ΙΣΤΟΡΙΚΆ ΘΈΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΜΗ ΕΩΣ ΤΟ 2922 (ΟΟΔΕ)

ΚΛΙΚ στην εικόνα ΕΔΩ ή στους συνδέσμους 

Ιστορικά θέματα για τη Ρώμη

Τα ονόματα "Έλληνας", "Γραικός", "Ρωμιός" και "Βυζαντινός"

Τι είναι, αν είναι κάτι, ένας Βυζαντινός;

Τι είναι η Ρωμιοσύνη

Ρωμιοί, Γραικοί, Έλληνες. Από την αρχαία Ελλάδα στο Βυζάντιο

Βαλκάνιοι και Βυζαντινοί: Βίοι παράλληλοι. Γιατί λέγονται Βαλκάνια;

Το Διάταγμα τών Μεδιολάνων που απελευθέρωσε τους Χριστιανούς

Η συμβολή τού αγίου Κωνσταντίνου στη θρησκευτική ελευθερία. Διάταγμα Μεδιολάνων ως Διαφωτισμό

Μέγας Κωνσταντίνος: Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία η Πόλη και η γέννηση του Βυζαντίου

Κωνσταντίνος ο Μέγας και η ιστορική αλήθεια

Ρωμηοσύνη χθες, σήμερα, αύριο

Η Αυτοκρατορία της Νέας Ρώμης και οι πολίτες της Ψηφιακό Βιβλίο

Οι Βυζαντινοί ήταν Ρωμαίοι - Βιβλιοπαρουσίαση - Συνέντευξη

Η Παρθενία της "Ξινής" θείας...

   

  

    Του Βασίλη Λαμπόγλου                        

12 της χρόνια η ανακάλυψη αυτού του χαρτιού στον πάτο του μικρού ξύλινου μπαούλου ήταν ένα ισχυρό σοκ.                        

Μήπως την τιμωρούσε ο Θεός;                                  

Μήπως η μανία της να ψάχνει σε συρτάρια και ντουλάπια, στιγμές που έλειπαν όλοι από το σπίτι, ήταν όντως ‘’αμαρτία’’ όπως της έλεγε η μάνα της ; 

Η απροσεξία της στην επαναφορά των πραγμάτων στη σωστή τους θέση, την είχε μαρτυρήσει κάποιες φορές.

Εκείνο το μπαουλάκι όμως στο δωμάτιο της ανύπαντρης θείας που έμενε μαζί τους ήταν πειρασμός αξεπέραστος! 

Είχε δει από την κλειδαρότρυπα πολλές φορές τη στριφνή και ξινή εκείνη θεία να κάθεται μπροστά του και να σκαλίζει το περιεχόμενο.

                                                                                 Το ψάξιμο του μπαούλου ξεκίνησε μια μέρα που όλοι μαζί έφυγαν για την κηδεία  ενός γείτονα.       

14 Ιανουαρίου 1915: Το υπόμνημα Μεταξά προς τον Βενιζέλο για τη Μικρά Ασία (PDF)

Στις 14 Ιανουαρίου 1915 ο επιτελάρχης και μετέπειτα δικτάτωρ Ιωάννης Μεταξάς σε υπόμνημά του προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο με τίτλο «Μικρά Ασία: δυνατότητες διανομής» προβάλλει ισχυρές επιφυλάξεις σχετικά με ενδεχόμενη εκστρατεία στο μικρασιατικό έδαφος.

Ένας από τους ενδιαφέροντες «διαλόγους» στη νεότερη ελληνική ιστορία αφορά τη διαφωνία του Ελευθερίου Βενιζέλου και του Ιωάννη Μεταξά το 1915 (για την επιχείρηση των Δαρδανελίων και την έξοδο της Ελλάδας στον Μεγάλο Πόλεμο), στην οποία ενεπλάκη και το ζήτημα της Μικράς Ασίας. Οι θέσεις του Βενιζέλου ενσωματώθηκαν στα τρία υπομνήματά του προς τον βασιλιά· του Μεταξά, στα δύο υπομνήματά του τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 1915.

Τα έγγραφα αυτά αναδεικνύουν την υψηλής ποιότητας ανάλυση και των δύο ανδρών, στις θέσεις των οποίων όμως ενσωματώνονταν διαφορετικές οπτικές. Ο Μεταξάς προέβαλε ένα επιχείρημα το οποίο, έστω και συνδεδεμένο με την πολιτική της ουδετερότητας, θα μπορούσε να αποκληθεί «αμιγώς στρατιωτικό»: υπολόγισε το χειρότερο δυνατό σενάριο (δηλαδή της εισόδου της Βουλγαρίας στον πόλεμο) και βάσει αυτού μέτρησε τις διαθέσιμες στρατιωτικές δυνάμεις και αποτίμησε την αναλογία τους προς τους επιδιωκόμενους στόχους· θεωρούσε ότι η συμμετοχή στην εκστρατεία των Δαρδανελίων θα άφηνε την Ελλάδα με ανεπαρκείς δυνάμεις εναντίον βουλγαρικής εισβολής, ενώ στη Μικρά Ασία δεν υπήρχε σύνορο το οποίο να μπορεί να κρατηθεί στρατιωτικά.

Το υπόμνημα του Μεταξά μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ

Μία γενοκτονία υπάρχει επειδή αναγνωρίζεται - Οι οκτώ φάσεις του Stanton της γενοκτονίας

Έρευνα, Σοφία Ντρέκου

 Αρθρογράφος (Sophia Drekou, BSc in Psychology)

Περιεχόμενα

• Γενοκτονία μνήμης και έγκλημα ειρήνης
• Οι οκτώ φάσεις του Stanton ανάλυση
• Γενοκτονίες και στρατηγική - Ν. Λυγερός
• Οι γενοκτονίες ως εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας
• Τί είναι το Σύνδρομο της Στοκχόλμης
• Η ανταλλαγή είναι το επόμενο βήμα της γενοκτονίας
• Ενάντια στο έγκλημα ειρήνης ή κατά της ανθρωπότητας
• Ο Γκρέκορι Στάντον (Gregory Stanton)
• Γενίτσαροι τί σημαίνει;

Όπως δεν υπήρχε πόλεμος,

δεν υπήρχε αντίσταση.

Όπως δεν υπήρχαν μάχες,

δεν υπήρχαν θυσίες.

Όμως υπήρχαν συνεργασίες

ακόμα και προδοσίες.

Όμως υπήρχαν ιδεολογίες

ακόμα και του κενού.

Τότε ο λαός μας έμαθε

τι σημαίνει.*

Γενοκτονία μνήμης και έγκλημα ειρήνης

Μία γενοκτονία υπάρχει, όχι επειδή υπάρχει, επειδή αναγνωρίζεται. Κατά συνέπεια, οι γενοκτονίες υπάρχουν μόνο μετά το 1948. Aυτό είναι το Διεθνές Δίκαιο. Το Διεθνές Δίκαιο έχει αποκτήσει εργαλεία που του επιτρέπουν να καταπολεμήσει τις γενοκτονίες.

Όμως αυτά τα εργαλεία δεν τα εφοδιάζει με ζητήματα που προϋπάρχουν και εμφανίζονται πριν από τη λεγόμενη γενοκτονία η οποία αναλύεται σε οχτώ φάσεις, όπως λέει και ο ειδικός Stanton. Σε αυτή τη φάση έχουμε την πόλωση. Θα εξηγήσω βέβαια το πλαίσιο για να καταλάβετε πώς εμφανίζεται με το βιβλίο της ιστορίας.

Η ιδέα είναι ότι δεν μπορείτε να κάνετε μία γενοκτονία ex nihilo ούτε με tabula rasa. Δεν γίνεται αυτό, σας χρειάζεται ένα υπόβαθρο. Για να δημιουργήσετε λοιπόν αυτό το υπόβαθρο, προετοιμάζετε το έδαφος. Το έδαφος έχει προετοιμαστεί εδώ, έχει προετοιμαστεί στα πανεπιστήμια. Όχι σε όλα, όχι με τον ίδιο τρόπο, άλλωστε το δίκτυο υπάρχει. Μετά ποια είναι η επόμενη φάση; Είναι η εφαρμογή της πόλωσης που έχει γίνει. Η εφαρμογή, εδώ αναφέρομαι συγκεκριμένα στο βιβλίο της ιστορίας, είναι στην ουσία μια νέα μορφή παιδομαζώματος. Δηλαδή εσείς όλοι έχετε παιδιά αλλά δεν αντιλαμβάνεστε πόσο κινδυνεύετε και θα μου πείτε: γιατί να κάνουμε πόλεμο; Δεν υπάρχει λόγος να κάνετε τίποτα.

Η εκπληκτική ομιλία του Μίμη Ανδρουλάκη με τίτλο "Ελευθέριος Βενιζέλος και Αριστερά"

Υπερ του Ελευθεριου Βενιζέλου με αναφορές στον Φλουράνς και στον Ν.Γιαννιό.Υπέρ της αποστολής του στρατού στην Σμύρνη.Οι λανθασμενες απόψεις της κομμουνιστικής διεθνους για το μακεδονικό.

Περιγραφή

Σήμερα το newshub.gr, παρουσιάζει μία εκπληκτική ομιλία του Μίμη Ανδρουλάκη με τίτλο "Ελευθέριος Βενιζέλος και Αριστερά - Το μυστικό της ρήξης". 

Μπροστά σε σειρά ακαδημαϊκών και μεταπτυχιακών φοιτητών, ο κορυφαίος συγγραφέας αναλύει την παρεξηγημένη, από αρκετούς, σχέση του Εθνάρχη με την Αριστερά και τα στελέχη της και μας δίνει πλήθος ανέκδοτων στοιχείων, μη καταγεγραμμένων απο την επίσημη ιστορία. 

Η Μικρασιατική Καταστροφή από τη σκοπιά του Έλληνα αιχμαλώτου

Το ξημέρωμα της 3ης Σεπτεμβρίου 1922 θα βρει τη Μ. Ασία άδεια από ελληνικό στρατό, με την Μ. Ασία στο έλεος του τουρκικού στρατού και τους Έλληνες μικρασιάτες στην οργή και στο έλεος του τουρκικού πληθυσμού, στην μετοικεσία και τη προσφυγιά.

Ο ελληνισμός της θα χαθεί στη σκοπιμότητα της ανταλλαγής.

Οι Έλληνες αιχμάλωτοι οδηγούνταν στα στρατόπεδα αιχμαλώτων σε φάλαγγες μετά από μαρτυρική πεζοπορία πολλών ημερών ακόμη και μηνών, oλοι μαζί μέσα στις φάλαγγες, αξιωματικοί και στρατιώτες, τουλάχιστον μέχρι να διαχωριστούν από τους Τούρκους. Οι αιχμάλωτοι ανώτεροι και κατώτεροι αξιωματικοί οδηγούνταν σε στρατόπεδα στο Κιρ Σεχίρ, μικρή πόλη νότια της Άγκυρας, και στην Καισάρεια. Οι στρατιώτες αιχμάλωτοι μοιράζονταν στοιβαγμένοι στα στρατόπεδα αιχμαλώτων του Ουσάκ, της Προύσας , του Μπαλουκεσέρ και άλλων περιοχών.

Γεύτηκαν όλοι, από το βαθμό του ανώτερου αξιωματικού μέχρι και του ανθυπασπιστή και του απλού στρατιώτη, το μαρτύριο της δίψας, τις πορείες θανάτου των Γεσίρ, υπάκουσαν ταπεινά στην εντολή «Τσικάρ» και απογυμνώθηκαν από κάθε ρούχο και ότι άλλο πολύτιμο είχαν πάνω τους. Πετροβολήθηκαν και μαχαιρώθηκαν, ραβδίστηκαν και γιουχαΐστηκαν από τα πλήθη, περιελούστηκαν με ακαθαρσίες ανθρώπινες και ζώων, διαπομπεύτηκαν και εξευτελίστηκαν παντοιοτρόπως, εκτελέστηκαν ψυχρά και αναίτια, περιφερόμενοι από πόλη σε πόλη και από χωριό σε χωριό της Ανατολίας, έτσι, για να χαρούν οι τούρκικοι πληθυσμοί τη νίκη των όπλων τους και να εκτονώσουν τα ταπεινά και βάρβαρα αισθήματά τους.

Πλημμύρισαν οι δρόμοι όλης της Τουρκίας με αξιοθρήνητες φάλαγγες αιχμαλώτων, που όποιος δεν τις είδε δεν μπορεί να φανταστεί τι θα πει ατίμωση λαού.

Μισότρελοι τέλος όλοι τους από τον τρόμο και τη ντροπή, γυμνοί, πεινασμένοι και αποζωομένοι, θα φτάσουν όσοι μπόρεσαν στα στρατόπεδα της αιχμαλωσίας τους.

Ο ανθυπασπιστής Κατηφόρης, διηγείται: «Πιαστήκαμε έξω από τη Σμύρνη πολλές χιλιάδες που είχαμε χάσει τα σώματά μας και κατεβαίναμε άτακτα προς τα παράλια. Mας έκλεισαν στα συρματοπλέγματα. Εκεί, ήρθαν πολλοί λυσσασμένοι τουρκοκρητικοί με μαχαίρια και έπεσαν σαν λύκοι ανάμεσά μας και σκότωναν πολλούς, χωρίς στη αρχή να τους εμποδίζει κανένας. Επειδή γινόταν αληθινή σφαγή και σηκώθηκε μεγάλη ταραχή μέσα στους αιχμαλώτους και από τα ξεφωνητά και τα ουρλιάσματα νόμιζες πως πολλά άγρια ζώα τρώγονταν μεταξύ τους, επεμβήκαν αξιωματικοί τους και σταμάτησε το κακό. Όχι από την επιθυμία να μας σώσουν αλλά γιατί φοβήθηκαν πως θα τους φεύγαμε».

Ο αμερικανός, γενικός πρόξενος στη Σμύρνη το 1922, Τζόρτζ Χόρτον, στο βιβλίο του «Τουρκία, η κατάρα της Ασίας» σημειώνει για τους Έλληνες αιχμαλώτους. «Πολλοί εκτελέστηκαν σε αποσπάσματα αλλά οι περισσότεροι-χιλιάδες δηλαδή, πέθαναν από τη πείνα , τις αρρώστιες και τις κακουχίες».

Οι μαρτυρίες των αιχμαλώτων για τη πόλη της Μαγνησίας, θέλουν όλες να είναι η πόλη αυτή, πόλη της φρίκης και του παραλόγου.

Σμύρνη 14 Σεπτεμβρίου 1922: Ποιοι εγκατέλειψαν τους Έλληνες στα χέρια των Τούρκων; Βλάσης Αγτζίδης

Η Σμύρνη στις φλόγες, οι άμαχοι Έλληνες στα χέρια των ορδών του Κεμάλ…13 και 14 Σεπτεμβρίου 1922…Οι «σύμμαχοι» παρακολουθούν από τα πολεμικά τους πλοία την ασύλληπτη σφαγή…Δεν κάνουν τίποτα … Θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί όλα αυτά, ακόμη και μετά από την κατάρρευση του μετώπου και την υποχώρηση των ελληνικών δυνάμεων; Γιατί δεν είχε γίνει το αυτονόητο; Ποιοι άφησαν ανοχύρωτη τη Σμύρνη; Ποιοι δεν έκαναν όσα έπρεπε για να προστατεύσουν τον άμαχο πληθυσμό; Ποιοι δεν ήθελαν τους Έλληνες της Σμύρνης; Ποιοι φταίνε για όλα αυτά;

Το έπος της Μικρασίας και τα πετρέλαια που έφεραν την καταστροφή - Μελέτης Μελετόπουλος Καλεντερίδης

Το έπος της Μικρασίας και τα πετρέλαια που έφεραν την καταστροφή - Μελέτης Μελετόπουλος Καλεντερίδης

1922 - Αλλά η ιστορία είχε τα δικά της σχέδια.

Του Βασίλη Λαμπόγλου

Η Όλγα, η μικρότερη κόρη του Μιμίκου και της Μαρίας Κοτταρή μπήκε μαζί με τις αδερφές της τον Αύγουστο του '22 σε μια βάρκα με προορισμό την Μυτιλήνη - ως να ησυχάσουν τα πράγματα βρε αδερφέ, να πάρετε και τον αέρα σας, όπως είπαν οι άνδρες-, ενθαρρύνοντας τα γυναικόπαιδα της οικογένειας να απομακρυνθούν από την Σμύρνη.

 Η 22χρονη τότε Όλγα, αρραβωνιασμένη με τον Μιλτιάδη είχε στο τσαντάκι της το εργόχειρο που έπρεπε να τελειώσει.

Κοντά στα Χριστούγεννα θα γινόταν ο γάμος. Καθώς ήταν το έθιμο, μόλις έμπαινε με τον Μιλτιαδη στο σπίτι θα του περνούσε στα πόδια τα κεντητά πασούμια ή τσουράπια, όπως τα έλεγαν, σε ένδειξη αφοσίωσης και φροντίδας.

Αλλά η ιστορία είχε τα δικά της σχέδια.

 Λες και ένα αιγαιοπελαγίτικο μεγάλο κύμα την πέταξε στην αντίπερα όχθη, στον Πειραιά.

Δεν ξαναείδε ποτέ τον Μιλτιαδη, κάποιος της είπε ότι τον έσφαξαν οι Τούρκοι αλλά πολλά χρόνια μετά η οικογένεια έμαθε ότι ο Μιλτιάδης ζούσε στην Θεσσαλονίκη με την γυναίκα και τα παιδιά του.

ΠΩΣ ΚΑΗΚΕ Η ΣΜΥΡΝΗ

Τη Σμύρνη την έκαψε ο Κεμάλ!

Και όχι μόνον έδωσε εντολή για το κάψιμό της, αλλά απολάμβανε και την καταστροφή της.

Αυτό το μαρτυρούν και το βεβαιώνουν ακόμα και Τούρκοι ιστορικοί.

Ιδού, λοιπόν, τα γεγονότα:

Αύγουστος 1922, Σμύρνη

Σύμφωνα με την τουρκάλα ιστορικό Αϊσε Χούρ, την ώρα που η Σμύρνη γινόταν παρανάλωμα του πυρός, με χιλιάδες ανθρώπους να καίγονται ζωντανοί στα σπίτια τους και χιλιάδες άλλους, σε κατάσταση πανικού, να παρακαλάνε στην προκυμαία για σωτηρία, ενώ τσέτες και στρατιώτες, σκότωναν, λήστευαν και βίαζαν κορίτσια και γυναίκες, ο Κεμάλ απολάμβανε ένα πλούσιο γεύμα, ως άλλος Νέρων, στο μπαλκόνι του σπιτιού της μελλοντικής συζύγου του, Λατιφέ. 

Σύμφωνα με την Αϊσε Χούρ: “Στην πυρκαγιά καταστράφηκε έκταση 2.6 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων. 

Κάηκαν 25.000 σπίτια, καταστήματα, εκκλησίες, αποθήκες. 

Μαζί με τους Έλληνες και Αρμένιους, που έφτασαν στη Σμύρνη καθώς τους κυνηγούσαν οι δυνάμεις των Τούρκων, ο πληθυσμός τους είχε φτάσει τους 500.000. 

Αν λάβουμε υπ’ όψη πως 380.000 άνθρωποι σώθηκαν με τα καράβια, και πως περίπου 180.000 άνθρωποι κάηκαν στην πυρκαγιά, η πόλη είχε «απελευθερωθεί» ήδη αυτόματα από τον πληθυσμό της.”

Σημειώνουμε, επίσης, ότι όλοι οι Ελληνες άρρενες 15-45 ετών συνελήφθησαν από τις ορδές του Κεμάλ και οδηγήθηκαν στα σώματα αναγκαστικής εργασίας και στάλθηκαν στα βάθη της Ανατολίας για ν’ ανοικοδομήσουν την νέα Τουρκία. 

Ελάχιστοι κατάφεραν να επιστρέψουν ζωντανοί... 

Οσοι ενδιαφέρεστε να μάθετε τις λεπτομέρειες, διαβάστε το βιβλίο του Ηλία Βενέζη: "Νούμερο 31328"

 

Όλα αυτά, ήταν έργο του Κεμάλ. 

ΠΩΣ ΚΑΗΚΕ Η ΣΜΥΡΝΗ 

Δεν υπάρχει πλέον ουδεμία αμφιβολία ότι η πυρπόληση της Σμύρνης ήταν έργο των Κεμάλ και Νουρεντίν. 

Ιδού πως περιγράφει ένας αυτόπτης μάρτυς. 

Ο George Horton, Πρόξενος των ΗΠΑ στη Σμύρνη, στο βιβλίο του: “Η μάστιγα της Ασίας”: 

Αντιγράφουμε: 

“1. Οι δρόμοι πού οδηγούσαν προς στην Αρμενική συνοικία, φυλάγονταν από Τούρκους στρατιώτες φρουρούς και δεν επιτρεπόταν σε κανέναν να μπει σ' αυτούς, όσο διαρκούσε η σφαγή. 

Μικρασιατική καταστροφή, Νομοτέλεια και Επιλογές - Γιώργος Μαυρογορδάτος

Μικρά Ασία: Γιατί οι Βυζαντινοί δεν την ανέκτησαν - Ομοιότητες με το 1922

Βλάσης Αγτζίδης: "Σήμερα πληρώνουμε τα επίχειρα της Μικρασιατικής Καταστροφής"

Πόσοι ήταν τελικά οι Έλληνες της Μικράς Ασίας το 1922

Ο ελληνισμός της Μικράς Ασίας τη δεκαετία του 1910 – Οι Μητρόπολεις του μικρασιατικού χώρου – Οι διωγμοί των Ελλήνων από τους Τούρκους (1913-1918)- Τουρκοφωνία: ένα πρόβλημα των Ελλήνων της Μικράς Ασίας

Μιχάλης Στούκας

Στο άρθρο μας που δημοσιεύθηκε στις 27/11/2023 με τίτλο «Πώς ο Ελληνικός Στρατός έφτασε 60 χιλιόμετρα έξω από την Άγκυρα», ανάμεσα στα 280 και πλέον σχόλια υπήρχαν κάποια που ανέφεραν ότι κακώς έγινε η Μικρασιατική Εκστρατεία γιατί δεν υπήρχαν ελληνικοί πληθυσμοί στην περιοχή έτσι ώστε να δικαιολογείται εθνικά η επιχείρηση του Στρατού μας και επίσης, οι πληθυσμοί αυτοί να συνδράμουν τους Έλληνες όπως θα γινόταν για παράδειγμα στη Βόρειο Ήπειρο, όπου κατοικούσαν σχεδόν αποκλειστικά Έλληνες.

Με λίγα λόγια ορισμένοι θεωρούν ότι πρόκειται για μιας μορφής ιμπεριαλιστική εκστρατεία. Βέβαια αυτά όλα δεν συνοδεύονται από την παράθεση στοιχείων για το πόσοι ήταν οι Έλληνες στη Μικρά Ασία στις αρχές της δεκαετίας του 1920. Στο βιβλίο του «ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΑΙΓΗΪΔΟΣ», ο Σπυρίδων Γ. Πλουμίδης (κυκλοφορεί από το βιβλιοπωλείον της ΕΣΤΙΑΣ) παραθέτει αναλυτικά και επίσημα στοιχεία για τη σύνθεση του μικρασιατικού πληθυσμού. Σε ένα άλλο ιδιαίτερα σπάνιο βιβλίο, τη «ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ» του Παντελή Μ. Κοντογιάννη (πρώτη έκδοση Αθήνα 1921, ανατύπωση 1995) υπάρχουν λεπτομέρειες για την πανσπερμία των λαών που ζούσαν στη Μικρά Ασία και εξονυχιστική αναφορά σε πόλεις και κωμοπόλεις της, με αναφορά στην πληθυσμιακή τους σύνθεση. Από τα δύο αυτά βιβλία και την «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ» της ΕΚΔΟΤΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ αντλήσαμε στοιχεία για το σημερινό μας άρθρο.

Οι λαοί της Μικράς Ασίας το 1920

Όπως γράφει ο Παντελής Μ. Κοντογιάννης στη Μικρά Ασία κατοικούσαν κυρίως Τούρκοι και Έλληνες. Κατοικούσαν ακόμα Εβραίοι, Αρμένιοι και Λεβαντίνοι (απόγονοι των Φράγκων που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή από την εποχή των Σταυροφοριών) και διάφοροι άλλοι λαοί. Οι Έλληνες ήταν περίπου οι μισοί από τους Τούρκους. Υπήρχαν πολλοί ακόμα λαοί όμως που θεωρούνταν Τούρκοι καθώς ήταν Μωαμεθανοί. Ο Κοντογιάννης θεωρεί ότι επρόκειτο για απομεινάρια παλαιών κατοίκων που εξισλαμίσθηκαν και αναμείχθηκαν με άλλους. Οι λαοί αυτοί κατά τον Κοντογιάννη ήταν οι Γιουρούκοι, οι Ζεϊμπέκηδες, οι Αφσάροι, οι Τονιαλήδες, οι Οφίτες, οι Λαζοί, οι Ανσαρίτες ή Φελάχοι και οι Αθίγγανοι. Με την ευκαιρία να σημειώσουμε εδώ ότι Αθίγγανοι στα βυζαντινά χρόνια ονομάζονταν τα μέλη μιας θρησκευτικής αίρεσης (θα γράψουμε περισσότερα σύντομα) και δεν είχαν καμία απολύτως σχέση με τους σημερινούς Ρομά

Μωαμεθανοί στο θρήσκευμα όχι όμως και Τούρκοι ως προς την καταγωγή ήταν και μία άλλη κατηγορία κατοίκων της Μ. Ασίας, οι «μουατζίρηδες» μετανάστες δηλαδή, όπως τους αποκαλούσαν οι Τούρκοι που προήλθαν από χώρες που αποσπάστηκαν τον 19ο αιώνα από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτοί εγκαταστάθηκαν στη Μικρά Ασία. Μάλιστα η Τουρκία τους πρόσφερε και διευκολύνσεις για να ενισχύσει το τουρκικό στοιχείο του πληθυσμού. Αυτοί ήταν: οι Κούρδοι, οι Κιρκάσιοι, οι Τάταροι, οι Γεωργιανοί, οι Βόσνιοι και οι Πομάκοι ενώ μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους το 1830 εγκαταστάθηκαν εκεί πολλοί Τούρκοι που ζούσαν στον Ελλαδικό χώρο και μετά το 1897 και πολλοί Τουρκοκρήτες. Οι Έλληνες ζούσαν στη Μικρά Ασία χιλιάδες χρόνια. Ήταν πυκνά εγκατεστημένοι στα βόρεια και τα δυτικά παράλια της χερσονήσου, αραιότερα στο κεντρικό οροπέδιο και ακόμα πιο αραιά στις περιοχές πέρα από τον Αντίταυρο και τον Παρύαδρο (οροσειρά μεταξύ του ποταμού Άλη και της Αρμενίας). Οι Έλληνες της Μ. Ασίας ήταν απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων των αποικιών αλλά και των ντόπιων κατοίκων της Μ. Ασίας που εξελληνίστηκαν από τον Μέγα Αλέξανδρο και τους Βυζαντινούς. Τον 19ο αιώνα το ελληνικό στοιχείο στη Μικρά Ασία ενισχύθηκε από Έλληνες των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, κυρίως της Λέσβου αλλά και της Ηπείρου. Η Σμύρνη, οι Κυδωνίες, τα Άδανα, η Ταρσός και η Μερσίνα ήταν οι πόλεις όπου εγκαταστάθηκαν κυρίως αυτοί. Αν και αρκετοί Έλληνες έχασαν κάποια στιγμή τη μητρική τους γλώσσα κι έγιναν σταδιακά τουρκόφωνοι, με την ίδρυση των σχολείων επανέκτησαν σχεδόν ολοκληρωτικά τη γνώση της ελληνικής. Τέλος πυκνός και συμπαγής ήταν ο ελληνικός πληθυσμός στον Πόντο που αποτελούσε την πλειοψηφία των κατοίκων αν και πολλοί Πόντιοι είχαν μεταναστεύσει στην Καύκασο και την Κριμαία.

Πώς ο Ελληνικός Στρατός έφτασε 60 χιλιόμετρα έξω από την Άγκυρα (22 Αυγούστου/ 4 Σεπτεμβρίου 1921)

Ο ελληνικός θρίαμβος στο Εσκί Σεχίρ - Το Συμβούλιο της Κιουτάχειας και η απόφαση για κίνηση προς τα ανατολικά - Ο Ελληνικός Στρατός 60 χιλιόμετρα έξω από την Άγκυρα - Ο παγκόσμιος θαυμασμός και ο πανικός του Κεμάλ - Η απόφαση για αναδίπλωση των Ελλήνων.

Μιχάλης Στούκας

Αρχές Σεπτεμβρίου 1921 ο Ελληνικός Στρατός έφτασε σε απόσταση μόλις 60 χιλιομέτρων από την Άγκυρα προκαλώντας παγκόσμιο θαυμασμό, αλλά και πανικό στον Κεμάλ και τους συνεργάτες του.

Επρόκειτο για το απώτατο όριο της ελληνικής προέλασης.

Θα δούμε σήμερα πώς οι Έλληνες έφτασαν ως εκεί, ποιες ήταν οι τουρκικές αντιδράσεις, πώς έγινε η αναδίπλωση του Στρατού μας και αν η κίνηση αυτή ήταν σωστή ή λανθασμένη.

Ο ελληνικός θρίαμβος στη μάχη του Εσκί Σεχίρ- Σεϊντή Γαζή

Από τις 25 Ιουνίου (παλαιό ημερολόγιο) 1921 ξεκίνησαν οι ελληνικές επιχειρήσεις προς Εσκί Σεχίρ, Κιουτάχεια και Αφιόν Καραχισάρ. Ο Στρατός μας υπερφαλάγγισε τους εχθρούς από βορρά προς νότο και απελευθέρωσε δεκάδες πόλεις και κωμοπόλεις, ανάμεσά τους τις τρεις πόλεις στις οποίες αναφερθήκαμε παραπάνω.

Φαίνεται ότι η κατάληψη των πόλεων αυτών δεν ήταν στον αρχικό σχεδιασμό, αλλά σαφώς και αποτελούσε τεράστια επιτυχία, ιδιαίτερα αν σκεφτούμε ότι αποτελούσαν σιδηροδρομικό κόμβο. Στις 8 Ιουλίου (παλαιό ημερολόγιο) οι κεμαλικοί επιχείρησαν σφοδρή αντεπίθεση εναντίον του Ελληνικού Στρατού, κυρίως στο κενό που υπήρχε μεταξύ του Α’ και του Β’ Σώματος Στρατού.


Αρχικά, οι ελληνικές δυνάμεις αιφνιδιάστηκαν, σύντομα όμως οι διοικητές των μεραρχιών με τις πρωτοβουλίες που ανέλαβαν απέκρουσαν τις επιθέσεις και υποχρέωσαν τους κεμαλικούς να οπισθοχωρήσουν ταχύτατα, αλλά συντεταγμένα 45 χιλιόμετρα ανατολικότερα. Η μάχη αυτή έμεινε στην ιστορία ως σύγκρουση Εσκί Σεχίρ- Σεϊντή Γαζή. Οι κεμαλικοί υπέστησαν τεράστιες απώλειες, όμως δεν εξοντώθηκαν τελείως, καθώς μεγάλο τμήμα τους διέφυγε πέρα από τον Σαγγάριο.

Λου Γιούρενεκ: Η Καταστροφή της Σμύρνης παραμένει ανοιχτή πληγή για τον ελληνισμό

Δημοσθένης Γκαβέας

Η καταστροφή της Σμύρνης είναι μια πληγή που ακόμη δεν έχει κλείσει και η Ελλάδα δεν έχει συμβιβαστεί πλήρως με τα γεγονότα του 1922, υπάρχει μια επιβεβλημένη σιωπή, εν αντιθέσει με την περίπτωση των Εβραίων και των Αρμενίων, σχολιάζει μεταξύ άλλων ο Αμερικανός συγγραφέας Λου Γιούρενεκ με αφορμή το βιβλίο του «Η Μεγάλη φωτιά-Σμύρνη Σεπτέμβριος 1922» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.


Ο ίδιος δηλώνει σοκαρισμένος με την ιστορική λήθη που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία και υπογραμμίζει την ανάγκη για την έναρξη ενός εθνικού διαλόγου.

«Η Μεγάλη Φωτιά» είναι ένα ιστορικό αφήγημα που πραγματεύεται όχι μόνο την καταστροφή της Σμύρνης, αλλά και τα γεγονότα που προηγήθηκαν αυτής.

Δίνει ανάγλυφα τη γεωπολιτική της εποχής στη Μέση Ανατολή, κάνοντας αναφορά στην «πετρελαϊκή διπλωματία» των μεγάλων δυνάμεων και τολμά να προχωρήσει σε συγκρίσεις με το σήμερα.

«Η καταστροφή της Σμύρνης περιλαμβάνει πλήθος παράλληλων ιστοριών. Αυτή του πετρελαίου συγκαταλέγεται μεταξύ των πλέον σημαντικών. Η προσπάθεια εξασφάλισης των πετρελαϊκών αποθεμάτων ήταν εκείνο που οδήγησε στη λήψη αποφάσεων, οι οποίες με τη σειρά τους οδήγησαν στα γεγονότα της Σμύρνης» αναφέρει σε ένα σημείο του βιβλίου του, ενώ κάπου αλλού γράφει: «Οι ΗΠΑ ενεπλάκησαν εντονότερα στις πολιτικές ισορροπίες και έριδες της περιοχής καθώς επιχειρούσαν να διασφαλίσουν την πρόσβασή τους στα πετρελαϊκά κοιτάσματα της Μέσης Ανατολής».


Όμως η ιστορία που αφηγείται ο Γιούρενεκ είναι ανθρωποκεντρική. Αποτυπώνει το δράμα των λαών της περιοχής, τις σφαγές του χριστιανικού πληθυσμού και καταλήγει στη μεγάλη φυγή του ελληνικού στοιχείου από τη Σμύρνη.

Στέλιος Κούκος, Η διατήρηση της μνήμης της σταυρωμένης Μικράς Ασίας αποτελεί την πρώτη Ανάστασή της!

Κάθε χρόνο εκεί που τελειώνει το θέρος των Ελλήνων και των αλλοφύλων τουριστών που επισκέπτονται την χώρα μας, μοιάζει να αρχίζει να ακούγεται η ηχώ των θρήνων της Μικρασίας και της Σμύρνης!

Θρήνοι και μοιρολόγια ενορχηστρωμένα με τις ποικίλες λύρες της Ιωνίας, από τους ποντιακούς κεμεντζέδες μέχρι τους κεμανέδες της Καππαδοκίας με τις συμπαθητικές χορδές που συνηχούν και συμπάσχουν παράλληλα με τις λοιπές χορδές.

Κάθε χρόνο συμπάσχουμε και εμείς με κομμένη την ανάσα σε μ’ αυτό το περίεργο ισοκράτημα συν-ηχείας και μάλιστα αγωνιώντας παράδοξα για την τελική έκβαση. Δεν το κρύβω, πως μοιάζει σαν να αναμένουμε πως θα γίνει κάτι και θα αποσοβηθεί η τραγωδία. Τραγωδία και όχι απλά συμφορά γιατί σ’ αυτήν την περίπτωση συμμετέχει, πάντα, με την έννοια του ευθύνεται και το θύμα.

Εν προκειμένω, βεβαίως, οι ευθύνες βαραίνουν το ελληνικό κράτος, ενώ το απόλυτο θύμα αποτελεί ο μικρασιατικός ελληνισμός και όλος ο κόσμος και ο πολιτισμός της Ιωνίας. (Ακόμη και τα χώματά της).

Ένας κόσμος που έζησε μια μακάβρια γενοκτονική και εθνοκτονική εκκαθάριση! Διά πυρός και σιδήρου και διά ολοκαυτώματος χαλάστηκε ο τελευταίος αγλαόκαρπος κόσμος της Ιωνίας!

Η προσπάθεια για την εξαφάνισή των ανθρώπων του από τα χώματα τους δεν ξεκίνησε από την αποβίβαση του ελληνικού στρατού στην Μικρασία, αλλά από την έναρξη των γενοκτονικών και εθνοκτονικών τουρκικών επιχειρήσεων εκκαθαρίσεων εναντίον των χριστιανικών εθνοτήτων.

Φονική καταδίωξη και ολοκαυτώματα. Τα δικά μας ολοκαυτώματα των ταγμάτων εργασίας -«αμελέ ταμπουρού» τουρκιστί- που είχαν προηγηθεί του συνθήματος στις πύλες των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης-εξόντωσης η «εργασία απελευθερώνει»! Τυχαίο;


Και να οι Μάρτυρες, παιδομάρτυρες, γυναικομάρτυρες, γεροντομάρτυρες, όλοι αθώα θύματα και δόξα ενός τεράστιου και μεγαλειώδους πολιτισμού!

Ο Εθνομάρτυς Χρυσόστομος, Μητροπολίτης Σμύρνης

Στη Σμύρνη σχεδόν 100 χρόνια μετά τη μαρτυρική θυσία του Χρυσοστόμου, τελευταίου επισκόπου της πόλεως πριν την καταστροφή,  ενθρονίστηκε νέος επίσκοπος.

Θυμίζουμε δια του ιστορικού Σαράντου Καργάκου, την εθελουσία θυσία του προκατόχου του μεγαλομάρτυρα Χρυσοστόμου.

Το μαρτύριον

Σαράντος Ι. Καργάκος 

Σ' ένα βιβλίο μας για τον μικρασιατικό πόλεμο, αναφερόμενοι στον μαρτυρικό θάνατο του Χρυσοστόμου, είχαμε γράψει: «Ο Χρυσόστομος δίκαια ανήκει στους μεγαλομάρτυρες του έθνους, που κρατούν ψηλά την περηφάνειά του, όταν την τσακίζουν με τη δειλία τους και την αβελτηρία τους οι πολιτικοί μας ηγέτες» (Ένθ.αv. σσ. 75-76). Στην απροστάτευτη Σμύρνη, που όλοι οι στρατιωτικοί και πολιτικοί παράγοντες την εγκαταλείπουν προστρέχει να βρει καταφύγιο όλος ο άμαχος πληθυσμός της Μ. Ασίας. Ο μόνος που δεν την εγκαταλείπει είναι ο Χρυσόστομος. Όταν ο αρχιεπίσκοπος των Καθολικών την υστάτη ώρα, στις 25 Αυγούστου, του εξασφαλίζει θέση επί αναχωρούντος ατμοπλοίου και τον εξορκίζει να εγκαταλείψει την καταδικασμένη πόλη για να γλυτώσει από την οργή των Τούρκων, ο Μητροπολίτης ατάραχος απαντά: «Παράδοσις του ελληνικού κλήρου αλλά και χρέος του καλού ποιμένος είναι να παραμείνη με το ποίμνιόν του». Είναι η στιγμή που ο Χρυσόστομος περνά στο χώρο της αθανασίας και συγκαταλέγεται στο χορό των μαρτύρων και των αγίων του Γένους. Η ώρα του Γολγοθά επλησίασε. Είναι μόνος, αυτός και το ποίμνιό του. Ο τελευταίος επίσημος Έλληνας που έφυγε, είναι ο μεγάλος μαθηματικός Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής, πρύτανις του Ιωνικού πανεπιστημίου.

Στις 27 Αυγούστου γίνεται η πρώτη εμφάνιση Τούρκων «τσετών» (=ατάκτων) υπό τον Κιορ (=μονόφθαλμος) Μπεχλιβάν στη Σμύρνη. Τρομοκρατία απλώνεται στην πόλη. Τα πλήθη συρρέουν στη Μητρόπολη. Ο Χρυσόστομος, βοηθούμενος από τον αδελφό του Ευγένιο, κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει. Την επομένη τελεί λειτουργία στην Αγία Φωτεινή. Είναι κάτωχρος από τη νηστεία και την αγρύπνια. Όταν όμως βγαίνει στην Ωραία Πύλη γονατίζει και προσεύχεται σαν ταπεινός λευίτης και εγείρεται ως άγιος. Είναι το τελευταίο κήρυγμά του «Η Θεία Πρόνοια, λέγει, δοκιμάζει την πίστιν μας και το θάρρος μας και την υπομονή μας την ώραν αυτήν. Αλλ' ο Θεός δεν εγκαταλείπει τους χριστιανούς. Εις τας τρικυμίας αναφαίνεται ο καλός ναυτικός και εις τας δοκιμασίας ο καλός Χριστιανός. Προσεύχεσθε και θα παρέλθη το ποτήριον τούτο. Θα ίδωμεν πάλιν καλάς ημέρας και θα ευλογήσωμεν τον Θεόν. Θαρρείτε ως εμπρέπει εις καλούς χριστιανούς».

27 Αυγούστου 1922: Η φρικτή δολοφονία του Χρυσόστομου Σμύρνης- «Του ξερίζωσαν τη γενειάδα, τον μαχαίρωσαν…»

Γιώργος Τασιόπουλος 

O Μητροπολίτης Χρυσόστομος Καλαφάτης, υπήρξε κορυφαία μορφή της Μικρασιατικής Καταστροφής και ο τελευταίος Επίσκοπος Σμύρνης.

Ο μαρτυρικός του θάνατος από τον τουρκικό όχλο είναι άρρηκτα δεμένος με τις τελευταίες στιγμές της ελληνικής Σμύρνης και του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Αν και του προσφέρθηκαν πολλές ευκαιρίες να εγκαταλείψει τη Σμύρνη αυτός προτίμησε να μείνει και να συμμεριστεί την τύχη του ποιμνίου.

Το 1992 η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος προχώρησε στην αγιοκατάταξη του Χρυσοστόμου και των ιεραρχών Γρηγορίου Κυδωνιών, Αμβροσίου Μοσχονησίων, Προκοπίου Ικονίου, Ευθυμίου Ζήλων και των κληρικών και λαϊκών, που σφαγιάσθηκαν κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Ακόμη, όρισε να τιμάται η μνήμη του Χρυσοστόμου Σμύρνης και των «συν αυτώ Ιεραρχών» την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, η οποία φέτος συμπίπτει με τη σημερινή.

Ο γνωστός Έλληνας λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Ηλίας Βενέζης, ο οποίος έζησε τη λαίλαπα της Μικρασιατικής Καταστροφής, στο βιβλίο του «Μικρασία Χαίρε» γράφει για τον Σμύρνης Χρυσόστομο «Η δράση του στον καιρό του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, στον καιρό των διωγμών των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, και στη διετία 1920-22 , τον είχε αναδείξει πρώτο στόχο. Αυτός ήταν ο ηγέτης, ο εθνάρχης, η ψυχή της Ελληνικής Μικρασίας» . Ο Βενέζης τονίζει ότι ο Χρυσόστομος με το βίο και το μαρτυρικό του τέλος «υπηρέτησε το Γένος και την Εκκλησία γράφοντας μια σελίδα χρυσή».

Μικρασιατική Εκστρατεία: Η Ιταλία στο πλευρό του Κεμάλ

Μικρασιατική Εκστρατεία: Η Ιταλία στο πλευρό του Κεμάλ