Η Γερμανίδα πολιτικός Σάρα Βάγκενκνεχτ έχει εν πολλοίς δίκαιο για την διαχρονική εξωτερική πολιτική της Τουρκίας και δεν είναι η μόνη στη Γερμανία.
Μόνο που το σύνολο των ελληνικών ελίτ της ξενικής εξάρτησης ……….. περί άλλων τυρβάζει, όπως είδαμε και σήμερα με την επίσκεψη Ερντογάν (και τις υποκλίσεις Γεραπετρίτη). Τον "δικτάτορα" και "πατέρα της τρομοκρατίας", όπως η ίδια τον χαρακτήρισε πριν λίγα χρόνια.
Ένα από τα ζητήματα που ακόμα απασχολούν τους ερευνητές είναι η γενεαλογία του ναζισμού. Υπάρχουν νεότερες προσεγγίσεις και ερμηνείες του φαινομένου, βασισμένες σε άγνωστα έως τώρα πραγματολογικά δεδομένα. Οι νεότερες αυτές προσεγγίσεις υποστηρίζουν ότι οι Νεότουρκοι στις αρχές του 20ου αιώνα διαμόρφωσαν την ιδέα ότι η αποτελεσματική διαχείριση του εθνικού ζητήματος συνίσταται στην προγραμματισμένη φυσική εξόντωση των ανεπιθύμητων μειονοτικών πληθυσμών.
Μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου οι Γερμανοί αξιωματικοί που είχαν υπηρετήσει στον οθωμανικό στρατό και είχαν παρακολουθήσει και συμμετάσχει στις εθνικές εκκαθαρίσεις, μετέφεραν τις εμπειρίες τους στην ηττημένη Γερμανία. Καθώς υπήρξαν από τους στυλοβάτες του ναζιστικού εγχειρήματος, μετέτρεψαν σε οδηγό και πρότυπό τους το εθνικιστικό κίνημα του Μουσταφά Κεμάλ που κατάφερε να ολοκληρώσει το αρχικό νεοτουρκικό σχέδιο, ανατρέποντας τις δυσμενείς μεταπολεμικές ρυθμίσεις.
Έτσι η αρχική φυλετική γερμανική επιρροή στους Νεότουρκους, που συνέβαλε στη διαμόρφωση της ιδέας της Γενοκτονίας, επέστρεψε στη Γερμανία ως αντιδάνειο μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και διαμόρφωσε την πολιτική που οδήγησε στο Ολοκαύτωμα. Πρωτόλεια εκδοχή της ναζιστικής κοσμοθεωρίας υπήρξε η άποψη του ιδεολογικού πατέρα του τουρκικού εθνικισμού Ziya Gökalp, ο οποίος καλούσε για τον τερματισμό της «ψευδαίσθησης περί ισότητας μουσουλμάνων και χριστιανών».
Όλοι να εξοντωθούν εκτός των Τούρκων
Ο Τούρκος ιστορικός Taner Aksam στο βιβλίο του A Shameful Act (Μια επαίσχυντη πράξη) υποστηρίζει ότι ο Ziya Gökalp, ήταν βαθιά επηρεασμένος από τον γερμανικό εθνικισμό και το κλίμα του ρομαντισμού που τότε υπήρχε στην Ευρώπη. Στο περιοδικό Yeni Hayat τo 1911 o Gökalp περιέγραφε το νέο άνθρωπο της νεοτουρκικής Νέας Τάξης: «Οι Τούρκοι ήταν οι “υπεράνθρωποι” που είχε φανταστεί ο Γερμανός φιλόσοφος Nietzsche… Από την τουρκότητα θα γεννηθεί η νέα ζωή».
Ιδεολογικός πατέρας του τουρκικού εθνικισμού υπήρξε Ziya Gökalp. Κήρυττε τον τερματισμό της «ψευδαίσθησης περί ισότητας μουσουλμάνων και χριστιανών». Ο Gökalp, ήταν βαθιά επηρεασμένος από τον γερμανικό εθνικισμό και το κλίμα του ρομαντισμού που τότε υπήρχε στην Ευρώπη. Στο περιοδικό Yeni Hayat τo 1911 o Gökalp περιέγραφε το νέο άνθρωπο της νεοτουρκικής Νέας Τάξης: «Οι Τούρκοι ήταν οι “υπεράνθρωποι” που είχε φανταστεί ο Γερμανός φιλόσοφος Nietzsche… Από την τουρκότητα θα γεννηθεί η νέα ζωή…»
Στην τουρκική περίπτωση συναντάμε την πρώτη επικίνδυνη παρερμηνεία των έργων και της φιλοσοφίας του Νίτσε. Η διαστρέβλωση αυτή θα κορυφωθεί στην εποχή των Ναζί, στη ρητορική των οποίων εντάσσεται ο θαυμασμός για τη σκληρότητα, την υπεροχή, τη δύναμη, την επιθυμία εξαφάνισης των “ξεπεσμένων φύλων”. Το πρότυπο της “Αρείας φυλής” βασίστηκε στη νιτσεϊκή φιλοσοφική σύλληψη για τον “Υπεράνθρωπο”.
Μελετώντας την ανατολική πολιτική (Ostpolitik) των γερμανικών ελίτ μετά τον Βίσμαρκ, εντοπίζουμε την ύπαρξη γεωπολιτικών και ιδεολογικών σχέσεων με το οθωμανικό Ισλάμ στην αρχή και το εθνικιστικό νεοτουρκικό κίνημα στη συνέχεια.
Έτσι, αναδιοργάνωσαν τον οθωμανικό στρατό και εκπαίδευσαν Οθωμανούς αξιωματικούς στους οποίους εμφύσησαν το μιλιταριστικό πνεύμα. Οι απόψεις των ηγετών του νεοτουρκικού εθνικιστικού κινήματος εξαρχής εμπεριείχαν την πρόθεση για εξόντωση των ανεπιθύμητων πληθυσμιακών στοιχείων. Ο Τζελάλ Μπαγιάρ (Celal Bayar) αναφέρει ότι οι Νεότουρκοι αντιμετώπιζαν τους Έλληνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σαν «εσωτερικά καρκινώματα». Ο Ναζίμ μπέης, ένας από τους κορυφαίους Νεότουρκους, είχε τοποθετηθεί ως εξής σε μια από τις μυστικές συσκέψεις της οργάνωσής τους: «Εκτός των Τούρκων όλα τα άλλα στοιχεία να εξοντωθούν, άσχετα σε ποια θρησκεία ή πίστη ανήκουν. Αυτή η χώρα πρέπει να ξεκαθαρίσει από τα ξένα στοιχεία. Οι Τούρκοι πρέπει να κάνουν την εκκαθάριση».
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Η ΡΟΖΑ ΣΗΜΕΡΑ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΜΕΝΙΑ
ΑΡΜΕΝΙΟΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ ΤΟΥ ΧΙΤΛΕΡ
ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΗ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΣΙΟΠΟΥΛΟΣ
Συγκινητική η παρουσία Αρμενίων και Ελλήνων στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας και συμπαράστασης στον αρμένικο λαό.
Αίσθηση μου προκάλεσε η απουσία των αριστερών κομμάτων και διανοούμενων με εξαίρεση της Νίνας Κασιμάτη και του Γιάννη Αμανατίδη από τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και του Γιώργου Καραμπελιά από το ΆΡΔΗΝ.
Μετά τη στάση του Πόντιου Πιλάτου από μέρους της κυβέρνησης, με ιδιαίτερη λύπη διαβάσαμε την χλιαρή αντίδραση των αριστερών κομμάτων.
Στις μέρες μας πολυφοριέται ο αντιφασισμός, αλλά όταν η έλλειψη γνώσης και η λήθη συσκοτίζουν τις απαρχές της γέννησης του ναζιστικού φαινομένου πρέπει να ανησυχούμε.
Θα ήταν ένα κεράκι στη μνήμη του Παύλου Φύσσα η παρουσία όλων μας.
Σήμερα στο Σύνταγμα δεν ήταν η σκέψη μας μόνο στους νέους της Αρμενίας, συμμετείχαμε σε ένα οφειλόμενο μνημόσυνο για όλα τα αθώα θύματα της ανθρώπινης θηριωδίας που συνδέεται με την αποκατάσταση της ιστορικής δικαιοσύνης. Ήταν η παρουσία μας ζήτημα πολιτικής ηθικής.
Για να βοηθήσουμε τη μνήμη όλων όσων αυτοχαρακτηρίζονται προοδευτικοί, αντιεθνικιστές, αντιφασίστες καταθέτουμε δύο κείμενα που ίσως να βοηθήσουν να επαναπροσανατολίσουμε ορθότερα τις ιδεολογικές μας σταθερές.
Να θυμήσω ότι οι Αρμένιοι είναι ο κατ' εξοχήν λαός της προσφυγιάς μετά τον Εβραϊκό λαό.
Μία από τις σημαντικότερες μελέτες για την κατανόηση του ναζιστικού φαινομένου είναι αυτή του STEFAN IHRIG.
Διαβάζουμε απο τον πρόλογο της ελληνικής έκδοσης του βιβλίου του:
Η εμφάνιση του επαναστατικού κινήματος στην Κρήτη απ’ τα τέλη του 19ου αιώνα και η αυτονόμηση του νησιού, όπως επίσης οι ελληνικές και βουλγαρικές επαναστάσεις στη Μακεδονία, θα ευνοήσουν την ισχυροποίηση των εθνικιστικών απόψεων στο εσωτερικό του οθωμανικού στρατού. Παράλληλα, η κοινωνική θέση των αστών των ραγιάδων στο εσωτερικό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θα τροφοδοτήσει με ανασφάλεια και μίσος τα παραδοσιακά μουσουλμανικά κυρίαρχα στρώματά της.
Έτσι θα εμφανιστεί ο ακραίος τουρκικός εθνικισμός στο πρόσωπο των Νεότουρκων στρατιωτικών. Το ενδιαφέρον στην τουρκική περίπτωση είναι ότι εξ αιτίας της απουσίας σημαντικών μουσουλμανικών αστικών στρωμάτων, οι στρατιωτικοί επιφορτίστηκαν το ρόλο της αστικής τάξης. Η διεκδίκηση της οικονομικής ισχύος από τους αστούς των ραγιάδων ήταν μια από τις βασικές αιτίες της στρατιωτικής παρέμβασης στην πολιτική ζωή της Αυτοκρατορίας.
Ο τουρκικός εθνικισμός υπήρξε ο καταλύτης των εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή της Εγγύς Ανατολής. Ήταν ο κύριος παράγοντας που εμπόδισε την πραγματοποίηση πραγματικών μεταρρυθμίσεων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και απόδοσης ίσων δικαιωμάτων σ’ όλους τους πολίτες, ανεξαρτήτως θρησκεύματος και εθνικής καταγωγής.
Με την εμφάνισή του, ο όρος "Τούρκος" άρχισε να αποκτά θετική σήμανση, ενώ για πρώτη φορά ο χώρος που καταλάμβανε η Οθωμανική Αυτοκρατορία αρχίζει να περιγράφεται ως "Τουρκία". Ο νέες εθνικιστικές απόψεις που εμφανίζονται καθορίζουν ως εθνικό χώρο των Τούρκων μια εκτεταμένη περιοχή από το Αιγαίο έως τη θάλασσα της Κίνας. Το παντουρκιστικό κίνημα στοχεύει ακριβώς στη δημιουργία αυτής της νέας τουρκικής αυτοκρατορίας, όπου δεν θα υπάρχει θέση για κανένα άλλο έθνος, εκτός απ’ αυτό των Τούρκων.
Κύριοι υποστηρικτές των τάσεων αυτών θα είναι οι Γερμανοί. Διαμορφώνοντας μια προνομιακή συμμαχία με το τουρκικό εθνικιστικό κίνημα, θα επιδιώξουν αφενός το ξαναμοίρασμα του παλιού κόσμου των αγορών και των αποικιών, αφετέρου την οικονομική τους κυριαρχία στην Εγγύς Ανατολή με την εξαφάνιση των μόνων ανταγωνιστών τους, των Ελλήνων και των Αρμενίων.
Με την ευκαιρία της σημερινής 105ης επετείου της αρμενικής γενοκτονίας του 1915, παρουσιάζονται 13 φωτογραφίες για την αρμενική γενοκτονία και του ανθρώπου που την κατέγραψε με κίνδυνο της ζωής του.
Άρμιν Βέγκνερ
Ο Γερμανός Άρμιν Βέγκνερ υπήρξε στα νεανικά του χρόνια εθελοντής υπαξιωματικός του υγειονομικού στο στρατό των Νεότουρκων και ως εκ τούτου ένας από τους σημαντικότερους αυτόπτες μάρτυρες της αρμενικής γενοκτονίας στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Έχοντας εύκολη πρόσβαση, λόγω της ιδιότητάς του, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των εκτοπισμένων Αρμενίων και με άμεσο κίνδυνο της ζωής του φωτογράφισε και κατέγραψε τα απάνθρωπα γεγονότα της γενοκτονίας που σημάδεψαν για πάντα τη ζωή του.
Φωτογραφίζει Αρμένιους ιερείς να σκάβουν τάφους νεκρών συμπατριωτών τους, μ΄ ένα από αυτούς να του εξομολογείται: «Κάποτε ήμουν ιερέας, τώρα είμαι ένα πρόβατο που θα το σφάξουν».
Στέλνει κρυφά σε Αμερική και Γερμανία εκατοντάδες ντοκουμέντα της αρμενικής “Aghet” (καταστροφής), όπως αυτό το παιδικό παπούτσι.
Ο τρόπος που το Βερολίνο αντιμετωπίζει την απόφαση του Ερντογάν το τουρκικό κράτος να στείλει μαζικά χιλιάδες μετανάστες στον Έβρο και στα μικρασιατικά παράλια με σκοπό να περάσουν βιαίως στην Ελλάδα, επιβεβαιώνει για μία ακόμα φορά τον διαχρονικό γεωπολιτικό έρωτα της Γερμανίας προς την Τουρκία.
Για τη μεταπολεμική Γερμανία (ίσως, υπό μια έννοια, και για την Γερμανική Αυτοκρατορία από την ίδρυσή της το 1871) οι οικονομικές σχέσεις αποτελούν έναν πολύ σημαντικό παράγοντα αλληλεξάρτησης σε διακρατικό επίπεδο. Για την αντίληψη των Γερμανών, η οικονομική ισχύς αποτελεί παράγοντα εξαιρετικής αποτελεσματικότητας, προκειμένου να εδραιωθεί η κυριαρχία τους επί άλλων χωρών. Ανεξαρτήτως αν για τη Γερμανία η κυριαρχία επιτυγχάνεται, τελικά, μέσω της πολιτικοστρατιωτικής ισχύος, όταν αυτή δεν είναι εφικτή, η οικονομική εξάρτηση των άλλων χωρών αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση, προκειμένου να δημιουργηθούν οι όροι για την τελική κυριάρχηση.
Οι γερμανοτουρκικές σχέσεις ανάγονται στην εποχή της Γερμανικής Αυτοκρατορίας και της αντίστοιχης Οθωμανικής (τέλος 19ου αιώνα) και συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Οι σχέσεις τους είναι πολιτικές, στρατιωτικές και οικονομικές. Οι δύο αυτοκρατορίες συμβίωναν εκείνη την περίοδο με βάση τη στρατηγική τους συμπληρωματικότητα, αλλά με προοπτικές διαφορετικές.Η μια, η νέα γερμανική αυτοκρατορία του Γουλιέλμου, ανερχόμενη δύναμη στην κεντρική Ευρώπη προσπαθούσε να ανταγωνιστεί τις μεγάλες δυτικές δυνάμεις, Αγγλία και Γαλλία. Η άλλη αυτοκρατορία, "ο ασθενής της Ευρώπης", προσπαθούσε να αποφύγει τη διαφαινόμενη πολιτική και οικονομική κατάρρευση. Όμως, η Οθωμανική Αυτοκρατορία κατείχε μια στρατηγική γεωγραφική θέση εκείνη την εποχή, επειδή είχε τον έλεγχο της διώρυγας του Σουέζ.
Το 1896 ο Αυτοκράτορας Γουλιέλμος ΙΙ αρχίζει τη νέα αποικιακή πολιτική της Γερμανίας (μετά την αποπομπή του καγκελαρίου Μπίσμαρκ), προκειμένου η αυτοκρατορία "να βρει μια θέση στον ήλιο" και η Τουρκία ανακαλύπτει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα μάτια του Βερολίνου. Η Γερμανία είχε ανάγκη από την υποστήριξη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Το Orient Express συνέδεε τη Δυτική Ευρώπη, μέσω των Βαλκανίων, με την Κωνσταντινούπολη από το 1889 και ο Σουλτάνος Abdul-Hamid II δέχτηκε αίτημα από τον ίδιο τον Αυτοκράτορα Γουλιέλμο ΙΙ να επεκταθεί η σιδηροδρομική γραμμή μέχρι τη Βαγδάτη, διαμέσου της Ανατολίας. Στόχος ήταν η μετέπειτα επέκταση μέχρι τη Βασόρα ώστε να φθάσει στον Περσικό Κόλπο και να υπάρχει πρόσβαση στην Ινδία προκειμένου να υπάρξει ναυτική βάση του γερμανικού στόλου. Μία γεωστρατηγική θέση που θα έφερνε σε δύσκολη θέση την Αγγλία.
Ένα από τα ζητήματα που ακόμα απασχολούν τους ερευνητές είναι η γενεαλογία του ναζισμού.Υπάρχουν νεότερες προσεγγίσεις και ερμηνείες του φαινομένου, βασισμένες σε άγνωστα έως τώρα πραγματολογικά δεδομένα. Οι νεότερες αυτές προσεγγίσεις υποστηρίζουν ότι οι Νεότουρκοι στις αρχές του 20ου αιώνα διαμόρφωσαν την ιδέα ότι η αποτελεσματική διαχείριση του εθνικού ζητήματος συνίσταται στην προγραμματισμένη φυσική εξόντωση των ανεπιθύμητων μειονοτικών πληθυσμών.
Μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου οι Γερμανοί αξιωματικοί που είχαν υπηρετήσει στον οθωμανικό στρατό και είχαν παρακολουθήσει και συμμετάσχει στις εθνικές εκκαθαρίσεις, μετέφεραν τις εμπειρίες τους στην ηττημένη Γερμανία. Καθώς υπήρξαν από τους στυλοβάτες του ναζιστικού εγχειρήματος, μετέτρεψαν σε οδηγό και πρότυπό τους το εθνικιστικό κίνημα του Μουσταφά Κεμάλ που κατάφερε να ολοκληρώσει το αρχικό νεοτουρκικό σχέδιο, ανατρέποντας τις δυσμενείς μεταπολεμικές ρυθμίσεις.
Έτσι η αρχική φυλετική γερμανική επιρροή στους Νεότουρκους, που συνέβαλε στη διαμόρφωση της ιδέας της Γενοκτονίας, επέστρεψε στη Γερμανία ως αντιδάνειο μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και διαμόρφωσε την πολιτική που οδήγησε στο Ολοκαύτωμα. Πρωτόλεια εκδοχή της ναζιστικής κοσμοθεωρίας υπήρξε η άποψη του ιδεολογικού πατέρα του τουρκικού εθνικισμού Ziya Gökalp, ο οποίος καλούσε για τον τερματισμό της «ψευδαίσθησης περί ισότητας μουσουλμάνων και χριστιανών».
Οι ρίζες - Όλοι να εξοντωθούν εκτός των Τούρκων
Ο Τούρκος ιστορικός Taner Aksam στο βιβλίο του A Shameful Act (Μια επαίσχυντη πράξη) υποστηρίζει ότι ο Ziya Gökalp, ήταν βαθιά επηρεασμένος από τον γερμανικό εθνικισμό και το κλίμα του ρομαντισμού που τότε υπήρχε στην Ευρώπη. Στο περιοδικό Yeni Hayat τo 1911 o Gökalp περιέγραφε το νέο άνθρωπο της νεοτουρκικής Νέας Τάξης: «Οι Τούρκοι ήταν οι "υπεράνθρωποι" που είχε φανταστεί ο Γερμανός φιλόσοφος Nietzsche… Από την τουρκότητα θα γεννηθεί η νέα ζωή».
Ιδεολογικός πατέρας του τουρκικού εθνικισμού υπήρξε Ziya Gökalp. Κήρυττε τον τερματισμό της «ψευδαίσθησης περί ισότητας μουσουλμάνων και χριστιανών». Ο Gökalp, ήταν βαθιά επηρεασμένος από τον γερμανικό εθνικισμό και το κλίμα του ρομαντισμού που τότε υπήρχε στην Ευρώπη. Στο περιοδικό Yeni Hayat τo 1911 o Gökalp περιέγραφε το νέο άνθρωπο της νεοτουρκικής Νέας Τάξης: «Οι Τούρκοι ήταν οι “υπεράνθρωποι” που είχε φανταστεί ο Γερμανός φιλόσοφος Nietzsche… Από την τουρκότητα θα γεννηθεί η νέα ζωή…»
Στην τουρκική περίπτωση συναντάμε την πρώτη επικίνδυνη παρερμηνεία των έργων και της φιλοσοφίας του Νίτσε. Η διαστρέβλωση αυτή θα κορυφωθεί στην εποχή των Ναζί, στη ρητορική των οποίων εντάσσεται ο θαυμασμός για τη σκληρότητα, την υπεροχή, τη δύναμη, την επιθυμία εξαφάνισης των "ξεπεσμένων φύλων". Το πρότυπο της "Αρείας φυλής" βασίστηκε στη νιτσεϊκή φιλοσοφική σύλληψη για τον "Υπεράνθρωπο".
Μελετώντας την ανατολική πολιτική (Ostpolitik) των γερμανικών ελίτ μετά τον Βίσμαρκ, εντοπίζουμε την ύπαρξη γεωπολιτικών και ιδεολογικών σχέσεων με το οθωμανικό Ισλάμ στην αρχή και το εθνικιστικό νεοτουρκικό κίνημα στη συνέχεια.
Έτσι, αναδιοργάνωσαν τον οθωμανικό στρατό και εκπαίδευσαν Οθωμανούς αξιωματικούς στους οποίους εμφύσησαν το μιλιταριστικό πνεύμα. Οι απόψεις των ηγετών του νεοτουρκικού εθνικιστικού κινήματος εξαρχής εμπεριείχαν την πρόθεση για εξόντωση των ανεπιθύμητων πληθυσμιακών στοιχείων. Ο Τζελάλ Μπαγιάρ (Celal Bayar) αναφέρει ότι οι Νεότουρκοι αντιμετώπιζαν τους Έλληνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σαν «εσωτερικά καρκινώματα». Ο Ναζίμ μπέης, ένας από τους κορυφαίους Νεότουρκους, είχε τοποθετηθεί ως εξής σε μια από τις μυστικές συσκέψεις της οργάνωσής τους: «Εκτός των Τούρκων όλα τα άλλα στοιχεία να εξοντωθούν, άσχετα σε ποια θρησκεία ή πίστη ανήκουν. Αυτή η χώρα πρέπει να ξεκαθαρίσει από τα ξένα στοιχεία. Οι Τούρκοι πρέπει να κάνουν την εκκαθάριση».
Ενίοτε
στη διπλωματία, το ενδιαφέρον μονοπωλούν οι τακτικές κινήσεις των
εμπλεκομένων, σε μια προσπάθεια να υπερφαλαγγίσουν τον αντίπαλο και να
μεγιστοποιήσουν τα οφέλη τους. Αυτό παρακολουθούμε εδώ και καιρό στα
μέτωπα της Συρίας και της Λιβύης. Το επιχείρημά μας, όμως, είναι ότι σε
περιόδους που το διακύβευμα είναι η "τελική λύση" σε ένα παίγνιο υψίστης
γεωστρατηγικής σημασίας, οι εμπλεκόμενοι συχνά εξακολουθούν να μη
δίνουν την πρέπουσα σημασία στη "μεγάλη εικόνα" ελπίζοντας ότι έτσι θα
αποφύγουν δύσκολες αποφάσεις. Ως αποτέλεσμα, φέρνουν πιο κοντά εξελίξεις
που θέλουν να αποφύγουν...
Το επίμαχο ζήτημα είναι η συμπεριφορά της Τουρκίας. Όσο κι αν
φαντάζει υπερβολή, η συμπεριφορά της έχει δανειστεί στοιχεία από τη
ναζιστική Γερμανία. Αυτή την πραγματικότητα αρνούνται να αναγνωρίσουν οι
μεγάλες δυνάμεις που εμπλέκονται στη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, με
αποτέλεσμα να φέρνουν πιο κοντά μια μεγάλη σύγκρουση στην περιοχή.
Μόλις εδραιώθηκε ο Χίτλερ στην εξουσία, αφού πρώτα πέρασε
ένα διάστημα στο οποίο κατόρθωσε να αντιμετωπίσει κάθε αντίπαλο και να
συγκεντρώσει όλες τις εξουσίες στα χέρια του, ξεκίνησε την εφαρμογή του
επεκτατικού τους σχεδίου. Παρομοίως, ο Ερντογάν, αφού εδραιώθηκε στην
εξουσία παριστάνοντας τον μετριοπαθή ισλαμιστή-μοντέλο για τις χώρες της
Μέσης Ανατολής και αφού αντιμετώπισε τους αντιπάλους του, συγκέντρωσε
όλες τις εξουσίες στα χέρια του. Ελέγχοντας αποτελεσματικά πλέον το βαθύ
κράτος ξεκίνησε την εφαρμογή του δικού του επεκτατικού του σχεδίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ναζιστική Γερμανία καθοδηγούνταν από την
πεποίθηση ότι ασφυκτιούσε στα τότε σύνορά της και όφειλε να αναζητήσει
"ζωτικό χώρο" (Lebensraum) για να αναδείξει τον δυναμισμό της. Με τον
τρόπο αυτό θα αποκτούσε τον ρόλο που της άρμοζε στον κόσμο. Σήμερα, η
Τουρκία δεν κρύβει ότι ασφυκτιά στα τωρινά σύνορά της και ευθέως
φλερτάρει, όπως προκύπτει από τη ρητορική ηγετικών στελεχών της, με την
έννοια του "ζωτικού χώρου".
3 Δεκεμβρίου 1943. Καλάβρυτα: όταν το έγκλημα δεν τιμωρείται, επαναλαμβάνεται
Θ. Μαλκίδης
Καλάβρυτα:όταν το έγκλημα δεν τιμωρείται, επαναλαμβάνεται
<< Από το πρωί δεν είχαμε βάλει τίποτα στο στόμα μας. Παιδιά είμαστε. Τότε η Κελαηδήτενα που της σκότωσαν τρία παιδιά και τον άντρα της, προσφέρθηκε να μας δώσει. Πήρα στα χέρια το ψωμί. Στη μια γωνιά ήταν βρεμένο. Άρχισα να το τρώω με βουλιμία. Τότε κατάλαβα. Ανατρίχιασα.
Κοκκάλωσα.
Ήταν βρεμένο και ποτισμένο από το αίμα των σκοτωμένων.
Κοινώνησα από τη θυσία τους. Αυτή τη μεταλαβιά δε θα την ξεχάσω>>.
Αρχιμανδρίτη Θεοκλήτου Φεφέ. Καλάβρυτα 13 Δεκεμβρίου 1943.
1. Τα Καλάβρυτα
Ένα από μεγαλύτερα εγκλήματα της Ναζιστικής Γερμανίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, υλοποιήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 1943 όταν η «Βέρμαχτ» σκότωσε σχεδόν όλους τους άνδρες κατοίκους των Καλαβρύτων.
Η «Επιχείρηση Καλάβρυτα» («Unternehmen Kalavryta»), έγινε πράξη από τις μονάδες της 117ης Μεραρχίας Κυνηγών, που έδρευε στην Πελοπόννησο με επικεφαλής τον υποστράτηγο Καρλ φον Λε Ζουίρ (1898-1954).
Στην οθόνη του TRT, του τουρκικού καναλιού η Emine Erdogan, σύζυγος του Τούρκου προέδρου. Επάνω δεξιά το ρολόι του καναλιού, όπως και σε όλα τα τουρκικά κανάλια, δείχνει ζωντανά την αντίστροφη μέτρηση μέχρι το τέλος της "κατάπαυσης του πυρός" (κάτι που δεν ξεκίνησε στην πραγματικότητα ποτέ). Φανατίζουν τον φανατισμένο όχλο να αναμένει την επόμενη σφαγή των Κούρδων της Ροτζάβα!!!
Στη δεύτερη φωτογραφία οι μαθητές, όπως και κάθε πολίτης, σε κάθε δημόσια εκδήλωση συμμετέχει στην εθνικιστική συλλογική υστερία με στρατιωτικό χαιρετισμό!
Αν αυτό δεν είναι φασισμός τότε τι είναι;
Για όσους έχουν μνήμη και είναι γνώστες της βαλκανικής ιστορίας δεν ξενίζει.
Για τους μη ενήμερους ή τους αμφισβητίες ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο για την σχέση Κεμαλιστών και Ναζί, για τον ρόλο του Ατατούρκ ως προτύπου για τον Χίτλερ από έναν διακεκριμένο ιστορικό και μελετητή της τουρκικής ιστορίας και ιδεολογίας στον 20ο αιώνα, τον Stefan Ihrig και τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος (φωτό 3). Τίτλος, «Ατατούρκ και Ναζί: Δάσκαλος και μαθητές στην εφαρμογή του ολοκληρωτισμού».
Είναι η πρώτη ίσως συγκροτημένη προσπάθεια αποδόμησης της φιλοκεμαλικής «προκατάληψης», της άποψης που κυριάρχησε στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα ότι ο κεμαλισμός ήταν ένα φιλελεύθερο, αντιιμπεριαλιστικό, μεταρρυθμιστικό κίνημα που κυριάρχησε στη δυτική ιστορική θεωρία, και κυριάρχησε κυρίως, στα "κεμαλικά" μυαλά της πλειοψηφίας της ελληνικής αριστεράς.
Ήταν η βασική αιτία που δεν της επέτρεψε να δείξει την διεθνιστική της αλληλεγγύη στους γενοκτονημένους λαούς της Μ. Ασίας, καθώς και η αδυναμία της να αναλύσει την γεωπολιτική εξέλιξη της ιστορίας στη γειτονιά μας.
Ένα από τα λιγότερα «φωτισμένα» ζητήματα της ιστοριογραφίας στη χώρα μας σχετικά με τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο είναι αυτό της περίφημης στάση «ουδετερότητας» της Τουρκίας. Η στάση της τότε άρχουσας τάξης της Τουρκίας, παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με το σήμερα…
Να τονίσουμε εισαγωγικά ορισμένα βασικά ζητήματα:
1.Η Τουρκία με το ξέσπασμα του Β’ΠΠ υπογράφει στις 19 Οκτώβρη 1939 σύμφωνο συμμαχία με την Αγγλία-Γαλλία. Μετά όμως την συνθηκολόγηση τα Γαλλίας προχωρά σε υπογραφή συμφώνου μη επίθεσης και φιλίας με την χιτλερική Γερμανία στις 18 Ιούνη 1941.
Και μια λεπτομέρεια με «ελληνικό χρώμα»: Όταν στις 6 Απριλίου 1941 τα χιτλερικά στρατεύματα εισέβαλαν στα Βαλκάνια και η Αγγλία ζήτησε από την Αγκυρα να διακόψει τουλάχιστον τις διπλωματικές της σχέσεις με τον Αξονα, ως ένδειξη αλληλεγγύης προς τους Έλληνες, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Ρουστού Σαράτσογλου όχι μόνο αρνήθηκε να προσχωρήσει η χώρα του στον πόλεμο, στο πλευρό των συμμάχων, αλλά απέρριψε ακόμη και μια απλή συμβολική διπλωματική αποδοκιμασία της επίθεσης κατά της Ελλάδος. Η τακτική να «παίζει σε δύο ταμπλό» είχε να κάνει με την επιδίωξη της άρχουσας τάξης για την εξασφάλιση των περισσότερων ανταλλαγμάτων. Όπως έγινε γνωστό στις διαπραγματεύσεις και με τις δύο πλευρές οι Τούρκοι απαιτούσαν όχι μόνο εδάφη, όπως τη Θράκη, την Κριμαία, την Υπερκαυκασία, αλλά και δικαιώματα με το αναχρονιστικό σύστημα των «εντολών» στη Συρία, στο Ιράκ, στην Αίγυπτο και στην Αλβανία. Επίσης, εξέφραζαν την επιθυμία να αποκτήσουν ελληνοκατοικημένες περιοχές, όπως τα ανατολικά νησιά του Αιγαίου, τα Δωδεκάνησα, την Κύπρο και επιπλέον το λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
"Στο κάτω - κάτω οι Κούρδοι δεν μας βοήθησαν στη διάρκεια του Β΄Π.Π στην "Απόβαση της Νορμανδίας..." - δήλωσε ο πρόεδρος Τράμπ, ενώ βέβαια όπως βλέπουμε εδώ η Τουρκία & οι Τούρκοι βοήθησαν τις Η.Π.Α και τα μαχόμενα αμερικανικά στρατεύματα στην Ευρώπη στον Α΄Π.Π. ΚΑΙ ΣΤΟΝ Β' Π.Π !
Στη 1η φωτογραφία ο Αυτοκράτορας της Γερμανίας Βιλχελμίνος το 1917΄ γίνεται δεκτός στην Κωνσταντινούπολη από τον "Σεΐχη Αλ - Ισλάμ".
Στη 2η...η υπογραφή "Συμφώνου Φιλίας & Συνεργασίας Ναζιστικής Γερμανίας - Κεμαλικής Τουρκίας" ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ Β΄Π.Π
Σε ιδεολογικό επίπεδο, η ακροδεξιά τάση των Νεότουρκων εμπνέεται από τον γερμανικό φυλετικό ρομαντισμό. Η περίπτωση του Ζιγιά Γκιοκάλπ (Ziya Gökalp) αποτελεί μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες περιπτώσεις ενός διανοούμενου, επηρεασμένου από το ρομαντικό και φυλετικό εθνικισμό. Υπήρξε ο πατέρας του ιδεολογικού ρεύματος του παντουρκισμού. Ως Νεότουρκος συνέβαλε διοικητικά στην οργάνωση του σχεδίου εθνικής εκκαθάρισης των χριστιανικών λαών μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή ανέλαβε την ιδεολογική ανασυγκρότηση της εθνικιστικής Τουρκίας.
Για τον παντουρκισμό είναι ενδιαφέρον το βιβλίο ενός από τους ιδεολογικούς εκπροσώπους του, του Tekin Alp (Τhe turkish and pan-turkish ideal, επανέκδοση, Λονδίνο, εκδ. Liberty Press). Εκδόθηκε για πρώτη φορά στην Κωσταντινούπολη το 1915. Στα ελληνικά εκδόθηκε το 1992. Το παντουρκιστικό φαινόμενο παρουσιάζεται αναλυτικά στη μελέτη του Jacob M. Landau "Ο παντουρκισμός - Το δόγμα του τουρκικού επεκτατισμού (Αθήνα, εκδ. Θετίλη, 1985).
Ο Τούρκος ιστορικός Taner Aksam στο βιβλίο του "A Shameful Act" υποστηρίζει ότι ο Γκιοκάλπ, επηρεασμένος από τον γερμανικό εθνικισμό, διαμόρφωσε ένα θεωρητικό πλαίσιο, το οποίο παρείχε την ιδεολογική βάση για την επίδειξη της συγκεκριμένης βίαιης πολιτικής συμπεριφοράς.
Στόχος του Γκιοκάλπ ήταν η διαμόρφωση "εθνικής οικονομίας", η οποία θα μπορούσε να δημιουργηθεί μόνο με την "εθνική ομοιογένεια". Χρησιμοποίησε τη λογοτεχνία για να μετακενώσει τις ιδέες του στο μουσουλμανικό οθωμανικό πληθυσμό και ενσωμάτωσε με ένα ακραία εργαλειακό τρόπο τα σχήματα του Νίτσε. Όπως γράφει σε ποίημά του: «Ο ύψιστος Θεός έπλασε τον Τούρκο ανώτερο...».
Παράλληλα, τονίζει την υπερηφάνεια της θρησκευτικής ομολογίας, ενσωματώνοντας το Ισλάμ στην εξυπηρέτηση του εθνικιστικού φαντασιακού: «Κι αν δεν έχουμε επιστήμη, έχουμε το Κοράνι...» (Aριστοτέλης Μητράρας, Το εθνικιστικό τρίπτυχο. Εκτουρκισμός-εξισλαμισμός-εκσυγχρονισμός στην ποίηση του Ζιγιά Γκιοκάλπ, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, 2012).
Ζιγιά Γκιοκάλπ, η πρωτόλεια εκδοχή του ναζισμού
Στην περίπτωση του Γκιοκάλπ συναντούμε μια πρωτόλεια εκδοχή της ναζιστικής κοσμοθεωρίας, όπου βασικό ρόλο στην τελική διαμόρφωσή της --όπως και της νεοτουρκικής βεβαίως σε πολύ απλοϊκότερη εκδοχή-- έχουν οι απόψεις του Νίτσε, οι οποίες εκχυδαΐστηκαν και χρησιμοποιήθηκαν εργαλειακά. Στη ναζιστική ρητορική εντάσσεται ο θαυμασμός του Νίτσε για τη σκληρότητα, τη δύναμη, τον υπεράνθρωπο, όπως και η λατρεία του για τον ανώτερο άνθρωπο που συμβαδίζει με την επιθυμία εξαφάνισης των ξεπεσμένων φύλων. Ακριβώς το ίδιο παρατηρείται στο έργο του Γκιοκάλπ.
Χαρακτηριστική είναι η παραδοχή του ιδίου στο περιοδικό Yeni Hayat τo 1911, όπου περιέγραφε το νέο άνθρωπο της νεοτουρκικής Νέας Τάξης: «Οι Τούρκοι ήταν οι “υπεράνθρωποι” που είχε φανταστεί ο Γερμανός φιλόσοφος Νίτσε… Από την τουρκότητα θα γεννηθεί η νέα ζωή…». Ακριβώς έναν τέτοιο "υπεράνθρωπο", Γερμανό αυτή τη φορά, θα ονειρευτεί ο Αδόλφος Χίτλερ 15 χρόνια αργότερα.
Η προπαγάνδα του Χίτλερ είχε βασιστεί σε κώδικες, με τους οποίους οι γερμανικές μάζες ήταν απολύτως συμφιλιωμένες. Έτσι και ο τουρκικός εθνικισμός θα βασιστεί στους θρησκευτικούς κώδικες, τους οποίους αποδέχονταν οι μουσουλμανικές μάζες. Το ζήτημα της συνάφειας των Νεότουρκων και του πλέον επιτυχημένου εξ αυτών, αυτό έχει ήδη απαντηθεί οριστικά με την πρόσφατη μελέτη του Stefan Ihring με τίτλο Atatürk in the Nazi Imagination, που εκδόθηκε τον Οκτώβρη του 2017 από τις εκδόσεις του Harvard.
Το νεοτουρκικό κίνημα του 1908 αντιμετωπίστηκε από τον Γεώργιο Σκληρό (γεννήθηκε στην Τραπεζούντα του Πόντου) και τον Δημήτρη Γληνό (γεννήθηκε στη Σμύρνη της Ιωνίας) ως ένα απειλητικό εθνικιστικό κίνημα μιας στρατιωτικής γραφειοκρατίας, η οποία απειλούσε τα ζωτικά συμφέροντα των υπόδουλων λαών. Δεν είναι βέβαια τυχαίο ότι και οι δύο προέρχονται από το μικρασιατικό σοσιαλιστικό κίνημα, το οποίο ανδρώθηκε συγκρουόμενο με την αυταρχική Οθωμανική Αυτοκρατορία (Δημήτρης Γληνός "Η τουρκική μεταπολίτευσις και αι συνέπειαι αυτής", στο Αριστερά και Ανατολικό Ζήτημα, εκδ. Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα, 1998, σελ. 101-134 και Γεώργιος Σκληρός "Το Ζήτημα της Ανατολής", στο Αριστερά και Ανατολικό Ζήτημα, ό.π., σελ. 77-99).
Είναι εντυπωσιακή η παρόμοια ανάλυση των Γληνού και Σκληρού με αυτήν της Ρόζας Λούξεμπουργκ. Η ανάλυση αυτή δικαιώθηκε από τα όσα ακολούθησαν. Ο Attila Tuygan γράφει:
«Το κεμαλικό καθεστώς που διαδέχθηκε το Κομιτάτο Ένωση και Πρόοδος αντιμετώπισε με καταπίεση, άρνηση και αφομοίωση στον τουρκισμό όλα τα άλλα στοιχεία, όπως τους Λαζούς, Κιρκάσιους, Γεωργιανούς, Κιρμαντζί, Τουρκομάνους, Πομάκους, Ζαζά, Ασσύριους και ποιος ξέρει πόσα άλλα ονόματα που δεν αναφέρουμε εδώ. Η προσπάθεια ήταν η με τη βία εμφύσηση "θετικιστικής τουρκικής" ταυτότητας, κάτι που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα» (Attila Tuygan Γενοκτονία για την "ιερή πατρίδα", εφημερίδα Δρόμος της Αριστεράς, 30 Μαϊου 2011).
H λογική της γενοκτονίας υπήρξε σύμφυτη στην ακροδεξιά τάση του Νεοτουρκικού κινήματος. Ακόμα και ο ιστορικός Erik Zürcher, που δεν διακρίνεται για την κριτική του στάση προς το νεοτουρκικό παράδειγμα, στο βιβλίο του The Young Turk Legacy and Nation Building. From the Ottoman Empire to Ataturk's Turkey (Η Νεοτουρκική κληρονομιά και το χτίσιμο του έθνους. Από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην Τουρκία του Ατατούρκ) γράφει ξεκάθαρα για τον πλέον επιτυχημένο εκ των Νεότουρκων:
«Ο Μουσταφά Κεμάλ ποτέ δεν μίλησε δημόσια ενάντια στη γενοκτονία... και ο ίδιος περιβάλλεται από ανθρώπους, όπως ο Τοπάλ Οσμάν, που τα χέρια τους ήταν βαμμένα με αίμα…».
Από την αρχή (1908) έως το τέλος (1923) η πολιτική των Νεότουρκων στρεφόταν κατά των μειονοτήτων. Ο Taner Akçam είναι απόλυτος στη διαπίστωση αυτή:
ο «απελευθερωτικός πόλεμος... δεν δόθηκε κατά των εισβολέων, αλλά κατά των μειονοτήτων».
Ένα από τα ιστορικά ζητήματα για τα οποία υπάρχει αμφισημία είναι αυτό που σχετίζεται με το κίνημα των Νεότουρκων. Συνήθως δεν υπάρχει η διάκριση μεταξύ των φιλελεύθερων Νεότουρκων, που ήταν επηρεασμένοι από τον Διαφωτισμό, και την ακροδεξιά τάση τους, που τελικά επικράτησε και αντλούσε...
Του Βλάση Αγτζίδη*
Ένα από τα ιστορικά ζητήματα για τα οποία υπάρχει αμφισημία είναι αυτό που σχετίζεται με το κίνημα των Νεότουρκων. Συνήθως δεν υπάρχει η διάκριση μεταξύ των φιλελεύθερων Νεότουρκων, που ήταν επηρεασμένοι από τον Διαφωτισμό, και την ακροδεξιά τάση τους, που τελικά επικράτησε και αντλούσε την ιδεολογική νομιμοποίηση από το γερμανικό φυλετικό ρομαντισμό.
Το 1908 είναι το σημείο κατά το οποίο το πνεύμα του ακραίου φυλετισμού, που κόμιζε η τριανδρία της Θεσσαλονίκης των Τζεμάλ, Εμβέρ και Ταλαάτ πασά, υπερίσχυσε του ευρύτατου μεταρρυθμιστικού κινήματος που είχε αναφανεί στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από τα τέλη του 19ου αιώνα (το 1891 είχε δημιουργήσει το Κομιτάτο «Ένωση και Πρόοδος») και προσδοκούσε στη μετεξέλιξη της Αυτοκρατορίας σε κράτος δικαίου.
Ακροδεξιοί μιλιταριστές εναντίον φιλελεύθερων αστών
Η φιλελεύθερη πτέρυγα, που ηττήθηκε από τους στρατιωτικούς, εξέφραζε τις νεωτερικές απόψεις. Εκπρόσωπός της ήταν ο πρίγκιπας Σαμπαχαεντίν και είχε την αποδοχή και των προοδευτικών στοιχείων από την ελληνική και αρμενική κοινότητα. Ο πρίγκιπας Σαμπαχαεντίν εξέφρασε τις πιο προωθημένες οθωμανικές δυνάμεις που εμφορούνταν από το πνεύμα του Διαφωτισμού και επεδίωκαν τη διαμόρφωση ενός κράτους δικαίου. Ο Aχμέτ Οράλ γράφει γι' αυτή την τεράστια διαφορά των δύο απόψεων: «...Εγκαινίασε (ο Σαμπαχαεντίν) ένα πρόγραμμα μετεξέλιξης της Αυτοκρατορίας σε μια 'πολυπολιτισμική' κοινωνία, που θα φιλοξενούσε μέσα στο οθωμανικό μωσαϊκό τους διάφορους συμβατούς μεταξύ τους πολιτισμούς. Με την αντίληψη αυτή ιδρύθηκε το κομιτάτο 'Ένωση και Πρόοδος'. Στην οργάνωση αυτή, σε αντίθεση με τις απόψεις του πρίγκιπα Σαμπαχαεντίν (αντεμί μερκετζί: αποκέντρωση), εμφανίστηκε η ομάδα του Αχμέτ Ριζά, που υποστήριζε τον συγκεντρωτικό έλεγχο (κατί μερκετζί) και εισήλθε δυναμικά στην πολιτική με την υποστήριξη των Γερμανών. Το αποτέλεσμα ήταν η διάσπαση της οργάνωσης... Οι Ενωτικοί, όταν πραγματοποίησαν το πραξικόπημα το 1908 προσανατολιζόταν από τον οθωμανισμό προς τον τουρκισμό / τουρανισμό. Στην κατεύθυνση αυτή ονειρεύονταν να εθνικοποιηθούν ως 'Τούρκοι'. Το κομιτάτο δεν διέθετε τα εφόδια ώστε να εκπληρώσει τον σκοπό της εθνικοποίησης των Τούρκων ως μια ιστορική εξελικτική διαδικασία...».1
Η Λούξεμπουργκ για τους Νεότουρκους
Ο νέες εθνικιστικές απόψεις που εμφανίζονται καθορίζουν ως εθνικό χώρο των Τούρκων μια εκτεταμένη περιοχή από το Αιγαίο έως τη θάλασσα της Κίνας. Το παντουρκιστικό κίνημα στοχεύει ακριβώς στη δημιουργία αυτής της νέας τουρκικής αυτοκρατορίας, όπου δεν θα υπάρχει θέση για κανένα άλλο έθνος εκτός απ' αυτό των Τούρκων. Κύριοι υποστηρικτές των τάσεων αυτών θα είναι οι Γερμανοί, οι οποίοι, με μια προνομιακή συμμαχία με το τουρκικό εθνικιστικό κίνημα, θα επιδιώξουν αφενός το ξαναμοίρασμα του παλιού κόσμου των αγορών και των αποικιών και αφετέρου την οικονομική τους κυριαρχία στην Εγγύς Ανατολή με την εξαφάνιση των μόνων ανταγωνιστών τους, των Ελλήνων και των Αρμενίων.2