Ο νεοφασισμός, ο νεοφιλελευθερισμός και το μέλλον της Ευρώπης

28/12/2024

ΔΡΟΣΟΣ ΔΙΟΝΥΣΗΣ

Την Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου 2024, πραγματοποιήθηκε σε γνωστό αθηναϊκό ξενοδοχείο, μια ημερίδα με θέμα “Η άνοδος του νεοφασισμού και το μέλλον της Ευρώπης”. Την πρωτοβουλία και τη διοργάνωση ανέλαβε η Ελληνορωσική Λέσχη “Διάλογος”, στην οποία και στον πρόεδρό της Δρ. Θεόδωρο Ιγνατιάδη αξίζει έπαινος για την πρωτοβουλία και την διοργάνωση. Έλαβαν μέρος είκοσι διακεκριμένοι ομιλητές, δημοσιογράφοι, πολιτικοί επιστήμονες, ιστορικοί, ερευνητές και πανεπιστημιακοί.

Δεν θα αναφερθούμε στη συμβολή του κάθε ομιλητή χωριστά. Άλλωστε, οι εργασίες της ημερίδας για το πως αναπτύσσεται ο νεοφασισμός μαγνητοσκοπήθηκαν και θα αναρτηθούν προσεχώς στο διαδίκτυο, θα εκδοθεί δε ένας συλλογικός τόμος με περισσότερες και εκτενέστερες συμβολές στην ίδια θεματική από τις εκδόσεις “Τόπος”, τον Μάρτιο του 2025. Αξίζει ωστόσο και επιβάλλεται να επιχειρηθεί η επισήμανση και ανάδειξη ορισμένων συμπερασματικών σημείων σύγκλισης, για δύο λόγους:

Πρώτον, επειδή προσεγγίσεις όπως αυτές που αναπτύχθηκαν δεν ακούγονται μέσα στον οχετό της παραπληροφόρησης, της χειραγώγησης και της πλύσης εγκεφάλου που υφιστάμεθα από τα δημόσια και ιδιωτικά ΜΜΕ, μέχρι τα τρολς του διαδικτύου και τους μισθοφόρους ανθυπο-“διανοούμενους” του μιντιακού star system.

Δεύτερον, διότι είναι αναγκαίο να επιχειρείται κάθε φόρα μια προσπάθεια σύνθεσης ενός πολυφωνικού και όχι ομοιόμορφου εναλλακτικού λόγου. Υπάρχουν λοιπόν συγκλίνουσες υποθέσεις και στοιχεία που προσφέρονται για γόνιμο διάλογο και περαιτέρω επιστημονική εμβάθυνση.

Εν μέσω ενός παγκοσμίου πολέμου που διεξάγεται σε δύο μέτωπα, τα οποία βαδίζουν πλέον προς την ενοποίησή τους, ο Δυτικός Κόσμος κάνει εκείνο που γνωρίζει πολύ καλά να κάνει: δαιμονοποίηση του αντιπάλου και δαιμονοποίηση κάθε λόγου που δεν είναι πλήρως στρατευμένος σε δύο βασικούς άξονες: την άνευ όρων καταγγελία της Ρωσίας και την επίσης άνευ όρων υποστήριξη του Ισραήλ. Δεν έχει σημασία αν κυνικά ομολογείται από τα πιο επίσημα χείλη πως οι δεσμεύσεις και οι συμφωνίες με την Ρωσία έγιναν απλώς για να κερδηθεί χρόνος στην περικύκλωση της και τον πόλεμο εναντίον της, “μέχρι του τελευταίου Ουκρανού”. Όχι!

Ο νεοφασισμός

Σύμφωνα με το κυρίαρχο αφήγημα, «η Ρωσία απειλεί με εισβολή όλη την Δύση (μια έννοια που επεκτείνεται όλο και ανατολικότερα!). Επίσης δεν έχει σημασία αν το Ισραήλ εισβάλει κάθε εβδομάδα και σε μια άλλη χώρα και αν έχει πρωταγωνιστήσει μέχρι σήμερα στη διάλυση πέντε χωρών του ευρύτερου περιγύρου.

Εδώ “ακροδεξιός”, εκεί “λαϊκιστής”, πού είναι ο φασίστας;

23/11/2023

ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΓΙΑΝΝΗΣ

Oι διάφορες μειονότητες ανταγωνίζονται η μία την άλλη στην αγορά της “διαφορετικότητας” μιας ολοκληρωτικά ψηφιδοποιημένης, φανταστικής “παγκόσμιας κοινωνίας” των εν δυνάμει απασχολήσιμων, “ομοίως διαφορετικών”.

Υπό το απατηλό πρόσωπο του νομικού δικαιωματισμού και με διαδοχικές ψυχολογιοποιήσεις, εξατομικεύσεις και μειονοτοποιήσεις της έννοιας της ταυτότητας, φαίνεται ότι η έννοια αυτή λίγο-λίγο “τρελαίνεται”. Έτσι τρελή και αλλοπαρμένη, εισάγεται εκ των έξω, ιδίως από τις ΗΠΑ, στα υπό εκσυγχρονισμό ήθη και έθιμα των πολιτισμικώς αποικιοκρατούμενων και ανιστόρητα εξαμερικανισμένων Ευρωπαίων και Νεοελλήνων “πολιτών”. Στη θέση των αντικειμενικών συλλογικών και ιστορικών ταυτοτήτων, δηλαδή του συνανήκειν σε έναν λαό, σε μια κοινωνική τάξη, σε ένα ψυχοβιολογικώς οριζόμενο φύλο, μπαίνουν ταυτότητες απολύτως υποκειμενικές, μεταβατικές, τεχνητές, ή απλώς φανταστικές.

Ωστόσο, έστω ως ιδεολογικές κατασκευές, οι νέες αυτές ταυτότητες υπάρχουν: ακριβώς όπως υπάρχουν παραμορφωτικοί καθρέπτες και είδωλα που προέρχονται από αυτούς. Καταμαρτυρούν την αποσύνθεση των πολυπολιτισμικών κοινωνιών: Γκέι, queer, trans συμπληρώνουν το φάσμα των απάτριδων της αγοράς, ή των “άθεων” φανατικών πιστών του δικαιωματισμού. Είναι σαφές ότι σήμερα, κάθε άτομο δεν είναι πια “μοναδικό”, ούτε έχει μια μόνιμη επαγγελματική απασχόληση, ή έστω μια σταθερή ταυτότητα. Ανάλογα με τις στιγμές, τους τόπους ή τις συγκυρίες, μαζί με τα ατομικά νομικά του δικαιώματα, διαθέτει πολλαπλές ταυτίσεις με την μία ή την άλλη ομάδα που συγκροτείται γύρω από αισθήματα, συγκινήσεις, πάθη ή κοινά γούστα, άλλοτε κάπως μόνιμα, άλλοτε κατά καιρούς μεταβαλλόμενα ανάλογα με τις συγκυρίες, τις ευκαιρίες και τις μόδες της εποχής.


Συγκροτημένες σαν λόμπι, οι ομάδες αυτές, οι διάφορες δηλαδή μειονότητες ανταγωνίζονται η μία την άλλη στην αγορά της “διαφορετικότητας” μιας ολοκληρωτικά ψηφιδοποιημένης, φανταστικής “παγκόσμιας κοινωνίας” των εν δυνάμει απασχολήσιμων, “ομοίως διαφορετικών”. Αγωνίζονται, έστω ως μειονότητες των μειονοτήτων, να υπερτονίσουν όλες τις πιθανές και ασταθείς υποδιαιρέσεις μιας κοινωνίας νομικά δικαιωματούχων και φαντασιακά χειραφετημένων δούλων και να πετύχουν αλλαγές στο νομικό πλαίσιο, όπως φαντάζονται ότι κάθε φορά εξυπηρετούνται τα “ειδικά τους συμφέροντα”. Κοινό σημείο όλων αυτών των ομαδοποιημένων μειονοτήτων που συμβιώνουν στα πλαίσια του κοινωνικού μωσαϊκού, είναι η παραγνώριση των ευρύτερων κοινωνικών προβλημάτων και η εσκεμμένη τους μυωπία στις λογικές ενός σύγχρονου μεταμοντέρνου καπιταλισμού “διαχείρισης ροών και δεδομένων”

Ολοκληρωτισμός του πολιτικά ορθού

Διαφοροποιημένη αυτονομία: Η μάχη ενάντια στη διαίρεση της Ιταλίας κορυφώνεται

Η ζωή και η καθημερινότητα των Ιταλών διακυβεύονται από την περιφερειακή διάσπαση και τον διχασμό της χώρας σε πλούσιους και φτωχούς.

Γιώργης-Βύρων Δάβος

Η κοινωνία στην Ιταλία (και πολύ περισσότερο η Αριστερά, γιατί αυτής τα ιδανικά και προγραμματικά σχέδια απειλεί περισσότερο) βρίσκεται σε μία από τις πιο κρίσιμες καμπές στην Ιστορία της, καθώς απειλείται η ίδια η συνοχή της και η καταστατική της ισότητα. Η προσπάθεια ενόψει της συλλογής άνω του ενός εκατομμυρίων υπογραφών μέχρι τον Σεπτέμβριο ούτως ώστε να πραγματοποιηθεί δημοψήφισμα με στόχο να ακυρωθεί το νομοθετικό διάταγμα Καλντερόλι, για την «διαφοροποιημένη αυτονομία», βρίσκεται στο αποκορύφωμά της. Ήδη, τα στοιχεία δείχνουν πως έχουν ξεπερασθεί οι 500.000 υπογραφές. Εν τούτοις, το γεγονός και μόνο ότι σε μία χώρα 60 εκατ. κατοίκων, των οποίων η ζωή και η καθημερινότητα διακυβεύονται από την περιφερειακή διάσπαση και τον διχασμό της χώρας σε πλούσιους και φτωχούς, δεν έχει γίνει κατορθωτό από την πρώτη κιόλας ημέρα να έχουν συγκεντρωθεί πολλά εκατομμύρια υπογραφές -που έστω θα αντιστοιχούν στα εκλογικά ποσοστά των κομμάτων της Αριστεράς-, αυτό και μόνο θα έπρεπε να βάλει όλους σε συλλογισμό για το πού οδηγείται η πολιτική συμμετοχή και δράση. Όχι μόνον στην Ιταλία, αλλά και γενικά.

Η έγκριση του νομοθετήματος για την «διαφοροποιημένη αυτονομία», η οποία αποτελεί δικαίωση για τις διχαστικές προσπάθειες της Λέγκας, από την εποχή της καθαρά ξενοφοβικής και σοβινιστικής αποσχιστικής γραμμής του Ουμπέρτο Μπόσι και του κυριαρχικού περιφερειανισμού (regionalismo) του διαδόχου του Ματέο Σαλβίνι, ουσιαστικά βάζει ταφόπλακα στην όποια χιμαιρική εντύπωση για την, έστω και συνταγματική, ενότητα της Ιταλίας. Εκείνη που με την αρχή μίας αμοιβαιότητας εν μέσω της αυτονομίας των περιφερειών περιγράφει και εγγυάται το Άρθρο 5 του Συντάγματος, ένα άλλο είδος in pluribus unum, το οποίο ως άλλος Πόντιος Πιλάτος ο Ιταλός πρόεδρος Σέρτζο Ματαρέλα αγνόησε, υπογράφοντας το διάταγμα.

Τούτη την ισονομία κι ισοτιμία των ιταλικών περιφερειών έρχεται να καταστρατηγήσει ο νόμος Καλντερόλι, καθώς διασπάται ολοκληρωτικά η κεντρική άσκηση ορισμένων παραμέτρων της πολιτικής από την κεντρική εκτελεστική εξουσία και μεταβιβάζονται στις περιφέρειες (επαρχίες) κεντρικές αποφάσεις για ζητήματα που αφορούν τη φορολογία, την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών, τις εργασιακές σχέσεις, την ασφάλεια (και τη δημόσια και στην εργασία), την προστασία του περιβάλλοντος. Πλέον κάθε Περιφέρεια θα μπορεί να αυξήσει ή να μειώσει τα δικά της standards, αποβλέποντας στην «ανταγωνιστικότητα», την «αποτελεσματικότητα» και την κερδοφορία. Πράγμα που σημαίνει πως ο Ιταλός εν μία νυκτί μετατρέπεται από πολίτη μίας χώρας, στην οποία ισχύουν ομοειδείς νόμοι και κανονισμοί, σε κάτοικο μίας περιοχής και με τα δικαιώματά του ως πολίτη, εργαζόμενου, ωφελούμενου από υπηρεσίες να μην ισχύουν το ίδιο πέρα από τα όρια της κατοικίας του.

ΕΙΚΟΝΟΚΛΑΣΤΕΣ ΕΝΑΝΤΙ ΕΙΚΟΝΟΔΟΥΛΩΝ ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ!

Του Γιώργου Τασιόπουλου

Να θυμίσουμε ότι ο όρος βανδαλισμός προήλθε από το μάχιμο γερμανικό φύλο των Βανδάλων, οι οποίοι συνήθιζαν κατά τις εκστρατείες τους να καταστρέφουν έργα τέχνης από τους τόπους των κατακτήσεών τους. Κατέστρεφαν κυρίως αγάλματα, αφαιρώντας συνήθως τις μύτες και τα αυτιά των προσώπων κι αυτό με αφορμή μια προκατάληψη που έλεγε πως τα αγάλματα διαθέτουν ψυχή και έτσι, καταστρέφοντάς τα, αφαιρούσαν τη δυνατότητα να εισέρχεται και να εξέρχεται η ψυχή μέσα στο άγαλμα.

Δυστυχώς, στα μάτια και ο βανδαλισμός των ηρώων του '21 στην Αργυρούπολη.

 

ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ Ο ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥΣ

Ουδείς διανοήθηκε, εκδικούμενος για τις πολικές ιδέες τους, να καταστρέψει το έργο καλλιτεχνών.
Χαρακτηριστικά τα παραδείγματα του Νταλί και του Καζαντζάκη.

Ο Νταλί έχει χαρακτηριστεί ως υποστηρικτής του φασιστικού καθεστώτος του Φράνκο στην Ισπανία. Οι πολιτικές του απόψεις ήταν άλλωστε και η αιτία της διαμάχης του με πολλά από τα μέλη του υπερρεαλιστικού κινήματος. Αν και στα νεανικά του χρόνια, ο Νταλί είναι γνωστό πως συνδέθηκε πιο στενά με τον χώρο του αναρχισμού και του κομμουνισμού στη διάρκεια του Ισπανικού εμφυλίου πολέμου, αρνήθηκε να κάνει αντίσταση ή να επιλέξει στρατόπεδο. Συνδέθηκε ωστόσο περισσότερο με το καθεστώς του Φράνκο, ιδιαίτερα κατά την επιστροφή του από την Αμερική στην Ισπανία μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο ίδιος ο Νταλί ζωγράφισε και ένα πορτραίτο της κόρης του Ισπανού δικτάτορα.
Ο Νταλί έχει δηλώσει ο ίδιος ότι δεν έχει πολιτική θέση. Είναι αναρχικός, αλλά και μοναρχικός, και τα δύο όμως σε μεταφυσικό επίπεδο και όχι σε πολιτικό.

Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΩΝ ΜΑΖΩΝ

Του Κώστα Χατζηαντωνίου 

κατά τον εικοστό αιώνα οδήγησε στα γνωστά ολοκληρωτικά κινήματα. Μια νέα εξέγερση, συνδεδεμένη με την κατάρρευση της μεταπολεμικής ευρωπαϊκής ευδαιμονίας, την τεχνική επανάσταση και την έκρηξη των κοινωνικών δικτύων πού θα οδηγήσει; Δεν είναι εύκολη η απάντηση. 

Η έκρηξη αυτή, που επιτρέπει από τις μαζικές καθημερινές παραστάσεις πλήθους διαταραγμένων (που επιθυμούν να "εκφραστούν" ή να γίνουν από σχολιαστές έως καθοδηγητές), μέχρι την εντός ολίγων ημερών ποδηγέτηση και είσοδο κόμματος στη Βουλή, βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη. Αξίζει να σταθούμε ειδικά στο τελευταίο φαινόμενο ("Σπαρτιάτες"), με το οποίο η Ελλάδα θα διεκδικούσε παγκόσμια πρωτεία (για την ταχύτητα ανάδειξης ενός λούμπεν ρεύματος), αν ήμασταν τόσο αφελείς ώστε να πιστεύαμε ότι οι τους πάντες παρακολουθούντες δεν είχαν αντιληφθεί την επαφή εγκλείστων και υποψηφίων ή πως δεν μπορούσαν να ανακόψουν τα διαγγέλματα της εγκάθειρκτης πραγματικής ηγεσίας. 

Ποιος θέλει λοιπόν την πολιτική συντήρηση, έστω σε ψύξη, μιας εγκληματικής πολιτικής ομάδας; Αλλά και ποιος διασπείρει τη σύγχυση με έναν γενικό "αντιφασισμό" που ταυτίζει συντηρητικά, εθνικιστικά ή ακόμη και αριστερά κόμματα όπως αυτό της πρώην προέδρου της Βουλής, αντί να επικεντρώσει στο υπαρκτό φασιστικό ρεύμα που πολύ εύκολα στήνει ένα εκλογικό δίκτυο εντός ολίγων ημερών; Αυτός ο κίνδυνος, που τον ενισχύει η διαπαιδαγώγηση στη χυδαιότητα και η λουμπενοποίηση μέσω τηλεοπτικών διαύλων και κοινωνικών δικτύων, συνιστά μια άλλου τύπου εξέγερση των μαζών που εύκολα μπορεί να παρασύρει και ψηφοφόρους που παραμένουν σήμερα στα κόμματα του συνταγματικού τόξου αλλά αισθητικά δεν διαφέρουν από τους ψηφοφόρους που περνούν την κόκκινη γραμμή.

 Γραμμή που δυστυχώς δεν είναι η γνωστή γραμμή του χρυσαυγιτισμού αλλά πολύ πιο ασαφής όπως δείχνουν τα ποσοστά των "Σπαρτιατών" σε πέραν πάσης υποψίας περιοχές (π.χ. 9% στην Πάτμο!) και φανερώνουν την πλήρη απαξίωση του κοινοβουλευτισμού. 

Τρομακτική στη γελοιότητά της

Μαρία Κατσουνάκη

Γίνεται όλο και πιο απειλητικό. Μερικές φορές κόβει την ανάσα. Μαζί και την προσπάθεια να το εκτονώσει κανείς με ένα γέλιο – να το ξορκίσει καλύτερα. Λες, «γραφικότητες είναι», και το προσπερνάς. Διαβάζεις όμως τα περιστατικά και αντιλαμβάνεσαι ότι δεν πρόκειται για προσωπικές υποθέσεις. Εμπλέκονται εκδοτικοί οίκοι και ολόκληρες πληθυσμιακές κοινότητες. Κινούνται μηχανισμοί για να εξηγήσουν, να αιτιολογήσουν, να οργανώσουν την «έφοδο» με επιχειρήματα.

 Συγκροτείται έτσι, δομείται για την ακρίβεια, μια άλλη πραγματικότητα, που συχνά είναι και θεσμική. Τα παραδείγματα αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο.

 Πριν από λίγες ημέρες αφαιρέθηκαν από τα βιβλία της Αγκαθα Κρίστι σημεία που περιέγραφαν ένα χαρακτήρα ως μαύρο, Εβραίο ή Ρομά, σύμφωνα με την Telegraph. Προηγήθηκε η επίθεση στα βιβλία του Ρόαλντ Νταλ. Ο εκδοτικός οίκος Puffin προσέλαβε ανθρώπους για να ξαναγράψουν αποσπάσματα, «ώστε να μπορούν να τα απολαμβάνουν όλοι σήμερα». Για παράδειγμα, ο Αύγουστος Γκλουπ από το «Εργοστάσιο σοκολάτας» περιγράφεται πλέον ως «τεράστιος», με τη λέξη «χοντρός» να έχει αφαιρεθεί από κάθε βιβλίο. Η κυρία Τουίτ δεν είναι πια «άσχημη και θηριώδης», αλλά απλώς «θηριώδης». Διορθώσεις υπέστησαν και τα βιβλία του Ιαν Φλέμινγκ.

_____ ΠΙΕΡ ΠΑΟΛΟ ΠΑΖΟΛΙΝΙ ______

 

"Ένας νέος ΦΑΣΙΣΜΟΣ δημιουργείται στη θέση τού παλαιού κληρικο-φασισμού, ένας τεχνητός φασισμός, ο οποίος θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί μόνον υπό τον όρο να ονομάζεται ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΜΟΣ."

Pier Paolo Pasolini

Το απόσπασμα είναι από την ομιλία του Π.Π.Παζολίνι στο συνέδριο των Ριζοσπαστών, Νοέμβριος του 1975. Την διάβασε άλλος, γιατί εκείνος είχε δολοφονηθεί μερικές μέρες νωρίτερα...