Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Κυριακή 17 Μαρτίου 2024

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟ: ο Ιωάννης Συκουτρής μιλά για την επικαιρότητα που βιώνουμε.- Ανίκανοι να εμποδίσουμε τον όλεθρο που έρχε

 -




ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ *


Ο Ιωάννης Συκουτρής (Σμύρνη, 1 Δεκεμβρίου 1901 — Κόρινθος, 21 Σεπτεμβρίου 1937) ήταν διακεκριμένος Έλληνας φιλόλογος. Καταγόταν από τη Χίο και φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, ενώ αργότερα δίδαξε στην Αθήνα, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.


Η ελληνική αρχαιότης και η μεταπολεμική πνευματική ζωή**
Εκείνο που διακρίνει τον ευρωπαϊκόν πολιτισμόν από τους λοιπούς πολιτισμούς του πλανήτου μας (όταν θελήσωμεν να προσέξωμεν την εσωτερικήν διάρθρωσιν της υπάρξεως και της ζωντανής εξελίξεώς του, όχι το περιεχόμενον αυτού) δεν είναι η διατηρουμένη κατά τα 3 – 4000 χρόνια της υπάρξεώς του ιστορική και λογική του συνέχεια καθ’ ε­αυτήν· αυτήν ευρίσκει κανείς π.χ. και εις τον πολιτισμόν των Κινέζων ή των Ινδών, περισσότερον μάλιστα εμφανή.

Είναι ότι η συνέχεια αυτή δεν στη­ρίζεται εις την εθνικήν και φυλετικήν ταυτότητα των φορέων αυτού, αλλά συνυπάρχει (οφείλεται θα έλεγα) με την διαδοχικήν ή ταυτόχρονον συνερ­γασίαν πλήθους εθνικών οντοτήτων -όπως ακριβώς γίνεται και με την διαιώνισιν των οργανικών όντων. Κάθε μία απ’ αυτάς διατηρεί, και ανα­πτύσσει μάλιστα εις βαθμόν έντονον, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πνευματικής και ψυχικής της υποστάσεως. Και όμως, παρ’ όλον αυτόν τον πλούτον και την ποικιλίαν κατευθύνσεων και αποχρώσεων, δεν έχεις διόλου το αίσθημ ‘ αθροιστικής επισωρεύσεως ή χρονολογικής παρατάξεως αλλοτρίων και απροσαρμόστων πολιτιστικών αξιών, αλλά μιας ενιαίας γραμμής, ενός ορισμένου τύπου μορφών της ζωής, που ανανεώνεται (δια­τηρών την ταυτότητά του εις τας βασικάς γραμμάς της διαρθρώσεώς του) μέσ’ από τα διαφορετικά στάδια της εξελίξεως αυτού.


Το φαινόμενον αυτό δεν οφείλεται εις το ότι ο πολιτισμός της Ευρώπης έχει κοινήν την ιατορικήν του αρχήν εις τον αρχαίον ελληνισμόν. Αυτό και μόνον δεν εξηγεί πώς δεν επροχώρησεν η διαφοροποίησις τόσον, ώστε να διασπασθή ουσιαστικώς η ενότης αυτή.

Παρασκευή 9 Φεβρουαρίου 2024

Γ.Σεφέρης:Ελληνικός πολιτισμός δε θα πει κάτι απομονωμένο, ξένο και αβοήθητο



Από Σπύρος Κουτρούλης


Γράφει ο Γ.Σεφέρης: « "Όσο και να λένε, η Ελλάδα δεν έζησε ποτέ της, είτε στον καιρό της Ελληνικής Επανάστασης είτε τώρα, μια ζωή ανεξάρτητη από τη ζωή, ξεχωρισμένη από τη ζωή της Ευρώπης. Έζησε τη ζωή μέσα στη ζωή της Ευρώπης, άλλοτε καλύτερα και άλλοτε χειρότερα- θέλω να πώ: άλλοτε με περισσότερη δύναμη, ζωντάνια, πρωτοτυπία (μεγαλοφυία ακόμη) και άλλοτε με λιγότερη. Έτσι σκέπτομαι και το μεγάλο ζήτημα που έθεσαν οι δημοτικιστές και ξέπεσε θλιβερά στα τελευταία χρόνια, δηλαδή έγινε βιομηχανία ενός ελληνικού πολιτισμού.

 Ελληνικός πολιτισμός δε θα πει κάτι απομονωμένο, ξένο και αβοήθητο από κάθε ανθρώπινη προσπάθεια που γίνεται γύρω μας. Θα πει πρώτα απ' όλα να κρατήσουμε με κάθε τρόπο, να κρατήσουμε ζωντανές και ανοιχτές τις ψυχές μας. Κι αν έχουμε αρκετή ζωντάνια (ή επειδή θα έχουμε αρκετή ζωντάνια) να φροντίσουμε ν' αναπτύξουμε ό,τι πολυτιμότερο διαφυλάχτηκε από τις περασμένες γενεές, είτε χωρίς να το φροντίσει κανένας, είτε μολονότι όλα τα στοιχεία βάλθηκαν να το χαλάσουν και δεν το κατάφεραν, είτε γιατί βρέθηκαν άνθρωποι που πολέμησαν γι' αυτό.

Κυριακή 17 Δεκεμβρίου 2023

Η μείξη Ελληνισμού και Χριστιανισμού πριν το Βυζάντιο


Δ. Ι. Κωνσταντέλος, 

από το Άρδην τ. 65, Ιούνιος – Ιούλιος 2007

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το θέμα με το οποίο θα σας απασχολήσω εδώ, «Μαρτυρίες και ενδείξεις της ελληνοχριστιανικής ταυτότητας», προκαλεί το ερώτημα, που είναι τόσο αρχαίο όσο και σύγχρονο: υπάρχει ελληνοχριστιανική ταυτότητα; ταυτότητα υπό την έννοια των γνωρισμάτων που καθορίζουν τι είναι κάτι, φέρ’ ειπείν ένας πολιτισμός, ένας λαός, που επιτρέπουν την αναγνώρισι και διαφοροποίησιν ενός ανθρώπου από άλλους ανθρώπους, στοιχεία που διαμορφώνουν την αυτοσυνειδησία του ατόμου; Υπάρχει ελληνοχριστιανικός πολιτισμός διά τον οποίον γίνεται τόσος λόγος και σήμερα ακόμη;

Όχι, όχι θα φωνάξουν μερικοί, όπως έγινε προ ημερών σε κάποιο άλλο συνέδριο που έγινε στην Αθήνα και στο οποίον ήμουν παρών. Ναι, βεβαιότατα, θα απαντήσουν άλλοι. Ναι και όχι, θα απαντήσουν τρίτοι. Θέμα συζητήσιμο. Έχω την γνώμη ότι η απάντησις στο ερώτημά μας εξαρτάται από ποια οπτική γωνία βλέπει κανείς το θέμα και με ποιο πρίσμα ερμηνεύει κάποιος τις σχετικές πηγές, μαρτυρίες και ενδείξεις. Εδώ, βέβαια, καταθέτω τις προσωπικές μου αντιλήψεις και θέσεις, σωστές ή και λανθασμένες. Τις καταθέτω όμως με την πεποίθησιν ότι, εγώ προσωπικώς, φέρω την σφραγίδα της ελληνοχριστιανικής ταυτότητας.

Εάν όμως γενικώτερα η απάντησις στο ερώτημά μας είναι θετική, τότε ποιες είναι οι ενδείξεις ότι υπάρχει ελληνοχριστιανική ταυτότητα, κι ότι στην πλειονότητά του ο Ελληνισμός έχει μια τέτοια ταυτότητα; Δια να απαντήσωμε τεκμηριωμένα στο ερώτημά μας οφείλομεν να στραφώμεν στις πρώτες πηγές, ιστορικές μαρτυρίες και ενδείξεις. Σε μια τέτοια προσπάθεια, υποχρεούμεθα να αποφεύγωμεν τις υπερβολές, οι οποίες πολλές φορές διαστρέφουν την αλήθεια, προκαλούν προκαταλήψεις και διαιωνίζουν προβλήματα.

Είναι υπερβολή και επιζήμιο να ομιλούμε με βάση την φυλετική αιματολογία για «Ελλάδα Ελλήνων Χριστιανών», ρητορική δημοκοπία των τελευταίων χρόνων που έβλαψε την Ελλάδα και ωδήγησε σε κάτι αντίθετο, σε άλλη υπερβολή, που προκάλεσε μερικούς να αρνούνται την συνύπαρξη και αλληλοπεριχώρηση μεταξύ Ελληνισμού και Χριστιανισμού. Ακραίες θέσεις, όπως ο νεοπαγανισμός και ο άκρως εκκλησιαστικός συντηρητισμός, δεν ωφελούν και δημιουργούν σχίσματα και προστριβές, θέσεις, βέβαια, που ποτέ δεν έλλειψαν από την ιστορίαν του Ελληνισμού. Εξ αρχής οφείλω να υπενθυμίσω οτι το ελληνικό πνεύμα και η εμπειρία του Ελληνισμού ανά τους αιώνες δεν υπήρξαν ποτέ μονολιθικοί, ομοιογενείς και ενιαίοι. Εκείνο που έχει χαρακτηρίσει τον Ελληνισμό είναι το πνεύμα της ενότητας μέσα στην ποικιλομορφία, συνειδησιακή, γλωσσική και πολιτισμική. Μοναρχία αλλά και ολιγαρχία, τυραννία αλλά και δημοκρατία, δικτατορία αλλά και οχλοκρατία, πολυθεϊσμός αλλά και μονοθεϊσμός, το λογικό και το παράλογον, απολλώνιοι οραματισμοί και διονυσιακοί αισθησιασμοί _ όλα τα έχουν πειραματισθεί και όλα τα έχουν ζήσει οι Έλληνες σε κάθε ιστορική των περίοδο. Εν τούτοις, διά πολλούς αιώνες, έχει γίνει μία σύνθεσις και μία αλληλοπεριχώρησις μεταξύ Ελληνισμού και Χριστιανισμού, που έχει σφραγίσει την ταυτότητα του σημερινού Ελληνισμού.

Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 2023

Τι σχέση έχουμε εμείς με τους αρχαίους;


Όμηρος 

Πέρασαν 3.000 χρόνια το λιγότερο (και 4 μη σου πω) και ακόμα ομιλείται η ίδια γλώσσα χωρίς να το ξέρετε. Δεν συμβαίνει σε καμία άλλη γλώσσα αυτό παγκοσμίως.

Στην καθημερινότητα σου λες :

1. Ένα χελιδόνι (ή ένας κούκος) δεν φέρνει την άνοιξη.
Μία χελιδὼν ἔαρ οὐ ποιεἶ - Ειπώθηκε απο τον Αίσωπο και έμεινε ως παροιμία που χρησιμοποιούσαν συχνά ο Αριστοτέλης, ο Στοβαίος και ο Αριστοφάνης. Επικράτησε η εκδοχή με τον κούκο.

2. Το ένα χέρι νίβει το άλλο
ἁ δὲ χεὶρ τὰν χεῖρα νίζει - στίχος του Πυθαγόρειου φιλόσοφου και ποιητή Επίχαρμου

3. Ό,τι σπείρεις θα θερίσεις
Εί κακά τις σπείραι κακά κέρδια αμήσειν - Ησίοδος

4. Κάλλιο να σε ζηλεύουνε παρά να σε λυπούνται
κρέσσον γὰρ οἰκτιρμοῦ φθόνος- Πίνδαρος

5. Η γλώσσα κόκκαλα δεν έχει και κόκκαλα τσακίζει
Ἡ γλῶττα ἀνόστεος μὲν ὀστέα θραύει- Σόλων

6. Έπαθε και έμαθε
τὸν πάθει μάθος- Αισχύλος, Αγαμέμνων

7. Σηκώθηκαν οι τρίχες μου
τριχὸς δ᾽ ὀρθίας πλόκαμος ἵσταται - Αισχύλος, Επτά επί Θήβας

8. Ο άνδρας είναι η κολώνα του σπιτιού
Ανήρ, στέγης στῦλον - Αισχύλος, Αγαμέμνων

9. Χτύπα ξύλο
Ἅπτεσθαι ξύλου - Αριστοφάνης

Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου 2023

Μάικλ Βέντρις έδωσε στην χώρα μας 7 αιώνες περισσότερη Ιστορία!



Του Δημήτρη Σταματάκη


Έζησε μόνο 34 χρόνια, στην σύντομη ζωή του ο ιδιοφυής νεαρός Μάικλ Βέντρις και έδωσε στην χώρα μας 7 αιώνες περισσότερη Ιστορία! Από μικρός είχε κλίση στην εκμάθηση γλωσσών, 9 χρονών γνώριζε αρχαία ελληνικά, λατινικά, γαλλικά, γερμανικά, πολωνικά.

Το 1936, σε ηλικία 14 ετών έτυχε να ξεναγηθεί από τον ανασκαφέα της Κνωσού Σερ Άρθουρ Έβανς σε μια έκθεση Μινωικής τέχνης και εντυπωσιάζεται, ακούει για πρώτη φορά για την άγνωστη γραφή των Μινωιτών, ο Έβανς την ονόμασε Γραμμική Β, επειδή χρησιμοποιούσε γραμμικούς χαρακτήρες, όχι εικονιστικούς, όπως τα ιερογλυφικά και διέφερε από την ακόμα παλιότερη γραφή, την Γραμμική Α, ολόκληρη η επιστημονική κοινότητα επηρεασμένη από το κύρος του Έβανς δέχεται την γνώμη του ότι δεν είναι Ελληνική, αλλά ξεχωριστή γλώσσα, του Βέντρις γίνεται έμμονη ιδέα να την διαβάσει.

Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο κατατάχτηκε στη Βασιλική Βρετανική Αεροπορία και διέπρεψε στο να σπάζει μυστικούς κώδικες των Γερμανών, το να λύσει το μεγάλο αίνιγμα, το αποκαλούμενο «Έβερεστ» της Αρχαιολογίας που ταλάνιζε ειδικούς πάνω από 30 χρόνια ήταν πια θέμα χρόνου. Το γεγονός ότι δεν ήταν αρχαιολόγος, αλλά αρχιτέκτονας αλλά ούτε και πανεπιστημιακός, τον βοήθησε να διατηρήσει το μυαλό του καθαρό και να ρισκάρει κάνοντας τολμηρές υποθέσεις ότι πράγματι η Γραμμική Β είναι Ελληνική γλώσσα, χωρίς το φόβο της απόρριψης από ένα χώρο, τον Ακαδημαϊκό όπου ούτως ή άλλως δεν ανήκε.

Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου 2023

Οι αρχαίοι και ο πολιτισμός της βαρβαρότητας


*

του ΣΩΤΗΡΗ ΓΟΥΝΕΛΑ


Από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα έχει περάσει πολύς καιρός, τόσος που η ζωή εκείνη έχει θαμπώσει, σχήματα θαμπά έρχονται ως εμάς με εξαίρεση όλα εκείνα τα αιώνια πράγματα διατυπωμένα με λέξεις που δε καταργούνται στον αιώνα τον άπαντα.

Γιατί υπάρχουν πράγματα που δόθηκαν μια κι έξω («εφάπαξ») και τα οποία διατηρούνται στο βαθμό που το ανθρώπινο γένος επικοινωνεί με τις φωτεινές θείες πηγές του. Όταν η επικοινωνία διακόπτεται, το γένος αυτό το κατά Πλάτωνα και Λάχεσιν «θανατηφόρον» (δηλαδή φορέας θανάτου) καταπέφτει και σχεδόν διαλύεται: τότε διανύεται σε όλη της την λαμπρότητα η περίοδος της ύβρεως ή της αμαρτίας. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτή είναι η παρούσα περίοδος.

Όταν λοιπόν προσπαθούμε να «επιστρέψουμε» και να ξαναπιάσουμε επαφή με τα αιώνια και τα σπουδαία -σ’ αυτόν εδώ τον τόπο- χρειάζεται πριν απ’ όλα να έχουμε αίσθηση αυτής της πραγματικότητας η οποία απλώνεται παγκοσμίως και παρασύρει τους πάντες στη δίνη της.

Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023




Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλοί ναοί, αλλά δεν υπάρχουν ψηλοί ναοί, τουλάχιστον σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Ακόμα και η παράδοση των βορειότερων ορθόδοξων χωρών με ψηλούς και επιβλητικούς επίχρυσους τρούλους, στον ορθόδοξο νότο δεν βρήκε απήχηση. Στο Βουκουρέστι αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή ενός πελώριου ναού του Σωτήρος με ύψος 127 μέτρα, που μοιάζει να προσπαθεί να ξεπεράσει το παλάτι του Τσαουσέσκου. Θα υπερβεί τον μητροπολιτικό ναό Πέτρου και Παύλου στην Αγία Πετρούπολη κατά 5 μέτρα ως τον ψηλότερο ορθόδοξο ναό στον κόσμο.

Η θρησκευτικότητα σε αυτόν τον τόπο μπορεί να έχει γνωρίσει στρεβλώσεις, αλλά δεν έχασε το αρχιτεκτονικό μέτρο. Ήδη από την εποχή της κλασικής αρχαιότητας οι Αθηναίοι δίσταζαν να ολοκληρώσουν τον ναό του Ολυμπίου Διός, γιατί δεν ήξεραν αν ένας τόσο μεγάλος ναός θα ευαρεστούσε τον Δία ή θα αποτελούσε "ύβριν". Είχε άλλωστε ξεκινήσει να τον κτίζει ο Πεισίστρατος, δηλαδή ένας τύραννος – μάλιστα ο Αριστοτέλης το φέρνει ως παράδειγμα στα Πολιτικά για να δείξει πώς ένα απολυταρχικό καθεστώς χρησιμοποιεί τη μνημειακή αρχιτεκτονική για να αποπροσανατολίσει τους πολίτες του από την ανελευθερία τους. 

Τρίτη 11 Ιουλίου 2023

Η «αγέλαστος πέτρα» και ο Παναγιώτης Φαρμάκης της Ελευσίνος



Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΜΑΖΕΥΕ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΜΠΑΖΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΙΝΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΔΙΝΕ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΙΑ ΝΑ ΣΩΘΟΥΝ



Η “Αγέλαστος Πέτρα ” εν προκειμένω έχει διττή σημασία.


Αφενός μεν είναι ο τίτλος ενός εξαιρετικού και άκρως συγκινητικού Ελληνικού ντοκυμαντέρ, του σκηνοθέτη Φίλιππου Κουτσαφτή, το οποίο κυκλοφόρησε το 2000. Τα γυρίσματά του είχαν διάρκεια 10 χρόνια και βραβεύτηκε με το Α’ βραβείο ντοκυμαντέρ, με το “βραβείο κοινού” και με ένα σωρό άλλα βραβεία στο 41ο φεστιβάλ κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης. Αντικείμενο του ντοκυμαντέρ αυτού ήταν η Ελευσίνα, η αρχαία και η νέα! Η πάλη μεταξύ της αρμονίας της παλαιάς εποχής και της σκληρότητας της νέας εποχής! Η διαμάχη μεταξύ της μνήμης και της λήθης! Η αντίσταση του Ελληνικού πολιτισμού στην λαίλαπα της σύγχρονης τεχνολογικής δράσης του δυτικού εγωκεντρικού ουμανισμού. Επίσης το πώς ένας τόπος όμορφος, γλυκός, με ιστορία, με τρυφερότητα, με ανθρωπιά, με αγάπη και μαζί οι άνθρωποί του, συνθλίβονται από το τσιμέντο, τις μπουλντόζες, το νέφος, τον εκσυγχρονισμό και την αλόγιστη βιομηχανική και τεχνολογική δήθεν ανάπτυξη! Πώς από το κατά φύσιν οδηγούμαστε στο παρά φύσιν!

Αφετέρου η “Αγέλαστος Πέτρα”, είναι ο βράχος στον οποίο σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία η θεά Δήμητρα έκατσε για να ξεκουραστεί και να μοιρολογήσει για την αρπαγή και τον χαμό της κόρης της Περσεφόνης, από τον Πλούτωνα, ο οποίος και την οδήγησε στον κάτω κόσμο! Εννέα ημέρες η θεά Δήμητρα μεταμορφωμένη σε γριά έψαχνε στην γή απεγνωσμένα την κόρη της Περσεφόνη και δεν την έβρισκε. Εκεί λοιπόν στο Καλλίχορον Φρέαρ έκατσε να ξαποστάσει γεμάτη θλίψη και πόνο για την αρπαγή της κόρης της και εκεί την παρηγόρησαν και την φρόντισαν οι κόρες του βασιλιά της Ελευσίνος Κελεού, φιλοξενώντας της στα βασιλικά ανάκτορα.

Αυτό το σημείο λοιπόν στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνος ήταν και το έναυσμα για το ντοκυμαντέρ του Φίλιππου Κουτσαφτή, ο οποίος για δέκα χρόνια κινηματογραφούσε την απλή και παραδοσιακή ζωή των κατοίκων της Ελευσίνος, η οποία άρχισε να απειλείται με εξαφάνιση μαζί με τον μοναδικό στον κόσμο αρχαιολογικό χώρο, εξαιτίας της εκβιομηχάνισης της περιοχής. Η τσιμεντοβιομηχανία και το εργοστάσιό της, η κατασκευή πολυκατοικιών και το γκρέμισμα των μικρών γραφικών και παραδοσιακών σπιτιών, η κατασκευή νέων οδικών αρτηριών και μεγάλων λεωφόρων, συνοδεύτηκε με ραγδαίες αλλαγές και ενίοτε καταστροφικές επεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον και στο έδαφος της περιοχής με αποτέλεσμα την οριστική καταστροφή πολλών τμημάτων του αρχαιολογικού χώρου. Ο εκσυγχρονισμός της περιοχής και οι νέοι ρυθμοί καθημερινότητος έφεραν αλλαγές και στις ζωές των πολιτών. Παλαιά επαγγέλματα όπως του γαλατά π.χ. γεμάτα ιστορία, τα οποία έδεναν τους ανθρώπους και τους έκαναν μία οικογένεια, χάθηκαν τώρα πια και στην θέση τους, μπήκαν σύγχρονες μορφές εργασίας, μονότονες, κρύες και χωρίς συναίσθημα.

Ένα πανέμορφο και γραφικό τοπίο γεμάτο μνήμες, ζωή και ιστορία άρχισε να καταστρέφεται από το τσιμέντο, τις καμινάδες των εργοστασίων, τις λεωφόρους και τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων. Το ίδιο συνέβη και με την γεμάτη συναίσθημα και τρυφερότητα ζωή των πολιτών. Δυστυχώς ο σύγχρονος εκμαυλισμένος νεο-έλληνας τυφλωμένος από τον εγωκεντρικό ουμανισμό, διάλεξε το γκρίζο χρώμα του τσιμέντου και την παγωμάρα τις σύγχρονης τεχνολογικής εξέλιξης. Προτίμησε τον ορθολογισμό της εσπερίας, θαμπώθηκε από τα ψευδώνυμα φώτα της ευρώπης και έγινε θύμα της αυτοπραγμάτωσης και της αυτολατρείας του, όπως επιτάσσουν τα άθεα γράμματα δύσης. Διάλεξε να ζεί σε ένα παρόν άχρωμο, άοσμο, παγερό, αποκομμένος από την παράδοσή του, από τις ρίζες του, τον πολιτισμό του και κυρίως από Την Ορθόδοξη Πίστη Του, στοιχεία της οποίας βλέπουμε σπερματικά μέσα στον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό.

Παρασκευή 30 Ιουνίου 2023

Ο άνθρωπος ο κόσμος και η ελληνική πραγματικότητα




από Σωτήρης Γουνελάς


Ο Σωτήρης Γουνελάς συζητά στο Αντίφωνο με τον Άγγελο Καλογερόπουλο για τον άνθρωπο, τον κόσμο, το τεχνικό-οικονομίστικο πνεύμα και την ελληνική πραγματικότητα.

Tὸ μουσικὸ θέμα ποὺ ἀκούγεται εἶναι ἀπὸ τὴν Ἀνακομιδὴ. Ἀκολουθία ποιημάτων καὶ τραγουδιῶν, τοῦ Ἄγγελου Καλογερόπουλου, ἐκδ. Ἐν Πλῷ, 2016.

Ευχαριστίες στον παλαιό Ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων στην Κοκκινιά για την φιλοξενία.

Κυριακή 4 Ιουνίου 2023

12ος ΑΙΩΝΑΣ: ΚΑΙ ΟΜΩΣ, ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΓΝΩΡΙΣΑΝ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΣΤΟΥΣ ΕΥΡΩΠΑΙΟΥΣ




του Μισέλ Ονφραί, φιλοσόφου


[Το βιβλίο πρωτοκυκλοφόρησε το 2008, αλλά ο αντίκτυπός του φτάνει αμείωτος μέχρι και σήμερα.:

 πρόκειται για το Ο Αριστοτέλης στο Μον Σαιν Μισέλ του Συλβαίν Γκουγκενέμ, με το οποίο κατέρριψε το μύθο της νεωτερικότητας ότι Αραβες μουσουλμάνοι γνώρισαν τον Αριστοτέλη στους Ευρωπαίους. Με αφορμή την επίθεση που δέχτηκε το βιβλίο από τους «προοδευτικούς» λογίους, ο κατά δήλωσή του άθεος φιλόσοφος Μισέλ Ονφραί το περιλαμβάνει – μαζί με το Αρχιπέλαγος Γκούλαγκ του Σολτζενίτσιν και τη Σύγκρουση των Πολιτισμών του Χάντινγκτον – στο βιβλίο του Στην πυρά: Η τέχνη καταστροφής των βιβλίων που αναδημοσιεύει το Le Point… E.Δ.N. ]



«Η πολιτισμική ἐλίτ τοῦ Βυζαντίου ἦταν Χριστιανική καί ταυτόχρονα ἑλληνική»
συμπεραίνει ο Συλβαίν Γκουγκενέμ στο βιβλίο του Ο Αριστοτέλης στο Μον Σαιν Μισέλ.


Όλα τα μετανεωτερικά και αποδομητικά κείμενα θεωρούν ότι, χωρίς το Ισλάμ, η Δύση δεν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει, με πρόσχημα ότι τα αρχαία ελληνικά κείμενα μεταδόθηκαν σε αυτήν από τους Μουσουλμάνους και ότι η Αναγέννηση δεν θα μπορούσε ποτέ να ξεκινήσει, και μαζί της η φιλοσοφία του Διαφωτισμού, χωρίς αυτήν την ουσιαστική συμβολή της πνευματικής τροφής. Με απλά λόγια: χωρίς το Ισλάμ, η Δύση δεν θα υπήρχε ποτέ …

Αυτό φυσικά δεν ισχύει

Η απόδειξη παρέχεται από τον Συλβαίν Γκουγκενέμ σε ένα αριστοτεχνικό βιβλίο, το Ο Αριστοτέλης στο Μον Σαιν Μισέλ (αβαείο), που δημοσιεύθηκε το 2008. Ο συγγραφέας σημειώνει ότι η εποχή μας προσυπογράφει μια μυθολογία πολύ μακριά από αυτό που διδάσκει πραγματικά η ιστορία. Ο μύθος ? Αποκλείοντας τον χριστιανισμό μόνο μέσω ενός Διαφωτιστικού Ισλάμ έφτασαν τα, παραγνωρισμένα από έναν οπισθοδρομικό δυτικό Μεσαίωνα, ελληνικά κείμενα σε γνώση των Ευρωπαίων. Η ιστορία ? Φυσικά, αυτά τα κείμενα μεταδόθηκαν από Άραβες, αλλά όχι από μουσουλμάνους, καθόσον αυτοί οι χριστιανοί Άραβες εγκατέλειψαν τις χώρες τους, καταδιωκόμενοι από ισλαμιστές πολεμιστές κατά τις κατακτητικές τους εισβολές.

Πατέρες και αρχαίοι συγγραφείς

Κυριακή 16 Απριλίου 2023

Σκέψεις μιας Μεγάλης Παρασκευής…!





«Πως να σωπάσω μέσα μου, την ομορφιά του κόσμου..«



του Δημήτρη Ν.Γ


Οι πρόγονοι, μας έδεσαν σε μια μοίρα τραγική. Βάρος αβάσταχτο και κληρονομιά ευθύνης.., ευωδιά αξιοπρέπειας! όπως στα λουλουδάκια του Επιταφίου και στην προσμονή της Ανάστασης…

 Ένας τόπος, βιωμένος στο φως. Η προίκα που μας έδωσαν, ηρωική και πολλές φορές πένθιμη. Κι εκεί που λες μας γονατίζει θλίψη, η άλλη παράδοση των σεβάσμιων Πατέρων, κλεισμένων στα στενά αλλά και στα ψηλά όρη της οντολογίας μας, να μας τονώνει με το ζωοποιό πένθος, που δίνει καινούρια πνοή, να προχωράς στην δέσμευση της ζωής, του Έρωτα και όχι του Θανάτου. Το αεράκι της κληρονομιάς που χαϊδεύει τα μάρμαρα του Παρθενώνα και τρεμοσβήνει το φως των κεριών, ψηλά στην Πύλη του Αγίου Ρωμανού και στα αγιοκέρια της Αγιά Σοφιάς…

 «Πως να σωπάσω μέσα μου, την ομορφιά του κόσμου..«. 

Ο κόσμος, που είναι το κόσμημα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, που μιλά Φιλοσοφία, και είναι κύκλος, διαλεκτική – διάλογος δηλαδή, θεού και ανθρώπων, εκκλησία προσώπων και δημοκρατίας – όπως οι εκκλησίες μας και οι τρούλοι τους. Στρογγυλοί, σοφοί και συμμετοχικοί, υπερβατικές αγκαλιές αγάπης.

Παρασκευή 17 Μαρτίου 2023

___ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ & ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ___



του Διαμαντής Κούτουλας 


Εἶναι ἀδύνατον , σὲ ὅποιον ἔχει ἔστω καὶ στοιχειώδη γνώση τοῦ ἀρχαίου θεάτρου νὰ μὴν ἐντοπίσει τὶς ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ μεταξὺ τῆς ἀρχαίου Δράματος  καὶ τῆς χριστιανικῆς Θείας Λειτουργίας (ὅλων τῶν τυπικῶν, ἀνατολῆς καὶ δύσεως).

Συγκεκριμένα·

—οἱ χοροὶ τῶν ψαλτῶν 
ἀντιστοιχοῦν στὰ ΗΜΙΧΟΡΙΑ τοῦ Χοροῦ τῆς ἀρχαίας Τραγωδίας (ποὺ ἐκπροσωπεῖ τὸν Λαό)

—τὸ βυζαντινὸ τέμπλο 
παραπἐμπει στοὺς ΠΕΡΙΑΚΤΟΥΣ τῆς ἀρχαίας σκηνογραφίας (τῆς ὁποίας γενἀρχης ὑπῆρξε ὁ Σοφοκλῆς)

—ἡ αγία Τράπεζα 
ἀντιγράφει τὴν ΘΥΜΕΛΗ δηλ.τὸν βωμὸ —τάφο  τοῦ Διονύσου

—ὁ δεσποτικὸς θρόνος καὶ ὁ ἄμβων 
θυμίζουν τὸν ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ΘΕΟ  καὶ τὸν ΑΓΓΕΛΟ {=ἀγγελιαφόρο} ἀντίστοιχα τῆς Τραγωδίας.

—τὸ σύνθρονο ἢ πρεσβυτέριο 
ποὺ ὑπῆρχε στοὺς πρωτοβυζαντινοὺς ναούς πίσω ἀπὸ τὴν ἁγία Τράπεζα (βλ. στὴ φωτό.Ἑκατονταπυλιανὴ Πἀρου)
 ἀντιγράφει ἀκριβῶς τὸ ΚΟΙΛΟΝ {=κερκῖδες} τοῦ ἀρχαίου θεἀτρου.

Βεβαίως ἡ Θεία Λειτουργία δέν ἀνάγεται στὸ ἀρχαῖο ἑλληνικὸ θέατρο, ἀλλὰ στά μεσανατολικὰ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ τῆς ἐποχῆς τοῦ χαλκοῦ , ὅπως γνωρίζουν οἱ λειτουργιολόγοι. 
Τὰ συμβόλαια ἐκεῖνα (ἑβραϊστί berith =διαθήκη) ἀποτελοῦντο ἀπὸ δύο μέρη :

Κυριακή 26 Φεβρουαρίου 2023

Το «Μυστικό Όπλο» του Ελληνισμού




του Λεωνίδα Αποσκίτη


«Είχα έναν πατέρα θαυμαστή της αρχαίας Ελλάδας και μια μητέρα, η οποία ζούσε στην μυθολογία…
έχω μεγαλώσει μέσα σε αυτό το περιβάλλον… δεν πάω να παραστήσω την Ιταλίδα ή την Γαλλίδα.
Πάω με τα εμπορεύματά μου. Την αυθεντικότητά μου…Δεν είπα ποτέ ‘’είμαι επιπέδου ευρωπαϊκού’’.
Είμαι επιπέδου ελληνικού…» Ειρήνη Παπά (1926-2022)

Ο μεγάλος μας ποιητής Γιώργος Σεφέρης ήταν από το 1957 πρεσβευτής της Ελλάδας στην Μ. Βρετανία αλλά δεν κλήθηκε ποτέ να συμμετάσχει στην ελληνική αντιπροσωπεία στην Ζυρίχη και η ενημέρωσή του για τις διαπραγματεύσεις του Κυπριακού ήταν περιορισμένη. Απογοητευμένος από την στάση της ελληνικής κυβέρνησης, αντιγράφει στο προσωπικό του ημερολόγιο, στις 1/1/1959, τους στίχους του Βιζυηνού: «…ελεημοσύνη από την Φραγκιά κι απ’ την Τουρκιά χαστούκια».

Και σχολιάζει από κάτω: «Έπειτα από τον αιώνα τόσα και τόσα, δεν αλλάξαμε αλίμονο».
Αν ζούσε σήμερα, θα έγραφε τα ίδια και χειρότερα, και μεις όχι μόνο «δεν αλλάξαμε, αλίμονο»… αλλά χειροτερέψαμε.

Σήμερα, οι βασικοί τομείς στους οποίους εντοπίζεται η προβληματικότητα της επιβίωσης του ελληνικού έθνους είναι τρεις:

α) Το Δημογραφικό πρόβλημα: 
η οξύτητα που προσλαμβάνει η υπογεννητικότητα και το προσφυγικό ζήτημα, με την αντικατάσταση πληθυσμού στο μέλλον.

β) Εθνική στρατηγική: 
η έλλειψη συνεπούς εξωτερικής πολιτικής, ανεξάρτητης από τα συμφέροντα ΕΕ και ΝΑΤΟ, που να δίνει προοπτική για τον τόπο και όραμα στον λαό.

γ) Οικονομική χρεωκοπία: 
η παθολογική διάρθρωση της οικονομίας μας λόγω της αποβιομηχάνισης, της εγκατάλειψης της γης, την απουσία εθνικού νομίσματος και της ανάδειξης του προβληματικού τομέα των υπηρεσιών και του τουρισμού σε «βαριά βιομηχανία» της χώρας.

Οι παραπάνω σοβαροί κίνδυνοι που απειλούν την υπόσταση του ελληνικού κράτους και έθνους δεν αντιμετωπίζονται μόνο με οικονομική ανάπτυξη «της αρπαχτής» ή με πολυδάπανους πολεμικούς εξοπλισμούς, με μόνιμο σύμπλεγμα κατωτερότητας και εξάρτησης απέναντι τους δυτικούς «προστάτες» μας.

Αντιθέτως, η Ελλάδα διαθέτει πολλούς υλικούς αναπτυξιακούς πόρους (ορυκτός πλούτος, υδρογονάνθρακες, βότανα…) που δεν αξιοποιούνται δυναμικά, αλλά και ένα μεγάλο «μυστικό» όπλο, το οποίο χρειάζεται να ενεργοποιηθεί.

Το όπλο του πολιτισμού, της ελληνικής πολιτισμικής κληρονομιάς, της ιδιαίτερα σημαντικής προσφοράς της Ελλάδας στην πνευματική και υλική ανάπτυξη της ανθρωπότητας. Αν καταστρωθούν τα κατάλληλα σχέδια εκμετάλλευσής της, σύμφωνα και με τις νέες τεχνολογίες, μπορεί να μας εξασφαλίσει μια ακατάλυτη δύναμη άνετης επιβίωσης και σεβασμού από τους άλλους λαούς του πλανήτη.

Παρασκευή 17 Φεβρουαρίου 2023

Συνέδριο: "Ο ρόλος των γυναικών της καθ' ημάς Ανατολής στην διαμόρφωση της σύγχρονης Ελληνικής κοινωνίας




Συνέδριο: "Ο ρόλος των γυναικών της καθ' ημάς Ανατολής στην διαμόρφωση της σύγχρονης Ελληνικής κοινωνίας


-MEΡΟΣ Β"

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ/Σάββατο 11/2/2023

4η Συνεδρία

13.00-13.20 Επ.Καθ. GARCIA AMOROS Maila, «Η συνεισφορά της μικρασιάτισσας Ιωάννας Σεφεριάδου-Τσάτσου στην ελληνική κοινωνία και στα ελληνικά γράμματα» 

13.20-13.40 ΙΩΑΚΕΙΜΙΔΟΥ Παναγιώτα, «Τα μητριαρχικά στοιχεία στον ποντιακό γάμο»

13.40-14.00 ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ Αντιγόνη, «Ποντιακή κουζίνα: βασικοί χαρακτήρες, ρίζες και προοπτικές»


14.00-14.20 ΧΑΡΔΑΛΗ Ειρήνη, «Η άνθιση του θεάτρου στη Μικρά Ασία, τα πρώτα γυναικεία βήματα»

14.20-14.40 ΤΖΙΟΛΑΣ Ελευθέριος, «H Ελληνική Γλώσσα: 3500 χρόνια, φορέας του Ελληνισμού και του Πολιτισμού του Ανθρώπου»

Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2023

Μάριο Βίττι (1926-2023): «Οι Έλληνες έχουν μια υπερηφάνεια δικαιολογημένη»



Όταν ο σημαντικότερος πρεσβευτής των ελληνικών γραμμάτων στην Ιταλία, που πέθανε σήμερα σε ηλικία 97 ετών, είχε μιλήσει στη LiFO με αφορμή μια έκθεση φωτογραφίας που είχε διοργανώσει ο δήμος Ύδρας προς τιμήν του.


Ο σημαντικότερος πρεσβευτής των ελληνικών γραμμάτων στην Ιταλία, πανεπιστημιακός και ερευνητής ήταν το τιμώμενο πρόσωπο σε εκδήλωση του δήμου Ύδρας, ο οποίος τον αναγόρευσε επίτιμο δημότη του. Δυστυχώς, δεν ήταν δυνατόν να παρευρεθεί λόγω των κινδύνων που ενέχει ένα ταξίδι την εποχή του κορωνοϊού.

Κι όμως, η Ύδρα για τον 94χρονο Μάριο Βίττι είναι το δεύτερο σπίτι του. Εκεί όπου γνώρισε τη σύζυγό του Αλεξάνδρα, εκεί όπου έχει περάσει τα περισσότερα καλοκαίρια του. Εκεί όπου αυτήν τη στιγμή φιλοξενείται η έκθεση φωτογραφιών του «Η Ύδρα για τον Mario Vitti: Γραφείο με θέα, φωτογραφίες 1948-1981».

Τρίτη 7 Φεβρουαρίου 2023

Εγώ δεν ξέρω να υπάρχει παρά μία γλώσσα, η ενιαία γλώσσα η Ελληνική

«Εγώ δεν ξέρω να υπάρχει παρά μία γλώσσα, η ενιαία γλώσσα η Ελληνική… Το να λέει ο Έλληνας ποιητής, ακόμα και σήμερα, ο ουρανός, η θάλασσα, ο ήλιος, η σελήνη, ο άνεμος, όπως το έλεγαν η Σαπφώ και ο Αρχίλοχος, δεν είναι μικρό πράγμα. Είναι πολύ σπουδαίο. Επικοινωνούμε κάθε στιγμή μιλώντας με τις ρίζες μας. Τις ρίζες μας που βρίσκονται εκεί στα Αρχαία».

-- Οδυσσέας Ελύτης (1911-1996)

Οι ρίζες μας φαίνονται στη γλώσσα μας, όπως δείχνει η εικόνα, και όπως εξηγεί το παρακάτω άρθρο.



Ομηρικές λέξεις στην Ποντιακή διάλεκτο


Τα Ομηρικά έπη γράφτηκαν σε μια γλώσσα, η οποία βασίζεται στις δύο Αρχαίες Ελληνικές διαλέκτους, την Ιωνική και την Αιολική, τις οποίες ομιλούσαν κυρίως στη Μικρά Ασία. Η Ποντιακή διάλεκτος προέρχεται από την Αρχαία Ιωνική, λόγω κυρίως της καταγωγής των πρώτων αποίκων του Πόντου από την Ιωνική Μίλητο.

Με την πάροδο του χρόνου και με την επίδραση γεωγραφικών, κλιματολογικών, ιστορικών, εθνολογικών κλπ παραγόντων, δημιουργήθηκαν εξελικτικά από την Ιωνική διάφορες διάλεκτοι, μία των οποίων είναι η Ποντιακή διάλεκτος.

Με την εγκατάσταση και άλλων Ελληνικών φύλων, όπως για παράδειγμα των κατοίκων της Τραπεζούντας της Αρκαδίας (4ος αιών π.Χ.), οι οποίοι άλλαξαν και το όνομα «Τραπεζούς» από «Οιζηνίς» και ιδιαίτερα των Αιολικών φύλων, εισήχθησαν και σποραδικοί Αιολισμοί.

Εύξεινος Πόντος

Ο Όμηρος δεν αναφέρει πουθενά τον όρο Πόντος ή Εύξεινος Πόντος. Αντίθετα, αναφέρονται διάφορες εθνότητες του Πόντου, οι οποίες φυσικά στην αναμέτρηση τάχθηκαν στο πλευρό των Τρώων για ευνόητους λόγους.

Ἑλληνισμός, Βαλκάνια, Μ. Ἀσία: πνευματικὲς ἐκκρεμότητες καὶ γεωπολιτικὴ ἀμηχανία ( 1ο μέρος)

από Αντίφωνο


Οἱ πρώτες τέσσερεις ἀπὸ τίς ὀκτὼ βιντεοσκοπημένες ὁμιλίες ποὺ ἀκολουθοῦν ἔγιναν στὸ πλαίσιο τῆς συζήτησης ποὺ ὀργάνωσε τὸ περιοδικὸ «Τὸ Κοινὸν τῶν ὡραίων τεχνῶν» μὲ γενικὸ θέμα «Ἑλληνισμός, Βαλκάνια, Μ. Ἀσία: πνευματικὲς ἐκκρεμότητες καὶ γεωπολιτικὴ ἀμηχανία».

Ἡ ἐκδήλωση ἔγινε τὴ Δευτέρα 30 Ἰανουαρίου 2023 στὸ Καφὲ τοῦ Κήπου τοῦ Ἀρχαιολογικοῦ Μουσείου Ἀθηνῶν μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς κυκλοφορίας τοῦ 16ου τεύχους τοῦ περιοδικοῦ.

1. Εἰσαγωγὴ-καλοσώρισμα ἀπὸ Ἄγγελο Καλογερόπουλο (διευθυντὴ σύνταξης τοῦ Κοινοῦ) καὶ Εὐάγγελο Σταυρόπουλο (Δρ. Ἱστορίας Δικαίου καὶ Θεσμῶν καὶ διδάσκοντα στὸ Ἰόνιο Πανεπιστήμιο καὶ στὴν Α.Ε.Α.Α.).

| Εἰσήγηση Βασίλη Ξυδιᾶ. | Ὁ σύγχρονος Ἑλληνισμὸς στὴν προοπτικὴ ἑνὸς πολιτισμικοῦ καὶ γεωπολιτικοῦ «ἀνοίγματος» τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους, πέρα ἀπὸ τὸ δίλημμα μεταξὺ τοῦ ἐκσυγχρονιστικοῦ εὐρωκεντρισμοῦ καὶ ἑνὸς ἐγωστρεφοῦς ἀμυντικοῦ ἑλληνοκεντρισμοῦ.