Όταν οι Έλληνες φαντάροι στα μετόπισθεν το 1940 έλεγαν Όχι στον δόλιο εχθρό, έλεγαν Ναι στην ιστορία τους

Του Κώστα Γεωργουσόπουλου

Στο μνήμα του μεγάλου τραγικού Αισχύλου που είχε αδελφό τον Κυναίγειρο (εκείνον που στη μάχη του Μαραθώνα όταν έφευγαν τα περσικά πλοία προσπάθησε να κρατήσει με το χέρι του ένα να μην απομακρυνθεί, κάποιος εχθρός τού το έκοψε και κείνος συνέχισε με το άλλο χέρι κι όταν κι αυτό του το έκοψαν προσπάθησε να κρατήσει το πλοίο με τα δόντια και τον αποκεφάλισαν – αλλά και ο ίδιος ο Αισχύλος ήταν οπλίτης στον Μαραθώνα και ναυμάχος στη Σαλαμίνα δέκα χρόνια αργότερα), στο μνήμα λοιπόν αυτού του τραγικού ποιητή έγραψαν πως ήταν ναυμάχος και πολέμησε μαζί με τους άλλους Ελληνες τους Πέρσες στον Μαραθώνα και στη Σαλαμίνα. 

Ο Καβάφης στο ποίημά του «Νέοι της Σιδώνος» αναφέρεται στα πλούσια παιδάρια της μετά τον Αλέξανδρο εποχής που διασκεδάζουν σε «κλαμπ» της Σιδώνος, πόλης πλούσιας και έκδοτης στες ηδονές, όταν πληρώνουν έναν θεατρίνο να τους διαβάζει ερωτικά ποιήματα, εκείνος κάποια στιγμή τους απαγγέλλει το επίγραμμα στον τάφο του Αισχύλου και τα φανατικά για γράμματα εκείνα παιδάρια αγανακτούν που ο ποιητής ναυμάχος σεμνύνεται για τους αγώνες του υπέρ ελευθερίας και όχι για τον Προμηθέα, τον Αγαμέμνονα, τον Ετεοκλή, την Κλυταιμνήστρα και τους άλλους αριστουργηματικούς ήρωες των τραγωδιών του.

28η Οκτωβρίου δεν είναι μόνο μια επέτειος... Ποτέ ξανά φασισμός (Videos)

Η 28η Οκτωβρίου δεν είναι μόνο μια επέτειος...

Της Σοφίας Ντρέκου

...αλλά μια πόρτα στο χρόνο, που ανοίγει και μας προσκαλεί να διαβούμε την Ιστορία του κόσμου κατά τον 20ό αιώνα, για να δούμε πώς φτάσαμε στη σημερινή κατάσταση.

Ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος (που η 28η Οκτωβρίου είναι η επέτειος της εισόδου μας σ' αυτόν) μας αφορά άμεσα, διότι:

α) Ενέπλεξε στη δίνη του τους άμεσους προγόνους μας, φέρνοντας τον όλεθρο, τον πόνο και την ερήμωση, αλλά και πράξεις αξιοθαύμαστου ηρωισμού και αυτοθυσίας, τόσο στην εποποιία του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940-41, όσο και κατά την εθνική αντίσταση - την εθνική αντίσταση βέβαια που την εκμεταλλεύτηκαν από τη μια οι Αγγλοαμερικάνοι και από την άλλη οι Σοβιετικοί, για τα δικά τους συμφέροντα...

Την ιστορία του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, όπως τη βίωσαν οι γονείς και οι παππούδες μας, πρώτα τη μάθαμε από τη ζωντανή προφορική μνήμη μέσα στην οικογένειά μας και μετά από βιβλία.

Η σημερινή γενιά, χωρίς ρίζες, δεν έχει κληρονομήσει αυτή τη μνήμη. Γι' αυτό δεν ξέρει τι είναι η ελευθερία και, όσο κι αν θέλει, δεν μπορεί ν' αγωνιστεί γι' αυτήν.

β) Οι νικητές του Πολέμου Άγγλοι, Αμερικανοί και Σοβιετικοί (αποικιοκράτες και ιμπεριαλιστές έτσι κι αλλιώς από πριν) είναι εκείνοι που αμέσως μετά υποδούλωσαν τον κόσμο! Φυσικά, αλίμονο στην ανθρωπότητα αν είχε νικήσει ο Άξονας. Αλλά και οι Σύμμαχοι δεν αντιπροσωπεύουν κάποιο «στρατόπεδο του Φωτός».

Προκάλεσαν τον Ψυχρό Πόλεμο, ένα σωρό στρατιωτικές (και παραστρατιωτικές) επεμβάσεις και, κατόπιν, τη σημερινή δικτατορία των Πολυεθνικών, που μετέτρεψε τον κόσμο σε κόλαση και βύθισε το νου και την ψυχή των ανθρώπων του σήμερα και του αύριο στο χάος!...

γ) Εκτός των παραπάνω, ξανασηκώνουν κεφάλι οι σκοτεινές και δαιμονικές δυνάμεις του ναζισμού και του φασισμού, έτοιμες να αντεπιτεθούν στους εχθρούς τους και να πάρουν τη θέση τους.

Χρειάζεται λοιπόν σοβαρή ιστορική μνήμη, γνώση και επίγνωση, για να μην πέσουμε σε νέες παγίδες, σε αυτές που πέσανε κάποτε οι Γερμανοί, οι Ιταλοί και οι Ιάπωνες.

Και είχε πέσει και μερίδα του ίδιου του δικού μας λαού, σχηματίζοντας παρακρατικές οργανώσεις που έπαιζαν το παιχνίδι του αγγλοαμερικάνικου ιμπεριαλισμού που κυβερνούσε αυτόν τον τόπο.

Ας μάθουμε Ιστορία λοιπόν. Επειδή η Ιστορία επαναλαμβάνεται και δεν προσφέρεται για εθνικιστικές κορώνες, αλλά για αληθινούς αγώνες απέναντι στους εκάστοτε αληθινούς εχθρούς. Και οι εχθροί αυτοί είναι πολύ πιο σκοτεινοί, ύπουλοι και ισχυροί από τις εθνικιστικές δυνάμεις των γειτονικών μας χωρών. Και είναι ήδη μέσα στη χώρα μας, «νόμιμα», με τις γραβάτες τους, και αλωνίζουν.

Έτσι βλέπει το πνεύμα αυτής της μέρας η ταπεινή μπλογκονησίδα μας. Ο Θεός να αναπαύσει τους πεσόντες υπέρ πίστεως και πατρίδος και βοήθειά μας η Παναγία και οι άγιοι των ημερών - σε μας, στο λαό μας και σε όλους τους λαούς της Γης, θύματα των διεθνών καπιταλιστών και ιμπεριαλιστών. Αμήν.

ΥΓ. Οι εικόνες με «ναζί υπερήρωες» προέρχονται από κόμικς, όχι ναζιστικά. Περισσότερα εδώ. Τις θεωρώ όμως χαρακτηριστικές μιας κατάστασης που έρχεται, στην οποία ο φασισμός ίσως δεν έχει απροκάλυπτα σύμβολο τη σβάστικα, αλλά δεν θα διαφέρει καθόλου από το να την είχε. Περισσότερα επ' αυτού εδώ.

Οργάνωση Ύδρα (εδώ): μυστική ναζιστική οργάνωση, που διεισδύει στις μυστικές υπηρεσίες των σημερινών χωρών (στα κόμικς), τις διαβρώνει και τις κάνει δικές της. Ίσως ό,τι πιο κοντινό στην πραγματικότητα έχει να δείξει αυτή η φιλολογία, αφού οι δήθεν υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών έχουν μετατραπεί στο σύγχρονο (κρυφό και υποκριτικό) πρόσωπο του φασισμού...

Ποτέ ξανά φασισμός.

Δεν έζησα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί.

Η επιλογή της 28ης Οκτωβρίου 1940 ως εθνικής μας εορτής

από Άρδην - Ρήξη 28 Οκτωβρίου 2021

Η επιλογή της 28ης Οκτωβρίου 1940 ως εθνικής μας εορτής – απόρροια της αντιστασιακής παράδοσης του λαού μας

Γιατί τιμούμε το ΟΧΙ;

Του Θ.Κ.

Τα τελευταία τρία χρόνια και ιδίως τις τελευταίες εβδομάδες έχουμε γίνει μάρτυρες μίας «περίεργης» και ενορχηστρωμένης εκστρατείας ανάδειξης της 12ης Οκτωβρίου 1944, ημέρας απελευθέρωσης της Αθήνας από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, ως σημαντικότερης επετείου από εκείνη της 28ης Οκτωβρίου 1940 και του ΟΧΙ του ελληνικού λαού στην επιβουλή του ιταλικού φασισμού (και εν συνεχεία του γερμανικού ναζισμού), με απώτερο στόχο -όπως προκύπτει- την κατάργηση της εθνικής μας εορτής. Είναι ενδεικτικό ότι όλες αυτές οι εκδηλώσεις αναφέρονται κυρίως στην περίοδο 1941-1944 και όχι τόσο στην περίοδο 1940-1944. Εκτενέστερη αναφορά σε αυτό το ζήτημα έχει γίνει σε προηγούμενες δημοσιεύσεις της ιστοσελίδας του Άρδην και της Ρήξης με τίτλο: «Το ΟΧΙ του ελληνικού λαού του 1940 ενοχλεί. Να καταργηθεί!» (http://ardin-rixi.gr/archives/201079) και «Γιατί ενοχλεί η 28η Οκτωβρίου;» (http://ardin-rixi.gr/archives/201088).

Ακούμε λοιπόν συχνά και από διαφορετικές πηγές στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο, σε διάφορα έντυπα, στον ηλεκτρονικό τύπο, ακόμα και σε «επιμορφωτικά» σεμινάρια του Υπουργείου Παιδείας το εξής τσιτάτο: «Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ευρώπης που δεν γιορτάζει το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά την έναρξή του», υπονοώντας ότι θα πρέπει να καταργηθεί η εθνική εορτή της 28ης Οκτωβρίου 1940, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό διατυπώνεται και ευθέως. Δεν διευκρινίζουν βέβαια το πώς εισήλθε η Ελλάδα στον πόλεμο, το αν τον προκάλεσε η ίδια ή αν εξαναγκάστηκε να πολεμήσει τη φασιστική επιβουλή αμυνόμενη. Έτσι, εμμέσως πλην σαφώς οι Έλληνες εμφανίζονται περίπου ως «πολεμοχαρείς» και «πολεμοκάπηλοι», εν αντιθέσει προς άλλους Ευρωπαίους «που ως περισσότερο “πολιτισμένοι” δίνουν την προτεραιότητα στην ειρήνη, εορτάζοντας τη λήξη του πολέμου». Αυτή είναι σε γενικές γραμμές η επιχειρηματολογία τους, ενώ αποφεύγουν να χρησιμοποιήσουν τις «απαγορευμένες» λέξεις «ΟΧΙ», «παλλαϊκή αντίσταση», «αυτοθυσία», «Πίνδος», «πατρίδα», για ευνόητους λόγους.

Ποια όμως είναι η Ευρώπη στην οποία αναφέρονται, την οποία και θα πρέπει να μιμηθούμε ως πρότυπο;

Ζητούν να αντικατασταθεί η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου με αυτήν της 12ης Οκτωβρίου

Τάσος Χατζηαναστασίου

Μας ζάλισαν τις τελευταίες μέρες τα ΜΜΕ αλλά και κάποιοι φίλοι και γνωστοί:

"Γιατί είμαστε η μόνη χώρα της Ευρώπης που αντί για τη λήξη του Πολέμου γιορτάζει την έναρξή του;" 

Κοντολογίς ζητούν να αντικατασταθεί η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου με αυτήν της 12ης Οκτωβρίου όταν δηλαδή, για όσους, δικαίως δε το γνωρίζουν, απελευθερώθηκε η Αθήνα.

Πρώτα πρώτα το ερώτημα που τίθεται είναι εσφαλμένο: στις 12 Οκτωβρίου δεν έληξαν ούτε ο Πόλεμος ούτε η Κατοχή. Η πρώτη περιοχή που απελευθερώνεται στην Ελλάδα ήταν το Άγιο Όρος και στη συνέχεια ο Έβρος στις αρχές Σεπτεμβρίου του 1944 ενώ ο τελευταίος Γερμανός στρατιώτης θα αποχωρήσει από την Κρήτη τον Μάιο του 1945. Ελλάδα, βλέπετε, δεν είναι μόνο η Αθήνα. Στις δε 28 Οκτωβρίου φυσικά και ΔΕΝ εορτάζουμε την έναρξη του Πολέμου, αλλά την απόφαση των Ελλήνων, όλων των Ελλήνων, να αντισταθούν στον εισβολέα και να προσφέρουν την ΠΡΩΤΗ αντιφασιστική νίκη στον συμμαχικό αγώνα. Κι αυτό δεν το ξεχνάμε, δεν το απεμπολούμε αλλά αντίθετα καμαρώνουμε. Τι να γιορτάσουν οι άλλες χώρες; Το ότι παραδόθηκαν στους Γερμανούς μέσα σε ελάχιστες μέρες ή και ώρες ή ότι δεν αντιστάθηκαν καθόλου;

 
Να λοιπόν τι γιορτάζουμε και γιατί ταιριάζει σε μας τους Έλληνες και αγαπάμε και θέλουμε να τιμάμε την 28η Οκτωβρίου 1940.

 
Κάτω λοιπόν τα χέρια από την 28η Οκτωβρίου!

Γιατί το συλλογικό μας θυμικό, η ταυτότητά μας, ό,τι καλύτερο έχουμε να προσφέρουμε στον κόσμο είναι αυτό που έγραψε κι ο Ρίτσος στο λιανοτράγουδό του: 

"Μικρός λαός"
Μικρός λαός που πολεμά
δίχως σπαθιά και βόλια
για όλου του κόσμου το κρασί
το φως και το τραγούδι!

Ο Μικρός Ήρωας έχει μετακομίσει

ph. Katia Chausheva

"H Πόλη Ζει" φύλλο Οκτωβρίου 2017

ΚΑΥΣΤΙΚΗ ΠΟΤΑΣΑ - άννα στάικου

Ο Μικρός Ήρωας έχει μετακομίσει

Οι μέρες Εθνικής Μνήμης –όπως η μέρα του ΟΧΙ-τελευταία περνούν από πάνω μας σαν πρέσα σιδερένιας και παλιάς σιδερώστρας.
Στη συλλογική μας συνείδηση είναι γραμμένα με μελάνι βουτηγμένο στις φλέβες μας ότι:
---Ο Ελληνικός Λαός αυθόρμητα και με ανιδιοτέλεια συντάχθηκε με την απόφαση της τότε ηγεσίας, να εμποδίσει τον εισβολέα εχθρό και να τον εκδιώξει.
---Επίσης το ηρωϊκό ΟΧΙ ειπώθηκε και υποστηρίχθηκε από το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.
Να θυμήσουμε ότι η πλειοψηφία των πνευματικών ανθρώπων και των διανοουμένων με αυταπάρνηση προσεχώρησε στις στρατιωτικές δυνάμεις ισοδύναμα και ισότιμα με τον απλό λαό.
---Επίσης, οι απλοί άνθρωποι του καθημερινού κάματου,ως στρατευμένοι αντιμετώπισαν το μέτωπο πολέμου και τις γραμμές πυρός, με περισσό θάρρος και γενναιότητα φλεγόμενοι με καρδιά ορμητική, γιά την απώθηση του εχθρού. Από τη σωρεία γραμμάτων που κράτησαν οι απόγονοί τους , με μεγάλη συγκίνηση, περιγράφονται και αναβλύζουν, τα όνειρα της νίκης και της δικαιωμένης επιστροφής τους στις οικογένειές του και στον καθημερινό τους μόχθο, στεφανωμένοι σεμνό και ιερό στεφάνι του χρέους στην πατρίδα , στον τόπο και στους ανθρώπους της.

Μαρτυρία Γ. Τρικαλινού για τον πρώτο εορτασμό του «Όχι», το 1941)

«Τόποι προσυγκέντρωσης είχαν καθοριστεί διάφοροι χώροι γύρω από την πλατεία Συντάγματος, όπου θα γινόταν η κεντρική εκδήλωση. Κι αυτή είχε οριστεί στις 11… Από πολύ νωρίς άρχισαν να καταφθάνουν οι πρώτες ομάδες φοιτητών μαζί με εργάτες, μαθητές και άλλους εργαζόμενους. Με νοήματα γίνονταν οι συνεννοήσεις και έπειτα σκορπούσαν από εδώ και από κει για μη γίνονται αντιληπτοί από τα ελληνόφωνα όργανα των κατακτητών και τα ιταλικά περίπολα. Την καθορισμένη στιγμή ένα σφύριγμα και μια φωνή “πατριώτες” έκανε όλες τις σκόρπιες παρέες να συγκεντρωθούν γύρω από έναν ομιλητή, που σηκωμένος στα χέρια έλεγε δυο λόγια για τις 28 του Οκτώβρη και καλούσε να πάνε ομαδικά στον Άγνωστο Στρατιώτη. Στις 11 ακριβώς έβλεπες να καταφθάνουν οι φάλαγγες από διάφορους τόπους προσυγκέντρωσης με τις ελληνικές σημαίες μπροστά. Χιλιάδες και χιλιάδες είχαν πλημμυρίσει την πλατεία Συντάγματος…»

(μαρτυρία Γ. Τρικαλινού για τον πρώτο εορτασμό του «Όχι», το 1941)

Άγγελος Συρίγος: Γιατί εορτάζουμε την αρχή και όχι το τέλος του πολέμου

Της Μυρένας Σερβιτζόγλου από την Καθημερινή

– Με συγχωρείτε, πού βρίσκεται η αίθουσα τελετών του Παντείου;

– Στον δεύτερο όροφο νομίζω, απάντησε μία εκ των δύο φοιτητριών, δίχως καμία βεβαιότητα.

Στον δεύτερο όροφο δεν υπήρχε μήτε αίθουσα μήτε κόσμος συγκεντρωμένος για τον πανηγυρικό λόγο, μοναχά φοιτητές. Αυτή τη φορά πιο κατατοπιστικοί.

– Η αίθουσα είναι κάτω στο ισόγειο, κατεβείτε από τις σκάλες για να μη χαθείτε πάλι.

Κάπως έτσι βρέθηκα στον πρώτο όροφο, εκεί όπου βρίσκονται τα ανοίγματα από τα ευμεγέθη παράθυρα της εν λόγω αιθούσης που την έλουζε το φως. Για την ακρίβεια, προτού αντικρίσουν τον ήλιο τα μάτια, είχαν ήδη γητευτεί τα ευήκοα ώτα από το «Ασμα Ασμάτων» του Θεοδωράκη. Κι έτσι η άγνοιά μου για τον χώρο της εκδήλωσης μου χάρισε την εικόνα της χορωδίας του Παντείου –με βιολί, φλάουτο, πιάνο και νέα παιδιά, με φόντο την ολοτοίχια τοιχογραφία σε χρώματα της ώχρας και του κεράμου– από ψηλά.

Το νέο είχε σκάσει προ ημερών –που αλλού– στο Facebook. Ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου στην τελετή εορτασμού της Εθνικής Επετείου της 28η Οκτωβρίου, που θα πραγματοποιούνταν στις 24 Οκτωβρίου, ώρα 12.00, θα εκφωνούσε τον πανηγυρικό της ημέρας με θέμα γιατί δεν εορτάζουμε το τέλος του πολέμου αλλά την είσοδό μας σε αυτόν. Εντύπωση έκαναν τα πολυάριθμα likes στο εν λόγω post, καθώς και το πλήθος των κοινοποιήσεων, από ανθρώπους διαφορετικών ηλικιών, πεποιθήσεων, χώρων.

Ο καθηγητής, κατά την ομιλία του, με ένα κάποιο τρακ αρχικά, ανέπτυξε λίγο-πολύ ένα ήδη viral περυσινό του άρθρο στην «Καθημερινή», «Η ενοχλητική 28η Οκτωβρίου». Αναφερόμενος στη συζήτηση που γίνεται τα τελευταία χρόνια γιατί γιορτάζουμε την αρχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και όχι το πέρας, όπως η υπόλοιπη «φυσιολογική» Ευρώπη, στις 9 Μαΐου, παρουσίασε και τις προτάσεις για εορτασμό στις 12 Οκτωβρίου, ημέρα αποχώρησης των γερμανικών στρατευμάτων, ή στις 18 Οκτωβρίου, ημέρα που ο Γεώργιος Παπανδρέου ύψωσε την ελληνική σημαία στον Βράχο της Ακροπόλεως. Πίσω από αυτήν τη συζήτηση, επισήμανε ο καθηγητής, υπάρχει μια προσπάθεια να αποδομηθούν καταστατικοί μύθοι του ελληνικού έθνους, όπως το Ζάλογγο, η εθνική συνείδηση των Σουλιωτών εκ των οποίων πολλοί μιλούσαν αρβανίτικα, ακόμα και ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου ως ορισμένης από τη Φιλική Εταιρεία ημέρα ενάρξεως της Επαναστάσεως στην κυρίως Ελλάδα.

Η παιδαγωγική διάσταση του εορτασμού της 28ης Οκτωβρίου

Όταν το παρελθόν παιδεύει…Η παιδαγωγική διάσταση του εορτασμού της 28ης Οκτωβρίου

 Του Αθανάσιου Γκότοβου* από την ιστοσελίδα huffingtonpost.gr

Θεωρητικά ο οπαδός ενός πρωτόγονου ωφελιμισμού θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι η διαπαιδαγώγηση της νέας γενιάς αφορά το παρόν ή το μέλλον και ότι γνώσεις γύρω από το παρελθόν και την εξέλιξή του είναι απώλεια πολύτιμου για άλλα πεδία μάθησης χρόνου. Δεν είναι, άλλωστε, λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η παιδεία πρέπει να οδηγεί σε κάτι πρακτικό, σε χειροπιαστές δεξιότητες. Ότι πρέπει να έχει εφαρμογές στην καθημερινότητα, να είναι χρηστική και να λειτουργεί ως εργαλείο «επίλυσης προβλημάτων».

Δεν είναι, επίσης, δύσκολο να φανταστεί κανείς α-ιστορικούς (ή ανιστόρητους) ανθρώπους, πολίτες που ούτε γνωρίζουν, αλλά ούτε και ενδιαφέρονται ή επιθυμούν να μάθουν ποιο ήταν το παρελθόν, και που αισθάνονται πολύ άνετα με την κατάσταση αυτή. Τουλάχιστον τόσο άνετα, όσο και εκείνοι που δεν μπορούν να λύσουν εξισώσεις, επειδή δεν είναι μαθηματικοί ή δεν μπορούν να διαβάσουν Θουκυδίδη από το πρωτότυπο, διότι δεν είναι φιλόλογοι.

Έτσι και με την Ιστορία: η ενασχόληση με το παρελθόν, λένε, είναι ιδιαιτερότητα των ιστορικών και η γνώση του παρελθόντος είναι υποχρέωση των ειδικών.

Η σχέση της νέας γενιάς με την Ιστορία στην Ελλάδα – και όχι μόνον εδώ – είναι προβληματική και υπάρχουν λόγοι γι αυτή την εξέλιξη. Ένας από τους πιο βασικούς είναι η κατάσταση που επικρατεί με τη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας στο Δημοτικό, το Γυμνάσιο και το Λύκειο. Για λόγους που δεν μπορούν να συζητηθούν εδώ, η Ιστορία στο σχολείο έγινε ένα αποτυχημένο μάθημα, χωρίς να φταίει η ίδια γι αυτό και μάλλον χωρίς η αποτυχία να βαρύνει πρωτίστως τους διδάσκοντες.

Το παρελθόν, έτσι όπως το προδιαγράφουν τα αναλυτικά προγράμματα και το εμφανίζουν στους μαθητές τα σχολικά εγχειρίδια, προκαλεί φόβους και ενεργοποιεί άμυνες. Αντί να δημιουργεί έλξη και έρωτα για την ιστορία, χαρά στην απόκτηση της ιστορικής γνώσης, εσωτερική ικανοποίηση και ευφορία από την αντικατάσταση του σκότους της άγνοιας για τα συμβάντα με το φως της ιστορικής γνώσης για τη δράση ατόμων, ομάδων και οργανισμών, προκαλεί τάσεις φυγής, περιχαράκωση στο παρόν, έλξη για τις εφαρμογές και τις επιστήμες των εφαρμογών, επιθυμία απαλλαγής από την ιστορική αφήγηση.

Ήρωες, εύζωνοι και δωσίλογοι: η αμφισβήτηση της 28ης Οκτωβρίου ως εθνικής επετείου

του Αθανάσιου Γκότοβου* από την huffingtonpost.gr

Τα τελευταία χρόνια έχουμε γίνει μάρτυρες μιας προσπάθειας μετατόπισης εμφάσεων σε σχέση με τις πολιτικές μνήμης του επίσημου κράτους, αλλά και φορέων που για διάφορους λόγους, και πάντως όχι μόνον ιδεολογικούς, ευθυγραμμίζονται με την «αναθεωρητική» σχολή σκέψης. Πρόκειται για την αμφισβήτηση της αξίας της δημόσιας μνήμης της 28ης Οκτωβρίου 1940, ως ημέρας έναρξης της ένοπλης αντίστασης κατά των δυνάμεων του Άξονα, και υποκατάστασής της από την 12η Οκτωβρίου, της ημερομηνίας της συντεταγμένης αποχώρησης των γερμανικών στρατευμάτων από την Αθήνα κατά τη διάρκεια του πολέμου, χωρίς να υπάρχει ούτε μάχη, ούτε γερμανική ήττα, ούτε συνθηκολόγηση.

Η αμφισβήτηση της 28ης Οκτωβρίου ως ημέρας εθνικής μνήμης, δηλ. ως εθνικής επετείου, δεν είναι κάτι καινούριο. Σε έναν κύκλο διανοητών που αυτοπροσδιορίζονται ως «αριστεροί» ή «προoδευτικοί» η αξία αυτής της επετείου, και όχι μόνον αυτής, αμφισβητείται εδώ και δεκαετίες, κυρίως στο όνομα της προώθησης της ειρήνης μεταξύ των λαών, της διεθνούς αλληλεγγύης και του αντιμιλιταρισμού, της καταπολέμησης του εθνικισμού και προσφάτως της προώθησης της πολυπολιτισμικότητας. Η διαφορά είναι ότι τα τελευταία χρόνια η υπόθεση «αποδόμηση της 28ης Οκτωβρίου» βρίσκεται ψηλά στην ιδεολογική ατζέντα κάποιων που τώρα δεν έχουν, όπως παλιότερα, περιθωριακό ρόλο και θέση και προωθείται με πολλές και ποικίλες δράσεις η υποκατάστασή της, χωρίς να έχει καταγγελθεί ακόμη επισήμως ως «ακροδεξιά» επέτειος. Νέα επιχειρήματα για τη θεμελίωση της αμφισβήτησης δεν υπάρχουν, έχει διευρυνθεί απλά ο χορός των αμφισβητούντων, καθώς η αμφισβήτηση από μόνη της παράγει «προοδευτική» ταυτότητα.

Όταν αμφισβητείται μια πολιτική μνήμης και στη θέση της προτείνεται μια εναλλακτική πολιτική, παράγεται δημόσιος απαξιωτικός και θεμελιωτικός λόγος. Ο πρώτος αφορά την απαξία της καθιερωμένης πολιτικής μνήμης, ενώ ο δεύτερος σχετίζεται με την αναγκαιότητα υποκατάστασης της καθιερωμένης πρακτικής με κάποια άλλη, προοδευτικότερη. Η δημοσιότητα είναι η αρένα που συναντώνται οι λόγοι αυτοί με τους αντίστοιχους εκείνων που συνηγορούν υπέρ της συνέχειας της καθιερωμένης πρακτικής και αμφισβητούν την αναγκαιότητα υποκατάστασής της. Αλλά αυτό που φτάνει στη δημοσιότητα δεν είναι κατ’ ανάγκην εκείνο που υπάρχει στις συνειδήσεις των ομιλητών. Τα προβαλλόμενα επιχειρήματα υπέρ της μετατόπισης των εμφάσεων από την 28η στη 12η Οκτωβρίου αποτελούν στοιχεία ενός «διαφωτιστικού ενεργήματος» που ως τέτοιο έχει τη δική του λογική και συνοχή. Δεν εκφράζει υποχρεωτικά τους πραγματικούς λόγους που κατά την άποψη των νεωτεριστών επιβάλλουν την υποκατάσταση της ισχύουσας επετειακής πρακτικής από κάποια άλλη.

Εκδήλωση: «Η κατάργηση της 28ης Οκτωβρίου και το νέο σχολείο του Σύριζα» (βίντεο)

«Η Αθήνα ελεύθερη»

Η απόπειρα κατάργησης της εθνικής μας εορτής της 28ης Οκτωβρίου 1940

του Θ.Κ. από την Ρήξη φ. 147

Σύμφωνα με το κυβερνητικό αφήγημα: «Για τέταρτη χρονιά φέτος οι εκδηλώσεις «12 Οκτωβρίου 1944. Η Αθήνα ελεύθερη» γεμίζουν την πόλη. Πέντε φορείς, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, η Περιφέρεια Αττικής, ο Δήμος Αθηναίων, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και η ΕΡΤ, αναλαμβάνουν τη διοργάνωση και υποστηρίζουν ένα σύνολο δράσεων για την ανάδειξη της επετείου της απελευθέρωσης της πρωτεύουσας από τις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής τον Οκτώβριο του 1944 ως μιας πάνδημης γιορτής της πόλης. Οι εκδηλώσεις, που εκτείνονται όλο τον χρόνο, κορυφώνονται τον μήνα Οκτώβριο». Από τον Οκτώβριο του 2015 λοιπόν, από την επαύριο δηλαδή της ανάληψης της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ, επιχειρείται τεχνηέντως η υπέρμετρη ανάδειξη της 12ης Οκτωβρίου 1944, ως ημέρας μνήμης, ανταγωνιστικής της 28ης Οκτωβρίου 1940.

Το ΟΧΙ του 1940 δεν φαίνεται να είναι και πολύ αρεστό στο «φιλεleft» σύστημα εξουσίας, λόγω προφανώς των αντιστασιακών μηνυμάτων που αυτό περνάει στην ελληνική κοινωνία και μάλιστα στη νεολαία και ως εκ τούτου θα πρέπει να υποβαθμιστεί και υποσκελιστεί και εν τέλει να καταργηθεί (1). Στο πλαίσιο αυτό δίδεται έμφαση, ιδιαίτερα στη δημόσια εκπαίδευση, στην ανάδειξη άλλων πτυχών της περιόδου, προσπάθεια εμφορούμενη πάντοτε υπό ένα διάχυτο «μεταμοντέρνο» πνεύμα μηδενισμού και δη εθνομηδενισμού. Η μαθητιώσα νεολαία λοιπόν βρίσκεται στο στόχαστρο του υπ. Παιδείας, που μέσω «επιμορφωτικών» σεμιναρίων και προγραμμάτων του ΙΕΠ προς τους εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στο πλαίσιο πάντοτε ενός ευρύτερου σχεδιασμού εκ του πονηρού αλλαγής του κέντρου βάρους, από το ΟΧΙ του 1940 και την πανεθνική και παλλαϊκή Αντίσταση, στην Απελευθέρωση και τον Εμφύλιο.

Η "προοδευτική" αποδόμηση της 28ης Οκτωβρίου

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Δύο ενδιαφέροντα άρθρα μάς ενημέρωσαν προσφάτως για την προσπάθεια των ψευδοπροοδευτικών να αποδομήσουν την εθνική και παιδαγωγική σημασία της 28ηςΟκτωβρίου. Αναφέρομαι συγκεκριμένα στα άρθρα του καθηγητή Άγγελου Συρίγου στην «Καθημερινή της Κυριακής» (29.10.2017) και του καθηγητή Αθανασίου Γκότοβου στο ιστολόγιο του περιοδικού ΑΡΔΗΝ.

Το επιχείρημα των γνωστών αποδομητών της Ιστορίας μας είναι το εξής: «Οι άλλοι λαοί εορτάζουν το τέλος του Πολέμου, ενώ εμείς εορτάζουμε την αρχή του. Πρέπει να καθιερωθεί ως Εθνική Επέτειος η 12η Οκτωβρίου 1944, ημέρα της Απελευθερώσεως της Αθήνας και να υποβαθμισθεί η 28η Οκτωβρίου 1940».

Στα πολλά και σωστά, που έγραψαν οι προαναφερθέντες αρθρογράφοι, κρίνω σκόπιμο να προσθέσω ορισμένες σκέψεις μου.

1. Δεν είμαστε ο μόνος λαός που τιμά την έναρξη ενός πολέμου. Οι ΗΠΑ στις 4 Ιουλίου (Ημέρα Ανεξαρτησίας) εορτάζουν την έναρξη και όχι τη λήξη του πολέμου κατά των Βρετανών.

2. Η απελευθέρωση κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν έγινε την ίδια ημέρα για όλη την Ελλάδα. Η 12η Οκτωβρίου αφορά μόνο την Αθήνα και καλώς την τιμά ο Δήμος Αθηναίων. Η Θεσσαλονίκη απελευθερώθηκε μετά από δύο εβδομάδες. Η Κρήτη έμεινε υπό γερμανικό ζυγό μέχρι τον Μάιο του 1945. Ενώ η 28η Οκτωβρίου αφορά όλους τους Έλληνες.

Η ενοχλητική 28η Οκτωβρίου

ΑΓΓΕΛΟΣ Μ. ΣΥΡΙΓΟΣ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 30.10.2017

Τα τελευταία χρόνια επανέρχεται στη δημόσια συζήτηση το θέμα του εορτασμού της 28ης Οκτωβρίου 1940, δηλαδή της αρχής του πολέμου και της εισόδου μας σε αυτόν. Επισημαίνεται συνήθως ότι οι υπόλοιποι λαοί της Ευρώπης εορτάζουν το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου τον Μάιο του 1945. Κατ’ επέκταση προτείνεται ότι θα ήταν ίσως καλύτερο να γίνουμε «φυσιολογικοί» και να εορτάζουμε μαζί με τους άλλους τον Μάιο. Το όλο θέμα διανθίζεται και με τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου που επίσης συνιστά την αρχή και όχι την ολοκλήρωση της ελληνικής Επαναστάσεως. Προφανώς, παραβλέπεται ότι και άλλοι λαοί εορτάζουν το ξεκίνημα μιας επαναστάσεως, όπως οι Γάλλοι την κατάληψη της Βαστίλλης την 14η Ιούλιου.

Πίσω από τις απόψεις περί του μάλλον άκαιρου εορτασμού της 28ης Οκτωβρίου, βρίσκεται η προσπάθεια να αποδομηθούν αυτά που θεωρούνται «καταστατικοί μύθοι» του ελληνικού έθνους. Η ιστορία είναι παλιά: μύθος το Ζάλογγο, υπό αμφισβήτηση η εθνική συνείδηση των Σουλιωτών επειδή πολλοί από αυτούς μιλούσαν αρβανίτικα, μύθος και η 25η Μαρτίου ως ορισμένη από τη Φιλική Εταιρεία ημέρα ενάρξεως της Επαναστάσεως στην κυρίως Ελλάδα. Η χρονική απόσταση διευκολύνει τέτοιους ισχυρισμούς. Κάτι που καθιερώθηκε ως εθνική εορτή το 1838, ενόσω ζούσαν όλοι οι αγωνιστές του 1821, αμφισβητείται με άνεση σχεδόν δύο αιώνες μετά.

Υπ’ αυτό το πρίσμα, η 28η Οκτωβρίου ενοχλεί διότι τα έχει όλα:

Η παιδαγωγική διάσταση του εορτασμού της 28ης Οκτωβρίου

Όταν το παρελθόν παιδεύει…Η παιδαγωγική διάσταση του εορτασμού της 28ης Οκτωβρίου

 Του Αθανάσιου Γκότοβου* από την ιστοσελίδα huffingtonpost.gr

Θεωρητικά ο οπαδός ενός πρωτόγονου ωφελιμισμού θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι η διαπαιδαγώγηση της νέας γενιάς αφορά το παρόν ή το μέλλον και ότι γνώσεις γύρω από το παρελθόν και την εξέλιξή του είναι απώλεια πολύτιμου για άλλα πεδία μάθησης χρόνου. Δεν είναι, άλλωστε, λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η παιδεία πρέπει να οδηγεί σε κάτι πρακτικό, σε χειροπιαστές δεξιότητες. Ότι πρέπει να έχει εφαρμογές στην καθημερινότητα, να είναι χρηστική και να λειτουργεί ως εργαλείο «επίλυσης προβλημάτων».

Δεν είναι, επίσης, δύσκολο να φανταστεί κανείς α-ιστορικούς (ή ανιστόρητους) ανθρώπους, πολίτες που ούτε γνωρίζουν, αλλά ούτε και ενδιαφέρονται ή επιθυμούν να μάθουν ποιο ήταν το παρελθόν, και που αισθάνονται πολύ άνετα με την κατάσταση αυτή. Τουλάχιστον τόσο άνετα, όσο και εκείνοι που δεν μπορούν να λύσουν εξισώσεις, επειδή δεν είναι μαθηματικοί ή δεν μπορούν να διαβάσουν Θουκυδίδη από το πρωτότυπο, διότι δεν είναι φιλόλογοι.

Έτσι και με την Ιστορία: η ενασχόληση με το παρελθόν, λένε, είναι ιδιαιτερότητα των ιστορικών και η γνώση του παρελθόντος είναι υποχρέωση των ειδικών.

Η σχέση της νέας γενιάς με την Ιστορία στην Ελλάδα – και όχι μόνον εδώ – είναι προβληματική και υπάρχουν λόγοι γι αυτή την εξέλιξη. Ένας από τους πιο βασικούς είναι η κατάσταση που επικρατεί με τη διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας στο Δημοτικό, το Γυμνάσιο και το Λύκειο. Για λόγους που δεν μπορούν να συζητηθούν εδώ, η Ιστορία στο σχολείο έγινε ένα αποτυχημένο μάθημα, χωρίς να φταίει η ίδια γι αυτό και μάλλον χωρίς η αποτυχία να βαρύνει πρωτίστως τους διδάσκοντες.

Το παρελθόν, έτσι όπως το προδιαγράφουν τα αναλυτικά προγράμματα και το εμφανίζουν στους μαθητές τα σχολικά εγχειρίδια, προκαλεί φόβους και ενεργοποιεί άμυνες. Αντί να δημιουργεί έλξη και έρωτα για την ιστορία, χαρά στην απόκτηση της ιστορικής γνώσης, εσωτερική ικανοποίηση και ευφορία από την αντικατάσταση του σκότους της άγνοιας για τα συμβάντα με το φως της ιστορικής γνώσης για τη δράση ατόμων, ομάδων και οργανισμών, προκαλεί τάσεις φυγής, περιχαράκωση στο παρόν, έλξη για τις εφαρμογές και τις επιστήμες των εφαρμογών, επιθυμία απαλλαγής από την ιστορική αφήγηση.

28η Οκτωβρίου Αι ημέτεραι δυνάμεις έχουν πάψει να αμύνονται του πατρίου εδάφους

28.10.2017 | από Βασίλης Ξυδιάς

«Γιατί γιορτάζουμε την είσοδο της χώρας στον πόλεμο και όχι τη λήξη του»

του Βασίλη Ξυδιά

Το Υπ. Παιδείας αποφάσισε φέτος να μην πραγματοποιήσει τον καθιερωμένο εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου, διότι, λέει, έχει πένθος (υπονοώντας την πρόσφατη απώλεια του τ. Γ.Γ. Γιάννη Πανδή). Πιο κωμική –και ταυτόχρονα τραγική– δικαιολογία δεν θα μπορούσε να βρει ο Υπουργός. Διότι η απόφαση αυτή δεν έχει βέβαια να κάνει με καμιά «συναισθηματική φόρτιση» όπως αφελώς φαντάζεται ο Σύλλογος Εργαζομένων του Υπουργείου στη σχετική ανακοίνωσή του. Είναι ένα πολύ ψύχραιμο και κυνικά υπολογισμένο βήμα στην πορεία υποβάθμισης του εορτασμού της 28ης Οκτωβρίου, με απώτερο στόχο την αντικατάστασή του από τον εορτασμό της 12ης Οκτωβρίου: της ημέρας που οι Γερμανοί αποχώρησαν από την Αθήνα.

Είναι κάποια χρόνια τώρα που το Υπουργείο Παιδείας προσπαθεί να καθιερώσει την 12η Οκτωβρίου σαν ημέρα εκδηλώσεων, συζητήσεων, προβολών κ.λπ. σε όλα τα σχολεία της χώρας. Και δεν είναι μόνο αυτό. Ξεκινώντας από το 2015, μια ευρεία σύμπραξη οργανισμών, αποτελούμενη από πέντε σημαίνοντες φορείς (τον Δήμο Αθηναίων, την Περιφέρεια Αττικής, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και την ΕΡΤ) και συνεπικουρούμενη από πάμπολλους άλλους, οργανώνει σειρά εκδηλώσεων για τον εορτασμό της απελευθέρωσης της Αθήνας από τους Γερμανούς. Αν και οι εκδηλώσεις αυτές δεν εμφανίζονται υποχρεωτικά σαν ανταγωνιστικές προς την 28η, εντούτοις εκτείνονται καθ’ όλο τον μήνα Οκτώβριο και τις αρχές Νοεμβρίου, υπερκαλύπτοντας με τον τρόπο αυτό τον εορτασμό της 28ης. Η λογική τους είναι ξεκάθαρη. Οι εορτές αυτές «επανατοποθετούν, κατά κάποιον τρόπο, μια επετειακή κανονικότητα». «Ο οργανωμένος και τεκμηριωμένος εορτασμός … αναιρεί μια ανωμαλία. Να γιορτάζεται, δηλαδή, η έναρξη του πολέμου, που οδήγησε στην κατοχή της χώρας, κι όχι η απελευθέρωση.» (Τάκης Κατσιμάρδος, Η εθνική επέτειος που καθυστέρησε 71 χρόνια για να πάρει τη θέση της στην ιστορία, fractalart.gr, 14/10/2015).

Για τη σημασία της επετείου του ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου ή το αντιστασιακό παράδειγμα στη σχέση παρελθόντος-παρόντος-μέλλοντος

Του Βασίλη Ασημακόπουλου

Για τη σημασία της επετείου του ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου ή το αντιστασιακό παράδειγμα στη σχέση παρελθόντος-παρόντος-μέλλοντος ως σημείο υπέρβασης του πεπερασμένου βιολογικά βίου των ανθρώπων που ζουν σε τόπο και χρόνο.

Ο ιστορικός Νίκος Σβορώνος στο σύντομο αλλά περιεκτικό - με μια έννοια κλασικό - βιβλίο του Επισκόπηση της Νεοελληνικής Ιστορίας, εκδ. Θεμέλιο, 1976 (και με βιβλιογραφικό οδηγό που είχε επιμεληθεί ο Σπύρος Ασδραχάς), περιγράφει και αναλύει τις βασικές ορίζουσες της ιστορικής πορείας ενός πανάρχαιου λαού, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, από την περίοδο του ύστερου Βυζαντίου (11ος μ.Χ αιώνας) όπου θεωρεί ότι αρχίζει να διαμορφώνεται ο νέος ελληνισμός με τη σημερινή του έννοια μέχρι τον εμφύλιο πόλεμο 1946-1949 και κάποιες λίγες σελίδες για τη μετεμφυλιακή περίοδο μέχρι τη δικτατορία του 1967. Τρεις είναι κατά τον Ν.Σ. οι κεντρικές κατευθυντήριες γραμμές αυτής της διαδρομής : 

1. Ο αντιστασιακός χαρακτήρας που διέπει ολόκληρη τη νεοελληνική ιστορία. 
2. Η απουσία καθαρών γραμμών στη διάρθρωση των κοινωνικών και πολιτικών δομών.
3. Η δυσκολία στην αποσαφήνιση των συγκεκριμένων περιγραμμάτων της πνευματικής ζωής και στη διαμόρφωση συγκροτημένων ιδεολογιών. 

Ειδικότερα για τον αντιστασιακό χαρακτήρα που διέπει ολόκληρη την ελληνική ιστορία διαβάζουμε μεταξύ άλλων τα ακόλουθα : 

« Ο ελληνισμός ανήκει στην κατηγορία των μικρών λαών που κινούνται στην περιφέρεια του νεότερου κόσμου, και που η σταδιακή ανάπτυξη της εθνικής τους συνείδησης και η συγκρότησή τους σε καινούργια έθνη, που διεκδίκησαν και διεκδικούν την πολιτική τους ανεξαρτησία και την οικονομική και πολιτισμική τους αυτονόμηση, συντελείται μέσα στην πάλη εναντίον υπερεθνικών αυτοκρατοριών στην αρχή, εναντίον υπερεθνικών ιμπεριαλιστικών οικονομικοκοινωνικών συγκροτημάτων στα νεότερα χρόνια.