80 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ

80 χρόνια από την ημέρα εκείνη που μια ολόκληρη πόλη, τα Καλάβρυτα, βίωσαν τη βαναυσότητα και τη κτηνωδία του φασισμού, στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα που γνώρισε η ανθρωπότητα.

Στις 24 Δεκέμβρη του 1943, σε μία έκτακτη έκδοσή του, ο «Ριζοσπάστης», κάτω από τον τίτλο: «Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ» και υπέρτιτλο – ΟΙ ΟΥΝΝΟΙ ΚΟΛΥΜΠΑΝ ΣΤΟ ΑΙΜΑ», έγραφε:

«Στα Καλάβρυτα ξετυλίχτηκε μια φρικαλέα πράξη απ’ την πιο φοβερή τραγωδία που έζησε η Ελλάδα και ολόκληρη η Ευρώπη. Ορδές των Ούννων έκαναν επιδρομή και μπήκαν στα Καλάβρυτα που ο πληθυσμός είχε αδειάσει και αποσύρθηκε ολόκληρος στα βουνά. Οι άνανδροι Ούννοι, βαρβαρότεροι και απ’ τις άγριες φυλές της ζούγκλας, κάλεσαν τον πληθυσμό να ξαναγυρίσει στα Καλάβρυτα με την υπόσχεση ότι δεν είχε να πειραχτεί κανένας.

 Ο πληθυσμός ξαναγύρισε και τότε οι Ούννοι, οι προστάτες των Ράλληδων Ντερτιλήδων, ρίχτηκαν στην εξόντωση των αθώων και ανυπεράσπιστων ανθρώπων. Εκλεισαν όλα τα γυναικόπαιδα σε ένα σχολείο και έβαλαν φωτιά. Τυλιγμένες απ’ τις φλόγες οι γυναίκες πάλεβαν να σπάσουν τις πόρτες, ενώ έριχναν τα παιδιά όξω απ’ τα παράθυρα για να σωθούν. Εσπασαν τις πόρτες και μισοκαμένος και ξετρελαμένος αυτός ο κόσμος ρίχτηκε στους δρόμους οπότε αντιμετώπισε άλλο φρικτό θέαμα.

Τί έκαναν οι Έλληνες της Κάτω Ιταλίας στον πόλεμο του 1940;

✔Τί έκαναν οι Έλληνες της Κάτω Ιταλίας στον πόλεμο του 1940; (Αυτό το βίντεο έγινε έπειτα από την ωραία πρόταση των φίλων του καναλιού "ανωνημους" και "CRISFROMGREECE") 

Ο συνολικός πληθυσμός των Ελλήνων της Κάτω Ιταλίας σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, ανέρχεται σε περίπου 77.000 άτομα. Αυτοί ανέρχονται σε 54,278 άτομα στην Απουλία, 22,636 στην Καλαβρία και σε περίπου 500 άτομα στην Σικελία. 

▶Η περιοχή της Μποβεσία όπου κατοικούν Γραικάνοι, βρίσκεται σε πολύ ορεινή τοποθεσία και δεν είναι εύκολα προσβάσιμη. Κατά τους πρόσφατους χρόνους, πολλοί απόγονοι των αρχικών κατοίκων της περιοχής έχουν αποχωρήσει από τα βουνά, για να ζήσουν κοντά στην ακτή. 

▶Στην περιοχή Γκρετσία Σαλεντίνα του Λέτσε της Απουλίας, οι πληθυσμοί των Γκρίκων διαμένουν κυρίως στα χωριά της Καλημέρα, Μαρτιγκνιάνο, Μαρτάνο, Στερνατία, Ζολλίνο, Κοριλιάνο ντ'Οτραντο, Σολέτο, Μελπινιάνο και Καστρινιάνο ντέι Γκρέκι, αν και φαίνεται πως εξαφανίζονται πλέον στα Μαρτινιάνο, Σολέτο και Μελπινιάνο. 

▶Οι πληθυσμοί των Γκρίκων που κατοικούν εκτός των περιοχών της Μποβεσία και της Γκρετσία Σαλεντίνα έχουν σχεδόν χάσει ολοκληρωτικά την γνώση της κατωιταλικής διαλέκτου τα τελευταία χρόνια.

 ▶Με τον νόμο 482 του 1999, το ιταλικό κοινοβούλιο αναγνώρισε τις κοινότητες των Γκρίκο της Καλαβρίας και του Σαλέντο ώς ελληνική εθνική και γλωσσική μειονότητα, κάνοντας την ομότιμη μαζί με αυτές των Αλβανικών, Καταλανικών, Γερμανικών, Ελληνικών (με καταγωγή από τη σύγχρονη Ελλάδα), Σλοβενικών, και Κροατικών εθνικών μειονοτήτων, καθώς και των γλωσσικών μειονοτήτων της Γαλλικής, Προβενσάλ, Φριούλια, Ισπανοεβραϊκής, Οξιτανικής, και Σαρδηνιακής γλώσσας.

Αποκαλυπτική έκθεση για τη δράση των δοσίλογων και άλλων μηχανισμών στην Κατοχή

ΑΠΟ ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ ΠΕΜΠΤΗ 18 ΜΑΙΟΥ 2023

Αναδημοσιεύουμε ολόκληρη την «έκθεση ντοκουμέντο – απάντηση για τη δράση των δοσίλογων και άλλων αστικών μηχανισμών την περίοδο της Κατοχής» από τον «Ριζοσπάστη» του Σαββατοκύριακου (19-20 Μαΐου 2018). Πρόκειται για «μια εξαιρετικά αποκαλυπτική έκθεση, που βρέθηκε σε φάκελο της Ελληνικής Χωροφυλακής της κατοχικής περιόδου».

Όπως σημειώνει η εφημερίδα «έφτασε στον «Ριζοσπάστη» ένας ογκώδης φάκελος, «ξεχασμένος» για δεκαετίες στο σπίτι ενός ανώτατου αστυνομικού υπαλλήλου, ένας φάκελος με καταγραφές από αυτήν ακριβώς τη δεκαετία του ’40. Απ’ αυτόν τον φάκελο, που στο εξώφυλλό του φιγουράρει ο τίτλος «Ελληνική Χωροφυλακή», ανασύρουμε σήμερα ένα πολυσέλιδο έγγραφο, που μέσα από τις 3.500 περίπου λέξεις του, ο συγγραφέας του παρουσιάζει με στεγνή υπηρεσιακή γλώσσα τον βίο και την πολιτεία όλων εκείνων που στα κατοπινά χρόνια ονομάστηκαν «εθνικός κορμός»: Τα Τάγματα Ασφαλείας, η «Χ», ο ΕΔΕΣ, η «Ειδική Ασφάλεια», η «Μπουντ» κ.ά.»

Ακολουθεί ολόκληρο το δημοσίευμα του «Ριζοσπάστη» (η παρουσίαση εγγράφου από τον φάκελο και το ίδιο πολυσέλιδο έγγραφο). Στη φωτογραφία τα αποσπάσματα του εγγράφου που δημοσίευσε ο «Ριζοσπάστης»

***

Ολο και πιο συχνά, τελευταία, σε μια σειρά έντυπα, από την προεξάρχουσα στον τομέα αυτόν εφημερίδα «Δημοκρατία», αλλά και φασιστικές φυλλάδες όπως ο «Στόχος», η «Ελεύθερη Ωρα», με ειδικά αφιερώματα και προσφορές επιδιώκουν να διαστρεβλώσουν την Ιστορία και να επαναθεμελιώσουν τα γνωστά επιχειρήματα της περιόδου του εμφυλίου πολέμου περί «κομμουνιστικών εγκλημάτων» την περίοδο της Κατοχής.


Την ίδια στιγμή ηρωοποιούν τους αστικούς κρατικούς και παρακρατικούς μηχανισμούς που έδρασαν σε συνεργασία με τους ναζί αλλά και σε σύνδεση με την αστική κυβέρνηση του Καΐρου, ενάντια στο ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ, το ΚΚΕ, συνολικά ενάντια στο εργατικό – λαϊκό κίνημα, μηχανισμούς υπεύθυνους για εγκλήματα ενάντια συνολικά στο λαό.

2 Μαΐου 1941: ο 17χρονος μαθητής Μάθιος Πόταγας θυσιάζεται και γίνεται σύμβολο της Εθνικής μας Αντίστασης!

Του Δρ. Αριστομένη Ι. Συγγελάκη

«Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις,  - εκεί που πάει να σκύψει 

με το σουγιά στο κόκκαλο, με το λουρί στο σβέρκο

Να τη πετιέται αποξαρχής κι αντρειεύει και θεριεύει

και καμακώνει το θεριό με το καμάκι του ήλιου» Γιάννης Ρίτσος 

Σαν σήμερα, 2 Μαΐου 1941, ο δεκαεπτάχρονος Μάθιος Πόταγας, μαθητής της Ε’ Γυμνασίου της Βαρβακείου, γράφει ιστορία ως εμπνευστής και πρωταγωνιστής μιας από τις πρώτες πράξεις Αντίστασης στην κατεχόμενη Ευρώπη. 

Όπως σημειώνει ο Μανώλης Γλέζος, που έφερε στο φως αυτή την σπάνια ιστορία θάρρους και αυτοθυσίας, αμέσως μετά την κατάληψη της Πάτρας στις 26 Απριλίου 1941 η μεραρχία «Σωματοφυλακή SS Αδόλφος Χίτλερ» κινείται νότια με κατεύθυνση την Καλαμάτα. Λίγο έξω από τη Βυτίνα, στη γέφυρα Κουτρουμπή βρίσκει απέναντί της έναν ατρόμητο έφηβο που υψώσει το χέρι του φωνάζοντας: «Σταθείτε. Δεν θα μας σκλαβώσετε. Είμαι εδώ μόνος. Αλλά η Ελλάδα ολόκληρη ακολουθεί» . Μόλις ο διερμηνέας μετέφρασε τα λόγια του αμούστακου νέου, ο διοικητής της επίλεκτης γερμανικής μονάδας εκτέλεσε εν ψυχρώ τον ηρωικό μαθητή. Διέταξε δε τους στρατιώτες του να πολτοποιήσουν το κεφάλι του Μάθιου Πόταγα με μία μεγάλη πέτρα, γιατί, κατά τη ναζιστική ιδεολογία αυτό το τέλος πρέπει να έχουν όσοι αντιστέκονται…  

Η θυσία του Μάθιου Πόταγα δεν πήγε χαμένη. Μαζί με άλλες αντιστασιακές πράξεις άναψε τη σπίθα της Αντίστασης στις καρδιές των Ελλήνων. 

Ακολουθεί ο παλλαϊκός ξεσηκωμός της Μάχης της Κρήτης, όπου πολλοί συνομήλικοι του Μάθιου Πόταγα όπως ο Ιωάννης Μαυραντωνάκης  και άλλοι έφηβοι και νέοι, μαζί με χιλιάδες άλλους Κρητικούς, συμμετείχαν στην σθεναρή άμυνα του κρητικού λαού εναντίον των επίλεκτων αλεξιπτωτιστών και ορεινών καταδρομέων της Βέρμαχτ. Όμως, παρά την ηρωική αντίσταση του κρητικού λαού, που ξάφνιασε τον υπερόπτη εισβολέα,  η Κρήτη πέφτει και οι Γερμανοί πανηγυρίζουν για την πύρρειο νίκη τους.

Άρης Βελουχιώτης - Ο αρχηγός των ατάκτων

Η ιστορική έρευνα για τις απώλειες Γερμανών στα πολεμικά μέτωπα

ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ  ΓΙΩΡΓΟΣ

Ανατολικό Μέτωπο και ιστορική έρευνα

Με βάση τους παραπάνω αριθμούς, που προέρχονται από ιστορική έρευνα που έκαναν γερμανικές υπηρεσίες, αρμόδια πρόσωπα ή αρχειακές εκθέσεις, από την αρχή του πολέμου ως τις 31 Δεκεμβρίου του 1944, η Γερμανία έχασε στα πεδία των μαχών 3.677.000 νεκρούς ή διαπιστωμένους νεκρούς. Από αυτούς τους 2.743.000 (ποσοστό 74,6%) στο Ανατολικό Μέτωπο. Οι γερμανικές κυβερνήσεις υπολογίζουν σε 635.000 τους άμαχους που σκοτώθηκαν από τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς των γερμανικών πόλεων. Αυτή η κατηγορία των νεκρών μπορεί να πιστωθεί αποκλειστικά σε Βρετανούς και Αμερικανούς – οι Σοβιετικοί δεν βομβάρδισαν αμάχους.

Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, για να ισοσκελιστεί το προηγούμενο “άκομψο” μέγεθος, υποστηρίχθηκε ότι ως και 2.500.000 Γερμανοί πολίτες χάθηκαν στις μαζικές εκτοπίσεις και στην προσφυγιά στα ανατολικά εδάφη. Σήμερα, ο αριθμός αυτός (η εκκένωση των περιοχών έγινε χειμώνα κάτω από άθλιες συνθήκες, σε πολεμικό περιβάλλον) έχει σαφώς συρρικνωθεί στο επιστημονικό περιβάλλον. Γίνεται λόγος για 500.000 θύματα και έχει αποδοθεί στις διαταγές του Βερολίνου για εκκένωση των γερμανικών πληθυσμών εκεί όπου έφθαναν οι Ρώσοι. Διατηρείται όμως στο πολιτικό πεδίο. Η γερμανική κυβέρνηση εμμένει στον μεγάλο αριθμό, ώστε να μπορεί να υποστηρίξει ότι η Γερμανία υπήρξε το μεγάλο θύμα του πολέμου.

Στην πρόσφατη εξάλλου ημιεπίσημη γερμανική ιστορία (“Η Γερμανία και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος”) υποστηρίζεται ότι τον πόλεμο αυτόν τον ξεκίνησε η Σοβιετική Ένωση. Οι παραπάνω αριθμοί απ’ την ιστορική έρευνα ελάχιστο σχολιασμό χρειάζονται. Μιλούν από μόνοι τους. Ο πόλεμος κράτησε συνολικά 64 μήνες. Ο πόλεμος ανάμεσα στην Γερμανία, τους συμμάχους της και την Σοβιετική Ένωση κράτησε 46 μήνες. Από τους 46 αυτούς μήνες, τους 35 η Σοβιετική Ένωση πολέμησε ουσιαστικά μόνη της. Μόνο μετά την απόβαση στην Νορμανδία, στις 6 Ιουνίου 1944 υπήρξε άξιο λόγου Δυτικό Μέτωπο, ικανό να τραβήξει σημαντικές δυνάμεις από το Ανατολικό Μέτωπο. Δεν χρειάζονται νομίζω περισσότερα για να απαντηθεί το ερώτημα, ποιος νίκησε την Γερμανία και το ναζισμό.

Όλη η δημοσίευση: Η ιστορική έρευνα για τις απώλειες Γερμανών στα πολεμικά μέτωπα

27 Απρίλη 1941: Οι ναζί στην Αθήνα, οι δωσίλογοι στα πόστα, ο λαός “φρούριο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα”

27 Απρίλη 1941, στις 8 το πρωί, ημέρα Κυριακή: Τα γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στην Αθήνα.

 ΑΠΟ ΝΙΚΟΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ 

27 Απρίλη 1941, στις 8 το πρωί, ημέρα Κυριακή: Τα γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στην Αθήνα. Η πρωτεύουσα με το λαό  να «υποδέχεται» τους ναζί παραμένοντας ερμητικά κλεισμένος στα σπίτια του, είναι μια έρημη πόλη.

 Τέσσερις μέρες νωρίτερα, 23 Απρίλη, ο Τσολάκογλου είχε υπογράψει στη Θεσσαλονίκη το οριστικό πρωτόκολλο της συνθηκολόγησης. Οι Γερμανοί βλέποντας στο πρόσωπό του τον “πατριωτισμό” που εκτιμούσαν, τον διόρισαν πρώτο «πρωθυπουργό» της κατεχόμενης Ελλάδας.

Στην πρωτεύουσα οι «κεφαλές του έθνους» είχαν ολοκληρώσει τις προετοιμασίες για να… το βάλουν στα πόδια. Η τελευταία τους προδοτική αποστολή είχε ανατεθεί στον υφυπουργό Ασφαλείας του καθεστώτος Μεταξά (και κατοπινό βουλευτή της ΕΡΕ), τον Κ.Μανιαδάκη.

    Ο Μανιαδάκης φροντίζει να παραδοθούν δέσμιοι στους Γερμανούς οι 2.000 περίπου φυλακισμένοι και εξόριστοι αγωνιστές, κυρίως κομμουνιστές, που από τα κάτεργα της δικτατορίας του Μεταξά πέφτουν (από… τα ελληνικά χέρια) στα χέρια της Γκεστάπο.

Η είσοδος των Γερμανών επιφέρει και τον απόλυτο εξευτελισμό του αστικού πολιτικού κόσμου. «…ο Παπανδρέου – περιγράφει ο Σεφέρης – έλεγε: “Οι Γερμανοί δε θα μας πειράξουν”. Ο Καφαντάρης ομολογούσε: “Επίστευσα στην νίκη του Αξονος”…».

Οσο για τους υπουργούς και τους παρακεντέδες του φασίστα Μεταξά, όλη εκείνη η συνομοταξία των “θα ρίψωμεν μερικές τουφεκιές δια την τιμήν των όπλων” (Λιναρδάτος), ήταν από αυτούς που αν στις 28 Οκτώβρη ο δικτάτορας δεν είχε υποστεί την “προσωπική προσβολή και την απιστία που του είχε κάνει η τροφός του η Γερμανία” (Σεφέρης – Χειρόγραφο Σεπτέμβρης ’41 ) και τους έλεγε ότι αποδέχτηκε το τελεσίγραφο, τότε “όλοι αυτοί οι κύριοι θα πήγαιναν να του φιλήσουν το χέρι και να τον συγχαρούν για το πατριωτικό του σθένος με πολύ μεγαλύτερη ειλικρίνεια παρά όταν άκουσαν το περιλάλητο όχι” (στο ίδιο).     

Με την κατάληψη της χώρας από τους ναζί ένα μέρος του αστικού πολιτικού συρφετού προχωρά στην ανοιχτή συνεργασία με τους κατακτητές και στον δωσιλογισμό. Ένα δεύτερο τμήμα παρέμεινε στην Ελλάδα απέχοντας από τον αγώνα ενάντια στον κατακτητή περιμένοντας να εμφανιστεί την στιγμή που θα έχουν καθοριστεί οι εξελίξεις. Η πλειοψηφία του υπό βρετανική επιρροή πολιτικού προσωπικού της άρχουσας τάξης, φροντίζει να διατηρεί επαφές και σχέσεις “κατανόησης” με τους κατακτητές. Οσο για την πλειονότητα των αστών “ταγών”, μαζί με το Παλάτι, λιποτάκτησαν στο εξωτερικό αρπάζοντας μαζί τους και τις τεράστιες ποσότητες των κρατικών αποθεμάτων σε χρυσό…  

    Η φυγή τους αποτελεί εκδήλωση παροιμιώδους… λεβεντιάς και «εθνικού φρονήματος»: Ανήμερα της συνθηκολόγησης ο βασιλιάς Γεώργιος με τον πρωθυπουργό Εμμ. Τσουδερό, τον πρίγκιπα Πέτρο και τον Άγγλο πρεσβευτή Μάικλ Πάλαιρετ επιβιβάζονται σ’ ένα βρετανικό υδροπλάνο με πρώτο σταθμό την Κρήτη και κατόπιν το Κάιρο. Είχε προηγηθεί η φυγή του εξαίρετου ζεύγους των διαδόχων του θρόνου, του Παύλου με τη Φρειδερίκη. Τη, δε, νύχτα 22 προς 23 Απριλίου με τα αντιτορπιλικά  «Πάνθηρ», «Β. Ολγα» και «Ιέραξ» την… κοπάνησαν άπαντες:

Ο υποναύαρχος Σακελλαρίου καταγράφει την κατάντια της αστικής πολιτικής τάξης: 

«(…) άπαντες οι υπουργοί, ο Διοικητής και ο Υποδιοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος και μερικοί κρατικοί επίσημοι και μη λειτουργοί, οι πλείστοι με τας οικογενείας των- γυναίκες, τέκνα, πεθερές, κουβερνάντες και τας αποσκευάς των μπαούλα, βαλίτσες και τουαλέτες, τσάντες με ρουχισμό, μερικοί με παιχνίδια των παιδιών των και κάποιοι με τα χρυσαφικά των. Ο Βασιλεύς και ο κ. Τσουδερός ανεχώρησαν αεροπορικώς περί τα ξημερώματα της 23ης Απριλίου, αφού αφήκαν και από μίαν προκήρυξιν προς τον Λαόν διά να του εξηγήσουν την προς την Κρήτην απομάκρυσίν των. Φαίνεται όμως ότι η θέα τοσούτον ασυνηθίστου διά πολεμικά πλοία φορτίου, και δη εν καιρώ πολέμου, εξερέθισε τα πληρώματα εις τοιούτον βαθμόν, ώστε εις την Σούδαν εξεδηλώθη μικρά στάσις επί του “Βασίλισσα Ολγα”, του προσωπικού απαιτήσαντος να μην επιβή κανείς πλέον. Αντιλαμβάνεται ο καθείς την ψυχολογία όλων αυτών των αξιωματικών, υπαξιωματικών και ναυτών που κανένας τους δεν εγνώριζε πού και πώς άφηναν τα σπίτια τους, όταν έβλεπαν ότι υπήρχαν προνομιούχοι Έλληνες και Ελληνίδες ή Ελληνόπουλα που μπορούσαν ανέτως να μεταφέρονται με τα πολύτιμα των υπαρχόντων των προς άλλας ασφαλείς κατευθύνσεις μέχρις ότου παρέλθει η συμφορά ή όταν έβλεπαν ότι η οικογένεια του Πρωθυπουργού της Ελλάδος συνωδεύετο και από το απαραίτητο σκυλάκι της, χωρίς τη συντροφιά του οποίου φαίνεται ότι δεν ήτο δυνατόν να σωθεί η Ελλάς»…

Γιατί στην Δυτική Κρήτη έμειναν μέχρι το Ιούνιο-Ιούλιο του 1945 οι Γερμανοί;

 

Η Βίλα Αριάδνη την οποία έχτισε ως κατοικία του  ο Έβανς στο Ηράκλειο, στην οποία υπεγράφη η υλοποίηση της αποκαλυφθείσας αργότερα, επαίσχυντης μυστικής αγγλογερμανικής Συμφωνίας της Λισαβόνας για την Κρήτη

Η μυστική Συνθήκη της Λισαβόνας και η "περίεργη" συνθηκολόγηση στην βίλα Αριάδνη…

1. Ο Άλμπερτ Σπέερ, υπουργός της Πολεμικής και Βιομηχανικής Παραγωγής του Χίτλερ, σε συνέντευξή του στον Β. Μαθιόπουλο αποκαλύπτει:

 " Είμαι αυτήκοος μάρτυρας ενός γεγονότος, που μας είχε προκαλέσει πολύ μεγάλη εντύπωση το φθινόπωρο του 1944. Θυμάμαι συγκεκριμένα ότι ο στρατηγός Γιόντλ, αρχηγός του Γενικού (γερμανικού) Επιτελείου, ήρθε μια μέρα και μου ανέφερε ότι επήλθε συμφωνία σε υψηλό επίπεδο μεταξύ Αγγλίας και Γερμανίας, που αφορούσε την Ελλάδα. Η συμφωνία αυτή, πρωτοφανής μέχρι τότε και όπως γνωρίζω ΜΟΝΑΔΙΚΗ σε όλο τον Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, αφορούσε – όπως, τουλάχιστον, μου είπε ο Γιόντλ – την εκκένωση της Ελλάδας από τα γερμανικά στρατεύματα χωρίς βρετανική ενόχληση.

Όπως αποκαλύφθηκε αργότερα, είχε συναφθεί Αγγλογερμανική συμφωνία με αντάλλαγμα την παράδοση από τους Γερμανούς της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.

Η συμφωνία αυτή έγινε στη Λισσαβόνα και το ποιος είχε την πρωτοβουλία δεν ξέρω, αλλά πιστεύω ότι δεν έγινε σε διπλωματικό επίπεδο, αλλά πολύ ψηλότερα, για να μην υπάρξουν ακριτομυθίες. Η πληροφορία για το περίεργο αυτό «τζέντλεμαν αγκρήμεντ» μεταξύ Λονδίνου και Βερολίνου προκάλεσε σε όσους το έμαθαν κατάπληξη. Και, πράγματι, οι Άγγλοι την τήρησαν.

 Τα γερμανικά πολεμικά και μεταγωγικά σκάφη φορτώθηκαν στρατό από τα ελληνικά νησιά – που εκκένωσαν – πέρασαν, το φθινόπωρο του 1944, ανενόχλητα μπροστά από τα μάτια των Βρετανών και ανάμεσα από τα βρετανικά υποβρύχια στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο. 

Το τίμημα της συμφωνίας, κατά τη γνώμη μου, ήταν να παραχωρήσουν οι Γερμανοί τη Θεσσαλονίκη στους Άγγλους αμαχητί και μ’ αυτόν το τρόπο η Ελλάδα να περιέλθει στο δυτικό στρατόπεδο. Και, βέβαια, ο Χίτλερ θα διατηρούσε ανέπαφες τις δικές του δυνάμεις, που κατείχαν το ελληνικό χώρο". (Βήμα 1976 )

Η πείνα του 1941-1942 στην κατεχόμενη Θεσσαλονίκη

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Μία από τις πρώτες και φοβερότερες επιπτώσεις της τριπλής κατοχής που επιβλήθηκε στη χώρα μας από τη ναζιστική Γερμανία και τους Ιταλούς και Βούλγαρους συμμάχους τους, ήταν το μαρτύριο της έλλειψης τροφίμων που γνώρισαν τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας και πρωτίστως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Πείνα ανελέητη, που ξεπάστρεψε δεκάδες χιλιάδες Έλληνες στα τριάμισι χρόνια της μαύρης χιτλερικής σκλαβιάς, κυρίως το χειμώνα του 1941-1942, τον “μαύρο χειμώνα της Ελλάδος” όπως αποκλήθηκε. Ο άγριος και θανατηφόρος λιμός που γνώρισε η χώρα μας εκείνη τη μαύρη τετραετία, οφείλονταν στο γεγονός ότι από την πρώτη στιγμή που πάτησαν το πόδι τους στα ελληνικά χώματα οι κατακτητές, επιδόθηκαν στην καταλήστευση των πρώτων υλών, των τροφίμων και των πλουτοπαραγωικών πηγών της χώρας. 1

Φτώχεια και δυστυχίαΑπό τις πρώτες κιόλας μέρες της Κατοχής, φτώχεια και δυστυχία ξαπλώνονται παντού. Τα αποθέματα σε τρόφιμα, οι πρώτες ύλες και ποικίλα άλλα είδη, που φυλάγονταν στις κρατικές αποθήκες, κατάσχονται και διαρπάζονται ως λεία πολέμου, ενώ τα οικονομικά βάρη της διατροφής των κατοχικών στρατευμάτων, που πέφτουν στους αδύνατους ώμους των Ελλήνων, προκαλούν την εξαθλίωση της χώρας. Αλλά και τα λίγα προϊόντα και είδη πρώτης ανάγκης που παράγονται στην καταστραμμένη χώρα με το σκληρό μόχθο του ελληνικού λαού, μεταφέρονται στη Γερμανία και Ιταλία ή διοχετεύονται στη μαύρη αγορά. Έτσι με την έναρξη της σκλαβιάς αρχίζει η ζωή να γίνεται μέρα με τη μέρα δυσκολότερη.

Δεν πέρασαν λίγες εβδομάδες από τη γερμανική εισβολή και οι ελλείψεις βασικών αγαθών άρχισαν να γίνονται εμφανείς στις μεγάλες πόλεις. Δεν ήταν μόνο η άνοδος των τιμών που ενόχλησε αρχικά, καθώς γρήγορα παρατηρήθηκε τόσο μεγάλη έλλειψη αγαθών, ώστε τα παραδοσιακά, εντεταταλμένα προς τούτο καταστήματα, τα μπακάλικα, τα μανάβικα, τα κρεοπωλεία, άδειαζαν ολοένα και περισσότερο από τα προϊόντα τους και πολλές φορές ξεχνούσαν τόσο αποτελεσματικά την αποστολή τους, ώστε οι ιδιοκτήτες τους βρίσκονταν στην ανάγκη να αναζητήσουν νέο επάγγελμα…. 2

Το Ξυπόλυτο Τάγμα/The Barefoot Bataillon - Γκρεγκ Τάλλας (1953) eng subs

   

  

Σκηνοθεσία : Γκρεγκ Τάλλας 
Σενάριο : Νίκος Κατσιώτης 

Ηθοποιοί : Μαρία Κωστή (I) (Αλεξάνδρα) , Νίκος Φέρμας (καπετάν Μάρκος Μαύρος) , Βασίλης Φραγκιαδάκης (Ανδρέας) , Αντώνης Βούλγαρης (Νίκος) , Στράτος ,Κρόζος (Δημήτρης) , Καίτη Γκίνη , Μανώλης Ρήγας , Ευάγγελος Γιωτόπουλος , Γιώργος Αξιώτης , Χρήστος Σουκούρογλου , Νίκος Ζαχαρίας , Απόστολος Μπεκιάρης , Ηλίας Παπαδόπουλος , Λόλα Χατζηχρήστου , Δέσποινα Κοντογιώργου

 Στη Θεσσαλονίκη, στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, εκτυλίσσεται η ιστορία της ταινίας αυτής που σκηνοθέτησε ο Γκρεγκ Τάλλας (Γρηγόρης Θαλασσινός), που για ένα διάστημα εργάστηκε στο Χόλιγουντ, σκηνοθετώντας διάφορες ταινίες, ανάμεσά τους και την περιπέτεια εποχής «Η σειρήνα της Ατλαντίδας», με πρωταγωνίστρια τη Μαρία Μοντέζ.

 Πρωταγωνιστές της ταινίας, μια ομάδα ορφανών παιδιών, που, όταν τα ορφανοτροφεία της Θεσσαλονίκης επιτάσσονται από τους Γερμανούς, καταφεύγουν σ' ένα απομακρυσμένο, μισογκρεμισμένο κτίριο και, έχοντας φτιάξει μια καλόκαρδη «συμμορία», κλέβουν από τους Γερμανούς και τους μαυραγορίτες για να συντηρούνται αλλά και να βοηθούν τους ανθρώπους γύρω τους, μαζί κι εκείνους της Αντίστασης. 

Παρά τα περισσότερα από 60 χρόνια που τη βαραίνουν, η ταινία του Γκρεγκ Τάλλας παρακολουθείται με εξαιρετικό ενδιαφέρον, κι αυτό εξαιτίας όχι μόνο των γυρισμένων σε φυσικά ντεκόρ σκηνών της (τη Θεσσαλονίκη στις αρχές της δεκαετίας του '50) αλλά και του ρεαλισμού και της δύναμης των σκηνών της που συχνά φέρνουν στο νου την κλασική νεορεαλιστική ταινία «Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη» του Ροσελίνι.