Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΒΒΑ ΙΣΑΑΚ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΒΒΑ ΙΣΑΑΚ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Σάββατο 7 Ιανουαρίου 2023

Επίκτητος και Αββάς Ισαάκ: ο βαθμός και ο αναβαθμός της υψηλότερης πιθανής Ανθρωπολογίας

Η θεωρητική απόδοση του «κατά φύσιν» ζειν τελειούται μέσα στην Ελληνική Φιλοσοφία. Καρπός του δέντρου της Φιλοσοφίας: ο Επίκτητος (Διατριβαί).

Η θεωρητική απόδοση του «υπέρ φύσιν» ζειν τελειούται μέσα στην Ορθόδοξη Θεολογία. Η ενότητα των πηγών της θεολογίας (η εμπειρία του Θεού) φέρει καρπούς πολλούς και ίσα θρεπτικούς μεταξύ τους, κάτι που δε μπορείς να συναντήσεις στο χώρο της φιλοσοφίας (άλλο σου δίνει ο καθένας, αν όχι και πάντα με άλλο τρόπο). Εφόσον μόνο προσωπικά μπορώ να τοποθετηθώ ως προς ένα πρότυπο κείμενο του είδους (ορθ. θεολογία), ως πολυτιμότατο καρπό του δέντρου, διαβάζω Αββά Ισαάκ Σύρο (Λόγοι Ασκητικοί).

*

«Κάθε φιλοσοφία δικαίωνει τον εαυτό της. Η μοναδική πρωτότυπη φιλοσοφία θα ήταν εκείνη που θα δικαίωνε κάποιον άλλο», λέει ο Camus (Σημειωματάρια, Τερ. 45-48) αφορισμός που μοιάζει με την «πρωτότυπη» συνείδηση της πρωτότυπης φιλοσοφίας αυτής, μοιάζει με αυθυπερβατική αυτοαναφορά.

Ο Επίκτητος, λέγοντας την αλήθεια, δικαιώνει τους πάντες, σημαντικότερη μερίδα των οποίων – ώστε να είναι «πρωτότυπη» η φιλοσοφία του, ώστε να είναι πέρα από την αυτοδικαίωση – είναι η εκτός φιλοσοφίας ούσα.

Λέει πως αν λυπάσαι (ή, σε πολιτειακό πλαίσιο, αν δεν τιμωρείς) κάποιον για την χωλότητα ή τυφλότητά του, πόσο μάλλον, πρέπει να «συμπαθείς» αυτόν του οποίου η λογική (κρίση) χωλαίνει ή τυφλώττει. Όσο για τους συζητήσιμους ασθενείς (τη κρίσει, πάντα), που ενδέχεται να πρέπει να υποστείς την πολεμική τους (την αμφισβήτηση, την περιφρόνηση, τη συκοφαντία, την κατάκριση, την εναντιότητα πάσης μορφής: ατιμία, βασανισμό, τιμωρία, θάνατο), ουδείς δεν μπορεί να βρίσκεται ανάξιος της συγχώρεσης, όντας κι αυτός – όπως εσύ, πλην απαίδευτος – κατά το κατ’ αυτόν «αγαθόν» προσεγγίζοντάς σε. Πώς μπορεί να ξέρει (βλέπει) κανείς τον κόσμο, όπως δεν το ξέρει (προσθέτω εγώ ρητορικά);

Σε αυτό το (Επικτήτειο) θεο-λογικό σύμπαν, επίσης, δεν υπάρχει κάτι (εύκολο ή δύσκολο, δίκαιο ή άδικο, ζωηφόρο ή νεκροφόρο) που να μην δικαιώνει την θεο-ευχαριστία, που να μη μαρτυρά το δώρο της ύπαρξης ως προσοπωυποστατή ελευθερία. «Ούτε ο Δίας», την προαίρεσιν, «νικήσαι δύναται» (Διατρ. Α/1,23).

Παρασκευή 19 Νοεμβρίου 2021

Ἀπό τὸν Ἀββᾶ Ἰσαάκ στόν Ντοστογιέφσκυ

π. Βασίλειος Γοντικάκης





Πν μέτρον ριστονὉ ἄνθρωπος εναι τὸ μέτροὁ ἅγιος νθρωποςΚι ὁ Ἀββς σακ εναι να μέτρο γιὰ τν νθρωποτὴ ζωὴ καὶ τν τέχνη καὶ τὴ δρσι.

Ποῦ βρίσκεταιΠς ζΠς γράφειΤί ποίησιτί φιλοσοφίατί ψυχολογία κάνειΠς δρσυχάζεικινεται καὶ ἀκινητε!

Μπορομε δι’ ατοῦ νὰ κρίνωμε τος νθρώπουςΔν εναι μεγάλοςμέγιστοςμοναδικόςΔν εναι δικία ἢ αθάδεια νὰ συγκρίνωμε μὲ τέτοια μεγέθη λους τος λλουςμςτος κοινούς;

Θὰ ἀπαντοσα δίσταχταχιν ταν κάποιος ποὺ ἀνέπτυξε μία δρσι ἢ κάποιος ποὺ εχε μερικὰ ὅλως ξαιρετικὰ φυσικὰ χαρίσματα καὶ δι’ ατν κατέπληξε τν νθρωπότηταδν θὰ ἦταν σωστὸ νὰ τν πάρωμε σν μέτρο κρίσεως καὶ συγκρίσεως τν νθρώπωνδῶ ὅμως συμβαίνει κάτι λλοτοτος ὁ Ἀββς εναι μέγιστος καὶ ἀνθρωπινότατοςΕναι μεγάλος καὶ προσηνήςΚοντά του οἱ μεγάλοι νοιώθουν λάχιστοι καὶ οἱ μικροὶ παίρνουν θάρροςμπορον νὰ κινηθον.

Δν κολακεύει τν ναοτε περιφρονεῖ τν λλοΔν γνοεῖ τος πόνουςτς κλίσεις καὶ τος καημος κανενόςΑτς εναι να ρτιο σύνολονας ριμος καρπς τοῦ Πνεύματος, ποὺ τν ριμότητά του φανερώνει μὲ τὸ χρματὸ ἄρωματν παλότητατὴ γεσι.

Εναι νθρώπινοςταπεινός· καταλαβαίνειγνωρίζει βαθιὰ τς δυναμίες τοῦ ταλαίπωρου κόσμουΔν εναι κανες κριτς τεγκτος ἢ ἱεροεξεταστς νίλεωςΕναι γνώστης τν δυναμιν καὶ τς πτωχείας μαςμέτοχος τς φύσεώς μας καὶ ταυτόχρονα– κοινωνς τς χαρς καὶ τς παρακλήσεως τοῦ μέλλοντος αἰῶνος.

Δν διαπληκτίζεται μὲ κανέναΔίδει φορμς καὶ περιμένειΛέει τν λήθεια καὶ τν φήνει νὰ δράση μέσα μας.

Καὶ γιὰ τὴ λογοτεχνία καὶ ἐξομολόγησι τν λογοτεχννΤς ξέρειτς καταλαβαίνειτς γνωρίζειτς δέχεταιΕναι καὶ ὁ ἴδιος λογοτέχνηςΚαὶ τόσο πολὺ λογοτέχνης, ποὺ φτάνει στὸ σημεο νὰ μν εναιχει ξεπεράσει τὴ λογοτεχνία καὶ βρίσκεται στν πέκεινα χροπου δηγεῖ τν νθρωπο ὁ ἀληθινς πόνος καὶ ὁ καημς τς λογοτεχνίας.