Αγία Σοφία: Τα μοναδικά ψηφιδωτά και η πικρή γεύση

08/09/2025

ΣΤΟΪΛΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

Η “καρδιά” της Ορθοδοξίας για πάνω από εννιακόσια χρόνια, η “πολυδάκρυτη” Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία ήταν ο επόμενος ιερός τόπος στο κωνσταντινοπολίτικο προσκύνημά μας. Και μόνο με την σκέψη ότι σε λίγο θα βρισκόμασταν μέσα στο μεγαλύτερο και ομορφότερο οικοδόμημα της Χριστιανοσύνης και “Παλλάδιο της Ορθοδοξίας”, στον Ιερό Ναό της Σοφίας του Θεού, ένοιωθα ήδη την “κορύφωση” του προσκυνηματικού μας ταξιδιού στη Πόλη (το άρθρο αποτελεί το Β’ μέρος του αφιερώματος).

Χρυσάργυρα ψηφιδωτά και πολύχρωμα μάρμαρα: Η πρώτη υπέροχη χρυσή ψηφιδωτή προσωπογραφία που αντικρίσαμε στην Αγία Σοφία, σε άριστη κατάσταση, ήταν του άσημου αυτοκράτορα Αλέξανδρου, αδελφού του Λέοντα ΣΤ΄ του Σοφού, στο διάχωρο του νότιου “κατηχουμένειου” του υπερώου.

Από ψηλά έβλεπα, με μια αρνητική, αλήθεια, διάθεση, κάτι σαν παράταιρο, τα στρωμένα πράσινα χαλιά στο ισόγειο του μεσαίου κλίτους του ναού που σκέπαζαν τα πολύχρωμα αυθεντικά μάρμαρα από οφίτη, ίασπι, αλάβαστρο και πορφυρίτη του δαπέδου. Τις “θαμμένες” πλούσιες χρωματικές εναλλαγές, που επιβεβαίωναν για μια ακόμα φορά την προτίμηση των Βυζαντινών στην πολύτιμη και αστραφτερή πολυχρωμία.

Η πρώτη όμως μεγάλη “ανταμοιβή” ως πνευματικό γεγονός και εσωτερίκευσης μας ήρθε όταν, σχεδόν στο ίδιο ύψος που βρισκόμασταν στον γυναικωνίτη, είδαμε κρυμμένη, πίσω από άσπρες κουρτίνες, την ψηφιδωτή εικόνα της “Πλατυτέρας των Ουρανών”. Η Ένθρονη Θεοτόκος με το Θείο Βρέφος στα γόνατά της, τοποθετημένη στην κεντρική κόγχη της αψίδας του Ιερού Βήματος, δορυφορούμενη από δύο αγγέλους, που με δυσκολία μπορούσα να διακρίνω.

“Η Πλατυτέρα των Ουρανών” με τη βασιλική μεγαλοπρέπεια, αλλά και με τη μητρική, πονεμένη τρυφερότητα, απεικονισμένη με ένα εξαίσιου κάλους ποικιλόχρωμο βυζαντινό ψηφιδωτό από τον 9ο -10ο αιώνα, επί μακεδονικής δυναστείας. Ένα “αριστούργημα της Πίστεως του Γένους” με τα “βγαλμένα” κάποτε μάτια της (και του γιου της) φαντάζει από αιώνες πιο ανθρώπινη στην “τυφλότητα” της. Ίσως γι’ αυτό στο θαυμάσιο έπος “Η Φλογέρα του Βασιλιά”, ο Κωστής Παλαμάς “ζωγραφίζει” την “σημαδεμένη” “Πλατυτέρα”, στην πιο αγνή και αυθεντική μορφή της: «(…) μ’ ένα παιδί στην αγκαλιά, το χέρι στην καρδιά της, / μια σιταράτη, μια γλυκειά, μια ταπεινή σα χήρα / σαν κουρασμένη, σα φτωχιά, σαν έρμη, σαν κλαϋμένη…».

Αγία Σοφία: Το μεγαλείο της δεν είναι του κόσμου τούτου

06/09/2025

ΣΤΟΪΛΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

Η «καρδιά» της Ορθοδοξίας για πάνω από εννιακόσια χρόνια, η «πολυδάκρυτη» Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία ήταν ο επόμενος ιερός τόπος στο κωνσταντινοπολίτικο προσκύνημά μας. Και μόνο με την σκέψη ότι σε λίγο θα βρισκόμασταν μέσα στο μεγαλύτερο και ομορφότερο οικοδόμημα της Χριστιανοσύνης και «Παλλάδιο της Ορθοδοξίας», στον Ιερό Ναό της Σοφίας του Θεού, ένοιωθα ήδη την «κορύφωση» του προσκυνηματικού μας ταξιδιού στη Πόλη.

Αναρωτιόμουν τι θα μπορούσε να προσθέσει κανείς για την υπερβατική αρχιτεκτονική που χαρακτηρίζει την Αγία Σοφία, όταν οι ειδικοί μιλούν για ένα αριστούργημα «με ρυθμό κλασικό και βάρβαρο μαζί, δυτικό και ανατολικό, ελληνική αυστηρότητα και ρωμαϊκή αίγλη, ασιατικό αχανές μέγεθος και σατραπική μεγαλοπρέπεια»;

Σε λίγο θα ήμασταν εκεί όπου η παγκόσμια ιστορία συμβαδίζει με την θεολογία, με τον πολιτισμό, αλλά και με αλησμόνητους βυζαντινούς θρύλους. Εκεί όπου η ομορφιά φανερώνεται «ως συμμετρία φωτισμένη από ζωή», όπως έλεγε ο νεοπλατωνιστής Πλωτίνος.

Εκεί όπου προσκύνησαν, λειτουργήθηκαν, βαφτίστηκαν και στέφθηκαν σπουδαίοι αυτοκράτορες και αυτοκράτειρες, που ακούστηκαν υπέροχοι εκκλησιαστικοί ύμνοι και ψαλμωδίες, επινίκια και ευχαριστήριες δοξολογίες, εορτάστηκαν θρίαμβοι και βιώθηκαν ώρες αγωνίας και μαρτυρίου, έγιναν Οικουμενικοί Σύνοδοι, διαπράχτηκαν βαρβαρότητες, ιεροσυλίες, εκποιήσεις ιερών σκευών και αφιερωμάτων, λαφυραγωγήσεις και άλλες ανείπωτες ασχήμιες.

Το αβέβαιο μέλλον της Μεγάλης του Γένους Σχολή

Της Μαρίας Δήμου

Ήταν μέσα Σεπτεμβρίου του 2009 κι εγώ έκανα τα πρώτα τολμηρά μου βήματα στην Πόλη. Τα σχολεία μόλις είχαν ανοίξει κι μια εκδήλωση πραγματοποιούνταν στη Μεγάλη Σχολή. Δε θυμάμαι αν την είχα αντικρύσει άλλη φορά στις ολιγοήμερες επισκέψεις μου που είχαν προηγηθεί της εγκατάστασής μου στην Πόλη. Ανέβηκα με ενθουσιασμό την απότομη ανηφόρα και δρασκέλισα με δέος το κατώφλι της εισόδου της.

Κοντά μισή χιλιετία πορεία κάτω από ένα βαρύ σαν την ιστορία της όνομα. Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή. Το αρχαιότερο σχολείο στο κόσμο που διδάσκεται αδιάλειπτα η ελληνική γλώσσα. Μόλις ένα χρόνο μετά την Άλωση, το 1454,ο Γεννάδιος με βάση τα προνόμια που παραχωρεί ο Πορθητής ιδρύει τη Πατριαρχική Σχολή.

Kρούουν οι καμπάνες της Αγιά-Σοφιάς

Χριστούγεννα 1942: Η πισώπλατη μαχαιριά της Τουρκίας, κατά των Ελλήνων!

Λ. Κουμάκης

 Η Ελλάδα γονατισμένη κάτω από την ναζιστική Κατοχή βιώνει τον χειρότερο λιμό από την εποχή της Αρχαιότητας, με χιλιάδες νεκρούς από πείνα στα περισσότερα μεγάλα αστικά κέντρα. Η Τουρκία από τον Ιούνιο του 1941 είχε υπογράψει «σύμφωνο φιλίας» με τη ναζιστική Γερμανία, και ένα χρόνο αργότερα (Ιούνιος 1942) εμπορική συμφωνία για την τροφοδοσία των ναζιστικών δυνάμεων με τα απαραίτητα για την κατασκευή όπλων μέταλλα (ιδίως χρώμιο).*

 OI ΔΥΟ Α Ι Μ Ο Σ Τ Α Γ Ε Ι Σ ΤΟΥΡΚΟΙ ΠΟΥ ΜΙΣΟΥΣΑΝ ΑΠΕΡΑΝΤΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΕΚΑΝΑΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟΝ ΕΚΜΗΔΕΝΙΣΟΥΝ ΞΑΝΑ ΚΑΙ ΞΑΝΑ!

 Όσοι παρακολουθούν διαχρονικά την πορεία της Τουρκίας από το κίνημα των Νεότουρκων (1908) μέχρι σήμερα, θεωρούν πως όλες ανεξαιρέτως οι διαχρονικές, αποφασιστικές ενέργειες της Τουρκίας διαθέτουν κάποια ιδιαίτερα κοινά χαρακτηριστικά: Είναι ύ π ο υ λ ε ς (π ι σ ώ π λ α τ ε ς), μ ε θ ο δ ε υ μ έ ν ε ς, θ ρ α σ ύ τ α τ ε ς και γίνονται συνήθως εκ του ασφαλούς μέσα σε ένα ήδη διαμορφωμένο πλαίσιο το οποίο θεωρούν ότι παρέχει την «κατάλληλη ευκαιρία». Αν αποτύχουν, δεν έχουν κανένα απολύτως πρόβλημα να κάνουν «στροφή 180 μοιρών». 

Ο Ισμέτ Ινονού είχε ήδη μυριστεί την «κατάλληλη ευκαιρία» προκειμένου να εξοντώσει όσους Έλληνες, Αρμένιους και Εβραίους είχαν καταφέρει να επιβιώσουν στην Κωνσταντινούπολη και ζούσαν ακόμα στην Τουρκία, όπως ακριβώς ένας καρχαρίας μυρίζεται το ανθρώπινο αίμα από κάποιο ναυάγιο... Ολόκληρος ο πλανήτης ήταν απασχολημένος με τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ελλάδα βρισκόταν σε πόλεμο, και η Τουρκία, κρυμμένη πίσω από την επιτήδεια ουδετερότητα και το «σύμφωνο φιλίας» με την ναζιστική Γερμανία που ήταν ήδη έτοιμο από τις αρχές του 1941, είχε λυμένα τα χέρια της. Άρα, υπήρχε η «κατάλληλη ευκαιρία».

Κωνσταντινούπολη η Πόλη των πόλεων και η ιστορία της ★ μελέτη, αφιέρωμα

Εικονική αναπαράσταση της Κωνσταντινούπολης

Έτσι θα ήταν η Κωνσταντινούπολη σήμερα αν ο αρχαίος βυζαντινός Ιππόδρομος είχε διατηρηθεί άθικτος. Η κάτω εικόνα δείχνει τους σωζόμενους κάτω τοίχους της καμπύλης εξέδρας του Ιπποδρόμου που έγιναν πιο ορατοί τη δεκαετία του 1980 με τον καθαρισμό των σπιτιών στην περιοχή.

Έρευνα Σοφία Ντρέκου Αρθρογράφος

(Sophia Drekou, BSc in Psychology)

Κωνσταντινούπολη (Constantinople)

Η Κωνσταντινούπολη υπήρξε η ανατολική πρωτεύουσα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από τα μέσα του 4ου αιώνα μ.Χ., και μετά την κατάρρευση των δυτικών περιοχών στα τέλη του 5ου αιώνα η πρωτεύουσα της Ανατολικής ρωμαϊκής/Βυζαντινής έως τα μέσα του 15ου αιώνα, μια συνολική περίοδο άνω των χιλίων ετών.

28 Μαρτίου 1930 Η Κωνσταντινούπολη μετονομάστηκε σε Ιστανμπούλ: Η επικρατέστερη εκδοχή είναι ότι η ονομασία Ιστάνμπουλ προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «εις την πόλη». Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ο όρος προκύπτει από τη λέξη Ισλαμπούλ δηλαδή πόλη του Ισλάμ.

Οι δύο ονομασίες χρησιμοποιούνταν για χρόνια εναλλακτικά με τον όρο Κωνσταντινούπολη να έχει λόγια χρήση ενώ η ονομασία Ιστανμπούλ και οι παραλλαγές της εξυπηρετούσαν την καθημερινή επικοινωνία. Οι Έλληνες την αποκαλούσαν απλά η “Πόλη” ενώ ο όρος «Πολίτης» με την έννοια του κάτοικου της Κωνσταντινούπολης εμφανίζεται από τον 7ο αιώνα.

11 Ιανουαρίου το 532 μ.Χ. η Στάση του Νίκα. Εξέγερση που έγινε στην Κωνσταντινούπολη και είχε διάρκεια μίας εβδομάδας. Ήταν η πιο βίαιη ταραχή στην ιστορία της Κωνσταντινούπολης, με τη μισή σχεδόν πόλη να καίγεται ή να καταστρέφεται και με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να σκοτώνονται.

11 Μαΐου 330 μ.Χ. ο Μέγας Κωνσταντίνος εγκαινιάζει την Κωνσταντινούπολη, το κέντρο του Χριστιανισμού. Γιατί επέλεξε την Κωνσταντινούπολη ως την πρωτεύουσα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και την ονόμασε «Νέα Ρώμη». Πότε επινοήθηκε ο όρος Βυζάντιο;

Η Ιστορία της Κωνσταντινούπολης

Ο Πύργος του Γαλατά κατασκευάστηκε το 1348 και έχει ύψος 61 μέτρα.

Είναι μεσαιωνικός, κυκλικός, πέτρινος, που βρίσκεται στην περιοχή

Γαλατά της Κωνσταντινούπολης, στη βόρεια πλευρά του Κεράτιου κόλπου.

Φωτογραφία 8.6.22 από την σελίδα World Picture.

Η Κωνσταντινούπολη, η πρωτεύουσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ιδρύθηκε το έτος 324 από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Α' (306/324-337) στο νότιο τμήμα του Βοσπόρου, στη θέση της αρχαίας ελληνικής πόλης του Βυζαντίου. Από την εποχή της ίδρυσή της έλαβε επίσης το όνομα Νέα Ρώμη. Στους αιώνες που ακολούθησαν, η Κωνσταντινούπολη γνώρισε σημαντική άνθηση κι έγινε ξακουστή πόλη. Η Άλωσή της από τους Οθωμανούς στις 29 Μαΐου 1453 έβαλε τέλος στην πολιτική υπόσταση του Βυζαντίου.

Η συνέχεια της ανάρτησης ΕΔΩ ...

ΠΗΓΗ:https://www.sophia-ntrekou.gr/2020/05/the-story-of-Constantinople.html?fbclid=IwY2xjawKMnfFleHRuA2FlbQIxMQABHrBntZjfRJSvHDdPtmHVuQTQJodHArg1bGYI12pUFwja1hNPNrBIU3IlQK9Z_aem_tWCk6H0dWHAO9X5Od_LH6g&m=1
Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Η ΑΙΧΜΑΛΩΤΗ ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑ - ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ Η ΠΑΥΣΟΛΥΠΗ ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΧΑΛΚΗΣ

Του Γιώργου Τασιόπουλου 

Αξιωθήκαμε σήμερα, Παρασκευή λόγω του σεισμού, και προλάβαμε να προσκυνήσουμε το εσωτερικό της Αγίας Σοφίας έστω και σε συνθήκες αιχμαλωσίας.

 Βιαστικά, υπό συνεχή επιτήρηση, μαντιλοφορούσες οι γυναίκες, γιατί στις 12μμ,  θα άρχιζε η προσευχή των Μουσουλμάνων στο τζαμί, όπως τον θέλουν μέχρι σήμερα οι πορθητές της Πόλης.

Για εμάς θα είναι πάντα Εκκλησία, κι ας μας επιτρέπουν να εισχωρήσουμε στον Ναό από τον γυναικωνίτη για να δούμε από ψηλά τον ναό και το δάπεδο του στρωμένο με πράσινο χαλί για τις ανάγκες της δικής τους πίστης.

Μόλις και καταφέραμε να αντικρίσουμε την Πλατυτέρα Παναγιά μας με τον Χριστό στην αγκαλιά της, αιχμάλωτη, στην κόγχη του ιερού, κρυμμένη και αυτή πίσω από κουρτίνα.

Επί αιώνες ο Ναός της Αγια- Σοφιάς αποτελεί το άσβηστο καντήλι της ενότητας του Γένους και της αναστάσιμης ιδεολογίας του.

"...Εν τω ναώ εκείνω ως εν βουλευτηρίω, απεφασίσθησαν και εδραματουργήθηκαν αι τύχαι του ελληνισμού επί χιλίους όλους ενιαυτούς.  Και βραδύτερον, επί τετρακοσίους έτι ενιαυτούς θλιβερών περιπετειών, οι πατέρες και οι μητέρες ημών δεν έπαυσαν να πιστεύωσιν ότι θέλει αντηχήσει υπό τους θόλους της Αγίας Σοφίας η ιερά της πίστεως ημών δοξολογία...".

Ο ἅγιος Γεώργιος το παλληκάρι τῆς χριστιανοσύνης

Γιώργος Τασιόπουλος 

Αξιώθηκα του Αϊ - Γιωργιού να βρεθώ για πρώτη φορά στην Πόλη και στο Φανάρι, στον Άγιο Γεώργιο!

Και δεν θα μπορούσε να επιλεγεί άλλος άγιος με πιο ηρωικό και καρτερικό χαρακτήρα που να ταιριάζει στο αιχμάλωτο και αγωνιζόμενο αιώνες τώρα Πατριαρχείο μας όπως θα διαβάσετε παρακάτω στο κείμενο του Φώτη Κόντογλου.

Χρόνια πολλά! 

Χριστός Ανέστη!!!

Είθε όσοι φέρουμε το όνομα του Αγίου Γεωργίου να του φανούμε άξιοι!

             ____****_____

ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ*:

"Ὁ ἅγιος Γεώργιος μαζὶ μὲ τὸν ἅγιο Δημήτριο, εἶναι τὰ δυὸ παλληκάρια τῆς χριστιανοσύνης. 

Αὐτοὶ εἶναι κάτω στὴ γῆ, κ᾿ οἱ δυὸ ἀρχάγγελοι Μιχαὴλ καὶ Γαβριὴλ εἶναι ἀπάνω στὸν οὐρανό. 

Στὰ ἀρχαῖα χρόνια τοὺς ζωγραφίζανε δίχως ἄρματα, πλὴν στὰ κατοπινὰ τὰ χρόνια τοὺς παριστάνουνε ἀρματωμένους μὲ σπαθιὰ καὶ μὲ κοντάρια καὶ ντυμένους μὲ σιδεροπουκάμισα. Στὸν ἕναν ὦμο ἔχουνε κρεμασμένη τὴν περικεφαλαία καὶ στὸν ἄλλον τὸ σκουτάρι, στὴ μέση εἶναι ζωσμένοι τὰ λουριὰ ποὺ βαστᾶνε τὸ θηκάρι τοῦ σπαθιοῦ καὶ τὸ ταρκάσι πὄχει μέσα τὶς σαγίτες καὶ τὸ δοξάρι. 

Τὰ τελευταῖα χρόνια, ὕστερα ἀπὸ τὸ πάρσιμο τῆς Πόλης, οἱ δυὸ αὐτοὶ ἅγιοι καὶ πολλὲς φορὲς κι᾿ ἄλλοι στρατιωτικοὶ ἅγιοι ζωγραφίζουνται καβαλλικεμένοι ἀπάνω σὲ ἄλογα, σὲ ἄσπρο ὁ ἅγιος Γεώργης, σὲ κόκκινο ὁ ἅγιος Δημήτρης.

 Κι᾿ ὁ μὲν ἕνας κονταρίζει ἕνα θεριὸ κι᾿ ὁ ἄλλος ἕναν πολεμιστή, τὸν Λυαῖο.

 Αὐτὰ τὰ ἄρματα ποὺ φορᾶνε ἐτοῦτοι οἱ ἅγιοι, παριστάνουνε ὅπλα πνευματικά, σὰν καὶ κεῖνα ποὺ λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος: 

«Ντυθῆτε τὴν ἀρματωσιὰ τοῦ Θεοῦ γιὰ νὰ μπορέσετε νὰ ἀντισταθῆτε στὰ στρατηγήματα τοῦ διαβόλου. 

Γιατὶ τὸ πάλεμα τὸ δικό μας δὲν εἶναι καταπάνω σὲ αἷμα καὶ σὲ κρέας, ἀλλὰ καταπάνω στὶς ἀρχές, στὶς ἐξουσίες, καταπάνω στοὺς κοσμοκράτορες τοῦ σκοταδιοῦ σὲ τοῦτον τὸν κόσμο καὶ καταπάνω στὰ πονηρὰ πνεύματα στὸν ἄλλον κόσμο. 

Γιὰ τοῦτο ντυθῆτε τὴν πανοπλία τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ μπορέσετε νὰ
βαστάξετε κατὰ τὴν πονηρὴ τὴν ἡμέρα, κι᾿ ἀφοῦ κάνετε ὅσα εἶναι πρεπούμενα, νὰ σταθῆτε.

 Τὸ λοιπόν, σταθῆτε γερά, ἔχοντας περιζωσμένη τὴ μέση σας μὲ ἀλήθεια, 

καὶ ντυμένοι μὲ τὸ θώρακα τῆς δικαιοσύνης καὶ μὲ τὰ πόδια σας σανταλωμένα γιὰ νὰ κηρύξετε τὸ Εὐαγγέλιο τῆς εἰρήνης

 κι᾿ ἀποπάνω ἀπὸ ὅλα σκεπασθῆτε μὲ τὸ σκουτάρι τῆς πίστης,

 ποὺ μὲ δαῦτο θὰ μπορέσετε νὰ σβήσετε ὅλες τὶς πυρωμένες σαγίτες τοῦ πονηροῦ. 

Η Κωνσταντινούπολη και το Τέλος της Μεγάλης Παρεκκλισης

ΚΛΙΚ στις εικόνες ή ΕΔΩ για να διαβάσετε την ανάρτηση ...

ΠΗΓΗ: https://cosmoidioglossia.blogspot.com/2024/05/blog-post_29.html?m=1

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ Η ΑΓΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ

Τρία καράβια ενετικά λοιπόν ξεκίνησαν από την Πόλη γεμάτα με όλα τα κειμήλια από την Αγιά Σοφιά, σύμφωνα με τον θρύλο, αλλά το τρίτο από αυτά, το οποίο μετέφερε την Αγία τράπεζα βυθίστηκε στα νερά του Βοσπόρου στην περιοχή του Μαρμαρά.

Από τότε μέχρι σήμερα στο σημείο εκείνο που είναι βυθισμένη η Αγία Τράπεζα τα νερά της θάλασσας είναι πάντοτε ήρεμα και γαλήνια, ασχέτως με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην γύρω περιοχή.

Το φαινόμενο μαρτυρούν και σύγχρονοι Τούρκοι επιστήμονες, που έχουν κάνει κατά καιρούς απόπειρες να ανακαλύψουν που οφείλεται αυτό το περίεργο φαινόμενο, αλλά λόγω της λασπώδους σύστασης του βυθού, απέβησαν άκαρπες.

Στο βιβλίο του Δωροθέου Μονεμβασίας με τίτλο “Βίβλος Χρονική ” (1781) διαβάζουμε: ”Οι Ενετοί την υπερθαύμαστον και εξάκουστον Αγίαν Τράπεζαν της Αγίας Σοφίας, την πολύτιμον και ωραιότατην, έβγαλαν από τον Ναό και έβαλαν εις το καράβι, και καθώς έκαναν άρμενα και επήγαιναν προς Βενετία, ω, του θαύματος!

Πλησίον της νήσου του Μαρμαρά άνοιξε το καράβι και έπεσεν εις την θάλασσαν η Αγία Τράπεζα και εβούλησε και είναι εκεί ως σήμερον, και τούτο είναι φανερόν και το μαρτυρούν οι πάντες, διότι όλον το μέρος εκείνο, όταν κάμνει φουρτούνα, η θάλασσα όλη κάμνει κύματα φοβερά, εις δε τον τόπο όπου είναι η Αγία Τράπεζα είναι γαλήνη και δεν ταράσσεται η θάλασσα.

Και υπαγαίνουν τινές εκεί με περάματα, και λαμβάνουν από την θάλασσαν εκείνην, όπου είναι η Αγία Τράπεζα, και μυρίζει θαυμασιώματα μυρωδίαν, από το άγιον μύρον όπου έχει και των άλλων αρωμάτων“.

Πως ο Ερντογάν εργαλειοποίησε την Αγιά Σοφιά

Πως ο Ερντογάν εργαλειοποίησε την Αγιά Σοφιά: Με πανηγυρισμούς στην Αγιά Σοφιά γιόρτασαν οπαδοί του Ερντογάν την νέα εκλογική νίκη του . Ο Ερντογάν εργαλειοποίησε και αυτό το σύμβολο.

Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ

Του Κώστα Χατζηαντωνίου 

Αν η Αθήνα, η Ιερουσαλήμ και η Ρώμη είναι οι πόλεις- σύμβολα των τριών μεγάλων πνευματικών κέντρων που συνιστούν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, είναι προφανής η ιστορική σημασία μιας Πόλης που υπήρξε πάνω από χίλια χρόνια όχι απλώς η πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας που μας γέννησε αλλά η ενιαία συμβολική σύνθεση των τριών κύκλων που αναφέραμε. 

Η άλωση συνεπώς αυτής της Πόλης δεν αποτελεί ένα μακρινό ιστορικό γεγονός, αλλά είναι διαρκώς παρούσα μέσα στην αποτυχία μας να γίνει και πάλι ο νέος ελληνισμός, ο κληρονόμος αυτής της αυτοκρατορίας, εκείνο που η φύση του ορίζει: σύγχρονος και ισχυρός φορέας αυτού του τρισυπόστατου ευρωπαϊκού πολιτισμού. Αυτό ήταν, αυτό είναι το νόημα του περίφημου επί αιώνες προτάγματος "να πάρουμε την Πόλη". 

Η Ιστορία συνεπώς δεν τελειώνει με την δική μας αδυναμία. Η βαρβαρότητα, παρούσα, ακατάβλητη και αλαζονική, πανηγυρίζοντας την κατάκτηση αυτής της Πόλης σήμερα, στο πιο ιερό σημείο της, δείχνει πως δεν έχει κάνει βήμα από τον 15ο αιώνα, πως γιορτάζει τις απίστευτες θηριωδίες που εκτυλίχθηκαν εκείνη την αυγή σε αυτόν τον τόπο και είναι έτοιμη να τις επαναλάβει.

 Έτσι όμως συντηρεί όχι μόνο ένα ιστορικό τραύμα αλλά και το ιστορικό θαύμα. Αυτό που προδιατύπωνε ο Μέγας Φώτιος όταν έγραφε: 

«Κλάδος ευθαλής καρπούς ωραίους ενεγκών, περιήρηται. Αλλ' η ρίζα μένει, οίσει πάλιν ουκ ελάττονα. Απήλθεν η καλή και θαυμασία εικών. Αλλ' ο Γραφεύς έτι την χείραν κινεί».

Ανατροπή ισορροπιών στα Στενά: Η μυστική συμφωνία της Κωνσταντινουπόλεως το 1915

Το 1915 συνομολογήθηκε ή πιο σημαντική «μυστική συμφωνία» του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου μεταξύ των Συμμάχων, τής Βρετανίας, τής Γαλλίας καί τής Ρωσίας, γνωστή ως Συμφωνία τής Κωνσταντινουπόλεως. Αύτή ικανοποιούσε, τουλάχιστον στα χαρτιά, τό ιστορικό όνειρο των Τσάρων νά βρουν διέξοδο στή Μεσόγειο Θάλασσα, με πρώτο σταθμό τήν εγκατά­στασή τους στήν Κωνσταντινούπολη καί στά Στενά.

Η συνέχεια ΕΔΩ:

https://cognoscoteam.gr/archives/36155

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Ο Νεοκλής Σαρρής για τη Συνθήκη της Λωζάννης.

Του Βασίλη Στοϊλόπουλου 

Συμπληρώνεται φέτος ένας αιώνας από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης που καθόρισε τα σύνορα της σύγχρονης Τουρκίας κατά την μετεξέλιξή της από αυτοκρατορία σε κράτος μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την Μικρασιατική Καταστροφή. 

Σήμερα η νεοοθωμανική Τουρκία αμφισβητεί, ως γνωστόν, εμπράκτως τη συνθήκη αυτή, επιζητά με κάθε τρόπο την αναθεώρησή της και επιβουλεύεται εδαφικά ανοιχτά άλλες χώρες, από τη Συρία και το Ιράκ μέχρι την Κύπρο και την Ελλάδα.

Γι  αυτό έχει ενδιαφέρον να γνωρίζουμε ποια (προφητική) άποψη είχε για την Συνθήκη της Λωζάννης ένας βαθύς γνώστης της σύγχρονης Τουρκίας, ο αείμνηστος πανεπιστημιακός δάσκαλος που άφησε δυσαναπλήρωτο κενό, ο Νεοκλής Σαρρής (*).  

Νεοκλής Σαρρής : «Η Συνθήκη της Λωζάννης υπήρξε η πρώτη συνθήκη η οποία αναθεωρεί τα αποτελέσματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία υπήρξε μία ηττημένη χώρα, που η συνθήκη η οποία έδωσε τέλος στην αυτοκρατορία αυτή ήταν η Συνθήκη των Σεβρών (το 1920). Η Συνθήκη της Λωζάννης (το 1923) αναθεώρησε τα αποτελέσματα της προηγούμενης. Είναι δηλαδή σαν να αναθεωρήθηκε η Συνθήκη των Βερσαλλιών από τους Ναζί. 

Ὁ συμβολισμός τῆς Ἁγίας Σοφίας

από

 Φώτης Σχοινάς

 -

27 Μαΐου 2022

 

   Ὁ ναός τῆς τοῦ Θεοῦ ἐνυποστάτου Σοφίας, δηλαδή τοῦ Χριστοῦ, εἶναι τό  σύμβολο τοῦ Μεσαιωνικοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅπως ὁ ναός τοῦ Παρθενῶνος εἶναι τό σύμβολο τοῦ ἀρχαίου Ἑλληνικοῦ πνεύματος καί τῆς Δημοκρατίας. Ὅπως ἔχει γραφεῖ, «Δύο μεγάλους καί μακραίωνες πολιτισμούς ἐδημιούργησε στό πέρασμα τῶν χρόνων τό ἑλληνικό πνεῦμα. Σύμβολο καί μνημεῖο τοῦ καθενός ἕνας ναός, ἀφιερωμένος καί τίς δύο φορές στήν πάνω ἀπό τά ἀνθρώπινα μέτρα θεία σοφία: Ὁ ναός τοῦ Παρθενῶνος, τῆς θεᾶς δηλ. τῆς σοφίας Ἀθηνᾶς, ἐνσαρκώνει καί ἐκφράζει στούς αἰῶνες τό ἀρχαῖο ἑλληνικό πνεῦμα καί ὁ ναός τῆς τοῦ Θεοῦ Ἁγίας Σοφίας, συμβολίζει τόν βυζαντινό ἑλληνοχριστιανικό πολιτισμό καί συμπυκνώνει τά κύρια ἰδεώδη του τῆς ὅλης ὑπερχιλιετοῦς ζωῆς του. Μέ μία μεταξύ τους χρονική ἀπόσταση δέκα ἀκριβῶς αἰώνων, τά δύο αὐτά παράλληλα καί μεγαλόπνοα καλλιτεχνικά καί πνευματικά μνημεῖα ἀποτελοῦν ἕκαστον, θά ἔλεγε κανείς, τό πεπρωμένο ἀπόσταγμα τῶν ἰδεῶν καί τῶν ἰδεωδῶν ὄχι ἁπλῶς ἑνός λαοῦ, ἀλλά δύο πολύ μεγάλων ἐποχῶν».[1] Καί οἱ δύο ναοί ἐκφράζουν ἀρχιτεκτονικά τόν Λόγο. Ὁ Παρθενών συμπυκνώνει ἀρχιτεκτονικά καί συμβολίζει τόν Λόγο, τό μέγιστο ἀρχαιοελληνικό ἐπίτευγμα, δηλ. τή λογική καί τό μέτρο καί ἡ Ἁγία Σοφία τόν ἐνυπόστατο Λόγο τοῦ Θεοῦ, τόν Χριστό. Συναφῶς ἔχει γραφεῖ: «Ἀπέναντι στήν ὀρθολογιστική καθαρότητα τῆς ἀρχαιοελληνικῆς ἀρχιτεκτονικῆς ἡ Ἁγία Σοφία λειτουργεῖ μέ ὅρους ὑπερβατικούς, σάν ἕνα θαῦμα πού ὑπερβαίνει τούς φυσικούς νόμους τῆς βαρύτητας.Στήν κλασική ἀρχιτεκτονική ἀποθεώνεται ἡ λογική, στή βυζαντινή τό ὑπέρλογο. Ἕνα ἡμισφαίριο πού κρέμεται σέ μεγάλος ὕψος, σχεδόν 70 μ. θαρρεῖς ἀπό τό πουθενά καί κρύβει ἰδιοφυῶς τούς τρόπους στήριξης του» (Μάνος Στεφανίδης)[2]

Θεόδωρος Μετοχίτης, ο άνθρωπος πίσω από τα υπέροχα ψηφιδωτά και τις τοιχογραφίες της Μονής της Χώρας

Ο Θεόδωρος Μετοχίτης ως δωρητή της Μονής μπροστά στον ένθρονο Χριστό

Λεπτομέρεια από ψηφιδωτή παράσταση του 14ου αι. (Κωνσταντινούπολη, Μονή της Χώρας).

Του Δημήτριου Κουγιουμτζόγλου*

Η Τουρκία, συνεχίζοντας τις επιθέσεις της κατά της μνήμης του βυζαντινού ελληνισμού και μέσα στο πλαίσιο του νεο-οθωμανισμού, αποφάσισε πρόσφατα να μετατρέψει σε τζαμί άλλη μια ελληνορθόδοξη –βυζαντινή -εκκλησία, μνημείο της παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco, την περίφημη Μονή της Χώρας, που κτίστηκε τον 11ο αιώνα (πιθανόν στη θέση παλαιότερου ναού), αλλά ανακαινίστηκε πλήρως και εικονογραφήθηκε εκ νέου με ένα μοναδικό εικονογραφικό σύνολο γύρω στο 1320 από τον Θεόδωρο Μετοχίτη, Μέγα Λογοθέτη στην κυβέρνηση του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου. Ποιος, ήταν, όμως ο άνθρωπος που υπήρξε χορηγός του μνημείου αλλά και – απ’  ό,τι μπορούμε να συμπεράνουμε – εμπνευστής, ίσως, σε μεγάλο βαθμό των ιδιαιτεροτήτων του εικονογραφικού κύκλου της Μονής της Χώρας, στο νότιο παρεκκλήσι της οποίας και ετάφη στις 13.3.1332;

Ο Θεόδωρος Μετοχίτης γεννήθηκε το 1269 / 1270 στην Κωνσταντινούπολη και υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους βυζαντινούς συγγραφείς και  πρόδρομος της ανθρωπιστικής αναγέννησης του 15ου αιώνα. Έλαβε στέρεη κλασική παιδεία και διακρινόταν για την εκπληκτική του πολυμάθεια. Είχε πλούσια και πετυχημένη πολιτική σταδιοδρομία, λαμβάνοντας διάφορα αξιώματα και συμμετέχοντας σε πετυχημένες διπλωματικές αποστολές στην Κύπρο, τη Σερβία και αλλού.  Ωστόσο, η σύνδεσή του με τον Ανδρόνικο Β΄ επέφερε και την πτώση του μετά την ήττα του Ανδρονίκου Β΄ από τον εγγονό του Ανδρόνικο Γ΄ στον εμφύλιο πόλεμο, με αποτέλεσμα την εξορία του αρχικά στο Διδυμότειχο το 1328. Αργότερα βέβαια του επιτράπηκε να επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη, όπου και αποσύρθηκε στη Μονή της Χώρας.

Το βασικό του έργο με τίτλο «Ὑπομνηματισμοί και σημειώσεις γνωμικαί» περιλαμβάνει εκατόν είκοσι πραγματείες πάνω σε θέματα φιλοσοφικά, ιστορικά ή ακόμη και λογοτεχνικής κριτικής και χαρακτηρίζεται από την τόλμη του να αντιμετωπίζει κάθε θέμα με πρωτοτυπία. Στο έργο αυτό έχουμε την καταγραφή της πείρας και των ιδεών ενός βίου πλούσιου σε ηθικούς προβληματισμούς, φιλοσοφικές ανησυχίες και εμπνεύσεις από την ανάγνωση κλασικών κειμένων, καθώς και την αναζήτηση γνώσεων και μετάδοσής τους. Ο Μετοχίτης αναφέρεται σε εβδομήντα συνολικά αρχαίους συγγραφείς και η συνείδηση της ελληνικότητας μαζί με τη συναίσθηση των περιπετειών της αυτοκρατορίας είναι έντονη, όπως επίσης και ο ανθρωπιστικός και προσωπικός χαρακτήρας του έργου. Σε αυτό διαβλέπει κανείς ακόμα την αγάπη του για τον Πλάτωνα, ενώ στέκεται ιδιαίτερα κριτικά απέναντι στον Αριστοτέλη και σε αρκετά σημεία επανέρχεται στο θέμα του ευμετάβλητου της ανθρώπινης τύχης. Οι Σημειώσεις έχουν χαρακτηριστεί ως ένα από τα σημαντικότερα πνευματικά και κριτικά επιτεύγματα της βυζαντινής παιδείας, συγκρίσιμη ίσως με τη Μυριόβιβλο του Φωτίου.

Ο "μαύρος" Σεπτέμβρης του 1955 για τον Ελληνισμό της Πόλης

Του Ιάσονος Μάγνη – εθελοντή του δέλτα
ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΑ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ:
06 Σεπτ. 00: 06. Μικρής έκτασης έκρηξη βόμβας συμβαίνει στο χώρο του τουρκικού προξενείου θεσ/νικης. Η ζημιά που υπέστη ήταν μικρή, μερικά σπασμένα τζάμια.
06 Σεπτ. 16: 00. Σε έκτακτο δημοσίευμα η εφημερίδα Instabul express αναφέρει με τίτλο “του μπαμπά μας το σπίτι καταστράφηκε από βόμβα”, ενώ παρουσιάζει και μια “περίεργη”  φωτογραφία που δείχνει μερικά χαλάσματα του τουρκικού προξενείου...
06 Σεπτ.  17: 00~17: 30. Μεγάλη συγκέντρωση πλήθους στην πλατεία Ταξίμ. Υπολογίζονται περίπου 100.000 με  150.000 άτομα  τα  οποία  είναι έξαλλα βρίζοντας και απειλώντας τους Έλληνες... (Έλεγαν  ότι  αφού  καταστράφηκε το  σπίτι του  “πατέρα μας”, θα κάψουμε ό,τι Ελληνικό υπάρχει!!!) Πύρινοι λόγοι ακούγονται από τους οργανωτές κατά των Ελλήνων, ο όχλος ξεσηκώνεται.
06 Σεπτ. 17: 30~18: 30. Δίνεται το σύνθημα και ο εξαγριωμένος όχλος αρχίζει να σπάει, να καίει, να καταστρέφει. Μέσα σε λίγες ώρες έχουν καταστρέψει οτιδήποτε Ελληνικό υπήρχε… σπίτια, καταστήματα, βιοτεχνίες, εργοστάσια, εκκλησίες, νεκροταφεία, σχολεία, νοσοκομεία κ.α, σε ακτίνα 40 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων!!! Έχουν κακοποιήσει εκατοντάδες άνδρες, γυναίκες, παιδιά...

Τραγική μνήμη για τον Ελληνισμό της Πόλης

6 / 7 Σεπτεμβρίου ’55: Μέρες καταισχύνης για τον παγκόσμιο πολιτισμό και την ιστορία της Τουρκίας

Του Αντώνη Χ. Λαμπίδη, τ. Προέδρου Συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών από τη Ρήξη φ. 116

Η μεγάλη οδός του Πέραν μετά την καταστροφή των Σεπτεμβριανών

Μόλις συμπληρώθηκαν 60 χρόνια από την εφιαλτική νύχτα τρόμου που έζησε ο ελληνισμός της Βασιλεύουσας με την απίστευτη σε έκταση καταστροφική μανία και πρωτοφανή θηριωδία του καθοδηγούμενου από τις κρατικές αρχές τουρκικού όχλου, αλλά και με την ένοχη σιωπή του «πολιτισμένου» δυτικού κόσμου.
Ο μήνας Σεπτέμβριος είναι σημαδεμένος από την τραγική μνήμη της φρικιαστικής εκείνης νύχτας του ’55 στην Κωνσταντινούπολη. Βουβάθηκαν τα λόγια μας, τα δάκρυα στέρεψαν, οι πληγές έμειναν ανοικτές και πυορροούν.
Ο διακεκριμένος Τούρκος δημοσιογράφος Ορχάν Κεμάλ Τζενγκίζ Κεμάλ, σε άρθρο του στο φύλλο της ηλεκτρονικής αγγλικής έκδοσης της εφημερίδας ΖΑΜΑΝ με ημερομηνία 28 Ιουνίου 2012, αναφέρεται σε συνέντευξη του στρατηγού ε.α. Σάμπρι Γιρμιμπέσογλου, ο οποίος δήλωσε ότι τα Σεπτεμβριανά οργανώθηκαν άριστα και εξετελέσθησαν με απόλυτη επιτυχία από τη Διεύθυνση Ειδικών Επιχειρήσεων (Özel Harp Dairesi), δηλ. το 3ο Γραφείο του Γενικού Επιτελείου Στρατού της Τουρκίας.
Στις δίκες που διεξήχθησαν τότε κατά ανώτατων επιτελών του τουρκικού στρατού, αποκαλύφθηκε ότι ένα ειδικό τμήμα του 3ου Γραφείου του Γενικού Επιτελείου Στρατού της Τουρκίας, εντός των Ειδικών Δυνάμεων (Özel Kuvvetler), δημιουργήθηκε από τον στρατηγό του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Χουρσίτ Τολόν το 1993 με την ονομασία Τμήμα Εθνικής Στρατηγικής και Επιχειρήσεων (Turkiye Ulusal Stratejiler ve Hareket Dairesi-TUSHAD), συνεχίζοντας το έργο της Διεύθυνσης Ειδικών Επιχειρήσεων και το οποίο, σε συνεργασία με τη διαβόητη οργάνωση Εργκένεκον ευθύνεται για δολοφονίες χριστιανών (βλ. σφαγή καθολικών ιεραποστόλων στη Μαλάτεια και αλλού).
Το γεγονός αυτό αποδεικνύει και επιβεβαιώνει ότι, διαχρονικά, μέσα στους κόλπους της στρατιωτικής ηγεσίας της γείτονος, δραστηριοποιούνται θύλακες κρούσεως με στόχο την οριστική εξόντωση των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων στην Τουρκία. Ακόμη και σήμερα, κανείς δεν μπορεί να διαβεβαιώσει ότι τέτοιες επιχειρησιακές ομάδες έχουν οριστικά εξαρθρωθεί, διότι ακριβώς αποτελούν συστατικό μέρος της κυρίαρχης πολιτικής της Τουρκίας έναντι των μειονοτήτων, παρά τα αντιθέτως ισχυριζόμενα.

«Μνήμες από την Κωνσταντινούπολη»το τελευταίο κείμενο το αειμνήστου Νεοκλή Σαρρή

Το τελευταίο κείμενο του αξέχαστου πανεπιστημιακού Ν. Σαρρή (που γράφτηκε στη «δημοκρατία») για τη μαγική Πόλη των πόλεων

Η μαγική και οδυνηρή περιγραφή της Πόλης των πόλεων, που ακολουθεί, είναι δημιούργημα ενός εκλεκτού τέκνου της Βασιλεύουσας: του αξέχαστου πανεπιστημιακού και φλογερού Ελληνα Νεοκλή Σαρρή (1940-2011). Το τελευταίο κείμενό του που δημοσιεύτηκε στον Τύπο είναι αυτό. Γράφτηκε για την ειδική έκδοση της«δημοκρατίας», που ήταν αφιερωμένη στην Κωνσταντινούπολη και κυκλοφόρησε στις 29 Μαΐου 2011. Τα αποσπάσματα από την εκ βαθέων εξομολόγηση και την αναπόληση του Νεοκλή Σαρρή από τη ζωή του στην Πόλη αφιερώνονται με πολλή αγάπη και μέγα σεβασμό στη μνήμη του μοναδικού φίλου και όλων των Ελληνοπαίδων που έζησαν εκεί όπου χτυπάει ακόμα η καρδιά του έθνους μας κι εκεί που φυλάσσονται ευλαβικά τα όνειρα της φυλής μας.

«Αρχές του Μάη του 1980. Μια πρόσκληση στην Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία από το αντίστοιχο σωματείο της Τουρκίας με έφερε στην Κωνσταντινούπολη. […] Από το μπαλκόνι που βρισκόμασταν, πιο σιμά, και στην ευρωπαϊκή ακτή του Βοσπόρου έβλεπες τα ανάκτορα του Ντολμάμπαχτσέ, και αριστερότερά τους τα ερείπια των ανακτόρων του Τσιραγάν (που τώρα είναι ένα περίλαμπρο ξενοδοχείο πολυτελείας) και λίγο πιο ψηλότερα, τα ανάκτορα του Γιλντίζ. Ακόμα το πέρα εκτεινόταν από το Φουντουκλή και το Καμπάτας, το Διπλοκιόνιο (Μπεσίκτας), το Μεσοχώρι (Ορτάκιοϊ) και το Μέγα Ρεύμα ή Αρναούτ-κιοϊ (στο οποίο κάποτε «επιχωρίααν», δηλαδή είχαν τα εξοχικά μέγαρά τους οι Φαναριώτες ηγεμόνες), και κατά σειρά η Στένη, το Νιχώρι, το Μπεμπέκι (όπου και η περιλάλητη Ροβέρτιος Σχολή, το σημερινό Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου), τα Θεραπειά, το Μπουγιούκντερε (ή Βαρυρρύακα των καθαρευουσιάνων) με τις εξοχικές κατοικίες των ξένων πρεσβευτών, το Βαφεοχώρι (Μπογιατζή-κιοϊ), για να προχωρήσει το μάτι κατά το Σαρίγερ και τα «καβάκια», δηλαδή την είσοδο το Βόσπορο από τον Εύξεινο πόντο.