Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

20 Νοεμβρίου 2025

Μέρα που΄ ναι,αs θυμηθούμε μία ιστορία για "άνδρεs" και έναν Άνδρειωμένο.

Του Βασίλη Λαμπόγλου                                             

  Ο Νίκοs  Γόδας  γεννήθηκε το 1921 στο Αϊβαλί και προέρχονταν από μία  εύπορη οικογένεια  δημοκρατικών πεποιθήσεων. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή η προσφυγική του οικογένεια πέρασε στη Μυτιλήνη, στο Ρέθυμνο και τελικά κατέληξε  στην Κοκκινιά.

Το πατρικό του  σπίτι βρισκόταν στη Νίκαια στην οδό Κυδωνιών, τη σημερινή Πέτρου Ράλλη. 

Ο Νίκος εργαζόταν ωs ζωγράφοs στο εργοστάσιο τηs ''Κεραμεικόs''(εκεί που είναι η Ελαίs σήμερα,οδόs Πειραιώs) και έπαιζε ποδόσφαιρο  στην ομάδα του εργοστασίου(Κεραμεικόs Καμινίων). 
Εκεί τον είδαν από τον Ολυμπιακό και του πρότειναν να υπογράψει δελτίο στα 17 του. 
Έτσι, γνωρίζει τον Γιάννη Παπαΐωάννου, τον “ψηλό”, τον ρεμπέτη, ο οποίος έπαιζε ποδόσφαιρο στον Πειραϊκό, που έκανε προπόνηση επίσης στο “καρβουνάδικο”(Καραισκάκη).
Του Νίκου του άρεσε το ρεμπέτικο.

Ο Νίκος, έχοντας γνωρίσει τον Παπαϊωάννου, αποφασίζει να ανοίξει μια δική του επιχείρηση, ένα νυχτερινό κέντρο που θα παίζεται ζωντανά ένα καινούργιο είδος μουσικής που άγγιζε τα λαϊκά στρώματα και του ήταν ήδη οικείο από τα ακούσματα  στη Μικρά Ασία.
Ενα παιδί 18 χρονών ανοίγει μια επιχείρηση στη οποία θα παίζεται μια επισήμως απαγορευμένη από τη μεταξική δικτατορία μουσική.
Ταυτόχρονα, είναι ενδεικτικό του πόσο ελεύθερο πνεύμα ήταν ο Νίκος, καθώς το ρεμπέτικο ήταν αποκηρυγμένο από το επίσημο ΚΚΕ.

Παρότι δημοκρατικών και αριστερών πεποιθήσεων δεν ήταν ακόμα γραμμένος στο Κομμουνιστικό Κόμμα.
Έτσι, ανοίγει το μαγαζί.

 Το ονομάζει “τα αραπάκια” διότι στην είσοδο της αυλής είχε στις κολώνες της πόρτας δύο πήλινες τέτοιες φιγούρες.
Έκεί έπαιξε ο Τσιτσάνης,  η ξακουστή τετράς του Μάθεση, εκεί ο Μάρκος Βαμβακάρηs πρωτοπαρουσίασε πολλά τραγούδια του.
Από 'κει περνάει όλη αφρόκρεμα των δημιουργών του ρεμπέτικου και  εκεί  ο Νίκος είναι πρωτεργάτης και ταυτόχρονα παίζει μπάλα.



17 Αυγούστου 2025

Η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης


Η αναγνώριση του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ από τη Βουλή των Ελλήνων. Η συζήτηση έγινε μεταξύ 17 και 19 Αυγούστου 1982

ΠΗΓΗ: https://youtu.be/VmqbkkBO1jw?si=G3ZSjzSnmPoz9vPh
 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

22 Ιουλίου 2025

Αριστομένης Ι. Συγγελάκης / Η Εθνική Αντίσταση έσωσε την Μακεδονία από τους Βούλγαρους


Αριστομένης Ι. Συγγελάκης / Η Εθνική Αντίσταση έσωσε την Μακεδονία από τους Βούλγαρους

Αριστομένης Ι. Συγγελάκης

«Πριν ένα χρόνο ακόμα, υπήρχαν, θυμάστε, διαδηλωτές και συμπαθούντες έστω, αλλά θεατές. (…) Σ’ αυτές τις διαδηλώσεις της Άνοιξης και του Καλοκαιριού του ’43 και περισσότερο απ’ όλες σ’ αυτήν εδώ, όλα τα φράγματα είχαν σπάσει. Κι όταν σπάσουν όλα όσα χωρίζουν την πρωτοπορία από τη μεγάλη μάζα του λαού, όταν πρωτοπορία και μάζα γίνονται ένα – μία πρωτοπόρα λαϊκή μάζα που εξορμά αποφασισμένη για όλα, δεν αντέχει πια κανένα φράγμα».

Πέτρος Ανταίος, Αντιστασιακός (1920-2002)

Στα τέλη του 1942, μετά το ορόσημο του Γοργοποτάμου, η Αθήνα και όλη η Ελλάδα φλέγεται από επαναστατικό πυρετό. Τον πάνδημο συναγερμό της Μάχης της Κρήτης, καταλύτη και θεμέλιο λίθο της ευρωπαϊκής λαϊκής Αντίστασης, ακολουθούν ηρωικές πράξεις της «αυθόρμητης Αντίστασης», με κυριότερες τη θυσία του Μάθιου Πόταγα και το κατέβασμα της σβάστικας από την Ακρόπολη από τους 19χρονους φοιτητές Λάκη Σάντα και Μανώλη Γλέζο.

Πολύ γρήγορα, όμως, αναπτύσσονται ολοένα και πιο οργανωμένες μορφές Αντίστασης, όπως π.χ. η Εθνική Αλληλεγγύη, που ιδρύθηκε τον Μάιο του 1941 κι οργάνωσε τη λαϊκή πρόνοια σώζοντας τους Έλληνες από την πείνα και το Εργατικό ΕΑΜ (η ίδρυσή του στις 16 Ιουλίου 1941 προηγήθηκε της ίδρυσης του ΕΑΜ) που συσπείρωσε στις γραμμές του το σύνολο των εργατών κι υπαλλήλων της χώρας.

Αλλά και κορυφαία αντιστασιακά γεγονότα όπως η απεργία των τριατατικών, τον Απρίλιο του 1942, που εξελίχθηκε σε καθολική απεργία των δημοσίων υπαλλήλων κι αποτέλεσε τη μόνη νικηφόρο απεργία στην κατεχόμενη Ευρώπη. Καθώς και η ανατίναξη των γραφείων της ναζιστικής-δωσιλογικής οργάνωσης ΕΣΠΟ από την ΠΕΑΝ στις 20 Σεπτεμβρίου 1942, που είχε ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να είναι η μόνη χώρα που δεν στήριξε με εθελοντές την χιτλερική επιδρομή εναντίον του λαού της ΕΣΣΔ!

Με βάση τα παραπάνω, η Αθήνα δικαίως χαρακτηρίζεται ως «η πρώτη αντιστασιακή πρωτεύουσα της Ευρώπης».

Η ίδρυση της ΕΠΟΝ στις 23 Φεβρουαρίου 1943, της μεγαλύτερης αντιστασιακής οργάνωσης νεολαίας στην Ευρώπη, σηματοδοτεί σπουδαίες εξελίξεις. Στις 24 Φεβρουαρίου η νεολαία της Αθήνας ξεχύνεται στους δρόμους ενάντια στην πολιτική επιστράτευση. Στις 25 Φεβρουαρίου 1943 πραγματοποιείται νέα απεργία των τριατατικών και την ίδια μέρα ανακοινώνεται το διάταγμα της δωσιλογικής «κυβέρνησης» περί υποχρεωτικής εργασίας. Στις 28 Φεβρουαρίου, η πάνδημη συμμετοχή και το ανυπότακτο πνεύμα του λαού της Αθήνας μετατρέπει την κηδεία του Κωστή Παλαμά σε μεγάλο αντιστασιακό γεγονός.

06 Ιουλίου 2025

6 Ιούλη του 1944 - Το μπλόκο στο Περιστέρι

📍Σα σήμερα στις 6 Ιούλη του 1944, τέσσερις χιλιάδες Γερμανοί ναζί μαζί με ταγματασφαλίτες περικυκλώνουν το Περιστέρι, με στόχο να εξαρθρώσουν τους ΕΛΑΣίτες που μένουν στην πόλη.

Από τα ξημερώματα, ορδές Γερμανών και ταγματασφαλιτών -υπολογίζεται πάνω από 4.000- περικυκλώνουν το Περιστέρι. 


Ο διαβόητος “συνταγματάρχης”  Ι. Πλυτζανόπουλος, αρχηγός των Ταγμάτων Ασφαλείας, καθώς και ο “στρατηγός” Αλέξανδρος Λάμπου,  αρχηγός της Ειδικής Ασφάλειας, η “αφρόκρεμα” δηλαδή του ένοπλου δοσιλογισμού  “συντόνιζαν” το φρικιαστικό όργιο που ακολούθησε.

Διατάζουν να συγκεντρωθούν όλοι οι άντρες από 14 μέχρι 70 ετών στο Λόφο Αξιωματικών. Κάποιοι αγωνιστές καταφέρνουν με την βοήθεια της οργάνωσης του ΕΑΜ να κρυφτούν στο Λιγνιτωρυχείο του Αη Βασίλη, αλλά ήταν μόνο μερικές δεκάδες. Ολοι οι υπόλοιποι, περίπου 5.000 άντρες, βρέθηκαν να είναι συγκεντρωμένοι και περικυκλωμένοι από Γερμανούς και ταγματασφαλίτες στον λόφο του Περιστερίου.

Εκατοντάδες γυναίκες, θέλησαν να πλησιάσουν για να πληροφορηθούν την τύχη των δικό τους ανθρώπων. Οι άντρες των Ταγμάτων Ασφαλείας  δεν δίστασαν να τις πυροβολήσουν.

Οι κουκουλοφόροι καταδότες άρχισαν να υποδεικνύουν, στους ταγματασφαλίτες, τα μέλη της  
Αντίστασης. 

15 Ιουνίου 2025

ΑΡΗΣ ΠΡΟΣ ΗΓΕΣΙΑ ΤΟΥ ΚΚΕ: “Συνέλθετε, έστω και τώρα…” (Μέρος Ε’)

του Τάκη Κατσιμάρδου 



Οι πρώτες σελίδες επιστολής που έστειλε ο Άρης στον Ζαχαριάδη, ζητώντας να συναντηθεί μαζί του. Δεν έλαβε απάντηση.

Μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας (Φεβρουάριος 1945) ο Άρης έστειλε επιστολή προς όλα τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ. Το ιστορικό αυτό κείμενο ήταν καθόλα προφητικό. Όταν το γράφει (24 Μαρτίου 1945) ελπίζει ακόμη σε αλλαγή στάσης από την ηγεσία του ΚΚΕ. Άλλωστε ο Νίκος Ζαχαριάδης δεν έχει επιστρέψει ακόμη στην Ελλάδα. Απάντηση δεν έλαβε ο Άρης ούτε τότε, ούτε αργότερα όταν απευθυνόταν στον Ζαχαριάδη…



Ο Ν. Ζαχαριάδης με άλλα μέλη της ηγεσίας του ΚΚΕ μετά την επιστροφή του στην Αθήνα (Μάιος 1945)

“Προς όλα τα μέλη της ΚΕ του ΚΚΕ

Αγαπητοί σύντροφοι,

Με το σημείωμά μου τούτο θα προσπαθήσω να τραβήξω την προσοχή σας στα πιο κάτω.

1. Όπως πιστεύω, θα έχετε πειστεί και εσείς τώρα πως οι Έλληνες αντιδραστικοί και οι Άγγλοι κατακτητές δεν έχουν καμιά πρόθεση να εφαρμόσουν έστω κι αυτή την ετεροβαρή, επιζήμια στα συμφέροντα του λαού μας και μη δίδουσα καμιά εγγύηση –ομολογία δική σας – για το σεβασμό των ελευθεριών του λαού μας, συμφωνία της Βάρκιζας. Οι παραβάσεις είναι καθημερινές και σοβαρές. Τις ξέρετε εσείς καλύτερα και δεν συντρέχει κανένας λόγος να τις απαριθμήσω.

2. Αν δεν σας ήταν εύκολο να γνωρίζετε προοπτικά τις προθέσεις της ελληνικής αντίδρασης και των Άγγλων εχθρών της Ελλάδας, τώρα, θέλω να πιστεύω πως πρέπει να μπορείτε να τις βλέπετε. Πρόθεσή τους είναι: όχι να συμβάλουν σε προσπάθεια για ομαλή εξέλιξη της πολιτικής ζωής του τόπου, ή έστω να ανεχθούν απλώς τη δική σας προσπάθεια προς την τέτοια κατεύθυνση, αντίθετα, να οργανώσουν και να διεξαγάγουν με πλεονεκτικές γι’ αυτούς συνθήκες τον εμφύλιο πόλεμο μ’ όλα τα μέσα.

3. Η διάσκεψη και συμφωνία της Γιάλτας δεν πρέπει να έχετε καμιά αυταπάτη πως είναι δυνατό να επιδράσει σε τόσο μεγάλο βαθμό, ώστε να στρέψει το τιμόνι της χώρας που αφήσατε να κρατούν γερά στα χέρια τους οι Άγγλοι. Η Σοβιετική Ένωση, όπως πρέπει να σας είναι γνωστό, δεν μπορεί να κάνει «ελληνική» πολιτική ώστε να επέμβει ενεργά στο ελληνικό δράμα. Γιατί δεν κάνει ούτε Σέρβικη, ούτε Βουλγάρικη, ούτε Ρώσικη ακόμα πολιτική. Κάνει πολιτική παγκόσμιας επανάστασης, και δεν είναι διατεθειμένη ούτε κατ’ ελάχιστο να την διακινδυνεύσει για το μικρό αυτό ποσοστό της ανθρωπότητας που λέγονται Έλληνες, που οι ίδιοι –δια των ηγετών τους- οδηγήθηκαν στη νέα σκλαβιά και που στο κάτω κάτω, αργά ή γρήγορα, μετά την πλήρη νίκη της πολιτικής της παγκόσμιας επανάστασης της Σ.Ε. δεν μπορεί παρά να είναι στο πλευρό του σοσιαλισμού.

“Στην Αντίσταση πήγα σαν παπάς”




Είκοσι ένα χρόνια έκλεισαν στις 9 Ιουνίου, από την κοίμηση του μακαριστού π. Γερμανού Δημάκη, που με το αγωνιστικό ψευδώνυμο παπα-Ανυπόμονος μετείχε στην Εθνική Αντίσταση, στο πλευρό του Άρη Βελουχιώτη. Ήταν ηγούμενος στην Ιερά Μονή Αγάθωνος. Για την εμπειρία του στην Αντίσταση έχει συγγράψει και βιβλίο. Ήδη από το 1982, ο μακαριστός Σταμάτης Παπασταματέλος και ο Σωτήρης Γεωργόπουλος τού είχαν πάρει συνέντευξη στο Μοναστήρι του, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “Σημάδια” (τεύχος. 6-7, σσ. 20-23), το οποίο εξέδιδαν μέλη και φίλοι της ΕΧΟΝ, νεολαίας της Χριστιανικής Δημοκρατίας.

“Είναι αλήθεια ότι δεν είχε μυστηριακή ζωή, ίσως επηρεασμένος από τα διαβάσματά του, ποτέ όμως δεν είπε άσχημο λόγο για την Εκκλησία και σεβόταν την Παράδοση”, τόνισε για τον Άρη ο παπα-Γερμανός. Αυτού του είδους ο σεβασμός είναι ζητούμενο σήμερα. .


Όχι μόνο το περιεχόμενο της συνέντευξης είναι πάντοτε επίκαιρο, αλλά και ας θεωρηθεί και σαν μνημόσυνο για τον π. Γερμανό και τον πρόωρα εκδημήσαντα αδελφό Σταμάτη. Παραθέτουμε το κείμενο:

– Τι σας παρακίνησε να συμμετάσχετε στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις τάξεις του ΕΛΑΣ;

– Να σας πω. Εγώ προσωπικά νόμισα ότι με τη συμμετοχή μου στην Εθνική Αντίσταση δεν έκανα τίποτε άλλο από το να δικαιώσω την παράδοση του ελληνικού ράσου. Εγώ απ’ το δημοτικό σχολείο μάθαινα ότι το ελληνικό ράσο έχει πάρει μέρος σ’ όλους τους αγώνες του λαού ενάντια στους κατακτητές. Και η Εθνική Αντίσταση ήταν ένας αγώνας κατά των κατακτητών και είναι αλήθεια πως μετείχα σ’ αυτήν στις τάξεις του ΕΛΑΣ γιατί ο ΕΛΑΣ κυριαρχούσε εκείνη την εποχή στη Ρούμελη που ζούσα και ζω ακόμη. Ο ΕΛΑΣ, παιδάκι μου, εκείνη την εποχή στη Ρούμελη δεν κρατούσε καμιά κόκκινη παντιέρα με σφυροδρέπανο. Μια ελληνική σημαία κρατούσε που έγραφε: «Ελευθερία ή Θάνατος» ο μπαρμπα Νικόλας ο Καραγιώργης με σταυρό επάνω που σήμερα δεν έχει. Θα ‘πρεπε να ‘μαι από σίδερο για να μην τους ακολουθήσω.

08 Ιουνίου 2025

Οι Ήρωες ... και πως "απόλαμβάνουμε" την συρρίκνωση μας.



Του Βασίλη Λαμπόγλου 

Διαβάζω πως οι σκελετοί που έχουν βρεθεί στο Επταπύργιο (Γεντί Κουλέ)και ανήκουν σε εκτελεσθέντες κομμουνιστές,φτάνουν πλέον τους 43.

Λίγο παραδίπλα...στα Διαβατά.
               

 6 Ιουνίου του 1944 ήταν που  η Θεσσαλονίκη  θα βίωνε το  δικο της μαρτυρικό "Σκοπευτήριο της Καισαριανής" .                         


101 πατριώτες, εκτελούνται με συνοπτικές διαδικασίες στα Διαβατά(Ντουντουλαρ) καθώς τους αποδιδεται η κατηγορία συμμετοχής σε δολιοφθορες  των τραίνων και άλλες "εκνομες" πράξεις.                                                 

Ο Κώστας Πλωμαριτης (από το Πλωμάρι και την Περγαμο της Μ. Ασίας, εθελοντής στη μάχη του Μπιζανιου στον Α βαλκανικό) υπήρξε ένας από τους 101 εκτελεσθεντες και η ιστορία και ο χρόνος μας διεσωσαν το τελευταίο γράμμα του προς τον μεγαλύτερο γιο του ο οποίος παρέλαβε και τα πράγματα του.                                                                                
 Η  παραίνεση του βιοπαλαιστη πατέρα - χωρίς καμία ιδιαίτερη μόρφωση - προς τον γιο του για το διάβασμα και την γραφή,συγκινει ιδιαίτερα και αναδεικνύει το εύρος της Ψυχής αλλά και την "καλλιέπεια" των απλών ανθρώπων του τόπου μας. 


Έγραφε στην επιστολή εκείνη ο μελλοθάνατος:

"Εν στρατοπέδω Παύλου Μελά Θεσσαλονίκης

Δευτέρα 5-6-1944

Αγαπημένο μου παιδί Γιάννη,
Τώρα που παύω να σε κηδεμονεύω, σαν φυσικός πατέρας, και του λοιπού θα σε κηδεμονεύει η καλή σου μαμά, έχω να σου προτείνω τα κάτωθι, που θα είναι τρόπον τινά και η διαθήκη μου.
Το αύριο θα είναι αξημέρωτο για μένα.
Ότι βλέπεις από μακριά να λάμπει σαν χρυσός, πλησίασέ το, ψηλάφισέ το, μήπως είναι στιλβωμένος μπρούτζος ή χαλκός.

26 Δεκεμβρίου 2024

Η μήνυση των Ταγμάτων Ασφαλείας κατά της “Χριστιανικής”



Πενήντα χρόνια από μια ξεχασμένη δίωξη κατά της εφημερίδας μας

Πενήντα χρόνια πριν, το Νοέμβριο του 1974, λίγους μήνες μετά την πτώση της δικτατορίας και την επανακυκλοφορία της “Χριστιανικής”, εκδικάσθηκε μήνυση μέλους των Ταγμάτων Ασφαλείας Ευβοίας κατά του ιδρυτή και τότε κατά νόμο υπεύθυνου της “Χριστιανικής” Νίκου Ψαρουδάκη και του αντιεισαγγελέα Εφετών και πρώην οπλαρχηγού της αντιστασιακής οργάνωσης ΕΟΚ στην επαρχία Σελίνου της Κρήτης Γεωργίου Ξενάκη, για άρθρο του τελευταίου στην “Χριστιανική” του Μαΐου 1973.

 Στο άρθρο που προβλήθηκε από την πρώτη σελίδα της εφημερίδας με τίτλο “Εθνική Αντίστασις και Τάγματα Ασφαλείας”, αναφερόταν σε νομοθέτημα της δικτατορίας, με το οποίο επιχειρείτο να αναγνωριστεί και στους Ταγματασφαλίτες η ιδιότητα του αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης.

Πολέμησε στο αλβανικό μέτωπο και στην εθνική αντίσταση μέσα από τις τάξεις της κρητικής αντιστασιακής οργάνωσης ΕΟΚ στην επαρχία Σελίνου. Το 1945 εισήλθε στον εισαγγελικό κλάδο, από τον οποίο τον απέλυσε παράνομα το δικτατορικό καθεστώς, το οποίο του απαγόρευσε την έξοδο από τη χώρα, με το αιτιολογικό ότι “εξερχόμενος ταύτης θα προβή εις ενεργείας και δηλώσεις εθνικώς επιζημίους”. Η απόλυσή του κηρύχθηκε άκυρη από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, ήδη όσο ήταν η Χούντα στα πράγματα.

06 Νοεμβρίου 2024

Εθνική αντίσταση και εμφύλιος εντός του ΕΔΕΣ



Του Μπάμπη Ανδριανόπουλου 

Μια ιστορία από τις χιλιάδες που έλαβαν χώρα κατά το διάστημα της Κατοχής η οποία καταδεικνύει την τραγικά αντιφατική μοίρα αυτού του λαού.Την ίδια περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας διαδραματιζόταν το Έπος της Εθνικής Αντίστασης, μαύρες σελίδες γράφονταν από ένα τμήμα του ίδιου λαού που είχε επιλέξει το δρόμο της υποτέλειας,του δωσιλογισμού και της ταπείνωσης.

Σαν σήμερα στις 4 Νοεμβρίου 1943 εκτελέστηκε ο Δημήτριος ή Μήτσος Γιαννακόπουλος από απόσπασμα μελών του ΕΔΕΣ που έφεραν όμως διακριτικά του ΕΛΑΣ.

Ο Γιαννακόπουλος ήταν δικηγόρος και στέλεχος του ΕΔΕΣ Αθηνών. Συνάμα ήταν εκδότης της εφημερίδας "Νέα Ζωή" και διευθυντής της "Δημοκρατικής Σημαίας", κατοχικών φύλλων που κυκλοφορούσαν παράνομα.

Ο ΕΔΕΣ Αθηνών, του οποίου όπως είπαμε ήταν ηγετικό στέλεχος, είχε διασπαστεί. Το ένα του τμήμα συνεργαζόταν στενά με τις κατοχικές αρχές και τα τάγματα ασφαλείας.  Το άλλο υπερασπιζόταν σθεναρά τη συνεργασία με το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ.

Στα πλαίσια της σύγκρουσης αυτής κυκλοφόρησε λίστα προγραφών με τα ονόματα εκείνων των μελών του ΕΔΕΣ που είχαν επιλέξει την αγωνιστική κατεύθυνση. Σ' αυτήν εκτός από το Γιαννακόπουλο συμπεριλαμβάνονταν και άλλοι αγωνιστές όπως οι Δέπος, Λίτινας κ.α.

01 Μαΐου 2024

Ογδόντα χρόνια από το μαζικό έγκλημα των Γερμανών κατακτητών την Πρωτομαγιά 1944 στην Καισαριανή




Του ΘΕΟΦΑΝΗ ΜΑΛΚΙΔΗ*


Ήταν 1η Μαΐου του 1944, ακριβώς ογδόντα χρόνια πριν, όταν οι Γερμανοί κατακτητές, διέπρατταν ένα ακόμη (δυστυχώς ατιμώρητο μέχρι σήμερα) μαζικό έγκλημα. Η εκτέλεση στην Καισαριανή, των διακοσίων Ελλήνων πατριωτών, κρατούμενων στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, αποτελεί μία ακόμη κηλίδα, μία ακόμη βάρβαρη πράξη των κατακτητών, για την οποία μέχρι σήμερα δεν έχει αποδοθεί δικαιοσύνη.

Η εκτέλεση των διακοσίων Ελλήνων έχει και μία πολύ ιδιαίτερη παράμετρο, που αποδεικνύει για ακόμη μία φορά, το μεγαλείο της αντίστασης στους κατακτητές και τους ελληνόφωνους συνεργάτες τους, καθώς και το ήθος των ανθρώπων που θυσίασαν τη ζωή τους για την ελευθερία της πατρίδας μας. Η κορύφωση του δράματος της εκτέλεσης έγινε με την πράξη ενός από τους κρατούμενους, του Ναπολέοντα Σουκατζίδη.

Ο Ναπολέων Σουκατζίδης γεννήθηκε στην Προύσα το 1909 από γονείς Ποντιακής καταγωγής. Μετά τη Γενοκτονία από τον ατιμώρητο Κεμαλισμό από την οποία διασώθηκε η οικογένειά του και αυτός, εγκαταστάθηκε στην περιοχή του Αρκαλοχωρίου του νομού Ηρακλείου Κρήτης, αλλά έμελλε να δολοφονηθεί από το Ναζισμό.

Εκεί τελείωσε την Μέση Εμπορική Σχολή και εργαζόταν ως λογιστής, ενώ γνώριζε καλά την αγγλική, ρωσική, γερμανική, γαλλική και τουρκική γλώσσα, ενώ είχε και συγγραφικό έργο. Κατά την διάρκεια της κατοχής συνελήφθη και κρατήθηκε στις φυλακές των Τρικάλων, της Λάρισας και από τον Σεπτέμβριο του 1943 στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου.

Εκεί οι Γερμανοί τον χρησιμοποίησαν ως διερμηνέα και το όνομά του ήταν μεταξύ των διακοσίων Ελλήνων που επρόκειτο να εκτελεστούν στην Αθήνα, ως αντίποινα για την επίθεση και την εκτέλεση του διοικητή της 41ης Γερμανικής Μεραρχίας Οχυρών Υποστράτηγου Φραντς Κρεχ, στην περιοχή των Μολάων Λακωνίας. Ο διοικητής του στρατοπέδου συγκέντρωσης Χαϊδαρίου Καρλ Φίσερ, όταν ο Σουκατζίδης διάβασε και το δικό του όνομα στην λίστα των μελλοθάνατων του είπε να παραμείνει στην θέση του.

Τότε ο Σουκατζίδης τον ρώτησε αν θα εκτελούσαν κάποιον άλλο αντί για τον ίδιο και όταν ο Φίσερ απάντησε ότι έχει εντολή να εκτελέσει 200 από τους κρατουμένους, ο Σουκατζίδης αρνήθηκε να εκτελεστεί κάποιος άλλος στην δική του θέση και ο ίδιος να σωθεί και έτσι δολοφονήθηκε με τους υπόλοιπους 199 κρατούμενους του Χαϊδαρίου την Πρωτομαγιά του 1944.

10 Φεβρουαρίου 2024

80 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΤΩΜΕΝΟ ΦΛΕΒΑΡΗ ΤΟΥ 1944




ΜΕΓΑΛΕΙΩΔΗΣ  Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ 

Γράφει ο Ηλίας Μπιτσάνης 

"Γέμισε το Αμφιθέατρο της Φιλαρμονικής στην Καλαμάτα στην εκδήλωση τιμής και μνήμης για την εκτέλεσε εκατοντάδων πατριωτών από τους Γερμανούς πριν ακριβώς 80 χρόνια.

 Σε ατμόσφαιρα συγκίνησης μίλησαν εκ μέρους της ΕΣΔΟΓΕ η Αλεξάνδρα Σάντα και ο Αριστομένης Συγγελάκης ενώ συντόνισε ο Κώστας Αλεξίου. Είχα την τιμή στην εκδήλωση να μιλήσω για το ιστορικό των εκτελέσεων.

Μεγάλο το κείμενο της ομιλίας αλλά το αναρτώ για τους φίλους που το ζήτησαν και εκείνους που ενδεχομένως ενδιαφέρονται:

«Αποτελεί ύψιστη τιμή για μένα η ανάθεση της εξιστόρησης των όσων συνέβησαν το ματωμένο Φλεβάρη του 1944 στην Καλαμάτα, με αφορμή τη συμπλήρωση των 80 χρόνων από την ημέρα της εκτέλεσης των πατριωτών στο Σύνταγμα. Ηταν τέτοιες ώρες όταν ο Γερμανός λοχαγός Σμίτ με το παραμπέλουμ στο χέρι μαζί με άλλους, εκτελούσαν ίσως και εκατοντάδες πατριώτες στο χώρο του παλαιού στρατοπέδου, βυθίζοντας στο πένθος τις οικογένειες, τους φίλους τους, την πόλη και τη Μεσσηνία.




Το «ΔΟΓΜΑ» ΤΩΝ «ΑΝΤΙΠΟΙΝΩΝ»

Η δεύτερη γερμανική κατοχή στη Μεσσηνία άρχισε στις 9 Σεπτέμβρη του 1943 και τελείωσε ένα χρόνο αργότερα. Ηταν ένας χρόνος που βάφτηκε με αίμα πατριωτών και σημαδεύτηκε από ανυπολόγιστες καταστροφές σε όλη τη Μεσσηνία. Όταν οι Γερμανοί έφτασαν πάλι στην Καλαμάτα μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, το ΕΑΜ κυριαρχούσε πολιτικά σε πόλεις και χωριά ενώ ο ΕΛΑΣ μετά και την προσχώρηση αξιωματικών και ανδρών του Ελληνικού Στρατού, κυριαρχούσε στρατιωτικά και οι δυνάμεις του έφθαναν και μέσα στην Καλαμάτα. Οι Γερμανοί επιχείρησαν να στηρίξουν την κυριαρχία τους όχι μόνον με την υποταγή λαού, αλλά και με τη βοήθεια των Ελλήνων συνεργατών τους που διόρισαν σε θέσεις κλειδιά του κρατικού μηχανισμού. Ενώ παράλληλα ξεκίνησαν να οργανώνουν τα Τάγματα Ασφαλείας ως στρατιωτική δύναμη δοσιλόγων που ενεργούσαν σε συνεργασία και για λογαριασμό των κατακτητών.

04 Φεβρουαρίου 2024

Τιμούμε τη μνήμη των πατριωτών που εκτελέστηκαν το «ματωμένο Φλεβάρη»




Κλείνουν φέτος στις 8 Φλεβάρη 80 χρόνια από την ημέρα της εκτέλεσης μεγάλου αριθμού πατριωτών από τους Γερμανούς, ως αντίποινα για τις επιθέσεις ανταρτών σε στρατιωτικές φάλαγγες των κατακτητών σε Αγιο Φλώρο και Καζάρμα.

 Με αφορμή τη θλιβερή επέτειο, η Επιτροπή Καλαμάτας του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα (ΕΣΔΟΓΕ), οργανώνει εκδήλωση την ημέρα αυτή στις 8 το βράδυ στο Αμφιθέατρο Φιλαρμονικής (Καλαμάτα).

 Για να τιμηθεί η μνήμη των πατριωτών που εκτελέστηκαν το «ματωμένο Φλεβάρη» του τελευταίου χρόνου της Κατοχής (Στρατόπεδο Καλαμάτας, Τρίπολη, Παλιόχουνη) αλλά και όλων των πατριωτών που θυσιάστηκαν για τη λευτεριά της πατρίδας. 

Στην εκδήλωση αυτή θα μιλήσουν:
 - Ηλίας Μπιτσάνης  δημοσιογράφος,   
- Αλεξάνδρα Σάντα (κόρη του ήρωα Λάκη Σάντα) μέλος της Γραμματείας της ΕΣΔΟΓΕ
  - Αριστομένης Συγγελάκης  πανεπιστημιακός και συγγραμματέας της ΕΣΔΟΓΕ. 
Την εκδήλωση θα συντονίσει ο Κώστας Αλεξίου. 

Συμμετέχοντας τιμάμε τα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας και την εθνική αντίσταση, 

κρατάμε ζωντανή τη μνήμη των γεγονότων αλλά και των ανθρώπων που συμμετείχαν ενεργά στην πάλη κατά των Γερμανών και των ταγματασφαλιτών συνεργατών τους,

 απαιτούμε δικαιοσύνη με την καταβολή των γερμανικών οφειλών.

18 Ιουλίου 2023

11 Ιουνίου 2023

Ποιος ήταν ο παπά Ανυπόμονος που πέθανε μια μέρα σαν σήμερα- Ο αντάρτης με το ράσο που πολέμησε τους κατακτητές





Το όνομά του ήταν Γερμανός Δημάκης, όμως έμεινε στην Ιστορία ως παπά Ανυπόμονος. Ο παπάς που πολέμησε τους κατακτητές φορώντας το ράσο του, στα χρόνια της Κατοχής, πέθανε μια μέρα σαν σήμερα, 9 Ιουνίου του 2004.

Διαβάζουμε από το βιβλίο του Διονύση Χαριτόπουλου «Άρης ο Αρχηγός των Ατάκτων» εκδόσεις Εξάντας:

«Εκείνες τις ημέρες εμφανίζεται στο Γενικό Στρατηγείο και ένας ασυνήθιστος ιερωμένος. Είναι ο αρχιμανδρίτης Γερμανός (κατά κόσμον, Γερμανός Δημάκος), ηγούμενος της Μονής Αγάθωνος, κοντά στην Υπάτη, και ταυτόχρονα επόπτης της Μονής Δαδίου (Αμφίκλειας) και πρόεδρος της ίδιας Κοινότητας.

»Από την αρχή του ένοπλου αγώνα, η στήριξη που προσφέρει στους αντάρτες της περιοχής του είναι μεγάλη και τελικά δεν περνάει απαρατήρητη από τους κατακτητές. Τον Απρίλιο είναι πια καταζητούμενος και αναγκάζεται να φύγει στο βουνό. Και άλλοι υψηλόβαθμοι του κλήρου προσχώρησαν στην εαμική Αντίσταση με πιο γνωστούς τον μητροπολίτη Κοζάνης Ιωακείμ και Ηλείας Αντώνιο. Ο αρχιμανδρίτης Γερμανός, όμως, προσχώρησε στον μόνιμο ΕΛΑΣ και πιο συγκεκριμένα, κατευθείαν στον Άρη. Είναι το πρόσωπο - το τελευταίο - που έρχεται να συμπληρώσει τον κύκλο των στενών συντρόφων του αρχηγού και θα γίνει γνωστός ως «ο παπάς του Άρη».

»Ο αρχηγός ήταν μάλλον διστακτικός με τον αρχιμανδρίτη που θέλει να κρατήσει τουφέκι· του πρότεινε διάφορες θέσεις ανάλογες με το σχήμα του, από που θα συνέχιζε την αντιστασιακή του δραστηριότητα, μα εκείνος ήταν ανένδοτος.
- Θα αντέξεις να μας ακολουθήσεις; τον ρωτάει ο αρχηγός.
- Ε, όσο αντέξω, λέει ο πονηρός ιερωμένος μην του δώσει και την εντύπωση πως θα του γίνει τσιμπούρι.
Αλλά βλέποντας τον αρχηγό να εξαιρεί από την κατάταξη τους άοπλους, φοβάται ότι δεν θα τον κρατήσει· πάει κατευθείαν στη γραμμή, όπου κάποιοι ένοπλοι εφεδρικοί γράφονταν στον μόνιμο ΕΛΑΣ.
«Γράψε και μένα» λέει στο Λευτέρη Χρυσιώτη, που κάνει χρέη στρατολόγου.
«Θα σε γράψω παπούλη».
«Τώρα», επιμένει εκείνος.
«Τι έχεις και βιάζεσαι;».
«Γράψε με που σου λέω!».
«Πολύ ανυπόμονος είσαι» του κάνει ο Λευτέρης.
«Γραψ’ τον: Ανυπόμονο» του λέει ο Άρης που έχει πλησιάσει και παρακολουθεί τη σκηνή. Ήταν η αρχή μιας μεγάλης προσωπικής φιλίας.

30 Μαΐου 2023

ΤΗ ΝΥΧΤΑ ΠΟΥ ΚΑΤΕΒΗΚΕ Η ΣΒΑΣΤΙΚΑ




Το ντοκιμαντέρ με τίτλο «ΤΗ ΝΥΧΤΑ ΠΟΥ ΚΑΤΕΒΗΚΕ Η ΣΒΑΣΤΙΚΑ» μας πηγαίνει ένα μικρό ταξίδι προς τα πίσω, στα χρόνια του ελληνο-ιταλικού πολέμου και της γερμανικής κατοχής στην ΕΛΛΑΔΑ, παρουσιάζοντας και ασπρόμαυρη αναπαράσταση της νύχτας εκείνης. Πρόκειται για μια σύντομη ιστορική αναδρομή, σε γεγονότα που συντάραξαν όχι μόνο τη χώρα μας, αλλά και ολόκληρη την ΕΥΡΩΠΗ. 

Στις 6 Απριλίου του 1941, οι Γερμανοί εισβάλλουν στην ΕΛΛΑΔΑ. Οι Έλληνες αγωνίζονται να μη χάσουν την ελπίδα τους. Στις 27 Απριλίου του ιδίου έτους, στις 8:10 το πρωί, τα πρώτα γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στην ΑΘΗΝΑ και στις 08:45 υψώνουν την πολεμική σημαία τους με τον αγκυλωτό σταυρό, πάνω στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Λίγες ημέρες αργότερα, δύο 19χρονοι φοιτητές αποφασίζουν το παράλογο: να κατεβάσουν το σύμβολο του ναζισμού από το πανάρχαιο μνημείο του ελληνικού κάλλους και πολιτισμού. Πρόκειται για το φοιτητή της Ανωτάτης Εμπορικής, ΜΑΝΩΛΗ ΓΛΕΖΟ και το φοιτητή της Νομικής, ΛΑΚΗ ΣΑΝΤΑ. Σκοπός αυτού του τολμήματος ήταν να μηνύσουν σε όλους ότι ο ελληνικός λαός δεν έχει παραδοθεί ακόμα, συνεχίζει να αντιστέκεται εναντίον του ξένου κατακτητή. Το εγχείρημά τους στέφθηκε με επιτυχία τη νύχτα της 30ης προς 31η Μαΐου 1941.

Αυτό το μεμονωμένο ηρωικό κατόρθωμα αναπτέρωσε το ηθικό όλων των Ελλήνων αλλά και των Ευρωπαίων, που υπέφεραν κάτω από το γερμανικό ζυγό. Ο ΓΛΕΖΟΣ και ο ΣΑΝΤΑΣ μιλούν για εκείνη την περίοδο, για την τολμηρή τους απόφαση, καθώς επίσης και για τα υπόλοιπα αξιόλογα επιτεύγματα της ελληνικής αντίστασης. 

17 Απριλίου 2023

Στις 17 Απριλίου 1944 εκτελέστηκε από τον ΕΛΑΣ ο Δημήτρης Ψαρρός.


Αλεξάτος Γιώργος 


Στις 17 Απριλίου 1944 εκτελέστηκε από μαχητές του ΕΛΑΣ ο στρατιωτικός ηγέτης της αντιστασιακής οργάνωσης ΕΚΚΑ, συνταγματάρχης Δημήτρης Ψαρρός. 

Η πολιτική σκοπιμότητα και οι συνθήκες του θανάτου του αποτελούν ζητήματα που εξακολουθούν να κουβεντιάζονται μέχρι σήμερα, έχοντας αποτελέσει και ένα από τα πιο προσφιλή θέματα της αντικομμουνιστικής προπαγάνδας της "εθνικοφροσύνης" ήδη από τότε.

Παραθέτω τη σχετική αναφορά από το βιβλίο μου, "Άρης Βελουχιώτης. Ο κομμουνιστής επαναστάτης" (Εκδόσεις "Άπαρσις", Αθήνα 2021): 

Τον ίδιο καιρό και παρά την υπογραφή του Συμφώνου Πλάκας - Μυρόφυλλου, οξύνθηκαν οι σχέσεις μεταξύ ΕΛΑΣ και ΕΚΚΑ στην περιοχή της Φωκίδας, με συνέπεια τη διάλυση του 5/42 και την εκτέλεση του επικεφαλής του, συνταγματάρχη Δημήτρη Ψαρρού.
Η συγκρότηση του 5/42 με τη στήριξη και την πλουσιοπάροχη ενίσχυση των Βρετανών σε μια περιοχή όπου ήδη δρούσε ο ΕΛΑΣ, έχοντας απελευθερώσει μεγάλο τμήμα της, προκαλούσε από την αρχή, κιόλας, σοβαρά προβλήματα στις σχέσεις των δύο οργανώσεων και όπως είδαμε είχαν οδηγήσει στη βίαιη διάλυσή του, τον Μάιο 1943. Εντούτοις, με παρέμβαση της ηγεσίας του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, το 5/42 ανασυστάθηκε και συνέχισε τη δράση του. 

27 Νοεμβρίου 2022

80η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΟΥ ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΥ: ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ, ΑΝΥΠΟΧΩΡΗΤΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ!

ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗΣ 
ΤΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
https://esdoge.gr/



80η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΟΥ ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΥ: ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ, ΑΝΥΠΟΧΩΡΗΤΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ!
Αθήνα, 25 Νοεμβρίου 2022

Πριν 80 χρόνια, τη νύχτα της 25ης Νοεμβρίου 1942, η καρδιά της Ρούμελης πήρε φωτιά. Με μία άριστα οργανωμένη επιχείρηση της Ενωμένης Εθνικής Αντίστασης, του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ, με τη συμβολή Άγγλων κομάντος, ειδικών στις ανατινάξεις, ανατινάχθηκε η μείζονος στρατηγικής σημασίας και πολύ καλά φυλασσόμενη γέφυρα του Γοργοποτάμου και η Ελλάδα κόπηκε στη μέση, οδικώς και, κυρίως, σιδηροδρομικώς.

Χωρίς αμφιβολία, ο Γοργοπόταμος αποτελεί το κορυφαίο ορόσημο της Ενωμένης Εθνικής Αντίστασης: πρώτον, διότι έπληξε καίρια τον Άξονα -  τόσο το γόητρό του όσο και την επιχειρησιακή του δυνατότητα στη Βόρεια Αφρική, σε μια κρίσιμη καμπή του πολέμου, στέλνοντας σε όλο τον κόσμο το μήνυμα ότι ο Άξονας δεν ήταν αήττητος. Δεύτερον διότι έδειξε τι μπορεί να πετύχει ο ελληνισμός όταν υπάρχει ενότητα και ομοψυχία. Τρίτον διότι σηματοδότησε «το ξύπνημα της ένοπλης Αντίστασης», γεμίζοντας με ενθουσιασμό και αυτοπεποίθηση τους αντάρτες αλλά και ολόκληρο τον Ελληνικό Λαό. 
Μετά τον Γοργοπόταμο η υπόθεση της Αντίστασης έλαβε παλλαϊκό χαρακτήρα. Χρειάστηκαν όμως ακριβώς 40 χρόνια από το κορυφαίο αυτό επίτευγμα της Εθνικής Αντίστασης για την αναγνώρισή της με το νόμο 1285/1982, που καθιέρωσε παράλληλα την 25η Νοεμβρίου ως ημέρα της Εθνικής Αντίστασης. 

Αυτή την ιστορική ημέρα τιμούμε την Εθνική Αντίσταση, την αυθόρμητη και την οργανωμένη, την ένοπλη και την άοπλη που πήρε καθολικές διαστάσεις, στον τόπο και τον χρόνο, ενώνοντας όλες τις τάξεις και τα στρώματα του Ελληνικού Λαού στον αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδας και τη συντριβή του φασισμού. Τιμούμε τα μεγαλειώδη επιτεύγματα της Εθνικής Αντίστασης: τον πάνδημο συναγερμό της Μάχης της Κρήτης, που αποτέλεσε τον καταλύτη και την εναρκτήρια πράξη της Εθνικής Αντίστασης· το παράτολμο και ύψιστου συμβολισμού εγχείρημα των Λάκη Σάντα και Μανώλη Γλέζου να κατεβάσουν τη γερμανική πολεμική σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό που μόλυνε τον ιερό βράχο της Ακρόπολης· την Αντίσταση στον μεθοδικά οργανωμένο από τους κατακτητές λιμό της Κατοχής με την οργάνωση συσσιτίων από την Εθνική Αλληλεγγύη και άλλους φορείς, που απέτρεψε τη γενοκτονία του Ελληνικού Λαού· την πρώτη μεγάλη και νικηφόρα απεργία στην κατεχόμενη Ευρώπη από τους Τριατατικούς στις 14 Απριλίου 1942· την ανατίναξη από την ΠΕΑΝ των γραφείων της δωσιλογικής ναζιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ στις 20 Σεπτεμβρίου 1942, που απέτρεψε την προσέλκυση από τη Βέρμαχτ «εθελοντών» για το Ανατολικό Μέτωπο· τη ματαίωση της πολιτικής επιστράτευσης με τη μεγαλειώδη διαδήλωση του λαού της Αθήνας της 5ης Μαρτίου 1943 που έσωσε  τη νεολαία μας από τα ναζιστικά κάτεργα· την αποτροπή της επέκτασης της βουλγαρικής ζώνης κατοχής στην κεντρική Μακεδονία χάρη στις κινητοποιήσεις του ελληνικού λαού με αποκορύφωμα την αιματοβαμμένη παλλαϊκή διαδήλωση, που οργάνωσε το ΕΑΜ στην Αθήνα στις 22 Ιουλίου 1943. Και ο κατάλογος δεν έχει τέλος! Επιπλέον, μόνο στη χώρα μας υπήρξε το φαινόμενο της Ελεύθερης Ελλάδας, της Ελλάδας της ΠΕΕΑ (Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης), με πρωτοποριακούς θεσμούς λαϊκής εξουσίας, λαϊκής αυτοδιοίκησης, οικονομικής συνεταιριστικής οργάνωσης, λαϊκής δικαιοσύνης.

12 Μαρτίου 2021

Θάνατος στο Φασισμό! Ζήτω η Ελευθερία! Ζήτω η Ελλάδα!


6 Μαρτίου 1943 
 Άνοιγμα Φυλακών Λειβαδιάς

Ξημερώνοντας 6 Μαρτίου 1943, ομάδα 25 ανταρτών του ΕΛΑΣ Παρνασσίδας με μία ριψοκίνδυνη καταδρομική ενέργεια καταλαμβάνει τις Φυλακές της ιταλοκρατούμενης Λειβαδιάς -στην πόλη στρατοπεύδευαν 4.000 Ιταλοί στρατιώτες- και απελευθερώνει 80 κρατούμενους μεταξύ των οποίων ήταν και ο δάσκαλος Νίκος Δημητρίου, πατέρας του καπεταν-Νικηφόρου που ηγήθηκε της αποστολής, και η γερο-Σοφία, μάνα του ελασίτη Φώτη Παρνασσιώτη (Δήμος Τσόκας).
Πριν αποχωρήσει τελευταίος από τις Φυλακές, ο καπετάνιος Νικηφόρος αφηγείται:

«Έτρεξα πάλι μέσα στο γραφείο. Τράβηξα κι έκοψα τρία-τέσσερα φύλλα άγραφο χαρτί από το βιβλίο της υπηρεσίας.
Πήρα ένα κόκκινο και μπλε μολύβι κι έγραψα γρήγορα:
Προς τις ιταλικές δυνάμεις Λιβαδειάς.
Ευχαριστούμε που δε μας ενοχλήσατε απόψε στη δουλειά μας. Σας περιμένουμε και στα βουνά μας!
Θάνατος στο Φασισμό!
Ζήτω η Ελευθερία!
Ζήτω η Ελλάδα!
6 – 3 – 43
Για το Αρχηγείο Ανταρτών του ΕΛΑΣ
Παρνασσίδας-Λοκρίδας-Δωρίδας


Η καταδρομική αυτή επιχείρηση είναι μοναδική στην κατεχόμενη Ελλάδα και καύχημα για το Αρχηγείο ΕΛΑΣ Παρνασσίδας.
Στις εικόνες:

1. Στην πρώτη φωτογραφία, οι αντάρτες που συμμετείχαν στο άνοιγμα των φυλακών Λειβαδιάς, λίγες μέρες μετά, στην Δαύλεια.
Στη μέση, ο δάσκαλος Νίκος Δημητρίου, περιστοιχίζεται από τους γιους του Νικηφόρο (αριστερά στη φωτογραφία) και Σόλωνα (δεξιά του).
2. Η πίσω όψη της φωτογραφίας. Γραμμένα ιδιοχείρως από τον δάσκαλο Νίκο Δημητρίου, τα ονόματα των ανταρτών και δύο απελευθερωθέντων (ο δεύτερος είναι ο δάσκαλος Αντώνης Νικολάου -αργότερα αντάρτης, με το όνομα «Τρικούπης»).
*απο ανάρτηση Πέτρος Δημητρίου

22 Αυγούστου 2020

Αρχαιολογία & Ιστορία Ψαλμός για μελλοθάνατους

Στην Ιστορία της Εθνικής Αντίστασης, ένας παπάς στο Αγρίνιο, ο Κωνσταντίνος Βαλής, γνωστός ως Παπαβαλής, πρέπει να ξεπέρασε, με την τόλμη και τις επινοήσεις του, κάθε άλλον. 

Κύριε ελέησον, μέσα στο γιαούρτι ένα πριόνι/ 

Του Κυρίου δεηθώμεν, να κόψετε τα σίδερα
 Κύριε ελέησον, μέσα στο γιαούρτι ένα πριόνι/ Του Κυρίου δεηθώμεν, να κόψετε τα σίδερα

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ της Εθνικής Αντίστασης, εκτός από μεγάλες μάχες και πράξεις ηρωισμού έχει και απίστευτα ευρηματικά επεισόδια. 

Ένας παπάς στο Αγρίνιο, ο Κωνσταντίνος Βαλής, γνωστός ως Παπαβαλής, πρέπει να ξεπέρασε, με την τόλμη και τις επινοήσεις του, κάθε άλλον. Προκειμένου να βγάλει από το γερμανοκρατούμενο Αγρίνιο τον οπλισμό των παραδοθέντων Ιταλών, οργάνωσε περισσότερες από 35 κηδείες και κάθε φορά, μέσα στο φέρετρο αντί σορού, ήταν ιταλικά όπλα. Η νεκρική πομπή ξεκινούσε συνήθως από το Δημοτικό Νοσοκομείο, όπου ήταν η μυστική αποθήκη του ΕΛΑΣ. Πέρναγε μέσα από την πόλη με τις ανάλογες ψαλμωδίες και οι Γερμανοί στρατιώτες των μπλόκων στέκονταν προσοχή και χαιρέταγαν στρατιωτικά. Στο νεκροταφείο η πομπή κατέληγε πάντα στον μεγάλο οικογενειακό τάφο της οικογένειας Σπ. Τζωρτζόπουλου, όπου κρύβονταν τα όπλα, και τη νύχτα κατέβαιναν οι Ελασίτες από το Βουνό να τα παραλάβουν. 

Τη μία και μόνη φορά που κάποιος υποψιασμένος Γερμανός αξιωματικός, διέταξε να ανοίξουν το φέρετρο ο Παπαβαλής είχε τον Θεό μαζί του: Μέσα ήταν η σορός της γιαγιάς του Χρ. Μπανιά. Αλησμόνητο έχει μείνει και το τελευταίο «διάβασμα» που έκανε ο Παπαβαλής σε έναν μελλοθάνατο κρατούμενο. 

 Είχαν συλληφθεί ως όμηροι για κάποιο σαμποτάζ 30 κάτοικοι της Ηπείρου, οι οποίοι επρόκειτο να εκτελεστούν. O Παπαβαλής ζήτησε απλώς ένα όνομα κρατουμένου, πήρε τη σύνοψη, τον σταυρό, έναν κεσέ γιαούρτι και ξεκίνησε για τις φυλακές. Παρουσιάστηκε στον Γερμανό διοικητή και ζήτησε την άδεια να εξομολογήσει τον «ανιψιό» του Σπ. Κοντοπάνο, αυτό το όνομα του είχαν δώσει. Εκείνος το επέτρεψε και σε μια αίθουσα συγκεντρώθηκαν και όσοι από τους άλλους μελλοθάνατους ήθελαν να εξομολογηθούν. Ο Παπαβαλής άρχισε να ψέλνει παρόντος και του Γερμανού διοικητή: