Αφιέρωμα στα Τετράδια: 25 ιστορικοί φωτίζουν άγνωστες πτυχές του 1821

Δεληολάνης Δημήτρης

5 Φεβρουαρίου 2021

1209

Υπάρχουν κράτη που οφείλουν την ύπαρξη τους στο γεγονός πως ορισμένοι λαοί και έθνη σε κάποια στιγμή της ιστορίας τους θεώρησαν πως η κατάσταση έπρεπε να αλλάζει ριζικά και ύψωσαν θαρραλέα τη σημαία της επανάστασης. Υπάρχουν όμως και κράτη που γεννήθηκαν με άλλο τρόπο, ώστε οι λαοί και τα έθνη που τα συγκροτούν να μην είχαν ποτέ αυτή την εμπειρία.

Η διαφορά ανάμεσα σε αυτά τα δυο είδη κρατών είναι σημαντική. Η συλλογική μνήμη, η κοινή ιστορία και η εικόνα που ένα έθνος κι ένας λαός διαμορφώνουν για τον εαυτό τους αλλάζει ριζικά. Στην περίπτωση που το κράτος συγκροτήθηκε με επαναστατικό τρόπο, η ιδέα της λαϊκής επανάστασης καθρεφτίζεται στη διαμόρφωση των θεσμών. Μια πρώτη πρόχειρη αναφορά που έρχεται αυτομάτως στο νου είναι το τελευταίο άρθρο όλων σχεδόν των ελληνικών Συνταγμάτων. Εκεί όπου ο λαός αναγνωρίζεται ως θεσμικό εργαλείο, το οποίο όχι μόνον μπορεί αλλά οφείλει, αποτελεί δηλαδή συνταγματικό καθήκον του, να εξεγερθεί, να επαναστατήσει, προκειμένου να υπερασπίσει το ισχύον σύνταγμα.

Μάταια θα προσπαθήστε να εξηγήσετε την ιδέα αυτή σε έναν Γερμανό ή Ιταλό συνταγματολόγο. Από τη δική τους συλλογική μνήμη απουσιάζει η ιδέα της επανάστασης. Στην περίπτωση της Ιταλίας, επί παραδείγματι, η εικόνα που επικρατεί και που γνωρίζουμε καλά μέσω του Γκράμσι, είναι εκείνη της επέκτασης του Βασιλείου του Πεδεμοντίου, μια "χαμένη ευκαιρία" για τους Ιταλούς επαναστάτες. Στη Γερμανία επίσης, ώστε η επανάσταση να παραμείνει μια ιδέα μακρινή, ξένη και σίγουρα επικίνδυνη και προς αποφυγή.

Στη χώρα μας, αντιθέτως, αναπτύξαμε μια πολύ οικεία εικόνα της επανάστασης: όλοι οι Έλληνες γνωρίζουν πως η ύπαρξη της χώρας, ενδεχομένως κι εκείνη του ίδιου του Ελληνισμού, οφείλεται σε κάποιους φωτισμένους διανοούμενους αστούς αλλά και σε πολλούς άμυαλους τυχοδιώκτες, ληστές, συμμορίτες, αναρχοκομμουνιστές, τρομοκράτες και μπαχαλάκηδες των Εξαρχείων, που σε κάποια φάση της ιστορίας είχαν τα κότσια να συγκρουστούν με τους οθωμανούς δυνάστες. Αν δεν υπήρχαν αυτοί οι αλλόφρονες, ίσως να είχαμε τη μοίρα των χριστιανών της Τουρκίας που σφαγιάστηκαν ή στην καλύτερη των περιπτώσεων, εκείνη των Κούρδων, που ακόμη μάχονται για τα στοιχειώδη εθνικά δικαιώματα τους.

Η Λεπέν διαβάζει Αντόνιο Γκράμσι! - Του Δημήτρη Δεληολάνη

 

Ογδόντα δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Αντόνιο Γκράμσι είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής στην Ευρώπη της κρίσης σε μια απροσδόκητη σκηνή. Αναμενόμενο, ίσως, να τον επικαλούνται συστηματικά οι Ποδέμος και η μετα-μαρξίστρια φιλόσοφος της πολιτικής Σαντάλ Μουφ (ενέπνευσε μεγάλο μέρος της θεωρητικής υπόστασης των Ποδέμος), ή ο γνωστός Ιταλός ελληνιστής Λουτσάνο Κάνφορα, κυρίως όταν ενθυμείται την κρυφή διένεξή του με τον τότε ανερχόμενο σταλινισμό εντός του Κομμουνιστικού Κόμματος Ιταλίας.

Παράδοξο, όμως, να ακούμε για τον Γκράμσι από το περιβάλλον της Μαρίν Λεπέν. Βεβαίως, οι αναφορές έχουν υποστεί και την απαραίτητη κατεργασία: αποσπάσματα αποκομμένα από το σύνολο του έργου του, ώστε κάποιες θεμελιώδεις έννοιες του συνιδρυτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ιταλίας να χάνουν την αρχική σημασία τους και να λειτουργούν υποστηρικτικά προς τις λαϊκίστικες ακροδεξιές πολιτικές του Εθνικού Μετώπου.

Το μεγαλύτερο μέρος της ευρωπαϊκής Δεξιάς, εδώ και δεκαετίες, ασπάστηκε το νεοφιλελευθερισμό. Ο γερμανικός εθνικοσοσιαλισμός και οι μορφές του Χίτλερ και του Μουσολίνι δεν συγκινούν παρά μόνον μια ισχνή μειοψηφία, ενώ η αναβίωση του ψυχροπολεμικού αντικομμουνισμού μόνον στην Ελλάδα χρησιμοποιείται ως εργαλείο στην πολιτική αντιπαράθεση.

Ο Γκράμσι προσφέρεται προς εκμετάλλευση. Υπήρξε μάρτυρας του φασισμού, δεν ταυτίστηκε ποτέ με τον σταλινισμό, προώθησε την κριτική θεώρηση του Μαρξ, έδωσε έμφαση στην εθνική ταυτότητα των λαών. Κυρίως, όμως, ελάχιστοι δεξιοί τον έχουν διαβάσει. Πολύ βολικό: Πόσοι από αυτούς θα αντιληφθούν ότι ακούν για κάποιον, ο οποίος εμφανίζεται να υποστηρίζει ακριβώς το αντίθετο από ό,τι έπραξε και έγραψε εν ζωή;

Η Λεπέν διαβάζει Γκράμσι μέσω Μπενουά

Ο στρουθοκαμηλισμός της ιταλικής Αριστεράς - Δημήτρης Δεληολάνης

 

Στις 28 Μαΐου, την ημέρα που ο υποψήφιος πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε παρέδωσε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης και πριν προκύψουν οι μεταγενέστερες εξελίξεις, το αριστερό κόμμα «Ελεύθεροι και Ίσιοι» εξέδωσε ανακοίνωση, στην οποία διατυπώνει την υποστήριξη του προς τον πρόεδρο Σέρτζο Ματαρέλα: «Το Σύνταγμα αποτελεί κοινό αγαθό όλων των πολιτών: Η Λέγκα και το Κίνημα 5 Αστέρων το υπερασπίζονται όταν τους συμφέρει, όχι εμείς. Εμείς το υπερασπιστήκαμε στο συνταγματικό δημοψήφισμα της 4ης Δεκεμβρίου 2017, όπως το υπερασπιζόμαστε και σήμερα».

Στη συνέχεια το κείμενο μιλά για «άθλιες επιθέσεις» και για «απειλές» της «Λέγκας» και του Κινήματος 5 Αστέρων εναντίον του Ματαρέλα, προς τον οποίο οι Iταλοί αριστεροί εκφράζουν την «αλληλεγγύη» τους! Το κόμμα «Ελεύθεροι και Ίσοι» είναι ό,τι έχει απομείνει από την ιταλική Αριστερά. Συγκροτήθηκε τον Δεκέμβριο του 2017, όταν τα στελέχη που αποσχίστηκαν από το «Δημοκρατικό Κόμμα» του Ρέντσι συγχωνεύτηκαν με το κόμμα «Ιταλική Αριστερά» του Νικόλα Φραντογιάννι.

Στις εκλογές της 4ης Μαρτίου 2018 επικεφαλής του ψηφοδελτίου τοποθετήθηκε ο Πιέτρο Γκράσο, απερχόμενος πρόεδρος της Γερουσίας και πρώην επικεφαλής της ειδικής εισαγγελίας καταπολέμησης της Μαφίας. Στις εκλογές το κόμμα δεν πήγε καλά: μόλις που κατάφερε να εξασφαλίσει το 3,3% ώστε να μπει στο Κοινοβούλιο με 14 βουλευτές και 4 γερουσιαστές.

Η υποστήριξη της κοινοβουλευτικής Αριστεράς στις παρεμβατικές (ίσως και αντισυνταγματικές) ενέργειες του Ιταλού προέδρου δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Το ίδιο το αναιμικό του εκλογικό αποτέλεσμα δίνει μια πρώτη εξήγηση. Πολλοί αριστεροί ψηφοφόροι αρνήθηκαν να ψηφίσουν ένα κόμμα που περιλάμβανε πρώην στελέχη του «Δημοκρατικού Κόμματος», όπως τον πρώην γραμματέα Πιερλουίτζι Μπερσάνι και τον πρώην πρωθυπουργό Μάσιμο Ντ΄Αλέμα. Όλα αυτά τα στελέχη είχαν υπερψηφίσει τους νόμους λιτότητας της κυβέρνησης Ρέντσι.

Το Ίλιντεν, οι κομιτατζήδες του VMRO και ο Μουσολίνι

Του Δημήτρη Δεληολάνη

Το σύγχρονο VΜRO (Μακεδονική Επαναστατική Εσωτερική Οργάνωση) δεν θέλει να θυμάται. Αποκρύπτει τη συνεργασία του με τη φασιστική Ιταλία. Μια συνεργασία καθόλου περιστασιακή, ενεργή και μακρόχρονη, καθώς διήρκεσε –σχεδόν αδιάκοπα– από το 1928 έως το 1944, όταν οι παρτιζάνοι του Τίτο απελευθέρωσαν τη Γιουγκοσλαβία. Το ενδιαφέρον της Ιταλίας για τις εξελίξεις στα Βαλκάνια ανάγεται στην εποχή των Βαλκανικών Πολέμων.

Οι πρώτες διπλωματικές αναφορές για τους Σλαβομακεδόνες αντάρτες -καταγράφονται ως «κομιτατζήδες»- και το VMRO, χρονολογούνται από το 1903, την επομένη της εξέγερσης του Ίλιντεν, δηλαδή του Προφήτη Ηλία. Η άγρια καταστολή της από την οθωμανική χωροφυλακή έδωσε στις Μεγάλες Δυνάμεις την ευκαιρία να επέμβουν στέλνοντας «τεχνοκράτες» και «ειδικούς» με σκοπό τον εκσυγχρονισμό του τουρκικού σώματος. Ο Iταλός απεσταλμένος, στρατηγός Ντε Τζόρτζις, παρέμεινε μάλιστα στη Θεσσαλονίκη έως το 1911, όταν οι Ιταλοί επιτέθηκαν στην Τουρκία και κατέλαβαν τη Λιβύη και τα Δωδεκάνησα.

Ο επόμενος αξιωματούχος της Ρώμης που ήρθε σε στενή επαφή με το VMRO ήταν ο Αλεσάντρο ντε Μποσντάρι, πρέσβης πρώτα στη Σόφια και μετά στην Αθήνα. Ο διπλωμάτης ανέφερε υπηρεσιακώς ότι κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους και τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το VMRO είχε συγκροτήσει ένα «Μακεδονικό Σύνταγμα» που πολεμούσε στις τάξεις του βουλγαρικού στρατού.

Οι επιρροές του Ναζισμού από το Ισλάμ

του Δημήτρη Δεληολάνη - Στις αποκρυφιστικές πτυχές του Ναζισμού δεν υπάρχει τίποτα το ελληνικό. Απεναντίας είναι διαποτισμένες από ισλαμικά στοιχεία. Ο ιδρυτής της εταιρείας "Θούλη" ήταν ένας Γερμανός μετανάστης στην Τουρκία, ο Ρούντολφ Γκλάουερ. Αργότερα θα αλλάξει το όνομά του σε Ρούντολφ φον Σεμποτέντορφ, διότι, κατά τους ισχυρισμούς του, υιοθετήθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από τον μονίμως εγκατεστημένο εκεί βαρόνο Χάινριχ φον … Δημήτρης Δεληολάνης Διαβάστε περισσότερα...

Οι ιδεολογικές ρίζες της Χρυσής Αυγής του Δημήτρη Δεληολάνη  -  Ποια είναι η προέλευση της ονομασίας της οργάνωσης του Νικόλαου Μιχαλολιάκου; Στο βιβλίο του “Η Μαύρη Βίβλος της Χρυσής Αυγής” ο Δημήτρης Ψαράς αναφέρεται σε συνέντευξη του Κωνσταντίνου Πλεύρη στο Telecity το μακρινό 1994: «Με το ιδιότυπο χιούμορ του ο πατέρας του ελληνικού εθνικοσοσιαλισμού είχε αναρωτηθεί μήπως πρόκειται για τη Χρυσαυγή, την ερωμένη του Αλή Πασά». … ΕΔΩ η συνέχεια...

Οι ιδεολογικές ρίζες της εγχώριας Χρυσής Αυγής

 Δημήτρη Δεληολάνη

---

Ποια είναι η προέλευση της ονομασίας της οργάνωσης του Νικόλαου Μιχαλολιάκου; Στο βιβλίο του “Η Μαύρη Βίβλος της Χρυσής Αυγής” ο Δημήτρης Ψαράς αναφέρεται σε συνέντευξη του Κωνσταντίνου Πλεύρη στο Telecity το μακρινό 1994: «Με το ιδιότυπο χιούμορ του ο πατέρας του ελληνικού εθνικοσοσιαλισμού είχε αναρωτηθεί μήπως πρόκειται για τη Χρυσαυγή, την ερωμένη του Αλή Πασά».

Κωμική είναι και η εξήγηση που ο ίδιος ο Μιχαλολιάκος έχει δώσει για την ονομασία της οργάνωσής του. Αφού διαψεύδει κάθε σχέση με τον «σατανιστή» και «μασόνο» Κρόουλι, παραθέτει μια συγκεχυμένη ιστορία περί της «ομηρικής λέξης Ηώς», με την οποία είχε σκεφτεί αρχικά να βαπτίσει την ομάδα του. Επειδή, όμως, έπρεπε να τη μεταφράσει κατά τον Καζαντζάκη σε «ροδοδάκτυλη αυγή», τότε επιλέχτηκε η «Χρυσή Αυγή του Ελληνισμού».

Έχει ενδιαφέρον όμως το γεγονός ότι ο θεωρητικός του φασισμού εν Ελλάδι παραπέμπει σε μια λησμονημένη παλλακίδα του Αλή Πασά και όχι στην πασίγνωστη αποκρυφιστική εταιρεία, προς την οποία ο τεταρταυγουστιανός ηγέτης μάλλον θρέφει αντικρουόμενα συναισθήματα.

Η μυστικιστική πτυχή του εθνικοσοσιαλισμού αποτελεί πράγματι αντικείμενο έντονης διαμάχης, έως και ρήξης, μεταξύ των ευρωπαϊκών νεοφασιστικών κινημάτων. Στους κόλπους τους υπερισχύει κατά κανόνα μια φονταμενταλιστική ερμηνεία του Χριστιανισμού.

Εξάλλου, ήδη την εποχή που το μήνυμα του Κρόουλι βρισκόταν στο απόγειό του στη δυτική Ευρώπη, ο Μπενίτο Μουσολίνι δεν δέχτηκε κανένα συμβιβασμό μαζί του. Το 1923, μόλις το φασιστικό καθεστώς είχε σταθεροποιηθεί, ο Ντούτσε φρόντισε να απελάσει τον Βρετανό μάγο από τη Σικελία, όπου το 1920 είχε εγκατασταθεί μαζί με τους οπαδούς του.

Η σικελική κατοικία του ήταν μια αγροικία που ο ίδιος αποκάλεσε με την ελληνική λέξη «Αβαείο Θέλημα» έξω από την πόλη Τσεφαλού (την αρχαία Κεφαλοίδιον). Η παρουσία και η δράση ενός σατανιστή σε ιταλικό έδαφος αποτελούσε πρόκληση για το φασιστικό κίνημα. Οι φασίστες ήταν ευθύς εξαρχής στενά συνδεδεμένοι με το καθολικό εκκλησιαστικό κατεστημένο, όπως αποδείχτηκε με την υπογραφή του κονκορδάτου ανάμεσα στο καθεστώς και στο Βατικανό το 1929.

Ο Ρούντολφ Ες και η Χρυσή Αυγή του Μεσοπολέμου

Δημήτρης Δεληολάνης

Στις 10 Μαΐου 1941 ο Ρούντολφ Ες, ο υπ’ αριθμόν δύο του εθνικοσοσιαλιστικού καθεστώτος, υπαρχηγός και διάδοχος του Αδόλφου Χίτλερ, επιβιβάστηκε κρυφά σε αεροπλάνο της Λουφτβάφε και μετά από περιπετειώδη πτήση έπεσε με αλεξίπτωτο σε αγροτική περιοχή της Σκωτίας. Ένα απροσδόκητο γεγονός, για την ερμηνεία του οποίου, ήδη από την επομένη της μυστηριώδους πτήσης, έχουν διατυπωθεί πολλές ερμηνείες.

Η αντίδραση του ναζιστικού καθεστώτος στην είδηση της μυστικής πτήσης του Ες στη Βρετανία υπήρξε ασυντόνιστη και αντιθετική. Η πρώτη ανακοίνωση εκδόθηκε το βράδυ της 12ης Μαΐου, δυο ημέρες μετά την πτήση και αναφερόταν στην «παραβίαση» από μέρους του Ες της απαγόρευσης που του είχε επιβάλει ο ίδιος ο Χίτλερ να πιλοτάρει αεροπλάνο. Η ανακοίνωση υπονοούσε και μια κρίση παραφροσύνης του δραπέτη, παραπέμποντας στο «συγκεχυμένο περιεχόμενο» της επιστολής που ο ίδιος είχε αφήσει να βρεθεί μετά τη μυστηριώδη φυγή του.

Η δεύτερη ανακοίνωση (13 Μαΐου 1941) εμβαθύνει στο θέμα της υγείας του Ες, αποκαλύπτοντας ότι υπέφερε από φθίση και ότι τους τελευταίους μήνες είχε καταφύγει στις πιο ανορθόδοξες θεραπείες, μέσω μαγνητισμού και αστρολογίας. Προσθέτει, όμως, ότι είχε εμμονές που ενδέχεται να τις εκμεταλλεύτηκαν οι Βρετανοί. Μία τέτοια εμμονή ήταν η βούλησή του να πείσει το Λονδίνο για τις «βαθιά φιλειρηνικές προθέσεις» του Χίτλερ.

Η τρίτη ανακοίνωση (14 Μαΐου) είναι πιο λεπτομερής: διευκρινίζει ότι ο Ες ήταν πεπεισμένος πως ήταν σε θέση να αναλάβει προσωπική πρωτοβουλία για να επιτευχθεί ειρήνη ανάμεσα στη Γερμανία και τη Βρετανία στη βάση «αμοιβαίων συμφωνιών». Βεβαίως, ο υπαρχηγός του Χίτλερ «αγνοούσε πλήρως» τα σχέδια του Γενικού Επιτελείου του Γ’ Ράιχ, αλλά είχε την «απαραίτητες πληροφορίες» ώστε να φτάσει στο συμπέρασμα ότι «η παράταση των εχθροπραξιών θα οδηγούσε στην πλήρη εκμηδένιση και καταστροφή της Βρετανίας».