Μεσίστια η επέτειος, τσουρούτικη η γιορτή

*Θεόδωρος Παντούλας

27.10.2024 εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Κάθε φορά που κοντοζυγώνει η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου με ζώνουν τα φίδια. Σκέφτομαι το οπτικοακουστικό υλικό που θα κυκλοφορήσει στα «μέσα κοινωνικής δικτύωσης», στο οποίο οι μαθητές θα απαντούν άλλα αντί άλλων σχετικά με τον εορτασμό, και… δαιμονίζομαι. Παλιότερα τους έκανα χάζι τους νεολαίους, υποθέτοντας ότι παίρνουν στο ψιλό τους ρεπόρτερ. Μετά βεβαιώθηκα ότι είναι τωόντι άγευστοι της γιορτής και ανυποψίαστοι του περιεχομένου της.

Και κοντά στα σχολιαρούδια πολλοί νταβραντισμένοι ενήλικοι που, έχοντας δυσανεξία σε οτιδήποτε ούτως ειπείν εθνικό, στρογγυλεύουν με δικολαβισμούς την αποστροφή τους βρίσκοντας παρωχημένες τις παρελάσεις (τις συγκεκριμένες) ή θεωρώντας καλύτερο να γιορτάζουμε τη λήξη του πολέμου και όχι το ξεκίνημά του!

Εχουν τα δίκια τους οι άνθρωποι. Οι πόλεμοι είναι, πράγματι, αγριευτικές καταστάσεις και οι παλιοί ήσαν ακάτεχοι από τις σημερινές μετωνυμίες των «ανθρωπιστικών επεμβάσεων», χώρια ότι δεν είχαν και κουμπιά να πατήσουν. Εφ’ όπλου λόγχη, δηλαδή με σώμα με σώμα, έγραφαν ιδίαις χερσί και εκ του σύνεγγυς τις εποποιίες τους. Μολαταύτα οι κοινωνίες που σέβονται τον εαυτό τους και τη διαδρομή τους στον χρόνο τιμούν όσους αγωνίστηκαν – πάντως όχι για να απλώνουμε εμείς μερακλίδικα τις αρίδες μας. Θέλω να πω ότι η απόδοση τιμών δεν είναι μια επετειακή ρητορεία. Είναι μια ανανεούμενη δέσμευση των επιγόνων ότι θα σταθούν ισοϋψείς με τους προγόνους. Είναι δέσμευση ότι θα πουν κι αυτοί, σαν έρθει η δική τους ώρα, τα δικά τους «όχι».

Δεν είναι προφανέστατα η δική μας περίπτωση αυτή. Εμείς ως πολιτεία παριστάμεθα αγγαρεμένοι από το πρωτόκολλο σε ξέπνοες εκδηλώσεις κι ως κοινωνία οι περισσότεροι ανησυχούμε αν βγαίνει τριημεράκι με την αργία κολλητή για να εκδράμουμε στις ανά την επικράτεια εξοχικές ταβέρνες.

28η Οκτωβρίου, Β'ΠΠ και Ελλάδα: Ο ιστορικός Γ.Μαργαρίτης με τον Ν.Μπογιόπουλο (Real fm)

84 χρόνια από το “Οχι” του ελληνικού λαού στον φασίστα εισβολέα και 80 χρόνια από την απελευθέρωση από τον ναζιστικό ζυγό, ο καθηγητής Ιστορίας Γιώργος Μαργαρίτης φιλοξενούμενος του Νίκου Μπογιόπουλου στον Real fm, σε μια εκπομπή αφιερωμένη στα γεγονότα πριν και κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στην Ελλάδα του “Οχι”, της Κατοχής και της Αντίστασης

ΟΧΙ - 28η Οκτωβρίου 1940 - Ε' μερος

Την Τετάρτη, 29 Ιανουαρίου 1941, ο πρωθυπουργός, Ιωάννης Μεταξάς, φεύγει από τη ζωή.
Ο βασιλιάς Γεώργιος Β’ επέλεξε για αντικαταστάτη του, τον νομικό και οικονομολόγο Αλέξανδρο Κορυζή. Όμως παρά την ακεραιότητα του χαρακτήρα του και το ήθος του, δεν είχε την στρατιωτική εμπειρία, ούτε και την πολιτική ισχύ του προκατόχου του.
Η κατάσταση στο Ελληνοαλβανικό μέτωπο είναι σταθερή. Οι πολεμικές επιχειρήσεις είναι μικρής κλίμακας, και διεξάγονται κυρίως στον κεντρικό τομέα του μετώπου.
Οι Ιταλοί με αντεπιθέσεις, προσπαθούν να ανακαταλάβουν το πέρασμα της Κλεισούρας, ενώ οι Έλληνες αντιμετωπίζοντας συνθήκες πολικού ψύχους, καταλαμβάνουν το όρος Τρεμπεσίνα.
Στις ΗΠΑ, η Ομογένεια δραστηριοποιείται και με όχημα την κίνηση «Greek War Relief Association Inc» θα συλλέξει σημαντικά χρηματικά ποσά που θα διαθέσει για την αγορά και αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στην Ελλάδα.

28η Οκτωβρίου: Η κοινή εθνική γιορτή Ελλάδας - Κύπρου

Πότε γιορτάστηκε για πρώτη φορά η 28η Οκτωβρίου

Ελλάδα και Κύπρος γιορτάζουν την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου και το ιστορικό «ΟΧΙ» στον φασισμό που συνδέθηκε με το «Έπος του 1940» στα βουνά της Αλβανίας.

Η 28η Οκτωβρίου κατέχει εξέχουσα θέση σε Ελλάδα και Κύπρο καθώς είναι εθνική γιορτή και για τις δύο χώρες. Η σημερινή επέτειος του ΟΧΙ μνημονεύει την άρνηση της Ελλάδας στις ιταλικές αξιώσεις που περιείχε το τελεσίγραφο που επιδόθηκε στις 28 Οκτωβρίου του 1940 στον δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά. Συνέπεια της άρνησης αυτής ήταν η είσοδος της Χώρας στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940.

Η Κύπρος τιμά και γιορτάζει την 28η Οκτωβρίου καθώς πολλοί Κύπριοι πολέμησαν στα βουνά της Πίνδου μαχόμενοι στις τάξεις του Ελληνικού Στρατού για την ευρύτερη ελληνική πατρίδα και για τη λευτεριά. Κάποιοι υπήρξαν και τακτικοί στρατιωτικοί στις τάξεις των ένδοξων ελληνικών δυνάμεων. Αρκετοί μάλιστα, όταν έπεσε το μέτωπο, συνέχισαν τον Αγώνα και μέσα από τις τάξεις της Εθνικής Αντίστασης. Εκατοντάδες Κύπριοι άφησαν την τελευταία τους πνοή στα πεδία των μαχών, αγωνιζόμενοι για την ελευθερία και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου, επιβεβαιώνοντας παράλληλα τους στενούς και αδελφικούς δεσμούς που διαχρονικά ενώνουν με τον Μητροπολιτικό Ελληνισμό.
Η ιστορία πίσω από το ΟΧΙ του Μεταξά και η έναρξη του πολέμου

Λίγο μετά τις 03:00 τα ξημερώματα της 28 Οκτωβρίου του 1940 η τότε Ιταλική Κυβέρνηση απέστειλε στην Ελλάδα τελεσίγραφο, δια του Ιταλού Πρέσβη στην Αθήνα Εμανουέλε Γκράτσι, ο οποίος και το επέδωσε ιδιόχειρα στον Ιωάννη Μεταξά, στην οικία του δεύτερου, στην Κηφισιά, με το οποίο και απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του Ιταλικού στρατού από την Ελληνοαλβανική μεθόριο προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια στρατηγικά σημεία του Βασιλείου της Ελλάδος, (λιμένες, αεροδρόμια κλπ.), για ανάγκες ανεφοδιασμού και άλλων διευκολύνσεών του, στη μετέπειτα προώθησή του στην Αφρική.

ΟΧΙ - 28η Οκτωβρίου 1940 - Δ' μερος

WITH ENGLISH SUBTITLES. Οι Αγγλικοί υπότιτλοι μπορούν να απενεργοποιηθούν.

Νοέμβριος 1940.

Ο Ελληνικός στρατός έχει εκδιώξει τους Ιταλούς εισβολείς από το Ελληνικό έδαφος και συνεχίζει την προέλασή του πέρα από τα σύνορα, στην γεωγραφική περιοχή της Βορείου Ηπείρου. Μετά την κατάληψη της Κορυτσάς στις 22 Νοεμβρίου 1940, μέσα σε 16 ημέρες, ο Ελληνικός στρατός θα υψώσει την Ελληνική σημαία στο Πόγραδετς, στη Πρεμετή στους Αγίους Σαράντα και στο Αργυρόκαστρο.

Οι Ιταλοί υποχωρούν διαρκώς και βρίσκονται σε κατάσταση πανικού. Ο Μουσολίνι σκέφτεται ακόμη και το ενδεχόμενο να ζητήσει ανακωχή με τους Έλληνες μέσω του Χίτλερ. Τελικά, μετά και από παρέμβαση του Ιταλού υπουργού Εξωτερικών Τσιάνο, θα ζητηθεί η στρατιωτική συνδρομή των Γερμανών εναντίων των Ελλήνων, στις 4 Δεκεμβρίου 1940.

Ο Χίτλερ βλέποντας την αποτυχία της Ιταλικής εισβολής στην Ελλάδα, αλλά και τον κίνδυνο να αποτελέσει η Ελλάδα βάση των Βρετανικών βομβαρδιστικών με ακτίνα δράσης τις πετρελαιοπηγές του Πλοέστι της Ρουμανίας, αποφασίζει να επέμβει στα βαλκάνια. Η επέμβαση αυτή θα οδηγήσει στον σχεδιασμό Γερμανικής εισβολής στην Ελλάδα, μέσω Βουλγαρίας με την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Μαρίτα».

Οι Ιταλοί, και με την βοήθεια μεταγωγικών αεροπλάνων της πολεμικής Γερμανικής αεροπορίας, θα μεταφέρουν αρκετές δυνάμεις στην Αλβανία και θα αντέξουν στην αντεπίθεση των Ελλήνων. Οι καιρικές συνθήκες, αλλά και οι δυσκολίες στον ανεφοδιασμό θα ανακόψουν την Ελληνική προέλαση τον Ιανουάριο του 1941, παρά το γεγονός της κατάληψης από τις Ελληνικές δυνάμεις της Χειμάρρας και του περάσματος της Κλεισούρας.

ΟΧΙ - 28η Οκτωβρίου 1940 - Γ' μερος

Με την έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου στις 28 Οκτωβρίου 1940 και μετά την ανακοίνωση της Γενικής Επιστράτευσης μέσα σε δεκαπέντε μέρες κινητοποιήθηκαν και προωθήθηκαν χιλιάδες άνδρες και υποζύγια στα σύνορα με Αλβανία και Βουλγαρία.

Επίσης, η Ελληνική κυβέρνηση ζήτησε από τη Μεγάλη Βρετανία, να εκπληρώσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις ως προς τις εγγυήσεις που είχε δώσει τον Απρίλιο του 1939 στην Ελλάδα, σε περίπτωση επίθεσης του «Άξονα».
Όμως η Βρετανική συμβολή στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο δεν θα κάνει τη διαφορά. Οι Έλληνες πολεμούν τους Ιταλούς στην Ήπειρο ουσιαστικά μόνοι τους.

Την Πέμπτη, 14 Νοεμβρίου 1940, στις 06:30​ με το πρώτο φως της ημέρας, ξεκινάει η Ελληνική αντεπίθεση. Μέχρι τις 21 Νοεμβρίου έχουν απελευθερωθεί όλα τα Ελληνικά εδάφη στον κεντρικό τομέα του Καλπακίου, και οι Ιταλικές δυνάμεις έχουν υποχωρήσει στην Πρεμετή.
Στις 21 Νοεμβρίου 0 Ελληνικός Στρατός είναι έτοιμος να εισέλθει θριαμβευτικά στην πόλη της Κορυτσάς.

Όμως δεν θα είναι η πρώτη φορά. 28 χρόνια πριν Η Ελλάδα μετά από νικηφόρες μάχες με τους Οθωμανούς, καταλαμβάνει ολόκληρη τη γεωγραφική περιοχή της Ηπείρου, και στις 19 Δεκεμβρίου 1912 (6 Δεκεμβρίου παλαιό ημερολόγιο) καταλαμβάνει την Κορυτσά

 
Την Κυριακή, 1η Μαρτίου 1914 στο Αργυρόκαστρο, Οι Έλληνες της Βορείου Ηπείρου ανακηρύσσουν την Αυτόνομη Δημοκρατία της Βορείου Ηπείρου, και σχηματίζουν προσωρινή κυβέρνηση με σκοπό την υπεράσπιση των συμφερόντων της αυτόνομης δημοκρατίας. Με το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας στις 17 Μαΐου 1914, η Αλβανία υπέγραψε και αναγνώρισε την πλήρη αυτονομία, στις επαρχίες της Κορυτσάς και του Αργυρόκαστρου, οι οποίες αποτελούσαν τη Βόρεια Ήπειρο.

ΒΕΒΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΤΗΣ ΙΟΥΛΙΑΣ ΜΠΙΜΠΑ

Ιουλία Μπίμπα. Μια κοπέλα λεπτή, με τα μαλλιά τραβηγμένα κότσο, μοναχική, λιγομίλητη. Γεννημένη στη Σάμο. Παντρεμένη. Δασκάλα στο κατηχητικό σχολείο του Αγίου Νικολάου στο Κουκάκι. Οργανωμένη στην αντιστασιακή οργάνωση ΠΕΑΝ συμμετείχε στο πρώτο μεγάλο σαμποτάζ σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Η «ΔΑΣΚΑΛΙΤΣΑ»

Πρωί Κυριακής 20 Σεπτεμβρίου 1942.

Μια νέα γυναίκα βγαίνει από το σπίτι της στο Κουκάκι κρατώντας μια πάνινη τσάντα.

Παίρνει το τραμ και πηγαίνει στην Ομόνοια.

Από εκεί κατευθύνεται περπατώντας στην Πατησίων.

Εκεί την περιμένουν δύο άντρες.

Τα ονόματά τους είναι Αντώνης Μυτιληναίος και Σπύρος Γαλάνης.

Τους δίνει την τσάντα και φεύγει.

Λίγα λεπτά αργότερα μια φοβερή έκρηξη ισοπεδώνει το τριώροφο κτήριο όπου βρίσκονταν τσ γραφεία της Εθνικής Σοσιαλιστικής Πατριωτικής Οργάνωσης, της ναζιστικής ΕΣΠΟ - που από τα αρχικά της μόνο το Ο ήταν αληθινό.

Η ΕΣΠΟ που αποτελούνταν από «έλληνες» προδότες σχεδίαζε την αποστολή «ελληνικής» ταξιαρχίας για να πολεμήσει στο πλευρό των ναζί στο Ανατολικό μέτωπο κι εκείνο το πρωινό της Κυριακής τα γραφεία της ήταν γεμάτα προδότες.

Κάτω από τα ερείπια του κτηρίου ετάφησαν 29 μέλη της ΕΣΠΟ ανάμεσά τους και ο αρχηγός τους Στεροδήμος, 43 Γερμανοί αξιωματικοί και στρατιώτες αφού στον 3ο όροφο εστεγάζοντο υπηρεσίες της Λουφτβάφε. Τραυματίστηκαν επίσης πέντε Γερμανοί στρατιωτικοί και 27 μέλη της ΕΣΠΟ.

Είναι το πρώτο μεγάλο σαμποτάζ σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Το έχει οργανώσει και εκτελέσει ο Ουλαμός Καταστροφών της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιζομένων Νέων.

Της ΠΕΑΝ που είχε ως πολιτικό καθοδηγητή τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο και ως αρχηγό τον Αξιωματικό της Αεροπορίας Κώστα Περρίκο.

Ανάμεσα στα μέλη της ΠΕΑΝ, βρισκόταν και μια 32χρονη δασκάλα με καταγωγή από τη Σάμο.

Η Ιουλία Ελευθερόγλου ζούσε στην περιοχή του Αγίου Νικολάου στο Κουκάκι με τον σύζυγό της, τον Κώστα Μπίμπα, ο οποίος ήταν τυφλός.

Ζούσαν φτωχικά, η Ιουλία εργαζόταν ως καθαρίστρια.

Είχε τελειώσει μόνο το Δημοτικό, αλλά επειδή δίδασκε στο Κατηχητικό του Αγίου Νικολάου, στη γειτονιά την αποκαλούσαν  «η δασκαλίτσα».

Μυήθηκε στην ΠΕΑΝ τον Μάρτιο του 1942 και από την αρχή ξεχώρισε  για το θάρρος της. 

Γι αυτό ο Περρίκος την ενέταξε στον Ουλαμό Καταστροφών.

ΤΟ ΟΧΙ ΣΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ 1940 ΔΕΝ ΤΟ ΕΙΠΕ Ο ΜΕΤΑΞΑΣ, Ο ΛΑΟΣ ΤΟ ΕΙΠΕ ΜΕ ΤΗΝ ΑΥΤΑΠΑΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΟΥ

Του Νίκου Σίμου 

Στην καταγραφή της ιστορικής πραγματικότητας όπως την "μάθαμε" στα σχολειά το ΟΧΙ στον ναζιστοφασιστικό άξονα το είπε ο δικτάτορας Μεταξάς  στις ιταλικές αξιώσεις που περιείχε το τελεσίγραφο που επιδόθηκε από τον Ιταλό πρέσβη Γκράτσι στον Έλληνα δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά την 28η Οκτωβρίου του 1940.

Όμως αυτή ήταν η μισή αλήθεια την οποία το καθεστώς της παραδοσιακής εθελοδουλείας στην χώρα της υποταγής  ήθελε να γνωρίζουν οι νέοι Έλληνες .

Ήταν γνωστές οι πιέσεις των Βρετανών επικυρίαρχων - αποικιοκρατών  και προς την "κυβέρνηση" του δικτάτορα και προς τον βασιλέα Γεώργιο Β' για την σύνταξη της χώρας με το μέτωπο κατά του ναζιστοφασισμού που ήταν έτοιμο να καταστρέψει την επιρροή του αγγλοσαξονισμού στον τότε κόσμο.

Ο φασίστας  Μεταξάς της ΕΟΝ,  και του "Γ' Ελληνικού πολιτισμού", κατά τα πρότυπα του Γ' Ράιχ, ο διώκτης κάθε δημοκρατικής έκφρασης της κοινωνίας, ΔΕΝ ΘΑ ΗΘΕΛΕ ΠΟΤΕ ΝΑ ΑΡΝΗΘΕΙ ΤΟΝ ΕΘΝΙΚΟΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ, επομένως δεν θα αρνιόταν ποτέ την αναίμακτη είσοδο των Ιταλικών στρατευμάτων στην χώρα.

Ήταν ήδη από το 1936 γνωστές οι επίσημες σχέσεις του με το Γερμανικό Ράιχ , ο θαυμασμός του στον Αδόλφο Χίτλερ, οι συναντήσεις του με τον υπουργό προπαγάνδας Γκαίμπελς (μαζί με τον φιλοναζί υπουργό εξωτερικών Κοτζιά )  και οι πιέσεις που ασκούσε στο παλάτι (1938) για επίσημες συναντήσεις του βασιλιά Γεωργίου Β' με το Γερμανικό Ράιχ.

 

Όμως ο φασίστας Μεταξάς στην ουσία συγκυβερνούσε με το Παλάτι που ήταν σαφώς φιλοβρετανικό.

 Ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄ ήταν απόλυτα αφοσιωμένος στη Βρετανία, την  "πνευματική του πατρίδα", σύμφωνα με τον Άγγλο πρεσβευτή Ρέτζιναλντ Λίπερ.

Η Ελλάδα λοιπόν θα ακολουθούσε την γραμμή που είχαν χαράξει οι Αγγλοσάξονες που έβλεπαν τον κίνδυνο απώλειας του διεθνούς ελέγχου που μέχρι τότε κατείχαν από τους ναζί του Χίτλερ 

[Εἷς οἰωνὸς ἄριστος ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης ΟΜΗΡΟΣ, Ἰλιάς, Ραψωδία Μ ]

[Εἷς οἰωνὸς ἄριστος ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης

ΟΜΗΡΟΣ, Ἰλιάς, Ραψωδία Μ ]

Ἰωάννα Γ. Καραγκιούλογλου

ΕΛΛΗΝΕΣ. Τό Ἔθνος πού στόλισε τήν Ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος μέ τίς πιό λαμπρές σελίδες. Τό Ἔθνος πού, μόλις πρίν ἀπό λίγες δεκαετίες ρίχτηκε στή μάχη τῆς Λευτεριᾶς καί νίκησε, ὅταν ὁλόκληρη ἡ πλούσια καί πολιτισμένη Εὐρώπη εἶχε χάσει τό ἠθικό της καί εἶχε σκλαβωθεῖ, ἐνῶ ἡ Ἀγγλία, γονατισμένη καί μόνη, ἀγκομαχοῦσε.

Εἴμαστε ἐκεῖνοι πού διαχρονικά διατηροῦμε τήν φλόγα πού πάντα μπαίνει ἐθελοντικά στήν ὑπηρεσία τῆς Ἰδέας.

Τό φαινόμενο αὐτό παρουσιάζεται ἐδῶ καί χιλιάδες χρόνια. Καί μᾶς ὑποχρεώνει νά παραδεχθοῦμε ὅτι δέν εἶναι προϊόν τῆς τύχης. Ἀποτελεῖ τήν φυσιολογική κατάσταση τοῦ ξεχωριστοῦ φαινομένου πού ὀνομάζεται Ἑλληνισμός.

Θνῆσκε ὑπὲρ πατρίδος.

Ἤ τὰν ἢ ἐπὶ τᾶς.

Ἐν Τούτῳ Νίκα.

Ἐλευθερία ἤ Θάνατος.

Τὸ σύμβολο τῆς Δόξας καὶ τῆς Ὑπάρξεώς μας ἐγείρει τὰ πιὸ εὐγενῆ αἰσθήματα. Ἀνακαλεῖ τὶς πλέον ἱερὲς ἀναμνήσεις.

Ὅπου κυματίζει, θάμβος καὶ ἀγαλλίαση. Σείονται οἱ τάφοι. Σκιρτοῦν τὰ ὀστᾶ τῶν Ἡρώων.

Συνυφασμένη μὲ τὴν Ζωὴ καὶ τὸν Θάνατο, ἡ Γαλανόλευκη ἀγκαλιάζει ἀναρίθμητες ψυχὲς μαρτύρων. Ἀποκρυσταλλώνει τὴν Ἀθανασία.

Καὶ ὅμως. Ἐν ἔτει 2024, μέσα στήν γενική ἀποθάρρυνση, μέσα στήν μετριότητα τῆς ζωῆς καί τό ἄδοξο παρόν μας, βρισκόμαστε ἐνώπιον τοῦ ἠρωϊκοῦ ΟΧΙ. Καλούμαστε νά τιμήσουμε ἕναν μεγάλο πόλεμο, μία πάλη γιγάντων. Τόν Ἀγῶνα τῶν Ἑλλήνων, πού μᾶς χάρισε τήν Ἐλευθερία. Τήν Ἐλευθερία πού ἐπιτρέπει σήμερα σέ προνομιούχους ἐπισήμους νά καταθέτουν ἕναν στέφανο καί μία λέξη γιά τον Ἔπος τοῦ 40, τότε πού ἡ δόξα τῶν λησμονημένων ἐποχῶν κατοικοῦσε ἀκόμα στήν Ἑλλάδα.

Προσωπογραφίες: Σοφία Βέμπο

Ο Κώστας Μπλάθρας μέσα από την εκπομπή Ραδιοφωνικές Προσωπογραφίες του Ρ/Σ της εκκλησίας της Ελλάδος παρουσιάζει την ζωή και τα τραγούδια της Σοφίας Βέμπο. 

Η εικαστική επιμέλεια έγινε από το https://antistudio.gr

Χαράλαμπος Κατσιμήτρος: Η ΤΡΑΓΙΚΗ εξέλιξη ενός δαφνοστεφή ΗΡΩΑ

Η περίπτωση του Στρατηγού Χαράλαμπου Κατσιμήτρου. Από ΉΡΩΑΣ στα βουνά της Αλβανίας, συνεργάτης των Γερμανών στην κατοχή. Αποκαταστάθηκε πλήρως μετά τον εμφύλιο.

του Χρήστου Καπούτση

Ο Χαράλαμπος Γ. Κατσιμήτρος, Έλληνας στρατηγός του στρατού ξηράς που διακρίθηκε στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940, γεννήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1886 στο χωριό Κλειτσός, όπου παλαιότερα υπήρχε και οικισμός με το όνομα «Κατσιμητραίικα», του νομού Ευρυτανίας.  Ο Στρατηγός Χ. Κατσιμήτρος ήταν ένας από τους βασικούς συντελεστές της νίκης του Στρατού σε βάρος των Ιταλών στα Βουνά της Αλβανίας στο επος του 1940-1.

Στις 9 Φεβρουαρίου 1938 ανέλαβε διοικητής της 8ης Μεραρχίας Πεζικού στην περιοχή της Ηπείρου με έδρα τα Ιωάννινα, η οποία αποτελούνταν σχεδόν αποκλειστικά από Ηπειρώτες, με το σκεπτικό ότι αν χρειαζόταν  θα αγωνίζονταν κυριολεκτικά «υπέρ βωµών και εστιών». Εκεί εργάστηκε μεθοδικά και ολοκλήρωσε τη γραμμή άμυνας, ώστε να αντιμετωπίσει πιθανή επίθεση της Ιταλίας, που κατείχε την Αλβανία.

Το βράδυ της 27ης Οκτωβρίου 1940, ο διοικητής της Μεραρχίας Ηπείρου Χαρ. Κατσιμήτρος έδωσε τηλεφωνικώς τις τελευταίες οδηγίες στους διοικητές των μονάδων και ιδίως των τμημάτων της μεθορίου να επαγρυπνούν για το ενδεχόμενο ιταλικών κινήσεων. Είναι περίπου η ώρα 3 μετά τα μεσάνυχτα  της 28ης Οκτωβρίου, όταν  ο εν Αθήναις πρέσβυς της Ιταλίας Γκράτσι έδωσε  προς τον πρόεδρο της κυβερνήσεως Ιωάννη Μεταξά τελεσιγραφικήν διακοίνωση, που ισοδυναμούσε με την κήρυξη Πολέμου.  Ό αρχηγός του Γεν. Επιτελείου Στρατηγός Αλ. Παπάγος, « διατάσσει όπως 8η  Μεραρχία Ηπείρου  αποκρούσει διά των όπλων την εισβολή των Ιταλικών Στρατευμάτων, συμμορφουμένη προς τις  διαταγές, για  την εκτέλεση της αποστολής της.»  Ο στρατηγός Χ. Κατσιμήτρος απάντησε: « η Μεραρχία θα εκτέλεση το καθήκον της προς την πατρίδα, όπως επιβάλλει η εθνική τιμή και καθ' όν τρόπον αυτή γνωρίζει»! Με δική του  πρωτοβουλία, μόνος, χωρίς καμιά βοήθεια από το ΓΕΣ και χωρίς κανείς στην Αθήνα να πιστεύει,  ούτε στιγμή στον αγώνα του, στάθηκε ΟΡΘΙΟΣ στην πρώτη γραμμή, πολέμησε και νίκησε, με ισάξιο συμπαραστάτη του τον Συνταγματάρχη K. Δαβάκη και το ηρωικό απόσπασμά του! (Ο Κ.Δαβάκης που είχε αποστρατευτεί για λόγους υγείας, ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία και τοποθετήθηκε διοικητής του 51ου Συντάγματος Πεζικού και στη συνέχεια του Αποσπάσματος Πίνδου. Αν και άρρωστος παρέμεινε στα σύνορα και το απόσπασμά  του    είχε την τιμή της Πρώτης  στρατιωτικής  νίκης επί των ΙΤΑΛΩΝ. Ήταν στενός συνεργάτης του Χ. Κατσιμήτρου και έδρασε κάτω από τις διαταγές του.)  

Τις  πρώτες ημέρες του πολέμου, ο Υποστράτηγος Χ. Κατσιμήτρος, ως διοικητής της 8ης Μεραρχίας εξουδετέρωσε την επίθεση και διέταξε σθεναρή άμυνα στον τομέα Ελαίας-Καλαμά. Όμως, λίγες μέρες αργότερα, ο Αρχιστράτηγος Αλ. Παπάγος με την σύμφωνη γνώμη του Πρωθυπουργού Ι. Μεταξά και του Βασιλιά, τον διέταξε να εγκαταλείψει τη θέση άμυνας στην ελληνοαλβανική μεθόριο και  να υποχωρήσει σταδιακά προς το νότο έως την κοιλάδα του Αράχθου και κοντά στην περιοχή της Άρτας να οργανώσει την άμυνα!  Το Γενικό Στρατηγείο διέταζε ουσιαστικά τη Μεραρχία Ηπείρου, να εγκαταλείψει την ελληνοαλβανική μεθόριο και να υποχωρήσει: «τι σκοτώνεσθε επάνω στο Καλπάκι γυρίσετε πίσω από Μέτσοβο», διέταζε το Γ.Σ. ! 

Μηχανή του χρόνου -Η εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα και η μάχη των οχυρυ

Η Μηχανή του Χρόνου - Η εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα και η μάχη των οχυρών

“Η Ελλάδα δεν πολέμησε ποτέ την Αλβανία”, έφη εις… πεφωτισμένος αρπακόλλας

“Η Ελλάδα δεν πολέμησε ποτέ την Αλβανία”… Τα πρώτα «ινστιτούτα διεθνών σχέσεων» εμφανίστηκαν στην Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του 80, σε μια προσπάθεια, απολύτως θεμιτή, να στηθούν ερευνητικές «δεξαμενές σκέψης» που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν υποβοηθητικά προς την διαμόρφωση μιας εθνικής εξωτερικής πολιτικής.

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΑΡΒΑΛΙΑ

ΠΗΓΗ HELLAS JOURNAL

Στην πορεία ωστόσο ξέφυγαν από την αρχική τους αποστολή και κατέστησαν εντεταλμένοι φορείς «προσαρμογής» της ελληνικής διπλωματίας στο ευρωατλαντικό diktat, υποκαθιστώντας συχνά το υπουργείο εξωτερικών και υπαγορεύοντας πολιτική γραμμή σε κυβερνήσεις και κόμματα εξουσίας.

Ειδικά το ΕΛΙΑΜΕΠ με το οποίο ασχολούμαστε πάλι σήμερα αποτελεί βασικό πυλώνα επεξεργασίας και «εκπόνησης» εξωτερικής πολιτικής στο μέτωπο με την Τουρκία και τα Βαλκάνια, με τις απόψεις των μελών του να φιλοξενούνται συχνά-πυκνά σε «έγκυρες» εφημερίδες των Αθηνών.

Όλως τυχαίως οι απόψεις αυτές με ελαφρές φραστικές αποκλίσεις συμπλέουν σε ένα ευρωατλαντικό πρίσμα θεώρησης των πραγμάτων με το οποίο η Ελλάδα οφείλει να συμβιβαστεί, ανεξάρτητα από τις διαφορετικές επιλογές που πιθανόν να υπαγορεύουν τα εθνικά της συμφέροντα. Η οπτική γωνία του ΕΛΙΑΜΕΠ στις διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις που αφορούν την χώρα μας, όπως έγραψα και την περασμένη Κυριακή, είναι αμιγώς ευρωπαϊκή. Όχι εθνική. Και αυτό έχει να κάνει πιθανόν με τις πηγές χρηματοδότησης του Ιδρύματος που εκτείνονται πλέον έξω από τα σύνορα της χώρας κατά το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού του.

Δεν θα μπω στον πειρασμό να απαριθμήσω τους ευγενικούς χορηγούς που άλλωστε δεν είναι κρυφοί και ξεκινούν από ξένες πρεσβείες, μέχρι διεθνείς οργανισμούς όπως το Ίδρυμα Σόρος, ακόμη και πολυεθνικές εταιρείες ή μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις.

Ενδεικτικά θα σας αναφέρω ότι τις παραμονές των πρόσφατων Ευρωεκλογών το ΕΛΙΑΜΕΠ, «με την στήριξη της εταιρείας ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ» αναλώθηκε σε μεγάλη επικοινωνιακή καμπάνια πληρωμένων καταχωρίσεων προκειμένου να εξηγήσει στους ψηφοφόρους «τι διακυβεύεται στις κάλπες» (σε απλά ελληνικά…τι δεν πρέπει να ψηφίσουν). 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ

Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

ΟΧΙ - 28η Οκτωβρίου 1940 - Β'' μερος

Δευτέρα, 28 Οκτωβρίου 1940

Ώρα 03:00​. Το τελεσίγραφο προς την Ελλάδα με το οποίο η Ιταλία ζητούσε να επιτραπεί η ελεύθερη είσοδο των στρατευμάτων της στην Ελλάδα από τα Ελληνοαλβανικά σύνορα έχει απορριφθεί από την Ελληνική κυβέρνηση.

Ώρα 05:30​. Ξεκινά η Ιταλική εισβολή στην Ελλάδα. Οι πρώτοι βομβαρδισμοί κατά Ελληνικών φυλακίων και η προέλαση Ιταλικών στρατευμάτων.

Τα Ελληνικά στρατεύματα προχωρούν σε πιστή εφαρμογή του προδιαγεγραμμένου αμυντικού σχεδίου, της βραδείας αμυντικής υποχώρησης, στην κυρία γραμμή αντιστάσεως στο Καλπάκι.
Η ευθύνη για την υπεράσπιση των Ελληνικών συνόρων στην Ήπειρο ανήκε στην 8η Μεραρχία Πεζικού με διοικητή τον υποστράτηγο Χαράλαμπο Κατσιμήτρο. «Δύναμαι να βεβαιώσω υπευθύνως τον κ. Αρχηγόν ΓΕΣ ότι δεν θα περάσουν οι Ιταλοί από το Καλπάκι».

Ο Μουσολίνι προσδοκά νίκη των Ιταλικών στρατευμάτων εντός 15 ημερών.
Όμως θα διαψευσθεί.

Οι Ελληνικές δυνάμεις κατάφεραν να σταματήσουν το Ιταλικό στράτευμα.
Έναν στρατό τριπλάσιο σε έμψυχο δυναμικό, σε πυροβολικό και λοιπό εξοπλισμό, με άρματα μάχης και αεροπορική κάλυψη.

ΛΕΛΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΚΑΙ ΗΡΩ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟY

 Γυναίκες στην Αντίσταση (Video): 

Η ζωή και δράση της Λέλας Καραγιάννη και της Ηρώς Κωνσταντοπούλου στη Μηχανή του Χρόνου, που με τη δράση και το ηρωικό τέλος τους σημάδεψαν την εθνική αντίσταση. Καμία από τις δύο δεν λύγισε στα βασανιστήρια. Και οι δύο στήθηκαν στο απόσπασμα και μάλιστα με διαφορά τριών ημερών και περίπου έναν μήνα πριν από την απελευθέρωση ►

Για περισσότερα ΚΛΙΚ στον σύνδεσμο που ακολουθεί η στην εικόνα  https://www.sophia-ntrekou.gr/2024/10/gynaikes-stin-antistasi-lela-karagianni-iro-konstantopoyloy.html

28η Οκτωβρίου 1940- Ένα Ελληνικό Διαρκές Μάθημα Ελευθερίας

Στις "Αντιθέσεις" , ένα ειδικό αφιέρωμα για την 84η επέτειο από το " ΟΧΙ " της 28ης Οκτωβρίου, την είσοδο της Ελλάδας στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο με την Ελληνο-Ιταλική σύγκρουση και την εποποϊα του Ελληνικού Λαού, στα βουνά της Πίνδου και την Ελληνο-Αλβανική μεθόριο.

Στο στούντιο της εκπομπής ο Ιστορικός Ερευνητής με ειδίκευση σε θέματα Β΄Παγκοσμίου Πολέμου και γεωστρατηγικής σημασίας της Κρήτης, Κώστας Μαμαλάκης 

Στην εκπομπή παρεμβαίνει και καταθέτει την οπτική του ο ομότιμος Καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο ΑΠΘ , Γιώργος Μαργαρίτης

 - Σπάνια ντοκουμέντα και υλικό από τις προσλαμβάνουσες του Ελληνο-Ιταλικού Πολέμου στη Κρήτη μέχρι και την είσοδο και των Γερμανών με το δεύτερο μέτωπο εισβολής στην Ελλάδα

- Η κατάσταση προ της κήρυξης του πολέμου στην Ελλάδα και την Κρήτη, οι προετοιμασίες, οι προκλήσεις και η εσωτερική συγκρότηση σε Ιταλία και Ελλάδα

- Ο καθοριστικός παράγοντας σε στράτευμα και κοινωνία, της λαϊκής απαίτησης για αγώνα μέχρι εσχάτων- Άγνωστες προσωπικές ιστορίες Κρητών από τα μέτωπα στη μεθόριο και την Αλβανία 

- Πράκτορες και μυστικές υπηρεσίες , η δράση τους προ , κατά και μετά τον Πόλεμο και την Κατοχή, με επίκεντρο την Κρήτη , οι συνεργάτες των εχθρών της Ελλάδας και μια ειδική αναφορά με αφορμή την προβολή για πρώτη φορά στη Κρήτη, εκτός συνδρομητικής τηλεόρασης, αυτή την Κυριακή και ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου, της ταινίας ντοκουμέντο

- ντοκιμαντέρ της Βίκης Αρβελάκη , για τον Καπετάν Σατανά

- Αντώνη Γρηγοράκη από τον Κρουσώνα Μαλεβιζίου - «Κρουσώνας: Στα χνάρια του Καπετάν Σατανά»- Τα ζώα στον Πόλεμο , ένας αχώριστος σύμμαχος της Ελληνικής εποποιίας- Η εμφάνιση της Ιταλικής Αεροπορίας στον ουρανό της Κρήτης

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΟΧΙ, ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ ’40 ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

«Γεια σου, ήρωα στρατέ, γεια σου λαέ πατριώτη, που ενώ στην άκρη σ’ είχαν φέρει του γκρεμού, στερεώθηκες στη γη και τίναξες την πρώτη κλωτσιά του απάνθρωπου, υπερόπτη Φασισμού».

(Απόσπασμα από το ποίημα «28 Οκτωβρίου» του Γιώργου Κοτζιούλα).

Το ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου 1940 αποτελεί ένα κορυφαίο ορόσημο της σύγχρονης Ιστορίας καθώς συμβολίζει την έναρξη του ανυποχώρητου Αγώνα της Πατρίδας και του Λαού μας ενάντια στον ναζισμό-φασισμό, σε μία περίοδο που ο Άξονας επέλαυνε χωρίς αντίσταση στην Ευρώπη. Ο απαράμιλλος ηρωισμός του στρατού μας, η αυτοθυσία της θρυλικής γυναίκας της Πίνδου και η ομόθυμη λαϊκή συμμετοχή έφεραν την πρώτη νίκη εναντίον του Άξονα, πριν ακόμη συγκροτηθεί η Αντιφασιστική Συμμαχία. Ο νικηφόρος αγώνας της Ελλάδας κατά της φασιστικής Ιταλίας και, στη συνέχεια, η ηρωική αντίσταση εναντίον της ναζιστικής Γερμανίας, η μάχη των Οχυρών, ο παλλαϊκός ξεσηκωμός της Μάχης της Κρήτης και το έπος της Εθνικής μας Αντίστασης κατά των δυνάμεων της τριπλής κατοχής και των ντόπιων συνεργατών τους, αποτελούν πηγή έμπνευσης για όλους τους Λαούς του κόσμου που αγωνίζονται για Ελευθερία, Εθνική Ανεξαρτησία και Δημοκρατία.

Ο Ελληνικός Λαός δεν ταλαντεύτηκε και δεν συμβιβάστηκε ούτε στιγμή με την ιδέα της υποταγής και της δουλείας. Αντιστάθηκε γενναία στον φασισμό κερδίζοντας με το σπαθί του και με το αίμα του την ελευθερία του αλλά η δικαίωση των αγώνων και των θυσιών του δεν έχει ακόμη έλθει. Ογδόντα χρόνια μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας και τριάντα τέσσερα χρόνια μετά την ενοποίηση της Γερμανίας, η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας (ΟΔΓ), καθολικός διάδοχος του Γ’ Ράιχ, παραμένει αδιάλλακτη και αλαζονική, αρνούμενη να αναλάβει την ευθύνη της για τα ανείπωτα δεινά που προκάλεσε η ναζιστική Γερμανία στην Ελλάδα και συνεχίζει να καταπατά την υπογραφή της στη Συνθήκη του Λονδίνου του 1953.

Άραγε, ο Πρόεδρος της ΟΔΓ Φρανκ Βάλτερ Στάινμαγιερ, που επισκέπτεται τη μαρτυρική Θεσσαλονίκη, την Αθήνα του λιμού της Κατοχής και την ηρωική και μαρτυρική Κάντανο, που ισοπέδωσε ο τακτικός στρατός της ναζιστικής Γερμανίας, θα ζητήσει, επιτέλους,μία καθαρή συγγνώμη, χωρίς περιστροφές, για τα ναζιστικά εγκλήματα και την καταστροφή της Ελλάδας στη διάρκεια της Κατοχής εκφράζοντας την ειλικρινή και έμπρακτη μεταμέλεια της χώρας του για τα δεινά που προκάλεσε στην Ελλάδα η ναζιστική Γερμανία; Θα αδράξει, άραγε, την ιστορική ευκαιρία να ανοίξει το δρόμο για τη δίκαιη επίλυση του ζητήματος των γερμανικών οφειλών; Ή απλώς θέλει να μας ρίξει στάχτη στα μάτια με δυο γλυκά αλλά άνευ αντικρύσματος λόγια, επιχειρώντας, παράλληλα, να προωθήσει τις πρωτοβουλίες ψευδεπίγραφης «συμφιλίωσης» (Ελληνογερμανική Συνέλευση, «Ελληνογερμανικό» Ταμείο για το Μέλλον, Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίας, προπαγανδιστικά προγράμματα Ιστορίας, κ.α.), που επιδιώκουν την άμβλυνση της μνήμης, την πλαστογράφηση της Ιστορίας και την υπονόμευση της διεκδίκησης των γερμανικών οφειλών;

Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος για το Έπος 1940-41 … και μια ζωντανή ιστορία

Γράφει ο Ορφέας Μπέτσης

Δεκάδες είναι οι επιστολές, γεμάτες πόνο, ανθρωπιά και εθνική υπερηφάνεια, που όλα αυτά τα 30 και πλέον χρόνια στην Αλβανία λαμβάνει ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος από όλες σχεδόν τις γωνιές της Ελλάδας.

Αφορούν το απολύτως ευαίσθητο ζήτημα των όσων ηρωικός έπεσαν στα μέρη της σημερινής επικράτειας της Αλβανίας πολεμώντας με το μοναδικά σπάνιο αίσθημα αυτοθυσίας – χαρακτηριστικό διαχρονικό και ιστορικό των Ελλήνων – τον Ιταλικό φασισμό. Για τόσα πολλά χρόνια, από το 1940 και καθώς στην Αλβανία είχε επιβληθεί καθεστώς απομονωτισμού και επί το πλείστον αθεϊστικό και καταπιεστικό για την Ελληνική γηγενή ομογένεια, το ζήτημα των ηρώων Ελλήνων στρατιωτικών δεν ήταν απλά ταμπού και αδύνατο να αντιμετωπιστεί. Έτεινε να ξεχαστεί.

Μέχρι που οι συνθήκες άλλαξαν και κυρίως που με σκοπό την ανασύσταση της ρημαγμένης εκ βάθρων Ορθοδόξου Εκκλησίας εισήλθε στην χώρα ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος. Με τον ευαίσθητο τρόπο που εκείνος γνωρίζει και με πολύ σεβασμό στις εύθραυστες ισορροπίες ασχολήθηκε και με το ζήτημα αυτών. Πιστεύοντας βαθιά αλλά και εφαρμόζοντας πρακτικά ότι η Εκκλησία μας είναι ζώντων και κεκοιμημένων χώρα.

Απ’ την πρώτη κιόλας περιοδεία του το καλοκαίρι εκείνο του 1991 σε κάθε πιθανό σημείο μαχών άρα και πεσόντων διέκοπτε το ταξίδι του για να προσευχηθεί. Μάλιστα τελώντας πολλές φορές όχι απλό Τρισάγιο ή Μνημόσυνο αλλά και όλη την Νεκρώσιμο Ακολουθία, διότι έλεγε πολλοί εξ αυτών σίγουρα δεν είχαν την τιμή παρουσίας ιερέα και κηδεύτηκαν όπως – όπως στο Μέτωπο.

Ήταν ένας τρόπος μεταξύ άλλων για να δημιουργήσει και την απαραίτητη και μάλιστα διαιωνίζουσα ευαισθησία συνεργατών και στην ευρύτερη κοινότητα των Ορθοδόξων για συνδρομή στο ζήτημα αυτό.

Και οι ιερείς του είχαν την ειδική αυτή παραγγελία να προσέχουν τους Ορθόδοξους αδελφούς, αυτούς που έπεσαν και δεν έχουν αξιοπρεπή τάφο, αλλά και των συγγενών τους που τους θυμούνται ώστε να βοηθούνται στις προσπάθειες να έρθουν κοντά στα μέρη της ηρωικής πτώσης…

Και τα χρόνια πέρασαν. Ηγήθηκε προσπαθειών για τη συγκρότηση των Στρατιωτικών Κοιμητηρίων. «Πλήρωσε» μάλιστα καθώς σημαντικό μέρος της εχθρότητας συγκεκριμένων κέντρων στο πρόσωπο του έγκειται και στην υπόθεση αυτή.

ΟΧΙ - 28η Οκτωβρίου 1940 - Α' μερος

Μετά τον τορπιλισμό του Ελληνικού καταδρομικού Έλλη
την Πέμπτη 15 Αυγούστου 1940 στην Τήνο,
από Ιταλικό, όπως αποδείχτηκε, υποβρύχιο
ηταν φανερό ότι η εισβολή της Ιταλίας στην Ελλάδα
βρίσκονταν προ των θυρών.

Η Ελληνική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Ιωάννη Μεταξά
πρώην στρατιωτικό με εξαιρετική εμπειρία
βρίσκονταν σε μια διαδικασία στρατιωτικής προετοιμασίας για την επικείμενη σύγκρουση.

Μετά την ιταλική κατοχή της Αλβανίας την άνοιξη του 1939, το Ελληνικό Γενικό Επιτελείο ετοίμασε το σχέδιο «IB» (Ιταλία-Βουλγαρία), αναμένοντας μια συνδυασμένη επίθεση από την Ιταλία και τη Βουλγαρία.
Στις 15 Οκτωβρίου 1940, ο Μουσολίνι συγκαλεί το ανώτατο πολεμικό συμβούλιο στο «Παλάτσο Βενέτσια» στη Ρώμη όπου και θα ανακοινώσει στους επιτελείς του την οριστική απόφαση για επίθεση και κατάληψη της Ελλάδας.

80 χρόνια από την εκτέλεση των 49 προκρίτων Παραμυθιάς και ο ρόλος των Τσάμηδων

Γιώργος Γκορέζης*

Το 1943 η Θεσπρωτία ζεί την κορύφωση του δράματος που άρχισε την άνοιξη του 1941, με την επικράτηση του άξονα και την τριπλή κατοχή των Γερμανών, των Ιταλών και των μουσουλμάνων Τσάμηδων. Μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας το Σεπτέμβριο του 1943 οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες συνέχισαν τα εγκλήματα στο πλευρό των γερμανών και με επικεφαλής τους αιμοσταγείς Νουρή και Μαζάρ Ντίνο από την Παραμυθιά πρωτοστάτησαν σε σφαγές, βιασμούς, και καταστροφές.

Η 24η Σεπτεμβρίου 1943 ήταν για τη Παραμυθιά μια σημαδιακή ημέρα. Έγινε συμπλοκή γερμανικής περιπόλου στη σκάλα Παραμυθιάς με τμήμα Eλλήνων ανταρτών. Δέκα οι νεκροί Γερμανοί. Σε αντίποινα την επόμενη καταστράφηκε ο οικισμός Άγιος Νικόλαος και στις 27 Σεπτεμβρίου πυρπολήθηκαν τα χωριά Σέλλιανη, Ελευθεροχώρι. Στην επιχείρηση έλαβαν μέρος και 150 Μουσουλμάνοι Τσάμηδες.

Από τη νύχτα στις 27 Σεπτεμβρίου μεικτά αποσπάσματα Γερμανών και μουσουλμάνων Τσάμηδων, παραβιάζουν επιλεκτικά πόρτες χριστιανικών σπιτιών. Τους συνόδευε ο Μαζάρ Ντίνο με ανά χείρα τις λίστες που ο ίδιος συνέταξε. Οι λογαριασμοί είχαν γίνει στη «Κομμαντατούρα». Ένας γερμανός νεκρός-10 έλληνες στο βωμό της θυσίας

Οι συλληφθέντες οδηγούνται στα υπόγεια του δημοτικού  Σχολείου Παραμυθιάς. Ακολούθησαν τραγικές ώρες. Οι αγέρωχοι αυτοί άνδρες πήραν την απόφαση να πεθάνουν, αλλά να πεθάνουν σαν έλληνες. Αλύγιστοι. Περιφρόνησαν τους γερμανούς. Ακόμη και το φαγητό που τους πήγαιναν οι συγγενείς τους δεν το δέχθηκαν από χέρια γερμανών.

Χαράματα στις 29 Σεπτεμβρίου άρχισε η πορεία για τον τόπο της θυσίας, ένα χωράφι έξω από τη Παραμυθιά. Μπροστά τους πήγαινε ένα θωρακισμένο-τανκ, για να καλύπτει τις φωνές της τραγικής πορείας. Πίσω τους ακολουθούσαν άλλοι 23 φυλακισμένοι . Οι Γερμανοί θα τους χρειάζονταν για μετά την εκτέλεση. Γύρω τους οπλισμένοι γερμανοί στρατιώτες και μουσουλμάνοι τσάμηδες επέβλεπαν κάθε κίνηση.

Ακολούθησαν στιγμές απερίγραπτης απανθρωπιάς. Ο Γερμανός αξιωματικός αρνιόταν στον πατέρα να αφήσουν το παιδί του ελεύθερο και να εκτελέσουν τον ίδιο, και στο παιδί αρνιόταν να αφήσουν τον πατέρα του, για να φροντίσει την οικογένεια. Όταν είδαν ότι  δεν υπάρχει καμιά ελπίδα, φούντωσε η ψυχή τους και όλοι μαζί φώναξαν με στεντόρεια φωνή. «Μη φοβάστε … Θάρρος. Το αίμα μας θα ποτίσει το δένδρο της λευτεριάς. Ζήτω η Ελλάδα!».