Προς Θεού, όχι αεροστεγείς!

 Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου,

 Αν. Καθηγητή της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθήνας, Διευθυντή του περιοδικού «Σύναξη»

Σχόλιο στη γιορτή του Αγίου Πνεύματος και της Πεντηκοστής

Η λέξη «πνεύμα» σημαίνει φύσημα, άνεμος. Από τον πλούτο της πανανθρώπινης εμπειρίας και των ανθρώπινων γλωσσών, αυτό –το φύσημα, ο άνεμος– προκρίθηκε, για να σκιαγραφηθεί μια ύπαρξη ασύλληπτη, ελεύθερη, ασυμμάζευτη: το Άγιο Πνεύμα. Γιατί έτσι εμφανίζεται στην χριστιανική αφήγηση αυτή η θεϊκή υπόσταση: ως κάποιος που βρίσκεται παντού, γεμίζει τα πάντα, χαρίζεται σε όλους, αγγίζει όλους, μα… δεν αρπάζει κανέναν!

Η συνέχεια του κειμένου ΕΔΩ

ΠΗΓΗ: https://dimoskaipoliteia.gr/2021/06/16/pros-theou-ochi-aerostegeis/

Ανάρτησηη από:geromorias.blogspot.com

🎥 Περί Αγίου Πνεύματος

🎥  Περί Αγίου Πνεύματος

Δημήτρης Μαυρόπουλος

Ὁ λόγος περὶ Ἁγίου Πνεύματος δὲν εἶναι εὔκολος, ὅπως εἶναι ὁ λόγος περὶ Χριστοῦ, κι αὐτὸ γιατὶ εἶναι ἄυλη καὶ ἀόρατη ὀντότητα, ἐνῶ γιὰ τὸν Χριστὸ ἰσχύει ἡ μαρτυρία τῶν αὐτοπτῶν καὶ αὐτηκόων μαρτύρων, τῶν μαθητῶν του, ὑπὸ τὴν ἔνοια ποὺ κατατίθεται ἀπὸ τὸν ἀπόστολο Ἰωάννη: «Ὃ ἦν ἀπ’ ἀρχῆς, ὃ ἀκηκόαμεν, ὃ ἑωράκαμεν τοῖς ὀφθαλμοῖς ἡμῶν, ὃ ἐθεασάμεθα καὶ αἱ χεῖρες ἡμῶν ἐψηλάφησαν, περὶ τοῦ Λόγου τῆς ζωῆς» (Α´ Ἰωάν. 1,1). Ὡστόσο, γίνοναι αἰσθητὲς οἱ ἐνέργειές του, ἀλλὰ ἐπίσης ὁρατὴ ἡ παρουσία του ὡς φῶς ἢ φωτιά. Περισσότερο ὅμως γίνεται αἰσθητὴ ἡ παρουσία του ὡς βιούμενη πραγματικότητα.

Όλη η ανάρτηση ΕΔΩ:

https://antifono.gr/peri_agiou_pneumatos/

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Η ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ. Το ΤΕΛΟΣ και η ΑΡΧΗ!

Η ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ

Το ΤΕΛΟΣ και η ΑΡΧΗ!

Σύμφωνα με τον π. Αλέξανδρο Schmemann, στον ετήσιο λειτουργικό κύκλο της Εκκλησίας, η Πεντηκοστή είναι “η τελευταία και μεγάλη μέρα”.

Είναι η γιορτή της Εκκλησίας για την έλευση του Αγίου Πνεύματος ως το ΤΕΛΟΣ – την επίτευξη και την εκπλήρωση – ολόκληρης της ιστορίας της σωτηρίας.

Για τον ίδιο λόγο, όμως, είναι και η γιορτή της ΑΡΧΗΣ:

είναι η «γενέθλια» ημέρα της Εκκλησίας ως η παρουσία μεταξύ μας του Αγίου Πνεύματος, της νέας ζωής στον Χριστό, της χάριτος, της γνώσης, της υιοθεσίας στον Θεό και την αγιότητα.

____________

Η ημέρα της ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ με την διεισδυτική ματιά φίλων.

_____****_____

Panos Kastanisios Bourdalas :

Καλημέρα και χρόνια πολλά.

Η Πεντηκοστή,μια μεγάλη συλλογική αγκαλιά,

αποτελεί τη νέα αφετηρία των πιστών χριστιανών.

Η εβδομάδα που ξεκίνησε, συμβολίζει την περίοδο της χριστιανικής εποχής έως τη Δευτέρα παρουσία του Χριστού. Γι αυτό την επόμενη Κυριακή εορτάζονται οι άγιοι πάντες.

******

Ας δούμε και την οπτική του φίλου Ανδρέας Βιτούλας :

"Η διάταξη των Αποστόλων στο γεγονός της Πεντηκοστής είναι ημικυκλική για να ανασαίνει ο κόσμος, να μην εκβιάζεται, να μην του επιβάλλεται τίποτε, για να μένει πάντοτε ελεύθερος.

Στη γενέθλιο ημέρα της η Εκκλησία γεννιέται ως ανοιχτή αγκαλιά, ως χάδι, για να ανθίζουν εντός της βλαστήματα, που θα υπακούν μόνο στην ομορφιά."

______*****______

Kostas Hatziantoniou:

ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ

που "διά το γενέσθαι σάρκα τον άνθρωπον" απομακρύνθηκε από την φύση μας, επιστρέφει όπως ορίζει ο λειτουργικός κύκλος, σαν βίαιη πνοή και γεμίζει πρωτόγνωρη δύναμη εκείνους που περίμεναν σε κάποιο υπερώο.

Ναι, δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να αξιωθείς του Πνεύματος από το να ζεις ενδιαιτώμενος σε κάποιο Υπερώο, ξέροντας πως το παν τελεί βυθισμένο στο μυστήριο. Εδώ η ανθρώπινη γλώσσα παραιτείται και μόνο με έναν πίνακα μπορείς να μιλήσεις γι' αυτό το μυστήριο. Με το αριστούργημα του Γκρέκο, το έργο- άνθος της υπερφυσικής ζωής του, την "Πεντηκοστή". Βλέποντας τις υπάρξεις που εξίστανται σε μία κίνηση για να βγουν από την φυσική τους κατάσταση, προκειμένου να ενωθούν με το Πνεύμα που ίπταται διαλάμποντας ενώ οι περίφημες πύρινες γλώσσες του μοιάζουν κεριά που δεν ξέρεις αν είναι τα εκ των άνω χαρίσματα ή οι προσδοκίες που γεννά, χιλιάδες χρόνια τώρα, ο Πόνος.

__________

ΠΗΓΗ-Ανάρτηση από:Γιώργος Τασιόπουλος FB

Τού Πνεύματος

Τού Πνεύματος

Χρήστος Μαλεβίτσης

Α΄

Είναι αδύνατο να βυθομετρήσεις τη σημασία τών περιστατικών που αναφέρονται στην Καινή Διαθήκη. Αρκεί να σκεφθείς πως τούτα ετροποποίησαν τη συνείδηση της δυτικής
ανθρωπότητας δια παντός. Και αρκεί να αναλογισθείς πως τούτη η συνείδηση, δυό χιλιάδες χρόνια τώρα, υπολείπεται των πνευματκών αξιώσεων αυτών των περιστατικών. Πενήντα ημέρες μετά την Ανάσταση οι μαθητές τού Ιησού "ήσαν άπαντες ομοθυμαδόν επί το αυτό. Και εγένετο άφνω εκ του ουρανού ήχος ώσπερ φερομένης πνοής βιαίας ... Και επλήσθησαν άπαντες Πνεύματος". Η συναναστροφή τους με τον Ιησού δεν ήταν αρκετή να ανοίξει τη συνείδησή τους. Γι' αυτό περιφέρονταν σκοτισμένοι. Ένας ζητούσε προνομιακή θέση στον ουρανό, άλλος τον πρόδωσε, τρεις κοιμόντουσαν όταν ο Δάσκαλος ξαγρυπνούσε αγωνιών, άλλος τον αρνήθηκε, δεν πήγαν να σηκώσουν το σταυρό, κατά τη σταύρωση εξαφανίστηκαν, ήσαν απόντες στην αποκαθήλωση, εφοβούντο τους Ιουδαίους και δεν είχαν το θάρρος να θυσιαστούν.

Έτσι είναι σκοτισμένη η συνείδηση τού ανθρώπου. Μετά τα περιστατικά θα καταλάβει τι στην ουσία συνέβη, αν το καταλάβει. Διότι χρειάζεται και η συνέργεια της απρόοπτης διάνοιξης της συνείδησης, έτσι "άφνω" και μάλιστα "εκ τού ουρανού" και όχι από εμπρόθετη ενέργεια τού ανθρώπου. Και είναι αυτονόητο. Επειδή ο άνθρωπος δεν γνωρίζει το επόμενο και ανώτερο στάδιο τής αφυπνίσεώς του, ώστε να το επιδιώξει. Τα επαμειβόμενα επίπεδα ξυπνημού της συνειδήσεως πραγματοποιούνται ως δωρεά της υπερβάσεως, δεδομένου ότι κάθε γνωρισμός τους τα προϋποθέτει. Άρα αυτά επέρχονται χωρίς καμιά προϋπόθεση. Είναι ανυπόθετα.

Όπως οι μαθητές τού Ιησού χρειάστηκαν μιά διαδρομή βιωμένου χρόνου ώσπου να φθάσουν στην Πεντηκοστή, παρόμοια διαδρομή χρειάζεται ο κάθε άνθρωπος, αλλά και ολόκληρη η ανθρωπότητα. Ο χρόνος είναι εικόνα τής αιωνιότητας, όμως η εικόνα πρέπει να αναγνωσθεί. Γι' αυτό συνήθως οι βλέποντες είναι τυφλοί. Για να απλοποιήσουμε τα πράγματα θα γίνουμε λίγο σχηματικοί. Λοιπόν. Τα επίπεδα που κατέκτησε η ανθρώπινη συνείδηση είναι τρία. Του κόσμου, της ιστορίας, και της αιωνιότητας. Ο άνθρωπος είναι το μόνο ον που φθάνει στα όριά του. και εκεί εκζητείται η σωτηρία. Γι' αυτό εκεί συμβαίνει η θεοφάνεια. Στο πρώτο επίπεδο ο τόπος τής θεοφάνειας είναι ο κόσμος. Οπότε ισχύει ο Λόγος τού κόσμου. Ο οποίος είναι ειμαρμένος και υπέρκειται τών θεών. Τότε ο θεός μιλάει με χρησμούς και ο άνθρωπος ασκεί τη μαντική. Ο ίδιος έναντι τού θείου είναι "καθαρός" ή "μιασμένος", χωρίς να απαιτείται τροποποίηση της συνειδήσεως. Στο δεύτερο επίπεδο τόπος της θεοφάνειας είναι η Ιστορία. Οπότε ισχύει ο λόγος τού Θεού. Ο οποίος καθορίζει την πορεία της ιστορίας, που καθίσταται ιερή. Τα ιστορικά περιστατικά είναι εχατολογικώς σημαντικά. Η ιστορία ανακαλύφθηκε στην Παλαιά Διαθήκη. Οι Έλληνες στο κοσμολογικό επίπεδο ανακάλυψαν την ιστοριογραφία. Τότε ο Θεός μιλάει μέσω τών προφητών. Και δεν λέγει τι θα συμβεί κατά την ειμαρμένη, αλλά τι θα συμβεί κατά την ελεύθερη βούλησή του, η οποία δεν υπόκειται στους νόμους τού κόσμου. Γι' αυτό το Ισραήλ δεν μπορούσε να βγάλει φιλοσόφους και επιστήμονες, παρά προφήτες. Ο άνθρωπος έναντι τού θείου είναι "αμαρτωλός" ή "αναμάρτητος". Η άρση τής αμαρτωλότητας δεν γίνεται με καθαρμούς, αλλά με τη συνειδητή υπακοή στις εντολές τού Θεού ("Ότι τας εντολάς σου ουκ επελαθόμην).

Ἡ Πεντηκοστή

Χρῆστος Γιανναρᾶς

Μετὰ τὴν Ἀνάσταση καὶ Ἀνάληψη τοῦ Χριστοῦ, ἡ εὐρύτερη ὁμάδα τῶν μαθητῶν του – «ὄχλος ὀνομάτων ὡς ἑκατὸν εἴκοσιν» – «ἦσαν προσκαρτεροῦντες ὁμοθυμαδὸν τῇ προσευχῇ καὶ τῇ δεήσει» (Πραξ. 1,14-15) στὸ ὑπερῶο τῆς Ἱερουσαλήμ. Ὅμως αὐτὴ ἡ σύναξη δὲνἀποτελοῦσε ἀκόμα Ἐκκλησία. Ἦταν μιὰ συνάθροιση ἀνθρώπων ποὺ τοὺς ἔνωναν κοινὲς μνῆμες καὶ κοινὲς ἐλπίδες, ἀνθρώπων πτοημένων, δίχως σαφῆ ἐπίγνωση γιὰ τὸ τί προσκαρτεροῦν καὶ γιὰ ποιό ἔργο ἔχουν κληθεῖ. Πρὶν ἀπὸ λίγες ἀκόμα μέρες ρωτοῦσαν τὸν Διδάσκαλό τους,ἂν μέσα στὴν ἴδια αὐτὴ χρονιὰ θὰ ἐλευθέρωνε τὸν ἰουδαϊκὸ λαὸ ἀπὸ τὸ ζυγὸ τῶν Ρωμαίων καὶ θὰ ἀποκαθιστοῦσε τὸ Βασίλειο τοῦ Ἰσραήλ (Πραξ. 1,6). Ἀκόμα καὶ μετὰ τὴν ἐμπειρία τῆς Ἀνάστασης, οἱ προσδοκίες τους φαίνεται πὼς δὲν ξεπερνοῦσαν τὰ ὅρια ἐγκόσμιων προγραμμάτων καὶ φιλοδοξιῶν.
Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ καὶ ἡ συνάθροισή τους μεταμορφώνονται ριζικὰ μὲ τὸ γεγονὸς τῆς Πεντηκοστῆς. Ὁ Λουκᾶς ἐπιχειρεῖ νὰ μᾶς περιγράψει τὴνἐμπειρία τῆς μέρας ἐκείνης, χρησιμοποιώντας εἰκόνες ποὺ μποροῦν νὰ συστήσουν μιὰ κάποια ἀναλογία: Ἦσαν καὶ πάλι «ὁμοθυμαδὸν ἐπὶ τὸαὐτὸ ἅπαντες» –συναγμένοι στὸ γνωστὸ ὑπερῶο τῆς Ἱερουσαλήμ. Καὶ «ἄφνω ἐγένετο ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος, ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας καὶ ἐπλήρωσεν ὅλον τὸν οἶκον οὗ ἦσαν καθήμενοι» (ΙΙραξ, 2,1-2) – κάτι σὰν θόρυβος βίαιου ἀνέμου, ποὺ μοιάζει νὰ ἔρχεται ἀπὸ ψηλὰ καὶ γεμίζει τὸ χῶρο τῆς σύναξης τῶν μαθητῶν. Καὶ μαζὶ κάποιο εἶδος ὀπτικῆς ἐμπειρίας, σὰν νὰ μοιράζονται πύρινες γλῶσσες –«γλῶσσαι ὡσεὶ πυρός» – πάνω στοὺς συναγμένους μαθητές, «καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος Ἁγίου».

Ἀλλὰ ἂν οἱ ἐμπειρίες τῶν συμβάντων μόνο μὲ ἀναλογικὲς εἰκόνες μποροῦν νὰ διατυπωθοῦν, ἡ μεταβολὴ ποὺ συντελεῖται στοὺς μαθητὲς μὲ τὴν «πλήρωσή» τους ἀπὸ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο ἔχει πολὺ συγκεκριμένες, αἰσθητὲς σὲ ὅλους ἐκδηλώσεις: «Ἤρξαντο λαλεῖν ἐτέραις γλώσσαις» – ἀρχίζουν ξαφνικὰ νὰ μιλᾶνε ὅλες τὶς γλῶσσες τῶν λαῶν καὶ τῶν φυλῶν ποὺ ἔχουν μαζευτεῖ στὴν Ἱερουσαλὴμ γιὰ τὴ γιορτὴ τῆς Πεντηκοστῆς. Καθένας ἀπὸ τὸ πλῆθος ἀκούει ἀπὸ τὸ στόμα τῶν μαθητῶν καὶ τὴ δική του διάλεκτο, «ἐξίσταντο δὲ πάντες καὶ ἔθαυμαζον». Καὶ αὐτοὶ οἱ κατατρομαγμένοι ὣς τότε μαθητές, ἄνθρωποι ἁπλοί, ὄχι διανοούμενοι – «ἀγράμματοι καὶ ἰδιῶται», καθὼς σημειώνει ὁ Λουκᾶς – ἀρχίζουν νὰ κηρύττουν στοὺςὄχλους «τὰ μεγαλεία του Θεοῦ», μὲ τὴν ἄνεση καὶ τὴ σοφία πολύπειρων ρητόρων. Τώρα πιὰ ξέρουν τί εἶναι καὶ τί ἐπαγγέλλονται, γνωρίζουν τὸ νόημα τῶν γεγονότων ποὺπροηγήθηκαν καὶ σὲ ποιά προοπτικὴ ζωῆς καλοῦν μὲ τὸ κήρυγμά τους τοὺς ἀνθρώπους. Τοὺς καλοῦν νὰ βαφτιστοῦν γιὰ νὰ λάβουν καὶ αὐτοὶ «τὴν δωρεὰν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» – νὰμετάσχουν στὴν πάντοτε ἀνοιχτὴ πιὰ δυνατότητα τῆς Πεντηκοστῆς. Καὶ τοὺς «τρισχιλίους» ποὺ βαφτίζονται τὴν πρώτη μέρα, τοὺς συνάζουν στὴν τράπεζα τῆς Εὐχαριστίας – «ἐν τῇκλάσει τοῦ ἄρτου». Ταυτόχρονα, «πολλά τε τέρατα καὶ σημεῖα διὰ τῶν ἀποστόλων ἐγίνετο» – θεραπεῖες ἀσθενῶν, ἰάσεις δαιμονισμένων, ἀκόμα καὶ ἀναστάσεις νεκρῶν, ὅπως τῆς Ταβιθᾶ στὴν Ἰόππη.


Η ἐπιφοιτήση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος δὲν εἶναι μιὰ μαγικὴ προσθήκη ἱκανοτήτων καὶ χαρισμάτων στὸν ἄν­θρωπο. Εἶναι μιὰ ἀπελευθέρωση τῶν δυνατοτήτων τῆς ζωῆς ποὺ δὲν ἔχει τίποτα τὸ ἄλογο καὶ «ὑπερφυσικό». Τὸ Πνεῦμα ἐπιφοιτᾶ στὴ φύση μας μεταβάλλοντας ὄχι τὸ λόγο τῆς φύσης (αὐτὸ ποὺ εἶναι ἡ φύση μας), ἀλλὰ τὸν τρόπο ὑπάρξεώς της, τὸν τρόπο συστάσεως τῆς ὑπόστασής μας. Δεχόμενοι τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ παύουμε νὰ ὑπάρχουμε ἀντλώντας ὑπόσταση ἀπὸ τὴν ἀναγκαιότητα τῆς βιολογικῆς διαδοχῆς καὶ τῆς αὐτονομημένηςἀτομι­κότητας. Ὑπάρχουμε, ἐπειδὴ τὸ θέλημα τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ ζωοποιεῖ καὶ συνιστᾶ καὶ ὑποστασιαζει τὸ εἶναι μας. Αὐτὴ ἡ ἐλευθερία ἀπό τὴ φυσικὴ ἀναγκαιότητα καὶ ὁσυντονισμὸς τῆς ὕπαρξής μας μὲ τὸ ζωοποιὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ἔχει ὡς ὀργανικὸ ἀποτέλεσμα ὅλα τὰ «σημεῖα» ποὺ ἀναφέρει ἢ Γραφὴ στὴ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν Ἀποστόλων – «σημεῖα» ποὺ τὰ ζεῖ ἀδιάκοπα ἡ Ἐκ­κλησία καὶ στὰ πρόσωπα τῶν ἁγίων της.

 
Οἱ θεραπεῖες τῶν ἀσθενῶν καὶ ἡ γλωσσολαλία καὶ ἡ θεολογικὴ σοφία καὶ ὅποια ἄλλα χαρίσματα, εἶναι οἱ καρποὶ τῆς ἀναγέννησης τοῦ ἀνθρώπου «ἐν Ἅγιῳ Πνεύματι».

 Ὅπως στὴγέννηση τοῦ ἀνθρώπου εἶναι μιὰ θαυ­μαστῆ ἔκπληξη οἱ πρῶτες ἐκδηλώσεις τῆς ζωῆς: ἡ πρώ­τη ἀνάσα καὶ τὸ πρῶτο κλαυθμύρισμα, καὶ ἀργότερα τὸ πρῶτο χαμόγελο καὶ ἡ ἔκφραση στὸ βλέμμα καὶ οἱ πρῶτες λέξεις ποὺ ἀρθρώνει τὸ βρέφος – θαυμαστές, ἀλλὰ καὶ αὐτονόητες φανερώσεις τῆς προσωπικότητας ποὺ γεννιέται – ἔτσι θαυμαστοί, ἀλλὰ καὶ αὐτονόητοι εἶναι καὶ οἱ καρποὶ τῆς ἀναγέννησης τοῦ ἀνθρώπου «ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι». Κι ἂν δὲν γίνονται πάντοτε φανεροὶ αὐτοὶ οἱ καρποί, δὲν εἶναι γιατὶ τὸ Πνεῦμα χορηγεῖται μὲ ποσοτικὲς διαφοροποιήσεις – «οὐ γὰρ ἐκ μέτρου δίδωσιν ὁ Θεὸς τὸ Πνεῦμα» (Ἰωαν. 3,34) – ἀλλὰ γιατὶ εἶναι διαφοροποιημένες ὁπωσδήποτε οἱ ἀντιστάσεις θανάτου ποὺ ἀναπτύσσει ἡ ἐλευθερία μας.

Ἀπὸ τὸ βιβλίο «Ἀλφαβητάρι τῆς Πίστης» (Πρώτη κυκλοφορία: Δόμος, 1983. Επανακυκλοφόρησε το 2016 από τις εκδόσεις Ίκαρος.)
Εικόνα: "Η Πεντηκοστή". Έργο Θεοφάνους του Κρητός. Βρίσκεται στο τέμπλο της Μονής Σταυρονικήτα, του Αγίου Όρους.

πηγή ψηφιακού κειμένου: Aντίφωνο
Ανάρτηση από: geromorias.blogspot.com

Προς Θεού, όχι αεροστεγείς!

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου, 

Αν. Καθηγητή της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθήνας, Διευθυντή του περιοδικού «Σύναξη»

Σχόλιο στη γιορτή του Αγίου Πνεύματος και της Πεντηκοστής

Η λέξη «πνεύμα» σημαίνει φύσημα, άνεμος. Από τον πλούτο της πανανθρώπινης εμπειρίας και των ανθρώπινων γλωσσών, αυτό –το φύσημα, ο άνεμος– προκρίθηκε, για να σκιαγραφηθεί μια ύπαρξη ασύλληπτη, ελεύθερη, ασυμμάζευτη: το Άγιο Πνεύμα. Γιατί έτσι εμφανίζεται στην χριστιανική αφήγηση αυτή η θεϊκή υπόσταση: ως κάποιος που βρίσκεται παντού, γεμίζει τα πάντα, χαρίζεται σε όλους, αγγίζει όλους, μα… δεν αρπάζει κανέναν!

Παρόν παντού, κι ωστόσο μάστορας στην έκπληξη! Ίσως ακούγεται παράδοξο αυτό, γιατί κάτι που ήδη βρίσκεται εδώ, δεν αποτελεί έκπληξη! Μα ακριβώς αυτή η παραδοξολογία θέλει να δείξει πως για την πίστη το Πνεύμα δεν είναι μια απρόσωπη απεραντοσύνη (όπως είναι π.χ. το πέλαγος ή η ατμόσφαιρα ή η βαρύτητα), αλλά μια απεραντοσύνη με προσωπικότητα. Όχι δηλαδή ως κάτι που απλώς υπάρχει, αλλά ως κάποιος που δρα και επιθυμεί και αποζητά με κάθε άνθρωπο σχέση προσωπική. Γι’ αυτό άλλωστε είπα πως δεν αρπάζει κανέναν. Δεν είναι ούτε σαν τον τυφώνα που σαρώνει, ούτε καν σαν τον αέρα που τον εισπνέεις υποχρεωτικά. Είναι, θα έλεγα, ο μόνος άνεμος που θέλει τη συγκατάθεσή μου για να περάσει στα πνευμόνια μου.

Είναι μάστορας στην έκπληξη, γιατί φέρνει απρόσμενες προοπτικές, οι οποίες δεν μπορούν να γεννηθούν από τη νομοτέλεια της φύσης και από την εντελέχεια του κόσμου. Χαρίζει στο σύμπαν δυνατότητες τις οποίες αυτό δεν τις έχει από μόνο του. Το προσκαλεί δηλαδή σε έναν νέο τρόπο ύπαρξης, όπου τον τελευταίο λόγο δεν τον έχει ο θάνατος. Είναι ο τρόπος ύπαρξης μιας συντροφιάς η οποία δονείται από την αγάπη, δίχως λήξη και δίχως πλήξη. Γιατί καθένας της συντροφιάς κινείται αδιάκοπα με πόθο προς τους άλλους, και ποτέ όλοι τους δεν γίνονται πολτός, ούτε κονιορτός. Τη συντροφιά αυτή οι χριστιανοί την λένε Αγία Τριάδα.

Θάνατος είναι το βιολογικό τέρμα, θάνατος είναι και η μισαλλοδοξία, θάνατος και οι μικροί ή μεγάλοι ολοκληρωτισμοί. Το Άγιο Πνεύμα λοιπόν φυσά στα μάτια για να καθαρίσει τη ματιά, φυσά στην καρδιά για να την αποτοξινώσει, φυσά απελευθέρωση, φυσά ώστε η ζωή να γίνει κοινωνία με την ουσιαστικότερη έννοια του κοινωνείν: ολόκληρη η ζωή να είναι ολονών, κι όχι να κατακερματίζεται σαν λεία που την μοιράζονται μεταξύ τους πειρατές. Και κάθε εταίρος αυτής της ζωής να είναι πρόσωπο διαφορετικό και μοναδικό, μα όχι μοναχικό – σαν τη συντροφιά που προανέφερα δηλαδή.

Ἡ περί Ἁγίου Πνεύματος διδασκαλία ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ

από Φώτης Σχοινάς

Τό κύριο συγγραφικό ἔργο τοῦ ἱεροῦ Δαμασκηνοῦ ἀναφέρεται στή Χριστολογία καί συγκεκριμένα στήν ἀντιμετώπιση τῶν δύο ἐναντίων Χριστολογικῶν αἱρέσεων, τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ καί τοῦ Νεστοριανισμοῦ, καί στή διατύπωση τοῦ ὀρθοδόξου περί τοῦ Χριστοῦ δόγματος. Ὅθεν ἡ Χριστολογία τοῦ Δαμασκηνοῦ ἀποτελεῖ μία πλήρη καί συστηματικά ἀρθρωμένη διδασκαλία. Ὄχι ὅμως μικροτέρας σπουδαιότητος εἶναι καί ἡ περί τοῦ ἁγίου Πνεύματος διδασκαλία του, μολονότι καταλαμβάνει πολύ λιγώτερη ἔκταση στά συγγράματά του ἐν σχέσει πρός τήν Χριστολογία.

Ὁ Δαμασκηνός συνδέει τή Χριστολογία μέ τήν Πνευματολογία. Ὅπως ὁ Θεός Πατήρ εἶναι ἀδύνατον νά εἶναι Ἄλογος, ἔτσι καί ὁ Λόγος εἶναι ἀδύνατον νά ὑπάρχει ἄνευ Πνεύματος. «Οὗτος τοίνυν ὁ εἷς καί μόνος Θεός οὐκ ἄλογος ἐστι. Λόγον δέ ἔχων οὐκ ἀνυπόστατον ἕξει, οὐκ ἀρξάμενον τοῦ εἶναι οὐδέ παυσόμενον∙ οὐ γάρ ἦν, ὅτε ἦν ποτέ Θεός ἄλογος{…}Δεῖ δέ τόν Λόγον καί Πνεῦμα ἔχειν».[1] Μετάφραση (Ν. Ματσούκα): «Αὐτός λοιπόν ὁ ἕνας καί μόνος Θεός δέν εἶναι ἄλογος. Κατά συνέπεια ἄν ἔχει Λόγο, δέν θά τόν ἔχει ἀνυπόστατο, ἐπειδή ἡ ὕπαρξη αὐτοῦ τοῦ Λόγου δέν ἔχει ἀρχή οὔτε θά παύσει νά ὑπάρχει∙ γιατί δέν ὑπῆρχε διάστημα, κατά τό ὁποῖο ἦταν κάποτε ἄλογος Θεός{…} Ἐπιπλέον ὁ Λόγος πρέπει νά ἔχει Πνεῦμα».[2] 

Ὅπως ἡ ἀνθρωπίνη ψυχή ἔχει νοῦ, λόγο καί πνεῦμα, ἔτσι καί τό ἀρχέτυπό της, ὁ Τριαδικός Θεός, διακρίνεται σέ Νοῦ (Πατήρ), Λόγο (Υἱός) καί Πνεῦμα. Ἡ διαφορά εἶναι ὅτι στήν ἀνθρωπίνη ψυχή ὁ νοῦς, ὁ λόγος καί τό πνεῦμα δέν ἀποτελοῦν ἰδιαίτερες ὑποστάσεις/πρόσωπα, εἶναι ἁπλῶς δυνάμεις τῆς ψυχῆς, ἐνῶ στήν Τριαδική θεότητα ὁ Νοῦς, ὁ Λόγος καί τό Πνεῦμα εἶναι αὐθυπόστατα Πρόσωπα, ἰδιαίτερες αὐθυπόστατες Ὑπάρξεις.

Η Πεντηκοστή ως Αντιστροφή της Ιστορίας: Μνήμη Πνοής, Μηχανική Σιγής

Του Μάνου Λαμπράκη 

Η Πεντηκοστή αποτελεί το θεμελιώδες ρήγμα στη γραμμική αντίληψη της ιστορίας και την πιο ριζική μορφή θεολογικής πολιτικής. Δεν πρόκειται απλώς για την «εορτή του Αγίου Πνεύματος», ούτε για επέτειο ίδρυσης ενός θεσμικού οργανισμού που αυτοαποκαλείται Εκκλησία. Είναι η αποκάλυψη ενός άλλου τρόπου του υπάρχειν: της κοινωνίας που δεν εδράζεται στο συμβόλαιο, αλλά στην Χάρη, της γλώσσας που δεν διεκπεραιώνει, αλλά κοινωνεί, της ύπαρξης που δεν εξαντλείται στην ορατότητα, αλλά μεταμορφώνεται σε φανέρωση του αοράτου.

Η πνοή που φυσά στην Πεντηκοστή δεν είναι απλώς αέρας που κινεί, είναι τροπισμός, μετατόπιση, δυνατότητα να μιλήσει κανείς όχι μόνο σε γλώσσα, αλλά διά γλώσσας. Δεν αίρεται η ετερότητα, δεν απορροφάται η διαφορά, δεν ομογενοποιείται το πλήθος. Το θαύμα της Πεντηκοστής δεν είναι ότι όλοι μίλησαν τη «μία» γλώσσα, αλλά ότι ο καθένας άκουσε στην οικεία του φωνή, το θαύμα της κατανόησης χωρίς εξουσία. Εδώ θεμελιώνεται ένας άλλος πολιτικός ορίζοντας: η δυνατότητα μιας πολυφωνικής ενότητας χωρίς βία, ενός κοινού χωρίς ταυτότητα, μιας κοινωνίας που δεν εξαρτάται από την ταυτοτική αναπαραγωγή αλλά από τη δωρεά της συνάντησης.

Από το σημερινό ψυχοσάββατο στην αυριανή Πεντηκοστή

Του Μπάμπη Ανδριανόπουλου 

Μια ουσιαστική προσέγγιση

Με τον αλησμόνητο Νίκο Ξυλούρη

Από εκείνο τον ανεπανάληπτο δίσκο με τον τίτλο: ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ

Γιάννης Μαρκόπουλος και

Κ.Χ. Μύρης

Γιατί σε τούτη τη χώρα ο χρόνος μετριέται με ψυχοσάββατα...

«Γενέθλιος τόπος»

Πατρίδα των απόντων.

Οι φράχτες

κ’ οι φωλιές των βράχων

κρατούν ακόμα βογγητά.

Ο χρόνος μετριέται

με Ψυχοσάββατα.

Χρήστος Μπράβος

Από το: «Ορεινό καταφύγιο»

"Μάνα"

Μάνα μου πόσο μέστωνε το στάρι στις ταφόπετρες

πόσο γλυκό στη γέψη το ψωμί το ψυχοσάββατο

και το κρασί στυφή παρηγοριά στο ξόδι του παππούλη.

Στο γάμο του μικρού μικρού μεταλαβιά του βλάμη.

Μάνα κρασί, μάνα ψωμί, μάνα μ’ ελιά και λάδι

μάνα μου χώμα και νερό, βάστα γερά το πρόσφορο

τώρα που θ’ ανταμώσετε με τον παππού στον Άδη.

Κι όταν στην έρμη ρεματιά

φυτρώνουν οι μικρές ελιές

κι όταν μαζεύαμε καρπό σε ερωτικά νυχτέρια

κι όταν πιθάρια πήλινα το σώμα τρώγαν του λαδιού,

μάνα καλή το ξέραμε πως φύλαγες το πιο καλό

στην πιο κρυφή και σκοτεινή βενέτικη κασέλα.

"Τη μέρα της Πεντηκοστής"

Τη μέρα της Πεντηκοστής,

τη νύχτα της γονατιστής

πάν' οι ψυχές και κάθονται

βουβές στα περιβόλια.

Λόγος εις την Πεντηκοστή - Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος (ανάλυση)

Saint Gregory of Nazianeus, 12th-century mosaic in Palermo, Sicily. Άγιος

Γρηγόριος Ναζιανεύς, ψηφιδωτό του 12ου αιώνα στο Παλέρμο της Σικελίας.

Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος
Λόγος μα' εις την Πεντηκοστή


Επιμέλεια Στυλιανός Γ. Παπαδόπουλος (1933-2012)
θεολόγος, καθηγητής πανεπιστημίου
και εκκλησιαστικός συγγραφέας.

Μιλάει ο Γρηγόριος ο Θεολόγος
μτφρ. Διονύσιος Κακαλέτρης,
εκδ. Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1991.

Ε. Την Πεντηκοστή εορτάζουμε και την παρουσία του Αγίου Πνεύματος και την πραγματοποίηση της υποσχέσεως και την εκπλήρωση της ελπίδας. 

Το μυστήριο, πόσο και μεγάλο είναι και σεβαστό! Τελειώνουν λοιπόν όσα έχουν σχέση με το σώμα του Χριστού, ή μάλλον με τη σωματική παρουσία Του(1). Διότι διστάζω να πω τα σωματικά, εφ' όσον κανένας λόγος δεν μπορεί να με πείσει ότι θα ήταν καλύτερα να είχε απαλλαγεί από το σώμα [ο Χριστός](2).

 Αρχίζουν δε όσα έχουν σχέση με το Άγιο Πνεύμα(3). Ποια δε ήταν όσα έχουν σχέση με το Χριστό; 

Η Παρθένος, η γέννηση, η φάτνη, το σπαργάνωμα, οι άγγελοι που τον δοξάζουν, οι ποιμένες που τρέχουν προς Αυτόν, η διαδρομή του αστέρα, η προσκύνηση και η προσφορά των δώρων από τους μάγους, ο φόνος των νηπίων από τον Ηρώδη, ο Ιησούς που φεύγει στην Αίγυπτο, που επιστρέφει από την Αίγυπτο, που περιτέμνεται, που βαπτίζεται, που δέχεται την μαρτυρία από τον ουρανό, που πειράζεται, που λιθάζεται για μας (για να μας δώσει υπόδειγμα κακοπάθειας υπέρ του Λόγου) που προδίνεται, που προσηλώνεται [στον Σταυρό], που θάπτεται, που ανασταίνεται, που ανεβαίνει [στους ουρανούς]. Από αυτά και τώρα υφίσταται πολλά από τους μισόχριστους μεν, αυτά που Τον ατιμάζουν και τα υπομένει (διότι είναι μακρόθυμος)• από τους φιλόχριστους δε, αυτά που Του αποδίδουν τιμή.

Εἰς ἑνότητα πάντας ἐκάλεσε!

Της Εύης Βουλγαράκη

«Ὅτε καταβὰς τὰς γλώσσας συνέχεε, διεμέριζεν ἔθνη ὁ Ὕψιστος· ὅτε τοῦ πυρός τὰς γλώσσας διένειμεν, εἰς ἑνότητα πάντας ἐκάλεσε, καὶ συμφώνως δοξάζομεν τὸ Πανάγιον Πνεῦμα».

Με πυκνότατα νοήματα το Κοντάκιο της εορτής της Πεντηκοστής μάς ανάγει στο νόημα της γιορτής αλλά και στο νόημα του γεγονότος της Εκκλησίας.

Μια σειρά γλωσσικά παιχνίδια, όπως επαναλήψεις και αντιθέσεις, εικόνες, προσωποποιήσεις και παιχνίδια του ρυθμού, συναρθρώνουν αυτό το κορυφαίο δείγμα βυζαντινής ποίησης. Ο υμνογράφος ποιητής μάς φέρνει σε συνάντηση με το παρελθόν και το λειτουργικό παρόν, αλλά και την εικόνα της Βασιλείας, το εσχατολογικό παρόν και μέλλον.

Σε τρία μέρη, τρεις ποιητικές και μουσικές ενότητες, χωρίζεται το Κοντάκιο.

Το πρώτο από το δεύτερο μέρος διαχωρίζεται από την άνω τελεία, μια ορθή επιλογή στίξης που προτιμάται επί το πλείστον στις έντυπες εκδόσεις. Και οι δύο ημιπερίοδοι σημαδεύονται από τη λέξη ὅτε, που συνιστά επανάληψη και συνάμα ομοίαρκτη παρήχηση, ένα αγαπημένο σχήμα της βυζαντινής ποίησης σε σχέση με το λιγότερο συχνό ή ανολοκλήρωτο ομοιοτέλευτο. Δεν είναι η ρίμα το ειδοποιό γνώρισμα της βυζαντινής ποίησης, αντίθετα ο τρόπος της τέχνης της μοιάζει να προαναγγέλλει τη νεότερη ποιητική γλώσσα.

Το τρίτο μέρος χωρίζεται από το δεύτερο με ένα και, που ακολουθεί το κόμμα, καθώς αλλάζει και το υποκείμενο. Το τρίτο αυτό μέρος αποτελείται από μία κύρια πρόταση, που αφορά εμάς, στο εκάστοτε παρόν, την κοινότητα, δηλαδή την Εκκλησία που δοξάζει το Πνεύμα το Άγιο, σε αγαστή συμφωνία με όσα εκτέθηκαν προηγουμένως. Είναι μια πρόταση που έχει συμπερασματικό χαρακτήρα, είναι το μήνυμα, χαρακτηριστικό στοιχείο της τυπολογίας της βυζαντινής υμνογραφίας. Με βάση την εκάστοτε αφήγηση, ο πιστός, εν προκειμένω εμείς, η κοινότητα των πιστών είτε αιτούμεθα κάποιου αιτήματος (βοήθησον, σῶσον κ.τ.λ.) είτε υμνούμε και δοξάζουμε. Ο δοξαστικός χαρακτήρας της κατακλείδας τονίζει ακόμα περισσότερο τον πανηγυρικό χαρακτήρα της μεγάλης γιορτής.

Το Πνεύμα του Θεού στην Ιστορία Σχόλιο στο Β´ ανάγνωσμα του Εσπερινού της Γιορτής της Πεντηκοστής

Το Πνεύμα του Θεού στην Ιστορία

Σχόλιο στο Β´ ανάγνωσμα του Εσπερινού της Γιορτής της Πεντηκοστής

Του Μιλτιάδη Κωνσταντίνου

Το Άγιο Πνεύμα είναι ο συμπαραστάτης όλων των ανθρώπων· είναι ο Θεός που κατοικεί μόνιμα στον κόσμο, ανάμεσα στους ανθρώπους. Δεν χρειάζεται να κάνει κανείς τίποτα μεγάλο, τίποτα θαυμαστό, τίποτα δύσκολο, τίποτα αξιόμισθο, καθώς παρέχει τη συμπαράστασή του δωρεάν. Χρειάζεται μόνον απόφαση να τη δεχθεί κανείς, και με αυτή τη διαβεβαίωση ολοκληρώνει την εξαγγελία του ο προφήτης:

Τότε, καθένας που θα επικαλεστεί το όνομα του Κυρίου θα σωθεί. Έτσι, στο όρος Σιών και στην Ιερουσαλήμ θα βρίσκεται όποιος έχει σωθεί, σύμφωνα με όσα έχει υποσχεθεί ο Κύριος, κι ακόμα όποιοι μετέφεραν το χαρμόσυνο μήνυμά του σ’ εκείνους που ο Κύριος έχει προσκαλέσει (Ιωη 3:5).

Βλ περισσότερα: https://free.openeclass.org/modules/announcements/index.php?course=INT392&an_id=7793&fbclid=IwAR1yl6sgaZQNZKjaFpFeMj4R747kuRIBe8_FE1syuwUSbh7z5iAi1Bbtams

Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com