξη τη θεωρία τους. Ο Γαληνός περιγράφει σε ένα φίλο του το μέγεθος της συμφοράς που τον βρήκε: σε μια πυρκαγιά έχασε ό,τι είχε και δεν είχε -για την ακρίβεια, όλα όσα είχαν γι’ αυτόν αξία-, όλα τα βιβλία που είχε συγγράψει, όλα τα ιατρικά του εργαλεία, τα φάρμακα και τις συνταγές του, τα έργα των άλλων συγγραφέων που είχε στη βιβλιοθήκη του. Ο φίλος του είχε ζητήσει να μάθει για ποιο λόγο ο Γαληνός δεν έδειξε να θλίβεται για αυτή την τόσο μεγάλη απώλεια και συνέχιζε τη ζωή του σαν να μην είχε συμβεί τίποτε. Η απάντηση/πραγματεία του Γαληνού βοηθά τον αναγνώστη να αναγνωρίσει ότι το υπέρτατο συμφέρον του έγκειται στη σωστή αξιολόγηση των υλικών αποκτημάτων: μια διαχρονική αλήθεια που διατηρεί την ισχύ της σε όλες τις εποχές και όλους τους τόπους…

Διαβάστε ένα μικρό απόσπασμα:

Ίσως λοιπόν θα πεις ότι η εκπλήρωση της επιθυμίας σου αναβάλλεται και ότι προτιμάς να μάθεις πώς, ενώ έχασα μια τόσο μεγάλη ποικιλία πραγμάτων, το καθένα από τα οποία θα ήταν από μόνο του αιτία πολύ μεγάλης λύπης για τους άλλους ανθρώπους, εγώ δεν στενοχωρήθηκα, όπως κάποιοι άλλοι, αλλά αντιμετώπισα πολύ καλά το γεγονός. Γι’ αυτό όμως θα σου δώσω δύο απαντήσεις- ως προς την πρώτη, θα πρέπει να θυμηθείς ότι πολλές φορές με έχεις ακούσει να αναπτύσσω τέτοια επιχειρήματα, τα οποία θα αρχίσω τώρα να σου υπενθυμίζω.

Όντας φιλήδονος ο Αρίστιππος, δεν αρκούνταν σε μια λιτή διατροφή αλλά αγόραζε κάθε μέρα πανάκριβα εδέσματα και έδινε κάθε φορά άφθονα χρήματα στις ωραιότερες εταίρες της εποχής του. Παρ’ ότι όμως ο σπουδαίος αυτός άνθρωπος είχε ανάγκη από πολλά, κάποτε που επέστρεφε από τον Πειραιά (γιατί συνήθιζε πάντα να πηγαίνει με τα πόδια, όχι μόνο σε αυτές τις μικρές διαδρομές αλλά και στις μεγάλες), όταν είδε τον υπηρέτη του να μην μπορεί να τα βγάλει πέρα με το φορτίο που κουβαλούσε -ήταν ένας σάκος γεμάτος χρυσά νομίσματα- τον παρότρυνε να πετάξει τόσο, ώστε να μπορεί το υπόλοιπο να το μεταφέρει εύκολα.

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ ΜΑΝΑΣ - ΠΑΙΔΙΟΥ

PsychologyNow.gr - Η Ψυχολογία είναι ο Κόσμος μας

Αυτή είναι η πρώτη εικόνα μαγνητικού τομογράφου που δείχνει το δεσμό μεταξύ μητέρας και παιδιού. Η εικόνα δείχνει την νευροεπιστήμονα Rebecca Saxe να φιλάει τον δύο μηνών γιο της.

Ο εγκέφαλος του παιδιού φαίνεται περισσότερο λείος και πιο σκούρος. Αυτό συμβαίνει επειδή έχει πολύ λιγότερη λευκή ουσία, η οποία αποτελείται από μυελίνη και είναι λιπώδης ιστός που λειτουργεί ως μόνωση για τους νευρώνες που μεταδίδουν μηνύματα μέσα στον εγκέφαλο.

Το φιλί προκαλεί μια χημική αντίδραση στον εγκέφαλο που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει μια «έκρηξη» της ωκυτοκίνης. Η ωκυτοκίνη είναι μία ορμόνη που αναφέρεται συχνά ως η «ορμόνη της αγάπης» διότι προκαλεί συναισθήματα στοργής και συναισθηματικού δεσμού.

Το φιλί ενεργοποιεί το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου, απελευθερώνοντας την ορμόνη ντοπαμίνη που μας κάνει να αισθανόμαστε ευφορία. Επίσης, απελευθερώνει βασοπρεσίνη η οποία συνδέει συναισθηματικά τις μητέρες με τα μωρά τους, αλλά και τους ερωτικούς συντρόφους μεταξύ τους. Τέλος, απελευθερώνει σεροτονίνη, η οποία βοηθά στη ρύθμιση της διάθεσής μας.

Τα συναισθήματα που καταπνίγεις γίνονται αρρώστια στο σώμα σου!

Οι μεγάλες ανακαλύψεις της Ψυχοσωματικής Ιατρικής μας εξηγούν!

Τι γίνονται τα συναισθήματα που καταπνίγουμε;

Πού πηγαίνουν οι ανάγκες μας που καταπιέζουμε;…

Τι συμβαίνει στα θέλω μας που δεν τολμάμε να εκφράσουμε;

Η απάντηση είναι… κοινή: βυθίζονται στα βάθη του είναι μας, στις αποθήκες του ψυχισμού μας.

Όταν αυτές οι αποθήκες γεμίσουν ασφυκτικά τότε τα καταπιεσμένα συναισθήματα, ανάγκες και επιθυμίες μας σπάνε τις πόρτες αυτών των αποθηκών και ξεχύνονται είτε στην ψυχολογική μας κατάσταση είτε στο σώμα μας περιέχοντας ένα κρυφό μήνυμα.

Θυμάστε τότε που σας είχαν πιάσει νευρικά γέλια και που με κόπο καταφέρατε να τα καταπνίξετε πριν σας αντιληφθεί εκείνος που δεν έπρεπε; Μπορείτε να ανακαλέσετε στη μνήμη σας τις φορές που είχατε κατακλυστεί από πανικό και που μόλις μπορέσατε να κρατήσετε την ψυχραιμία σας και να συγκρατήσετε τις κραυγές σας; Κι εκείνες τις στιγμές που το κλάμα σας ανέβηκε σαν κόμπος στο λαιμό αλλά καταφέρατε να καταπιείτε τα δάκρυά σας ή τις διαμαρτυρίες σας;

Όλοι έχουμε παρόμοιες στιγμές να θυμηθούμε. Τι έγιναν όμως τα ξεσπάσματα γέλιου που συγκρατήθηκαν, τα δάκρυα που δεν κύλησαν , οι κραυγές που δεν ακούστηκαν; Κι αν το προχωρήσουμε ακόμα περισσότερο, τι να έγιναν άραγε οι βρισιές που δεν ξεστομίστηκαν, οι πόθοι που δεν εκφράστηκαν , τα παράπονα που δεν ειπώθηκαν; Χάθηκαν;

Για την ψυχολογία η απάντηση είναι ένα στρογγυλό όχι. Η φυσική σπεύδει να συνηγορήσει επισημαίνοντας πως τίποτα μα τίποτα δεν χάνεται στη φύση κι άσχετα αν εμείς το ονομάζουμε δάκρυ, γέλιο , σκέψη ή επιθυμία , φως, θερμότητα ή ηλεκτρομαγνητισμό όλα μπορούν να θεωρηθούν ενέργεια. Και η ενέργεια ποτέ δεν χάνεται. Μπορεί όμως να μεταλλαχθεί.

Μην απογοητεύεσαι από την ανθρώπινη κριτική …

Μάνος Δανέζης

Ο Σεπτέμβριος έφτασε. Ένας νέος κύκλος ζωής αρχίζει, κουβαλώντας νέες εμπειρίες, γνώσεις και θεμιτές ανθρώπινες φιλοδοξίες και στόχους.

Στο νέο αυτό δύσβατο μονοπάτι μην απογοητεύεστε από κάποιους ανθρώπους που δεν σας καταλαβαίνουν, απλά σκεφτείτε αυτό που μας είπε ο Χόρχε Μπουκάϊ (Jorge Bucay):

«Σταμάτα να αναζητάς επιβεβαίωση της αξίας σου από λάθος ανθρώπους..»

 «Να σου πω μια ιστορία»

Χόρχε Μπουκάϊ

Υπάρχει μια παλιά ιστορία για ένα παιδί που πήγε να ζητήσει τη βοήθεια ενός σοφού…

«Ήρθα, δάσκαλε, γιατί νιώθω τόσο ασήμαντος που δεν έχω όρεξη να κάνω τίποτα. Μου λένε ότι δεν αξίζω τίποτα, ότι δεν κάνω τίποτα σωστά, ότι είμαι αδέξιος και χαζός. Πώς μπορώ να βελτιωθώ; Τι μπορώ να κάνω για να με εκτιμήσουν περισσότερο;».

Ο δάσκαλος, χωρίς να τον κοιτάξει, του είπε:

«Πόσο λυπάμαι, αγόρι μου. Δεν μπορώ να σε βοηθήσω γιατί πρώτα πρέπει να λύσω ένα δικό μου πρόβλημα. Μετά, ίσως…» και ύστερα από μια παύση συνέχισε :

«Αν θέλεις να με βοηθήσεις εσύ, μπορεί να λύσω γρήγορα το πρόβλημά μου και μετά να μπορέσω να σε βοηθήσω».

«Ε …; Μετά χαράς, δάσκαλε» είπε διστακτικά ο νεαρός, νιώθοντας ότι τον υποτιμούσαν για άλλη μια φορά και μετέθεταν τις ανάγκες του.

«Ωραία» συνέχισε ο δάσκαλος. Έβγαλε το δαχτυλίδι που φορούσε στο αριστερό του χέρι και το έδωσε στο αγόρι, λέγοντας : «Πάρε το άλογο που είναι εκεί έξω και τρέξε στην αγορά. Πρέπει να πουλήσω αυτό το δαχτυλίδι για να πληρώσω ένα χρέος.

 Είναι ανάγκη να πάρεις όσο περισσότερα χρήματα μπορείς για αυτό. Και με κανέναν τρόπο μη δεχτείς λιγότερα από ένα χρυσό φλουρί. Πήγαινε και έλα με το χρυσό φλουρί όσο πιο γρήγορα μπορείς».