- Αρχική σελίδα
- ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ
- 1940
- ΕΡΤFLIX
- ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟ ΧΘΕΣ
- ΑΝΘΟΛΟΓΙΟΝ
- ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ
- ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΟ ΡΑΔΙΟ
- ΘΕΑΤΡ/ΜΟΥΣ/ΒΙΒΛΙΟ
- ΘΕΑΤΡΟ
- ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ
- ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΚΑΪ
- ΑΡΧΕΙΟ ΕΡΤ
- ΜΟΥΣΙΚΗ
- ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
- Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΜΟΥ
- ΤΥΠΟΣ
- ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ
- ΟΛΑ ΔΩΡΕΑΝ
- ΒΙΝΤΕΟ
- forfree
- ΟΟΔΕ
- ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΗΧΟΣ
- ΔΩΡΕΑΝ ΒΟΗΘΕΙΑ
- ΦΤΙΑΧΝΩ ΜΟΝΟΣ
- ΣΥΝΤΑΓΕΣ
- ΙΑΤΡΟΙ
- ΕΚΠ/ΚΕΣ ΙΣΤΟΣ/ΔΕΣ
- Ο ΚΟΣΜΟΣ ΜΑΣ
- ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
- ΓΟΡΔΙΟΣ
- SOTER
- ΤΑΙΝΙΑ
- ΣΙΝΕ
- ΤΑΙΝΙΕΣ ΣΗΜΕΡΑ
- ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
- Ε.Σ.Α
- skaki
- ΤΕΧΝΗ
- ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
- ΑΡΙΣΤΟΜΕΝΗΣ
- gazzetta.gr
- ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ
- ΑΝΤΙΦΩΝΟ
- ΔΡΟΜΟΣ
- ΛΥΓΕΡΟΣ
- ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ...
- ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
- γράμματα σπουδάματα...
- 1ο ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΩΝ
- ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ & ΓΛΩΣΣΑ
- ΓΙΑΓΚΑΖΟΓΛΟΥ
- ΜΥΡΙΟΒΙΒΛΟΣ
- ΑΡΔΗΝ
- ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΥΠΕΠΘ
- ΕΙΔΗΣΕΙΣ
- ΑΠΟΔΕΙΠΝΟ
- ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2024
Τέσσερα πράγματα που έμαθα από τη σχολική χριστουγεννιάτικη παράσταση της 7χρονης κόρης μου.
Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2024
Βαριές οι απώλειες της χρονιάς που φεύγει.
Κώστας Κουτσουρέλης
Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2024
+ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ - Τρίπτυχο για τον Μιχάλη Γκανά
*
Γεννημένος στον Τσαμαντά Θεσπρωτίας το 1944, ο Μιχάλης Γκανάς, ποιητική φωνή κορυφαία της γλώσσας μας, γιορτάζει εφέτος τα 80 του χρόνια. Με αφορμή την επέτειο, αναδημοσιεύουμε εδώ τρία παλιότερα κείμενα του Κώστα Κουτσουρέλη αφιερωμένα στο έργο του, πρωτότυπο και μεταφραστικό.
~.~
του ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ
Ι. Τα ποίηματα 1978-2012
Τους σημερινούς ποιητές, και δικαίως, το ευρύ κοινό τους έχει πάρει από στραβό μάτι. Τους θεωρεί στριφνούς, δύσκολους, ακατάδεκτους. Δύσκολα τους πιάνει στο χέρι του. Αλλά και οι ποιητές από τη μεριά τους, δεν σκοτίζονται και πολύ για αναγνώστες κι απήχηση, μόνη ευγενική φιλοδοξία που τρέφουν είναι να εκφράσουν το ακατάβλητό τους εγώ. Τόσο που και όταν ακόμη, μία στις τόσες, κάποιος από τη συντεχνία κατορθώνει να σπάσει τον κλοιό, να γίνει γνωστός, οι συνάδελφοί του δεν του το συγχωρούν.Τη δημοτικότητα της Κικής Δημουλά, λ.χ., πολλοί ομότεχνοί της τη θεωρούν ύποπτη, δεν είναι λίγοι όσοι της κουνούν το δάχτυλο δημόσια ότι στα τελευταία της βιβλία έχει βάλει νερό στο κρασί της, ότι επαναλαμβάνεται, ότι αυτοπροβάλλεται υπέρμετρα κ.ο.κ., κ.ο.κ… Από την άλλη, υπάρχουν ποιητές που στους κύκλους των μυημένων θεωρούνται σπουδαίοι, αλλά το όνομά τους κυκλοφορεί λίγο πολύ σαν έγγραφο διαβαθμισμένο, απρόσιτο στους πολλούς. Ο Βύρων Λεοντάρης είναι, αλίμονο, η πιο εξέχουσα τέτοια περίπτωση.
Ο Μιχάλης Γκανάς δεν ανήκει ούτε στη μια ούτε στην άλλη κατηγορία. Το αργότερο από την Παραλογή (1993), αν όχι ήδη από τα Γυάλινα Γιάννενα (1989), έδωσε βιβλία που και διαβάστηκαν και θαυμάστηκαν πολύ, από αναγνώστες κάθε λογής, επαΐοντες και κοινούς. Του απονεμήθηκαν βραβεία και έπαθλα αλλά τραγουδήθηκε κι από χιλιάδες. Κατόρθωσε να γίνει περίοπτος τόσο εντός όσο και εκτός του κλειστού λογοτεχνικού περιβόλου. Ποιος από τους νεώτερους, τους συνηλικιώτες του έστω, μπορεί να ισχυριστεί κάτι αντίστοιχο;
Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2024
Ένας ήταν χθες ο θριαμβευτής, ο Ντόναλντ Τραμπ, αλλά πόσοι και πόσοι οι ηττημένοι... Ένας μικρός απολογισμός.
Του Κώστα Κουτσουρέλη
Παρασκευή 8 Νοεμβρίου 2024
Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ: Ένας «γλυκός» παγκόσμιος δυνάστης
*
του ΑΓΓΕΛΟΥ ΧΡΥΣΟΓΕΛΟΥ
Το Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ μπορεί να θεωρηθεί το αρχαιότερο εν ενεργεία κόμμα της σύγχρονης πολιτικής εποχής. Αν και έχει ιδρυθεί επίσημα το 1828, έλκει την καταγωγή του από το κόμμα του Τόμας Τζέφφερσον (που κατά καιρούς ονομαζόταν και «Ρεπουμπλικανικό», περιπλέκοντας λίγο την ιστορία), το οποίο κυβερνούσε τις ΗΠΑ από το 1800.
Μέχρι την δημιουργία του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος του Αβραάμ Λίνκολν και τον εμφύλιο πόλεμο το 1861, το Δημοκρατικό Κόμμα ήταν το κυρίαρχο κόμμα των ΗΠΑ, ταυτισμένο με τα αιτήματα κυρίως των γεωργών και ιδιοκτητών γης σε μια αγροτική χώρα που επεκτεινόταν επιθετικά στην βορειοαμερικανική ήπειρο. Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρώτος ήρωας και ουσιαστικός ιδρυτής του ήταν ο στρατηγός και πρόεδρος Άντριου Τζάκσον, ο πρωτοτυπικός λαϊκιστής πολιτικός και σφαγέας των αυτοχθόνων κατοίκων («Ινδιάνων») της Αμερικής.
Η ιδεολογία του Δημοκρατικού Κόμματος είναι δύσκολο να αποτυπωθεί. Συμβατικά μιλάμε για ένα «κεντροαριστερό» κόμμα, liberal με την αμερικανική ορολογία, το οποίο έχει το παράδοξο παρελθόν ότι ήταν κάποτε το κόμμα του Αμερικανικού Νότου και του ρατσισμού σε βάρος των Αφροαμερικανών, μέχρι που αυτή η «ανωμαλία» διορθώθηκε την δεκαετία του ’60 όταν οι ελίτ του Δημοκρατικού Κόμματος αποφάσισαν να στοιχηθούν πίσω από τα κινήματα των μαύρων. Χωρίς να είναι λανθασμένη αυτή η αφήγηση, δεν εξηγεί πλήρως το γιατί το Δημοκρατικό Κόμμα είναι τόσο δημοφιλές εκτός των ΗΠΑ σήμερα, ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Ειδικά από την δεκαετία του ’90 και μετά, το Δημοκρατικό Κόμμα είναι στο μυαλό μας το «ευρωπαϊκό» κόμμα των ΗΠΑ, αντιτιθέμενο στην σπηλαιώδη βαρβαρότητα των Ρεπουμπλικάνων.
Για να γίνει κατανοητή αυτή η γοητεία του Δημοκρατικού Κόμματος πρέπει να κατανοηθεί καλύτερα τόσο η ιδεολογία του όσο και ο ρόλος που αυτό το κόμμα παίζει στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα. Οι απαρχές της ιδεολογίας των Δημοκρατικών βρίσκονται στις φιλοσοφικές συζητήσεις των αμερικανικών ελίτ των τελών του 18ου και των αρχών του 19ου αιώνα, που με την σειρά τους ήταν προέκταση των συζητήσεων και πολιτικών διαμαχών των αντιτιθέμενων αριστοκρατικών πολιτικών μερίδων στην Αγγλία του 17ου και 18ου αιώνα.
Τετάρτη 6 Νοεμβρίου 2024
«Ψηφίστε για να βάλετε τέλος στην εποχή Τραμπ".
Τρίτη 22 Οκτωβρίου 2024
Οι ένδοξες μέρες του γουοκισμού και της πολιτικής ορθότητας στη Δύση σιγά σιγά εξαντλούνται.
Του Κώστα Κουτσουρέλη
Σάββατο 12 Οκτωβρίου 2024
Το τέλος της Νεωτερικότητας
*
του ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ
Ως λέξη η Νεωτερικότητα είναι φορτισμένη με ποικίλες, όχι πάντοτε συμβατές μεταξύ τους, έννοιες. Προσωπικά, προτιμώ τον όρο Νέοι Χρόνοι γιατί έχει το προτέρημα να μην κάνει διάκριση μεταξύ της διαφωτιστικής και της αμέσως πρότερης περιόδου. Τα περισσότερα γνωρίσματα της νεωτερικής εποχής, όπως η εκκοσμίκευση, η πρωτοκαθεδρία του Λόγου και ιδίως της επιστήμης, το ενιαίο, κεντρικά οργανωμένο κράτος, η επικράτηση του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, ακόμη και η πρώτη αποκρυστάλλωση των εθνικών μορφωμάτων έχουν τις καταβολές τους στην περίοδο που προηγήθηκε του Διαφωτισμού, ανατρέχουν στον όψιμο Μεσαίωνα. Από τότε έως τις μέρες μας επικρατεί χρονικό συνεχές.
Το συνεχές αυτό έχει βεβαίως σταθμούς, και ο Διαφωτισμός είναι ένας από αυτούς. Ωστόσο, δεν θα ήταν συνετό να τον υπερτιμούμε, αποδίδοντας στη διαπάλη των κοσμοεικόνων και των ιδεών αξία μεγαλύτερη εκείνης που πράγματι διαθέτει. Για να γίνω σαφέστερος, η βιομηχανική επανάσταση υπήρξε κατά την κρίση μου ιστορικό γεγονός σημαντικότερο της Γαλλικής Επανάστασης και του διαφωτιστικού κινήματος. Στον πλανήτη υπάρχουν σήμερα πολιτικές οντότητες –κράτη, κόμματα, κινήματα– που δεν συμμερίζονται τους θεσμούς και τα οργανωτικά σχήματα που η Επανάσταση του 1789 εγκαινίασε. Όμως δεν νοείται οργανωμένος συλλογικά βίος που να μην εξαρτάται από τη βιομηχανία και την τεχνική.
Εν προκειμένω, θα περιορίσω τις παρατηρήσεις μου στην περίοδο των τριών τελευταίων αιώνων, στην νεωτερικότητα επομένως υπό την στενή της έννοια. Φτάνει να συγκρατήσουμε ότι τα φαινόμενα για τα οποία μιλάμε έχουν παρελθόν κατά πολύ απώτερο. Το σημερινό χρηματοπιστωτικό σύστημα, λ.χ., ανατρέχει στην Τοσκάνη του 13ου αιώνα, στην επινόηση της λογιστικής και την ίδρυση ενός θεσμού που το κοσμοϊστορικό του βάρος επιβεβαιώνεται στην εποχή μας καθημερινά: των τραπεζών.
Ποια είναι η ειδοποιός διαφορά της νεωτερικής εποχής από τις προηγούμενες; Εντελώς επιγραμματικά, η ιστορικά πρωτοφανής και στην πράξη άκρως επαναστατική σύζευξη τριών πραγμάτων: του μεσσιανισμού, της εκκοσμίκευσης και του πρωτείου του Λόγου. Η Νεωτερικότητα είναι έλλογος κοσμικός μεσσιανισμός, με άλλα λόγια ένα κίνημα που επιδιώκει τη σωτηρία του ανθρώπου στον επίκαιρο ενθαδικό κόσμο με έλλογα και ενδιάθετα μέσα.
Τετάρτη 2 Οκτωβρίου 2024
Το φως γητεύεται από το σκοτάδι
*
ΠΕΡΑΣΤΙΚΑ & ΠΑΡΑΜΟΝΙΜΑ
Καιρικά σχόλια από τον ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ
Με μάζα 4.000.000 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου, ο Τοξότης Α είναι η υπερμεγέθης μελανή οπή που καταλαμβάνει το κέντρο του Γαλαξία μας. Πάνω από 100 δισεκατομμύρια αστέρια περιστρέφονται γύρω του. Μια ακόμη ένδειξη, ίσως, ότι το φως πάντα γητεύεται από το σκοτάδι.
(Η φωτογραφία, πρόσφατη, απεικονίζει τις σπειροειδείς γραμμές του μαγνητικού του πεδίου.)
~.~
Η «στροφή» του Παπαδιαμάντη, η «στροφή» του Καβάφη, η «στροφή» του Παπαγιώργη… Για μια ορισμένη, ρομαντικών καταβολών θα έλεγα, αναγνωστική μερίδα, ο αναπροσανατολισμός ενός συγγραφέα είναι σημάδι ότι αναζήτησε και βρήκε επιτυχώς τον «πραγματικό» εαυτό του. Στην πράξη (αναφέρομαι και στην ωραία ομιλία του παπα-Βαγγέλη Γκανά στο Συμπόσιο της Σκιάθου), συγκυριακοί παράγοντες παίζουν ίσως τον μεγαλύτερο ρόλο.
Η μεγάλη ζήτηση λ.χ. των παπαδιαμαντικών διηγημάτων από τον Τύπο της εποχής, έπαιξε αδιαφιλονίκητα τον κύριο ρόλο στη «στροφή» του Παπαδιαμάντη προς το διήγημα. Τι θα γινόταν αν τα μυθιστορήματά του είχαν παρόμοια ζήτηση και έμενε πιστός στο είδος, δεν το γνωρίζουμε. Θα τον έκανε όμως κάτι τέτοιο «λιγότερο» Παπαδιαμάντη; Προφανώς όχι, θα τον έκανε έναν «άλλο» Παπαδιαμάντη για τον απλό λόγο ότι εαυτός μονότροπος και ενικός δεν υπάρχει. Όπως το δείχνουν τα παραδείγματα των μέγιστων (από τον Σαίξπηρ ώς τον Γκαίτε κι από τον Μπαλζάκ ώς τον Πεσσόα), το εγώ είναι πολυστρώματο, είμαστε με «τα» εγώ μας όπως γράφει ο Παλαμάς.
Κάθε συγγραφέας (και κάθε άνθρωπος…) στέκεται κάθε στιγμή σε μια πολύκλαδη διασταύρωση, οι δυνατότητες που έχει εμπρός του είναι πολλές. Συνήθως παίρνει κανείς τον πιο πολύφερνο δρόμο, τον δρόμο της ειδίκευσης, αυτόν που του υπόσχεται την καλύτερη αποδοχή. Αν ο πολεμογράφος νεαρός Παπαγιώργης είχε παρόμοια επιτυχία με τους ομολόγους του στο εξωτερικό, αν είχε στήλη λ.χ. όχι στο Πλανόδιον αλλά στο Βήμα, δεν θα έμενε πιστός σ’ αυτό το είδος γραφής; Αν δεν είχε κλονιστεί η υγεία του, θα στρεφόταν προς το συναξάρι των προσωπικών παθών; Αν ο Καβάφης είχε αναγνωριστεί με τα ποιήματα που έγραφε ώς τα σαράντα του, θα τα αποκήρυσσε αργότερα; Θα βδελυσσόταν ποτέ τόσο πολύ τον «ρομαντισμό», που όμως, όπως όλα δείχνουν, τόσο πολύ στα νιάτα του αγάπησε;
~.~
Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου 2024
Μέχρι που φτάνει η ενδοχώρα των εμπολέμων; ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΝΑ ΓΊΝΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΣΤΟΧΟΙ!!!
Του Κώστα Κουτσουρέλη
Κυριακή 25 Αυγούστου 2024
Ασυγχώρητος «εμπειρογνώμονας των ντόπιων ηθών».
Του Κώστα Κουτσουρέλη
Πέμπτη 8 Αυγούστου 2024
Μετακένωση εγκεφάλων
Του Κώστα Κουτσουρέλη
Τρίτη 16 Ιουλίου 2024
Ο Τζέι Ντι Βάνς, που χρίστηκε υποψήφιος αντιπρόεδρος των Ρεπουμπλικανών
Του Κώστα Κουτσουρέλη*
Τρίτη 27 Ιουνίου 2023
Για τις μετατοπίσεις στο εκλογικό αποτέλεσμα
Του Κώστα Κουτσουρέλη
Σάββατο 17 Ιουνίου 2023
Όταν ο λαός καταντά όχλος
~ . ~
του ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ
Ο ξεπεσμός του δήμου σε όχλο, ο εκφαυλισμός ενός λαού και η κατάληξή του σε αποφάσεις μακροπρόθεσμα αυτοκαταστροφικές, είναι από τα βασικότερα θέματα της αρχαίας πολιτικής σκέψης. Όχι μόνο στον Αριστοτέλη, αλλά και στον Πλάτωνα και τον Θουκυδίδη, η παθολογία της αγελαίας μάζας έχει κεντρική θέση.
Δεν χρειάζεται όμως να μείνει κανείς στους Αρχαίους. Στην νεώτερη ελληνική λογοτεχνία, κριτική του όχλου βρίσκει κανείς σε πλείστους όσους ποιητές μας. Στον «Ρωμιό» του Σουρή λ.χ., ποίημα-κοίτασμα εθνικής αυτογνωσίας:
Βρίζω Εγγλέζους, Ρώσσους, και όποιους άλλους θέλω,
και στρίβω το μουστάκι μου αγέρωχο πολύ,
και μέσα στο θυμό μου κατά διαόλου στέλλω
τον ίδιον εαυτό μου, και γίνομαι σκυλί.
Φέρνω τον νούν στον Διάκο και εις τον Καραΐσκο,
κατενθουσιασμένος τα γένια μου μαδώ,
τον Έλληνα εις όλα ανώτερο τον βρίσκω,
κι επάνω στην καρέκλα χαρούμενος πηδώ.
Την φίλη μας Ευρώπη με πέντε φασκελώνω,
επάνω στο τραπέζι τον γρόθο μου κτυπώ…
εχύθη ο καφές μου, τα ρούχα μου λερώνω,
κι όσες βλαστήμιες ξέρω αρχίζω να τις πω.
Αλλά και στον Βάρναλη του «Κύρ Μέντιου»:
Χάιντε θύμα, χάιντε ψώνιο,
χάιντε Σύμβολον αιώνιο!
Ή στον Γκάτσο της «Ελλαδογραφίας»:
Πότε θ’ ανθίσουνε τούτοι οι τόποι;
Πότε θα ’ρθούνε κανούργιοι ανθρώποι
να συνοδεύσουνε τη βλακεία
στην τελευταία της κατοικία;
Κυρίως όμως στον Κωστή Παλαμά των Σατιρικών γυμνασμάτων. Στο μοναδικό αυτό βιβλίο βρίσκει κανείς μια νηφάλια, κοινωνιολογικής ακριβείας περιγραφή των νοερών άκρων εντός των οποίων κινείται διαχρονικά ο Δήμος, από το μεγαλείο ώς την καταισχύνη:
Και για μούντζα ο λαός και για λιβάνι.
Ο λαός είναι τίποτε και είν’ όλα,
είναι του εκδικητή το γιαταγάνι
κι είν’ η μαϊμού η ξεδιάντροπη, η μαργιόλα,
και η ρίζα και η κορφή, ο στερνός κι ο πρώτος,
κι εγώ κι εσύ, κι ο ανθός κι η καρμανιόλα
Για τη «σημερινή ψυχοπνευματική εξαθλίωση του ελληνικού λαού» έχουν μιλήσει πολλοί, με καυστικότερο όλων τον Παναγιώτη Κονδύλη το 1992 – η διατύπωση αυτή είναι δική του. Αλλά και έξω θυμάμαι τον μεγάλο , στα μισά της δεκαετίας του 1990, να ξεσπαθώνει από τον ναό του Αγίου Παύλου της Φρανκφούρτης, το λίκνο του σύγχρονου γερμανικού έθνους, κατά της χώρας του. «Ντρέπομαι για την πατρίδα μου», είχε πει, «που ξέπεσε σε έδρα μόνο για μπίζνες και για πάρε δώσε εμπορικά.» Ή τον Γέητς της δεκαετίας του 1910 να μαστιγώνει τους συμπατριώτες του Ιρλανδούς για τη σπέκουλα και τον ιησουιτισμό τους: