ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ 13/12/1943
"Αν θάψετε την αλήθεια κάτω από τη γη, διογκώνεται εκεί μέσα και συλλέγει τέτοια εκρηκτική δύναμη, ώστε την ημέρα που ξεσπά παρασύρει τα πάντα μπροστά της"- Οι άντρες να πάρουν μαζί τους κασμάδες και φτυάρια για να επισκευαστούν οι δρόμοι.
Η φωνή συνεχίζει επίμονα:
- Όλοι στο σχολείο. Να μη μείνει κανείς στο σπίτι. Ούτε γέρος ούτε άρρωστος.
Τα πράγματα μπερδεύονται ακόμα πιο πολύ: να μην μείνει κανένας τα σπίτια... άρα κινδυνεύουμε. Και για να τονίσουν τις διαταγές τους βάζουν με πολυβόλα και όπλα που είχαν τοποθετηθεί γύρω στην πόλη. Έντρομοι οι Καλαβρυτινοί διαπιστώνουν τη δύσκολη θέση που βρίσκονται. Ήξεραν ότι τα
Καλάβρυτα ήταν κυκλωμένα αλλά τα πυρά έφεραν τρόμο. Γερμανοί και Γερμανόντυμένοι περιφέρονται στους δρόμους και φωνάζουν: γρήγορα...
Χτυπάνε πόρτες και απειλούν όποιον μείνει μέσα. Οι δρόμοι γεμίζουν ανθρώπινες σκιές, γιατί μέσα στην πυκνή ομίχλη μόνο σκιές φαίνονται. Μερικοί συζητούν ή και μονολογούν:
- Θα μας σκοτώσουν... Θα κάψουν το χωριό.
Άλλοι πάλι έχουν ακόμα ψευδαισθήσεις.
- Γιατί να μας σκοτώσουν... δεν κάναμε τίποτα.
Κι όλοι τρέμουν. Μοιάζουν μεθυσμένοι από το φόβο... Οι Γερμανοί και οι Γερμανοντυμένοι σαλαχάνε τον αλαφιασμένο κόσμο, όπως οι τσοπάνηδες πού πάνε τα πρόβατα στη στρούγκα. Κι υπάρχουν τόσοι πολλοί τσοπαναραίοι και άγριοι, πιο άγριοι από τους λύκους... Οι λύκοι σφίγγουν το κοπάδι από παντού. Στο δημοτικό σχολείο περιμένουν οι Γερμανοί που κάνουν το διαχωρισμό. Οι καμπάνες εξακολουθούν να χτυπάνε, ενώ τα πολυβόλα από γύρω βάζουν κατά διαστήματα. Όλοι τρέμουν, όχι μόνο από το κρύο που είναι τσουχτερό, αλλά και από το φόβο.
Μπροστά στην είσοδο του σχολείου οι Γερμανοί βάζουν όσους φτάνουν σε σειρά. Και μαζί ξεχωρίζουν τους άντρες από τις γυναίκες. Οι φωνές τους είναι άγριες και οι ψυχές των Καλαβρυτινών παγώνουν. Τα όπλα τους είναι έτοιμα για κάθε ενδεχόμενο.
Οι άνθρωποι πήγαιναν πιασμένοι χέρι-χέρι με τα παιδιά τους ή τις γυναίκες. Οι γερμαναράδες τους αρπάζουν βία και περνώντας από ένα μέρος τις γυναίκες τις οδηγούν στις αίθουσες του σχολείου και από το άλλο τους άντρες, που μπαίνουν στη σειρά. Με τις γυναίκες βάζουν και τους πολύ γέρους και τα ανήλικα παιδιά, τα κάτω από 13-14 χρονών. Αν κάποιο δείχνει μεγαλύτερο το στέλνουν στους άντρες. Κι αν κάποιο είναι καχεκτικό πάει με τις γυναίκες. Οι γυναίκες μπαίνουν σε δύο αίθουσες του σχολείου. Εκεί στριμώχνονται όλες η μία πάνω στην άλλη.
Τα παράθυρα του σχολείου ήταν ψηλά. Για να δούνε έξω, σήκωναν κάποιες γυναίκες στα χέρια.