Ηθική, Πολιτική και Πόλεμος. Ποια είναι η ηθική βάση της απαίτησης πολεμικών επανορθώσεων

Διονύσιος Γ. Δρόσος

Ομότιμος Καθηγητής Ηθικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

[ Πρώτη Δημοσίευση στο ESDOGE.gr ]

Από την εποχή του Μακιαβέλλι η πολιτική διαχωρίζεται από την προσωπική ηθική και υπηρετεί πλέον ρητά την χρησιμοθηρική ηθική της πολιτικής αναγκαιότητας προστασίας και αναπαραγωγής της κρατικής εξουσίας. Πρόκειται για την εικόνα ενός κόσμου συγκρούσεων και πολέμων, όπου το κάθε υποκείμενο (πολιτική οντότητα διαφόρων μορφών: κράτος, κόμμα, οργάνωση κ.ο.κ.) ακολουθεί την δεοντολογία του ιδίου συμφέροντος, έστω και αν τα άτομα στον ιδιωτικό βίο τους δεσμεύονται από μια «ανώτερη», και εν πάση περιπτώσει, δεσμευτικότερη ηθική.

Η θεαματική εισβολή των ιδεολογιών, από τον 19ο αιώνα, οι οποίες υποκατέστησαν τη λειτουργία των θρησκευτικών ομολογιών, δηλαδή λειτούργησαν- παρά τον κραυγαλέα διακηρυσσόμενο αθεϊσμό τους – εν είδει θρησκευτικών υποκατάστατων, επανέφεραν την αξίωση της υποταγής της πολιτικής σε μια ανώτερη ηθική αρχή (παγκόσμια ειρήνη, γενική κοινωνική ισότητα, επικράτηση της «ανώτερης» φυλής κ.ο.κ.). Είναι προφανής, ωστόσο, η καταστατική αδυναμία οικουμενικής κατίσχυσης οποιασδήποτε από αυτές τις αξιολογήσεις. Αντιθέτως, η πολιτική σύγκρουση και ο πόλεμος (πάντα συναφής και αναπόσπαστος από αυτήν καθόσον είναι η συνέχισή της με άλλα μέσα) επενδύθηκαν ιδεολογικά με ισχυρές προσομοιώσεις θρησκευτικού φανατισμού, κάνοντας τον πόλεμο ακόμα πιο φονικό. Διότι, εάν πιστεύει κανείς πως πολεμά όχι για την επιβίωσή του ή την ανεξαρτησία ή την αξιοπρέπειά του, αλλά για την εκρίζωση του «κακού», θεωρεί πως αναλαμβάνει ρόλο ιερού εκτελεστή του «καλού», όπου έχοντας την «ευλογία» του αγγέλου εξολοθρευτή να δράσει απολύτως ελεύθερα, δεν δεσμεύεται από τίποτα προκειμένου να επιτύχει το έργο του. Καμία ηθική αρχή δεν μπορεί να δεσμεύσει εκείνον που πιστεύει πως η αποστολή του είναι η εξόντωση του «κακού». Όπου ως «κακό» ορίζεται συνήθως ο όποιος αντίπαλος (φυλετικός, εθνικός, ιδεολογικός, πολιτικός κοκ). Δεν υπάρχει ασφαλέστερη οδός της διαιώνισης του κακού από την αυταπάτη της ριζικής εξάλειψής του. Πώς ξεφεύγουμε από αυτόν το φαύλο κύκλο;

Ι. Η ηθική της ευθύνης και η ηθική των απόλυτων αρχών.

Η Δεξιά του Κυριάκου κατεδαφίζει το Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια

ΔΡΟΣΟΣ ΔΙΟΝΥΣΗΣ

Εκείνο που κυρίως συζητιέται με πάθος μεταξύ των Νεοελλήνων (αν εξαιρέσει κανείς τον άλλο μικροεμφύλιο για την αξιολόγηση της ταινίας του Λάνθιμου ή τις δηλώσεις Νταλάρα) είναι η δυνατότητα ομόφυλων ζευγαριών όχι μόνον να νυμφεύονται, αλλά και να υιοθετούν-ανατρέφουν παιδιά.

Την ίδια στιγμή ο πόλεμος μαίνεται στην Ουκρανία και εξαπλώνεται στη Μέση Ανατολή με 10 παιδιά να δολοφονούνται κάθε ώρα στη Γάζα. Την ίδια στιγμή η Ελλάδα σπεύδει, χωρίς να οφείλει, να δηλώσει ένοπλη παρουσία στην Ερυθρά Θάλασσα, μετατρέποντας σε εχθρούς και άλλες χώρες με τις οποίες δεν μας χωρίζει τίποτα, επωμιζόμενη συγχρόνως εμμέσως μέρος της ευθύνης για την “γενοκτονία” εναντίον του παλαιστινιακού λαού.

Την ίδια στιγμή ενισχύει την Ουκρανία με οπλικά συστήματα που στερεί από τα απειλούμενα νησιά του Αιγαίου, ενώ ο αναδασμός των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας προχωράει σταθερά και αθόρυβα, καθώς η Τουρκία διεισδύει περισσότερο στον οικονομικό και πολιτισμικό βίο μας (αγοράζονται ποδοσφαιρικές ομάδες, τηλεοπτικά κανάλια, αλιευτικές εταιρείες) και στελέχη των Γκρίζων Λύκων αναλαμβάνουν την προπονητική ευθύνη μεγάλων ΠΑΕ.

Την ίδια στιγμή το εισόδημα όλο και μεγαλύτερων μερίδων του πληθυσμού δεν αρκεί για να καλύψει τις δυο τελευταίες εβδομάδες του μήνα, με την αισχροκέρδεια να καλπάζει ασύδοτη, τα νοσοκομεία διαλύονται, η χώρα δημογραφικά συρρικνώνεται, η γεννητικότητα χτυπάει αρνητικά ρεκόρ. Ενώ λοιπόν συμβαίνουν όλα αυτά που συνιστούν υπαρξιακή κρίση για την Ελλάδα, το μέγα πρόβλημα που συνταράσσει και διαιρεί την ελληνική κοινωνία είναι η τεκνοθεσία των ομόφυλων ζευγαριών! Μιλάμε για μια ελαχιστότατη ομάδα, στο όριο του στατιστικά ασήμαντου – 520 είναι συνολικά οι αιτήσεις που έγιναν για συμβόλαιο συμβίωσης μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών. Ένα ποσοστό εξ αυτών θα είναι σε οικονομική θέση να υιοθετήσουν.

Ολιγαρχία του χρήματος και πολτοποίηση των κοινοτήτων

ΔΡΟΣΟΣ ΔΙΟΝΥΣΗΣ

Η μεταμοντέρνα Αριστερά, που θέλει να εμφανίζεται ως θεωρητική και πρακτική κριτική της υφιστάμενης κοινωνικής πραγματικότητας, οφείλει πριν από όλα να υπερνικήσει την πνευματική οκνηρία της, γιατί προς το παρόν υποτάσσεται στην αδράνεια (με την μηχανική έννοια) της αντιστροφής των παραδοσιακών συντηρητικών αξιακών σταθερών Πατρίδα-Θρησκεία-Οικογένεια. Δηλαδή, προσπαθεί να βρει την χαμένη και ηττημένη της ταυτότητα στην άρνηση των τριών ανωτέρω αξιών. Αντί-πατρίδα, αντί-θρησκεία, αντί-οικογένεια, λοιπόν.

Από μόνο του εκφράζει ηττοπάθεια και ανασφάλεια. Όμως, μακάρι να ήταν μόνον αυτό! Το σημαντικό είναι πως το τρίπτυχο αυτό εγκαταλείπεται από τον ίδιο τον καπιταλισμό της παγκοσμιοποίησης. Είναι ήδη απαρχαιωμένο και λειτουργεί γι’ αυτόν σαν βαρίδι. Και τούτο, διότι η νέα ατζέντα του συστήματος (καπιταλισμό το ονομάσουμε ή τεχνοφεουδαρχία) είναι η πλήρης κατάλυση κάθε κοινοτικού δεσμού. Κυριολεκτικά, η πολτοποίηση των κοινοτήτων!

Οι τρεις παλαιές “δεξιές” αξίες εκφράζουν μορφές κοινοτικών δεσμών, ήτοι κοινωνικών δεσμών που δεν ανάγονται σε συμβολαιακές πράξεις μεταξύ περιχαρακωμένων συμφεροντολογικών ατόμων. Ας σημειωθεί ότι η τάση του καπιταλισμού να καταλύει κάθε κοινότητα έχει επισημανθεί ήδη από τον Μαρξ στα Grundrisse, όπου τονίζει πως «το χρήμα τείνει να γίνει η μόνη κοινότητα και να καταλύσει κάθε άλλη».

Ίσως είναι η πιο εμπνευσμένη στιγμή του μεγάλου στοχαστή. Σε άλλα διαψεύστηκε, ως προς αυτό όμως, είναι σαν να αρχίζει ακριβώς στην εποχή μας να δικαιώνεται, αφού ποτέ μέχρι σήμερα δεν ήταν τόσο κραυγαλέα αυτή η τάση. Οι αριστεροί του σήμερα δεν εμπνέονται από τον Μαρξ, όμως. Δεν τον διαβάζουν καν. Αλλιώς δεν θα καλούσαν τον Κουτσούμπα να διαβάσει το βιβλίο του Ένγκελς για την καταγωγή της οικογένειας, της ιδιοκτησίας και του κράτους, ώστε να “ξαναγίνει κομμουνιστής” και να συναινέσει στο νόμο για την τεκνοθεσία. Αγνοούν ότι το εν λόγω βιβλίο είναι λίβελος κατά της ομοφυλοφιλίας! Θα ήταν για γέλια, αν δεν ήταν για κλάματα.

Αντί για εξωτερική άρνηση

Οι παλαιές, λοιπόν, συμβολικές κοινότητες εκπίπτουν και εγκαταλείπονται. Γύρω από την επιφανειακή στήριξη των παλαιών συμβόλων είναι αλήθεια πως συσπειρώνονται ενστικτωδώς οι τεράστιες κοινωνικές ομάδες που απειλούνται με εξαφάνιση, στον βαθμό που προχωράει η παγκοσμιοποίηση και η 4η τεχνολογική επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης. Στην Αμερική αυτό εκδηλώνεται με το φαινόμενο Τραμπ.

Πώς μας ενώνει και πώς μας δονεί… του ΕΛΙΑΜΕΠ η φωνή

Του Διονύση Δρόσου 

Δεν ισχύει αυτό που λέγεται συχνά πως ο ΣΥΡΙΖΑ αδιαφορεί για τα εθνικά θέματα. Οι διάσπαρτες κατά καιρούς δηλώσεις, πράξεις ή αποσιωπήσεις στελεχών του αποκτούν σαφές νόημα και κατεύθυνση, αν λάβουμε υπόψη μας την έντονη παρουσία μελών του στο ΕΛΙΑΜΕΠ. Το πολυσυζητημένο τελευταίο κείμενο του εν λόγω ιδρύματος που δημοσιεύτηκε ολόκληρο μόνον στα αγγλικά(!) δυο μέρες πριν τη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Ερντογάν στο Βίλνιους, υπογράφεται από ανθρώπους της επιρροής ΣΥΡΙΖΑ, δύο εκ των οποίων είναι γνωστά στελέχη του.

Ο πρέσβης ε.τ. Γ. Αϋφαντής (τόσο ανεκτίμητος και τόσο μόνος σε αυτή τη χώρα) έχει κατονομάσει κάποιους εξ αυτών. Ανάμεσά τους και εκείνους που βρήκε μπροστά του στο πονεμένο θέμα της υποψηφιότητας της Σαμπιχά Σουλεϊμάν, όταν ο Τσίπρας είχε την φαεινή, αλλά βραχύβια, έμπνευση να τον κάνει διπλωματικό σύμβουλό του.

Όλη η ανάρτηση ΕΔΩ:

Πώς μας ενώνει και πώς μας δονεί… του ΕΛΙΑΜΕΠ η φωνή