«Ο Ορθόδοξος μοναχισμός υπερασπίζεται όχι μόνο την παράδοση της Εκκλησίας μας εδώ και δυο χιλιάδες χρόνια, αλλά και την τιμή της πατρίδας μας» τονίζει σε αποκλειστική του συνέντευξη στο Πρακτορείο ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ο Ηγούμενος της ιστορικής Ιεράς Μονής Αγίας Λαύρας, Αρχιμανδρίτης π. Ευσέβιος Σπανός.
Του Νικόλαου Ζαΐμη
Η ιστορική Μονή της Αγίας Λαύρας εδώ και μια χιλιετία περίπου έχει συμβάλει τα μέγιστα στην παράδοση του Ορθόδοξου μοναχισμού στην Ελλάδα. Είναι περισσότερο γνωστή από την έναρξη της Επανάστασης του 1821. Το 1943 όμως έμελλε να δώσει ένα νέο ραντεβού με την ιστορία. Πιο τραγικό αυτή τη φορά. Μετά την καταστροφή των Καλαβρύτων, οι Γερμανοί κατέστρεψαν ολοκληρωτικά το μοναστήρι και σκότωσαν μπροστά από τον αιωνόβιο πλάτανο πέντε πατέρες της. 76 χρόνια μετά ο π. Ευσέβιος μας διηγείται τα γεγονότα, ενώ παράλληλα εκφράζει τη λύπη του για το «έμπρακτο συγγνώμη» που δεν ήρθε ποτέ.
π. Ευσέβιε, μια από τις δραματικότερες στιγμές της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας είναι και η σφαγή των Καλαβρύτων το 1943. Πως είναι αποτυπωμένη αυτή ημέρα για την περιοχή;
Η 13η Δεκεμβρίου 1943 είναι μια αποφράδα ημέρα για την τοπική κοινωνία των Καλαβρύτων. Και αυτό γιατί την ημέρα εκείνη πάνω από 450 άρρενες της ευρύτερης περιοχής βρήκαν τραγικό θάνατο. Εκτελέστηκαν εν ψυχρώ στον «Λόφο του Καπή», όπως ονομάζεται η περιοχή που έλαβε χώρα η εκτέλεση. Οι Γερμανοί βέβαια είχαν φροντίσει τις προηγούμενες ημέρες να αποκλείσουν τις εισόδους και τις εξόδους της πόλης με σκοπό να εγκλωβίσουν όσο περισσότερους κατοίκους μπορούσαν. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα κατά την τραγική εκείνη ημέρα, να χάσουν την ζωή τους και κάτοικοι των γύρων χωριών που έτυχε να βρεθούν στα Καλάβρυτα. Οι στιγμές που εκτυλίχθηκαν ήταν τραγικές. Αρχικά οι Γερμανοί έκλεισαν τα γυναικόπεδα στο σχολείο των Καλαβρύτων. Την προηγούμενη ημέρα είχαν ζητήσει από τον ανδρικό πληθυσμό που είχαν συλλάβει να πάρει μαζί του και από μια κουβέρτα, υποστηρίζοντας ότι θα τους πάνε για ανάκριση. Οι περισσότεροι βέβαια αντιλήφθηκαν το τι θα επρόκειτο να επακολουθήσει. Έτσι λοιπόν τους οδηγούν την επόμενη ημέρα στην εκτέλεση στον «Λόφο του Καπή» όπως προανέφερα.
Κληρικοί υπήρξαν μεταξύ των εγκλωβισμένων που οδηγήθηκαν στο εκτελεστικό απόσπασμα;
Φυσικά υπήρχαν και κληρικοί. Μεταξύ των εκτελεσθέντων ήταν ο π. Παναγιώτης Δημόπουλος, ο επονομαζόμενος και «παπά – Καλός», ο οποίος ήταν εφημέριος της πόλης. Επίσης, δύο Ιερομόναχοι της Μονής μας, ο π. Δωρόθεος και ο π. Παρθένιος, ήταν και αυτοί μεταξύ των θυμάτων. Οι Ιερομόναχοι αυτοί μάλιστα υπηρετούσαν ως Καθηγητές στο Σχολαρχείο των Καλαβρύτων. Η καταστροφή ολοκληρώθηκε σε λίγες ώρες και αμέσως μετά οι Γερμανοί πυρπόλησαν τα Καλάβρυτα. Τα γυναικόπαιδα που ήταν κλεισμένα μέσα στο σχολείο, απελευθερώθηκαν από έναν Γερμανό, στρατιώτη ο οποίος μην αντέχοντας άλλο αυτές τις τραγικές εικόνες που έβλεπε, άνοιξε την πόρτα του σχολείου το οποίο άρχισε στη συνέχεια να παραδίδεται στη φωτιά.