ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΡΝΗΤΕΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΤΟΝΙΑΣ ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ

Του Τάκη Μοσκώφ 

Σχετικά με το όχι και τόσο νέο αφήγημα - αφού σε κάθε επέτειο της Γενοκτονίας των Ποντίων- βλέπουμε να επιχειρείται η υποβάθμιση της ως τέτοια και να αντικαθίσταται από τον όρο της εθνοκάθαρσης. Αναπαράγοντας ουσιαστικά την πάγια θέση-προπαγάνδα της Τουρκίας και της MİT, οτι η σφαγή των Ελλήνων του Πόντου έγινε απλά "ως συνέπεια του πολέμου". Δεν θα επιχειρήσω εδώ να αναφερθώ στους λόγους που έλληνες μπαίνουν σε αυτή την διαδικασία αναπαραγωγής αυτής της προπαγάνδας μέσα από τα social media, μιας και αυτή η συζήτηση είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο από μόνη της! 

Πρώτον να αναφέρω οτι η διεθνής αναγνώριση της γενοκτονίας των Ποντίων έχει γίνει ήδη, από το 2007, από την International Association of Genocidal Scholars (Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών), αλλά και από ιστορικούς και μελετητές :   

«ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι η άρνηση μιας γενοκτονίας αναγνωρίζεται παγκοίνως ως το έσχατο στάδιο γενοκτονίας, που εξασφαλίζει την ατιμωρησία για τους δράστες της γενοκτονίας, και ευαπόδεικτα προετοιμάζει το έδαφος για τις μελλοντικές γενοκτονίες,

ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ότι η Οθωμανική γενοκτονία εναντίον των μειονοτικών πληθυσμών κατά τη διάρκεια και μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, παρουσιάζεται συνήθως ως γενοκτονία εναντίον μόνο των Αρμενίων, με λίγη αναγνώριση των ποιοτικά παρόμοιων γενοκτονιών, εναντίον άλλων χριστιανικών μειονοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας,

ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΤΑΙ ότι είναι πεποίθηση της Διεθνούς Ένωσης των Μελετητών Γενοκτονιών, ότι η Οθωμανική εκστρατεία εναντίον των χριστιανικών μειονοτήτων της αυτοκρατορίας, μεταξύ των έτων 1914 και 1923, συνιστούν γενοκτονία εναντίον των Αρμενίων, Ασσυρίων, Ποντίων και των Έλλήνων της Ανατολίας.

ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΤΑΙ η Ένωση να ζητήσει από την κυβέρνηση της Τουρκίας να αναγνωρίσει τις γενοκτονίες εναντίον αυτών των πληθυσμών, να ζητήσει επίσημα συγγνώμη, και να λάβει τα κατάλληλα και σημαντικά μέτρα προς την αποκατάσταση (μη επανάληψη).»

Ο ΚΕΜΑΛΙΣΜΌΣ Δίδαξε το ΝΑΖΙΣΜΟ

1. ΔΕΔΟΜΈΝΑ

Ο Βρετανός συγγραφέας Χιούστον Στιούαρτ Τσάμπερλεν είχε τεράστια επιρροή στον Χίτλερ. Ο Τσάμπερλεν, έγραφε:

“Η Τουρκία είναι η τελευταία μικρή γωνιά της Ευρώπης στην οποία ένας ολόκληρος λαός ζει σε ανενόχλητη ευφορία και ευτυχία” (…) αφού “κατέστρεψε αυτόν που ενόχλησε την ειρήνη” (σσ Αρμένιοι- Έλληνες).

Ο θεωρητικός των Ναζί, Alfred Rosenberg -τεράστιος θαυμαστής του Τσάμπερλεν- ο οποίος έλεγε πως οι Αρμένιοι ήταν για την Τουρκία ό,τι οι Εβραίοι για τη Γερμανία, συνέστησε στον Χίτλερ τον Max Erwin von Scheubner-Richter.

Ο Scheubner-Richter ήταν ο Γερμανός υποπρόξενος στο Ερζερούμ και κατέγραψε τον σχεδιασμό, εκτοπισμό και δολοφονία των Αρμενίων και Ελληνοποντίων από τους Νεότουρκους του Κεμάλ. Η σχέση του Scheubner-Richter’s με τον Χίτλερ ήταν τόσο κοντινή που σκοτώθηκε καθώς καθόταν δίπλα του σε απόπειρα δολοφονίας του Χίτλερ, το 1923. Ο Χίτλερ αφιέρωσε το πρώτο μέρος του “Ο Αγών μου” σε αυτόν.

Ο Αμερικανο Αρμένιος ιστορικός Vahkan Dadrian λέει πως ο Scheubner-Richter είχε άμεση επιρροή στον Χίτλερ και πως τελικά τον “συνέστησε” στις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν ώστε οι Αρμένιοι (τότε αποκαλούνταν “Εβραίοι της Ανατολής”) και οι Έλληνες να εγκαταλείψουν τα χωριά τους, να δουλέψουν σε καταναγκαστικά έργα μέχρι θανάτου, να πεθάνουν από πείνα, κρύο και να εκτεθούν σε ακραίες καιρικές συνθήκες.

Ο Mike Joseph αποκαλεί τον Scheubner-Richter το “προσωπικό link του Χίτλερ με τη γενοκτονία” (Δεν χρειάζεται να εξηγήσουμε ποια γενοκτονία, ε;).

Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΝΤΙΩΝ

 

Από Μάνο Λαμπράκη             

«Η γενοκτονία των Ποντίων δεν είναι απλώς παρελθόν. Είναι η πιο σιωπηλή περιοχή του παρόντος. Δεν είναι μονάχα ο αφανισμός 353.000 ανθρώπων. Είναι ο τρόπος με τον οποίο ένας λαός επιχειρήθηκε να ξεριζωθεί όχι μόνο από τον τόπο, αλλά από τον χρόνο να διαγραφεί όχι μόνο από τη γεωγραφία, αλλά από τη μνήμη. Πρόκειται για μια αρνητική διαύγεια. Μια απουσία τόσο έντονη που γίνεται αόρατη.

Στην εποχή της επιτελεστικής μνήμης και των αναμνηστικών tweet, η γενοκτονία των Ποντίων συχνά ανακαλείται ως τελετουργικό, όχι ως πολιτικό γεγονός. Ωστόσο, η γενοκτονία δεν είναι περιστατικό. Είναι μέθοδος. Είναι το οργανωμένο σχέδιο μιας κρατικής εξουσίας να εξαλείψει το διαφορετικό, να ομογενοποιήσει τον χώρο, να επιβάλει ιστορική αμνησία μέσω του τρόμου. Από τις σφαγές και τους εκτοπισμούς μέχρι τα τάγματα εργασίας και τις πορείες θανάτου, ο στόχος δεν ήταν μόνο η φυσική εξόντωση, αλλά και η ερμηνευτική εξάλειψη η αδυναμία να ειπωθεί το τραύμα, να ονοματιστεί το κακό.

Η πολιτική μνήμη, όμως, δεν είναι ανάκληση γεγονότων. Είναι στάση απέναντι στην Ιστορία. Όταν μια γενοκτονία δεν αναγνωρίζεται διεθνώς, όταν σχετικοποιείται, όταν ακυρώνεται στο όνομα της γεωπολιτικής σκοπιμότητας, τότε ο αφανισμός συνεχίζεται. Μια κοινωνία που επιτρέπει τη λήθη, γίνεται συνεργός του θανάτου. Γιατί ο θάνατος, αν δεν μνημονευθεί με δικαιοσύνη, πολλαπλασιάζεται.

Ευθυμία Βαρυτιμιδου... Ή Γιαγιά των Ποντίων.

Του Βασίλη Λαμπόγλου 

«Έχασα πατρίδα, γονείς και όνομα»

Περπατά ελαφρώς σκυφτή και έχει πυκνά σγουρά μαλλιά.

Λευκά σαν το χιόνι.

Το 2009 έκλεινε ενός αιώνα ζωής. 

Ένας αιώνας ποτισμένος με νοσταλγία για την πατρίδα που αποχαιρέτησε όταν ήταν ακόμα παιδί. 

Τότε την έλεγαν Θυμία (από το Ευθυμία) και ήταν 10 ετών όταν έχασε τα πάντα: γονείς, αδέρφια, ακόμα και το όνομά της. 

Σήμερα  τη λένε Σάνο Χάλο.

Ζει στο Μονρό της Νέας Υόρκης.

Έξω από το λευκό της   σπίτι κυματίζει μια αμερικανική σημαία, αλλά στο σαλόνι πλάι  στις  εικόνες του Χριστού και της Παναγίας στέκει μια ποντιακή λύρα.

Πάνω στον  ξεθωριασμένο καναπέ είναι  αφημένη μια ευχετήρια κάρτα με τις   υπογραφές του Μπαράκ και της Μισέλ Ομπάμα. «Χαρούμενα 100ά γενέθλια»,  γράφει. Και οι τοίχοι, ακόμα  και στην κουζίνα, είναι στολισμένοι  με  οικογενειακές φωτογραφίες.

Γλυκές αναμνήσεις από μια ζωή που άρχισε με  δάκρυα και φόβο.   

Η Σάνο (Θυμία ) Χάλο γεννήθηκε  στην Τουρκία,  στο χωριό Άγιος Αντώνιος(ένα από τα χωριά της Κερασούντος, που ξεθεμελιωσε ο Τοπαλ Οσμαν) του Πόντου, πριν ξεσπάσει  ο Α΄ Παγκόσμιος  Πόλεμος(1909).

Η Γενοκτονία και η αναγνώριση, ο απολογισμός και η συνέχεια του αγώνα για την αλήθεια

Θεοφάνης Μαλκίδης *

Από την ομιλία στην εκδήλωση που οργάνωσε το Μουσείο και το Ινστιτούτο Γενοκτονίας. Ερεβάν, Αρμενία, 19 Μαΐου 2025.

Οι σκέψεις οι οποίες αποτυπώνονται στη συνέχεια αποτελούν, μεταξύ των άλλων, τον απολογισμό, της συνεχούς δραστηριότητας στην Ελλάδα και το εξωτερικό για το ζήτημα της Γενοκτονίας. Οι εξορίες, οι διώξεις, οι σφαγές, η βαρβαρότητα που υπέστη ο Ελληνισμός από τις ακτές της Ιωνίας μέχρι την Καππαδοκία και από τη Θράκη μέχρι τον Πόντο, συνιστά σχεδιασμένη, οργανωμένη, προγραμματισμένη προσπάθεια εξαφάνισης του Ελληνικού έθνους, αποτελεί Γενοκτονία τόσο στον τύπο, όσο και στην ουσία του (χωρίς παραγραφή όσα χρόνια και εάν περάσουν) όρου της σχετικής σύμβασης του ΟΗΕ και του διεθνούς δικαίου. Σύμβασης και δικαίου που χωρίς προβλέπουν κυρώσεις για τους υπεύθυνους και για τους αρνητές, χωρίς να υπάρχει παραγραφή, που προβλέπουν επανόρθωση, αποζημίωση, αποκατάσταση των θυμάτων και των απογόνων τους.

 

Για τη δολοφονία, για το μαζικό έγκλημα, για τη Γενοκτονία ενός εκατομμυρίου Ελληνίδων και Ελλήνων μέχρι σήμερα δεν έχει αποδοθεί δικαιοσύνη και ως ατιμώρητη πράξη επαναλήφθηκε από την Ίμβρο, την Τένεδο, την Κωνσταντινούπολη και την Κύπρο, μέχρι το Δίστομο και τα Καλάβρυτα.

Οι λόγοι της μη εφαρμογής της δικαιοσύνης, της διαχρονικής ατιμωρησίας, της διαφυγής των εγκληματιών και της άρνησης της Τουρκίας, που προκαλούν και επαναλαμβάνουν τη Γενοκτονία, ήταν και παραμένουν πολλοί:

Πρώτος (και ίσως για πολλούς και ο πιο βασικός ) :

Η Ελλάδα σιώπησε για δεκάδες χρόνια, αρνούμενη να προωθήσει την αναγνώριση της Γενοκτονίας, υπονομεύοντας κάθε σχετική προσπάθεια, υιοθετώντας «το δόγμα της ακεραιότητας της Τουρκίας», «της συνοχής του ΝΑΤΟ», «της υποχώρησης έναντι του πειρατή εξ΄ ανατολών», που παριστάνει το κράτος. Κανένας, δυστυχώς, θεσμός της Ελληνικής Δημοκρατίας δεν ακολούθησε το παράδειγμα άλλων κρατών, όπως για παράδειγμα η Αρμενία, που υπέστησαν το ίδιο Ολοκαύτωμα και με πολιτικές αποσιώπησης επέβαλλε τη λήθη, την άρνηση. Πολιτικές οι οποίες εξελίχτηκαν στην Ύβρη με την πρόταση για Νόμπελ ειρήνης στο Μουσταφά Κεμάλ, στον εθνομηδενισμό του «συνωστισμού στη Σμύρνη», στην άρνηση της Γενοκτονίας από Υπουργούς και Βουλευτές, στις καταθέσεις στεφάνων στο μαυσωλείο του δάσκαλου του Χίτλερ Μουσταφά Κεμάλ και πολλά άλλα…..

Δεύτερος λόγος ήταν η στάση της Τουρκίας:

Το τουρκικό κράτος λειτουργώντας ως παραστρατιωτικός και παρακρατικός μηχανισμός, χρηματοδοτεί και ενισχύει κάθε προσπάθεια εξαφάνισης της Γενοκτονίας, διαστρεβλώνοντας την αλήθεια, αρνούμενη την ευθύνη της, απειλώντας και δυστυχώς δολοφονώντας κάθε φωνή που αναδεικνύει το μαζικό έγκλημα (φυλακίσεις ακτιβιστών, δολοφονίες του δημοσιογράφου Χράντ Ντινκ, του πάστορα της Σάντας Μαρία στην Τραπεζούντα Αντρέα Σαντόρο κ.ά) .

Και τρίτος λόγος, αλλά και όχι τελευταίος, αφού λόγω χώρου περιοριζόμαστε μόνο στους βασικούς, αποτέλεσε η υποκριτική στάση αλλά και στάση σιωπής της λεγόμενης «διεθνούς κοινότητας».

Στάση η οποία ξεκινώντας από τις σφαγές από τους Νεότουρκους, μέχρι το αποκορύφωμα της Γενοκτονίας από τους Κεμαλικούς στον Πόντο το 1919 και στην προκυμαία της Σμύρνης το 1922 και συνεχίζοντας μέχρι σήμερα, αδυνατεί να ακολουθήσει παραδείγματα παραδοχής του εγκλήματος (π.χ. η πράξη του Βίλυ Μπραντ για την ευθύνη της Γερμανίας, τα συγκλονιστικά στοιχεία απόδειξης τέλεσης της Γενοκτονίας (π.χ Χόρτον και Μοργκεντάου). Έτσι με αυτόν τον τρόπο επιλέγει να νομιμοποιεί, να «ξεπλένει» την Τουρκία.

Στην παραπάνω επιλογή, πράξη, τακτική, της αδιάφορης και απούσας Αθήνας, της ένοχης Άγκυρας, της διεθνούς κοινότητας των στυγνών συμφερόντων, ήρθε η αντίδραση, το καθήκον, η υποχρέωση, το χρέος μνήμης και αποκατάστασης της αλήθειας και της ιστορίας, η αναγκαιότητα της αναγνώρισης.

Από τις πρώτες συναντήσεις στις κοινότητες των προσφύγων στη Μακεδονία και την Αθήνα, από τις πρώτες εκδόσεις για τη Γενοκτονία, μέχρι τη ψήφιση από τη Βουλή των Ελλήνων του νόμου για την ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας, ο αγώνας είχε πολλά εμπόδια, θλίψεις, δοκιμασίες, απώλειες και επώδυνες στιγμές. Οι ίδιες δυσκολίες εμφανίστηκαν και συνεχίζουν να υφίστανται, αλλά πλέον το ζήτημα της Γενοκτονίας έχει πάρει την οδό της ιστορικής αποκατάστασης, της δικαιοσύνης, της αναγνώρισης.

Έσχατο αλλά όχι τελευταίο: το παραπάνω κείμενο αφιερώνεται στους πρόσφυγες και τους επιζώντες από τη Γενοκτονία, αφιερώνεται στους Έλληνες και τους Φιλέλληνες οι οποίοι αγωνίζονται για την αναγνώριση του ατιμώρητου εγκλήματος και συναντηθήκαμε από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη και από το Καστελλόριζο μέχρι τα Διαπόντια νησιά, από τη Λευκωσία, την Πάφο, τη Λεμεσό, τη Λάρνακα και την κατοχική γραμμή, μέχρι την Κορυτσά, τη Χιμάρα, τους Αγίους Σαράντα, τους Βουλιαράτες, τη Βόδριστα, το Αργυρόκαστρο και στη Διασπορά: στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στη Γερμανία, στην Ελβετία, στη Σουηδία, στη Γαλλία, στην Ιταλία, στην Αρμενία, στη Ρωσία, στη Γεωργία, στην Αυστραλία, ακόμη και στην Τουρκία!

Τέλος, το κείμενο αφιερώνεται στη μνήμη του Μιχάλη Χαραλαμπίδη, του πρωτοπόρου της ανάδειξης της Γενοκτονίας.

Εθνική εορτή σήμερα στη Τουρκία...

Του Βασίλη Λαμπόγλου 

Που εορτάζει την εξέγερση υπό του Κεμάλ Ατατούρκ απέναντι στους δυτικούς "εχθρούς “(Βρετανοί,Γάλλοι,Ιταλοί, Έλληνες).

Και επειδή η ιστορία "αποσιωπει" και αυτοί που τη "γράφουν", σήμερα ξαναεπιχειρούν να τη γράψουν κατά τις ανάγκες τους ("Στο εξής η γερμανική κυβέρνηση θα παρέχει όλους τους οικονομικούς πόρους που χρειάζεται η Bundeswehr προκειμένου να καταστεί ο ισχυρότερος συμβατικός στρατός στην Ευρώπη"), ας θυμηθούμε τους "αφανείς ήρωες " μιας άλλης γενοκτονίας.

"Η Τουρκία δὲν ἔχει οὐδεμίαν ἀσφάλειαν οὔτε δύναται νὰ ὀργανωθεῖ ἐλευθέρως εἰς τὸ μέλλον, λόγῳ τῆς παρουσίας τῶν Ἑλλήνων.                                                            

 Σᾶς διαβεβαιώνω ὅτι οἱ παγωνιὲς καὶ τὸ κρύο τοῦ χειμώνα, οἱ βροχὲς καὶ ἡ μεγάλη ὑγρασία, ὁ ἥλιος καὶ ἡ τρομερὴ ζέστη τοῦ καλοκαιριοῦ, οἱ ἀρρώστιες τοῦ ἐξανθηματικοῦ τύφου καὶ τῆς χολέρας, οἱ κακουχίες καὶ ἡ ἀσιτία, θὰ φέρουν τὸ ἴδιο ἀποτέλεσμα μὲ τὶς σφαγὲς ποὺ λογαριάζετε νὰ κάνετε ἐσεῖς .     

Μέ τό σύστημα πού σᾶς προτείνω, ὁ θάνατός τους εἶναι βέβαιος. Ἐπιπλέον, οἱ γυναῖκες τους δέν θά γεννοῦν καί ἔτσι θά λυθεῖ τό δημογραφικό σας πρόβλημα, ἐνῶ ἡ μισητή καί ἄτιμη ράτσα τῶν Ἑλλήνων θά ξεκληριστεῖ καί θά χαθεῖ γιά πάντα μέσα σέ μιά γενιά καί ἐσεῖς θά ἀποκτήσετε μιά συμπαγή τούρκικη ὁμοιογένεια"                                                         

Liman von Sanders                                                                               

             

Ο Όθων Λίμαν φον Σάντερς (φωτο 1-2), ο  Γερμανός στρατηγός  στρατιωτικός σύμβουλος και ανώτατος στρατιωτικός διοικητής του στρατού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η Ηθική ως στοιχείο της πολιτικής ταυτότητας του Μιχ. Χαραλαμπίδη

‘’Τα στερνά τιμούν τα πρώτα’’

ή αλλιώς

‘’…εγώ φεύγω, εσείς να δούμε τώρα’

Γράφει ο Δημήτρης Βασιλειάδης

Η σχέση του Μιχάλη με την πολιτική είναι ‘’Αντιγόνεια’’ (Σοφόκλεια για την ακρίβεια –μην αδικούμε και το Σοφοκλή). Πάνε πολλά χρόνια που καταστάλαξα σ΄αυτό το συμπέρασμα παρατηρώντας την συνολική παρουσία του στην πολιτική, σε σχέση πάντα τόσο με την ηρωίδα της ομώνυμης τραγωδίας του μεγάλου Σοφοκλή, όσο και με το πώς εξελίσσεται κι η ίδια η τραγωδία . Ο πυρήνας της ‘’Αντιγόνειας θεώρησης της πολιτικής’’ στηρίζεται στο γεγονός ότι υπάρχουν κάποιες αξίες, κάποια προτάγματα, ανώτερα κι απ’ τη ζωή την ίδια, που τη ρυθμίζουν και που είναι έξω από τα τετριμμένα ζητούμενα των εκάστοτε εξουσιών, και το κύριο γνώρισμά της είναι ο ‘’θυσιαστικός’’ χαρακτήρας της.

 Τέτοιες αξίες και προτάγματα είναι, η ελευθερία, το δίκιο, ο σεβασμός στην ανθρώπινη ύπαρξη, η αξιοπρέπεια, δηλαδή, η ίδια η ηθική θεώρηση των πραγμάτων. Αν συμφωνήσουμε ότι στα χρόνια της γέννησης της τραγωδίας, πίσω απ΄ το ‘’θρησκευτικό’’ κρύβεται περίτεχνα το ‘’πολιτικό’’, τότε γίνεται αντιληπτό τι εννοούμε μιλώντας για ‘’Αντιγόνεια’’ σχέση με τη πολιτική. Στην Τραγωδία ‘’Αντιγόνη’’, και στο πρόσωπο της ηρωίδας του, ο μέγας Σοφοκλής πρωτοπαρουσιάζει συγκροτημένα πια, ένα νέο ιστορικά πολιτικό υποκείμενο. Είναι ο πολίτης, ο πολίτης εκείνος, που εμμονικά ζητά και παλεύει για την επικράτηση του ‘’θελήματος των θεών’’ (αυτή ήταν η θέση της Αντιγόνης στη διαμάχη της με τον Κρέοντα), που όπως είπαμε πριν, πίσω απ’ αυτόν τον συμβολισμό κρύβονται όλες εκείνες οι αξίες που πριν αναφέραμε. Είναι όλες εκείνες οι αρχές που συστηματοποιήθηκαν απ’ τον αρχαιοελληνικό στοχασμό, που αργότερα ‘’συνοικοδόμησαν’’ το Διαφωτισμό και τη Νεωτερικότητα.

Στη Σοφόκλεια αντίληψη της πολιτικής, η ‘’Αντιγόνεια θεώρησή’’ της βρίσκεται σε διαρκή σύγκρουση μ΄ αυτήν που εκφράζεται από τον Κρέοντα –την ‘’πολιτική αρετή ή ηθική’’. Ότι δηλαδή, πάνω απ΄ όλα, ακόμα και πάνω απ΄ τους θεούς, είναι οι νόμοι του κράτους (ακόμα κι αν από πίσω τους κρύβεται η ιδιοτέλεια ενός ηγεμόνα). Είναι η σύγκρουση αυτών των δύο αντίρροπων δυνάμεων που από πίσω τους κρύβεται η γέννηση της Δημοκρατίας. Και είναι τελικά το μπόλιασμα της ‘’πολιτικής αρετής’’ με την ‘’Αντιγόνεια θεώρηση των πραγμάτων’’ –η μεταμόρφωσή της δηλαδή με λίγα λόγια- που στήνει, κατά τη γνώμη μου, ευνομούμενες πολιτείες. Η επίδραση της Αθηναϊκής Τραγωδίας στη γέννηση και διαμόρφωση της σκέψης των μεγάλων στοχαστών της αρχαιότητας, σύμφωνα με κορυφαίους μελετητές της είναι καταλυτική.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ - ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ

  🥀 Μιχ. Χαραλαμπίδης: 

Η καθιέρωση της 19ης Μαΐου ως ημέρας μνήμης της Ποντιακής γενοκτονίας είναι η υψηλότερη ηθικά και ανθρωπιστικά στιγμή του Ελληνικού Κοινοβουλίου.

...Εμείς θα προσεγγίσουμε αυτό το ζήτημα μέσα από μία λογική του δικαίου του λαών. Στη σημερινή νέα περίοδο του Νέου Ανατολικού Ζητήματος, οι λαοί της περιοχής οφείλουν να ξαναμελετήσουν, να ξαναγράψουν την ιστορία τους μέσα από μία δική τους οπτική. 

Να γράψουν την ιστορία των λαών και όχι αυτήν των κρατών. Αυτό θα αποτελέσει θετική προϋπόθεση για μία προοπτική λύσης του Νέου Ανατολικού Ζητήματος με όρους και λογικές του δικαίου των λαών.  

Η επικράτηση και σε αυτήν την περίοδο της λογικής των κρατών, θα οδηγήσει στην συνέχιση των εθνολογικών, κοινωνικών, πολιτισμικών, πολεοδομικών παραμορφώσεων της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου. Παραμορφώσεις τέτοιου βαθμού, που δεν συναντιούνται σε άλλο μέρος του πλανήτη μας...

Το σύγχρονο τουρκικό κράτος το οποίο ευθύνεται με την κατηγορία της γενοκτονίας, η οποία χρονικά συμπίπτει με "τις διαδικασίες" συγκρότησής του, οφείλει να αναγνωρίσει τα γεγονότα και να μεταμεληθεί για τις πράξεις συστηματικής εξολόθρευσης του ποντιακού λαού. Πράγμα που θα επανορθώσει, έστω και στο ελάχιστο, την ανυπολόγιστη ηθική βλάβη που υπέστη ο ποντιακός λαός.

 Η διεθνής κοινότητα, τα άλλα κράτη, ιδιαίτερα αυτά που προστάτευαν και προστατεύουν το υπεύθυνο για την γενοκτονία τουρκικό ρατσιστικό κράτος, έχουν τη στοιχειώδη πολιτική, νομική και ηθική υποχρέωση να αναγνωρίσουν τη γενοκτονία και να συμπαρασταθούν στον ποντιακό λαό.

Κυριάρχησαν στην κρατική πολιτική τα στοιχεία της λήθης της ιστορίας, του περιορισμού, της αλλοίωσης της ποντιακής ιδιαιτερότητας, και όχι τα στοιχεία της διατήρησης ιστορικής μνήμης, της πολιτιστικής τους ταυτότητας, της υπεράσπισης των δικαιωμάτων τους...

Βασίλης Ασημακόπουλος:« Μιχάλης Χαραλαμπίδης: Το Ποντιακό ως πολιτικό και επιστημονικό ζήτημα. Η σημασία της 19ης Μαϊου »

Ημερίδα «Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού : Μνήμη, αναγνώριση και στρατηγική»*.

 ΕΚΠΑ-Αμφ. Ιωάννης Δρακόπουλος- 5 Μαϊου 2025

Διοργανωτές : Σύλλογος Ποντίων Φοιτητών Νομού Αττικής

  « Μιχάλης Χαραλαμπίδης: Το Ποντιακό ως πολιτικό και επιστημονικό ζήτημα. Η σημασία της 19ης Μαϊου »

του Βασίλη Ασημακόπουλου [1]

         

Ευχαριστώ από καρδιάς τους διοργανωτές, τον Σύλλογο Ποντίων Φοιτητών Νομού Αττικής γι’ αυτήν την εξαιρετικά τιμητική πρόσκληση να συμμετάσχω σε μια ημερίδα με εξαιρετικούς συνομιλητές, που έχουν βαθιά γνώση στο θέμα. Μια ημερίδα αφιερωμένη στη μνήμη του Μιχάλη Χαραλαμπίδη.  

          Είναι πολύ τιμητικό να σε καλούν οι φοιτητές. Είναι πολύ τιμητικό να σε καλούν να μιλήσεις στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι πολύ τιμητικό να μιλάς για τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη και το Ποντιακό Ζήτημα. Τιμητικό και συγκινητικό συνάμα.

Θυμάμαι εδώ σ’ αυτό το ίδιο αμφιθέατρο που βρισκόμαστε σήμερα, στις 8 Μαρτίου 1998, ημέρα της γυναίκας, εκδήλωση της Διεθνούς Ένωσης για τα Δικαιώματα και την Απελευθέρωση των Λαών με ομιλητές τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη και Γυναίκες που είχαν υποστεί  οι ίδιες, αλλά και ως μητέρες, σύζυγοι, αδελφές, κόρες, τη βία, τη βαρβαρότητα αυταρχικών-φασιστικών καθεστώτων  στις περιοχές της Νότιας Αμερικής και της Ανατολικής Μεσογείου.   

          Για εμένα όπως και για χιλιάδες άλλους ανθρώπους, που δεν έχουμε την τιμή να είμαστε ποντιακής καταγωγής, το Ποντιακό ζήτημα είναι ταυτισμένο, ενσαρκώνεται στο πρόσωπο και τη διαδρομή, την πολιτική παρέμβαση του Μιχάλη Χαραλαμπίδη.

Πολύ περισσότερο για ανθρώπους που προερχόμαστε από τον κομματικό σχηματισμό του οποίου ο Μιχάλης συνέβαλε από την εποχή της ηλικιακής του νεότητας  - η γνώμη μου είναι ότι παρέμεινε για πάντα νέος - και βγαίνοντας από τον αγώνα κατά της δικτατορίας μέσα από τις γραμμές του ΠΑΚ, στην ίδρυση και συγκρότησή του. Το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα. Ακόμα περισσότερο, για ανθρώπους που εντάχθηκαν στο ιδεολογικό ρεύμα που καθοδηγούσε ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης και που τον ακολούθησαν, όταν ο Μιχάλης διαφωνώντας συνολικά πια με την εξέλιξη του κομματικού αυτού σχηματισμού, αποχώρησε, συγκροτώντας την Δημοκρατική Περιφερειακή Ένωση. Ένα σχήμα που αντιμετωπίστηκε με τους όρους της «καρτελοποιημένης πολιτικής» στην Ελλάδα, μια περίοδος  που καθορίστηκε από τη Siemens και το Χρηματιστήριο, για ν’ αναφέρω δύο λέξεις που συμπυκνώνουν το πνεύμα και τις υλικές πρακτικές της εποχής.  Αυτά ως μια κατ’ αρχάς γνωριμία μαζί σας και αυτοπαρουσίαση, αν μου επιτρέπετε,  σε σχέση με τον Μιχάλη.

Ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης είναι παιδί δύο επαναστάσεων. Είναι τέκνο των κινημάτων, του πνεύματος του «1968», αφενός στη διάσταση της διανοητικής και κοινωνικής απελευθέρωσης του ανθρώπου από δομές και μηχανισμούς αλλοτρίωσης, εκμετάλλευσης, ετερονομίας.  Αφετέρου στη διάσταση της αμφισβήτησης της παραδοσιακής αριστεράς και της ιχνηλάτησης μιας νέας αριστεράς, στην κατεύθυνση της νεομαρξιστικής θεωρίας της εξάρτησης και των κινημάτων εθνικής απελευθέρωσης των λαών της παγκόσμιας περιφέρειας.

 Είναι επιπλέον τέκνο της Ελληνικής Επανάστασης, της Μεγάλης Ιδέας, της Ποντιακής του καταγωγής, τόσο ως Αντίσταση, όσο και ως προσφυγιά,  της Εθνικής Αντίστασης στα χρόνια της κατοχής,  της αντίστασης ενάντια στη δικτατορία. Είναι δηλαδή τέκνο διαστάσεων και δυναμικών που διαπερνούν το εθνικό, το διεθνές, αλλά και το κοινωνικό γίγνεσθαι. Η διεθνική και εθνική του ταυτότητα είναι σμιλεμένες, οργανικά δεμένες. Πατριώτης και Διεθνιστής. Όπως οργανικά δεμένο στη θεώρηση του Μιχάλη είναι το εθνικό με το κοινωνικό ζήτημα.

Τα σχήματα αυτά συνιστούν θεμέλια στη θεωρητική σκέψη και τον πολιτικό λόγο του Μιχάλη. Αν δεν έχει υπ’ όψιν του κάποιος αυτά, αν δεν εκκινήσει απ’ αυτά, δεν μπορεί κατά τη γνώμη μου να τον κατανοήσει. Και ακόμα περισσότερο δεν μπορεί να κατανοήσει τον τόπο μας, την ιστορική του διαδρομή και εξέλιξη, αλλά και να συμβάλει δημιουργικά και απελευθερωτικά στην πορεία του. Αυτό που ο Χαραλαμπίδης  χαρακτήριζε ως ανάγκη για «αυτόχθονη παραγωγή πολιτικής σκέψης».

Επόμενα και πολύ σημαντικά σημεία είναι τα στοιχεία της πολιτικής πρακτικής του Μιχάλη, στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον λόγο του. Πρόκειται για έναν λόγο με έμφαση στο στοιχείο της μνήμης και των συμβολισμών. Ο ελληνικός πολιτισμός είναι συμβολικός και μνημονικός. Είναι όμως και μια πολιτική παρέμβαση όπου ο λόγος συνδέεται με την πράξη, με το παράδειγμα. Γι’ αυτό και το  ηθικό κύρος του Μιχάλη Χαραλαμπίδη. Σε μια εποχή υποχώρησης της πολιτικής και των ανθρώπων της, ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης διακρινόταν για το ήθος, όχι επειδή το διακήρυσσε. Δεν ήταν ηθικολόγος. Αλλά επειδή το έκανε πράξη, παράδειγμα. Και η πολιτική είναι υπόθεση πράξης, παραδείγματος. Ειδικά σε σχέση με τις νεότερες γενιές.   

Με την έννοια αυτή μπορεί να λεχθεί ότι αν θέλουμε να αναφέρουμε τέσσερις λέξεις που αντιπροσωπεύουν τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη, αυτές είναι :  Η Μνήμη- το Ήθος- το Παράδειγμα- ο Λόγος.

Το Ποντιακό ζήτημα ο Μιχάλης το έβλεπε ως εθνικό, αλλά και ως διεθνές, ευρωπαϊκό, οικουμενικό και ανθρωπιστικό ζήτημα. Στοιχεία, μνήμες και βιώματα που τα είχε από την οικογένειά του και τον τόπο καταγωγής , την Σάντα στον ιστορικό Πόντο, στο προσφυγικό  Αετοχώρι στον Έβρο, την Αλεξανδρούπολη, την Θράκη, τα συγκροτεί σ’ ένα επίπεδο αρχικά πολιτικό και στη συνέχεια θεωρητικό, στην Ιταλία,  στα χρόνια των σπουδών στη Ρώμη και του αγώνα τη δεκαετία 1971-1981. Ειδικότερα στο πλαίσιο της Διεθνούς Ένωσης για τα Δικαιώματα και την Απελευθέρωση των Λαών, μιας διεθνούς ΜΚΟ που ιδρύθηκε το 1976, με Πρόεδρο  τον Λέλιο Μπάσσο, μια πολύ σημαντική φιγούρα της ιταλικής σοσιαλιστικής αριστεράς και στη συνέχεια τον Γάλλο νομικό Λεό Ματαρασώ, πρόσωπα που αποτελούσαν πηγή έμπνευσης για τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη.   

19η Μαΐου - Μνήμη Μιχάλη Χαραλαμπίδη

ΠΗΓΗ - Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com