-Αγνωρη η μέρα σας να μην είναι ... μα σαν είναι, απλώς "κρατήστε της το χέρι"...και όλα θα γίνουν πιο όμορφα.

Του Βασίλη Λαμπόγλου 

Σε ένα γηροκομείο, η νοσοκόμα συνόδεψε έναν φαντάρο στο κρεβάτι ενός .

Ο γιος σας είναι εδώ,”  είπε στον ηλικιωμένο.

Έπρεπε να επαναλάβει αρκετές φορές πριν ο ασθενής ανοίξει τα μάτια του…

Βαριά ναρκωμένος λόγω του πόνου στο στήθος από το έμφραγμα, μόλις που μπορούσε να δει αχνά τον άνδρα που στεκόταν πίσω από την συσκευή οξυγόνου. Άπλωσε το χέρι του. 

Ο άνδρας έσφιξε τα σκελετωμένα δάχτυλα με τα δυνατά του χέρια χαϊδεύοντας τα απαλά προσπαθώντας να του δώσει μια αίσθηση κουράγιου.

Η νοσοκόμα έφερε ένα κάθισμα για να καθίσει ο στρατιώτης. 

Ο στρατιώτης ήταν εκεί και στεκόταν δίπλα του όλη νύχτα, κρατώντας το χέρι του ασθενή και δίνοντάς του κουράγιο. 

Η νοσοκόμα, κάθε φορά που πέρναγε από το δωμάτιο, τον καλούσε να καθίσει για να ξεκουράζεται αλλά και να κάνει καμιά βόλτα για να ξεπιαστεί.

Όμως ο στρατιώτης δεν ήθελε να καθίσει. Όποτε έμπαινε στη μονάδα η νοσοκόμα, ο στρατιώτης αδιαφορούσε για τους νυχτερινούς θορύβους του νοσοκομείου, τα γέλια και πειράγματα του νοσηλευτικού προσωπικού, το κλάμα και τα βογγητά των άλλων ασθενών.

Συχνά τον άκουγε να λέει μερικά ενθαρρυντικά λόγια. 

"Το όνειρό μου είναι να ζήσω σε έναν κόσμο όπου η υγεία, η εκπαίδευση και ένα θετικό μέλλον είναι διαθέσιμα σε κάθε παιδί...".

"Η καριέρα του Neven Subotic ως ποδοσφαιριστή ήταν εξαιρετική. Μεταξύ άλλων, έχει φορέσει τις φανέλες της Μάιντς, της Κολωνίας και της Μπορούσια Ντόρτμουντ, καθώς και της Εθνικής του ομάδας, της Σερβίας. 

Κατέκτησε δύο πρωταθλήματα Γερμανίας, ένα Κύπελλο Γερμανίας και δυο Σούπερ Καπ, παίζοντας επίσης σε έναν τελικό του Champions League.

Με την εθνική ομάδα της Σερβίας, συμμετείχε στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2010 στη Νότια Αφρική.

Αν όμως στο ποδόσφαιρο ήταν ένας πολύ καλός αμυντικός, εκτός γηπέδου είναι κάτοχος της Χρυσής Μπάλας. 

Το 2022, αφού ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο και είδε με τα ίδια του τα μάτια τη φτώχεια που τον μαστίζει, σε ηλικία 33 ετών αποφάσισε να σταματήσει να παίζει για να αφοσιωθεί στο ανθρωπιστικό του ίδρυμα και να βοηθήσει ανθρώπους που δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό. 

Απεβίωσε η Μαριάννα Βαρδή Βαρδινογιάννη

Δεν πιστεύω στην φιλανθρωπία, πιστεύω στην αλληλεγγύη. Η φιλανθρωπία είναι κατακόρυφη, άρα είναι ντροπιαστική. Πηγαίνει από πάνω προς τα κάτω. Η αλληλεγγύη είναι οριζόντια. Σέβεσαι τον άλλο και μαθαίνεις πολλά από αυτόν. Έχω πολλά να μάθω από άλλους ανθρώπους.

Γκαλεανο

«Φιλανθρωπία» και «ανθρωπισμός» στηρίζουν το σύστημα

Του Ρούντι Ρινάλντι

Από τη δεκαετία του 1990 έγινε λόγος για «κοινωνία των δύο τρίτων» ή για «δυαδική κοινωνία». Οι όροι αυτοί σχηματοποιούσαν τη μορφή του σύγχρονου κοινωνικού ζητήματος, εκτιμούσαν την έκταση και την οξύτητά του, και έδειχναν με έμφαση ότι οι μορφές ελέγχου της οικονομικής, πολιτικής, πολιτιστικής και επικοινωνιακής ισχύος έσπρωχναν ουσιαστικά εκτός κοινωνίας μια αυξανόμενη μερίδα του πληθυσμού. Η «κοινωνία των 2/3» ήταν το αποτέλεσμα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών κατεδάφισης των θεσμών κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης που εφάρμοζαν τα μεταπολεμικά χρόνια οι κυβερνήσεις των ανεπτυγμένων κυρίως χωρών. Η συνθήκη του Μάαστριχτ (1992) θεωρείται ορόσημο στην Ευρώπη για την εφαρμογή πολιτικών που οδηγούσαν στην κοινωνία των 2/3.

Και τότε και τώρα ξεχνιούνται ορισμένα πράγματα που δεν ανάγονται απλώς στον «νεοφιλελευθερισμό». Πρώτα απ’ όλα, το Μάαστριχτ ήρθε μετά από τρία κορυφαία γεγονότα: την κρίση του 1987, την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ το 1989-91 και τον πόλεμο στον Κόλπο. Δεύτερον, η διαδικασία που άνοιξε μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου δεν ήταν μια γενικά και αόριστα «παγκοσμιοποίηση του καπιταλισμού», μια κυριαρχία της αγοράς. Στην ουσία σχεδόν αδιάκοπα λειτουργούσε το σχήμα «κοινωνικοποίηση των ζημιών, ιδιωτικοποίηση των κερδών» στο εσωτερικό κάθε χώρας, και «εθνικοποίηση των ζημιών και διεθνοποίηση των κερδών» σε παγκόσμιο επίπεδο. Μέσα από αυτή τη διαρκή διαδικασία ξεπετάχθηκαν δυνάμεις, άλλαξαν οικονομίες, καταστράφηκαν χώρες και τομείς, άλλαξαν σύνορα, έγιναν πόλεμοι οικονομικοί, κρυφοί, κανονικοί και τόσα άλλα, που διέψευσαν τους διαφημιστές του καπιταλισμού των χρόνων 1989-91.

Ο οικονομικισμός συσκοτίζει την πραγματικότητα

Ίσως αναρωτηθεί ο αναγνώστης: προς τι αυτή η εισαγωγή; Για έναν και μόνο λόγο: ο οικονομικισμός, το να δίνεται αποκλειστική προτεραιότητα στην οικονομία και τάχα στην αγορά, συσκοτίζει εντελώς την πραγματικότητα. Επειδή ο καπιταλισμός είναι ένα οικονομικό και πολιτικό συνάμα σύστημα (δεν διαχωρίζονται αυτά τα δύο, και δεν μπορεί να υπάρξει το ένα χωρίς το άλλο). Για 30 πάνω-κάτω χρόνια η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία επέμενε για τον μονόδρομο που επέβαλλε με τους διεθνείς οργανισμούς και τις διεθνείς συνταγές στις οποίες όλοι προσαρμόστηκαν. Τώρα το έδαφος υπό την ιδεολογία του νεοφιλελευθερισμού έχει υποχωρήσει, η δομική κρίση έχει βαθύνει πολύ περισσότερο. Και το κύριο αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης ήταν να ενταθεί η δύση του Δυτικού κόσμου, και να αναδυθούν άλλες δυνάμεις (π.χ. Κίνα). Γι’ αυτό και έχουμε περάσει από την περιοχή του νεοφιλελευθερισμού-παγκοσμιοποίησης, στην περιοχή της γεωπολιτικής και της αναδιανομής της ισχύος με όλα τα μέσα.

«Η αστική φιλανθρωπία μέθοδος ταπείνωσης και διαφθοράς»: Ένα επίκαιρο Χριστουγεννιάτικο άρθρο του… 1935!

Επιμέλεια Αλέκος Χατζηκώστας

πηγή: atexnos.gr

Χαρακτηριστικό της εορταστικής περιόδου για μία ακόμη χρονιά είναι η διοργάνωση από σειρά «κοινωνικούς φορείς» (που κυριαρχούν κάθε είδους αστοί και μικροαστοί «φιλεύσπλαχνοι»)   κάθε είδους «φιλανθρωπικών εκδηλώσεων» με στόχο την «εξασφάλιση χαράς» στους άνεργους, τους άστεγους και γενικότερα τους διαρκώς αυξανόμενους φτωχούς της σύγχρονης «ισχυρής Ελλάδας». Όμως η φιλανθρωπία δεν είναι ανθρωπισμός. 

‘Η καλύτερα οι καταπιεσμένοι θα πρέπει να παλέψουν για μια κοινωνία ανθρώπινη, μια κοινωνία όπου οι παραγωγοί του πλούτου θα είναι οι πολιτικά και κοινωνικά κυρίαρχοι του και θα τον χρησιμοποιούν για να καλύπτουν τις ολοένα και αυξανόμενες ανάγκες τους. Μια κοινωνία δηλαδή που δεν θα έχει ανάγκη από φιλάνθρωπους, μια κοινωνία της πραγματικής αλληλεγγύης, μια κοινωνία σοσιαλιστική!

Στο σημείωμα μας αυτό παρουσιάζουμε δύο ντοκουμέντα από το παρελθόν που καταπιάνονται και θεωρητικά-πρακτικά με το ζήτημα αυτό

Ένα επίκαιρο άρθρο

Διαβάζουμε στον ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ τα Χριστούγεννα του 1935 ένα άρθρο που μπορεί να αποτυπώνει το πολιτικό και κοινωνικό κλίμα της εποχής, όμως έχει μηνύματα επίκαιρα και για το σήμερα για το ζήτημα που εξετάζουμε.

Το άρθρο έχει ως τίτλο:

«Η αστική φιλανθρωπία μέθοδος ταπείνωσης και διαφθοράς»

και αναφέρει τα εξής (διατηρούμε την ορθογραφία, ενώ οι υπογραμμίσεις είναι δικές μας):

Φιλανθρωπική αποικιοκρατία

Το φιλανθρωπικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα

(Απόσπασμα από το βιβλίο Δεκαεφτά αντιφάσεις και το τέλος του καπιταλισμού, του Ντέιβιντ Χάρβεϊ, εκδόσεις Μεταίχμιο, 2015, σελ. 342-344)

Σε ένα εκπληκτικό και αποκαλυπτικό mea culpa που δημοσιεύτηκε στους New York Times, ο Peter Buffet, συνθέτης και γιος του θρυλικού δισεκατομμυριούχου επενδυτή Warren Buffet, αφηγείται τη συνάντησή του με τον κόσμο της καπιταλιστικής φιλανθρωπίας, όταν πριν από μερικά χρόνια πήρε μια δωρεά από τον πατέρα του για να δημιουργήσει ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα. Από νωρίς, αφηγείται, «διαπίστωσα κάτι που άρχισα να το αποκαλώ Φιλανθρωπική Αποικιοκρατία… Άνθρωποι (στους οποίους περιλαμβανόμουν και εγώ) που ήξεραν ελάχιστα πράγματα για έναν συγκεκριμένο τόπο πίστευαν ότι θα μπορούσαν να λύσουν κάποιο τοπικό πρόβλημα… λαμβάνοντας ελάχιστα υπόψη τους την κουλτούρα, τη γεωγραφία ή τους κοινωνικούς κανόνες». Διαχειριστές επενδύσεων, ηγέτες επιχειρηματικών ομίλων και αρχηγοί κρατών «αναζητούσαν απαντήσεις με το δεξί χέρι σε προβλήματα που άλλοι στην ίδια αίθουσα είχαν δημιουργήσει με το αριστερό χέρι». Ενώ η φιλανθρωπία γίνεται τεράστιος επιχειρηματικός κλάδος (με 9,4 εκατομμύρια ανθρώπους που απασχολούνται με τη διαχείριση 316 δισεκατομμυρίων δολαρίων μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες), οι παγκόσμιες ανισότητες συνεχίζουν να αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα, «καθώς το σύστημα που δημιουργεί τεράστιο πλούτο για τους λίγους καταστρέφει όλο και περισσότερες ζωές και κοινότητες». Η φιλανθρωπία γίνεται μια μορφή «καθησυχασμού της συνείδησης», η οποία απλώς «επιτρέπει στους πλούσιους να κοιμούνται καλύτερα τη νύχτα, ενώ δίνουν σε άλλους όσα αρκούν για να μην εκραγεί το καζάνι. Σχεδόν κάθε φορά που κάποιος νιώθει καλύτερα κάνοντας κάτι καλό, στην άλλη άκρη του κόσμου (ή στην απέναντι πλευρά του δρόμου) κάποιος άλλος αλυσοδένεται ακόμα περισσότερο σε ένα σύστημα το οποίο δεν θα επιτρέψει την αληθινή ανάπτυξη της φύσης του ή τη δυνατότητα να ζήσει μια χαρούμενη και γεμάτη ζωή. (1)

Η παμπάλαια "σύγχρονη" ιδεολογία της φιλανθρωπίας

Με αφορμή εντυπωσιακές ενέργειες του Μπιλ Γκέιτς, του Γουόρεν Μπάφετ και άλλων αμερικάνων δισεκατομμυριούχων που φέρονταν να δώρισαν αξιοσέβαστα χρηματικά ποσά σε φιλανθρωπικούς οργανισμούς, μια ευρύτατη συζήτηση ξεκίνησε προ πενταετίας στα αμερικάνικα ΜΜΕ για την έννοια και τον ρόλο της φιλανθρωπίας στον σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο την περίοδο όξυνσης της οικονομικής κρίσης. Οι βασικοί άξονες της συζήτησης αυτής “πέρασαν” μέσω των λεγόμενων έγκριτων ΜΜΕ περίπου αστραπιαία και στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, όπου άνευ ορατού αντίλογου αναπαράγονται διεκδικώντας να αποκτήσουν ισχύ (μιας νέας) ιδεολογίας. 

Οι επί του θέματος πρωτογενείς δηλώσεις, επιχειρήματα, εκτιμήσεις και προτάσεις που έχουν δημοσιοποιηθεί, συνθέτουν μια αρκετά μεγάλη πρώτη ύλη. Ξεκινάμε από αυτές σταχυολογώντας τις πλέον ενδεικτικές περιπτώσεις. Αναδημοσιεύοντας μια σειρά από αντιπροσωπευτικές δημόσιες τοποθετήσεις των φερόμενων ως “ειδικών περί φιλανθρωπίας” από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Ναι στην Αλληλεγγύη μας, όχι στην «φιλανθρωπία» τους

Νίκος Μπογιόπουλος στον eniko

«Το έγκλημα είναι τόσο μάταιο όσο και η φιλανθρωπία»(Ευγένιος Ιονέσκο)

Η είδηση έκανε το γύρο του κόσμου καθώς φιλοξενήθηκε σε περίοπτη θέση στα διεθνή Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης: Ο ιδρυτής του «Facebook», ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, κατέκτησε την κορυφή στη λίστα των «φιλανθρώπων» του πλανήτη μέσα στο 2013. Ο κ.Ζούκερμπεργκ μετά της συζύγου του, σύμφωνα με τους «Financial Times», έκαναν την χρονιά που έφυγε «φιλανθρωπίες» ύψους 990 εκατομμυρίων δολαρίων. Εν τω μεταξύ στον κόσμο που η «φιλανθρωπία» των Ζούκερμπεργκ διαφημίζεται τόσο αφειδώλευτα, κάθε μέρα πεθαίνουν 50.000 άνθρωποι λόγω πείνας, λόγω ασιτίας, λόγω φτώχειας. Αλλά ο θάνατος 35 ανθρώπων κάθε λεπτό της ώρας - λόγω φτώχειας - δεν θεωρείται εξίσου σημαντική είδηση με την «φιλανθρωπία» του κ. Ζούκερμπεργκ…

Μια ακόμα είδηση που δεν είχε αντίστοιχη προβολή με την «φιλανθρωπία» του κ.Ζούκερμπεργκ είναι εκείνη που αφορά τη θηριώδη αύξηση της περιουσίας του κ.Ζούκερμπεργκ. Μέσα στο 2013, έκτη χρονιά της εντεινόμενης οικονομικής κρίσης σε παγκόσμιο επίπεδο, ο κ.Ζούκερμπεργκ αποκόμισε κέρδη ύψους 10 δισ. δολαρίων. Το σύνολο δε της περιουσίας του υπολογίζεται πλέον στα 19 δισ. δολάρια. Δηλαδή μέσα στο 2013 τα δισεκατομμύρια του κ.Ζούκερμπεργκ αυξήθηκαν κατά 112%. (Σημείωση: οι 100 υπερδισεκατομμυριούχοι «Ζούκερμπεργκ» του πλανήτη έφτασαν το 2013 να κατέχουν περιουσία που ξεπερνά σε μέγεθος ολόκληρο το ΑΕΠ της Γερμανίας!)…

Ας πάμε τώρα σε έναν άλλον «φιλάνθρωπο» που έχει βγει χρόνια πριν από τον κ. Ζούκερμπεργκ στο κουρμπέτι, στον κ.Μπίλ Γκέιτς της «Microsoft». Έλεγε σε μια συνέντευξή του στο «Βήμα» τον Ιανουάριο του 2008: «Οι δυνητικές εφαρμογές του δημιουργικού καπιταλισμού περιορίζονται μόνο από τα όρια της φαντασίας μας. Αν μπορέσουμε να βρούμε προσεγγίσεις που απαντούν στις ανάγκες των φτωχών με τρόπο που γεννούν κέρδος και αναγνώριση στις επιχειρήσεις, θα έχουμε βρει μια αυτοσυντηρούμενη μέθοδο για τη μείωση της φτώχειας. Μια παθιασμένη προσπάθεια να ανταποκριθούμε στην πρόκληση μπορεί να μας βοηθήσει να αλλάξουμε τον κόσμο».