Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΜΥΣΤΗΡΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΜΥΣΤΗΡΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Σάββατο 21 Μαρτίου 2020

H Θεία Κοινωνία και μια…ιστορία!!!



Στην ορθόδοξη κοινότητα η Θεία Κοινωνία, η Μετάληψη, η Μεταλαβιά είναι μια σπουδαία κοινωνική και αγαπητική εμπειρία. Ο ορθόδοξος χριστιανός «κοινωνάει», δηλαδή μοιράζεται, δηλαδή επικοινωνεί, δηλαδή συμμετέχει, δηλαδή ενώνεται με τον αδελφό του στην κατάλυση του σώματος και του αίματος του Θεού τους.


Η μετάληψη κατά το ορθόδοξο τυπικό, δηλαδή η κοινωνία από το ίδιο ποτήρι, με την ίδια «λαβίδα», πάει να πει το ίδιο κουταλάκι, εκτός από ύψιστη θέση στην ορθόδοξη λειτουργική ζωή, έχει και ύψιστη σημασία συλλογικότητας και αγάπης για την ορθόδοξη κοινότητα. Η Θεία Κοινωνία είναι κοινότητα, είναι κομμουνισμός, γιατί ο πιστός πίνει από το ποτήρι του άλλου και έτσι βιώνει την αγάπη για τον πλησίον.Στο λειτουργικό των καθολικών η κοινωνία γίνεται με την «αποστειρωμένη» και εξατομικευμένη όστια, τι σόι «κοινωνία» είναι αυτή, όπου ο καθένας έχει το προσωπικό του κομμάτι; Μου θυμίζει αντίστοιχα την εξομολόγηση που στα καθολικά εξομολογητήρια γίνεται πίσω από ένα καφασωτό, όπου ο παπάς δεν μπορεί καν να δει τον πιστό. Μα κομβικό στοιχείο της εξομολόγησης είναι η ταπείνωση, τι σόι ανώνυμη ταπείνωση είναι αυτή;

Ο ελληνικός λαός, αλλά όχι μόνο αυτός, πίνει από το ίδιο ποτήρι με τον φίλο για να δείξει την αγάπη και την αδελφοσύνη που τον ενώνει με τον άλλο, στους γάμους οι σύντροφοι πίνουν επίσης από το ίδιο ποτήρι, «πιες λίγο από το τάσι μου/ αδέλφι και καρντάσι μου…» λέει το τραγουδάκι.

Όταν ήμασταν παιδιά έπρεπε πριν πάμε να κοινωνήσουμε να φιλήσουμε τους δικούς μας και να τους ζητήσουμε να μας συγχωρήσουν. Τους γονείς μας, τα αδέλφια μας, τους παππούδες, που καμιά φορά τους φιλούσαμε και το χέρι.

Η μάνα μου, που παρεμπιπτόντως στη ζωή της ψήφιζε ΚΚΕ εσωτερικού ή – το πιο δεξιά– ΠΑΣΟΚ (του Αντρέα), μου ζητούσε να τη συγχωρήσω κάθε φορά που πήγαινε να κοινωνήσει. Και αυτό συνέβαινε πολλές φορές το χρόνο. Όταν ήμουν παιδί εύρισκα αστείο αυτό το τελετουργικό, ως έφηβος της έλεγα ένα βαριεστημένο «σε συγχωρώ» και όταν μεγάλωσα (κι εγώ κι εκείνη) την πλάκωνα στα μπινελίκια γιατί καταλάβαινα πως το προηγούμενο διάστημα είχε νηστέψει, πράγμα προβληματικό για την επιβαρυμένη υγεία της.

Σαν παιδιά ρωτούσαμε μεταξύ μας στις μεγάλες γιορτές αν κοινωνήσαμε ή πότε θα κοινωνήσουμε. Μετά τη μετάληψη έπρεπε να παίζουμε με προσοχή, ειδικά μπάλα, για να μην χτυπήσουμε, ματώσουμε και έτσι φύγει η Θεία Κοινωνία. Δεν έπρεπε να φτύσουμε και δεν επιτρεπόταν να μασήσουμε τσίχλα, διότι ακριβώς θα έπρεπε να την φτύσουμε κάποια στιγμή. Έτσι εμείς βρίσκαμε τη μεσοβέζικη λύση να την καταπίνουμε. Στα πολύ μικρά παιδιά έλεγαν ακόμα πως θα «βγάλουν ένα χρυσό δοντάκι» αφού κοινωνήσουν. Μικρές χαζομαρούλες δηλαδή, που όμως όλες έφερναν μαζί τους μια σπουδαία δύναμη: έφτιαχναν κοινότητα και συλλογικότητα, ύφαιναν κοινωνικό ιστό.

Θαυμάζω τους πιστούς που μεταλαβαίνουν βέβαιοι πως κοινωνούν το αίμα και το σώμα του Θεανθρώπου μέσα από τα ίδια σκεύη με τους άλλους αδελφούς τους στην κοινότητα. Όχι γιατί είμαι εξίσου πιστός, για το ακριβώς αντίθετο. Γιατί η δική τους πίστη τους κάνει καλύτερους ανθρώπους από τη δική μου αμφιβολία.

Υ. Γ.: Είναι αστείο να ζητάμε από την εκκλησία να σταματήσει τη μετάληψη ή τις λειτουργίες. Οι εκκλησίες λειτουργούν με όρους πίστης και μεταφυσικές καταξιώσεις. Η ευθύνη για την απαγόρευση τυχόν επικίνδυνων θρησκευτικών πρακτικών, είναι στην πολιτεία, στο κράτος, που είναι κράτος για όλους τους πολίτες, πιστούς ή άπιστους, ένθεους ή άθεους, χριστιανούς, μουσουλμάνους, πολυθεϊστές, αγνωστικιστές, ανιμιστές ή ο,τιδήποτε άλλο. Το έκανε σήμερα. Είναι αργά, είναι γρήγορα; Ποιος ξέρει αν θα μπορέσουμε να το μάθουμε ποτέ. Όπως και νά ‘χει, ο Θεός μαζί μας… 

Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου 2020

Τι είναι ο «Μυστικισμός»; - από Θεόδωρος Ζιάκας

Μυστικισμός είναι ο λόγος για το Μυστήριο. Όπου «Μυστήριο» είναι το εξ ορισμού ανεξιχνίαστο και παρά ταύτα επιδεχόμενο εμβίωση. Εμβίωση ιδιωτική-προσωπική και εμβίωση συλλογική-κοινοτική.
Καθώς ζούμε σε ιδιωτικοποιημένη κοινωνία δεν είναι παράξενο, που το ενδιαφέρον συγκεντρώνεται στις ιδιωτικές εμβιώσεις του Μυστηρίου, τις λεγόμενες «μυστικές εμπειρίες». Δεν θα ασχοληθώ μ’ αυτές, όχι γιατί δεν έχουν σημασία, αλλά γιατί έτσι κι αλλιώς δεν μπορούν να εκφραστούν με λόγια. Τουλάχιστον οι εξ αυτών χριστιανικές. Λέει ο Απόστολος Παύλος:
«Οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ πρὸ ἐτῶν δεκατεσσάρων· εἴτε ἐν σώματι οὐκ οἶδα, εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώματος οὐκ οἶδα, ὁ Θεὸς οἶδεν· ἁρπαγέντα τὸν τοιοῦτον ἕως τρίτου οὐρανοῦ. καὶ οἶδα τὸν τοιοῦτον ἄνθρωπον· εἴτε ἐν σώματι εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώματος οὐκ οἶδα, ὁ Θεὸς οἶδεν· ὅτι ἡρπάγη εἰς τὸν παράδεισον καὶ ἤκουσεν ἄῤῥητα ῥήματα, ἃ οὐκ ἐξὸν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι.»[1]
Θα σταθώ, λοιπόν, αποκλειστικά, στην συλλογική εμβίωση του Μυστηρίου και ειδικά στην συλλογική «μυστική εμπειρία», την αναφερόμενη σε τρεις καθοριστικές πτυχές του πολιτισμικού Μυστηρίου: την γένεση του πολιτισμού, την αναπαραγωγή του από γενιά σε γενιά και το τέλος του.
  1. Αλλά γιατί είναι μυστήριο ο πολιτισμός;
Είναι Μυστήριο, επειδή σε αντίθεση με τα άλλα ζώα, το ανθρώπινο ζώο δεν είναι προικισμένο από την φύση του με μια καθορισμένη μορφή κοινωνικότητας και πρέπει να την εφεύρει ή να την επιλέξει μέσα από ένα δυνητικά απεριόριστο φάσμα επιλογών.
Το Μυστήριο του πολιτισμού έγκειται ακριβώς σ’ αυτό: στην κοινωνιο-οντολογική ελευθερία του ανθρωπίνου είδους. Διαβλέπουμε άλλωστε, αυτού του είδους την ελευθερία, πίσω από την απερίσταλτη ετερότητα των ιστορικών πολιτισμών.

Τρίτη 4 Νοεμβρίου 2014

ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ολοκληρο

ΟΧΤΩ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΠΑΝΙΑ ΣΕΙΡΑ ΤΗΣ ΕΡΤ-ΣΕ ΣΥΝΟΛΟ 12 ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ-ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΑΝΕΞΗΓΗΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΤΗ ΓΙΩΡΓΟ ΜΠΑΛΑΝΟ

Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2013

Η θεία λειτουργία: παρουσίαση, υπότιτλοι, ερμηνευτικά (μερικά)

Αναδημοσίευση από: http://o-nekros.blogspot.gr


Λίγα λόγια για τη θεία λειτουργία

Ελάχιστα και απλά στοιχεία, για μια πρώτη προσέγγιση.
Επιμέλεια Θ.Ρ. Τα στοιχεία του παραπάνω βίντεο δείτε ταεδώ.

Η θεία λειτουργία [θεία = ιερή, ενώ «λειτουργία», από τις λέξεις λείτος (=λαός) + έργο, σημαίνει «έργο του λαού»] είναι η κορυφαία πράξη προσέγγισης του Θεού στο χριστιανισμό και η συμμετοχή σ’ αυτήν ισοδυναμεί με συμμετοχή στο Μυστικό Δείπνο, ο οποίος επαναλαμβάνεται σε κάθε θεία λειτουργία με το Μυστήριο της Θείας Μετάληψης, δηλ. της Θείας Κοινωνίας. Συμμετέχουμε στη θ. λειτουργία και όταν την παρακολουθούμε, αλλά κυρίως όταν κοινωνούμε (μεταλαβαίνουμε).
Τη λειτουργία που γίνεται σήμερα στους ορθόδοξους ναούς την έχει γράψει ο μεγάλος Πατέρας της Εκκλησίας άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (γύρω στο 400 μ.Χ.). Βασίστηκε στη θεία λειτουργία που είχε γράψει λίγα χρόνια νωρίτερα ένας άλλος μεγάλος Πατέρας της Εκκλησίας και άγιος, ο Μέγας Βασίλειος.
Και οι δύο αυτοί άγιοι υπήρξαν και γίγαντες υπερασπιστές των φτωχών και αντιστάθηκαν στην εξουσία της εποχής τους μέχρι θανάτου. Έχουν γράψει τις σπουδαίες και μεγάλες προσευχές που διαβάζει ο ιερέας μέσα στο Ιερό (τις «ευχές») και τις πιο πολλές δεν τις ακούμε εμείς, κι όχι αυτά που ψάλλουν οι ψάλτες, τα οποία είναι έργα διαφόρων ποιητών.

Η λειτουργία του Μ. Βασιλείου τελείται σήμερα 10 φορές το χρόνο:
Τις πρώτες πέντε Κυριακές της Μεγάλης Σαρακοστής (Σαρακοστής του Πάσχα),
Την παραμονή των Χριστουγέννων (κολλημένη στον εσπερινό των Χριστουγέννων),
Την παραμονή των Θεοφανίων (κολλημένη στον εσπερινό των Θεοφανίων),
Την ημέρα της Πρωτοχρονιάς (εορτή του Μ. Βασιλείου),
Τη Μεγάλη Πέμπτη (κολλημένη στον εσπερινό της Μ. Παρασκευής),
Το Μέγα Σάββατο (κολλημένη στον εσπερινό του Πάσχα).
Η θεία λειτουργία χωρίζεται σε δύο μέρη: στο μέρος του Ευαγγελίου (που είναι ιστορικό και διδακτικό) και στο μέρος της Θείας Μετάληψης.
Η δομή της (δηλ. η σειρά των πραγμάτων που γίνονται μέσα σ’ αυτήν) είναι τέτοια, που να συνιστά συμβολική επανάληψη της ζωής του Χριστού, από τη γέννηση ώς την ανάστασή Του.