«Θεοφάνεια versus μηδενισμός»

Το αντί-πνευματικό και εθνομηδενιστικό μείγμα της συμφοράς των νεοελλήνων και όχι μόνο (προστέθηκε δοκίμιο για τον μεταμοντερνισμό)

Του Παναγιώτη Ήφαιστου

Το κείμενο που ακολουθεί γράφτηκε την ημέρα των Θεοφανείων πριν μερικά χρόνια. Έγιναν αναδιατυπώσεις και συμπληρώσεις στο κύριο κείμενο και στο τέλος προστέθηκαν περισσότερες παραπομπές σε άλλες αναρτήσεις. Πιο σημαντικό, αναρτώ στο τέλος το δοκίμιο «Πολιτική θεωρία του Διεθνούς Συστήματος:

 Τι συγκροτεί και συγκρατεί τα κράτη και τον κόσμο» που δημοσιεύτηκε έκτοτε στο επιστημονικό περιοδικό Φιλοσοφείν, επιστήμη, εύνοια παρρησία.

 Στο δοκίμιο αυτό επιχειρήθηκε μια συνοπτική και όσο το δυνατό πιο περιεκτική ανάλυση ζητημάτων που αφορούν τον μεταμοντερνισμό, την μεταφυσική πίστη και το Κοινωνικό και Πολιτικό γεγονός. Συναρτάται ευθέως με την πιο χαλαρή ανάλυση για τον μεταμοντερνισμό τον Ιανουάριο 2019 στην παρούσα ανάρτηση.

 Σημειώνεται ότι στις αριθμημένες υποσημειώσεις στο τέλος του δοκιμίου γίνονται εκτενέστερα σχόλια και παραπομπές σε κύρια έργα. Σημειώνεται ότι εν τέλει, και αυτό υπογραμμίζεται στο δοκίμιο, το μείζον είναι η θέσπιση της ισχύος. Η ισχύς θεσπίζεται εάν υπάρχει Κοινωνικό και Πολιτικό γεγονός και οι βαθμίδες δημοκρατικής συγκρότησης είναι συνάρτηση του κατά πόσο η πολιτεία-κράτος προσανατολίζονται προς την Ιθάκη της πολιτικής ελευθερίας. Δική μας εκτίμηση και θα επανερχόμαστε με εκτενέστερο κείμενο είναι ότι ο μεταμοντερνισμός μηδενισμός –τον οποίο εύστοχα μεταφράσαμε στα Ελληνικά ως εθνομηδενισμός–κατά βάση και ουσιαστικά αντιβαίνει σε κάθε έννοια πολιτικού πολιτισμού και συμβολίζει την οπισθοδρόμηση στα Σόδομα και Γόμορρα της βαρβαρικής ή και κτηνώδους προ-πολιτικής εποχής. 

Ο λόγος για τον οποίο επανερχόμαστε στην εξέταση του μεταμοντερνισμού είναι επειδή εκτιμάται πως αποτελεί το κύριο ζήτημα του μέλλοντος, ιδιαίτερα για λιγότερο ισχυρά κράτη στα οποία εισροές εθνομηδενιστικού ιδεολογικού δηλητηρίου ροκανίζουν τα ανθρωπολογικά τους θεμέλια και μετατρέπουν την χώρα σε χώρο μεταμοντέρνων πολέμου που όσο προχωρούμε εντείνονται. Ανάγνωση και μόνο μερικών φράσεων των συνεπών μηδενιστών το υποδηλώνει. Σημαντικό είναι να τονιστεί, πάντως, ότι υπάρχουν αντιστάσεις που αντιβαίνουν στις μεταμοντέρνες μηδενιστικές τάσεις.

Ακολουθεί η παρέμβαση του Ιανουαρίου 2019, κείμενο στο οποίο έγιναν ορισμένες επαναδιατυπώσεις και στην συνέχεια αναρτώνται σύνδεσμοι μερικών ακόμη παρεμβάσεων πριν παρατεθεί το προαναφερθέν δοκίμιο «Πολιτική θεωρία του Διεθνούς Συστήματος: Τι συγκροτεί και συγκρατεί τα κράτη και τον κόσμο» όπου τα ζητήματα αυτά εξετάζονται πιο συστηματικά και με παραπομπές σε σημαντικά έργα.

Πέραν των πατροπαράδοτων διδαχών για την φανέρωση της Αγίας Τριάδας την στιγμή της Βάπτισης όπως αναφέρονται στα σχετικά Ευαγγελικά αποσπάσματα, η εορτή των Θεοφανείων είναι βαθιά ριζωμένη στις παραδόσεις της Ελληνικής διαχρονίας. Σε άλλη περίπτωση τα Θεοφάνεια αποτέλεσαν αφορμή για προβληματισμό στα πεδία της θεολογίας αλλά και της ανθρωποκεντρικής / Αριστοτελικής Ορθόδοξης θρησκευτικής παράδοσης.

Εδώ περιοριζόμαστε να πούμε λίγα μόνο λόγια. Κυρίως ότι για όλα τα έθνη η μεταφυσική πίστη ήταν, είναι και θα συνεχίσει να είναι Καταστατικής, αξονικής και διαμορφωτικής σημασίας. Η μεταφυσική πίστη, οι απορρέουσες παραδόσεις, οι ανθρωποκεντρικές προεκτάσεις των Ορθόδοξων Χριστοκεντρικών διδαχών και ο εν γένει ρόλος της Χριστιανικής μεταφυσικής πίστης υπήρξαν κύριοι άξονες της διαδρομής των Ελλήνων.

Το ερώτημα του πόσο θρήσκοι και Εκκλησιαζόμενοι είμαστε στην προσωπική μας ζωή δεν είναι του παρόντος και ίσως ποτέ δεν πρέπει να τίθεται διατακτικά. Ανεξαρτήτως αυτής της παραμέτρου, όμως, για όσους διαθέτουν Ελληνική υπόσταση –και εάν δεν διαθέτουν Ελληνική υπόσταση ένα ερώτημα που τίθεται είναι τι υπόσταση διαθέτουν, αν διαθέτουν υπόσταση κάποιας άλλης εθνικής υπόστασης ή εάν είναι ανυπόστατοι– η Ορθόδοξη Χριστοκεντρική παράδοση ενέχει οντολογικές προεκτάσεις στην εθνική ιδιοσυστασία των μελών του Ελληνικού έθνους. Και αυτές οι προεκτάσεις δεν σχετίζονται κατ’ ανάγκη με τις βαθμίδες μεταφυσικής πίστης και Εκκλησιασμού. Η ανθρωποκεντρική Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη και πολιτική παράδοση, κοντολογίς, είναι συστατικό στοιχείο των Ελληνικών πολιτικών παραδόσεων.

Π. Ήφαιστος: Ουκρανία και ο κίνδυνος πυρηνικού ολοκαυτώματος

Και το Αλφαβητάρι της πυρηνικής στρατηγικής.

 Δρ. Παναγιώτης Ήφαιστος, Αρθρογράφος

Ομ. Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων – Στρατηγικών Σπουδών, Παν/μιο Πειραιώς, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών

Η αντιπαράθεση Δύσης-Ρωσίας στην Ουκρανία και ανεξάρτητα του πως θα εξελιχθεί, είναι, παράλληλα με τον άλλο μεγάλο Μεταψυχροπολεμικό πόλεμο στην Μέση Ανατολή, ενδεχομένως η σοβαρότερη Μεταπολεμική κρίση. «Μεταπολεμική» και όχι μόνο Μεταψυχροπολεμική για δύο κυρίως λόγους:

Αφενός κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου επιτεύχθηκε η σταθεροποίηση των σχέσεων με τις συμφωνίες SALT/ABM. Περιορίστηκαν τόσο οι επιθετικοί διηπειρωτικοί πύραυλοι όσο και οι αμυντικοί πύραυλοι. Την δεκαετία του 1980, επιπλέον, αποσύρθηκαν οι πύραυλοι μικρού και μεσαίου βεληνεκούς από την Ευρώπη.

Αφετέρου, πολλές από τις συμφωνίες του Ψυχρού Πολέμου ξεπερνιούνται λόγω ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων ή παραμερίζονται σκόπιμα. Ταυτόχρονα, το διεθνές σύστημα είναι πολυπολικό και αποτελείται όχι μόνο από πολλές μεγάλες δυνάμεις αλλά και πολλές πυρηνικές δυνάμεις.

Τα προαναφερθέντα έχουν ως αποτέλεσμα διενέξεις και πολέμους όπως στην Ουκρανία και στην Μέση Ανατολή όπου εμπλέκονται πολλές πυρηνικές δυνάμεις και παρεισφρέει ο κίνδυνος ένας συμβατικός πόλεμος να εξελιχθεί σε πυρηνικό. Αναμφίβολα, κίνδυνο πυρηνικού πολέμου είχαμε και στην κρίση της Κούβας αρχές της δεκαετίας του 1960. Όμως, οι αναλογίες, οι συσχετισμοί, ο αριθμός των πυρηνικών όπλων και πολλοί άλλοι παράγοντες ήταν διαφορετικοί. Ο πόλεμος της Ουκρανίας, επιπλέον, αφορά την γεωπολιτική αντιπαράθεση που εκκολάφθηκε κατά την διάρκεια των τριών Μεταψυχροπολεμικών δεκαετιών και που είτε άφησε ανοικτά πολλά ζητήματα ή εκκόλαψε νέα. Κυρίως, δημιούργησε ένα ρευστό και ασαφές γεωπολιτικό περιβάλλον στην Ευρώπη λόγω επέκτασης της Ατλαντικής Συμμαχίας στην Κεντρική Ευρώπη (και αυτό παρά τις υποσχέσεις που δόθηκαν αρχές του 1990 και παρά το γεγονός ότι η Μόσχα το είχε κάνει ρητό πως αυτό θέτει μείζονα ζητήματα ασφάλειας στην Ευρώπη).

Στο επίκεντρο των συζητήσεων μετά τον Ψυχρό Πόλεμο βρισκόταν το μέλλον της Ατλαντικής Συμμαχίας μετά την κατάρρευση του Συμφώνου της Βαρσοβίας δημιουργώντας νέους στρατηγικούς συσχετισμούς. Όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και στον πλανήτη ευρύτερα. Κυρίως, πολλοί πολιτικοί παράγοντες και οι σημαντικότεροι αναλυτές της στρατηγικής στην Δύση, υπογράμμιζαν την στρατηγική σημασία μιας θεσμικής, οικονομικής και πολιτικής προσέγγισης της Μόσχας από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Τόνιζαν την σημασία μιας τέτοιας προσέγγισης υπό το πρίσμα των υπό εξέλιξη πλανητικών στρατηγικών συσχετισμών λόγω ανόδου της ισχύος της Κίνας, Από καθαρά στρατηγική άποψη (κόστος/όφελος εναλλακτικών αποφάσεων) ήταν μια ορθολογιστική προσέγγιση αλλά τόσο η επέκταση του ΝΑΤΟ όσο και οι Αμερικανικές παρεμβάσεις στην Ουκρανία (πχ η «πορτοκαλί επανάσταση«) οδήγησαν σε αντίθετες αποφάσεις. Το αναμενόμενο αποτέλεσμα για το οποίο πολλοί μιλούσαν ήταν η εκκόλαψη διλημμάτων ασφαλείας μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Ευρώπης.

Η Άλωση της Βασιλεύουσας Πόλης και η διαμόρφωση του σύγχρονου κόσμου

Παναγιώτης Ήφαιστος

Η χιλιετής Βυζαντινή κοσμοπολιτεία αναλύεται συχνά και συγκριτικά με το σύγχρονο διεθνές σύστημα σε πολλά βιβλία και άρθρα. Στο πρόσφατο βιβλίο «ΤΟ ΕΘΝΟΚΡΑΤΟΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ. Παθογένειες, αδιέξοδα, αίτια, πολιτικός στοχασμός. Μεταμοντέρνος εθνομηδενισμός versus Έθνος και Πολιτισμός» (Εκδόσεις Ποιότητα, Ιούνιος 2023)

βρίσκεται στον πυρήνα των συγκριτικών και εξειδικευμένων αναφορών με σκοπό να γίνουν πλήρως κατανοητές οι παθογένειες και τα αίτια των καταμαρτυρούμενων επικίνδυνων αδιεξόδων.

Ιστορικοί, πολιτικοί επιστήμονες και πολιτικά πρόσωπα όταν συζητούν για το Βυζαντινό Κοσμοσύστημα δημιουργείται η εντύπωση ότι είναι ένα αμφιλεγόμενο ιστορικό ζήτημα. Όμως, εξ αντικειμένου, τουλάχιστον ως προς τα γεγονότα, δεν είναι. Για στιγμές μέσα στην μακροϊστορική ιστορική δίνη, δεν μπορούμε να αποφανθούμε και οι σοβαροί ιστορικοί, ως προς αυτό, είναι πολύ προσεκτικοί. Όπως εξελίσσονται τα γεγονότα και επηρεάζονται από πλήθος μεταβλητών μεγάλης κύμανσης και όπως μικρά και μεγάλα ιστορικά κύματα συμπλέκονται δεν είναι εφικτό να μιλήσεις φωτογραφικά και προσδιοριστικά παρά μόνο προσανατολιστικά.

Το πώς δηλαδή περίπου ήταν οι αφετηρίες, ποιοι ήταν οι ευδιάκριτοι προσανατολισμοί του υπό εξέταση ιστορικού γίγνεσθαι και οι βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις –αναμφίβολα πάντα οι μεγάλες δυνάμεις της ιστορίας επηρέαζαν δραστικά το ιστορικό γίγνεσθαι–, και ποιοι ήταν οι μεγάλοι ιστορικοί σταθμοί και ποια τα αποτελέσματα. Υπό αυτό το πρίσμα και όσον αφορά το Βυζαντινό κοσμοσύστημα κανείς θα μπορούσε να αναφέρει συντομογραφικά τα κύρια και αξονικά. Η χιλιετής Βυζαντινή μετακρατοκεντρική κοσμοπολιτεία όπως πάντα ισχύει για τα επίγεια, ήταν και αυτή μια Οδύσσεια με αντιστροφές και οπισθοδρομήσεις όπως το 1204 μ.Χ. Παραμένει όμως ότι είναι, βασικά, το μοναδικό και μάλιστα χιλιετές κοσμοπολιτειακό Παράδειγμα που ως εκ τούτου βρίσκεται στον αντίποδα των διεθνιστικών ιδεολογικών διακηρύξεων. Ήταν επίσης η σταδιακή έστω -μετά την Ρωμαϊκή κατάκτηση-, μετεξέλιξη του κλασικού κρατοκεντρισμού.

Καλό ταξίδι Μιχάλη Χαραλαμπίδη.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΗΦΑΙΣΤΟΣ

Καλό σου ταξίδι αγαπητέ Μιχάλη. 

Όποιος αντιλήφθηκε τι συμβαίνει στα ενδότερα του πολιτικού συστήματος του νεοελληνικού κράτους αλλά γνώρισε και εσένα, ξέρει ότι εάν υπήρχαν δέκα ακόμη των δικών σου πνευματικών και πολιτικών προδιαγραφών θα επιβίωνε, θα δυνάμωνε και θα πρωτοστατούσε στην περιφέρειά μας, στην Ευρώπη αλλά και ευρύτερα. 

Πλημμύριζες από τις υψηλές αρχές της φιλοπατρίας και των διαχρονικών ανθρωποκεντρικών παραδοχών της Ελληνικότητας και λειτουργούσες ως γνήσιος και ασυμβίβαστος φορέας δημοκρατικών πεποιθήσεων.

 Γνήσιος επίσης φορέας της ύψιστης κοσμοθεωρητικής αρχής της Εθνικής Ανεξαρτησίας. 

Αρχές της δεκαετίας του 1980 η γνωστή φράση «Η Ελλάδα στους Έλληνες» γέννησε πολλές προσδοκίες. Πολλοί πίστεψαν ότι, επιτέλους, το Ελληνικό κράτος θα λειτουργούσε ως κυρίαρχο και ισότιμο μέλος της Ευρώπης και των Δυτικών συμμαχιών. Όταν στάσεις και αποφάσεις διέψευσαν τις προσδοκίες, χωρίς αναστολές και ξεκάθαρα ασκούσες κριτική. Σε κρίσιμες καμπές της Μεταπολίτευσης πάντα και με μεγάλο κόστος αγωνιζόσουν να είσαι στην – τελικά, όμως, ανύπαρκτη- σωστή πλευρά. 

Εξ ου και δεν δίστασες, ακριβώς, να ασκήσεις κριτική σε πολιτικά πρόσωπα και σε παρατάξεις που εμπιστεύτηκες. «Εκτοπίστηκες» επειδή δεν δέχθηκες να προσαρμοστείς, να βολευτείς και να σαπίσεις στα ενδότερα των εγχώριων πεδίων της ξενοκρατίας.

 Η ανιδιοτέλειά σου ήταν αξιοθαύμαστη. Αυτονόητα στις συζητήσεις μας, συμφωνούσαμε για μια δημοκρατική και εθνικά ανεξάρτητη Ελλάδα. Και αυτό παρά το γεγονός ότι αναμενόμενα υπήρχαν πολλές απόψεις και μεγάλος προβληματισμός για το πως προσανατολίζεται το ταξίδι της νεοελληνικής Οδύσσειας. Για το ποιες έπρεπε να ήταν οι απαραίτητες προϋποθέσεις εντός αυτού το προσανατολισμού, επίσης, που θα επιτύγχαναν υψηλότερες βαθμίδες δημοκρατίας και εθνικής ανεξαρτησίας. 

Οι συζητήσεις μας για όλα αυτά είναι αξέχαστες, πολύτιμες και διδακτικές. 

Όσοι σε γνωρίσαμε ποτέ δεν θα σε ξεχάσουμε. 

Καλό σου ταξίδι αγαπητέ και αξέχαστε Μιχάλη.

Παν. Ήφαιστος: Φύλο, εκμηχάνιση, τεχνολογία, πολιτικός πολιτισμός, πολιτική υπόσταση και δημοκρατικές βαθμίδες

Σκέψεις για έναν κόσμο που αλλάζει

Δρ. Παναγιώτης Ήφαιστος, Αρθρογράφος

Ομ. Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων – Στρατηγικών Σπουδών, Παν/μιο Πειραιώς, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών


Το κείμενο που ακολουθεί είναι αυτούσιο απόσπασμα από το κεφάλαιο 12 του βιβλίου ΤΟ ΕΘΝΟΚΡΑΤΟΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ παθογένειες, αδιέξοδα, αίτια, πολιτικός στοχασμός, μεταμοντέρνος εθνομηδενισμός versus έθνος και πολιτισμός, το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα. Τόσο το βιβλίο όσο και το απόσπασμα που ακολουθεί επιχειρείται μια αξιολογικά ουδέτερη περιγραφή των παθογενειών και αδιεξόδων του διεθνούς συστήματος και των κρατών καθώς βρισκόμαστε στην τρίτη Μεταχροπολεμική δεκαετία.


Τόσο τα ιδεολογήματα που κληρονομήθηκαν από την Μεταμεσαιωνική εποχή όσο και η ελλειμματική θέσπιση της εκμηχάνισης, της μαζικής παραγωγής, της μαζικής κατανάλωσης και της κυριαρχίας διεθνικών δρώντων επηρεάζουν βαθύτατα το κρατικό κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι και τις διακρατικές σχέσεις. Μια ακόμη συνέπεια είναι οι αθέατες και συχνά μη συνειδητοποιημένες από όλους προεκτάσεις για την πολιτισμική υπόσταση των κοινωνιών όταν η εκπαίδευση αλλά και πολιτικές αποφάσεις πλήττουν την πολιτική υπόσταση των πολιτών για να προσαρμοστούν στις λειτουργικές ανάγκες της εκμηχάνισης και των νέων τεχνολογικά προηγμένων δομών.

Ο άνθρωπος υπηρετεί την τεχνολογία ή η τεχνολογία υπηρετεί τον άνθρωπο; Αυτό είναι ίσως το σημαντικότερο ζήτημα του μέλλοντος, αφορά ευθέως την φύση και το φυσιολογικό, θέτει διλήμματα ως προς τους κανόνες και τις εξαιρέσεις και η απάντησή του θα καθίσταται ολοένα και πιο επιτακτική. Το βιβλίο επεκτείνεται ως προς αυτό και πολλά άλλα ζητήματα του σύγχρονου κόσμου και το απόσπασμα που ακολουθεί χρήζει να εξεταστεί υπό αυτό το πρίσμα. Ως προς αυτά τα ζητήματα ο Παναγιώτης Κονδύλης είναι πολύτιμη πηγή δευτερογενών πηγών και εύστοχων σχολίων του ιδίου.

Πολύ σημαντικός εχθρός-στόχος των ποικιλόμορφων και διαφόρων βαθμίδων μεταμοντέρνων μηδενιστικών ιδεολογημάτων είναι το πρόσωπο ως αισθητό και ταυτόχρονα πνευματικό ανθρώπινο ον. Ενώ κάθε συνεπής υλιστική-μηδενιστική ιδεολογία επιδιώκει την πνευματική εκμηδένιση της δημόσιας σφαίρας, εξίσου σημαντική είναι και η μεθόδευση της ευθυγράμμισης του ατόμου με υλιστικά πρότυπα σε συνδυασμό με έκλυτες ηδονιστικές επιθυμίες. Δηλαδή, το άτομο πλήττεται τόσο μέσα στη δημόσια όσο και μέσα στην ιδιωτική σφαίρα.

Εν γένει, πλήττονται η ανθρώπινη υπόσταση και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της πνευματικής και αισθητής ζωής των πολιτών. Συμπεριλαμβάνονται η τέχνη, η ποίηση, η λογοτεχνία, η αρχιτεκτονική, η πολεοδομία, ο χωροταξιακός σχεδιασμός, η οικιστική πολιτική και οι παραδοσιακοί τρόποι ζωής.

Γενικότερα, το άτομο προσανατολίζεται, ευθυγραμμίζεται και προσαρμόζεται σ’ έναν υλιστικά κατασκευασμένο κόσμο δομημένο με τρόπο που περίπου μηχανικά και αδιαμαρτύρητα υπηρετεί τις λειτουργίες των παραγωγικών, καταναλωτικών και αστικών δομών που έφερε η εκμηχάνιση.

Διαβάζοντας και σχολιάζοντας τον ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΟΝΔΥΛΗ

Παναγιώτης Ήφαιστος

Τα τελευταία χρόνια μελετώ εντατικά όλα σχεδόν τα δημοσιευμένα  κείμενα του Παναγιώτη Κονδύλη. Αυτό γίνεται για τις ανάγκες μονογραφίας που ετοιμάζω και για τον πρόλογο της 4ης αναθεωρημένης και συμπληρωμένης έκδοσης της τελευταίας μονογραφίας μου. Όπως και να το κάνεις, ο Παναγιώτης Κονδύλης είναι ένας στοχαστικός δυναμίτης. 

Η μελέτη των έργων του γεννά γόνιμες σκέψεις που διανοίγουν νέους γνωστικούς προσανατολισμούς. Στην παρούσα σελίδα, θα καταθέτω σκέψεις και ιδέες που σχετίζονται με τον Παναγιώτη Κονδύλη και που συγκροτούν την μαγιά για εκτενέστερες αναλύσεις και σχόλια.

 

 

Περιεχόμενα.

 

11.9.2009. Η άφθαρτη σημασία των καλών αναλύσεων

18.6.2008. Καβάφης, το Πρώτο Σκαλί και των ιδεών η πόλι

23.3.2008. Πολιτικό και Άνθρωπος και οι επιφανείς ακαδημαϊκές κοινωνικοπολιτικές προσωπικότητες του τριγώνου Εξάρχεια-Σύνταγμα-Κολωνάκι.

17.11.2007 Κάποιες σκληρές αλήθειες περί Κονδύλη, κοινωνικών επιστημών και τα ενδότερα της πανεπιστημιακής Ιερουσαλήμ

12. 11.2007. Το Πολιτικό και ο Άνθρωπος (Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 2007). Προκαταρτικό σχόλιο

11.11.2007. Το πολιτικό και ο άνθρωπος ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΟΝΔΥΛΗ και οι δικές μου δημοσιεύσεις

1. "Εχθροί και Φίλοι" - Η έσχατη Πραγματικότητα

2. Από τον 20^ο στον 21 Αιώνα, Τομές στην πλανητική πολιτική περί το 2000

3. Η τουρκική απειλή και η "εθνική στρατηγική", Βήμα 15.2.1998 (Π.Ήφαιστος)

4. Ο μεταμοντέρνος χυλός και οι μίμοι και οι γελωτοποιοί εκπροσωπούνται με ποσοστά ιδιαιτέρως υψηλά  στους κύκλους των διανοουμένων στα πανεπιστήμια και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης

 

--------------------------

Για δικτυακούς τόπους στους οποίους αναρτώνται κείμενα του Κονδύλη βλ. τα εξής:

www.koutsourelis.gr

http://www.geocities.com/panajotis_kondylis/index.html

http://www.yannisstavrou.gr/panajotis-kondylis-d.htm (πλήρης βιβλιογραφία)

http://www.kondiaf.de/ Γερμανικό ίδρυμα για τον Κονδύλη)

http://kondylis.wordpress.com/category/%ce%ac%cf%81%ce%b8%cf%81%ce%b1-%ce%ba%ce%bf%ce%bd%ce%b4%cf%8d%ce%bb%ce%b7/

 

------------------------------------------------------------------

Η άφθαρτη σημασία των καλών αναλύσεων πολιτικής επιστήμης των διεθνών σχέσεων

Παραθέτω εδώ απόσπασμα από το βιβλίο του Κονδύλη Θεωρία του Πολέμου στο αναφέρομαι και σε άλλες σελίδες. Σε άλλες σελίδες παραθέτω επίσης αρθρογραφία από την άγρια και επιστημονικά άθλια κριτική που του έγινε το 1998. Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι ενώ τα καλά κείμενα αποτελούν μνημείο αληθείας και τίτλος τιμής για τον συγγραφέα τα προπαγανδιστικά κείμενα ιδεολογικοπολιτικής σκοπιμότητας είναι εφήμερης σημασίας και βαρίδιο για τους δράστες. 

Στη συγκαιρινή μας Τουρκία δεν υπάρχει η παραμικρή ή σοβαρή ένδειξη ότι τμήματα του λαού αποδοκιμάζουν με οποιονδήποτε τρόπο την εξωτερική πολιτική των κυβερνήσεων του, και ιδιαίτερα στο Αιγαίο και την Κύπρο, όλες οι δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο.
Δεν του είναι γνωστή καμία ομαδική διαμαρτυρία για την εκδίωξη του ελληνικού στοιχείου από την Κωνσταντινούπολη, την Ίμβρο, την Τένεδο, ούτε για τον εποικισμό της βορείου Κύπρου. Αυτό διόλου δεν σημαίνει ότι κάθε Τούρκος μισεί κάθε Έλληνα, το ίδιο όπως και διόλου δεν μισεί προσωπικά κάθε Έλληνας τον κάθε Σκοπιανό όταν του αρνείται να ονομάζει το κράτος του «Μακεδονία».

Η «απέραντη απειλή» της Τουρκίας.

Του Παναγιώτη Ήφαιστου 

Εισαγωγή: από την ανεπίσημη ουδετεροποίηση του Αιγαίου στην ημιεπίσημη αποδοχή του Τουρκικού αναθεωρητισμού

Όσον αφορά τους όρους, τις έννοιες και τα αξιώματα που παρατίθενται στο κείμενο που ακολουθεί, εμπεριέχονται σε διάφορα άρθρα και δοκίμια, καθώς και στο βιβλίο «Ελληνική αποτρεπτική στρατηγική» του 1991. Τον ορισμό της απειλής με όρους καθιερωμένων τυπολογιών της στρατηγικής θεωρίας τον κάναμε σε αγγλικά και ελληνικά βιβλία και σε εκατοντάδες δοκίμια ή άρθρα τις δεκαετίες του 1990, 2000 και 2010. Ο αναγνώστης χρήζει να γνωρίζει ότι μια τέτοια ανάλυση υποχρεωτικά εμπεριέχει πάγιες τυπολογίες της Θουκυδίδειας στρατηγικής θεωρίας. Όταν αναφέρεται στην επί μακρόν εδραιωμένη αναθεωρητική στρατηγική της Τουρκίας δεν σημαίνει ότι δεν είναι αξιολογικά ουδέτερη και αντικειμενική. Η περιγραφή και η ανάδειξη πολλών πτυχών δεν έχει καμιά σημασία το ότι γράφεται στα Ελληνικά και από Έλληνα. Όπως και άλλες αξιολογικά ουδέτερες περιγραφές των φαινομένων της διεθνούς πολιτικής τα ίδια θα γράφονταν σε οποιαδήποτε γλώσσα και αν γραφτούν συμπεριλαμβανομένης της τουρκικής γλώσσας. Είναι ένα πράγμα η αξιολογικά ουδέτερη περιγραφή και ερμηνεία και άλλο τα επικοινωνιακά τεχνάσματα και οι προπαγανδιστικές μεθόδοι των εμπλεκομένων στις αντιμαχίες της διεθνούς πολιτικής. Μείζονος σημασίας είναι οι πολίτες ενός κράτους να υιοθετούν θέσεις που συνεκτιμούν δεόντως του τι πραγματικά ισχύει. Η άγνοια, οι αφορισμοί, τα άλματα συλλογισμών και οι γραμμικές ερμηνείες, βλάπτουν.

Για το φαινόμενο που αναλύεται εδώ η ουσία έγκειται στο γεγονός ότι βρισκόμαστε σε καμπή, την τέταρτη πλέον καμπή των σχέσεων Ελλάδας – Τουρκίας μετά την πτώση της χούντας. Τα ζητήματα που εξετάζονται αφορούν τόσο τουρκικές όσο και ελληνικές θέσεις, στάσεις και αποφάσεις.

Η πρώτη μακρόσυρτη καμπή διήρκεσε ένα περίπου τέταρτο του αιώνα τις δεκαετίες του 1970 και 1980 μέχρι βασικά και την απόφαση της Βουλής για το δίκαιο της θάλασσας του 1995. Προηγήθηκε η κρίση του 1987, το Νταβός και το ξεχασμένο πλέον mea culpa.

Π. Ήφαιστος, ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ: Τι είναι οι Θερμοπύλες, εν τέλει; Τι είναι η Ιθάκη; Τι είναι οικογένεια; Τι είναι πατρίδα;

Του Παναγιωτη Ήφαιστου

Θερμοπύλες

Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή τωνώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.

Ποτέ από το χρέος μη κινούντες·
δίκαιοι κ’ ίσοι σ’ όλες των τες πράξεις,

αλλά με λύπη κιόλας κ’ ευσπλαχνία·
γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν
είναι πτωχοί, πάλ’ εις μικρόν γενναίοι,

πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε·
πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες,
πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους.

Και περισσότερη τιμή τους πρέπει
όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν)

πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος,
κ’ οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης

Και ο Χατζής σε μια αριστουργηματική μουσική απόδοση http://www.youtube.com/watch?v=KzFRXoovEbc&NR=1

Όμηρος, Θουκυδίδης, Αριστοτέλης και ο μεγάλος πολιτικός φιλόσοφος-ποιητής Κωσταντίνος Καβάφης. Ο τελευταίος τα συνόψισε όλα ιδιοφυώς σε μερικές μόνο σελίδες ποιητικά γραμμένες. Την Πόλη, την Ιθάκη, την Αλεξάνδρεια και τις Θερμοπύλες. [παρατίθενται στο τέλος του παρόντος]«Πόλη» είναι η Πατρίδα, η Πολιτεία μας. Η Πολιτεία-Πατρίδα με την βαθύτερη έννοια του όρου μας προσφέρει συλλογική ελευθερία και την δυνατότητα απαλλαγμένου έξωθεν καταναγκασμών αθλήματος ενός δημοκρατικού κατ’ αλήθεια βίου σύμφωνα με την ανθρωπολογική ετερότητα κάθε συλλογικής οντότητας.

Η Πατρίδα προς την οποία απαιτείται να είμαστε προσανατολισμένοι στο ταξίδι των εθνών και των ανθρώπων είναι η Ιθάκη.

Έτσι προσανατολισμένοι απαιτείται «νάχουμε στον νου μας την Ιθάκη». «Το Φθάσιμο εκεί είν’ ο προορισμός» μας. Το πως θα είμαστε προσανατολισμένοι και τι στάσεις και αποφάσεις θα υιοθετούμε κατά την διάρκεια του ταξιδιού ενέχει μεγάλη σημασία.
Όντας μέσα στην Πόλη–Αλεξάνδρειά μας, όμως, ποτέ δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο κόσμος έξω από αυτήν είναι θανατηφόρα ανταγωνιστικός. Να μην μας παίρνει ο ύπνος. Διαφορετικά κάποια στιγμή θα την αποχαιρετίσουμε.

Παναγιώτης Ήφαιστος, Ελληνική Εθνεγερσία: Μεγάλο ιστορικό γεγονός ή το μεγαλύτερο γεγονός της ιστορίας;

Ποια ήταν η μεγάλη μακροϊστορική εικόνα και οι βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις των μετά-Βυζαντινών και μετά-Μεσαιωνικών χρόνων και τι σήμαινε η Εθνεγερσία των Ελλήνων η οποία εκδηλώθηκε σε μια κρίσιμη κομβική ιστορική στιγμή;

 Ερωτάται: Ήταν η Εθνεγερσία των Ελλήνων ένα μεγάλο ιστορικό γεγονός; Μήπως, επειδή εκδηλώθηκε στην βάση συγκεκριμένων προταγμάτων σε μια κρίσιμη μεταβατική ιστορική φάση του 18ου αιώνα, δεν ήταν μόνο μεγάλο γεγονός αλλά το σημαντικότερο γεγονός της ιστορίας;

Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, για αντικειμενικούς ιστορικούς λόγους, δεν απαιτούν ριψοκίνδυνες υποθέσεις. Μπορούν να απαντηθούν επειδή έχουμε επαρκή ιστορική θέαση α) για το πώς διαμορφωνόταν τα κράτη και το διεθνές σύστημα πριν και μετά τους Ναπολεόντειους πολέμους, β) για τον τρόπο που κινήθηκαν τα κράτη και το κρατοκεντρικό διεθνές σύστημα κατά την διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων και γ) για το γεγονός ότι ενώ ο κόσμος κινείται βαθύτερα στον 21ο αιώνα ο προσανατολισμός αυτός είναι καταμαρτυρούμενα επικίνδυνος και αδιέξοδος.

Πως κινούμαστε τον 21 αιώνα; Ολοφάνερα έχουμε:

 1ον) επιτάχυνση της τροχιάς του πολυπολικού πλέον διεθνούς συστήματος πολλών ηγεμονικών δυνάμεων προς την κατεύθυνση ενός φαύλου κύκλου αδιέξοδων εξισορροπήσεων,

2ον) αναπόδραστα διενέξεις και αστάθεια στις περιφέρειες και

 3ον) εάν συγκρουστούν ευθέως οι ηγεμονικές δυνάμεις ο κίνδυνος πυρηνικού ολοκαυτώματος είναι πολύ μεγάλος.

Επιπλέον, για να συνεκτιμηθούν βάσιμα η σημασία της Εθνεγερσίας και οι λόγοι για τους οποίους έτσι κινείται το σύγχρονο διεθνές σύστημα, διαθέτουμε επαρκή γνώση α) για το πως εξελισσόταν το σύστημα ισορροπίας δυνάμεων της Ευρώπης και ο κόσμος πριν και μετά τους Ναπολεόντειους πολέμους, β) για το ποια ήταν τα πολιτικά και κοσμοθεωρητικά προτάγματα της Εθνεγερσίας η οποία εκδηλώθηκε σε αυτή την κομβική ιστορική φάση, και γ) για το πως επηρεάστηκε η διαμόρφωση των κρατών και του διεθνούς συστήματος επειδή αυτά τα προτάγματα δεν αποτέλεσαν τον άξονα αναβίωσης και ανασύστασης των εμπειριών της κλασικής εποχής και της χιλιετούς Βυζαντινής φάσης. Αναμφίβολα και αναπόφευκτα οι προεκτάσεις των προταγμάτων της Εθνεγερσίας αφορούσαν ευθέως το αντιφατικά αμφιταλαντευόμενο σύστημα ισορροπίας δυνάμεων των ηγεμονιών της Ευρώπης.

Η Ελληνική Επανάσταση, υπογραμμίζεται, εκδηλώθηκε δύο αιώνες μετά το σύστημα ισορροπίας δυνάμεων των μετά-Μεσαιωνικών ηγεμονιών, αφετηρία του οποίου ήταν η Συνθήκη της Βεστφαλίας του 1648 μ.Χ. Επίσης, μόλις έξη χρόνια μετά το Κογκρέσο της Βιέννης του 1815 μ.Χ. το οποίο ακολούθησε την ήττα του Ναπολέοντα, οι ηγεμονίες που εξελίχθηκαν σε αποικιοκρατίες επιχείρησαν να εγκαθιδρύσουν ένα παντελώς ουτοπικό συνεταιρικό παγκόσμιο ηγεμονικό σύστημα. Οι ηγεμονικές δυνάμεις (υπογραμμίζεται ξανά, 6 χρόνια πριν το 1821) ήταν «όχι επαναστάσεις όχι δημοκρατία».

"Στρατηγικό Βάθος" του Παναγιώτη Ήφαιστου

Όλα για το "Στρατηγικό Βάθος" του Αχμέτ Νταβούτογλου και γενικώτερα για την τουρκική στρατηγική, σε μια σελίδα με δεκάδες λινκς για ελληνικές και ξένες δημοσιεύσεις, από τον καθηγητή Παναγιώτη Ήφαιστο.

Ένα πολύτιμο εργαλείο για όσους θέλουν να μάθουν τους κινδύνους για την Πατρίδα μας.

ΚΛΙΚ στο σύνδεσμο ή στην εικόνα :

http://ifestosedu.gr/109%20Νταβούτογλου%20Στρατηγικό%20βάθος.htm

Π. Ήφαιστος, Ο κόσμος το 2023 και τις επόμενες δεκαετίες υπό κοσμοϊστορικό πρίσμα. Ο πόλεμο της Ουκρανίας. Μια νέα αφετηρία

Η νέα στρατηγική αφετηρία που αναδείχθηκε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δεν προέκυψε ξαφνικά. Εκκολάφθηκε κατά την διάρκεια των τριών δεκαετιών της Μεταψυχροπολεμικής ιστορικής φάσης μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Ο όρος «πόλεμος», ορθότερα και πιο περιεκτικά, δεν είναι μόνο η ένοπλη σύρραξη. Είναι μια μεγάλη αλυσίδα με πολλούς κρίκους που αρχίζει από τις προθέσεις τους εξοπλισμούς, την ανάπτυξη δυνάμεων, την διπλωματία και τον στρατηγικό σχεδιασμό που συμπλέκει βραχυχρόνιους, μεσοπρόθεσμούς και μακροχρόνιους στρατηγικούς σκοπούς. Η ένοπλη σύρραξη δεν είναι παρά μόνο ο τελευταίος κρίκος. Εάν κάτι άλλαξε όσον αφορά την ηγεμονική διαπάλη του 20ου αιώνα, είναι ότι, μετά την κρίση της Κούβας το 1963 συνειδητοποιήθηκε ο κίνδυνος πυρηνικού ολοκαυτώματος.

Εξ ου και με μυστικά τότε πρωτόκολλα όταν υπογράφτηκαν οι συμφωνίες SALT/ABMτο 1973, οι τότε δύο υπερδυνάμεις δεσμεύτηκαν να μην βρεθούν η μια απέναντι στην άλλη ακόμη και σε συμβατικό πόλεμο καθότι θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε πυρηνικό πόλεμο. Το δόγμα ήταν MAD (mutual assured destruction – βεβαιωμένη αμοιβαία καταστροφή), δηλαδή περιορισμό των αριθμών των διηπειρωτικών πυραύλων και ένα μόνο μικρό αριθμό αντιβαλλιστικών πυραύλων ούτως ώστε να υπάρχει αποτροπή μιας επίθεσης που θα προκαλούσε αντεπίθεση και καταστροφή αμφοτέρων.

Ο πόλεμος μεταξύ των υπερδυνάμεων για την πλανητική κατανομή ισχύος και συμφερόντων διεξαγόταν και συνεχίζει να διεξάγεται στις περιφέρειες και εις βάρος λιγότερο ισχυρών κρατών. Αυτό το καταμαρτυρούμενο γεγονός ενέχει συνέπειες βαθύτατων προεκτάσεων για τα κράτη των περιφερειών, ιδιαίτερα εάν συνεκτιμηθεί το γεγονός ότι εντός του ώριμου πλέον πολυπολικού διεθνούς συστήματος πολλών ηγεμονικών δυνάμεων κατόχων πυρηνικής ισχύος, η διαπάλη για ισχύ και πόρους θα διεξάγεται πρωτίστως στις περιφέρειες του πλανήτη.

Ανάγκη κατανόησης της πολυπολικότητας και άλλων μακροχρόνιων τάσεων

Υπό το πιο πάνω ευρύτερο πρίσμα οι εκτιμήσεις για τις προβολές τάσεων το 2023 έχουν νόημα μόνο εάν συνεκτιμούν τα νέα δεδομένα που πυροδότησε ο πόλεμος της Ουκρανίας. Στο επίπεδο των ηγεμονικών δυνάμεων του πολυπολικού πλέον διεθνούς συστήματος καταμαρτυρούνται ήδη στρατηγικές ανακατατάξεις οι οποίες σημαίνουν ότι ο κόσμος εισήλθε σε μια μεταβατική φάση πολλών ετών εάν όχι και πολλών δεκαετιών.

Η στρατηγική κάθε κράτους, κατά συνέπεια, απαιτείται να συνεκτιμά επαρκώς το γεγονός ότι η σταθεροποίηση νέων πλανητικών στρατηγικών ισορροπιών δεν επίκειται στο ορατό μέλλον. Για αυτούς και πολλούς άλλους λόγους οι κοινωνίες και οι πολιτικές εξουσίες όσων κρατών θέλουν να αποφύγουν ζημιές και βλάβες, έχουν συμφέρον να συνεκτιμήσουν σωστά και ορθολογιστικά τα εξής:

• Την σημασία του κράτους ως θεσμού αυτεξούσιου συλλογικού βίου, ευημερίας και ασφάλειας.
• Τον πραγματικό χαρακτήρα της σύγχρονης διεθνούς πολιτικής και του τρόπου που εξελίσσεται εντός ενός πολυπολικού κόσμου που θα καθιστά την εφαρμογή των προνοιών του διεθνούς δικαίου πιο δύσκολη.
• Την σημασία προσδιορισμού ιεραρχημένων εθνικών συμφερόντων στην βάση των οποίων χαράσσεται εθνική στρατηγική.
• Την σημασία ισόρροπων και συμμετρικών σχέσεων με άλλα κράτη και κυρίως τα ισχυρά με τα οποία θα πρέπει αδιάλειπτα να διεξάγονται εξεζητημένες συναλλαγές.
• Την σημασία της ισχύος για την εθνική ανεξαρτησία και την ακεραιότητα της Επικράτειας. Μεταξύ άλλων, αυτό σημαίνει επαρκείς οικείους συντελεστές ισχύος και συμμαχικές εξισορροπήσεις που απαιτείται να συνεκτιμούν το γεγονός, όμως, ότι οι συμμαχικές συγκλίσεις είναι πάντα ρευστές και εύθραυστες.

Οι Έλληνες "μπουπμουνοκέφαλοι προδευτικοί" (συνομιλία με τον Παναγιώτη Κονδύλη)

Διάλογος Π. ΗΦΑΙΣΤΟΥ- Π. ΚΟΝΔΥΛΗ για την εθνική στρατηγική και τη στάση των "προοδευτικών" που λυμαίνονται τη χώρα τις τελευταίες δεκαετίες ως μεταπράτες ξένων συμφερόντων.

"...Η πλειοψηφία των ανθρώπων που αυτοαποκαλούνταν και που συνεχίζουν να αυτοαποκαλούνται «προοδευτικοί», λίγο ή πολύ (ανάλογα με τις περιστάσεις) σύγχυσαν την πιθανή αντί-ηγεμονική τους αντίληψη με τα μπερδέματα του Ψυχρού Πολέμου (πολλοί που είναι οικουμενιστές και σιχαίνονται το κράτος, δεν γνωρίζουν, για παράδειγμα, ότι ο Γρηγόρης Λαμπράκης έκανε διαδηλώσεις με πανό που έγραφαν «ζήτω η Εθνική Ανεξαρτησία»)... Όλοι μαζί και παρά τις ζημιές που μας προκάλεσαν περιστρέφονται γύρω από ποικίλων αποχρώσεων οικουμενικίστικες παραδοχές που υποβαθμίζουν το κράτος, την ισχύ του και τον χαρακτήρα των ανταγωνισμών και διενέξεων στον κρατοκεντρικό μας κόσμο .

Δεν εκπλήττει ότι όλοι μαζί κατάντησαν να είναι εγχώριοι πραιτοριανοί ξένων συμφερόντων υπογράφοντας το ένα μνημόνιο μετά το άλλο και κατ’ ουσία καθιστώντας την κοινωνία έρμαιο κοινωνικοπολιτικά ανεξέλεγκτων διεθνικών κερδοσκόπων, τοκογλύφων και ηγεμονικών υπαλλήλων..."

 

Οι Έλληνες «μπουμπουνοκέφαλοι προοδευτικοί» (συνομιλία με τον Παναγιώτη Κονδύλη)

BY IFESTOSEDU on 26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ, 2021

ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ 1990 ΠΗΡΑ ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ (ΤΟ ΠΡΟΣΕΧΩ ΣΑΝ ΦΥΛΑΚΤΟ) ΑΠΟ ΓΝΩΣΤΟ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΟΝΔΥΛΗ. Ο ΚΟΝΔΥΛΗΣ ΖΟΥΣΕ ΣΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΑ, ΕΚΕΙ ΕΚΑΝΕ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΕΓΡΑΦΕ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ, ΠΡΩΤΑ ΣΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ, ΠΡΙΝ ΤΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙ Ο ΙΔΙΟΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ. ΔΙΑΒΑΖΕ ΕΠΙ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΣΤΗΛΗ ΜΟΥ ΣΤΗΝ ΤΟΤΕ «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ». ΛΥΠΗΘΗΚΕ, ΕΙΠΕ ΣΤΟΝ ΓΝΩΣΤΟ ΤΟΥ ΣΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΠΟΥ ΜΟΥ ΕΣΤΕΙΛΕ Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ, ΕΠΕΙΔΗ ΤΟ 1996 ΜΕΤΑ ΑΠΟ 139 ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΕΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣΑ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΑΥΤΗ ΣΤΗΛΗ. ΠΑΡΕΝΘΕΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΝΩ ΟΤΙ ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΥΤΙΜΟ ΧΡΟΝΟ ΜΟΥ ΑΡΧΙΣΑ ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΨΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΕΓΡΑΨΑ ΚΑΙ ΕΚΕΙ ΠΟΛΛΕΣ ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΕΣ. ΚΟΥΡΑΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΒΟΡΟ. ΓΙΑΤΙ ΠΗΓΑΙΝΟΝΤΑΣ ΚΟΝΤΡΑ ΣΤΟ ΡΕΥΜΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΥΚΝΟ, ΣΥΝΤΟΜΟ, ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟ ΚΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΟ. ΟΙ ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΟΛΟΦΟΝΙΕΣ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΑΜΕΤΡΗΤΕΣ (ΟΠΩΣ ΓΡΑΦΩ ΕΔΩ ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΜΟΥ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΡΑΦΙ ΕΙΝΑΙ ΔΥΟ ΓΕΜΑΤΕΣ ΚΑΣΕΣ ΑΠΙΣΤΕΥΤΩΝ ΕΠΙΘΕΣΕΩΝ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΒΕΒΑΙΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΟΥΣΑ ΑΚΑΡΙΑΙΑ ΧΑΝΟΝΤΑΣ ΑΚΟΜΗ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΧΡΟΝΟ). ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΣΥΝΕΤΕΙΝΑΝ ΣΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ, ΕΥΤΥΧΩΣ, ΝΑ ΕΠΙΔΙΩΞΩ ΑΥΤΕΞΟΥΣΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ.

Ο λόγος που σταμάτησα την στήλη Στρατηγική Ανάλυση στην τότε «Ελευθεροτυπία» είναι συγκεκριμένος και δεν αφορά μόνο εμένα προσωπικά. Αφορούσε συγκεκριμένη επιφυλλίδα που θα μπορούσε να επηρεάσει την εκλογή προέδρου στο τότε κυβερνών κόμμα. Κόντευε το συνέδριό τους για την εκλογή μεταξύ τριών υποψηφίων. Η επιφυλλίδα ανέφερε τις απόψεις του ενός υποψηφίου σε βιβλίο του για τον ρόλο του κράτους και της κυριαρχίας στην εποχή της … παγκοσμιοποίησης. Παρέθεσα μερικές γραμμές εντός εισαγωγικών αλλά για ευνόητους λόγους δεν τον ανέφερα ονομαστικά ενώ δεν ανέφερα καν το επικείμενο κομματικό συνέδριο. Άφησα μόνο νύξεις ότι δεν μπορεί να αναλάβει κορυφαία αξιώματα ένα άτομο όταν υιοθετεί τέτοιες παραδοχές για την ανελέητη διεθνή πολιτική. Σε μερικές μέρες φίλος πολύ γνωστός μου και πολύ καλός αρθρογράφος με πληροφόρησε ότι πολλοί αναζητούσαν να μάθουν ποιος είναι ο … «δράστης». «Μας έχεις αναστατώσει», όλοι τον αναζητούν», μου είπε. Οπότε αμέσως γράφω άρθρο με περισσότερα. Το όνομα και τον τίτλο του βιβλίου. Γιατί όχι, σκέφτηκα, δημόσια πηγή ήταν και το άτομο δημόσιο πρόσωπο.

Μεταμοντέρνος πόλεμος – μέρος B: Οι κύριες πτυχές κάθε πολέμου και ο μεταμοντέρνος πόλεμος

του Παναγιώτη Ήφαιστου

Θα σκιαγραφήσουμε τρεις πτυχές. 1. Υπάρχουν πολλοί «πολεμικοί κρίκοι» πάνω στην αλυσίδα του πολέμου οπότε απαιτείται να εντοπιστεί σε ποιο κρίκο αναφερόμαστε καθότι η άσκηση βίας δεν είναι πάντα απαραίτητη. 2. Είναι οι κρίκοι της αλυσίδας του μεταμοντέρνου πολέμου Πολιτικά ενταγμένοι; 3. Ποια συμφέροντα εκπληρώνονται ανάλογα με την απάντηση στο 1 και 2 και πως πλήττονται οι πολίτες.

Καταρχήν, είναι οι κρίκοι της αλυσίδας του μεταμοντέρνου Πολιτικά ενταγμένοι;

Το Πολιτικό γεγονός δεν είναι γραμμικό ή μονοσήμαντο ενώ οι βαθμίδες πολιτικής συγκρότησης ποικίλουν ανάλογα και αντίστοιχα με τις βαθμίδες δημοκρατίας. Καθαυτό Πολιτικό γεγονός έχουμε μόνο όταν αναφέρεται σε Κοινωνικό γεγονός, διαφορετικά πρόκειται για επίφαση, ψεύδος, ανωμαλία, διαστρέβλωση και προ-πολιτική κατάσταση.

Κοινωνικό γεγονός έχουμε όταν υπάρχει κοινωνία ιστορικά προικισμένη με οντολογική ετερότητα στα πεδία της κοσμοθεωρίας, του πολιτισμού και των πολιτικών παραδόσεων.

Η Εθνική Ανεξαρτησία συμβολίζει την δυνατότητα αυτής της κοινωνίας να ασκεί εσωτερική πολιτική αυτοδιάθεση υπό συνθήκες εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής κυριαρχίας και να αντικρούει τις επεμβάσεις στο εσωτερικό πολιτικό της σύστημα. Αυτό συμβολίζει την ύπαρξη ανεξάρτητου κράτους (ανεξάρτητης Πολιτείας στην κλασική εποχή).

Επειδή στο διεθνές σύστημα το οποίο αποτελείται από κράτη άνισου μεγέθους, άνισης ισχύος και άνισης ανάπτυξης ισχύει η αρχή της αυτοβοήθειας, το κάθε κράτος είναι υποχρεωμένο να παλεύει για την αυτοσυντήρησή του, την επιβίωσή του και την διατήρηση ισόρροπων σχέσεων και συναλλαγών παρά την εγγενή ασυμμετρία ισχύος μεταξύ των μελών κάθε διακρατικού συστήματος. Τα λιγότερο ισχυρά κράτη, εξάλλου, αναπτύσσουν στρατηγικές μείωσης των συνεπειών της ασυμμετρίας ισχύος με προσεγγίσεις που έχουν επιστημονικά αναπτυχθεί επαρκώς από την στρατηγική θεωρία (patron-client relations). Μονολεκτικά, η καλλιέργεια του ορθολογισμού στην πλάστιγγα κόστους / οφέλους εναλλακτικών στάσεων και συμπεριφορών είναι το καίριο ζήτημα.

Στον διακρατικό πόλεμο και ανεξαρτήτως σε ποιο κρίκο αναφερόμαστε οι παράμετροι του πολέμου είναι λίγο πολύ γνωστοί, συχνά μάλιστα ρυθμισμένοι με το (διεθνές) δίκαιο του πολέμου, ή, εάν υπάρχουν οι προϋποθέσεις, από τους θεσμούς συλλογικής ασφάλειας. Οι δρώντες του πολέμου στο διεθνές σύστημα είναι τα κράτη. Ανεξαρτήτως διακρατικών θεσπίσεων η σταθερότητα και η αστάθεια συναρτώνται με την ισορροπία ή την ανισορροπία.

Εάν και όταν το διακρατικό σύστημα γίνεται ολοένα και πιο ελλειμματικό οι φορείς αθέσπιστης ισχύος βρίσκουν παράθυρα ευκαιρίας εκπλήρωσης των συμφερόντων τους ή ακόμη καθίσταται οι κυρίαρχοι δρώντες.

Μεταμοντέρνος πόλεμος – μέρος Α: Ένας πρώτος ορισμός του μεταμοντέρνου πολέμου

του Παναγιώτη Ήφαιστου

Ορίζουμε ως μεταμοντέρνο πόλεμο την επιβολή αθέσπιστης ισχύος διανεμητικών προεκτάσεων επί των πολιτών ενός κράτους ή περισσοτέρων κρατών από πρωταγωνιστές της διεθνικής ιδιωτείας και από τις ηγεμονικές δυνάμεις οι οποίες αενάως παντοιοτρόπως επιδιώκουν έλεγχο των λιγότερο ισχυρών κρατών (οι δύο συνεργάζονται και συναλλάσσονται αλλά όχι πάντα). Κύριο χαρακτηριστικό του σύγχρονου μεταμοντέρνου πολέμου είναι ότι:

1. Δεν πλήττει μαζικά με πολεμικά οπλικά συστήματα αλλά διαμέσου επικοινωνιακών μεθόδων που εκμεταλλεύονται τα άλματα της τεχνολογίας.
2. Κύριος σκοπός όπως εξάλλου διακηρύσσεται στις δηλώσεις ή αποκαλύψεις ως προς το τι συνίσταται η στρατηγική του «soft power» είναι η εξοικονόμηση πόρων με το να ελεγχθεί ένα κράτος με τρόπο περίπου ισοδύναμο με το αποτέλεσμα ενός πολέμου συμβατικού χαρακτήρα. Δηλαδή επίτευξη του ίδιου σκοπού εισβολής στα πλαίσια ενός πολέμου με χρήση όμως απείρως λιγότερου (οικονομικού) κόστους.
3. Πλήττει μεν πολλούς και ίσως περισσότερους από ότι ένας συμβατικός πόλεμος αλλά εκμεταλλευόμενη την σύγχρονη τεχνοδομή έχει το πλεονέκτημα με τρόπο αθέατο, άπιαστο και αόρατο να πλήττει τον κάθε ένα ξεχωριστά μέσα στον προσωπικό του πυρήνα.
4. Κύρια μέσα της διεθνικής ιδιωτείας, πλέον, είναι οι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί ή ανάμεικτα συστήματα διεθνικών χρηματοοικονομικών δρώντων και διεθνικών επιχειρήσεων, τα οποία (συστήματα), κατέχουν ιδιώτες που δεν υπόκεινται σε κοινωνικοπολιτικούς ελέγχους ή τους υπόκεινται ελλειμματικά.
5. ΟΙ ΔΙΕΘΝΙΚΟΙ ΙΔΙΩΤΕΣ (το αντίστοιχο του βάρβαρου ή του ανθρωποειδούς θηρίου στην προ-πολιτική εποχή) ενίοτε όχι μόνο συναλλάσσονται με τις «υπηρεσίες» κάποιων κρατών και ιδιαίτερα των ηγεμονικών, αλλά επιπλέον διόλου σπάνια παρατηρείται να ελέγχουν αυτές τις υπηρεσίες ή και ηγέτες αυτών των κρατών (οι αποκαλύψεις κατά την διάρκεια των Αμερικανικών προεδρικών εκλογών που τόσο ενόχλησαν είναι ενδεικτικές ενός πολύ μαζικότερου φαινομένου)

Το τελευταίο αποτελεί παρακμή του ούτως ή άλλως προβληματικού διακρατικού συστήματος αλλά και πλήγμα για τον αναγκαίο και μη εξαιρετέο πολιτικοοικονομικό και στρατηγικό ορθολογισμό που απαιτείται να επιδεικνύει ένα κράτος.

Υπογραμμίζεται ότι κύρια αποστολή του κράτους από καταβολής πολιτικού πολιτισμού ήταν και συνεχίζει να είναι η επίτευξη πολιτικοοικονομικού ορθολογισμού [Κάτι ανέφικτο σε πλανητικό επίπεδο καθότι απουσιάζει μια παγκόσμια κοινωνία και ένα παγκόσμιο κοινωνικοπολιτικό σύστημα για να καλλιεργήσει παγκόσμια κριτήρια πολιτικής ηθικής, παγκόσμια διανεμητική δικαιοσύνη και παγκόσμιο πολιτικοοικονομικό ορθολογισμό.]

Π. Ήφαιστος, Οι αυτοκαταστροφικές διαχρονικές και σύγχρονες εμφύλιες διαιρέσεις των Ελλήνων

Με αφορμή την επέτειο της τελευταίας μεγάλης συμφοράς των Ελλήνων του Ιουλίου 1974 –χουντικό πραξικόπημα και τουρκική εισβολή στην Κύπρο–, αξίζει μια σύντομη αναδρομή στα αίτια πολλών συμφορών του παρελθόντος. Οι εμφύλιες συγκρούσεις είναι σημαντικό αρνητικό χαρακτηριστικό της διαδρομής των Ελλήνων από τα Ομηρικά χρόνια μέχρι τις μέρες μας.

Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος ήταν η κορύφωση των εμφύλιων συγκρούσεων. Αντί το κλασικό κρατοκεντρικό σύστημα να εξελιχθεί σε μια μετακρατοκεντρική κοσμόπολη αυτεξούσιων πόλεων-κρατών που θα ήταν εντολέας μιας κεντρικής Ελληνικής εξουσίας –όπως επιτεύχθηκε μετά από αιώνες με την Βυζαντινή κοσμόπολη-κοσμοσύστημα, συγκρούστηκαν και διαιρέθηκαν ακόμη περισσότερο.

Για τις διαδρομές βλ. περιγραφές σε βιβλία του Κοντογιώργη που περιγράφει την διαδρομή της Ελληνικότητας και τις διαχρονικές κοσμοσυστημικές τάσεις.

Ο Μέγας Αλέξανδρος θα πετύχαινε μια κοσμόπολη πολύ νωρίτερα και πολύ ευρύτερα αλλά πέθανε πρόωρα. Συντομεύοντας λέμε ότι παρόμοιες διαιρέσεις παρατηρήθηκαν και στο Βυζάντιο με αποτέλεσμα να διευκολυνθεί η κατάληψη της Βασιλεύουσας Πόλης από τους Σταυροφόρους. Δύο αιώνες μετά οι Οθωμανοί κατέλαβαν ότι απέμεινε μαζί και την Βασιλεύουσα Πόλη.

Οι εμφύλιες διαιρέσεις δεν έλειψαν από την Ελληνική Επανάσταση μετά το 1821. Τέλος της δεκαετίας, πάντως, διαφάνηκε διέξοδος όταν μια από τις μεγαλύτερες ηγετικές και πνευματικές μορφές των Ελλήνων, ο Ιωάννης Καποδίστριας, ανάλαβε κυβερνήτης. Θα κατάφερνε πολύ πιθανό να τετραγωνίσει τον κύκλο επιτυγχάνοντας αυτό μου θα έκανε τους Έλληνες αληθινά ανεξάρτητους:

• Ισχυρό κεντρικό κράτος σύμφωνα με τις προδιαγραφές της σύγχρονης εποχής,
• δημοκρατία στις Πόλεις στο επίπεδο των Ελληνικών κοινοτήτων,
• δημοκρατία στο επίπεδο όσον αφορά τις σχέσεις κράτους-κοινωνίας και
• στρατηγική που λάμβανε υπόψη τα γεωπολιτικά και στρατηγικά δεδομένα της εποχής.

Αυτό βασικά ήταν το στοίχημα τότε και αυτό είναι το στοίχημα σήμερα. Στοίχημα και ταυτόχρονα προϋπόθεση εάν οι Έλληνες θα είναι πολιτικά κυρίαρχοι/ελεύθεροι εντός ενός πραγματικά ανεξάρτητου εθνοκράτους.

Οι ξένοι εκμεταλλεύτηκαν και πάλι τις εμφύλιες διαιρέσεις ο Καποδίστριας δολοφονήθηκε και επήλθε η ξενοκρατία που καλά κρατά μέχρι τις μέρες μας. Οι Έλληνες δεν απόκτησαν ακόμη ένα αληθινά ανεξάρτητο κράτος.

Τις διαιρέσεις πριν και μετά το 1922 ακολούθησαν τα … ξένα κόμματα που έφεραν ακόμη και ξενικά ονόματα και των οποίων οι οπαδοί τους διαδήλωναν με ξένες σημαίες. Τόσο καλά.

Ο αμερικανικός ηγεμονισμός και οι ελληνικές φαντασιώσεις

Ήφαιστος Παναγιώτης

11 Ιουνίου 2020

2207

Μια ηγεμονική δύναμη όπως οι ΗΠΑ αυτό που επιδιώκει είναι ο  απρόσκοπτος έλεγχος των πλουτοπαραγωγικών πόρων, των διαρκών ανακατανομών ισχύος, των γεωπολιτικών προσβάσεων και των νέων ισορροπιών ισχύος και συμφερόντων, όπως επέρχονται εν μέσω καταιγιστικών στρατηγικών εξελίξεων. Μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αυτό που έχει σημασία για τις ΗΠΑ είναι η γεωπολιτικά σημαίνουσα Μικρά Ασία να κυριαρχείται από κράτος ή κράτη που θα εκπληρώνει τους στρατηγικούς τους σκοπούς.

Αυτή η καθημερινά καταμαρτυρούμενη αμερικανική στρατηγική (όπως παρόμοια και των άλλων ηγεμονικών δυνάμεων επί αιώνες) σημαίνει ότι όσα κράτη είναι απρόσεκτα ή για αντικειμενικούς λόγους αδύναμα, είναι αναλώσιμα και υποψήφια για την Κλίνη του Προκρούστη για κατακρεούργηση και διασκορπισμό. Αντίστροφα, οι Αμερικανοί συμβιβάζονται με όσα κράτη διαθέτουν ισχύ, στρατηγική και ικανή πολιτική ηγεσία, η οποία γνωρίζει πώς να συναλλάσσεται στη βάση των εθνικών συμφερόντων και αξιόπιστων κόκκινων γραμμών. Προφανώς, συναλλάσσονται επί ζητημάτων που δεν είναι ζωτικής σημασίας, ή που εύκολα εντάσσονται σε άλλο μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχέδιο της υπερδύναμης.

Για παράδειγμα, οι ΗΠΑ, αλλά και άλλες ηγεμονικές δυνάμεις, θα προσαρμόσουν την στρατηγική τους ανάλογα και αντίστοιχα εάν οι Έλληνες αυτοκτονήσουν αποδεχόμενοι την διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της Δικοινοτικής Διζωνικής Ομοσπονδίας και την με αυτό τον τρόπο ένταξη της Κύπρου στην τουρκική σφαίρα επιρροής. Το ίδιο εάν η Ελλάδα συνεχίσει να συρρικνώνεται στο Αιγαίο και στα Βαλκάνια, κάνοντας την μια γκάφα μετά την άλλη.

Μια Τουρκία που θα προχωρήσει σε αλλαγές μερικών επιλογών, για τις οποίες οι ΗΠΑ έχουν αντιρρήσεις, είναι καθόλα αναμενόμενο να βολεύει τις ΗΠΑ. Τι βολεύει τις ΗΠΑ;

• Πρώτον, η τουρκική ηγεσία να πάρει αποφάσεις που θα διασφαλίζουν ότι η Τουρκία θα είναι αγκυροβολημένη σύμμαχός τους.
• Δεύτερον, να μπορούν να κάνουν με την Άγκυρα στρατηγικές συναλλαγές κάθε είδους.
• Τρίτον, να μπορούν να ελκύουν την Τουρκία ολοένα και περισσότερο στο αμερικανικό στρατόπεδο με συνεχή ανταλλάγματα ελάσσονος γι’ αυτές σημασίας, αλλά ενδέχεται μείζονος σημασίας για άλλα κράτη της περιφέρειας, όπως η Ελλάδα.